Schraalhans keukenmeester in Duitschland Reuzen-zenders te Lopik Oorlogsnieuws van de wereldzeeën Wat zat Hitier heden zeggen? Uitspraak Ekster-ramp Het ontslag van Ootmarsum's burgemeester Zeeslag bij Helgo'and Fransche socialisten achter de regeering Weer zag Nederland het Noorderlicht Meest moderne inrichting ter wereld Krijgsraden te velde Fransche communisten buiten de gemeenschap Onverantwoordelijke lesvlucht Postvluchten op Indië Tweede Kamer SCHERPE CONTROLE OP DE BURGERS MAAKT ELKE UI TING VAN ONTEVREDEN HEID ONMOGELIJK. Het gaat met de levensmiddelen voorziening in Duitschland toch niet van een leien dakje, de hoopvolle stemming ten spijt, toen men Zater dag jl. de nieuwe distributiekaarten kaarten in ontvangst nam. Er ko men vele klachten over de grens, maar de geweldige controle op de stemming der bevolking, maakt een ontevreden uiting van beteekenis on mogelijk. Aldus schrijft men aan de Msb. Zoo vertelde een inwoner van een groote stad, dat niettegenstaan de de aanwezige bons hij in geen 5 dagen vleesch had gehad. Op onze vraag, of hij dan niet reclameerde, zeide hij, dat dit toch niet hielp, om dat het er niet was en bovendien... en toen maakte hij met den duim een rugwaartsche beweging, n't Gaat mis", zoo kwam het recht uit zijn hart. UIT KAMER, GEMEENTERADEN EN VAKVEREENIGINGEN GEZET HUN PARLEMENTAIRE ONSCHEND BAARHEID OPGEHEVEN. In Frankrijk vinden de aangekondigde maatregelen tegen de communisten allengs doorgang. Het Staatsblad publiceert een decreet, waarbij de tegenwoordige zitting van het parlement om redenen van binnenlandsch- politieken aard wordt gesloten, de parle mentaire onschendbaarheid van de op de Communistische lijsten gekozen afgevaar digden wordt opgeheven en deze vertegen woordigers, indien zij dat zouden wenschen, zal worden verhinderd propaganda voor de ontbonden partij voort te zetten. In 66 ge meenten van de departementen van de Sei- ne en Seine et Oise zullen de Communisti sche gemeenteraden worden vervangen door delegaties, welke door de prefecten zijn aan gesteld. De minister van binnenlandsche Zaken, Sarraut, heeft alle maatregelen ge nomen om in de komende dagen de 317 communistische gemeenteraden in Frankrijk te vervangen. Uit de vakvereenigingen gezet. Leon Jouhaux, de secretaris-generaal van het Fransche vakverbond, schrijft in de „Peuple" het officieele orgaan van het ver bond,, dat zoo spoedig mogelijk de hergroe peering van het verbond moet worden vol tooid. Het moet thans gereorganiseerd wor den om de taak voort te zetten, waarbij alle communistische elementen worden uitge sloten. Houding der communisten en van de Sovjet Unie scherp ge laakt. Gisteren heeft de Fransche socialistische kamerfractie vergaderd onder leiding van Leon Blum, De fractie heeft vrijwel eenstem mig een nota aangenomen waarin wordt gezegd, dat Frankrijk in den oorlog is ge gaan om zijn plicht te vervullen jegens een vrij volk, dat het slachtoffer was van een verschrikkelijken aanval. Na hulde te heb ben gebracht aan de soldaten, die reeds aan de grens strijden, heeft de fractie de hou ding van de Sovjet Unie verooreeld. De fractie betreurde vervolgens het optreden van de leiders der Fransche communisten, die zich niet willen losmaken van een schandelijke medeplichtigheid. De houding van de C.G.T. en vakvereenigingen wordt geprezen. De motie wijst verder op de leugenachtig heid van de bewering der totalitaire staten, dat de verantwoordelijkheid voor den oor log ligt bij Engeland en Frankrijk. Dinsdagnacht op verschillende plaatsen waargenomen. Het Koninklijk Ncderlandsch Meteorolo gisch instituut meldt: In den nacht van 3 op 4 dezer is in ons land Noorderlicht waargenomen. Het ver schijnsel werd gezien in het noorden en oos ten van ons land, in het westen langs de kust en verder in het westen van Noord- Brabant, het deed zich voor van 20 uur tot 23.30 uur en van 3 tot 5 uur. De magnetische instrumenten te De Bilt vertoonden op den derden sterke storingen van 13 uur 20 tot 16 uur 20 en verder van 19 uur tot 23 uur 40 en op den vierden van 2 uur 20 tot 5 uur 20. Avonturen van Nederlandtche arbeiders. Dinsdagavond kwamen over de grens drie Nederlandsche arbeiders, die door bemidde ling der arbeidsbeurzen te Rotterdam en Leeuwarden te werk waren gesteld bij de Herman Göringwerke bij Brunswijk. Hun reis per spoor van Brunswijk naar de Ne derlandsche grens had 27 uren geduurd. Ze waren weggegaan, omdat ze geen eten ge noeg kregen, 's Avonds te voren hadden ze van den honger hun rantsoen van den vol genden morgen reeds opgegeten. Daarom gingen ze naar huis. Voor enkele weken werkten daar nog een 5000 arbeiders, die allen in barakken zijn ondergebracht, maar hun aantal was door de oproepingen aanmerkelijk geslonken. Ve len van die arbeiders hadden in de barak een radiotoestel en er werd veel geluisterd naar buitenlandsche stations, totdat op ze keren avond alle toestellen door de politie werden weggehaald. Goederenvervoer neemt toe. Inmiddels neemt het goederenvervoer van Duitschland enorm toe. Dagelijks komen meerdere extra treinen binnen. Typisch is het te zien, waar in Duitschland het ijzer overal wordt ingezameld en .hekken en an dere ijzeren versierselen verdwijnen, ladin gen waterleidingbuizen ons land binnenko men. Ook machines, vooral landbouwmachi nes komen in wagonladingen binnen Bo vendien worden de in de entrepots te Ham burg voor Nederlandsche rekening liggende goederen naar ons land geëxpedieerd, zooals koffie, tabak en conserven. Woensdag zijn ook nieuwe maximumsnel heden voor auto's voor geheel Duitschland in werking getreden. Deze bedragen nu bin nen de bebouwde kommen 40 K.M. per uur, buiten de bebouwde kommen en op de Reischautobanen voor personenauto's en motoren 80 K.M. per uur. voor lastwagens, autobussen en alle overige krachtvoertui gen 60 K.M. per uur. EEN OMLIJND VREDESVOORSTEL WORDT NIET VERWACHT. SLECHTS TOESPELINGEN VAN AL- GEMEENEN AARD. Met intense belangsteling wacht de we reld af, wat Hitier heden in den Rijksdag zal zeggen. De Rijksdagzitting met de redevoering van Hitier zal heden om 12 uur (Duitsche tijd) over alle Duitsche zenders worden uit gezonden. Men verwacht, dat Hitier een vredesaan bod zal doen in algemeene bewoordingen in zijn Rijksdagrede en dan zal wachten op de reacties op dit aanbod alvorens in bij zonderheden af te dalen aldus is gis teravond door den omroep in Rome mede gedeeld. De omroeper voegde hieraan toe, dat de Italiaansche bladen verwachten, dat Hitier zal uitweiden over de militaire ope raties van het Duitsche leger in het Oosten en een toespeling zal maken op vredes- mogelijkheden voor Europa. De pers ge looft, zoo vervolgde de omroeper, dat Hitier zal zeggen, dat hij tevreden is met wat hij in het Oosten heeft verkregen en dat hij geen eischen in het Westen heeft. GERECHTE TWIJFEL AAN 'S BURGE MEESTERS NATIONALE TROUW. PLEITER VON BöNNINGHAUSEN SCHERP TERECHT GEWEZEN. Op 7 Juli van dit jaar heeft het Ambte narengerecht te Arnhem, zitting houdende te Almelo voor de zaak von Bönninghau- sen, het beroep van den ontslagen burge meester van Ootmarsum, jhr. von Bönning- hausen, tegen dit ontslag, ongegrond ver klaard en afgewezen. Volgens den ontslagen burgemees ter was het ontslag op feitelijk on juiste gronden verleend, terwijl kla ger bovendien nog van oordeel was, dat hij minstens recht had op eer vol ontslag. Men zal zich herinne ren, dat klager werd ontslagen om dat bij landsverraderlijke uitdruk kingen zou hebben gebezigd. Het Ambtenarengerecht verklaarde o.m. het gemeentehoofd niet ontvankelijk voor wat betreft diens eisch om volledige inzage van de beschuldigingen te verkrijgen. Gistermiddag werd deze zaak in laatste instantie behandeld voor den Centralen Raad van Beroep te Utrecht. Er waren geen getuigen gedagvaard. Pleiter terechtgewezen. In zijn pleidooi wijst de verdediger en broer van klager, jhr. mr. E. J. B. M. von Bönninghausen er op, dat het niet geven van een eervol ontslag in breede lagen der be volking als een beschuldiging is aangevoeld. Spr. schetste uitvoerig de moeilijkheden, wel ke klager moest overwinnen bij de correcte uitoefening van zijn ambt: men heeft ge tracht den burgemeester ondergeschikt te maken aan bepaalde partijbelangen en toen men inzag, dat deze bestuursambtenaar vast wenschte te houden aan zijn onafhankelijk heid bij de uitoefening van zijn functie, heeft men naar andere middelen gegrepen. Klager ls inderdaad pro-Duitsch, doch mag dat dan niet? Wij mogen hier in he» land alles zijn, pro-Abes- sinië, pro-rood Spanje, pro-Engelsch, doch niet pro-Duitsch. Hier onderbrak de voorzitter van DUITSCHE DUIKBOOT TORPE DEERT GRIEKSCH SCHIP. OPVA RENDEN IN IERLAND AAN WAL GEZET. DE ADMIRAL SCHEER IN HET ZUIDE LIJK DEEL VAN DE ATLANTISCHE OCE AAN GESIGNALEERD. Acht en twintig opvarenden van het Grieksche schip Tiamantis, dat ter hoogte van Lands End door een Duitsche duikboot is getorpedeerd, zijn nabij de Ventrybaai, op een stil le plek aan de Iersche kust aan land gezet. Zes en dertig uren zijn zij aan boord van den onderzeeër gevangen gehouden, daarna werd een opvouw bare boot uitgezet, en werden zij naar den vasten wal geroeid. Geen hunner was ernstig gewond, doch verschillende opvarenden waren door de emotie toch ernstig geschokt, zoodat opname in een ziekenhuis noodig was. DE „ADMIRAL SCHEER" OPEREERT. De geruchten, dat de Duitsche vestzakkrui ser „Admiral Scheer" in het zuidelijk deel van de Atlantische Oceaan opereert, wor den opnieuw bevestigd. Van torpedeeringen wordt nog geen melding gemaakt. Engeland gebruikt geen „q- booten." Het ministerie van voorlichting verklaart, dat van gezaghebbende zijde de Duitsche beweringen worden ontkend, dat Britsche koopvaarders duikbooten zouden hebben ge ramd. Aan deze mededeèling wordt toege voegd, dat geen enkel geval genoteerd is van een Britsch schip, dat een Duitsche duik boot zou hebben aangevallen. Het dagbladbericht, volgens hetwelk Brit sche autoriteiten gebruik maken van q-boo- ten (als oorlogsschepen vermomde koopvaar ders of treilers) wordt eveneens ontkend. ZEESLAG BIJ HELGOLAND? Verklaard wordt, dat gisteren ter hoogte van Esbjerg geluid is waargenomen, dat op kanonvuur geleek. De berichten geven in zekere kringen aan leiding tot de veronderstelling, dat ter hoog te van Helgoland misschien een zeeslag heeft gewoed. Tot nu toe was te Londen nog geen enkel bericht over een dergelijken slag te ver krijgen, aldus Reuter. Fransche duikboot maakt Duitsch koopvaardijschip prijs. De Fransche duikboot, welke volgens het gisteren uitgegeven Fransche communiqué een Duitsch koopvaardijschip heeft aange houden, is met zijn prijs de haven binnen gekomen. Zeer ver in den Atlantischen oce aan heeft de duikboot den Duitschen koop vaarden opgemerkt. Om haar basis te kun nen bereiken heeft zij niet minder dan dui den centralen raad van beroep met een scherpe uitval het pleidooi door pleiter de woorden toe te voegen: „U probeert het te doen voorkomen, als of de Nederlandsche regeering anti- Duitsch zou zijn. Een dergelijke uit lating mag ik hier niet toelaten." Pleiter nam daarop deze uitlating terug en ontzenuwde vervolgens de praatjes welke werden rondgestrooid over uitlatingen van den burgemeester ten opzichte van Duitsch land. Duitsche patronen, speciaal jachtpa tronen werden door klager nooit over de grens gesmokkeld. Na een urenlang pleidooi, waarin spr. o.m. opmerkt, dat de minister op het tendenzieuse recherche-rapport niet had mogen ingaan, verzocht spr. tenslotte den Raad het ontslag ongedaan te maken. De bevoegdheid der Kroon. Als gemachtigde van den minister van Bin nenlandsche Zaken trad op mr. H. Mulder, die in een uitvoerig juridisch betoog conclu deerde, dat de bevoegdheid der Kroon tot ont slag aan geen enkele beperking is onderwor pen. De toepassing van de ontslagbepaling is onttrokken aan elke rechterlijke controle. Zijn de burgemeesters dan geheel rechteloos? Stellig niet, want een waarborg tegen mi- nisterieele willekeur is de ministerieele ver antwoordelijkheid. De stelling laat zich dus zeer wel verdedigen, gezien de bewoordingen en de strekking van art. 66 le lid Ge meentewet, dat ten aanzien van het ontslag van burgemeesters nimmer op de aanwezigheid van misbruik van bevoegdheid een beroep kan wor den gedaan. De minister van Binnen landsche Zaken zou het althans zeer op prijs stellen, indien de Centrale Raad van beroep deze vraag in haar uitspraak zou willen betrekken. Doch ook al zou men niet zoo ver willen gaan en vernietiging van een ontslag-besluit ten aanzien van burgemeesters op grond van kennelijk misbruik van bevoegdheid wel voor mogelijk houden, dan staat vast, aldus spr., en we komen thans tot de feiten, dat van een dergelijk misbruik in casu geen sprake is geweest. In dit verband betoogt spr., dat uit de ge tuigenverklaringen gebleken is, dat gegron de twijfel bestaat aan de verknochtheid van ex-burgemeester von Bönninghausen aan onze nationale instellingen en aan zijn trouw ten opzichte van onze nationale zelf standigheid. Er zijn ook getuigenverklaringen in ande ren zin; of de minister de juiste keuze heeft zend zeemijlen moeten afleggen. In dien tijd kon het buitgemaakte schip geen secon de uit het oog worden verloren. Vliegmachines hebben goede kans tegen duikbooten. Officieele bijzonderheden zijn gegeven be treffende tal van aanvallen, door Britsche vliegmachines uitgevoerd op Duitsche duik booten. De indruk, welken men van deze mededeelingen krijgt, is gunstig, vooral daar de in den vorigen oorlog opgedane er varing in dit opzicht eenigszins teleurstel lend geweest was. eD vliegmachine bleek toen voor de duikboot minder gevaar op te leveren dan men in Engeland voorzien had. De voornaamste wapenen van de vlieg machine zijn natuurlijk bommen en ma chinegeweren: hiermede wordt de duikboot bestookt wanneer hij zich aan, of even on der de oppervlakte bevjndt. Toch moet men geen overdreven optimis me koesteren met betrekking tot de resul taten van luchtaanvallen op duikbooten als deze boven de oppervlakte komen. Zelfs groote hoeveelheden olie, welke aan de oppervlakte verschijnen, wijzen er niet noodzakelijkerwijze op, dat de duikboot tot zinken gebracht is, want nagenoeg alle Duitsche duikbooten hebben een dubbelen romp. Tusschen het lichte buitenste omhulsel en den binnensten romp bevindt zich een in vakken verdeelde ruimte. Wordt de bui-, tenwand doorboord, dan kan dus een zeke re hoeveelheid olie ontsnappen zonder dat evenwel de duikboot werkelijk in gevaar verkeert. Leerling-bestuurder had niet vol doende ervaring. De Raad voor de Luchtvaart heeft gister middag in het departement van Waterstaat uitspraak gedaan inzake het ongeval, het welk op 9 December 1938 nabij het lucht vaartterrein Schiphol is overkomen aan het K.L.M.-vliegtuig van het type Lockhead Su per Electra, gemerkt PH-APE („Ekster") In herinnering wordt gebracht, dat op dien dag, te ongeveer 11.15 uur, het vliegtuig bij een oefenvlucht is afgegleden, kort na den start van het luchtvaartterrein Schip hol. Het vliegtuig werd daarbij vernield en verbrandde. De vier leden der bemanning, t.w. de gezagvoerder-leeraar, de leerling, de radio-telegrafist en de boordwérktuigkundi- ge kwamen hierbij om. De weersomstandigheden waren gunstig. De mogelijkheid is naar het oordeel van den raad niet uitgesloten, dat de brand is ontstaan door een rechtstreeks aansteken van de benzine, b.v. door vonken, welke zijn opgetreden bij de vernietiging van het electrische circuit. Hierbij komt nog, dat het vliegtuig den stroomdraad van het elec trische lichtnet voor de lichtvoorziening van het zich in de nabijheid van de plaats van het ongeval bevindende huisje doorgeslagen heeft. Uit dien hoofde kan dus ook brand veroorzaakt zijn. Hoewel storingen van technischen aard niet geheel kunnen worden uit geschakeld, acht de raad het het meest waarschijnlijk, dat het onge val te wijten is aan de omstandig heid, dat de leerling, die het vliegtuig onder het toezicht van den heer van der Sijde bestuurde, nog onvoldoen de ervaring had opgedaan bij het vliegen met N-l motoren. Den raad is immers uit het onderzoek geble ken, dat de leerling in totaal met dit vliegtuig slechts ruim 1 uur ge oefend had en dat de instructeur bij de uitvoering van het lesschema te vroeg is overgegaan tot het vlie gen met N-l motoren op vollast in den voortgezetten start. De raad acht het niet verantwoord, dat oefeningen worden uitgevoerd, waarbij de werkelijkheid van een noodtoestand al te zeer wordt benaderd. Naar hij vertrouwt, zullen de bevoegde instanties het daarheen leiden, dat oefeningen inzake het vliegen met N-l motoren uitsluitend zullen geschie den op een zoodanige hoogte ter zitting van den raad werd door de deskundigen een hoogte genoemd, welke varieerde van 100 tot 700 M. dat redelijkerwijze voldoende gelegenheid bestaat om het vliegtuig in ge val van afglijden te redresseeren. gedaan, is bij de beoordeeling of hier al dan niet sprake is van „detournement du pou- voir" niet in het geding, wel de vraag of deze keus getuigt van een kennelijk gebruik van bevoegdheden voor andere doeleinden, dan waartoe deze gegeven is. Dit laatste kan moeilijk worden volgehouden. Concludeerend verzocht mr. Mul der namens den minister van Bin nenlandsche Zaken den Centralen Raad van Beroep te overwegen het ingestelde beroep ongegrond te ver klaren. Om principieele redenen acht pl. overi gens het verzoek van klager om volledige in zage te krijgen in de dossiers, niet voor inwilliging vatbaar. Uitspraak over 3 weken. Op de heenreis landde de Gier gisteren te Alexandrië en de Peli kaan te Calcutta, terwijl de Nandoe op de terugreis Basra bereikte, de Torenvalk Mcdan. MET MAART 1940 IN BEDRIJF. EERSTE STEEN GELEGD VOOR NOZEMA ZENDGEBOUW. In tegenwoordigheid van een kleinen uitgelezen kring heeft de minister van Binnenlandsche Zaken, de heer H. van Boeyen, gistermiddag den eersten steen ge, legd voor het zendgebouw van de Nedetv landsche Omroepzendermaatschappij N.V. dat onder Lopik zal verrijzen. Daarbij heeft hij tevens een oorkonde ingemetseld, welke de beteekenis van dezen dag aan het nage, slacht zal verkonden. De nieuwe zendinrichting onder Lopik zal het centrale punt gaan vormen van den Nederland- schen radio-omroep. Indien de in ternationale omstandigheden deze verwachtingen niet den bodem in slaan, zullen de beide zendërs, op golflengten van resp. 413 en 356 meter, op 4 Maart 1940 in bedrijf komen en zullen dan de bestaande zenders, welke op 1875, 415 en 288 meter werken, buiten dienst worden gesteld. De geweldige zelfstralende masten, resp, 192 en 165 meter hoog, welke dezen zomer zijn opgericht, zullen dan de stem der Ne. derlandsche omroepvereenigingen over ons land en de wereld doen hooren. Technische bijzonderheden. De heer Dubois, directeur der Nozema, hield eenige beschouwingen over de inrich ting van het gebouw. Het gebouw, dat symetrisch is in ver band met de huisvesting van twee zendin- stallaties, heeft een lagen achterbouw, waar de installaties voor de stroomvoorziening zijn ondergebracht en heeft vóór een ge deelte voor de receptie. In de hoofdruimte, welke in het middengedeelte volgens de lengte-as ligt, komt de eigenlijke zenderap- paratuur. Daaronder worden verstaan de beide omroepzenders, de hulpmachines en de gelijkrichters, welke voor het bekrach tigen van de zenders noodig zijn, en de koelwaterinstallaties, welke do overtollige warmte van de watergekoelde lampen zul len afvoeren. De grootste lengte van .het gebouw bedraagt 60 meter, de grootste breedte 30 meter en de grootste hoogte 20 meter. De verwarming vormt een technische bij zonderheid: de voornaamste warmtebron wordt gevormd door een luchtventilatiessys- steem, dat van de verlieswarmte van de zendlampen gebruik maakt om het gebouw te verwarmen. Een der modernste inrichtingen, In zijn openingsrede deed minister van Boeyen uitkomen, dat de Nederlandsche omroep straks de beschikking zal hebben verkregen over een inrichting die wel tot de meest moderne en best geoutilleerde van de wereld zal behooren. Er zal dan een ein de zijn gekomen aan een toestand, waarbij onze omroep ter verspreiding van zijn klan ken de hulp moest inroepen van rijk en particulier. Tal van radio- autoriteiten, o.a. de voor zitters der diverse omroepvereenigingen, woonden de plechtigheid bij. „Geen onder-onsjes"! De Tweede Kamer heeft gistermiddag het wetsontwerp nadere voorzieningen betref fende de militaire Justitie zonder hoofdelij ke stemming aangenomen. Een amendement van den heer Schaepman (r.k.), dat de strekking had voor de benoeming tot presi dent van een krijgsraad ook hen in aanmer king te doen komen, die een universitaire opleiding hebben gevolgd voor meer uitge breide rechtskennis voor officieren, werd door de regeering overgenomen. Het wets ontwerp beoogt o.m. het openen van de mo gelijkheid om, ter voorziening in de thans ontstane behoefte tijdelijk meerdere gewone krijgsraden bij de landmacht in te stellen. Het ligt in de bedoeling hiervoor Den Haag en Utrecht aan te wijzen, als over gang naar de instelling van krijgsraden te velde. tijdens het debat merkt de heer Wende- laar (lib.) op, dat de onderscheiding van bei oeps- en reservcofficieren voor de bezet ting der krijgsraden niet deugt. In een ooi- log kennen we eigenlijk alleen frontofficie ren. Het mag geen onder-onsje worden voor het onder dak brengen van vriendjes der regeering, zegt sprl De minister van Justitie, de heer Gerbran- dy, antwoordt, dat de tegenstelling van re- sei eofficieren en op een bureau zittende beroepsofficieren eenzijdig is. In de eerste plaats wordt gedacht aan troepenofficieren die de omstandigheden der soldaten te vel de kennen. De heer Wendelaar (lib.) dient nog een huiendement in om de herbenoeming van een to-jarigen voorzitter van een krijgsraad waaitegen hij protesteert, voor één jaar te doen gelden. Dit amendement wordt ver worpen met 39 tegen 34 stemmen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2