Geluk en Vrede
LANDBOUW ORDENING
Suiker op de bon
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Belemmering van de
neutrale scheepvaart
mag geen groepsbelang worden
Een pond per
persoon in de
14 dagen
donderdag
12 OCTOBER 1939
67e JAARG. No. 8744
tt
Laatste foto van de twee
Nederlandsche Prinsessen
Beatrix en Irene
Moet de regeering passief
blijven of daadwerkelijk
regelen
Verzet tegen te
groote ministe-
rieele bevoegdheid
De wolprijs 90 ct. per K.G.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Britsch overleg
met Nederland
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER.' TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uitg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N V. te Den Helder
(Opgenomen door Z.K.H. Prins Bernhard)
ZOOVEEL HOOFDEN, ZOO
VEEL ZINNEN OVER HET RE-
GEERINGSQNTWER.P.
Blijks het voorloopig verslag om
trent het ontwerp „regelen betref
lende het algemeen verbindend en
onverbindend verklaren van bedrijfs
regelingen in den landbouw",, zijn
bijna alle leden van de Tweede
Kamer het er over eens, dat orde
ning in den landbouw noodzakelijk
is. Echter over het regeeringsvoor-
stel als zoodanig zijn de meeningen
zeer verdeeld; men zou bijna kunnen
zeggen, zooveel hoofden, zooveel zin
nen.
De tegenstanders van de „orde
ning" meenen, dat algemeen verbin
dendverklaring van bedrijfsregelin
gen uit den landbouw, door den
landbouw zelf vastgesteld, naar het
beoogde doel kunnen leiden.
De export hangt af van maatregelen
op binnenlandsch en buitenlandsch
handelspolitiek gebied en uit niets,
aldus de tegenstanders is geblekeu,
dat de Nederlandsche landbouw
naar zulke maatregelen verlangt.
Wat nu de voorstanders van orde
ning betreft, hebben sommigen hun
ner bezwaar, tegen het feit dat de
REGEERING PASSIEF
denkt te blijven.
Volgens het ontwerp zal het initiatief ge
heel moeten uitgaan van de ondernemers,
Het ondernemersbelang, dus het groepsbe
lang. blijft steeds de drijfveer.
Naar de meening dezer leden mag de re
geering niet nalaten zelf de ordening ln
den landbouw met kracht ter hand te ne
men.
Vierkant tegenover deze meening staat
die van vele andere leden, dat ordening uit
het bedrijfsleven zélf dient voort te komen,
zoo noodig door de overheid aangemoedigd.
Deze leden ontkennen, dat de landbouw
geen ordening zou willen, wanneer deze op
gezonde basis mogelijk wordt gemaakt.
REGELING IS GEEN ORDENING.
Enkele leden waren van oordeel, dat de re
geling, in dit wetsontwerp voorgesteld, met
ordening niets gemeent heeft. Het ontwerp
bevat slechts een machtiging aan de regee
ring tot het sanctionneeren van ondernemers
afspraken.
De machtiging zal het den minister
mogelijk maken mede te werken tot
gedwongen kartelvorming op het ge
bied van den landbouw. Door de
vaagheid der omschrijvingen zal de
ze wet den minister een onbegrensde
macht over het bedrijfsleven geven.
Een juiste ordening van den land
bouw zou geheel andere doeleinden
nastreven dan het maken van prijs-
afsrpaken.
Aan zulk een ordening zou trouwens een
organisatie van alle bedrijfsgenooten moeten
voorafgaan, en dan zonder splitsing naar
godsdienstige of politieke richting.
Sommige andere leden, die overigens dit
betoog geenszins konden onderschrijven,
deelden toch de meening, dat in den toestand
van den landbouw eerst dan een belangrijke
verandering ten goede kan komen, wanneer
de mentaliteit van de andere bevolkingsgroe
■pen, tot uiting komende in het inzicht in de
beteekenis van den landbouw, een grondige
wijziging heeft ondergaan. Enkelen hunner
voegden hieraan toe, dat zij de wederinstel
ling van een afzonderlijk departement van
landbouw mede tot de noodzakelijke voor
waarden voor een verbetering van de postie
van den landbouw rekenden.
Klaarheid gewenschtl
Vrij algemeen is men van oordeel, dat het
wetsontwerp zeer vaag en rekbaar is ten
aanzien van de vraag, welke maatregelen
wèl en welke niet onder de werking van het
wetsontwerp zullen vallen. Klaarheid is ge-
wenscht,
vooral ook omdat de regeering, wordt
dit ontwerp wet, daaraan zeer ver
gaande bevoegdheden zal kunnen
ontleenen, o.a. zal zij het telen, ver
handelen en bewerken van alle land
bouwproducten kunnen verbieden
aan personen, die daartoe geen ver
gunning van een der nieuw op te
richten organen bezitten.
Sommige leden zouden er de voorkeur aan
hebben gegeven, indien de regeering een al-
gemeene regeling voor het geheele landbouw
bedrijf, welke ook de crisisregelingen zou
omvatten, had voorgesteld.
Hiertegenover werd opgemerkt, dat een
zoodanige algemeene regeling uiterst be
zwaarlijk tot stand te brengen zou zijn, zon
der het „zelfdoen" in gevaar te brengen.
Het is geenszins uitgesloten, zoo meenden
ook deze leden, dal er binnenkort drieërlei
regelingen zullen beslaan: die krachtens de
nieuwe wet, die krachtens de landbouw-
crisiswet, en ten slotte die. welke oorspron
kelijk onder de werking der landbouwcri-
siswet vielen, doch sedert zijn overgeno
men dóór de bedrijfsgenooten.
Hoe nu met consumptiemelk
en bloembollen?
Sommige leden stelden in het bijzonder
de vraag, wat de regeering voornemens is
te doen met de regelingen, welke thans
door organisaties van bedrijfsgenooten wor
den uitgevoerd, speciaal die betreffende
consumptiemelk en de bloembollen.
Dat de werkingssfeer van het ontwerp zich
niet beperkt tot den landbouw in engen
zin, doch ook den handel in landbouwpro
ducten, en de industrie, die landbouwpro
ducten bewerkt en verwerkt, omvat, achtte
men juist.
Vele leden waardeerden het, dat de re
geering heeft gepoogd in het wetsontwerp
waarborgen op te nemen tegen overheer-
sching van handel en industrie door den
landbouw. Echter meenden sommige leden,
dat deze poging niet is geslaagd. Alles
hangt immers af van een volkomen sub
jectieve beoordeeling door den minister.
EéN ORGAAN!
Verscheidene leden juichten het ten zeer
ste toe. dat de regeering er naar streeft de
belangen van producent, handelaar en in
dustrieel in één lichaam te vereerrigen. Het
was hun vaste overtuiging, dat alleen door
samenwerking in één orgaan met inachtne
ming van de rechten en belangen van qlle
groepen een goede onderlinge verhouding
kan worden tot stand gebracht en gehand
haafd.
In den aanvang van dit verslag bleek
reeds, dat verscheidene leden de voorgestel
de wijze van ordening in den landbouw niet
de juiste achtten, omdat niet het algemeen
belang, doch het groepsbelang der onderne
mers daarbij het uitgangspunt vormt. Deze
leden, en verscheidene andere met hen, had
den er ernstig bezwaar tegen, dat krach
tens artikel 2, lid 2, onder 2. verbindend ver
klaring reeds zal kunnen volgen, indien zij
niet in strijd is met het algemeen belang.
In dit opzicht wijkt het ontwerp in belang
rijke mate af van de wet op het algemeen
verbindend en onverbindend verklaren van
ondernemersovereenkomsten, welke immers
als eisch voor verbindendverklaring stelt,
dat het algemeen belang haar moet vorde
ren. Geldt daar dus een positieve norm, in
dit ontwerp wordt met een negatieve norm
genoegen genomen. Zoodoende, aldus de
hier aan het woord zijnde leden, wordt aan
het algemeen belang een te geringe plaats
bij de toepassing der wet toegekend.
Eyeneens in verband met hun op
vatting. dat de voorgestelde wijze
van ordening niet op de juiste wijze
rekening houdt met het algemeen
belang, hadden verscheidene leden
er bezwaar tegen, dat in het wets
ontwerp aan de rechtspersoonlijk
heid bezittende lichamen, welke
door of met medewerking van on
dernemers zijn of zullen worden op
gericht, zulke groote bevoegdheden
worden toegekend.
Sommige leden zouden in deze rechts
persoonlijkheid bezittende lichamen steeds
vertegenwoordigers van de centrale land
bouworganisaties en de landarbeidersorga
nisaties, van den nijverheidsraad en den
middenstandsraad opgenomen willen zien.
Ook van de vaste commissie uit den econo-
misclien raad, bedoeld in ariikel 7. zouden
vertegenwoordigers van al deze groepen en
organen huns inziens deel moeten uitmaken
Verscheidene leden stelden de vraag, of
het niet juister ware, het oprichten van de
lichamen, welke bedrijfsregelingen kunnen
vaststellen, uitsluitend toe te vertrouwen
aan de drie centrale landbouworganisaties,
c. q.tuinbouworganisaties.
Naar wij uit goede bron verne
men, is de wolprijs door de Regee
ring vastgesteld op 90 ct. per K.G.
Ook de wol, die reeds door den han
del is gekocht, moet voor 90 ct. wor
den ingeleverd.
Op Texel zijn partijen tegen ver
schillende prijzen opgekocht, loo-
pende van 65 ct. tot f 1.10 per K.G.
De minister van Economische Za
ken deelt mede, dat met ingang van
16 October a.s. als eerste artikel met
de distributie van suiker zal worden
begonnen.
Van dien datum af zal men in den
winkel slechts suiker kunnen koo-
pen tegen inlevering van een nader
aan te wijzen bon der rijksdistribu
tiekaart. Het rantsoen, dat men op
dien bon, die geldig is van 16 Oct.
t.m. 29 October, 14 dagen dus, kan
verkrijgen, bedraagt y2 kg. suiker,.
De bon is het geheele land door geldig.
Men kan dus koopen in welke plaats en bij
welken winkelier men wil.
Teneinde een goeden gang van zaken te
verkrijgen, is het uiteraard noodzakelijk, dat
de winkels op den 16den October inderdaad
over voldoenden voorraad suiker kunnen
beschikken. Om dit te bereiken is het nood
zakelijk gebleken om gedurende vier voor
afgaande dagen nl. vandaag, Vrijdag, Za
terdag en Zondag (12 t.m. 15 October) aan
de winkeliers te verbieden suiker aan de
consumenten af te leveren. Deze voor het
publiek onaangename maatregel is helaas
onvermijdelijk omdat, wil men de winkels
met suiker vullen, men ze niet van boven
kan volgieten en van beneden laten leeg-
loopen.
Zelfs nu moet het publiek met aandrang
verzocht worden om op Maandag a.s. niet
dadelijk alle bons tegen suiker in te wil
len wisselen, want ieder kan begrijpen, dat
wanneer alle 8V2 millioen Nederlanders op
één dag ieder het hun toegedachte pond sui
ker zouden koopen, geen enkele winkelvoor
raad daartegen bestand zou zijn. Het is
trouwens toch ook niet noodig, dat in een
gezin, van b.v. vier leden, waar men dus
over 4 bonnen beschikt, alle vier bonnen
tegelijk ingewisseld worden. Men kan als
gewoon, den aankoop van suiker over de
geheele periode verdeelen.
Geen suikergebrek.
Deze distributie van suiker immers
geschiedt niet omdat er werkelijk
suiker-gebrek is in Nederland, maar
alleen om te zorgen, dat iedere
- Nederlander een gelijke hoeveel
heid suiker zal kunnen verkrij
gen.
De suikerbietenoogst is in vollen gang en
illeen omdat zij nog niet verwerkt is, wordt
begonnen met een niet te groote hoeveel
heid te distribueeren. Dit kwantum van Vi
kg. in de veertien dagen of wel 250 gram
in de week is ongeveer van het normale
huishoudelijke verbruik, dat gemiddeld op
plm. 330 gram per hoofd der bevolking
per week wordt geraamd. Naar het zich
laat aanzien, zal spoedig, wellicht reeds in
November, het rantsoen verhoogd kunnen
worden.
Aparte regelingen zullen worden getrof
fen voor zieken, militairen met verlof,
restaurants enz.
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt tot betrokken, tijde
lijk regen, in het N.O. zach
ter, overigens weinig veran
dering in temperatuur
zwakke tot matige wind uit
Zuidelijke richtingen, later
waarschijnlijk ruimend en
toenemend.
ONS GROOT TRANSITO-VERKEER MET
DUITSCHLAND BEMOEILIJKT DE
ONDERHANDELINGEN.
De directeur-generaal van het Brit-
sche ministerie van economische oor
logvoering, sir Leith Ross, heeft gis
teren aan een aantal buitenlandsche
journalisten gelegenheid gegeven,
vragen te stellen voornamelijk be
trekking hebbende op de positie van
de neutrale handel en scheepvaart
in verband met de Britsche economi
sche oorlogvoering.
Onder meer kwam daarbij Ier
sprake de groote vertraging, welke
de neutrale booten ondervinden, die
in de Britsche controlebases aan een
onderzoek onderworpen worden.
In de eerste dagen van den oorlog, aldus
werd den corr. van de Msb. toegegeven, is
er inderdaad vertraging ingetreden, waar
voor Groot-Briltannië verantwoordelijk was.
De organisatie was toen nog niet geheel
compleet, doch thans wordt toegezien, dat
geen vertraging meer veroorzaakt wordt,
welke zou kunnen voortvloeien uit de orga
nisatie van deze controle.
Slechts weer kan nog vertraging veroor
zaken, doordat dan de controle-ambtenaren
moeite hebben om aan boord te komen van
de te onderzoeken schepen, doch ook booten
met een zeer gemengde lading zullen de
kans loopen een grootere vertraging te on
dervinden, wanneer nagegaan moet worden,
wat contrabande is en wat voor eigen ge
bruik van de neutrale landen bestemd is.
De neutralen moeten medewer
ken.
Terugkomende op de kwestie van de
neutrale scheepvaart in de Britsche
controlebases deelde sir Leith Ross
nog mede, dat de regeeringen van de
neutrale landen belangrijk zouden
kunnen bijdragen tot een snellere
afhandeling van de controle, indien
zij te voren aan de Britsche autori
teiten zouden kunnen doen weten,
dat een bepaald schip, dat de Brit
sche controle moet aandoen, alleen
goederen aan boord heeft, die voor
eigen gebruik van het neutrale land
bestemd is
De discussies met de Nederlandsche mis
sie, welke hier de vorige week geweest is,
hebben nog slechts een voorloopig karakter
gedragen, voornamelijk, naar het ons leek,
omdat de Nederlandsche vertegenwoordi
gers niet over voldoende volmachten be
schikten.
De indruk als zou er een diepe kloof be
staan tusschen de Nederlandsche en Brit
sche vertegenwoordigers achtte sir Leith
Ross overdreven.
De positie van Nederland is uiter
aard moeilijk, omdat Nederland
zulk een groot transitoverkeer met
Duitschland heeft.
La,ding onder weg naar een neu
traal land, welke niet is bestemd
en waarvan niet kan worden aan
getoond, dat zij bestemd is voor ei
gen gebruik of voor aanwending
van eigen industrie of voor heruit
voer naar een niet-oorlogvoerend
land wordt door Groot-Brittannië
steeds gestopt.
Heruitvoer in veredelden vorm.
Naar aanleiding hiervan werd nog gevraagd
o Engeland van plan was den invoer van
veevoer te stoppen, indien, zooals het geval
feri «f 1 ®1.?.^produc'en van de zuivelindustrie
„edeeltelqk voor Duitschland en gedeeltelijk
voor Groot Bnttannië bestemd zijn.
Indien contrabande slechts een zeer be
scheiden onderdeel zou uitmaken van goe
deren welke door neutrale landen aan
Duitschland worden geleverd, aldus de mi
nister, heeft de Britsche regeering geen
bezwaar deze contrabande aan de neutrale
landen te doen toekomen voor heruitvoer
als onderdeel van een fabrikaat naar
Duitschland.