Winterdienst
De laak van
Nederlands
vloot
Wierincjermeer
boerderijen
Treinenloop Amsterdam-Den Helder v.v.
PRIJS'OPDRIJVING
Werd de „Binnendijk
getorpedeerd
der Ned. Spoorwegen
Kerst-retours
Geredden
vertellen
De uitgifte
aangehouden
pconomische
Jarometef
Halfuurdienst
op het Middennet
Een proefproces
Europa's lot
wordt op de zeeën
uitgevochten
Postvluchten op Indië
Treinenloop ongeveér hetzelfde
als vóór de mobilisatie.
Naar wij vernemen, zal met ingang
van 15 October a.s. bij de invoering
van den winterdienst op het net
van de Nederlandsche spoorwegen
vrijwel de oude frequentie met de zoo
aantrekkelijke en alom gewaardeer
de halfuurdienst op het middennet
wederom in eere worden hersteld.
In een persconferentie heeft drs. D. J.
Wansink, secretaris der N.V. Nederlandsche
Spoorwegen nadere mededeelingen verstrekt
over den nieuwen winterdienst.
Bij de invoering van de verhoogde fre
quentie op 15 October a.s. wordt natuurlijk
een geheel andere situatie geschapen, waar
bij het practisch gesproken Vrijwel onmoge
lijk wordt, dat militair ingrijpen onder alle
omstandigheden vermeden kan worden. Het
reizend publiek moet zich hiervan dus wel
terdege rekenschap geven, zoodat men daar
uit geen verkeerde conclusies zal dienen te
trekken, alsof uitgebreider militair vervoer
plaats zou vinden dar. voorheen, waaruit men
onwillekeurig geneigd zou zijn de conclusie
te trekken, dat er moeilijkheden op til zijn
op internationaal gebied.
Reizigerstreinen.
Deze dienstregeling bevat het door den op
perbevelhebber van land- en zeemacht goed
gekeurde gedeelte van de gewijzigde dienst
regeling welke ingaande 8 October zou zijn
ingevoerd, indien er niet gemobiliseerd was.
Behoudens een gering aantal wijzigingen
wordt de dienstregeling van vóór de mobi
lisatie weer hersteld.
Binnenlandsche dienstregeling.
De belangrijkste wijzigingen zijn wel de
volgende.
Het station Amsterdam W.P. wordt, zoo
als bekend, voor reizigersvervoer gesloten.
Inplaats daarvan wordt het station Amster
dam Amstelstation voor dat verkeer ge
opend. De treinen van en naar Utrecht stop
pen alle aan dit station en aan het station
Amsterdam-Muiderpoort.
Op het baanvank Dordrecht-Eindhoven-
Maastricht vervallen de treinen, welke met
Diesel-electrische tractie worden gereden.
Zij worden vervangen door stoonureinen,
waarvoor de dienstregeling moest worden
gewijzigd. Het aantal treinen blijft echter
onveranderd.
Op het baanvak Arnhem-Zutphen zijn de
stoptreinen vervallen. In verband hiermede
stoppen de sneltreinen op dit baanvak te
Dieren-Doesburg.
Op het baanvak WoerdenUtrecht zijn de
stoptreinen van en naar Leiden vervallen,
dientengevolge stoppen er geen treinen
moer te Vleuten.
De dienstregeling der treinen op het baan
vak LeidenWoerden werd gewijzigd in een
regelmatigen uurdienst, teneinde te Woer
den een korten overgang te verkrijgen op en
.van de electrische treinen.
Door de wijziging der treinen op het baan
vak WoerdenLeiden moest de dienstrege
ling op het baanvak GoudaAlphen a. d.
Rijn(Leiden) eveneens worden herzien.
De Dienst op de baanvakken Woerden
BréukelenAmsterdam en Eindhoven-Achel
wordt nog niet hervat.
Op het baanvak UtrechtZeist vervallen
enkele treinen, teneinde den dienst op dit
baanvak mét een enkel treinstel te kunnen
uitvoeren. Dit is eveneens het geval met de
stoptreinen op het baanvak Lage Zwaluwe
Roosendaal.
AmsterdamAlkmaar.
De stoomsneltreinen 931 Amsterdam
C.S. (v. 8.18)Alkmaar en 938 Alk
maar (v. 16.35)Amsterdam zijn ver
vallen. Trein 931 werd vervangen
door een electrischen trein, welke te
8.20 van Amsterdam C.S. vertrekt.
Het vervoer van reizigers met de
nachtsneltreinen voor goederen en
post wordt nog niet hervat.
Dc eerste boötverbinding van Amsterdam
en Alkmaar over Enkhuizen, Stavoren naar
Leeuwarden, wordt ruim een uur later ge
steld. Het vertrek van Amsterdam C.S. wordt
6.19, van Alkmaar 7.16; de aankomst te
Leeuwarden is 10.05.
In omgekeerde richting is de- eerste boot
verbinding ruim 1 uur en een kwartier la
ter gesteld en vertrekt van Leeuwarden ten
7.26. De aankomst is te Amsterdam C.S. 10.36
en te Alkmaar 10.24. De met bovenbedoelde
boottreinen samenhangende treinen zijn
eveneens gewijzigd.
Strooibiljetten.
De binnenlandsche dienstregeling is weder
Verwerkt in een spoorboekje.
Voor wat de buitenlandsche verbindingen
betreft, zal voor de Belgische en Fransche
verbindingen een strooibiljet worden uitge
geven. Zoodra voldoende betrouwbare gege
vens bekend zijn van de Duitsche verbindin
gen zal zulks ook voor deze verbindingen
geschieden.
Goederentreinen.
De dienstregeling der goederentreinen is
vrijwel geheel in overeenstemming gebracht
met die van voor de mobilisatie, zoodat het
goederenvervoer weder met de normale ver-
voersnelheid kan plaats vinden.
Waar zulks in verband met druk herfst
vervoor noodig is, b.v. voor het bietenver-
voer, worden extra maatregelen genomen ter
verzekering van een snel en regelmatig
transport.
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling van de directie der Ne
derlandsche Spoorwegen met de a.s.
Kerstvacantie speciale reteurs be
schikbaar te stellen ten dienste van
het reizigersvervoer. Deze retours
zullen vanaf Zondag 17 December
1939 geldig zijn tot en met Dinsdag
9 Januari 1940.
AMSTERDAM—DEN HELDER.
Amsterdam V.
Alkmaar V.
Heerhugowaard
Schagen
Anna Paulowna
Den Helder
6.58
7.43
7.51
8.04
8.14
8.25
8.20
8.53
9.02
9.15
9.24
9.35
9.19
9.54
10.02
10.16
10.25
10.36
10.37
11.24
11.32
11.45
11.54
12.05
12.05
12.50
12.58
13.13
13.22
13.33
13.37
14.24
14.32
14.46
14 55
15.06
Trein 21.55 en 23.37 uit Amsterdam alleen op Zon- en feestdagen.
DEN HELDER—AMSTERDAM.
Den Helder V.
Anna Paulowna
Schagen
Heerhugowaard
Alkmaar A.
Amsterdam A.
6.53
7.05
7.15
7.29
7.37
8.25
.7.41
7.52
8.03
8.23
8.54
8 51
9.03
9.14
9.28
9.37
10.25
9.53
10.04
10.15
10.29
10.37
11.25
15.05
15.48
15.56
16.11
16.20
16.31
11.22
11.33
11.44
11.58
12.06
12.51
16.05
16.50
16.58
17.13
17.22
17.33
12.53
13.04
13.14
13.28
13.37
14.25
17.24
17.58
18.06
18.19
18.28
18.39
14.23
14.34
14.45
14.59
15.07
15.51
18.37
19.24
19.32
19.45
19.54
20.05
15.51
16.02
16.12
16.32
17.25
20.05
20.50
20.58
21.13
21.22
21.33
16.53
17.04
17.14
17.28
17.36
18.25
21.37
<>2 23
2232
22.45
22.54
23.05
17 56
18 07
18.18
18.32
18.40
19.25
21.55
22 27
2236
22.50
22.59
23.10
18.53
19.04
19.14
19.28
19.37
20.25
22.37
23.24
23.32
23.45
23.54
0.05
20.53
21.04
21.14
21.28
21.36
22.25
23.37
0.10
0.29
0.39
0.51
21.53
22.04-
22.14
22.28
22.36
23.06
OFFICIER BESTRIJDT DE THEORIE
VAN DE VERVANGINGSWAARDE
IN DE HUIDIGE OMSTANDIGHEDEN.
Voor de Groninger rechtbank is gister
middag een proefproces behandeld inzake
de prijsopdrijvirigs- en hamsterwet, n.1.
over de vraag of een winkelier zijn oude
voorraad tegen ouden prijs moet verkoopen
dan wel of hij, wanneer de inkoopsprijs
inmiddels is verhoogd, ook de verkoops
prijs van oude voorraden mag verhoogen.
De middenstand stelt zich, zooals ook
bleek bij de behandeling dezer zaak, waar
bij het ging over een prijsverhooging van
wol met vijf cent per knot, op het stand
punt. dat goede koopmanschap overeenkom
stig de leer van de vervangingswaarde
eischt, dat bij verhooging van inkoopsprij
zen de winkelier ook de verkoopsprijzen
dient te verhoogen. Slechts dan is een
goede financiering van zijn zaak mogelijk,
terwijl hij tevens een reserve vormt voor
eventueele verliezen bij prijsdaling in de
toekomst.
De officier van Justitie, die deze
opvatting in het algemeen wel kon
deelen, meende echter, dat zij onder
deze bijzondere tijdsomstandigheden,
waarvoor speciale wetten in het
leven zijn geroepen, niet kan gelden
De wet tegen de prijsopdrijving wil
den consument beschermen en zoo
lang mogelijk voor prijsopdrijving
behoeden. Wanneer men de zaak in
dat licht beschouwt, is hier sprake
geweest van prijsopdrijving. Anders
zou immers de wet practisch geen
doel hebben.
In verband met den principieelen kant dei-
zaak eischte de officier een boete van één
gulden togen verdachte, een Groninger ma-
nufacturier.
Pleidooi.
De verdediger, mr. Koppius, rechtskundig
adviseur der Algemeene Groninger Winkc-
liersverceniging, was daarentegen van oor
deel, dat de stelling oude voorraden tegen
oude prijzen verkoopen, niet opgaat.
Algemeen wordt ook door de deskundigen
de theorie der vervangingswaarde bij de
prijzenpolitiek gehuldigd en dan kan men
niet zeggen, dat hier van een onredelijke
prijsverhooging sprake is geweest.
Pleiter concludeerde tot vrijspraak. Uit
spraak 19 October.
NEDERLAND NEME EEN KRACHTIGE
HOUDING AAN TEGEN HEN, DIE ZIJN
NEUTRALITEIT TRACHTEN TE
SCHENDEN.
Voor de Kon. Ver. „Onze Vloot", afdeeling
's-Gra\enhage, heeft gisteravond de heer M.
A. Cageling, redacteur van „Onze Vloot"
een rede gehouden met het onderwerp:
„Het conflict in Europa gekomen... Wat
nu?" f
De vergadering werd geleid door den ge-
pemsionneerden kap. luit ter zee H. B. L.
Braam.
De heer Cageling noemde als gebeurte
nissen sedert een jaar, waarvan de gevol
gen vermoedelijk diepgaanden invloed op
den loop van de wereldgeschiedenis zullen
oefenen, het viermogendheden-accoord van
München op 29 September 1938 en de
Duitsch-Russische accoorden van Moskou
op 24 Augustus en 29 September 1939.
Tengevolge van het accoord van Mün
chen werd niet alleen de Europeesche
machtsstructuur geraakt, doch ook in zeke
re mate die van Azië, met name van
O o st -Azië, immers door het feit dat
Groot-Brittannië en Frankrijk tijdens en
na „München" zich gedwongen zagen tot
concentratie van de hoofdmacht van hun
vloten in de Europeesche wateren werd in
Oost-Azië het potentiecle machtsevenwicht
volkomen verstoord.
Tengevolge van het accoord van
Moskou echter zal Azië dermate in
de wereldpolitiek op den voorgrond
treden, dat 't lot van Europa mede
op de zeeën en de steppen van Azië
dreigt te worden uitgevochten en te
worden beslist..
In de tegenwoordige phase treedt een toe
spitsing van don strijd op het gebied der
continentale machtsverhoudingen naar vo
ren. Het gaat er thans om welke mogend
heid of groep van mogendheden op het
uitgestrekte Europeesch-Aziatisch vasteland
zal domineeren, of dat er op dat vasteland
Gistermiddag is het s.s. Statendam
na een oponthoud van meer dan 2
weken in het vaderland terugge
keerd. Aan boord bevonden zich de
geredden van het verongelukte s.s.
„Binnendijk", die op de terreinen
van de H.A.L. te Rotterdam door hun
familieleden verwelkomd werden.
Eenige opvarenden vertelden ons
over de ramp, die hun schip getrof
fen had, het volgende relaas.
Na een kalme reis van New York kwam de
„Binnendijk" Zaterdag 7 October in de na
bijheid van de Engelsche kus8 ter hoogte
van Shambles Lichtschip. Het was 's avonds
om tien uur en het schip voer ongeveer acht
mijl uit de kust, toen van Rotterdam op
dracht werd ontvangen om op te stoomen
naar Weymouth voor onderzoek. Juist op 't
oogenblik, dat aan dit bevel werd voldaan,
en men het roer wendde, deed zich aan
bakboordzijde, in het middenschip, een vree-
selijke ontploffing voor. Do stoker S. T. Ou-
dejans, die zich juist op de vuurplaats be
vond, werd omhoog geworpen en viel met
de stukken van de gebroken plaat weer te
rug, de stuurmansleerling T. Huisman stond
op de brug op den uitkijk, ook hij werd in
de lucht geworpen en het mag een geluk
heeten, dat de jongeman niet over boord
viel. Zoowel de .stoker als de stuurmansleer
ling kregen bij den val lichte verwondingen,
de stoker brak het hiel been en de leerling
enkele middenvoetsbeentjes. De ontploffing
was zoo hevig, dat het schip tot in alle hoe
ken trilde. De kapitein, W. P. J. Moree, liet
onmiddellijk de sloepen gereed houden, ook
werden menschen naar beneden gezonden
om de schade op te nemen.
Olie stroomt uit de machines.
Het bleek, dat in de machinekamer een
ra' age was aangericht. De olie stroomde
uit de stukgeslagen machines, de pompen
waren onbruikbaar, de radio-installatie was
onklaar en hier en daar was de electrische
leiding vernield. Bovendien bleek ruim 2
water te maken. Het was duidelijk, dat het
schip niet te behouden was en daarom wer
den vuurpijlen afgestoken. De noodsignalen
werden opgevangen door het vuurschip, dat
de kustwacht waarschuwde. Binnen korten
tijd waren verschillende schepen, waaronder
een tender van den Britschen contrabande-
dienst, in de nabijheid. De „Binnendijk"
zonk echter slechts langzaam weg. De be
manning kreeg echter geen gelegenheid om
persoonlijke bezittingen mede te nemen,
want het was raadzaam om naar de kwar
tieren af te dalen. Toen de uit 41 koppen
bestaande bemanning zich ordelijk aan
boord van den tender had begeven, zonk
de „Binnendijk" nog steeds heel langzaam.
De groote lading stukgoed hield het schip
drijvende, maar om twee uur deed zich plot
seling een tweede ontploffing voor.
Het schip in brand.
Waarschijnlijk was een ketel ge
sprongen, want men zag een vuur
straal omhoog spuiten. Het voorschip
geraakte in brand en met groote
snelheid verspreidde het vuur zich
door de lading. Binnen korten tijd
stond het geheele schip over de vol
le lengte in brand, toen ging er een
trilling doorheen en zonk de „Bin
nendijk" naar den bodem.
Enkele opvarenden blijken van meening
te zijn, dat de „Binnendijk" niet op een mijn
is geloopen, maar in den grond werd ge
boord.
weer een machtsevenwicht zal ontstaan.
Een volgende phase is, wanneer de maritie
me machtsverhoudingen in haar vollen om
vang in het geding komen.
Nederlands beleid.
Na de gebeurtenissen van de laatste twee-
maanden is eens te meer vast komen te
staan, dat van geen enikele groote mogend
heid betrouwbare hulp voor een kleinere
mogendheid is te verwachten en dat voor
de laatste soort mogendheden én militair
èn maritiem sterk bevestigde zelfstandigheids
en neutraliteitspolitiek de grondslag van
het buitcnlandsch beleid moet zijn. De uit
voering van dit beleid, voor Nederland zou
spr. willen samenvatten in drie punten,
nl.:
Ie het aannemen van een krachtige
houding tegen de oorlogvoerende
mogendheden, die de neutrale rech
ten pogen te schenden, mede in sa
menwerking met andere neutrale
staten, alsmede, het leggen van een
grondslag voor een algemeene poli
tieke en economische samenwerking
met neutrale staten, die gelijksoorti
ge veiligheidsbelangen hebben en
een gelijksoortige buitenlandsche po
litiek voeren.
2e. Een verdere versteviging van
de thans gemobiliseerde weermacht.
3e Een belangrijke uitbreiding van
de organen voor de Rijksverdediging
en de verdediging v. Nederlandsch-
Indië.
De paraatheid van onze weermacht zal
voor dc toekomst een beslissende factor blij
ken te zijn, niet alleen van de vraag of wij
onze onafhankelijkheid bewaren, maar ook
of wij buiten den oorlog blijven en tiendui
zenden hun leven niet behoeven te offeren.
Gunstige maritieme positie.
In tegenstelling met de continentaal on
gunstige strategische positie van Polen, heeft
het Nederlandsche Rijk een gunstige mari
tieme strategische positie, die wanneer zij
van de noodige maritieme middelen wordt
voorzien, buitengemeen sterk kan worden
opgebouwd.
De harmonische vloot met zware
schepen als kern is in de wereld
van thans het maritieme middel bij
uitnemendheid om respect af te
dwingen, de groote zeemogendheden
tellen een mogendheid als Neder
land slechts indien het soortgelijke
maritieme machtsmiddelen op de
volle zee kan brengen als zijzelf.
Spreker kan met stelligheid verklaren dat
van de zijde van meer dan één leverancier-
mogendheid ons ook gedurende den oorlogs
tijd de volledige materiaalleveranties zijn
verzekerd, zelfs al wilden we het dubbele
bouwen van het getal slagkruisers dat nu
geprojecteerd is.
Slagkruisers werken preventief.
Over de kwestie van den bouw van slag
kruisers, wilde spr. nog eenige opmerkingen
maken met betrekking tot het terrein der in
ternationale machtsverhoudingen. Om ieder
mogelijk misverstand bij andere mogendhe
den te elimineeren, wilde spr. verklaren dat
deze bouw zich tegen geen enkele mogend
heid richt. Men gevoelt echter welk een
prestige en welk een enorme preventieve
werking er van het gebruik van dergelijke
groote en snel verplaatsbare machtsoiganen
uitgaat. Want het gaat er niet zoozeer om
in een strijd te overwinnen, dan wel om den
strijd zei ven te voorkomen.
Men beslisse snell
Het is overigens dringend noodzakelijk,
in verband met Nederlands prestige tegen
over het buitenland, dat de regeering spoe
dig haar beslissing inzake de uitbreiding
van de maritieme verdediging van het rijk
en van Nederlandsch-Indie mededeelt.
Tenslotte betoogde spr., dat een spoedige
vrede voor Europa dringend noodzakelijk
is.
UITVOERVERBOD VAN STALEN HELMEN.
Bij Koninklijk Besluit is na overweging,
dat het ter bescherming van de levensbelan
gen van het rijk noodzakelijk is den uitvoer
van metalen helmen te verbieden, bepaald,
dat de uitvoer van stalen helmen, al dan
niet in afgewerkten staat, van heden af is
verboden.
DE „INDRA" IN HET DOK.
In den vooravond is men er in geslaagd
de Fmsche houtboot „Indra" in het Hendrik
dok van de Amsterdamsche Droogdok Mij.
te sleepen. Om op alle eventualiteiten voor
bereid te zijn, gaat men zeer voorzichtig te
werk. Zoo zal eerst vandaag met het leeg
pompen worden begonnen.
KIND DOOR MILITAIRE AUTO GEDOOD.
Gistermiddag om vijf uur is het vijfjarig
dochtertje van den slager van Herpen te
Heesch bij het spelen op den rijweg door
een militaire personenauto overreden Het
kind was op slag dood.
Op de heenreis bereikte de Buizerd
Jodhpoer, op de thuisreis kwam de
Wielewaal te Basrah aan en arri
veerde de Pelikaan te Mcdan.
MOELIJKHEDEN MET DEN AAN
VOER VAN BOUWMATERIALEN.
De internationale verwikkelingen
hebben de directie van de Wierin-
germeer genoopt de toewijzing van
de 48 dit jaar voor de verpachting
beschikbare landbouwbedrijven voor-
loopig aan te houden,
In hoofdzaak is deze aanhouding het
volg van het feit, dat er geen zekerheid
bestaat, dat de in aanbouw zijnde boerde,!
rijen tijdig gereed zullen komen, in ver.
band met beperking van den aanvoer van
bouwmaterialen. Doch ook overigens bieden)
de tijdsomstandigheden zoo veel onzeker^
dat het gewenscht geoordeeld werd thans!
nog geen definitieve toezeggingen te doen
De bedrijven blijven daarom voorshands in
exploitatie bij de Cultuur Maatschappij di
Wieringermeer. Zoodra de omstandigheden
zulks toelaten, zal tot definitieve toewijzing
van deze bedrijven worden overgegaan.
Een en veertig boeren teleurgesteH
Voor 41 boerderijen waren de pachters
reeds uitgezocht en dezen is medegedeeld,
dat zij onder normale omstandigheden voor
een bedrijf in aanmerking gekomen zouden
zijn. Hieruit mag wel worden afgeleid, dit
zij een boerderij in pacht zullen verkrijgen
zoodra de boerderijen gereed zijn en zich
ten aanzien van ons land geen feiten hel»
ben voorgedaan, welke ons geheele ecoi»
mische leven op losse schroeven zetten,
Zeven bedrijven gereserveerd
Een zevental bedrijven worden, zoo
lang dit in verband met de afwik
keling van zaken door den tegen-
woordigen dienst voor de Wierin
germeer mogelijk is, gereserveerd
om in pacht te worden uitgegeven
aan daarvoor in aanmerking ko
mende gegadigden, die tengevolge
van de mobilisatie thans onder de
wapenen zijn. Ook ten aanzien van
de uitgifte van 28 gemengde akker
bouw tuinbouwbedrijf es is beper
king opgelegd.
De bouw der behuizing voor deze bedrijf'
jes moest ten tijde van de afkondiging def
mobilisatie nog worden aanbesteed en wast
ook in dit opzicht moeilijk kon worden at®
genomen, dat de woningen met bedrijb
ruimten, tijdig gereed zouden zijn, is de io
finitieve toewijzing van deze bedrijfjes vooe
loopig voor een jaar uitgesteld. De meet'
derheid van de hiervoor in aanmerking P"
hrachte gegadigden gevoelden ook zelf voet
uitstel, gezien de onzekere tijden en
groote bezwaren, verbonden aan de expl®1,
tatie zonder bedrijfsgebouwen.
Eenige uitzonderingen
Slechts een viertal tuinders bleek op gr°n?
van een hun verstrekte voorloopige to$w«'
zing reeds maatregelen te hebben getroff®
tot liquidatie van hun bedrijf op het otfj
land. Ten einde deze niet in moeilijkhe®11fi
te brengen, zou het hun voorloopig toege*;
zcn bedrijf je 1 November a.s. te hunner
schikking worden gesteld, terwijl voor
woning en bedrijfsruimte een zoo goed
gelijke oplossing zal worden gezocht.
Weck Meende» U*t
Effectenmarkt
Aandeelen koersen
Betalingsverkeer
Omzet postcheque-
en girodienst
Groothandel
Groothandelsprijzen
Omzet termijnmarkt
Amsterdam
Kleinhandel
Omzet winkelbedrijf
Goederenverkeer
Gewerkte taken
(1 taak halve ar
beidsdag) Haven Am
sterdam
Bevrachtingen wilde
binnenvaart
Arbeidsmarkt
Aanvragen van werk
gevers
Aanbiedingen Tan
werknemers
Plaatsingen
2 Oct. <ot
7 Oct. 1939
73.1
148.5
90.3
18.7
152.5
18.8
134.-
115.4
108.-
119.4
3 Oct.
8 OctU^,
94
110.5
69.9
ÏOOJ
103.2
74.3
76.1
101-6
114.3
104.4
