Scandinavische staatshoofden
komen bijeen
Roosevelt geen bemiddelaar
Hotelhouder
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Geen Russisch
ultimatum aan
Finland
Zwarte dag
Duitsche vloot
rN
Bregman
Spoorwegramp in Engeland
voor de
,,Gedachtenwisseling
met Londen ten einde"
jammerlijk omgekomen
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER TELEEOON 50 (2 UJNEN, -
ZATERDAG
14 OC7 OBER 1939
67e JAAR G.No. 8747
Rooscvelt heeft
geen pressie
uitgeoefend
Een millioen dollar
voor de oorlogsslachtoffers
3 Duikbooten
vernietigd
Goed nieuws voor
de huisvrouwen
"moskou
•BERL'JN
Toenemende spanning tusschen
Sovjet-Rusland en Finland
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
LEERAAR M. O.
Oorlogsjournaals
weer toegelaten
Zijn auto door trein
vermorzeld
heldersche courant
Uitgave der Uttg.-MlJ. Hoflandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De koning van Zweden heeft, naar
officieel wordt medegedeeld, de ko
ningen van Denemarken en Noorwe
gen, alsmede den Staatspresident van
Finland nitgenoodigd tot een bijeen
komst te Stockholm.
De staatshoofden hebben deze nit-
noodiging aangenomen en zullen,
vergezeld van hun ministers van
buiten]andsche zaken, naar Stock
holm komen, waar de conferentie 18
October a.s. zal worden gehouden.
De Noorsche premier Nygaardsvold heeft
verklaard er van overtuigd te zijn, dat de
conferentie van Scandinavische staatshoof
den de samenwerking en de goede betrek
kingen zal bevestigen en het verlangen neu
traal te blijven zal versterken. Stellig zal
uiting worden gegeven aan den vurigen
wensch, dat de vrede gehandhaafd zal blij
ven.
In geheel Noorwegen heeft de aankondi
ging der conferentie groote voldoening ge
wekt
Volgens een bericht uit Washington heeft
president Roosevelt aan Kalinin een per
soonlijke bevestiging van zijn boodschap ge
zonden en de hoop uitgesproken dat er niets
zal geschieden om de vreedzame betrekkin
gen met de Oostzeestaten te verstoren of de
onafhankelijkheid van Finland in gevaar te
brengen.
In een onderhoud met de pers zeide de
president er naar te hebben gestreefd, dat
zijn actie niet als een daad van pressie kon
worden uitgelegd.
Uitdrukkelijk verklaarde Roosevelt, dat zijn
stap te Moskou niet als pressie moet worden
opgevat, doch slechts beoogde een vriend
schappelijke regeling te bewerkstelligen.
Geen ultimatum.
Omtrent de onderhandelingen tusschen
Finland en de Sovjets verneemt men, dat
Stalin geen ultimatum heeft overhandigd,
doch slechts een memorandum.
De Finsche onderhandelaar heeft de tekst
naar zijn regeering doorgeseind, die haar
heeft gedecodeerd en daarna de mededeeling
heeft gepubliceerd, dat de voorstellen van
Moskou nauwkeurig zijn bestudeerd en de
regeering te Helsinki tot de conclusie is ge
komen, dat Finland de onderhandelingen
kan voortzetten.
Deze mededeeling kan er op wijzen, dat
de Russische eischen niet onvereenigbaar
zijn met de Finsche zelfstandigheid, hoewel
aan den anderen kant de bijeenroeping der
Scandinavische conferentie van staatshoof
den, die natuurlijk door Finland op de hoog
te worden gehouden, reden tot bezorgdheid
geeft.
Drie clooden en vele gewonden.
Twee deelen van den Schotschen
expressetrein zijn gisteravond op
het station van Büetchley (Enge
land) met elkander in botsing geko
men. Er vielen drie dooden en vele
gewonden. Bij de botsing was ook
een lichte locomotief betrokken,
welker machinist een der drie per
sonen is, die den dood vonden. De
centrale wachtkamer wend volko
men vernield.
Nader vernemen wij nog, dat het ongeluk
geschiedde tijdens de verduistering. De red
dingsmanschappen moesten dan ook bij hun
werkzaamheden van zaklantaarns gebruik
maken.
Hooi gebaar van het Amerfkaan-
sche Roode Kruis.
Het Amerikaansche Roode Kruis
heeft volgens een mededeeling van
zijn president, Norman Davis, een
bedrag van een millioen dollar be
schikbaar gesteld voor de slachtoffers
van den Europeeschen oorlog. Zoo
noodig zal een algemeene collecte in
de Vereenigde Staten gehouden wor
den.
Zweedsche reservisten opgeroepen.
In Noord-Zweden zullen nieuwe catego
rieën reservisten onder de wapenen geroe
pen worden. Men brengt dezen maatregel in
verband met het feit, dat in deze streek
slechts een beperkt aantal reservisten is op
geroepen, toen de defensie in het begin van
September werd versterkt.
Ook een Britsch schip tot zinken
gebracht.
Het Britsehe ministerie van marine deelt
mede, dat gisteren drie Duitsche duikboo
ten zijn vernietigd. De Britsehe strijdkrach
ten konden eenige overlevenden aan boord
nemen.
Ook uit andere berichten blijkt wel, dat de
zeeoorlog nog intensiever wordt gevoerd,
dan tot heden het geval was. Zoo bericht
„Press Association" dat de Duitsche
koopvaardijschepen opdracht hebben gekre
gen liever het schip in de lucht te laten
vliêgen, dan het als buit in handen van de
Britten te laten vallen. Men heeft te Londen
bevestiging van dit bericht ontvangen.
BRITSCH SCHIP VERNIETIGD.
Het Engelsche ministerie van marine
heeft medegedeeld, dat het Britsehe schip
„Heronspool" is aangevallen door een duik
boot. De geheele bemanning is veilig aan
boord van een Amerikaansch schip geno
men. Zij bestond uit 36 koppen.
Poolsche torpedojagers in actie.
Drie Poolsche torpedobootjagers, die bij
het uitbreken van den oorlog uit de Oost
zee ontsnapt waren, verrichten in samen
werking met Britsehe jagers waardevolle
arbeid bij het jacht maken op duikbooten,
bij verkenningen en convooien.
In gezaghebbende kringen zegt men, dat
het Britsehe convooistelsel werkt met de
regelmatigheid van een uurwerk en dat de
Engelsche treilers vrijwel als in normale
tijden hun werk verrichten.
Vreemde duikbooten in de
ribische zee.
Ca-
Naar aanleiding van het bericht, volgens
hetwelk twee Italiaansche tankschepen een
Duitsche duikboot voor de kust van Florida
van voorraden zouden hebben voorzien, en
de Caribische zee door duikbooten onveilig
zou worden gemaakt, heeft Roosevelt in een
persconferentie verklaard, dat dit bericht
allen grond ontbeert en thuishoort bij de on
controleerbare geruchten, waarmede de
kranten vol staan.
Roosevelts verklaring staat vierkant te
genover de mededeelingen van Snijder, voor
zitter der commissie voor de militaire mid
delen, die een lange inspectiereis langs de
kustverdediging heeft gemaakt, en ver
klaart, dat in de Caribische zee ongeveer
een half dozijn vreemde duikbooten ops-
reeren.
De suikerbielencampagne is nog
slechts kort aan den gang en reeds
zijn op verschillende plaatsen de
eerste producties aangevoerd. 10.000
balen suiker, met Rijnaken aange
voerd, worden aan de Laakkade te
Den Haag gelost
Bovenstaand kaartje geeft in het uiterste
Noorden van Europa de begrenzing weer
van Sovjet-Rusland. Finland, Zweden en
Noorwegen.
In dit gedeelte zijn de belangen der Scan
dinavische landen het meest kwetsbaar.
Het is niet uitgesloten, dat in geval van
een conflict tusschen Sovjet-Rusland en Fin
land de Russische invloedssfeer of een ge
meenschappelijke controle zich zou voort
planten naar de Zweedsche ijzercentra van
Kiruna. Gellivara en de Noorsche haven
Narvik.
Een dezer dagen werd hiervan reeds in
de pers gewag gemaakt: Rusland zou aan
spraken willen maken op het Zweedsche
ijzergebied van de haven Narvik.
Onder de huidige omstandigheden heeft
de Sovjet vloot geen veilige verbindingsweg,
zij beschikt alleen over een vrije toegang tot
de wereldzee, aan de Noordkust v. h. schier
eiland Kola, nl. Alexandrowsk, Moermansk,
en Kola.
Deze havens vriezen niet dicht, het geen
te danken is aan den invloed van den golf
stroom.
De havensteden" zijn met een dubbel spoor
verbonden met Leningrad aan de Finsche
Kolf.
De Noorsche haven Narvik blijft het ge
heele jaar open, hier gaat het ijzererts
scheep, omdat in den winter de Zweedsche
haven Lulea dicht vriest.
De regeeringen van Zweden, Noorwegen
en Denemarken slaan nauwkeurig de han
delingen tusschen Sovjet-Rusland en Fin
land gade; het zou wel eens kunnen ge
beuren, dat Zweden en Noorwegen nu aan
de beurt kwamen, en dat de zwarte vlek,
welke men op het kaartje ziet aangebracht,
wel eens in een gevarenhaard zou kunnen
veranderen.
SLECHTS EEN OFFICIEEL DUITSCH
VERZOEK ZOU WASHINGTON IN BE
WEGING KUNNEN BRENGEN.
Gunstige beoordeeling van Cham-
berlain's rede in Italië.
Dr. Otto Dietrich, de Duitsche perschef,
die juist van een conferentie van vele uren
met Hitier kwam, heeft tegenover persver
tegenwoordigers uitdrukking gegeven aan
de meening, dat nog slechts één mogend
heid, de Vereenigde Staten, zou kunnen in-
tervenieeren, om 't meest gruwelijke bloed-
blad van de geschiedenis te verhinderen.
Dr. Dietrich, die de rechterhand van Hit-
Ier is, gaf informatoriisch uitdrukking aan
zijn overtuiging, dat Groot-Brittannië zijn
onbeschaamd antwoord aan Hitier bij mon
de van Chamberlain slechts heeft durven
uitspreken, omdat het op de hulp der Ver
eenigde Staten vertrouwt.
Hitier, dat voelt hij zeker, zou zelfs
nu nog het bevel, de campagne in het
Westen te beginnen, willen uitstel
len, wanneer er eenige aanwijzing
zou zijn, dat Roosevelt waarschijn
lijk Chamberlain met nadruk zou
mededeelen, dat hij zich bereid
moet verklaren Duitschland aan
een conferentietafel te ont moeten.
De rede van Chamberlain, aldus zeide
hij, duidt op de vastbeslotenheid het Duit
sche volk uit te roeien. „Laat ons zien, al
dus voegde Dietrich hier met een beslist
gebaar aan toe, wie zal worden uitge
roeid." Duitschland heeft volgens de mee
ning van andere prominente nationaal-so-
cialisten, die aan de discussie deelnamen,
nog niet eens een begin gemaakt met zijn
luchtwapen in het Westen te ontplooien.
Daar waren tot.nutoe nimmer meer dan
twee dozijn vliegtuigen bij een aanval sa
mengetrokken. Bij Modlin, aldus zeide
men, zijn achthonderd bombardementsviieg
tuigen losgelaten. Overeenkomstige aantal
len ingezet tegen de Britsehe schepen en
strategische kustpunten, zouden een onge
kende schade kunnen aanrichten.
De redevoering van Chamberlain be
schouwt Dietrich als een van de domste,
welke hij ooit van een staatsman heeft ge
hoord. Zij bevatte geen hooge opvatting en
geen begrip van den werkelijken toestand
ter wereld, aldus Dietrich.
De stemming in de omgeving van de
Fuhrer is er een van woede en zich belee-
digd gevoelen.
De haatuitbarstingen aan het adres van
Engeland nemen sterk toe. De gedachtenwis-
seling met Londen is ten einde zegt men,
Duitschland wen$cht geen oorlog, zal dien
ook niet verklaren, maar de verdediging
kan een vorm van defensiefoffensief aan
nemen.
Wat de inmenging van Amerika betreft,
is men er echter wel van overtuigd, dat
slechts een officieel Duitsch verzoek Was
hington in beweging zou kunnen brengen.
Indien het naar Duitschen wensch ging,
dan zouden de neutralen plechtig moeten
verklaren, dat Engeland door de afwijzing
van de voorstellen des Führers, de schuld
aan de voortzetting van den oorlog zou
dragen. Mochten zij zulks nalaten, dan zijn
zij, volgens deze Duitsche opvatting, mede
schuldig aan de voortzetting van den oor-
1°R, ja, dan geven zij daarmede stilzwijgend
te kennen, dat ook zij den oorlog wenschen.
Deze omstandigheid zou kunnen worden
aangegrepen om de neutraliteit dus ook van
de Westelijke Staten in twijfel te trekken en
vemioedelijk daarom zegt men in sommige
kringen te Beriijn, dat de toestand zooals
die zich thans ontwikkelt voor de Westelij
ke neutrale staten kritieker is geworden.
Resumeerende: de Duitsche commentaren
op Chamberlains rede zijn uitermate-vijan
dig en zeer bepaald bedoeld den oorlogs
geest bij het Duitsche volk wakker te roe
pen.
STEMMEN UIT ITALIë.
De Italiaansche pers bespreekt Chamber
lains rede uitvoerig, en beoordeelt haar
gunstig.
Interessant is b.v. de commentaar van
de „Messaggero", eveneens van den Londen-
schen correspondent van dit blad. Deze
meent dat Chamberlain ietwat vaag is ge-
Verwachting; Matige, later toe
nemende, Z.O. tot Z.W.
wind, betrokken tot half of
zwaar bewolkt, tijdelijk re-
glh, weinig verandering in
temperatuur, in den morgen
plaatselijk mist.
Accountantskantoor
Lid N. I. v. B
Lid. Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 Tel. 560
weest wat betreft de voorwaarden, waarop
Engeland vrede zou willen sluiten, maar
dat hij in ieder geval de deur nog geens
zins voor Hitiers neus heeft dichtgeworpen.
Dezelfde correspondent meent dat mis
schien datgene wat Chamberlain niet ge
zegd heeft, nog belangrijker is dan hetgeen
hij wel heeft gezegd. Met geen woord wordt
Rusland genoemd. Mag men daaruit aflei
den dat de Engelsche regeering bereid is
Moskou vergiffenis te schenken? Deze cor
respondent gelooft dat de Engelsche regee
ring wellicht toch wel geneigd zou zijn me
de te werken tot het organiseeren van een.
groote internationale conferentie, mits de
daar genomen besluiten de garantie zouden
krijgen van alle deelnemende mogendhe
den.
De Rijkscommissie voor de Filmkeu
ring heeft haar verbod van oorlogs
journaals in de biosconen opgehe
ven. Voor de vertooning zijn echter
enkele richtlijnen vastgesteld, opdat
de neutraliteit niet geschonden wor
de.
Slachtoffer onvoldoende rijvaar-
dig.
Gistermiddag om ongeveer kwart voor
voor vier is op een onbewaakten overweg
onder de gemeente Bunnik een ongeluk ge
beurd, dat aan een ongeveer 45-jarigen ho
telhouder het leven heeft gekost.
De eigenaar van het hotelcafé-restaurant
„Riche te Utrecht, de heer Nachbar, was
uit zijn woonplaats per auto vertrokken om
enkele bestellingen voor de cantine van een
fort af te leveren. Om zijn doel te bereiken
moest hij gebruik maken van een weg, wel
ke, met eën onbewaakten spoorwegovergang,
de spoorlijn Arnhem—Utrecht kruist.
De heer N. naderde den spoorweg
overgang, juist toen de electrische
trein, nummer 546 uit Arnhem met
een snelheid van ruim honderd kilo
meter, kwam aanstormen. Vermoe
delijk heeft de heer N., die nog wei
nig routine van het besturen van
auto's had, niet precies geweten, hoe
nog snel weg te komen, met gevolg
dat de auto werd gegrepen en vol
komen vernield. De bestuurder werd
op slag gedood.
De voorzijde van den trein werd ernstig
beschadigd. Op eigen kracht zij het lang
zaam kon de trein de reis naar Utrecht
voortzetten, waar hij met vijftig minuten
vertraging arriveerde. Hier werd het be
schadigde voorste treinstel losgekoppeld,
waarna de reis naar Rotterdam werd ver
volgd.
Het deerlijk verminkte slachtoffer is naar
Utrecht overgebracht
