EEN BALKANBLOK Britsch Indië diep teleurgesteld De Zee-oorlog onder Italiaansche leiding? Rem op de Russische aspiraties Storm op deo Atlantischen Oceaan DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER Roosevelt wil geen vreemde duikbooten „Onze wegen gaan uiteen" Gevecht ten noorden van Schiermonnikoog Gasmaskers bestellen bij de post! donderdag De kwetsbare punten aan Engeland's Oostkust Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINTi KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TEUFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 19 OCTOBER 1939 67eJAARG.No. 8751 ENGELAND EN FRANKRIJK TRACHTEN DE ITALIAANSCH- TURKSCHE TEGENSTELLIN GEN WEG TE NEMEN. Volgens den omroep van Belgrado verwacht men in Zuidslavische po litieke kringen de vorming van een Balkanblok onder Italiaansche lei ding. Gezegd werd, dat politieke stap pen worden gedaan met het doel te komen tot een nauwe samenwerking tusschen de Balkanlanden met bo vengenoemd doel. In het bijzonder hoopte men op een samenwerking tusschen Turkije en Bulgarije, aldus de omroeper verder. Het ontworpen blok zou een politiek van strikte neutraliteit jegens den oorlog voe ren, zoo werd hier aan toegevoegd. Deze radiomededeeling wint aan waar schijnlijkheid door een officieel bericht uit Londen, meldende dat de Britsche ge zant in Belgrado een langdurig onderhoud heeft gehad met den Zuidslavischen pre mier. Reeds eerder wezen wij op de dominee- rende rol welke Engeland met Turksche hulp. in het Nabije Oosten gaat spelen. De afbreking der Russisch-Turksche on derhandelingen en de afsluiting van de vriendschapsverdragen door Ankara met de denxocratiën is een gevoelige tik voor Mos kou en Berlijn, De correspondent van de Daily Telegraph schrijft hierover, dat de tegenslagen van Duitschland op diplomatiek en buitenlandsch politiek terrein in den laatsten tijd het drin gend noodig hebben gemaakt, dat in de Wil- helmstrasse balans wordt opgemaakt. Hitier bevindt thans, dat zijn vertrou wen in von Ribbentrop ernstig ge schokt is. Het plotselinge terugroepen van von Papen uit Ankara luidt een reeks conferenties op groote schaal in de Wilhelmstrasse in betreffende den nieuwen Europeeschen toestünd. Er heerscht in Berlijn groote teleurstelling én bitterheid over de Turksche buitenland- sche politiek. Er bestaat thans geen twijfel meer over het mislukken van von Papens missie in Ankara, welke ten doel had Tur kije los te maken van de Westelijke entente. Waarom Turkije weigerde. De correspondent van de Daily Telegraph fe Belgrado verneemt, dat de Russische ei- schen, die leidden tot het afbreken der Mos- kousche besprekingen met Turkije, waren: 1. Erkenning van de Poolsche deeling. 2. Vor ming van een Balkanblok, dat Rusland en Duitschland zou steunen. 3. Turkije zou druk moeten uitoefenen op Roemenië ten gunste van territoriale concessies, waarschijnlijk ten gunste van Rusland en Bulgarije. De alge- meene indruk in Belgrado is, dat de houding van Turkije, door te weigeren om toe te ge ven aan de Russische voorstellen, grootelij ks de solidariteit der Balkanlanden heeft ver sterkt Toch vriendschap! Zoowel uit Moskou als uit Londen komen berichten, die uitdrukkelijk er op wijzen, dat Havens en territoriale wateren gesloten. President Roosevelt heeft gister de havens en de territoriale wateren der Vereenigde Staten voor duikbooten van oorlogvoerende mogendheden gesloten verklaard. hit besluit zegt o.m.: Het zal onwettig zijn voor duikbooten van Frankrijk, Duitschland, olen, Groot Brit t&nje, Britsch-lndië, Australië, Canada, Nieuw Zeeland en Zuid Afrika om in havens of wateren der Vereenigde Staten binnen te varen, met uitzondering van Panama en "Uitgezonderd de duikbooten van oorlogvoe rende landen, welke door force majeure ge dwongen zouden zijn er binnen te varen. In dat geval moeten zij aan de oppervlakte va ren met heel den toren en bovenbouw bo ven water, en met de vlag van het oorlog voerende land, waartoe zij behooren, in top." Roosevelt verklaarde, dat hij het betreffen de hoofdstuk der neutraliteitswet van toe passing had verklaard, omdat hij van mee ning was, dat het „er toe zou dienen den vrede te handhaven tusschen de Vereenig de Staten en de buitenlandsche mogendhe den, de belangen te beschermen van de Ver eenigde Staten en hun burgers en de veilig heid der Vereenigde Staten te bevorderen." het afbreken der onderhandelingen te Mos kou tusschen Turkije en Rusland niet be- teekent het verbreken der diplomatieke be trekkingen, ja zelfs geen afbreuk doet aan de traditioneele vriendschap tusschen de beide landen. Een weinig spijt zal er in het Kremlin toch wel worden gevoeld! Militaire besprekingen. De verrassende wending, welke de Turk sche affaire heeft genomen, sluit onverbid delijk in, dat de FranschBritsche vloten de Dardanellen zullen mogen passeeren en de Russen dus daarin geen baas meer zijn. Dat de democratieën geen gras over hun succes laten groeien, mag blijken uit het feit, dat de Fransche generaal Weygand en zijn Britsche collega Wavell gisteren reeds per vliegtuig in Ankara zijn aangekomen. Blijkbaar waren de heeren reeds in de buurt wachtende! Veilig mag worden aangenomen, dat zij met den Turkschen opperbevelhebber nauw keurig de militaire mogelijkheden zullen bestudeeren, waarbij zeker niet over het hoofd zal worden gezien een samengaan van alle Balkanvolken. Precies dus wat Italië wil, slechts met dit verschil, dat Rome graag in dit Balkancon cert de eerste viool zal willen spelen, het geen Ankara vermoedelijk niet zal dulden. Beide sollicitanten naar de eerste rol heb ben echter als tegenspeler Rusland en deze belangengemeenschap zal de Britsche diplo matie zeker uitbuiten om eenerzijds Italië aan zijn zijde te krijgen, anderzijds Turkije verder aan zich te binden. Ongetwijfeld een moeilijk probleem, maai de aanvankelijke successen der Engelsche onderhandelaars in deze hoek geven moed voor de verdere ontwikkeling in vreedzame richting. EEN MEEVALLER VOOR ENGELAND. Millioenengift van Inidsche radja Uit Londen wordt gemeld: Radja Brook van Serawak, heeft de re geering een millioen dollars aangeboden „voor de groote zaak waarvoor het Britsche rijk thans in oorlog is." De minister heeft zijn dank betuigd. SYNTHETISCHE RUBBER IN ITALIË. Maatschappij opgericht. Naar het Italiaansche blad Sole meldt, is op initiatief van de I.R.I. en de maat schappij Pirelli een synthetische rubberin dustrie opgericht met een aanvangskapitaal van 1 millioen lire. De nieuwe maatschappij zal zich niet alleen bezig houden met de fa bricage van synthetische rubber en aanver wante artikelen, doch ook met den geheelen handel der voor de productie noodzakelijke grondstoffen. Amerikaansch schip in nood. Oud-minister Van Zeeland uit België gewond. Op het noordelijk gedeelte van den Atlan tischen Oceaan woedt eeii hevige storm, waardoor verscheidene schepen in gevaar zijn gebracht. Tot. die schepen behoort de en het „President Harding", die 600 passagiers, on der wie van Zeeland, de vroegere Belgische premer, vervoert. Talrijke personen aan boord zijn gewond. Er is hulp gezonden, Nader wordt gemeld, dat 45 passagiers •28 leden van de bemanning tijdens zware weer gewond zijn. Men gelooft, dat een kellner overboord geslagen is. Een kot ter van de Amerikaansche kustwacht heeft het schip bereikt en medicamenten aan boord gebracht. Deze kotter, de „Hamilton ging daarna het Britsche s.s. „Blairbeg", dat geseind had het roer te hebben verloren hulp brengen. Ook van Zeeland gekwetst, De „United States Lines" deelen mede, dat de vroegere Belgische minister-president Zeeland tot de gewonde passagiers van de „President Harding" behoort. Hij kreeg schaafwonden in het gezicht en verschei dene kneuzingen. Men gelooft niet, dat zijn toestand ernstig is. DE ORKNEY EILANDEN a/vna Stalen netten1 versperring DE KWETSBARE PUNTEN AAN ENGELANDS OOSTKUST. Bijgaande twee actueele kaartjes geven een goed overzicht van de Oostkust van het Britsche rijk, welke in het Noorden aan een tweetal aanvallen van de Duitsche lucht macht heelt blootgestaan. Het rechtsche kaartje geeft de voornaam ste plaatsen weer aan de Oostkust van En geland en Schotland; in verscheidene plaat sen vs in de laatste dagen luchtalarm ge maakt, omdat de Duitsche luchtmacht her haaldelijk werd opgemerkt en onder vuur genomen. Bovendien heeft de belangstelling der Duitsche luchtmacht zich in de laatste da gen gericht op de Orkney-eilanden (het linksche kaartje), waar de Britsche Noorde lijke vlootbasis Scapa Flow gelegen is. Het schijnt dat Duitschland tot eiken prijs dit belangrijke steunpunt wil vernietigen. „Geen democratie, zoolang Enge land het kan verhinderen." ENGELAND STEEDS 5 MINUTEN TE LAAT De congrespartij in Britsch-lndië verklaart zich diep teleurgesteld over de houding van Engeland, nu verklaard is, dat na den oorlog geconfereerd zal worden over de Status van Britsch-lndië. Gezegd wordt dat de verkla ring van den onderkoning dienaangaande in het geheel geen rekening houdt met de werkelijkheid. Indien dit het definitieve antwoord is van de Britsche regeering, dan bestaat geen ge meenschap tusschen beide volken en.gaan onze paden volkomen uiteen. Uit de verkla ring van den onderkoning blijkt duidelijk, dat het doel van den oorlog is het bewaren en handhaven van de Britsche imperiale fi- nancieele structuur in Indië en elders, aldus de meening van verschillende leden der Con grespartij. GHANDI DIEP TELEURGESTELD. Ghandi heeft gezegd, dat de verklaring van den onderkoning diep teleurstellend is. Hij voegde hieraan toe: „Het zou Peter ge weest zijn, wanneer de Britsche regeering geweigerd had een verklaring af te leggen. De lange uiteenzetting van den onderko ning bewijst alleen, dat de oude politiek van verdeelen en heerschen zal blijven be staan. Voor zoover ik zie, zal het congres hieraan niet deelnemen. Nóg kan Indië, dat de opvattingen van het congres huldigt, deelgenoot zijn van Engeland, in zijn strijd te gen Hitier. De verklaring van den onderko ning toont duidelijk, dat voor In dië geen democratie kan bestaan, zoolang Engeland het kan verhin deren. GHANDI. ENGELAND STEEDS VIJF MINUTEN TE LAAT. In het Hoogerhuis heeft Lord Zetland ver klaard, dat in verband met den huidigen toestand openbare besprekingen met de lei ders in Britsch Indië niet mogelijk zijn, en dat vóór alles thans maatregelen genomen moeten worden, de veiligheid van Indië te verzekeren. Een consultatief orgaan zal worden gekozen uit verschillende Britsch Indische partijen. - Lord Snell zeide. dat alles afhankelijk zou zijn van de wijze, waarop het orgaan zou worden benoemd. De verklaring van Zetland beteekent eenigen vooruitgang doch er blijft ruimte voor verdere vorderingen. Het.is de tragedie van ons bestuur dn In dië geweest, aldus zeide Lord Sankey, dal wij altijd vijf minuten te laat zijn geweest, roen wij de wet op de regeering van Indië in 1935 aannamen, geloofde ik, dat de kwes tie weer voor twintig jaar geregeld zou zijn. In de eerstvolgende twaalf of achttien maanden zal een volgende stap gedaan moeten worden, omdat wij, zoodra de oor log geëindigd zal zijn, gereed moeten zijn om onze beloften gestand te doen. Ik hoop dat aan het einde van den oorlog Indië den volledigen dominion status zal krijgen. ONGERUSTHEID IN AMERIKA OVER DE ACTIE DER DUITSCHE DUIKBOOTEN. GERUCHTEN OVER MAGNETISCHE TORPEDO'S DOOR DE DUITSCHERS GEBRUIKT. Op het eiland Schiermonnikoog neemt men aan, dat gistermorgen elf uur ten noorden van Schiermon nikoog op vrij grooten afstand van de kust, ver buiten de territoriale wateren, een gevecht heeft plaats gehad tusschen oorlogsbodems en vliegtuigen. Voor zoover door ooggetuigen kon worden gezien, zouden zes oorlogs schepen zijn aangevallen door een twaalftal vliegtuigen. Omtrent den uitslag van het ge vecht kan niets worden gemeld, daar de oorlogsschepen na eenigen uit het gezicht verdwenen. tijd BEZORGDHEID IN AMERIKA In den Amerikaansche senaat heeft de republiekein Holland verklaard, dat wan neer de aanvallen der Duitsche duikbooten met succes voortgezet worden, 't congres op nieuw in een speciale zitting zou kunnen worden bijeengeroepen voor een nieuwe her ziening van de neutraliteitswet. Deze verklaring is een teeken voor de diepe getroffenheid, die aan den dag treedt m Amerikaansche vlootkringen tengevolge van den aanval op Scapa Flow. Het feit, dat een Duitsche duikboot er in geslaagd is door te dringen tot in een ntsche haven en er weer uitvaren na een torpedo te hebben gelanceerd, wordt door Verwachting: Krachtige tot ma tige N.O. tot N. wind, neve lig tot betrokken, later wel licht opklarend, weinig of geen regen, zelfde tempe ratuur. dezelfde kringen beschouwd als een bewijs, dat de defensie van het Panamakanaal het onderwerp moet uitmaken van een nieuw onderzoek, evenals de defensie van de Ame rikaansche vlootbases in den Stillen en At lantischen Oceaan. GEBRUIKEN DE DUITSCHERS MAGNETISCHE TORPEDO'S. In nietofficieele marine-kringen te Was hington doen er verschillende geruchten de ronde betreffende het tot zinken brengen van de Britsche schepen door de Duitsche onderzeeërs. Volgens deze kringen zegt U.P. zou de nazis een nieuw type magnetische torpedo's hebben uitgevonden, die op groote diepte en zeer nauwkeurig gericht onder water kun nen worden afgeschoten. Het gewone type torpedo's moet aan de oppervlakte, of zeer dicht daarbij gelan ceerd worden. De zwaarste pantserplaten van de slag schepen zij bij de waterlijn aangebracht, ter wijl daaronder de platen veel dunner zijn. „Dus, zoo wordt in genoemde kringen gere deneerd, is het mogelijk, dat de Duitschers daarmede rekening hebben gehouden en geperfectionneerde magnetische torpedo's hebben uitgevonden, die op groote diepte afgeschoten kunnen worden." Men wees er hier verder op, dat volgens de rapporten niemand aan boord van de „Cou ragaous" en de „Royal Oak" een torpedo heeft waargenomen. 810 slachtoffers van de Royal Oak. De Britsche admiraliteit maakt bekend, dat volgens de laatste inlichtingen zich aan boord van de Royal Ooak 81 officieren en 1153 minderen hebben bevonden. Het aantal overlevenden bedraagt 57 of ficieren en 367 minderen. Omgekomen zijn 24 officieren en 786 minderen. Weer een Britsch schip ver nietigd. De Bibby Line heeft de officieele mededee- ling gekregen, dat de „Yorkshire" gezonken is. Ook de Mandalay is vernietigd. De zeevaartcommissie van de Vereenig de Staten heeft medegedeeld, dat het Ame rikaansche schip „Independance Hall" drie honderd overlevenden van de Britsche schepen „City of Mandalay" en „Yorkshire" aan boord heeft genomen. Luchtalarm in Engeland. Gistermorgen is luchtalarm gegeven te Kirkwall. Een uur later werd gemeld dat alles veilig was. Op de Orkaden is tweemaal luchtalarm gemaakt. Een groot bombardementsvlieg tuig vloog op groote hoogte over Kirkwall naar Scapa Flow, waar een hevig vuur op het toestel werd geopend. Hoewel het naar schatmg ruim 8000 meter hoog was, kon men zien, dat het toestel vreemde bewegin gen maakte. Later werd gemeld, dat het voor de Schotsche kust had moeten dalen doch een bevestiging daarvan werd niet ver kregen. Het Britsche ministerie van luchtvaart deelt mede, dat men heeft gezien hoe vijan delijke vliegtuigen, die blijkbaar op verken ning waren, uit de richting van Kirkwall en Dun-Cansby Head tot Scapa Flow nader den. Lr werden geen bommen geworpen. Een maatbriefje van den burge meester! Naar de Tel. verneemt, zal de regee ring er toe overgaan op groote schaal gasmaskers beschikbaar te stellen voor de burgerij. Ter distributie daar van wordt de dienst der P.T.T inge- schakeld. Het ligt namelijk in het voornemen om pwt,\ rdag af aan de Postkantoren de wffr °pen te stellen het doen van bestellingen op gasmaskers. Ook bij-, en onin v der Posterijen staan hiervoor kers vanaf3^)UZnef kan dA ^urgerij 8«»mas- aers van f3.50 of van f5.50 aanschaffen naar gelang van het gekozen merk. Het uurste merk wordt ook geleverd met draag- zak en kost dan f6.25. De koopsom moet b!i daarTworden. t6n postkant°m vol! rwïde bestel'inS moet een door of namens burgemeester afgegeven verklaring over- fn5 70 n' waarop de maat van het be- noodigde gasmasker aangegeven staat 7nn der een dergelijke verklaring kan de beSl' lmg met uitgevoerd worden el"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1