Sovjet*hulp aan China „Weg met de Soc. Dem. ministers! Partijdige oorlogsfilm? Scandinavië wil neutraal blijven Kosten slagkruisers Mr. Rost van Tonningen De verhoogde boter prijs „Verifex" en „Duiker" gasmaskers Geen Littausche aanspraken op Memel Russische eischen van ernstigen aard" Van het Westfront Meer soldaten in Amerika Postvluchten op Indië Vier mij! per minuut W er eldmissie=dag Britsch gewondenvervoer perfect geregeld Het huwelijk van den luitenant „Tot herstel van het vertrouwen in onze neutraliteitspolitiek. Mr. Rost van Tonningen, wiens interpella tie-verzoek dezer dagen door de Tweede Ka mer werd afgewezen, heeft thans o.m. de vol gende schriftelijke vragen gericht tot den voorzitter van den Raad van Ministers en de ministers van Buitenlandsche Zaken en Justitie: Hebben de ministers kennis genomen van het feit, dat het Bureau van het Internatio naal Verbond van Vakvereenigingen in een buitengewone zitting op 13 en 14 October j.1. te Parijs gehouden, een manifest heeft goed gekeurd, waarin uiting wordt gegeven aan de eenheid van zienswijze van dat bureau met „de Fransche en Éngelsche arbeiders, die op het oogenblik de menschelijke vrij heid, de democratie en de beschaving tegen de aanvallen der totalitaire staten verdedi gen", en waarin wordt verklaard, dat het in ternationaal Verbond van Vakvereenigingen „geheel en al aan de zijde der democratische staten" staat, welke thans-in den oorlog zijn betrokken? Is het den ministers bekend, dat het I.V.V. mede vertegenwoordigd werd door een lid der Tweede Kamer, tevens voorzitter van het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin gen? Beschouwen de ministers de medewerking aan de totstandkoming van bovenvermeld manifest door een vooraanstaand Kamerlid, behoorende tot een der partijen, waarop het Kabinet steunt, en de publicatie daarvan in de organen dier partij als strijdig met do door de regeering gevoerde neutraliteitspo litiek? Indien de voorgaande vraag in be vestigenden zin wordt beantwoord, hebben dan de voorzitter van den Raad van Ministers en de minister van Buitenlandsche Zaken overwo gen tot herstel van het vertrouwen in de neutraliteitspolitiek van ons land het uittreden uit het kabinet van de twee tot de bedoelde partij behoorende ministers te bevorde ren? Zoo ja, wat is van die overwe ging dan het resultaat? Op strafrechterlijke aangedrongen. vervolging Heeft de minister van Justitie: a. Tegen den persoon voornoemd een Strafrechtelijke vervolging doen instellen wegens het in gevaar brengen van onze neutraliteit? li. Tegen het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen en de daarbij aangeslo ten verecnigingen, alsmede tegen de Sociaal- Democratische Arbeiders Partij een vervol ging doen instellen wegens overtreding van de wet op het recht van vereeniging en ver gadering. teneinde het verbieden van die .vereenigingen uit te lokken? Indien zulks tot dusver niet geschiedde, ïs -die minister dan voornemens, het instel len van zoodanige vervolgingen te gelasten? Consument betaalt 15 ct. per kilo meer. Wederom is gisteren de commissienotee- ring voor boter (exportprijs) onveranderd vastgesteld op 80 cents per kilo. In het laat ste kwartaal vóór het uitbreken van den oorlog stond zij gemiddeld op 73 cents, zoo dat de prijsstijging slechts 10 bedraagt. Echter heeft de regeering, zooals wij reeds meedeelden, op grond van de stijging der productiekosten, de mond- en klauwzeer- cliade en de als gevolg van voederschaarsch- e te verwachten daling van melkproductie n vetgehalte, den binnenlandschen richt lijs der boter, die per 1 October wegens et ingaan van den winterijd was verhoogd an f 1.30 op f 1.45, met ingang van lieden verder verhoogd tot f 1.65 per kilo (exclusief unzetbelasting, transport- en handelskos- ten). Dienovereenkomstig is, aldus het Hsb., met ingang van gisteren de bijslag verder ei-hoogd van 65 op 80 cents, d.w.z. dat de egeering op iedere kilo boter, die het land litgaat, f0.80 toelegt uit het Landbouwcri- ■sfonds. dat zijn middelen, ter zake, ont- angt uit de crisisheffingen op margarine, vetten en oliën. De consumptie-priis der boter stijgt nu aus met circa 15 cents per kilo. Het prijsverschil verklaard. De Regeeringspersdienst doet nadere me- dedeelingen over de gasmaskers, die, zooals wij gisteren hebben gemeld, vanaf a.s. Maan dag aan de postkantoren zullen kunnen wor den besteld. Voorshands komen voor levering in aan merking: 1. Veritex-gasmaskers, leverbaar in maten 1, 2 en 3 en in kindermaten bestemd voor de leeftijden van 512 jaar; 2. Duiker-gasmaskers, leverbaar in maten 5 en 7. Deze gasmaskers worden voorloopig ver krijgbaar gesteld tegen de volgende prijzen: a. Veritex-gasmaskers, alleen te leveren zonder draagzak f 3.50; b. Duiker-gasmaskers, zonder draagzak f 5.50. c. Duiker-gasmaskers, met draagzak f 6.25. Hierbij wordt aangeteekend dat Veritex-gasmaskers bestemd zijn voor personen, die in omstandigheden, dat van het gasmasker gebruik moet worden gemaakt, geen of weinig li- chamelijken arbeid hebben te ver richten. Duiker-gasmaskers zijn in het bij zonder voor de overige personen ge schikt. Voor zoover de bestelde gasmaskers niet uit den aanwezigen voorraad leverbaar zijn, zijn de prijzen vrijblijvend. Met het oog op eventueble stijging van de prijzen der grond stoffen, is het in het belang van hen, die zich een gasmasker willen aanschaffen, ge- wenscht, zoo spoedig mogelijk tot bestelling over te gaan. Tegelijk met de bestelling zal het ver schuldigde bedrag ten postkantore moeten worden betaald. De leveranciers zenden de gasmaskers toe aan de postkantoren, waar de bestellingen zijn opgenomen. Deze kantoren zorgen voor de uitreiking aan belanghebbenden. Stockbolmsche conferentie beëindigd Officieele verklaring. Onder dwang, zeggen de buitenlandsche bladen. In de laatste dagen zijn door de buiten landsche pers berichten gegaan, volgens welke van Litausche zijde met Russischen steun aanspraken zouden zijn gemaakt je gens Duitschland, in het bijzonder met het oog op het Memelgebied. Het officieuze Litausche telegraafagent- schap Elta heeft deze berichten op 13 Oct. categorisch tegengesproken. De Litausche gezant te Berlijn heeft er of ficieel mededeeling van gedaan, dat zijn re geering van dergelijke besprekingen niets bekend is en dat de buitenlandsche berich ten verzonnen zijn. Een buitenlandsch blad publiceert thans echter een bericht, waarin wordt beweerd, dat dit Litausche de menti onder druk van zekere zijde is uitgegeven en dat Litauen voorne mens zou zijn de haven van Memel te boycotten. De te Kaunas gisteren aangekomen Sovjet- Russische militaire delegatie heeft met de bevoegde Litausche kringen voorbesprekin gen aangevangen over de inrichting van mi litaire steunpunten en de vaststelling van het contingent der Sovjet-Russische garni zoenen. Een leening. In verband met de teruggave van het ge bied van Vilnius, heeft de Littausche minis terraad een wet aangenomen tot het aangaan van een leening van vijftig milliocn Lit, welke na tien jaar aflosbaar is en 4.5 procent rente draagt. Vragen aan den minister. Zooals men weet, heeft de Rijkscommissie - oor de Filmkeuring na de oorlogsjournaals in de bioscopen korten tijd te hebben ver boden, deze onlangs weer toegelaten, doch bepaalde richtlijnen voor de vertooning yan deze journaals aangegeven. Het Tweede Kamerlid de heer Schaepman ■wijst er den minister van Binnenlandsche Zaken in een serie vragen op, dat op het oogenblik in de Nederlandsche bioscopen nog veel films loopen met een propagandis tisch karakter ten voordeele van een der oorlogvoerende partijen. De heer Schaep man vreest, dat dergelijke vertooningen de orde zullen verstoren, doordat het publiek bijval of afkeuring zal betuigen en daaruit ernstig gevaar voor de stipte handhavin van onze neutraliteit kan ontstaan. Het Tweede Kamerlid vraagt tenslotte of de minister bereid is de noodige maatrege len te nemen, opdat hier te lande journaals en films met bovenomschreven tendenz ■p:„* -».u„n worden gedraaid. ELKAAR HULP EN BIJSTAND BELOOFD. De conferentie van staatshoofden te Stockholm is geëindigd. De koningen en de- Finsche president zijn naar hun landen te ruggekeerd. Via de radio hebben zij zich van uit Stockholm tot de wereld gericht en ge tuigenis afgelegd van hun vasten wil de neutraliteit te handhaven. Het eerst sprak de gastheer, Koning Gustav de ruim 80-jarige monarch van Zweden. Hij pleitte voor een spoedigen en alge- rneenen vrede en zeide o.a.: Wij hebben reeds bemerkt, dat de vijan delijkheden ook de belangen van de neutra le mogendheden aantasten en dientengevol ge hebbe alle staten van de Oslogroep de zelfde moeilijkheden. Wij rekenen voor het handhaven van de neutraliteit op de weder- keerige eerbied en de samenwerking van al le neutrale staten in dezelfde neutraliteits politiek. Het is mijn diepste wensch, dat geen Noordelijk land zijn recht om vreedzaam te leven, zal zien beknot en mijn grootste hoop is, dat wij mogen bijdragen tot het herstel van den vrede en de regeling van de geschillen, welke thans de oorlog voerende landen scheiden. De andere Koningen spraken in denzelf den geest. De President van Finland, Kallio getuig de van de diepe dankbaarheid van het Finsche volk voor de sympathiebetuigingen uit heel de wereld en in het bijzonder van de steun door het Scandinavische blok ver leend. Sprekende over de Russische voorstel len, zeide Kallio, dat deze eischen aan Fin land „van ernstigen aard" waren, maar hij hoopte dat de machtige nabuur de vreedza me overeenkomsten zal eerbiedigen, die na drukkelijk bepalen, dat een mogelijk conflict opgelost dient te worden door vreedzame onderhandelingen. EEN COMMUNIQUè. Gisteravond werd een communiqué uitge geven, waarin o.a. werd gezegd: De conferentie stelde eenstemmig vast, dat de vertegenwoordigde regeeringen in nauwe samenwerking besloten zijn zich te houden aan een strikte neutraliteit. De hou ding, welke de regeeringen zullen aanne men ten aanzien van vraagstukken, welke zich kunnen voordoen, zal worden geleid door den wensch in alle onafhankelijkheid hun neutraal standpunt te handhaven. Zij eischen het recht op deze houding, welke berust op de oprechte vreedzame betrekkin gen met de andere mogendheden, geëerbie digd te zien. De op de conferentie van Stockholm ver tegenwoordigde regeering zijn overeenge komen, dat voor den dunr van den huidi- gen oorlog, Denemarken, Finland, Noorwe gen en Zweden in hun politiek dezelfde ge dragslijn zullen volgen als die, welke met succes, dank zij een nauwe samenwerking is toegepast gedurende den oorlog van 1914 tot 1918. De scheepvaart. De conferentie heeft zich bovendien bezig gehouden met de moeilijkheden, welke han del en scheepvaart van de neutrale mogend heden treffen tengevolge van de maatrege len van de oorlogvoerenden. Zij is overeen gekomen op dit gebied samen te werken en om voort te gaan met het toepassen van de beginselen, welke zijn geformuleerd ia het communiqué van Kopenhagen van 19 September 1939, hierbij met alle landen de Russische adviseurs bij Tsjang Kai Sjek. ZAL OOK TSJANG KAI SJEK ZIJN OFFER MOETEN BRENGEN? Geruchten omtrent Sovjet-Russische hulp aan China worden opnieuw bevestigd door de mededeeling, dat een groep Russische ad viseurs, onder wie twee generaals en talrijke technici, gisteren aan boord van vijf vlieg tuigen te Tsjoeng King zijn aangekomen. Men ziet hierin een tactischen zet van Tsjang Kai Sjek, om het Japansche plan tot het vormen van een nieuwe centrale regee ring in C.hina onder Wang Tsjing Wei, dat de volgende maand zijn beslag zou krijgen, te voorkomen/Verklaard wordt, dat zulk een regime een groote handicap zou vormen voor de regeerinv te Tsjoeng King, die daar na geen hulp uit Europa of de Vereenigde Staten zou kunnen verwachten. Men veron derstelt, dat Tsjang wellicht heeft toege stemd in een accoord met Moskou. Wanneer dit tot stand mocht komen, wordt van Rus land militaire hulp verwacht, terwijl Mos kou de vrije hand zou eischen in Sin Kiang en Noord West-China. „Een bijzondere situatie". Het Japansche persagentschap Domei meldt nog, dat berichten uit Nanking en Hongkong een nieuw licht werpen op de bij- 7m->dere situatie, welke zich ontwikkelt tus- schen de regeering te Tsjoeng King, de re geering van Tsjang Kai Siek en de sovjet unie, na het uitbreken van den oorlog in Europa eenerzij ds en na de actie voor de vestiging eener nieuwe centrale regeering in China met Wang Tsjing Wei als centrale figuur anderzijds. De sovjet-unie zou zware eischen aan de regeering van Tsjoeng King ge steld hebben, in ruil voor voortzet ting der hulpverleening, o.a. bevat tend het recht, om troepen te legeren in uitgebreide gebieden van Binnen- Mongolië en in Sin Kiang (Chineesch Turkestan), benevens de sovjetisee ring van Noord-Westelijk China. Het afzenden van gemechaniseerde Rus sisch strijdkrachten naar Sin Kiang zou er op duiden, dat de sovjets besloten zijn, aan hun eischen vast te houden. De actie der sovjets zou erop gericht zijn, de inwendige splitsing in de Chineesche communistische partij te likwideeren. Een nationalistische organisatie onder rechtstreeksche leiding van Tsjang Kai Sjek richt zich echter krach tig tegen de nieuwe sovjet-actie. Inmiddels heeft de Britsche ambassadeur Sir Archibald Kerr, een onderhoud gehad met Tsjang Kai Sjek en inlichtingen inge wonnen over de huidige verhouding tus- schen China en de sovjet-unie. In de regee ring van Tsjoeng King staat de partij Kwo Min Tang achter de politiek van Frankrijk en Engeland en steunt de communistische partij de sovjets, waardoor Tsjang Kai Sjek voor 'n dilemma is geplaatst. De commu nisten zouden geleidelijk aan invloed win nen, hoewel Tsjang Kai Sjek nog onlangs alle anti-Britsche pamfletten van commu nistische afkomst heeft laten intrekken. traditioneele handelsbetrekkingen handha vend en elkaar wederkeerig steun verlee- nend om de ravitailleering van de Noorde lijke landen te verzekeren. De Scandinavische regeeringen herinne ren aan het verlangen bij te dragen tot het uit den weg ruimen van de internationale moeilijkheden, dat reeds voor het uitbreken van de vijandelijkheden tot uiting is geko men door het feit, dat de staatshoofden zich hebben aangesloten bij den oproep van koning Leopold ten gunste van den vrede. Dit verlangen is gelijk gebleven. Zij zul len met de grootste voldoening iedere aan duiding begroeten, welke duidt op een we- derkeerig begrip tusschen de oorlogvoeren den, alsmede mogelijkheden, welke de neu tralen zullen toestaan pogingen in het werk te stellen tot het herstel van den vrede en de veiligheid van alle landen. Groote beiliiiiiohei OVERSTROOMING DER BETONBLOKKEN. AAN DUITSCHE ZIJDE WERKEN DE WATERPOMPEN. Het Fransche legerbericht van gisteravond zegt: „Vandaag groote activiteit van patrouilles van weerskanten, vooral in het 'gebied ten Oosten van den Moezel. In dezelfde streek was onze artillerie buitengewoon bedrijvig. Het geheel der ontvangen inlichtingen be vestigt, dat de Duitschers op 16 October krachtig hebben aangevallen over een front van ongeveer zes kilometer oostelijk van den Moezel en 30 kilometer oostelijk van de Saar. Deze aanvallen waren tegen een ledige ruimte gericht. De cavalerie afdeelingen, die met enkele infanterie detachementen geble ven waren na het terugtrekken van het gros der divisies, welke wij voor offensieve doeleinden in begin September gebruikt had den, aanvaardden overeenkomstig de ont vangen orders den terugtocht bij het inzet ten van het voorbereidende artillerievuur. Over het geheele front had deze beweging, welke op zekere punten een diepte van bijna tien k.m. had, een geslaagd verloop. De af deelingen konden zich legeren op een van tevoren bereid terrein voor de permanente verdedigingswerken. Zij leden slechts zeer geringe verliezen. Niettemin werd een der detachementen, bestaande uit 'n officier en vijftig onderofficieren en manschappen, door den vijand afgesneden. De mannen verdedig den zich moedig. Na eenig heen- en weer golven strekt het gevechtsfront zich thans langs de tevoren vastgestelde lijn uit. Wij hebben op verschillende punten gevangenen gemaakt. WAS VAN DEN RIJN VEROOR ZAAKT MOEILIJKHEDEN. Havas seint: De plotselinge en hevige was van den Rijn heeft onverwachts in den Elzas een uit mili tair oogpunt zeer bijzondere situatie gescha pen. In den Elzas vormt deze rivier name lijk over een honderdtal K.M. een scheiding tusschen de beide verdedigingsstelsels. Zooals bekend, werd de rivier einde van de vorige en begin van deze eeuw gerectifi ceerd; bij de kanalisatie werden de dijken opgehoogd, die thans hooger zijn dan de vlakten aan beide zijden van de rivier. De meeste permanente versterkingswerken, Duitsche zoowel als Fransche, bestaan uit betonblokken. Met het oog op het overstroo- mingsgevaar bestaan zij in deze streek niet uit diepliggende kazematten. De meeste blokken zijn op den dijk zelve. Het alge- meene niveau van de vlakte in den Elzas is iets hooger dan die in Baden. Indien de was van den Rijn de laatste da gen al slijk aanvoert, waardoor de fortifica ties aan weerszijden wordt bedreigd, is de toestand der Duitsche versterkingswerken veel hachelijker dan die der Fransche. De blokhuizen aan de Fransche zijde zijn nog lang niet binnen het bereik van den stroom. Men hoort er duidelijk, dat aan Duitsche zijde met waterpompen wordt ge werkt. DUITSCHERS MEDEDEELZAMER De Duitsche legerleiding is voor het eerst mededeelzaam. In den loop van den dag van gisteren zijn uitgebreide communiqués uitgegeven, waarin werd uiteengezet dat de Franschen eenig gebied hebben bezet, gedu rende den tijd, dat Duitschland den Pool- schen veldtocht hield. Nu de Duitsche troe pen zich op het Westfront hebben geconcen treerd, zijn de Franschen, na eenige goed opgezette aanvallen teruggetrokken Britsche troepen heeft de Duitsche leger leiding in de voorste Fransche linies ner gens ontwaard. Verklaard wordt, dat zeer veel Fransche krijgsgevangenen zijn ge maakt. Een milliard noodiq voor de na tionale verdediging. In zake het ontwerp dat het departement van oorlog aan president Roosevelt heeft voorgelegd betreffende de uitbreiding der effectieven van het landleger, wordt van gezaghebbende zijde vernomen, dat de ef fectieven van het Amerikaansche landleger gebracht zullen worden van 462.000 op 600.000 man. Het aantal soldaten van het geregelde leger zou gebracht worden Van 227.000 op 270.000 man en het aantal man schappen der nationale garden van 235.000 op 320.000. Het departement van oorlog zou voorne mens zijn het congres in Januari te verzoe ken de noodige credieten te verleenen voor deze uitbreiding alsmede een aanvullend bedrag be.stemd voor uitrusting, bewape ning en voorradenvorming. De begrootings- commissie van het huis van afgevaardigden raamt, dat het bedrag nooclig voor de be grooting der nationale verdediging meer dan een milliard dollars zal bedragen. De Torenvalk landde gisteren op de heenreis te Jodhpoer; op de terug reis kwam de Gier te Basra aan en de Buizerd te Medan. SNEL VLIEGEND VLIEGTUIG EEN MOEILIJK DOELPUNT. - F.NGELSCH MINISTER OVER DE LUCHTAAN VAL TE SCAPA FLOW. In een schriftelijk antwoord op de vraag, hoe op 16 October Duitsche vliegtuigen Firth of Forth bereikt kunnen hebben, vorens zij werden opgemerkt, zegt ministep Kingsley Wood, dat het vraagstuk van het opvangen van vijandelijke vliegtuigen, welke met' een snelheid van vier mijl j>er minuut of meer op een hoogte van 20.000 voet of meer en met gebruikmaking Vaa het wolkendek naderen, zeer moeilijk De regeering acht haar verdedigingsstelsel zeer effectief, zooals de feiten ook hebben bewezen, doch zij heeft nooit beweerd, dat niet nu en dan een vijandelijk toestel door de verdediging zal dringen. Niettemin hebben de patrouilles Maandag den vijand met veel succes opgevangen en aangeval* len. Sommige vijandelijke toestellen wer den neergeschoten, terwijl zij hun object aanvielen, andere, terwijl zij trachtten te ontkomen. Verder zijn zeer zeker vijande lijke machines beschadigd. Oproep tot de Katholieke wereld. Zondag 22 October zal de wereldmissie dag worden gehouden. De secretaris van de congregatie van de propaganda, Fide, mgr, Costatini, zal een oproep richten tot de ge^ heele Katholieke wereld en zal hierbij wij zen op de levendige belangstelling van de kerk voor dezen dag, waarvan het welslagen de verspreiding van het Christendom zal vergemakkelijken. Hij zal verder wijzen op de dringende noodzakelijkheid het aantal missionarissen steeds te doen toenemen om te voldoen aan de geestelijke behoeften van een milliard heidenen, die over de wereld verspreid zijn en hij zal een beroep doen op de edelmoedigheid van de geioovigen. opdat de opbrengst van dezen dag minstens even groot zal zijn als het vorig jaar, toen een bedrag van 59 millioen lire bijeen werd ge bracht. Minister Kingsley Wood aan het Westelijk front. De Éngelsche minister Kingsley Wood is aan het Westelijk front geweest en heeft na zijn terugkeer in Engeland verklaard' voldaan te zijn over hetgeen hij zag Achter de Britsche luchtmacht in Frank rijk staan, volgens de minister ten eerste volledige vliegende hospitaaleenhedeiï gereed voor een spoedige evacuatie naar Engeland van gewonden en zieken en ten tweede zal bloedtransfusie voor spoedopera ties uitgevoerd worden terwijl de patiënten per vliegtuig naar de basishospitalen ge bracht worden. Voorts deelde hij mede, dat onderhoud enl evensmiddelen v. d. Éngel sche luchtmacht in Frankrijk gedurende bij na twaalf dagen na het uitbreken van den oorlog door de lucht aangevoerd zijn. Slechts één vliegtuig van het groote aantal dat bij het uitbreken van den oorlog naar de oorlogsstations was gevlogen, had een tegenslag, het viel in zee, maar zoowel het toestel als de bemanning werden gered. Tij dens zijn tocht heeft Wood vele Fransche oficieren ontmoet en persoonlijk de volle dige samenwerking aanschouwd tusschen de Fransche en Britsche luchtmachten. En de autolooze Zondag- Een oud-officier, J. B., publiceert het vol gende „Ingezonden stuk" aan de N. R. CU Hoe te Arnhem heden door militairen met benzine wérd omgesprongen: Tijd en plaats van samenkomst: half U stadhuis Arnhem en omgeving met extra- politie om het verkeer vlot te houden; Aantal: pl.m. 60 militaire auto's, vracht auto's en motorfietsen; Herkomst: Apeldoorn en omgeving; Doel: huwelijk 2e luitenant; Verbruikte benzine: pl.m. 60 voertuigen over pl.m. 60 km. van plm. 9: 1 400 liter, Resultaat: autolooze Zondagen. 17 October 1939. J. B. Oud-officieh ONZE pos?; PLANT VOOR HONDERD BOS!' MENWERPERS. Omtrent de plannen voor uitbreiding vaI1 de Indische vloot verneemt de Tel. nader- dat de kosten per slagkruiser 71 milli°e gulden zullen bedragen. Ten aanzien vaD de luchtmacht hield de commissie zich de bestaande plannen, nl. honderd ma1'0 vliegtuig-bommenwerpers.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 10