België e„ Nederland
vredes-eilanden
Onze wachtende
schepen bij Duins
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER 27OCTOBER 1939
Zal Stalin
zijn schuld betalen?
Twee pond suiker
jn drie weken
Met Kerstmis
autorijden 1
:„v=ïïv„° d'
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Neutraal in denken
onmogelijkzegt Roosevelt
Onzijdigheid levens-
element voor België
KONING LEOPOLD
Slowakije's eerste
president gekozen
Nieuwe regeling
getrotfen
uiteenzetting van britsche zijde.
vooral geen vet naar
duitschland!
de rede van koning leopold.
een vredeseilandi
met nederland vormt het een
vredeseiland in het belang van
alle volkeren.
tiso.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Duitschland koopt
versche haring
ïrirssiïsss s £E£
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Mi). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
67e JAARG. No. 8758
Radioredevoeringen van Koning Leopold
en president Roosevelt
Plet groote Amerikaansche dagblad New York Herald Tribune
heeft bewerkstelligd, dat zoowel Koning Leopold van België als Pre
sident Roosevelt hedennacht een radio-redevoering voor het Ameri
kaansche volk hebben gehouden. Koning Leopold verzekerde den
Amerikanen, dat België met Nederland een vredeseiland blijft vor
men in het belang van alle volkeren. Roosevelt bevestigde dat Ame
rika neutraal wil blijven,
Roosevelt zeide: „Zooals ik reeds tevoren heb gezegd, zijn de
Vereenigde Staten neutraal en hebben zij niet het voornemen in den
oorlog verwikkeld te raken. Dat wij neutraal kunnen zijn in denken
zoowel als in daden is gelijk ik reeds eerder zeide, onmogelijk uit te
voeren, omdat wederom het volk van dit land, de dingen rustig, zon
der vooroordeel doordenkende, zich een opinie heeft gevormd en
vormt omtrent de huidige gebeurtenissen op andere continenten".
De president legde er den nadruk op, dat niemand die een ver
antwoordelijke regeeringspositie bekleedde in Washington ooit op
eenigerlei wijze het denkbeeld had geopperd dat Amerikanen uitge
zonden moesten worden om in Europa te strijden. Het congres, aldus
de president, beeft thans geleerd „georganiseerde propaganda" te
herkennen. (Vermoedelijk was dit een verwijzing naar den stroom
van brieven en telegrammen die het congres bereikt heeft en waarin
gevraagd werd het wapenembargo niet op te heffen). Den nadruk
leggende op de waarde van het in acht nemen van een democrati-
schen, gemiddelden koers zeide Roosevelt: „vooral wanneer die ge
middelde koers, om op de hoogte van den tijd te blijven, een beetje
links van het centrum ligt".
Maar wij kunnen niet geloven dat onze
neutraliteit door de oorlogvoerende mogend
heden niet zal geërbiedigd worden.
Wij hebben vertrouwen in het woord dat
zij ons in het aanschijn van de wereld gege
ven hebben, zooals zijzelf mogen vertrouwen
in onze loyaliteit, loyaliteit die ik. naar het
voorbeeld van mijn geliefden vader, en als
vorst van een vrij en trotsch volk, besloten
ben steeds na te leven.
Laat ik hopen dat de Amerikaansche natie
waaraan wij door gemeenschappelijke belan
gen zoo nauw verbonden zijn, ons helpe en
ons steune in onze houding ten bate van den
vrede in dienst van de beschaving!
Dr. Tiso met algemeene
men aangewezen.
stern-
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De
vroegere voorzitter der Slowaaksche regee
ring. dr. Josef Tiso, werd door het Slo
waaksche parlement eenstemmig tot presi-
Door kostbare en trouwe herinneringen,
aldus Koning Leopold, zijn mijn medebur
gers, mijn familie en ikzelf aan de Ver
eenigde Staten gehecht. Geen enkele Belg
kan den doelmatigen bijstand en de opbeu
rende hulp vergeten die het Amerikaan
sche volk aan de Belgische bevolking heeft
verleend, toen het over zijn approviandee
ring waakte gedurende jaren van beproe
ving.
Overtuigd als ik ben dat mijn land de
beschaving verdedigt door de aangenomen
houding ten overstaan van het conflict dat
in Europa losgebroken is, meen ik mij te
mogen beperken bij de toelichting van deze
houding dewelke geheel en al strookt met
den wil, den moed en de eer van mijn
volk.
In 1937 heeft België zijn onafhankelijk
heidspositie afgekondigd en zijn drie mach
tige buren hebben er acte van genomen.
Zij zijn zelfs verder gegaan toen zij ons
spontaan de uitdrukkelijke verzekering ga
ven dat zij ons grondgebied zouden eerbie
digen en de onafhankelijkheid van België
zouden waarborgen.
De neutraliteitsverklaring van de Belgi
sche regeering, bij den aanvang van den
oorlog afgelegd, was de logische uitkomst
van deze politiek.
De onzijdigheid is bovendien een
levenselement voor de belangen van
zijn land. Het bestaan van België
gebied van geringe uitgestrektheid,
maar wiens bevolking een der meest
drukke van de wereld is, hangt
hoofdzakelijk af van den arbeid zij
ner inwoners. Deze arbeid, vervol
gens, is afhankelijk van de handha
ving van onzen exporthandel en
van het vrij verkeer van onze nij
verheids- en voedingsapproviandee-
ring.
De vrede is dus voor het Belgi
sche volk een voorwaarde van le
ven of dood.
Wij zijn noch van verre noch van nabij
betrokken geweest bij de oorzaken van het
conflict dat Europa verdeelt. Moest België
er in mee gesleurd zijn, zijn grondgebied zou
in een slagveld herschapen worden, met het
°°g op zijn geringe uitgestrektheid. Een der
gelijk lot zou gelijk staan met een algeheele
verwoesting, welke ook de uitslag van den
oorlog moge zijn.
Wij zien met klaarheid onze rechten en
onze plichten in. Wij zien de toekomst tege
moet met een kalme vastberadenheid en een
geweten dat niets storen kan. Wij zijn bereid
onze onafhankelijkheid uit al onze macht te
doen eerbiedigen.
Het zal vandaag precies 25 jaren geleden
zijn dat het Belgische leger, na een harden
strijd, onder het bevel van koning Albert,
mijn vader, de koers van een wreden inval
stuitte.
En moesten zij aangevallen worden God
beware ons voor een dergelijke ramp in
weerwil van de plechtige en stellige verbin
tenissen tegenover ons in 1937 aangegaan en
aan den vooravond van den oorlog her
nieuwd, dan zouden wij zonder aarzelen strij
den, maar met vertienvoudigde middelen en
ditmaal ook zou het gansche land achter
het leger staan.
dent
zen.
van de Slowaaksche republiek geko-
Daarmede heeft Slowakije zijn eerste
staatshoofd gekregen en de voltooiing van
zijn binnenlandschen opbouw bereikt.
Regeering treedt af.
De Slowaaksche regeering heeft besloten
collectief af te treden. De president heeft
dit ontslag aanvaard en de demissionnaire
ministers belast met de afdoening der loo-
pende zaken.
Daily Express weet te vertellen, dat
M, V. A. Tanner, Finsch minister van fi-
nantiën, die deel uitmaakte van de jongste,
thans naar Helsinki teruggekeerde dele
gatie, welke met het Kremlin onderhandel
de, met zich droeg een document, dat
hem in 1917 door Stalin was gegeven.
Hierin belooft Stalin dat de Sovjet-
Unie steeds Finlands onafhanke
lijkheid en souvereiniteit zal eer
biedigen.
Het verhaal van den oorsprong van dit
document gaat terug tot 1905, toen Stalin,
vervolgd door de politie van den Czaar,
Finland (toen nog Russisch bezit!), door
trok en een toevlucht zocht bij Tanner, een
jong sociaal-democraat, die Stalin verborg
en daardoor zijn leven redde.
In 1917, toen Tanner optrad als hoofd van
een sociaal-democratische delegatie in Mos
kou, gaf Stalin hem het document.
Een overzicht van de ministerstafel tijdens de zitting der Tweede Kamer, waar
in Donderdag een aanvang werd gemaakt met de behandeling der begrooting '40.
In verband met het langdurige op
onthoud van Nederlandsche sche
pen bij Duins hebben wij ons via
Reuter gewend tot de Britsche ma
rine- en contrabandecontrole-auto
riteiten met het verzoek ons een
uiteenzetting te willen geven van
de oorzaken van dit langdurige op
onthoud, terwijl wij tevens de
vraag hebben gesteld of in de naas
te toekomst versnelling der controle
mogelijk is.
In antwoord op onze vragen ontvingen
wij de volgende uiteenzetting:
„Ons is door een gezaghebbend woord
voerder medegedeeld, dat in sommige ge
vallen de contrabande-commissie het nood
zakelijk acht een garantie te vragen van
den geadresseerde van de goederen of van
de regeering van het neutrale land, dat
noch de goederen, noch de producten, wel
ke hiervan worden uitgevoerd of het equi
valent hiervan zal worden uitgevoerd naar
Duitschland, ten einde vertraging te voor»
komen hebben sommige scheepvaart maat
schappijen de belofte gegeven, dat indien
hun schepen toestemming krijgen door te
varen, zij de goederen waaromtrent twijfel
bestaat zullen vasthouden tot een beslis
sing is genomen, zooals ook in den vorigen
oorlog is gedaan. Andere maatschappijen
doen dit niet en indien hun schepen toe
stemming krijgen door te varen, dan be
staat geen garantie, dat de contrabande
niet zal worden doorgevoerd naar Duitsch
land. Inderdaad heeft een schip dat on
langs zonder goede garantie toestemming
kreeg om door te varen ten einde lang
oponthoud te voorkomen een lading ver
voerd, welke naar bekend is, later werd
doorgevoerd naar Duitschland.
Maatregelen.
Men hoopt evenwel, dat van nu
af de toestand beter zal worden ten
gevolge van een overeenkomst,
welke met sommige scheepseigena
ren is getroffen en waarbij de
scheepspapieren zoo spoedig moge
lijk voor het binnenvaren van de
Britsche wateren vooruit zullen
worden gezonden aan de Britsche
autoriteiten.
Wat betreft het oponthoud van passa
giers op de vastgehouden schepen wordt
gezegd, dat men hoopt in de toekomst een
regeling te treffen, waarbij de passagiers
onmiddellijk aan land worden gezet en toe
stemming krijgen hun reis voort te zetten
op de snelst mogelijke wijze Men hoopt, dat
dit gebaar ook in Nederland zal worden ge
waardeerd.
Iedere vertraging en ieder ongemak, dat
niettegenstaande deze pogingen ze te ver
mijden, toch ontstaat, wordt te Londen be
schouwd als een betreurenswaardige nood
zakelijkheid.
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt, nog enkele plaatselij
ke buien, vooral in de kust
strook, matige tot krachti
ge N.O. wind, weinig veran
dering in temperatuur.
De hongerblokkade.
In verband hiermede is het artikel van
den bekenden economist Sir William Be-
verigde in de „Times" opmerkelijk. Hij
wijst er op hoe noodzakelijk het is, dat
Duitschland geen vet wordt geleverd, aan
gezien vet onmiddellijk voor de bewape
ning kan worden gebruikt. Hij voegt hier
aan toe:
Het is niet waarschijnlijk, dat iets,
wat wij door de blokkade kunnen
doen, het voor de Duitsche regee
ring onmogelijk zou maken de bur
gerbevolking behoorlijk te voeden,
indien zij voor dit doel een voldoen
de hoeveelheid van de hulpbronnen
aan werkkrachten, materiaal en
geld besteedt. Indien zij dit niet
doet, dan zal het Duitsche volk door
het besluit van zijn eigen regeering
tot honger worden veroordeeld."
Beveridge voegt hieraan toe, dat het di
lemma tusschen de honger van het volk
en de honger van de kanonnen het punt is,
waartoe de eene oorlogvoerende den ander
moet drijven.
De minister van Economi
sche Zaken maakt bekend, dat
voor het tijdvak van Maan
dag 30 October a.s. tot en
met Maandag 20 November
a.s. tegen afgifte van een na
der aan te wijzen bon der
rijksdistributie-kaart één ki
logram suiker beschikbaar
wordt gesteld.
Ontheffing van rijverbod wordt
overwogen.
Daar de invoering der distributieregeling
voor de benzine op zich laat wachten, schijnt
er bij velen vrees te bestaan, dat ook met de
Kerstdagen het autoverkeer stil gelegd zal
worden.
Naar het Hdbld. ter bevoegder plaatse ver
neemt, is hieromtrent nog geenerlei beslis
sing genomen.
Men heeft zelfs de mogelijkheid van dit ge
volg van het rijverbod op Zondagen nog niet
onder de oogen gezien, aangezien het niet
uitgesloten moet worden geacht, dat voor
dien datum de distributieregeling in werking
h^o,W.0rKe,n/eSt,eld- Daarbiï za' dan, zooals
bekend, het Zondagsverbod komen te verval-
Mocht de regeling evenwel tegen dien tijd
nog niet ingevoerd kunnen worden, dan
zal men ongetwijfeld deze aangelegenheid
voor zoo bijzondere dagen als de Kerftdagen
nader in overweging nemen en moet onthef-
g van dat verbod voor die dagen niet on
mogelijk worden geacht. °n'
Betaling via clearing op korten
termijn.
Woensdag kwamen wederom twee IJmni
deratoomtrawiers met groote vangsten ^er
sche haring te IJmuiden aan de markt De
5"t mtaderer0dT„V3Lbei"k,e,,ls *«n'
op korten termijn geschieden. cleanng