dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Koninklijk bemiddelingsaanbod DuitsÉand boos op Netland en België Engelsche arbeiders Op een tweesprong Koningin Wilhelmina en Koning Leopold wenden zich tot de oorlogvoerenden Oorlog in de lucht steeds heviger WOENSDAG Olt nummer bevat 8 pagina's KONING LEOPOLD Strooper bij moordzaak betrokken? Bezwaren tegen hoo«vordennq KONINGIN WILHELMINA Gevechten boven de Noordzee vlzEERBERlCHT DE BILT SEINT, willen alle koloniën onder gemeenschap pelijk toezicht HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Uitg. MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 8 NOVEMBER 1939 67eJAARG. No. 8768 Hot nevenstaande seinden gisteren H. H. M. M. Koningin .Wilhelmina der Nederlan den en Koning Leopold der Belgen aan de staatshoofden van Duitschland, Engeland en Frankrijk na de bijeenkomst der Souve- reinen te Den Haag op G en 7 November, waarvan wij in ons blad van gisteren reeds gewaagden. De regeeringspersdienst voegt aan dit resultaat der besprekingen toe, dat dit ini tiatief een nieuw blijk is Van bet gemeen schappelijk inzicht en de solidariteit, welke tusschen Nederland en België bestaan. De besprekingen welke in den Maandag avond aanvingen tusschen de beide Souve- reinen cn Hun Ministers van Buitenland- sche zaken, werden gisteren te kwart voor tien hervat. Na deze besprekingen, heeft de Belgische minister van Buitenlandsche Zaken, de heer Spaak, de lunch gebruikt ten huize van onzen minister van Buitenlandsche Za ken mr. E. N. van Kleffens. Te ongeveer twee uur keerden de minis ters ten paleize terug. Te een uur werd de tijdelijke zaakgelas tigde van België, Baron Ruzctte, ten pa leize ontvangen. Baron Ru-zette vertoefde ongeveer drie kwartier in liet paleis. Tegen kwart over twee gingen de glazen deuren van liet paleis open en waren de Koningin en de Koning in de hall zicht baar. Met een handkus nam Koning Leopold af scheid van Hare Majesteit. Prins Bernhard geleidde den Koning, die do generaalsuniform droeg n. z'n auto Naast den Koning nam plaats de Belgische minis ter van Buitenlandsche Zaken, de heer Spaak. Even tevoren wa^ de bagage van den Belgischen Koning in de auto geladen. Naast Prins Bernhard zagen wij Jhr. Mr. D. J. de Geer, onzen minister-president die den Koning eveneens' uitgeleide deed. In een tweede auto volgden 's Konings adju dant, eveneens in generaalsuniform, cn H. Ms. adjudant Gcneraal-Majóor Tit. Jhr. W. C. M. cle Jonge van Ellemeet. Op het trottoir aan de overkant van het paleis stonden eenige honderden menschen die den Koning in het voorbijrijden harte lijk toejuichten. Ministerraad in België. Spaak weer op zijn departement. De heer Spaak, Belgisch minister van Bui tenlandsche Zaken, is gisteravond om kwart over zes op zijn departement teruggekeerd. Dc kabinetsraad, welke was vastgesteld op half zes, is terstond na terugkeer van den heer Spaak begonnen. Do minister van buitenlandsche zaken heeft verslag uitgebracht over den interna tionalen toestand. Op een tweesprong? Waarom thans? Dit is de vraag, die men zich stelt bij kennisname van het Koninklijk aanbod van goede diensten aan de oorlogvoerenden. In sommige politieke kringen hoort men de meening verkondigen, dat er eenige zwak ke, zij het nauwelijks aanwijsbare teekenen zijn, welke op een zekere vredesgeneigdheid hij de oorlogvoerende mogendheden wijzen. Het is bekend, dat Rijkskanselier Hitler in zijn rede van G October duidelijk heeft te kennen gegeven, dat bij uitbreiding en voort zetting van den oorlog, indien mogelijk, wil voorkomen. Ook de Democratiën hebben her haaldelijk doen weten, dat zij een vrede door overleg in het belang van Europa en onze beschaving achten. SOLIDARITEIT TUSSCHEN NEDERLAND EN BELGIë. In een uur van angstige spanning voor de wereld, vóór de oor log in West-Europa met vol geweld begint hebben Wij de overtui ging dat het Onze plicht is. Onze stem opnieuw te verheffen. De oorlogvoerende partijen hebben reeds eonigen tijd geleden verklaard dat zij niet weigerachtig staan tegenover oen onderzoek naar redelijke en vaste grondslagen voor een billijken vrede. Het komt Ons voor dat, in de tegenwoordige omstandigheden, het vooi haar moeilijk is met elkander in verbinding te treden, teneinde liaar standpunten te preciseeren en dichter hij elkaar te brengen. Als Souvereinen van twee onzijdige staten die goede betrekkin gen onderhouden met al hunne naburen, zijn Wij bereid hun Onze goede diensten aan te bieden. Mocht hun zulks aangenaam zijn, dan zijn Wij bereid hun. met aanwending van alle middelen die zij Ons in overweging zouden willen geven en waarover Wij beschikken, en in een geest van vriendschappelijk begrip, het vinden van factoren voor een te treffen accoord te vergemakkelijken. Dit schijnt Ons de taak te zijn die Wij te vervullen hebben voor het welzijn onzer volkeren en in het belang van de geheele wereld. Wij hopen dat Ons aanbod zal worden aangenomen cn dat aldus een eerste schrede zal worden gedaan op den weg naar de vestiging van een duurzamen vrede. Is het een toeval, dat Lord Halifax giste ren Engclands oorlogsdoeleinden uiteenzette cn Attlee, de leider van Labour, over den toestand na een eventueele vrede sprak, wel ke ook van Engeland grootc concessies zou vragen! Aan den anderen kant staat het niet te miskennen feit, dat cle stemming in Duitsch land jegens België en Nederland er in den laatste dagen nu niet bepaald vriendelijker op wordt. Men zie daaromtrent'het artikel elders in dit nummer. In Brussel zelf is men dan ook volgens U. P., vrij sceptisch gestemd over het aanbod van goede diensten. Men wijst er op, dat het officieele agent schap „Bclga" tevoren dc mogelijkheid va" een bemiddelingsaanbod had uitgesloten en acht het niet uitgesloten, dat de vorstelijke personen cn hun raadgevers na bestndeering van de internationale situatie een uiteinde lijke oplossing zoowel voor hun landen als voor de wereld zagen in een stap bij de oor logvoerenden. Men gelooft in sommige politieke kringen aldaar, dat Duitschlands houding ten op zichte van het gedrag der neutralen tegen over Engeland tot do bijeenkomst van Ko ningin Wilhelmina en Koning Leopold aan leiding is geweest In diezelfde kringen gelooft men, dat het niet gepubliceerde gedeelte der besprekin gen deze situatie tot onderwerp had, en dat pas achteraf de oplossing bestudeerd is, die alle moeilijkheden uit den weg kan ruimen: vrede. Deze meening acht men grond te vinden in het feit, dat eergisteren vrijwel overal in België plotseling de autobussen zijn ge- requireerd en dat alle militairen met verlof plotseling naar hun troepen zijn terugge roepen. Het initiatief der beide vorsten heeft in- tusschen in de VS. groote voldoening ge wekt. hoewel men de kans van slagen niet groot acht. Parijs is zeer gereserveerd, evenal- Lon den. Men verwacht dat Chamberiain reeds heden een verklaring zal afleggen in ant woord op het aanbod van goede diensten. Uit Berlijn komen berichten, dat Rijks kanselier Hitler het telegram bestudeert Commentaar wordt verder niet gegeven. WEER EEN ARRESTATIE. Naar wij thans vernemen, is Zon dagavond te Leidschcndam zekeren van B. gearresteerd, die in deze om geving als strooper bekend staat. Of deze arrestatie in verband staat met den moord op den veekoopman van der Horst, kon men ons te be- voegder plaatse niet mededeelcn. ,.Hun onderwerping aan de Brit- sche blokkade is een aanval op den vrede." I Er is een geduchte omzwaai gekomen in de houding der Duitsche pers ten aanzien van ons land en België. Tot dusver was de toon vrij vriendschap pelijk, docli de Duitsche avondbladen van gisteren hielden alle een felle aanval in op de neutraliteitspolitiek van Nederland en België. Een dergelijke gelijktijdig verschijnende critiek beteekent in een autoritair geregeerd land, dat deze beschouwingen van hooger- hand zijn geinspireerd en beduidt dan ook een onmiskenbaar onguns'cge wending voor ons land en België. Dc Duitsche pers wijst er op dat er geen kans bestaat, dat de beide kleine Westersche democratieën zich vermannen en Engeland bij zijn pogingen tot wurging van Duitschland, waarbij dc neutraliteit der onzijdigen steeds weer wordt verkracht, een halt toeroepen, desnoods met de wapenen in de vuist. In alle geval stelt men te Berlijn vast, dat de beide landen niet hebben kunnen beslui ten tot een vastberaden en werkzamen stap ter verdediging van de plichten van hun neu traliteit. Hun praktische onderwerping aan den wil van Engeland is een aanval op den vrede, die voor de kleine neutrale landen van nog meer gewicht is dan voor de groote sta ten", zeggen de Duitsche bladen. KAN DE REGEERING HET NIET BETER OP DE VRIJE MARKT KOOPEN? De Nationale Bond „Landbouw en Maat schappij" Heeft in een adres aan den mi nister van Defensie gewezen op misstanden welke volgens adressant zouden zijn ont staan bij de hooi vordering. De Bond verzoekt den minister*te willei bevorderen dat de met hooivordering belaste milijairen meer rekening gaan houden met de adviezen der betrfefende commissies en met de aanvankelijke plannen om van ie der bedrijf, dat daarvoor in aanmerking komt een klein kwantum ner H.A. te vor deren. De voor dit hooi te betalen prijzen zouden voorts meer in overeenstemming moeten zijn met die, waarvoor op de vrije markt hooi wordt gekocht-. Tenslotte wordt gevraagd of liet niet mo gelijk is. om in plaats van hooi te vorde ren, hooi op de vrije markt te koopen, ge lijk zulks bijvoorbeeld met vleesch voor het leger geschiedt. Volkomen volgens de verwachting ontwikkelt zich de oorlog in de lucht in steeds sneller tempo. Steeds hefti ger worden de aanvallen cn steeds meer materiaal neemt er aan deel. Gisteren meidden wij reeds een en ander over het groote luchtgevecht boven Noord-Frankrijk, waarvan wij hieronder nog eenige bijzonderheden geven. Ook boven de Noordzee is een aantal luchtgevechten gevoerd. Vol gens de Engelsche communiqué's zouden de Duitschers er in geen en kel opzicht in zijn gestaagd hun doel te bereiken, terwijl zij zware ver liezen leden. Merkwaardig is het bericht uit Hamburg, dat een Duitsch vliegtuig, dat uit do koers geraakt was en bij vergissing in het lucht- afweerdistrict van Hamburg gekomen was, door liet luchtdoela'eschiit is neergehaald. Beide inzittenden konden zich met hun val scherm redden cn bleven ongedeerd. HET LUCHTGEVECHT BOVEN FRANKRIJK. De strijd speelde zich af in twee phasen. Allereerst een vrij verward door elkaar vliegen, nadat de negen Fransche jagers op de zeven cn twintig Duitsche toestellen af gevlogen waren. Vervolgens een reeks lucht gevechten, waarbij elk Fransch toestel of el ke groep Fransche toestellen Duitsche vlieg tuigen achtervolgde. Verdere luchtgevechten volgden met suc ces voor ito Franse-hen, van wie alle toestel len veilig hun basis'bereikten. Dn Fransche jaclittoestellen. aldus Havas, hadden tot taak de bescherming van een verkenningsvlucht, die zooals gebruikelijk was toevertrouwd aan kleine, lichte bom menwerpers Na deze ontmoeting waren de Fransche machines practisch meester in de lucht aan het middendeel van het I.otaringsche front. Gevechten boven zee. Gisteren hebben zich. een aantal los van elkaar staande ontmoetingen voorgedaan uisscheii Rritsche luchtstrijdkrachten en Duitsche. Medegedeeld wordt, dat de ge vechten tusschen de afzonderlijke machi nes geleverd werden op geringe hoogten in zware bewolking buiten de Oostkust van Engeland en Schotianu en buiten ue Duit sche kust. Er werden machinegeweerge- vechten geleverd, doch die waren voor het meerendeel van korten duur In ieder ge vat trokken de Duitschers zich terug. En- gelschen leden geen verliezen. Duitsche vliegtuigen zijn gezien op grootc hoogte vliegende in een streek in Noord- Schotland. Luchtafweergeschut opende het vuur. maar de toestellen verdwenen in den mist. liet waren Heinkel machines.. Zij vlo gen over de Shetlandcilanden. Verwachting: Betrokken tot zwaar bewolkt, nu cn dan regen, tijdelijk opklarend, eenige stijging van tempera tuur, krachtige, tijdelijk ma tige, Z.O. tot Z.W. wind. doch zich op Duitsch gebied bevond. Duit sche machines achtervolgden de Fransch- man, doch deze wist ongedeerd de Fran sche grens te bereiken. Voorts wordt vernomen, dat Duitsche ka belballons pamfletten blijven uitwerpen, welke voor de Fransche bevolking bestemd zijn, doch die overwaaien naar Zwitsersch gebied. Van de fronten is als steeds geen nieuws. Zoowel het Duitsche als het Fransche le- gerbericht spreken van iilaatseli.jke activi teit. In Bazel is lievig kanongebulder ge hoord uit dc richting van de Maginotlinie. Luchtmacht actief boven Rijn. den Uit Bazel wordt vernomen, dat gistermor gen om zes uur weer groote activiteit in de lucht boven den Rijn werd waargenomen. Er werd een Fransch vliegtuig gezien, dat uit de richting van Schaffhausen kwam, De oorlogsdoelstellingen der Brit- sche arbeiders geformuleerd. Attlee heeft in Londen een redevoe ring uitgesproken over de oorlogs doelstellingen der Labour-partij. Hij zeidc: „Wij willen, dat het Duitsche volk weet, dat 't thans een eervolle vrede kan krijgen." Verder verklaarde hij, dat geen en kele partij een beteren staat heeft voor de zaak des vredes van de aan hangers van Labour. Het Britsche volk is den oorlog niet ingetreden met de stemming van een lichtvaar dig avontuur, maar het is gedwon gen de wapens op te nemen om vi tale beginselen te verdedigen en over al is er een grimmige vastberaden heid om tot het einde door te zetten cn tevens een vastberadenheid om er zorg voor te dragen, dat de zaak waar het om gaat, niet bedolven wordt in de hartstochten welke de oorlog opwekt. Do oorlogsdoelstellingen formuleerde Att lee als volgt: 1. Terwijl den slachtoffers schadeloosstel ling moet worden gegeven, moet iedere ge dachte aan wraak cn straf uitgesloten wor den. 2. Alle naties, groote cn kleine, en van welke kleur of geloof ook, moeten het recht hebben om te leven en om haar eigen ken merkende trekken tot ontwikkeling te bren gen, mits zij geen inbreuk maken op de rechten van anderen. Duitschland moet er kennen, dat. de Pool, de Tsjech en de Jood hetzelfde recht hebben als de Duitscher op een plaats in de wereld. De Engelschman moet eveneens een zelfde recht toestaan aan den Indiër, en aan de andere inwoners van het Britsche Rijk. .1. De oorlog moet buiten de wet worden gesteld en geschillen moeten zoo noodig onderworpen worden aan de beslissing van belangeiooze arbiters. 4. Erkenning van de rechten der natio nale, religieuze en rassenminderheden most worden gewaarborgd door het gezag van een internationaal lichaam. 5. Erkenning van een internationale auto riteit, staande boven de individueele staten en voorzien van de rechten en bevoegdhe den om zich te doen geiden zoowel op poli tiek als economisch gebied. „Europa moet gefedereerd worden of ondergaan". G Men moet het imperialisme laten va ren en het beginsel aanvaarden, dat bij het bestuur over koloniën, waar zelfbestuur nog niet kan worden toegestaan, het belang der inboorlingen doorslaggevend moet zijn. Herverdeeling van koloniaal gebied tusschen i ivaliseeren.de imperialismen vormt geen op lossing. Aanvaarding van deze beginselen zal rlo oprichting met zich meebrengen van n internationale machinerie om ze te doen gelden. Ei' moet een internationale strijd macht komen, welke over voldoende kracht Descnikt om een eventueelen agressor af te schrikken. Een internationale luchtmacht 1Sf i „"ieest ^schikte instrument, terwijl afschaffing van de nationale luchtmachten dc ongerustheid zou wegnemen welke he den ten dage de menschheid terugdrijft naar de gewoonten van den holbewoner!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1