loos op Nederland en België Engelsche arbeiders DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Op een tweesprong Koningin Wilhelmina en Koning Leopold wenden zich tot de oorlogvoerenden Oorlog in de lucht steeds heviger WOENSDAG Dit nummer bevat 8 pagina's KONING LEOPOLD Strooper bij moordzaak betrokken Bezwaren tegen hooivorderinq vl/EERBERICHT DE BILT SEINT. KONINGIN WILHELMINA Gevechten boven de Noordzee willen alle koloniën onder gemeenschap pelijk toezicht heldersche courant KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Uitg.Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 8 NOVEMBER 1939 67e JAARG. No. 8768 Koninklijk bemiddelingsaanbod Het nevenstaande seinden gisteren H. H. M. M. Koningin .Wilhelmina dor Nederlan den en Koning Leopold der Belgen aan de staatshoofden van Duitschland, Engeland en Frankrijk na de bijeenkomst der Souve- reinen te Den Blaag op 6 en 7 November, waarvan wij in ons blad van gisteren reeds gewaagden. De regeeringspersdienst voegt aan dit resultaat der besprekingen toe, dat dit ini tiatief een nieuw blijk is van het gemeen schappelijk inzicht en de solidariteit, welke tussclien Nederland en België bestaan. De besprekingen welke in den Maandag avond aanvingen tusschen de beide Souve- reinen cn Hun Ministers van Buitenland- sche zaken, werden gisteren te kwart voor tien hervat. Na deze besprekingen, heeft de Belgische minister van Buitenlandsche Zaken, de hoer Spaak, de lunch gebruikt ten huize van onzen minister van Buitenlandsche Za ken mr. E. N. van Klcffens. Te ongeveer twee uur keerden de minis ters ten palcize terug. Te een uur werd de tijdelijke zaakgelas tigde van België, Baron Ruzette, ten pa- leize ontvangen. Baron Ruzette vertoefde ongeveer drie kwartier in liet paleis. Tegen kwart over twee gingen de glazen deuren van liet paleis open en waren de Koningin en de Koning in de hall zicht baar. Met een handkus nam Koning Leopold af scheid van Hare Majesteit. Prins Bcrnhard geleidde den Koning, die de generaalsuniform droeg n. z'n auto Naast den Koning nam plaats de Belgische minis ter van Buitenlandsche Zaken, de lieer Spaak. Even tevoren was# de bagage van den Belgischen Koning in de auto geladen. Naast Prins Bernhard zagen wij Jhr. Mr. D. J. de Geer, onzen minister-president die den Koning eveneens' uitgeleide deed. In een tweede auto volgden 's Konings adju dant, eveneens in generaalsuniform, cn H. Ms. adjudant Generaal-Majóor Tit. Jhr. W. C. M. de Jonge van Ellemeet. Op liet trottoir aan de overkant van liet Paleis stonden eenige honderden menschen die den Koning in het voorbijrijden harte lijk toejuichten. Ministerraad in België. Spaak weer op zijn departement. De heer Spaak, Belgisch minister van Bui teniandsclie Zaken, is gisteravond om kwart over zes op zijn departement teruggekeerd. Dc kabinetsraad, welke was vastgesteld °P half zes, is terstond na terugkeer van den heer Spaak begonnen. De minister van buitenlandsche zaken heeft verslag uitgebracht over den interna tionalen toestand. Op een tweesprong? Waarom thans? Dit is do vraag, die men zich stelt bij kennisname van het Koninklijk aanbod van goede diensten aan de oorlogvoerenden. In sommige politieke kringen hoort men de meening verkondigen, dat er eenige zwak ke, zij het nauwelijks aanwijsbare teekencn zijn, welke op een zekere vredesgeneigdheid bij de oorlogvoerende mogendheden wijzen. Het is bekend, dat Rijkskanselier Hitier 'n zijn rede van 0 Octobor duidelijk heeft te kennen gegeven, dat bij uitbreiding en voort zetting van den oorlog, indien mogelijk, wil voorkomen. Ook de Democratiën hebben her haaldelijk doen weten, dat zij een vrede door overleg in het belang van Europa en onze beschaving achten. SOLIDARITEIT TUSSCHEN NEDERLAND EN BELGIë. In een uur van angstige spanning voor de wereld, vóór de oor log in West-Europa met vol geweld begint hebben Wij de overtui ging dat het Onze plicht is. Onze stem opnieuw te verheffen. De oorlogvoerende partijen hebben reeds eenigen tijd geleden verklaard dat zij niet weigerachtig staan tegenover een onderzoek naar redelijke en vaste grondslagen voor een billijken vrede. Het komt Ons voor dat, in de tegenwoordige omstandigheden, het voor haar moeilijk is met elkander in verbinding te treden, teneinde haar standpunten te preciseeren en dichter hij elkaar te brengen. Als Souvereinen van twee onzijdige staten die goede betrekkin gen onderhouden met al hunne naburen, zijn Wij bereid hun Onze goede diensten aan te bieden. Mocht hun zulks aangenaam zijn, dan zijn Wij bereid hun. met aanwending van alle middelen die zij Ons in overweging zouden willen geven en waarover Wij beschikken, en in een geest van vriendschappelijk begrip, liet vinden van factoren voor een te treffen accoord te vergemakkelijken. Dit schijnt Ons de taak te zijn die Wij te vervullen hebben voor het welzijn onzer volkeren en in het belang van de gcheele wereld. Wij hopen dat Ons aanbod zal worden aangenomen en dat aldus een eerste schrede zal worden gedaan op den weg naar de vestiging van een duurzamen vrede. Is het een toeval, dat Lord Halifax giste ren Engclands oorlogsdoeleinden uiteenzette en Attlee, de leider van Labour, over den toestand na een eventueele vrede sprak, wel ke ook van Engeland groote concessies zou vragen! Aan den anderen kant staat het niet te miskennen feit, dat de stemming in Duitsch land jegens België en Nederland er in den laatste dagen nu niet bepaald vriéndelijker op wordt. Men zie daaromtrent'het artikel elders in dit nummer. In Brussel zelf is men dan ook volgens U. P., vrij sceptisch gestemd over het aanbod van goede diensten. Men wijst er op, dat het officieele agent schap „Belga" tevoren de mogelijkheid va*1 een bemiddelingsaanbod had uitgesloten en acht het niet uitgesloten, dat de vorstelijke personen cn hun raadgevers na bestudeering van de internationale situatie een uiteinde lijke oplossing zoowel voor hun landen als voor de wereld zagen in een stap bij de oor logvoerenden. Men gelooft in sommige politieke kringen aldaar, dat Duitschlands houding ten op zichte van het gedrag der neutralen tegen over Engeland tot de bijeenkomst van Ko ningin Wilhelmina en Koning Leopold aan leiding is geweest. In diezelfde kringen gelooft men, dat het niet gepubliceerde gedeelte der besprekin gen deze situatie tot onderwerp had, en dat pas achteraf de oplossing bestudeerd is, die alle moeilijkheden uit den weg kan ruimen: vrede. Deze meening acht men grond te vinden in het feit. dat eergisteren vrijwel overal in België plotseling de autobussen zijn ge- requireerd en dat alle militairen met verlof plotseling naar hun troepen zijn terugge roepen. Het initiatief der beide vorsten heeft in- fusschen in de VS. groote voldoening ge wekt. hoewel men dc kans van slagen niet groot acht. Parijs is zeer gereserveerd, evenal- Lon den. Men verwacht dat Chamberlain reeds heden een verklaring zal afleggen in ant woord op het aanbod van goede diensten Uit Berlijn komen berichten, dat Rijks kanselier Ilitler het telegram bestudeer». Commentaar wordt verder nie» gegeven. WEER EEN ARRESTATIE. Naar wij thans vernemen, is Zon dagavond te Leidschendam zekeren van B. gearresteerd, die in deze om geving als strooper bekend staat. Of deze arrestatie in verband staat met den moord op den veekoopman van der Horst, kon men ons te be- voegder plaatse niet mededeelen. „Hun onderwerping aan de Brit- sche blokkade is een aanval op den vrede." k Er is een geduchte omzwaai gekomen in de houding der Duitsche pers ten aanzien van ons land en België. Tot dusver was de toon vrij vriendschap pelijk. docli .Ie Duitsche avondbladen van gisteren hielden alle een felle aanval in op de neutraliteitspolitiek van Nederland en België. Een dergelijke gelijktijdig verschijnende critiok beteékent in een autoritair geregeerd land, dat deze beschouwingen van hooger hand zijn geinspireerd en beduidt dan ook een onmiskenbaar ongunst-'ge wending voor ons land en België. De Duitsche pers wijst er op dat er geen kans bestaat, dat de beide kleine Westersche democratieën zich vermannen cn Engeland bij zijn pogingen tot wurging van Duitschland, waarbij de neutraliteit der onzijdigen steeds weer wordt verkracht, een halt toeroepen, desnoods met de Wapenen in de vuist. In alle geval stelt men te Berlijn vast, dat de beide landen niet hebben kunnen beslui ten tot een vastberaden en werkzainen stap ter verdediging van de plichten van hun neu traliteit. Hun praktische onderwerping aan den wil van Engeland is een aanval op den vrede, die voor de kleine neutrale landen van nog meer gewicht is dan voor de groote sta ten", zeggen de Duitsche bladen. KAN DE REGEERING HET NIET BETER OP DE VRIJE MARKT KOOPEN? De Nationale Bond „Landbouw én Maat schappij" neef» in een adres aan den mi nister van Defensie srewezen op misstanden welke volgens adressant zouden zijn ont staan bij de hooi vordering. De Bond verzoekt tien ministerie willet bevorderen dat de met hooivordering belaste militairen nteer tekening gaan houden met de adviezen der betrfefende commissies en met de aanvankelijke plannen om van ie der bedrijf, dat daarvoor in aanmerking komt een klein kwantum per H.A. te vor deren. De voor dit hooi te betalen prijzen zouden voorts meer in overeenstemming moeten zijn met die. waarvoor op de vrije markt hooi wordt gekocht-. Tenslotte wordt gevraagd of het niet mo gelijk is. om in plaats van hooi te vorde ren, hooi op de vrije markt te koopen, ge lijk zulks bijvoorbeeld met vleesch voor het leger geschiedt. Verwachting: Betz'okken tot zwaar bewolkt, nu cn dan regen, tijdelijk opklarend, eenige stijging van tempera tuur, krachtige, tijdelijk ma tige, Z.O. tot Z.W. wind. doch zich op Duitsch gebied bevond. Duit- sche machines achtervolgden dc Fransch- man, doch deze wist ongedeerd de Fran- sche grens te bereiken. Voorts wordt vernomen, dat Duitsche ka belballons pamfletten blijven uitwerpen, welke voor de Fransche bevolking bestemd zijn, doch die overwaaien naar Zwitscrsch gebied. Van de fronten is als steeds geen nieuws. Zoowel het Duitsche als het Fransche le- gerbericht spreken van plaatselijke activi teit. In Bazel is hevig kanongebulder ge boord uit de richting van dc Maginotlinie. Volkomen volgens de verwachting ontwikkelt zich de oorlog in de lucht in steeds sneller tempo. Steeds hefti ger worden de aanvallen en steeds meer ma'oeriaal neemt er aan deel. Gisteren meldden wij reeds een en ander over het groote luchtgevecht boven Noord-Frankrijk, waarvan wij hieronder nog eenige bijzonderheden geven. Ook boven de Noordzee is een aantal luchtgevechten gevoerd. Vol gens de Engelscke communiqué's zouden de Duitschers er in geen en kel opzicht in zijn geslaagd hun doel te bereiken, terwijl zij zware ver liezen leden. Merkwaardig is het bericht uit Hamburg, dat een Duitsch vliegtuig, dat uit do koers geraakt was en bij vergissing in het lucht- afweei'district van Hamburg gekomen was, dooi- het luchtdoelgeschut is neergehaald. Beide.inzittenden konden zich met lmn val scherm redden en bleven ongedeerd. HET LUCHTGEVECHT BOVEN FRANKRIJK. Do strijd speelde zich af in twee phasen. Allereerst een vrij verward door elkaar vliegen, nadat de negen Fransche jagers op de zeven en twintig Duitsche toestellen af gevlogen waren. Vervolgens een reeks lucht gevechten, waarbij elk Franseh toestel of el ke groep Fransche toestellen Duitsche vlieg tuigen achtervolgde. Verdere luchtgevechten volgden met suc ces voor de Franschen, van wie alle toestel len veilig hun basis'bereikten. Do Fransche jachttoestellen, aldus Ilavas, hadden tot taak de bescherming van een verkenningsvlucht, die zooals gebruikelijk was toevertrouwd aan kleine, lichte bom menwerpers Na deze ontmoeting waren de Fransche machines practisch meester in de lucht aan het middendeel van het Lotaringschc front. Gevechten boven zee. Gisteren hebben zich. een aantal los van elkaar staande ontmoetingen voorgedaan tussclien Briische luchtstrijdkrachten en Duitsche. Medegedeeld wordt, dat de ge vechten tusschen de afzonderlijke machi nes geleverd werden op geringe hoogien in zware bewolking buiten de Oostkust van Fngeland en Schotland en buiten ae Duit- sche Lust. Er werden machinegeweerge- vechten geleverd, doch die waren voor het meerendeel van korten duur In ieder ge val trokken de Duitschers zich terug. En- gelschen leden geen verliezen. Duitsche vliegtuigen zijn gezien op groote hoogte vliegende in een streek in Noord- Schotland. Luchtafweergeschut opende het vuur. maar de toestellen verdwenen in den mist. Het waren Heinkel machines.. Zij vlo gen over de Shetlandeilanden. Luchtmacht actief boven Rijn. den Uit Bazel wordt vernomen, dat gistermor gen om zes uur weer groote activiteit in de lucht boven den Rijn werd waargenomen. Lr werd een Franseh vliegtuig gezien, dat uit de richting van Schaffhausen kwam, De oorlogsdoelstellingen der Brit- sche arbeiders geformuleerd. Attlee heeft in Londen een redevoe ring uitgesproken over de oorlogs doelstellingen der Laboui'-partij. Hij zeide: „Wij willen, dat het Duitsche volk weet, dat 't thans een eervolle vrede kan krijgen." Verder verklaarde hij, dat geen en kele partij een beteren staat heeft voor de zaak des vredes van de aan hangers van Labour. Het Britsche volk is den oorlog niet ingetreden met de stemming van een lichtvaar dig avontuur, maar liet is gedwon gen de wapens op te nemen om vi tale beginselen te verdedigen en over al is er oen grimmige vastberaden heid om tot het einde door te zetten cn tevens een vastberadenheid om er zorg voor te dragen, dat de zaak waar het om gaat, niet bedolven wordt in de hartstochten welke de oorlog opwekt. De oorlogsdoelstellingen formuleerde Att lee als volgt: 1. Terwijl den slachtoffers schadeloosstel ling moet worden gegeven, moet iedere ge dachte aan wraak en straf uitgesloten wor den. 2. Alle naties, groote en kleine, en van welke kleur of geloof ook, moeten het recht hebben om te leven en om haar eigen ken merkende trekken tot ontwikkeling te bren gen, mits zij geen inbreuk maken op de rechten van anderen. Duitschland moet er kennen, dat de Pool, de Tsjech cn de Jood hetzelfde recht hebben als de Duitscher op een plaats in de wereld. De Engelschman moet eveneens een zelfde echt toestaan aan den Indiër, en aan de andere inwoners van het Britsche Rijk. De oorlog moet buiten de wet worden gesteld en geschillen moeten zoo noodig onderworpen worden aan de beslissing van belangelooze arbiters. 4. Erkenning van dc rechten der natio nale. religieuze en rassenmmderlieden moet worden gewaarborgd door het gezag van een internationaal lichaam. 5. Erkenning van een internationale auto riteit, staande boven de individueele staten en voorzien van de rechten en bevoegdhe den om zicli te doen gelden zoowel op poli tiek als economisch gebied. „Europa moet getedereerd worden of ondergaan". fi Men moet het imperialisme laten va ren en het beginsel aanvaarden, dat bij het bestuur over koloniën, waar zelfbestuur nog niet kan worden toegestaan, het belang der inboorlingen doorslaggevend moet zijn. In,c v?n koloniaal gebied tusschen i\aliseercnde ïmperialismen vormt geen op- l°Tan' a,!V;-al'ding van dozc beginselen zal.de oprichting met zich meebrengen van n internationale machinerie om ze te doen gelden. Er moet een internationale strijd- h^rh!m°mCn' W6lke over voItl°ende kracht beschikt om een eventueelen agressor af te schrikken. Een internationale luchtmacht i ffmCeSt Keschikte instrument, terwijl afschaffing van de nationale luchtmachten de ongciustheid zou wegnemen welke lie den ten dage de menschheid terugdrijft naar dc gewoonten van den holbewoner!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 9