België en NederlandjAntwoorden
overlegden ook
gisteren
vredes initiatief
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Zenuwachtige
stemming
aan de grens
Weer twee
ontploffingen
Hij sliep op zijn geld
Kalme Zondag
aan het Westfront
Geruststellende
Duitsche
verklaringen
Duitschland: „Het aanbod zal nauwkeurig
op het
onderzocht worden"
Frankrijk: „Het begane onrecht moet hersteld
Engeland: „Duitschland moet afzien van
geweld methoden"
Minister De Geer
vandaag voor
de radio
Chamberlain nog ziek
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
„Jeannette" gestrand
heldersche courant
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER Trirro^v,
ntuJtR. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
maandag
13 NOVEMBER 1939
67e JAARG. No. 8772
DE MINISTERS VAN BUITEN
LANDSCHE ZAKEN VAN BEIDE
LANDEN ONTMOETEN EL
KAAR TE BREDA.
De ministers van buitenlandsche
zaken van België en van Nederland
hebben elkander gisteren te Breda
ontmoet.
Elk hunner was vergezeld van den
secretaris-generaal van zijn depar
tement.
Over het onderwerp hunner besprekingen
zijn geen communiqué's -verstrekt.
't Is zeer goed mogelijk, dat de thans bin
nengekomen antwoorden der strijdende par
tijen op het aanbod van goede diensten der
NederlandschBelgische monarchen onder
werp van gesprek is geweest.
De inhoud van het FranschBritsche ant
woord zal zeker onze diplomatie aan het
werk stellen.
Anderzijds is het ook mogelijk, dat de ont
wikkeling der politieke en militaire situatie
onderwerp van hun samenspraak is geweest,
Uit Duitschland komèn de laatste dagen
geruststellende verklaringen, soms uit zeer
bevoegde diplomatieke kringen, die zonder
uitzondering er op wijzen, dat er geen reden
is in de troepenbewegingen aan onze Oost
grens een bedreiging van onze onafhanke
lijkheid te zien.
Men wijst er daarbij op, dat Duitschland
herhaaldelijk en uitdrukkelijk verklaard
heeft onze neutraliteit te zullen eerbiedigen
en acht geen reden aanwezig waarom deze
belofte, mits wij onze onzijdigheid ook in
derdaad handhaven, niet zal worden gehou
den.
De opeenhooping van vechtmateriaal in 't
Westen maakt het nu eenmaal ondoenlijk al
die manschappen tegenover het Fransch
Britsche front op te stellen. Daardoor zou
den deze diepe liniën te kwetsbaar worden,
aldus de Duitsche commentaren.
Overigens achtte men het te Berlijn non
sens om van Duitschland te verwachten, dat
het steeds maar weer de leugenachtige en
sensationeele berichten der BritschAmeri-
kaansche pers over kwade bedoelingen van
Hitier ten aanzien van ons land en België
tegen zou spreken.
Ook de berichten welke ons vanuit België
bereiken, spreken dezelfde taal.
Men volgt in Brussel den loop der ge
beurtenissen met groote koelbloedigheid
en acht het waarschijnlijk, dat de Belgi
sche regeering van haar vertegenwoordi
gers berichten heeft ontvangen, welke er
op wijzen, dat in de hoogste militaire krin
gen van het Derde Rijk, nog geen beslis
sing is gevallen over de houding welke in
militairen zin tegenover de neutralen zal
worden aangehomen.
Er is in Hitiers omgeving zeker een
sterke groep, welke vóór alles eerbiediging
van de BelgischNederlandsche neutrali
teit verlangt en men schijnt, naar betrouw
bare woordvoerders in Brussel verklaren,
in regeeringskringen van oordeel, dat deze
strooming de overhand behoudt.
In dit verband is het feit, dat gisteren en
eergisteren in de Duitsche bladen geen
spoor meer was te ontdekken van eenige
agitatie tegen de kleine onzijdigen, zeer
geruststellend.
Typeerend voor den toestand ^welke wij
thans doormaken is de bespreking in de
Duitsche pers over de oorlogsdoeleinden
van het Derde Rijk.
Verdediging! Wij zijn de aangevallenen!
is nog het hoofdmotief, maar daarvoor
komt meer en meer in de plaats de open-
hik uitgesproken wensch om het Britsche
Wereldrijk te vernietigen.
Hoe men dat denkt te bereiken, daarover
laat men zich niet uit.
Van bevoegde zijde wijst men er op, dat
eigenlijk niemand iets weet van de naaste
militaire plannen.
Nóch ministers, nóch staatssecretarissen,
nóch zelf generaals weten welke beslissing
misschien reeds morgen, ja mogelijk nog
heden zal worden genomen en alle verze
keringen en beschouwingen over het al of
niet aantasten van de neutraliteit van
Nederland of België acht men in die krin
gen dan ook waardeloos. De Duitscihe di
plomaten bepalen zich tot geruststellende
verklaringen, zonder zich anderzijds te veel
voor de toekomst te binden.
Slechts een artikel in de Deutsche Alge-
meine Zeitung, geschreven door een zeke
ren dr. A. tracht op de'plannen van den
Führer vooruit te loopen en spreekt van
een mogelijke inval in Engeland zelf.
Dat het een soort Goddelijke beschikking
zou wezen, zoo schrijft deze dr. A., dat voor
De antwoorden van de Staatshoofden der strijdende partijen
zijn zoowel in Den Haag als Brussel ontvangen en geven slechts
aanleiding tot de opmerking dat de weg naar vreedzame overeen
stemming nog niet is afgesloten, doch vooral het Fransche stand
punt zeer onverzoenlijk is, terwijl omtrent de houding der Duitsche
regeering nog niets is te zeggen.
De Regeeringspersdienst meldt:
De Duitsche gezant heeft in opdracht
zijner regeering aan Minister van
Kleffens medegedeeld, dat de inhoud
van het telegram, dat Hare Majesteit
de Koningin en Zijne Majesteit de
Koning der Belgen Dinsdag j.1. tot
den Rijkskanselier hebben gericht,
zorgvuldig zal worden onderzocht.
HET ANTWOORD VAN DEN PRE
SIDENT DER FRANSCHE REPU
BLIEK.
Het antwoord van president Lebrun heeft
den volgenden inhoud:
De regeering der Republiek en het Fran
sche volk brengen eensgezind hulde aan de
gevoelens, waardoor de boodschap, welke
Uwe Majesteit tot mij richtte, is bezield. Zij
waardeeren er ten volle de hoogheid en den
adel van. Geen natie ter wereld is vreedza
mer dan de Fransche. Geen enkele natie
heeft meer offers voor den Europeeschen vre
de gebracht. Frankrijk heeft reeds menigvul
dig tot uitdrukking gebracht en zij herin
nert daaraan thans nogmaals dat zij be
sloten is en blijft om alle mogelijkheden ter
verzekering van een eervollen en duurzamen
vrede tusschen de volken te verwelkomen.
Een vrede gegrondvest op recht, is inderdaad
alleen duurzaam.
Frankrijk heeft de wapenen opgeno
men om eens voor al een eind te ma
ken aan daden van geweld en macht
welke sedert twee jaar ten spijt van
alle plechtige verbintenissen en met
schending van het gegeven woord,
reeds drie Europeesche naties tot
dienstbaarheid heeft gebracht of ver
nietigd en welke thans de veiligheid
van alle volkeren bedreigen. Een
duurzame vrede kan dus slechts öot
stand worden gebracht door het her
stel der onrechtvaardigheden, wel
ke het geweld van Oostenrijk, Tsje-
cho-Slowakije en Polen heeft aange
daan.
Zij zal dit ook niet anders kunnen, dan
naar mate deugdelijke waarborgen van po-
litieken en economischen aard voor de toe
komst den eerbied voor de vrijheid van
alle volken verzekeren. De menschheid zal
eerst van haar onrust en haar vrees bevrijd
worden, wanneer zij de zekerheid zal hebben,
dat nieuwe aanslagen op het recht voortaan
uitgebannen zullen zijn. Elke oplossing, die
de overwinning van het onrecht zou wetti
gen, zou aan Europa slechts een hachelijk
bestand schenken, zonder eenig verband met
den wettigen en bestendigen vrede, welks
komst Uwe Majesteit beoogt.
Het staat thans aan Duitschland en niet
aan Frankrijk zich uit te spreken voor of te
gen dien vrede, waarnaar alle bedreigde lan
den haken, wier veiligheid en onafhankelijk
heid door zijn toedoen bedreigd worden. -
alle tijden geen vijand Engelsch grondge
bied zal betreden, is een vooroordeel.
Integendeel, zoo heet het in dit artikel,
overgenomen in de N.R.Crt., is het voor
den tegenwoordigen tijd de vraag gewor
den of een eiland, hetwelk binnen zijn
grenzen over geen noemenswaardige strijd
macht beschikt, onneembaar is. Een oorlog
moet niet worden gevoerd volgens verou
derde stelregels, maar met fantasie en ver
metelheid.
Na 900 jaar van isoleering, wordt
Engeland thans bedreigd door de
verschrikkingen van een oorlog.
Noch de tijd, noch de vloot, noch
het goud kunnen dan Engeland nog
redden.
In hoeverre nu deze dr. A. beter op de
hoogte is dan anderen, moet worden afge
wacht en het is in alle geval niet volstrekt
noodzakelijk, dat een dergelijk plan tegen
Engeland moet samengaan met plannen
ten opzichte van de twee Westelijke neutra
le staten, zegt het blacL
HET ANTWOORD VAN DEN
ENGELSCHEN KONING LUIDT:
Ik heb met mijn regeeringen van het ver-
eenigd koninkrijk. Canada, het gemeene-
best, van Australië, Nieuw Zeeland en de
Unie van Zuid-Afrika het beroep, hetwelk
Uwe Majesteit en Zijne Majesteit den Koning
der Belgen op 7 Noevmber tot mij gericht
hebben, aan een zorgvuldig onderzoek on
derworpen. Ik breng in herinnering den op
roep. door Z.M. den Koning der Belgen op
23 Augustus, uit naam der staatshoofden
van de Oslo-groep gedaan, waarin Zijne
Majesteit gepleit heeft voor de onderwerping
van geschillen en eischen aan open onder
handeling, ten uitvoer gelegd in een geest
van broederlijke samenwerking. Zoowel mijn
regeering van het vereenigd koninkrijk, als
de Fransche regeering, hebben gunstige ant
woorden op dezen oproep gezonden. Ik breng
evenzeer in herinnering het gezamenlijk
aanbod van goede diensten door Uwe Majes
teit en Z.M. den Koning der Belgen aan
mijne regeering van het Vereenigd Konink
rijk en de Fransche. Duitsche, Italiaansche
en Poolsche regeeringen op 28 Augustus ge
daan. Dit aanbod werd welkom geheeten
door mijne regeering en door de Fransche,
Italiaansche en Poolsche regeeringen., Enke
le dagen later heeft de Duitsche regeering
een niet uitgelokten aanval op Polen ge
daan. hetwelk op de meest ruwe wijze onder
den voet is geloopen.
Mijne regeeringen waardeeren hoogelijk
den geest van Uwe Ma.jesteits aanbod en zij
zullen altijd bereid zijn een redelijken en
vasten grondslag voor een billijken vrede
aan een onderzoek te onderwerpen. Het is
en was steeds mijn wensch dat de oorlog
geen dag langer dure dan volstrekt nood
zakelijk is en ik kan daarom aanstonds
antwoorden op dat gedeelte van Uwer Ma-
jesteits beroep, waarin U Uwe bereidheid
tot uitdrukking brengt om het onderzoek
naar factoren tot hel bereiken van overeen
stemming te vergemakkelijken.
De essentieele voorwaarden waar
op wij besloten zijn dat een eervolle
vrede verzekerd zal moeten worden,
zijn reeds duidelijk bekend gemaakt.
De documenten, welke sedert het uit
breken van den oorlog openbaar
zijn gemaakt, verklaren daarvan
duidelijk den oorsprong en stellen
de verantwoordelijkheid voor het
uitbreken ervan vast. Mijne volke
ren heben de wapens eerst opgeno
men. nadat alle pogingen gedaan
waren om den vrede te behouden.
De onmiddellijke aanleiding tot ons
besluit om oorlog te voeren is
Duitschlands aanval op Polen ge
weest Doch deze aanval was slechts
een nieuw voorbeeld van de Duit
sche politiek tegenover zijne nabu
ren. De ruimere doeleinden, waar
voor mijne volkeren thans strijden,
zijn te waarborgen dat Europa, om
de woorden te bezigen van mijn eer
sten minister van het Vereenigd
Koninkrijk, moge worden verlost
van de altijd weer terugkeerende
vrees voor Duitsche agressie,
ten einde de volkeren van Europa in
staat te stellen hun onafhankelijk
heid en hunne vrijheden te bewaren
en vóór den vervolge te verhoeden 't
gebruik van geweld in stede van
vreedzame middelen ter beslechting
van internationale geschillen.
Deze doeleinden zijn bij verschillende ge
legenheden aangevuld en verruimd, in het
bijzonder in de verklaringen door mijn eer
ste minister van het Vereenigd Koninkrijk
afgelegd in het Lagerhuis op 12 October en
door mijn minister van buitenlandsche zaken
in het Hoogerhuis op 2 November. De facto
ren, welke naar het oordeel van mijn regee
ringen van elke regeling deel behooren uit te
maken, zijn uit deze verklaringen onzer po
litiek helder en duidelijk aan den dag ge
treden.
Mocht Uwe Majesteit in staat zijn mij me-
dedeeling te doen van eenigerlei voorstellen
van Duitschland, van een zoodanigen aard,
dat zij een werkelijk vooruitzicht bieden op
verwezenlijking van het door mij boven om
schreven doel, zoo kan ik reeds aanstonds
verklaren, dat Mijne regeeringen daaraan de
meest ernstige aandacht zullen schenken.
ONGEGRONDE GERUCHTEN
DOEN DE RONDE.
In het Oosten en Zuiden van ons 1 and
heerschte Zaterdag en ook gisteren een
tamelijk nerveuze stemming onder de be
volking.
De militaire voorzorgsmaatregelen wel
ke veelal 'n stremming van het verkeer be
teekenden, de vrij belangrijke vertraging
in het treinverkeer en niet het minst het
plotseling verbreken van het geheele telefo
nische verkeer veroorzaakten een span
ning welke zich uitte in de meest dwaze
en ongegronde geruchten, welke men
zich maar kan denken.
Toen echter gisteren in den ochtend het
telefoonverkeer weer normaal was en
ook vele wegversperringen later op den dag
werden verwijderd, kwam de gemoederen
weer wat tot rust.
Het is te hopen, dat de rede, welke de
Minister-President hedenmiddag zal hou
den, een geruststellende uitwerking mag
hebben^
Een woord tot het Nederland
sche volk.
De minister-president. jhr. mr.
D. J. de Geer, heeft het voornemen
om hedenmiddag te 1 uur
een kort woord tot het Nederland
sche volk te richten.
Uitzending geschiedt via de drie
Nederlandsche zenders en ten be
hoeve van de. luisteraars in Oost
en West-Indië via den Phohi en de
Rijkszenders.
Hedenavond na de eerst omroe
ping van nieuwsberichten zal de
uitzending ten behoeve van de Ne
derlandsche luisteraars over de
drie Nederlandsche zenders worden
herhaald.
Zijn algemeene gezondheidstoe
stand echter uitstekend.
Na Chamberlain gisteravond onderzocht te
hebben, hebben de geneesheeren verklaard,
dat hij langzamerhand zijn aanval van jicht
te boven komt, maar dat hij toch nog niet in
staat is te loopen. De algemeene gezondheids
toestand van Chamberland blijft uitstekend.
Een soldaat gedood.
In de omgeving van Zevenaar heeft
bij een oefening met springmiddelen
een ontploffing plaats gehad, waarbij
een soldaat om het leven is gekomen.
Omtrent de oorzaak kan nog niets
met zekerheid gemeld worden.
Ook in de omgeving van Scherpen-
zeel op de grens van de provincies
Utrecht en Gelderland is wederom
een ontploffing geschied, waarbij
geen slachtoffers te betreuren vielen.
Een landbouwer, die met paard en
wagen voorbijkwam, werd van den
bok geslingerd, het paard werd ge
dood en de kar volkomen vernield.
Achtduizend gulden gevonden
bij ouden zonderling.
Zaterdag kreeg de Amsterdamsche politie
bezoek van 'n 86-jarigen man, die vertelde,
dat 1 ïij zijn spaarbankboekje en ook nog wat
losse contanten miste, .Toen de politie de
\JS
DE BILT SEINT t
Verwachting: Zwakke tot mati
gen wind uit Westelijke
richtingen, helder tot licht
of half bewolkt, in den mor
gen kans op mist, waar
schijnlijk droog weer, iets
kouder.
armoedige woning van den zich ietwat zon
derling gedragenden man onderzocht, ont
dekte zij tot haar groote verrassing een be
drag van ongeveer f 8000. Zilver en bank
biljetten waren op alle mogelijke en onmo
gelijke plaatsen verstopt en een groot deel
van den schat lagin het bed van den
grijsaard.
Het blijkt, dat- de eigenaar van de f 8000
een kluizenaarsbestaan leidde en de buren
hem altijd eten brachten.
Men heeft nu een notaris in den arm ge
nomen, die het kapitaaltje van den ouden
man beheeren zal.
Natuurlijk vormt een en ander in de volks
buurt, waar de 86-jarige woont, het gesprek
van den dag.
SCHIP IN NOOD OP DE VLIEHORS.
Zaterdag is het zich op de thuisreis be
vindenden Nederlandsche stoomschip „Jean
nette', toebehoorende aan Soetermeer, Fek-
kes' cargadoorskantoor te Rotterdam, op
de Vliehors (Vlieland) gestrand. Aan boord
bevinden zich elf opvarenden. Kapitein is
de heer Ree.
Gisterochtend hebben de sleepbooten „Texel"
en „Stortemelk" van de reederij Doeksen
een poging gedaan om het schip vlot te
trekken. De trossen knapten echter af. Van
daag zal opnieuw worden getracht het vaar
tuig vlot te brengen. Voor schip en beman
ning bestaat geen gevaar. De zee is kalm.
De „Jeannette", welke in 1918 gebouwd is,
heeft een bruto inhoud van 454 ton.
Britsche ministers in de voorste
linies Noq steeds vreemde
vlieqtuiqen boven Belqië.
HEDENOCHTEND LUCHTALARM
TE PARIJS.
Van het Westfront valt weer wei
nig nieuws te vermelden. Het Fran
sche legerbericht van gisteravond
luidt: In den loop van den dag heb
ben wij eenige plaatselijke pogingen
van den vijand afgeslagen. Een
weinig zeggende mededeeling dus.
Weer onbekende vlieqtuiqen bo
ven Belqië.
Onbekende vliegtuigen in groepen van
drie zijn Zaterdag op zeer groote hoogte
volgens deskundigen op 8000 meter bo
ven het gebied tuschen Erquelinnes en
Binsche (België) verschenen. Toen zij bo
ven Fransch gebied kwamen, werden zij
door een wel onderhouden geschutvuur ont
vangen.
Britsche vliegtuigen hebben weer verken
ningsvluchten boven Duitschland onderno
men. O.a. werd over Stuttgart, Mannheim
en Neurenberg gevlogen. Volgens het Brit
sche ministerie van Luchtvaart is één toe
stel niet teruggekeerd.
Britsche staatslieden in
oorloqszone.
de
Zaterdag zijn vijf ministers uit het Brit
sche rijk, w.o. Eden, in Frankrijk aange
komen om een bezoek aan de oorlogszone
te brengen. In het Britsche hoofdkwartier
werden zij verwelkomd door generaal
iiort, die in gezelschap was van den Hertog
van Gloucester. Gisteren hebben de vijf mi
nisters de voorste linies bezocht.
Luchtalarm in Parijs.
Zoo juist bereikt ons het bericht,
dat hedenmorgen om vier uur in
Parijs luchtalarm werd gemaakt.
Nadere bijzonderheden ontbreker
nog.
