Ingezonden
De Briefkaart
Boekbespreking
Aan Martin Niemöller
Oud-Indisch m'litair stak
zijn vrouw neer
„Karimata7' aan het doel
Zondagsschool
uitgaven van Callenbach
Een 70- jarige, die zich nog
steeds ontwikkelt
Een briefkaart is een gebruiksvoor
werp, waar men niet meer buiten kan,
een product van de moderne inzichten en
overheidsexplotatie, welke omstreeks het
midden der negentiende eeuw alom waren
doorgebroken met de invoering van lage
tarieven en van postzegels. Zoo werd het
onlangs in een postaal tijdschrift uitge
drukt. Men kan 't hiermee eens zijn.
De eerste.
Maar heeft u wel eens gedacht, hoe oud
de briefkaart is, d.w.z. hoe lang zij reeds in
het postaal verkeer gebruikt wordt? Waar
schijnlijk niet. 't Was in het laatst van het jaar
1869, dat deze nieuwigheid in Oostenrijk inge
voerd werd: de z.g. „Correspondenz-Karte"
met opgedrukte waarde-aanduiding. De in
voering bleek al spoedig een geweldig succes
te zijn: in een maand tijds werden er bijna
1% millioen stuks verkocht. Ook in ons land
werd deze nieuwigheid met bizondere aan
dacht gevolgd, en ook hier kwam men al spoe
dig tot de conclusie, dat ook Nederland 't niet
buiten een briefkaart kon stellen. Bij artlikel
21 der Postwet van 1870 werd in ons land
de briefkaart in het leven geroepen en den
lsten Januari 1871 definitief ingevoerd. Het
op de kaarten afgedrukte zegel van 2% cent
vertegenwoordigde het port, waarvoor zij in
het binnenland konden worden verzonden.
Evenals in Oostenrijk, was ook in ons land de
invoering een groot succes; de officieele cij
fers van dat jaar laten dit zien. In 1871 wer
den 4.094.153 binnenlandsche briefkaarten
verzonden en 11.991 naar het buitenland. Uit
het buitenland werden gedurende dat jaar 4777
stuks ontvangen.
Met betaald antwoord.
Een jaar later, in 1872, werd de enkele
briefkaart voor het binnenland gevolgd door
een dubbele (met betaald antwoord). Wat ver
zending voor het buitenland betreft, er worden
in '71 eerst kaarten zonder waarde-aanduiding
verstrekt, en in '75 enkele en dubbele 5 cents
kaarten. Het formulier van '71 kostte cent;
de buitenlandsche briefkaarten waren aan het
zelfde port onderworpen als de binnenlandsche
brieven tot een gewicht van 15 gram: 5 cent.
De briefkaart met betaald antwoord ver
scheen voor het binnenland in 1872, voor het
buitenland een jaar later. Of hiervan aanvanke
lijk een groot gebruik werd gemaakt, is niet
bekend; omtrent de verzonden aantallen zijn
geen gegevens aanwezig.
Kon men op een briefkaart in die jaren
evenveel schrijven als thans? Hierop, luidt
het antwoord: neen. Men vergelijke slechts:
zeventig jaar geleden waren de afmetingen
12 X 8.7 cm. Als gevolg van de besluiten van
het in 1878 te Parijs gehouden Postcongres,
werden deze afmetingen in 1881 gewijzigd in
14 X 9 cm. Het toegelaten minimum be
draagt thans 7 X 10, het maximum 10% X
15 cm.
Meer en meer deed zich ook in ons land de
behoefte gevoelen aan briefkaarten voor
locaal verkeer. Deze verschenen 1 October
1908. Of zij er „in" gingen, is niet bekend,
aangezien over de laatste drie maanden van
dat jaar cijfers niet bekend zijn. Wel is dit
't geval met 1909, toen werden verzonden
17.628.754 locale briefkaarten en 49.452 met
betaald antwoord.
De aatste jaren vooral, heeft het ge
bruik een enorme vlucht genomen. Enkele
,,millioenen"-cijfers laten dit zien. Waar
de cijfers over 1939 nog niet bekend zijn,
geven we deze over 1938. In dit jaar
werden verzonden 15.521.558 locale brief
kaarten, 69.892.953 interloc. en 5.439.397
buitenlandsche! In dit jaar werden
6.214.794 briefkaarten uit het buitenland
ontvangen.
Overdrukken.
Herhaaldelijk komt het voor, dat „over
drukken" noodig zijn, wanneer de posttarieven
wijziging ondergaan. De oude kaarten worden
dan niet vernietigd, doch met de nieuwe
waarde „overdrukt". Het aantal overdrukken
valt zefls bij benadering niet te zeggen, aan
gezien meer dan 100 soorten, van allerlei uit
giften en waarden, overdrukt zijn.
Het „prozaïsche" der kaarten werd in 1924
aangevuld door de „Poëzie". In dat jaar n.1.
verscheen hier te lande een serie van 14 stuks
geïllustreerde briefkaarten voor het buiten
land, de z.g. Berlage-kaarten. Ter gelegen
heid van de Grotius-tentoonstelling, welke
gehouden, is de z.g. Grotius-kaart uitgegeven,
van 14 tot 27 Juni 1925 te 's-Gravenhage is
gehouden, is de z.g. Grotius-kaart uitgegeven.
In 1926 verschenen twee kaarten in dezelfde
uitvoering, n.1. die met de beeltenis van Johan
de Witt en een afbeelding van het Zuiderzee-
plan. Het jaar 1929 bracht de voorloopster van
de tegenwoordige uitvoering met zegelopdruk
van 7% cent, voorstellende de Groenburgwal
te Amsterdam. En sedert 1930 zijn verschei
dene nieuwe series mooie plekjes, oude ge
bouwen, poorten en kasteelen, molens enz.
verschenen.
Automaten.
Toen bleek, dat de postzegelautomaten goed
voldeden en er een groot gebruik van ge
maakt werd, besloot het Hoofdbestuur der
P.T.T. tot invoering van briefkaartenauto
maten. Na proefnemingen in 1938 en gedu
rende het eerste halfpaar van 1939, is het
Staatsbedrijf in Juni j.1. overgegaan tot de
definitieve invoering van briefkaartenauto
maten, welke vervaardigd worden door de
Vereenigde Automatenfabrieken (V.A.F.).
Van de eerste partij van 500 zijn er thans
bijna 360 in 't bezit der kantoren. Indiër, noo
dig, zal het aantal worden uitgebreid. De be
hoefte aan briefkaartenautomaien voor locaal
verkeer is nog niet gebleken, zoodat voor-
loopig nog geen plannen bestaan tot aan
maak over te gaan.
Ten slotte zij nog vermeld, dat alle Rijks
briefkaarten steeds Dij de Fa. Enschedé te
Haarlem gedrukt zijn.
Zeventig jaar geleden betrekkelijk gering
begonnen, heeft het gebruik van briefkaar
ten, ook in ons land, een zeldzaam groote
vlucht genoemen. De zeventigjarige zal nog
steeds „in krachten" blijven toenemen. Een
oplage werd bereikt, welke nóg grooter zal
worden, want... wij correspondeeren nu een
maal... véél. Zelfs héél veel!
Wij ontvingen van D. A. Daamen's uitgevers
maatschappij N.V. 's-Gravenhage, een gedicht
van Ds. A. G. Barkey Wolf, gedrukt op oud
Hollandsen papier met een linoleumsnede van
Roeland Koning. Een en ander wordt in den
handel gebracht tegen den prijs van 45 cent.
Het is een goed getroffen vers, waarin Ds.
Barkey Wolf zijn lijdenden ambtgenoot bezingt
als een voo-beold voor allen, die zijn belijdenis
deelen. Wij citeeren hier eenige verzen:
Gij zegt: houd moed in stormgetij!
Den steven in den wind!
De vlag in top! En in uw hart
De zekerheid: God wint!
k
Zoo zijt ge nog een kapitein.
't Commando luidt: nooit t'rug!
De kerk van Christus is uw schip.
De celstoel is uw brug.
Zoo hebt ge toch uw doel bereikt,
Vervuld uw jongenslot:
Gij zijt en bljjft een officier,
Een commandant van God.
Xe/scellcfi ru£uw~l
Cocksdorp
Cocksciorp viert St. Maarten
De Cocksdorper jeugd heeft het St. Maar
tenfeest weer uitbundig gevierd. Met 't inval
len van de duisternis zag men tientallen kin
deren, gewapend met lampions, versierde jam
potten, uitgeholde suikerbieten, enz., zich
langs de straat bewegen, om overal aan de
huizen de St. Maarten liedjes te zingen.
Overal kwamen de kleinen met gevulde han
den vandaan, 's Is de moeite waard dit stukje
folklore pp 't platte land in eere te houden.
SCHIP GESTRAND.
Zaterdag omstreeks een uur, kwam hier
het bericht binnen dat een schip gestrand was
achter de Vliehors. Vletterlieden, ter assisten
tie uitgevaren, zijn op de Vliehors geweest
maar konden niets ontdekken. Later werd
vernomen, dat een scheepje, geladen met luci
fers, achter 't posthuis op Vlieland ge
strand is.
Den Burg
Rijkspostspaarbank
Opgave betreffende het kantoor der poste
ryen te Den Burg.
In den loop der maand October 1939 werd
aan bovengenoemd kantoor op spaarbank
boekjes ingelegd 9.583.52 en terugbetaald
15.070.63.
Derhalve minder ingelegd dan terugbetaald
5.487.11.
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes be
droeg 7.
Vijf jaar gevangenisstraf
hem geëischt.
tegen
De rechtbank te Amsterdam zette de straf
zaak voort tegen een 49-jarigen werkloozen
oud-Indisch militair, die op Hemelvaartsdag.
18 Mei j.l„ op straat zijn vrouw, een inland-
sche, met een mes heeft doodgestoken.
Verdachte was negentien jaar geleden in
Indië getrouwd met Lena Babola, reeds jaren
lang vertoeft hij echter met haar in Amster
dam. Aanvankelijk was de verhouding goed,
doch na enkele jaren ontstond er een breuk
tusschen het echtpaar. De vrouw verliet hem
en nam haar kinderen met zich mee..
Requisitoir.
De officier van justitie, mr. A. s. de Muinck
Keizer zeide in zijn requisitoir, dat verd. niet
lijdt aan ernstige geestesstoornissen, wel heeft
hij psychopatische eigenschappen en heeft hij
ziekelijke karaktereigenschappen. De vraag
is thans, of hij als psychopaath moet worden
behandeld en verpleegd. Spr. is van oordeel,
dat dit niet het geval is. Door zijn huwelijk
is hij in een conflicttoestand gekomen, welke
toestand tot zijn ernstig misdrijf voerde. Een
herhaling is naar het oordeel van den offi
cier niet te vreezen.
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.
Niet geplaatste stukken worden
niet teruggezonden.)
Huisduinen, 13 Nov. '39.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik U voor onderstaande
regelen een plaatsje in Uw veelgelezen blad.
Werden aanvankelijk de cursussen voor
militairen, georganiseerd door „O. en O.",
met enthousiasme tegemoet gezien, de deel
name bleef ver beneden de verwachting. En
ook zullen wellicht de cursisten niet het ge-
wenschte resultaat bereiken. Dat is jammer.
Maar wat is hiervan de oorzaak?
De deelnemers zijn te dikwijls verhinderd
de mondelinge lessen te volgen, door wacht,
verlof, enz. Dit is ook de oorzaak, waarom
velen er van afgezien hebben een cursus te
volgen. Het is inderdaad ook maar half
werk.
Zou er niets aan te doen zijn om dit be
zwaar op te heffen, althans gedeeltelijk te
ondervangen? Ondergeteekende, en met hem
vele teleurgestelden, vertrouwen dat deze
klacht de aandacht der bevoegde personen
zal hebben, waardoor de cursussen aan het
gestelde doel zullen beantwoorden.
O. DE GIT,
2e batt. 15e 1. 40, R.k.
Stelling Den Helder.
Geachte redactie,
(Gaarne zag ik onderstaande klacht opge
nomen in uw veelgelezen blad).
Reeds verscheidene malen worden eenige
bewoners van de Molenstraat (boomgedeelte)
's nachts opgeschrikt door het luid overgaan
der huisbel. De daders schijnen hierin een bij
zondere aardigheid te zien daar zij, vóór en
na het bellen zeer luidruchtig zijn, en wel zoo,
dat zij op z'n zachtst uitgedrukt „de buurt
bij elkander schreeuwen". Men denkt er
schijnbaar niet over na, dat er in één van die
huizen wel eens een ernstige zieke kan zijn.
Neen, zoover schijnt het verstand niet te rei
ken. Ook kunnen de daders zich zeker niet
indenken dat er zich nog andere omstandig
heden kunnen voordoen, zooals bijv. het ern
stig ziek zijn van een familielid waarvan
ieder oogenblik een tijding te verwachten is.
Men zal begrijpen dat, wanneer de bel
„keihard" overgaat, zooals Zondag 12 Nov.
j.1. gebeurde, de vorenbedoelde bewoners on
behoorlijk moeten schrikken.
Ondergeteekenden hopen dat zij in 't ver
volg vrij zullen blijven van het nachtelijk ple
zier van een ander.
Eenige Molcnstraatbewoners.
't Is een flauwe en laffe aardigheid.
Red. Held. Ct.
Naar de Telegr. verneemt, is de „Karimata"
Zondagmiddag op Billiton aangekomen.
Men herinnert zich de „Karimata" nog uit
de dagen van Juni, Juli en Augustus verle
den jaar, toen de tinbaggermolen, op zoek
naar goud, den zeebodem op de plaats, waar
het wrak van de „Lutine" ligt, heeft afge
zocht. Eén staaf liet het wrak los en verder
kogels, spijkers, munten, wrakhout, kanon
nen, hamers, kortom oud roest genoeg. Op
12 September brak de linker taliegoot en
toen was het welletjes.
De „Karimata" ging in reparatie naar Kin
derdijk en werd tegelijk nagezien voor de
groote reis. Deze werd 21 Juli van dit jaar
aangevangen. Met eenige bezorgdheid zag
men het gevaarte, gedachtig aan het kapsei
zen van de „Kantoeng" in Het Kanaal het
zeegat uitvaren. Het verloop van de reis
heeft echter de optimisten in het gelijk ge
steld: 4 Augustus werd Gibraltar gepasseerd
en nu, na een kleine vier maanden, is de
plaats van bestemming bereikt. Hier wacht
het tin, de gouddroom is voorgoed voorbij.
ïlituw-ö uit Wi$c
Visscherij
Urk, 13 November.
Door 19 vaartuigen werd j.1. Zaterdag aan
de Gemeentelijke Vischafslag alhier, aange
voerd: 2826 pond snoekbaars, van 50 tot 400
pond per vaartuig, prijs 8% tot 11 ct. en 250
pond bleibaars, prijs 3 tot 5 ct., alles per
pond.
Op de voormalige Zuiderzee is de visscherij
op aal en paling geëindigd. Dit jaar werd de
laatste aal en paling aangevoerd op 4 No
vember, waarvan de prijs 22 tot 25 ct. per
pond was.
Ke<lk en Zending,
KERK EN OORLOG.
Aan den kerkeraad der Nederlandsch Her
vormde gemeente te Zeist was door een aantal
kerkleden verzocht een kerkgebouw te mogen
ontvangen voor het houden van een wijdings-
dienst over het vraagstuk „Het evangelie in
oorlogstijd", in welke dienst zouden voorgaan:
dr. J. Riemens, ds. A. R. Rutgers en ds. S.
Coolsma. De kerkeraad besloot bij meerderheid
van stemmen zich te vereenigen met het afwij
zend prae-advies van het college van kerk
voogden. Motief tot de afwijzing was, dat men
niet overtuigd was, dat de behandeling van het
onderwerp in een dergelijken geest zou geschie
den, dat daaruit geen ondermijning van het ge
zag der overheid zou voortvloeien.
EEN ONTZETTEND RAPPORT.
De Protestantsche kerk het slacht
offer.
De leider van het Poolsche Protestantsch
Christelijk Persbureau te Posen ds. Richard
Rammel, oud-predikant der Unierte Evangeli
sche Kirche te Posen, heeft een inspectiereis
door Polen gemaakt, teneinde van den toestand
der Protestantsche gemeenten op de hoogte te
komen. Met voorbehoud ten aanzien van het
feit, dat in den oorlog ieder bericht met zekere
reserve moet gelezen worden, citeeren wij uit
dit rapport, dat de Poolsche woede bij het uit
breken van den oorlog zich blijkbaar op de
Protestanten in Polen richtte, die allen voor
Duitschgezind gehouden werden (en het voor
een groot, deel ook waren, doch niet allen, red.).
Zelfs liep een volkspraatje door Polen bij den
aanvang van den oorlog, dat al wie een Pro
testant doodsloeg aosolutie kreeg. Er werden
er dan ook ontzaglijk veel vermoord. Het aan
tal gedoode leden der Protestantsche kerk in
Polen wordt door ds. Rammel op niet minder
dan lj.000 geschat! Wij laten ds. Rammel het
woord. „Op het oogenblik is het aantal ver
moorde en vermiste Protestanten nog belang
rijk hooger, maar", aldus ds. Rammel, „van de
vermisten komen nog dagelijks enkelen te
recht. Ds. Kurt Eichstaedt, predikant te Brom
berg, toonde mij een lijst van 600 vermoorde
lidmaten! Het aantal vermiste Volksduitschers
bedroeg aldaar echter nog 700. In de kerke
lijke gemeente van het dorp Lochowo zijn '/7,
in Prinzenthal-Sclilausenau 26, Klein Bartel-
see-Schröttersdorf 53, Gross-Neudorf 110 lid
maten vermoord! Van de 180 predikanten der
„Unierte Evangelische Rirche" in Posen en
West-Pruisen werden er 15 als „Rijksduit-
scher" in de tweede helft van Augustus uitge
wezen. Van de 165 anderen werden er 2 in de
plaats hunner inwoning vermoord. Ds. Fried-
rich Just uit Sienno, de schrijver van verschil
lende boekwerken, werd in het bosch als een
hond neergeschoten," de kleeren werden hem
van het lijf gescheurd en men liet hem ster
vend onder een boom liggen. Ds. Richard Rut-
zer uit Jagerhof bij Bromberg werd samen met
zijn ouden vader en met 61 andere lidmaten
door het Poolsche janhagel afgeslacht; 66 pre
dikanten waarvan de namen naar hij verklaart
in ds. Rammels bezit zijn) werden naar de
Poolsche binnenlanden geleid; hierbij waren
predikanten van ver over de 70. Van hen zijn er
12 niet teruggekeerd! 2 van hen zijn op dezen
verschrikkelyken tocht van honger en ontbe
ring bezweken. 3 werden onderweg neergescho
ten! 7 andere zijn vermist; hun terugkomst
wordt niet meer verwacht'. Ook de bekende ds.
Johannes Schwerdtfeger is vermoord; hij werd
uit een troep gevangenen naar voren geroepen
en kreeg een kogel, omdat hij predikant was!
Ds. Lassahn in Bromberg-Schwedenhöhe moest
het met eigen oogen aanschouwen, dat zijn
V andenVos Reinaerde, critisch uit
gegeven door Prof. Dr. J. W. Muller, 2e herz.
verm. druk met XVIII platen en kaart, Lei
den,, E. J. Brill, 1939 (prijs 6.—, in linnen
Wanneer U Oost-Vlaanderen in den Pink-
stertijd hebt bezocht „dat beede bosch ende
haghe met groenen looveren waren bevaen
en wanneer U het land van Hulst toen leerde
waardeeren, dan staat nu stellig in Uw boe
kenkast het hierboven aangekondigde werk
over den „Vos Reinaerde".
Maar zelfs ook, wanneer ge niet in die ge
lukkige positie verkeert, kunt ge Uzelf nog
een groot genoegen verschaffen. Door dit boek
aan te koopen. Het is werkelijk het a"eC"
beste, wat op dit gebied in den laatsten tijd
verschenen is.
Nog steeds, ondanks zijn bestaan van vele
eeuwen, leeft het dierenepos van den slim-
men vos voor oud en jong voort. Het blijft
zelfs in onzen tijd nog een even frisch ver
haal, als het reeds in de vroege middeleeuwen
geweest moet zijn. Voor de jeugd bezit het
drama een onweerstaanbare aantrekkings
kracht, voor den ouderen mensch heeft deze
boeiende en pakkende historie vooral betee-
kenis door de vinnige kracht der niets ver-
schoonende karakteruitbeelding.
Daarom leze men „die avonture van Rei
naerde" in het oorspronkelijke middelneder-
landsch en herleze men het met behulp van
deze kostelijke uitgave van de hand van prof.
Muller. Wat zult U dan de groote kracht be
wonderen, die van de gebezigde taal uitgaat.
Daarbij beseffen we tevens de grootheid van
het cultuurmonument, hetwelk ons in de
Reinaert door het voorgeslacht is overgele
verd. Want het is soms goed te begrijpen, dat
er behalve gedenkteekenen in steen en hout
nog' tal van erfgoederen der beschaving be
staan: de „Vos Reinaerde" is er waarlijk niet
het geringste voorbeeld van!
A Mr. B.
Emma J. Meijers. Ouders, hun kinde
ren en de dokter. Uitg. Van Holkema
en Warendorf N.V., Amsterdam
Een reeks raadgevingen aan ouders. Nie
mand zal de goede adviezen hierin gegeven
van onwaarde achten, maar men ontkomt
niet aan de gedachte, dat vele dingen zooals
ze in dit boekje verteld worden of al lang
gemeen goed zijn of wil wat erg eenvoudigjes
behandeld worden. Het boekje verschijnt in
een z.g. populaire reeks. Zou echter deze
populariseering het geheel bruikbaarder
maken? Het gaat hiermede als met andere
zaken, voor welken begrip eenige inspanning
en interesse noodzakelijk is, er dreigt een
gevaar van teveel en van te weinig. Het komt
ons voor, dat in dit geval de schaal is door
geslagen naar de zijde van te weinig. Ver
goten we niet, dat bij hen, voor wie dit alles
nieuw zou zijn, weinig of geen interesse zal
bestaan en dat zij, die de noodige belangstel
ling hebben aan een wat uitgebreider behan
deling de voorkeur zullen geven.
Conclusie: goed, maar misschien wat over
bodig.
Chr. Steketee. Het achterlijke kind,
Uitg. Bosch en Keuning N.V., Baarn. 0.45
In dit boekje, verschenen in de bekende
Libellen-serie, tracht de schrijver, geneesheer
aan de Zwakzinnigen inrichting 's Heeren-
loo-Lozencord te Ermelo, onze belangstelling
te wekken voor het zwakzinnige kind. Na
de inleiding drukt hij ons op 't hart hen
toch niet als ballastmenschen maar als schep
selen Gods te zien; toch niet te pogen hoe
wij ons gemakkelijk van hen af kunnen ma
ken, maar te trachten hun geringe capaci
teiten tot de voor hen hoogste ontwikkeling
op te voeren.
Teneinde niet in een geleerde verhande
ling te vervallen, wat ook niet in de lijn
van deze serie ligt, confronteert hij ons met
enkele van zijn patientjes en vertelt ons dan
tusschen de bedrijven door een en ander over
het ziektebeeld wat zij vertoonen, over de
behandelingswijze en over eventueel te be
reiken resultaten.
De aandacht wordt er nog op gevestigd,
dat dergelijke kinderen, die op de lagere
school natuurlijk niet mee kunnen, vaak op
een school voor B.L.O. belangrijk beter re
sultaten bereiken, al zal men ook dan de
verwachtingen niet te hoog mogen spannen.
P. Siebersma, Rechts- en Wetskennis
voor den Midden sta nd. (Franeker, T.
Wever N.V., prijs 2.
Voor een lagen prijs heeft de uitgeefster
een flink boekje samengesteld,!
De schrijver heeft gemeend nog iets verder
te moeten gaan dan het „uiterste", waarmee
volstaan zou kunnen worden voor het examen
middenstandsdiploma. En dit is prijzenswaar
dig, want de candidaat, die blijken geeft „er
iets meer van te weten" heeft doorgaans bij
zijn examinatoren een betere kans.
kerk en zijn pastorie met teervaten in brand
werden gestoken".
ambt en dienstplicht.
Het is herhaaldelijk voorgekomen aldus
het Bataviaasch Nieuwsblad dat zij, die als
voorganger van een kleine kerkelijke gemeente
optraden, op grond van de bepalingen ten aan
zien van degenen, die een geestelijk ambt ver
vullen, om vrijstelling van dienstplicht vroe
gen. Evenzoo heeft dit herhaaldelijk tot moei
lijkheden geleid, welke dan ten departemente
van oorlog moesten worden opgelost.
Wij vernemendat deze bepalingen thans zijn
herzien en wel in dien zin, dat geestelijken van
kleine secten niet meer voor vrijstelling in aan
merking komen. Voor genoemde vrijstelling
zullen thans in aanmerking komen geestelijken
(dan wel geestelijken in opleidingvan: a. die
het ambt van predikant, hulpprediker (Indisch
predikant.of godsdienstleeraar der Protestant
sche kerk in Nederlandsch-Indië uitoefenen- b
die het ambt van predikant der Gereformeerde
kerken uitoefenen; c. die door het ontvangen
van de kerkelijke wijding de hoedanigheid van
priester, diaken of subdiaken bij de Roomsch-
Ratholieke kerk hebben verkregen en als zoo
danig werkzaam zijn; d. die bij een Israëlitisch
Gemeente het predik- of eenig ander bezoldigd
geestelijk ambt voortdurend en met uitsluiting
van iedere niet-kerkelijke betrekking uitoefe
nen; e. missionair predikant bij de Gerefor-
meei de kerken, zendeling van de samenwerken
de zendingscorporaties Oegstgeest, zendings
consul, missionaris of Roomsch Ratholiek orde
broeder.
7 Dfl6l}?e maafstaf als die, welke in Neder
land bestaat, is thans ook voor Indië toegepast.
Onder anderen worden de officieren van het
Leger des Hcils niet meer van dienstplicht
vrijgesteld. Ten aanzien van enkelen hunner
aan wie vrijstelling was verleend, was deze
reeds ingetrokken.
Ofschoon de hoofdzaak natuurlijk u>
gevormd door het behandelde burgèrlijke°r<lt
handelsrecht zijn er geen overzichtelijke na*11
grafen gewijd aan de toepassing van
;°ngfc
vallenwet, Invaliditeitswet, Veiligheidsw"
Ziektewet, de Arbeidswet, de Hinderwet
Ofschoon de beschouwingen over ei^e'niT2'
en bezit misschien wat hadden kunnen wor^
Mr. g
bekort, een goed boekje!
a.
KUideJi&wketi
Voor ons ligt een serie nieuwe Zonda?
schoolboekjes van Callenbach. Bij de reei'
uitgebreide keuze goede kinderboeken he ft
de firma Callenbach voor dit jaar een 'nw
aanwinst geboekt, die een prettige verrassi
is. Daar is allereerst de smaakvolle uitvoerig
De boekjes van 25 cent zijn reeds in een frisSt|
gekleurd cartonnen omslag gebonden, de bani
teekeningen zijn over het geheel genomen z"w
goed geslaagd. De boeken zijn gedrukt 0
stevig papier en rijk voorzien van goede iiw
traties. Daar zijn de plaatjes van Rie Keinder
hof, van Jan Lutz, van Hein Kray, Hil Bot'
tema en andere goede kinderillustrators w'
mogen gerust zeggen, dat aan het uitêrliik
van deze boeken de meeste zorg besteed
Callenbach heeft een naam op te houden Ee
85-jarig bestaan geeft niet alleen een 'repu.
tatie, maar ook een verplichting. De eerst"
heeft Callenbach, aan de tweede onttrekt hh
zich niet. Wat van dezen uitgever komt i-
goed.
Het is ons niet mogelijk om in kort bestek
een bespreking te geven van den schat van
Zondagsschool-lectuür, die deze firma in den
handel brengt. We willen volstaan met te
wijzen op de practische regeling door Callen-
bach voor zijn afnemers getroffen, met
z.g. zichtzendingen. Aan elk Zondagsschool,
bestuur en aan alle belangstellenden worden
direct of via den boekhandel, een stel van de
nieuwe uitgaven ter inzage gestuurd. De toe
zending geschiedt franco en de terugzending
kan ongefrankeerd gescheiden.
In den nieuwen catalogus van Callenbach
vindt men boeken van kinderschrijvers van
naam, als Anne de Vries en v. d. Hulst, om
slechts twee van de meest voorname te
noemen.
Er zijn boekjes bij van 8 cent, waarvan de
uitvoering toch zeer aantrekkelijk is, van 12
en 16, van 20 en 25 cent, de laatste al gebon
den in stevig cartonnen omslag. Boekjes voor
jongens en meisjes van 4 tot 14 en voor onze 1
opgroeiende jeugd van 16 jaar en ouder. Er
zijn kerstverhalen en avonturenboeken en
historische verhalen van het goede soort,
Kortom, een keuze voor ieder.
Men vrage de zichtzending aan den uitgever
of bij zijn boekhandelaar.
M i e z e 1 i e n t ,j e en Prinses Ros-
m a r ij n, geschreven en geteekend door Pliiny
Dick, uitgave G. B. v. Goor, Den Haag. Prijs
geb. 0.95.
Een alleraardigst kleuterboek, uitgegeven
in flink formaat en voor heel billijken prijs.
Met zijn fleurigen, glanzenden omslag, heel
fijn in kleur uitgevoerd, is de eerste indruk al
dadelijk heel goed. Het verhaal is in een preV
tigen, kinderlijken trant gehouden. Het ver
telt de avonturen, die Miezelientje en het trot-
sche Prinsesje, beide poesenkinderen, beleven,
als zij op zoek zijn naar het paleis. De teeke
ningen zijn bizonder goed getroffen.
Wie zijn kinderen van 3 tot 9 jaar een fijn
Sint Nicolaascadeau wil geven, koope dit boek,
SILVER-JAVA PACIFIC LIJN.
Saparoea, 11 Nov. te Manila.
Bengkalis, 12 Nov. v. Manila.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
Chr. Huijgens, 11 Nov. te A'dam.
Jagersfontein, u„ 11 Nov. te Kaapstad.
Marnix v. St. Aldegonde, u., 11 Nov. v. Kaap
stad.
Tajandoen, t., 13 Nov. te A'dam.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Bantam, 11 Nov. te New York.
Bennekom, 12 Nov. v. St. Vincent.
Brastagi, 11 Nov. v. New York.
Tapanoeli, 13 Nov. v. Sabang.
POTTERDAMSCHE LLOYD.
Sibajak, t„ 12 Nov. in de Britsche wateren.
Kota Agoeng, 11 Nov. te R'dam.
Kota Inten t„ 11 Nov. v. Londen.
Sitoebondo, u., pass: 11 Nov. Gibraltar.
COLLECTE NEDERLANDSCHE
ZEEMANS CENTRALE.
Naar wij vernemen is goedkeuring ver,ê®°j
tot het houden van een collecte ten bat®
de Nederlandsche Zeemanscentale van 1*
en met 19 November.
BETONNEN PALEN VERNIELD-
Door den Ambtenaar van Rijkswatersta&
werd aangifte gedaan, dat een 17-tal ne
nen palen, staande aan den Rijksweg 1
hoogte van de bocht bij de basculebrug
nield zijn. Een onderzoek naar oorzaa i
bedrijvers wordt ingesteld.
Agenda
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat, acht uur:
„De Gier van de Jamaica".
1'ivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur- -
„In staat van Beleg" en „Havenkw
Wit te-Bioscoop, Koningstraat, aelit "'{^aiser-
„Mr. Moto's laatste kans" en „Beate
ling".
Heden:
Casino, 8.30 u. Uitvoering van T.A-V-
voor Volksonderwijs „De Doorslag
Woensdag 15 November.
Centraal, 8.30 uur: Philips radio filmve
hing.
hedenm<fS^;8
Opgenomen om 8 uur neuc—»—
Barometerstand Den Helder g-j
Maximum temp. lucht: ijfi
Laagste temp.: 5
Wind: richting: Z, kracht ul,r.
Licht op: 4
