Den Haag geenszins ontmoedigd „Deur niet gesloten verlaat Moskou „N+S*B* ruit DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Spoorweg- catastrophe in Duitschland op tot rebellie T Een Italiaansch- Turksch pact? Overste gearresteerd? Vlootdemonstratie in dc Finschc Golf? Officieuze Duitsche verklaring Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT» t* Op strafvervolging aangedrongen HE LDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder DINSDAG 14 NOVEMBER 1939 67e JAARG. No. 8773 ER MOET EENIGE AAN MOEDIGING ZIJN GEGE VEN, MEENT ROME. Onze meening, dat door de ant woorden der strijdende partijen op het Belgisch-Nederlandsche aanbod van goede diensten, de weg naar vreedzame overeenstemming nog niet was afgesloten, vindt bevesti ging in een verklaring van het re- geeringspersbureau, dat onze regee ring door de ontvangen antwoorden de deur geenszins gesloten acht. Van verschillende zijden is men zelfs van meening, dat de bijeen komst van j.1. Zondag te Breda van de Ministers van Buitenlandsche Zaken van België en Nederland uit sluitend aan deze zaak was gewijd en spoedig een nieuw initiatief-Den Haag en Brussel is te verwachten. ITALIË OPTIMIST. De antwoorden van Engeland en Frankrijk zoo schrijft de „Popoio di Roma", op het aanbod van goede diensten van de Koningin van Nederland en den Koning van België, hebben de bruggen niet verbrand. Het ant woord van Engeland verschilt in één opzicht van vroegere ministerieele verklaringen, n.1. dat het niet als essentieele voorwaarde voor vredesonderhandelingen herhaalt, dat er wij ziging moet komen in de regeering ot in het regiem van Duitschland, doch alleen een verandering in de politiek van de huidige Duitsche regeering. In dergelijke omstandig heden zegt het blad het niet onmogelijk te achten een formule te vinden om de restee- rende moeilijkheden te overwinnen. Inmid dels wordt het antwoord van Duitschland met spanning verbeid. DUITSCHLAND ONTMOEDIGD. Intusschen is het antwoord der Britsche en Fransche staatshoofden gevolgd door de scherpe rede van den Eersten Lord der Ad miraliteit Churchill en het is begrijpelijk, dat de Deutsche diplomatisch-politische Kor- respondenz naar aanleiding van het Neder- landschBelgische vredesinitiatief onder meer schrijft: Zelfs voor optimisten, die in zekere passa ges van het Engelsche antwoord nog moge lijkheden willen zien, heeft de rede van Churchill den laatsten twijfel opgeheven, dat Engeland niet van zijn oorlog wil aflaten. Openlijk verlangt men thans van Duitsch land niet alleen waarborgen en garanties voor een bloeienden vrede, maar bovendien licht men reeds eenigszins het gordijn op voor datgene, wat men concreet daaronder verstaat. In de eerste plaats herstel van het statuut van Versailles, wederoprichting van twee vijandelijke bastions aan den oostelij ken rand en in het hart van Duitschland, voorts instelling van een veilige Oostenrijk- sche verbinding met deze bastions. Wachten op het Duitsche ant woord. Het wachten is thans op het offi- cieele Duitsche antwoorde dat zeker los zal staan van reacties of uitla tingen in het buitenland en de zaak van den vrede zal bezien, uitsluitend met het oog gericht op de zuiver Duitsche belangen. Er moet eenige aanmoediging zijn gegeven. Reeds eerder wezen wij er op, dat twee competente staatshoofden als die „Verdacht van spionnage". Het Tweede Kamerlid de heer de Marchant et d'Ansembourg (n.s.b.), heeft aan den mi nister van Defensie de volgende vragen ge steld: Is het waar, dat een overste onder verden king van spionnage in arrest is gesteld? Indien dit inderdaad het geval is, is de minister dan bereid den naam of althans de aanvangsletters van den naam van den in arrest gestelden hoofdofficier mede te dee- len, opdat een eind wordt gemaakt aan de verdenking, die door een persbericht over een arrestatie van dezen aard op alle ov®1f sten van het Nederlandsche leger is gelegd. van Nederland en België niet op nieuw tot een aanbod van goede diensten zouden zijn overgegaan als niet van de een of andere zijde, daartoe een zekere aanmoediging was ontvangen, dan wel een klein kansje voor welslagen werd gezien. Ook de ltaliaansche bladen wijzen thans op deze waarschijnlijkheid Bovendien moet niet uit het oog worden verloren, dat alle strijdende partijen, even als de overige Europeesche landen met groeiende bezorgdheid de versterking van het communistische bolwerk gadeslaan en de inperking daarvan is een gezamenlijk doel, waarachter zoowel Duitschland als Frankrijk en Engeland zich kunnen scha ren. Naast het vele wat verdeeld is er dus zeker een ding wat vereenigt: een halt aan Rusland. De strijd waarvoor de heeren Van Kleffens en Spaak zich zien geplaatst, is ongetwij feld een zeer moeilijke. Ze is echter waard te worden gestreden en hoewel de kansen op mislukking onge twijfeld grooter zijn dan die op succes, is de band, welke alle Westersche volkeren bindt, toch mogelijk een springplank, welke tot succes kan leiden. Naar het model ItaliëGriekenland. De ltaliaansche bladen melden uit Ankara, dat de afsluiting van een pact tusschen Italië en Turkije, volgens het model van het pact tusschen Italië en Griekenland, binnen het bereik der mogelijkheden ligt.. Komt dit werkelijk tot stand, dan zou het een tweede, nog grootere overwinning der Britsche diplomatie beteekenen, omdat Mus- solini dan practisch naar het kamp der ge allieerden zou zijn overgegaan. Stoica, de Roemeensche ambassadeur in Turkije, is gisteren naar Ankara terugge keerd uit Boekarest, waar hij geconfereerd heeft met den Roemeenschen minister van buitenlandsche zaken over kwesties, Zuid- Europa en den Balkan betreffende, welke van belang zijn voor Turkije en Roemenië. VERBODEN VERVOER TE WATER. De regeeringspersdienst meldt: Op grond van de wet gebruik vervoermid delen 1939 maakt de inspecteur-generaal van het verkeer bekend, dat met ingang van he den 14 November op de volgende wateren het vervoer verboden is zonder toestemming vanwege een rijksinspecteur van het ver keer: het Maaswaalkanaal, de Maas boven Grave, het Julianakanaal. de Nieuwe Die- ze boven de Sluis bij Engelen, de Zuid-Wil lemsvaart. het kanaal Wessem-Nederweert, het Wilhelminakanaal Oostelijk van sluis 1 bij Oosterhout. Finsche delegatie ONDERHANDELINGEN MISLUKT OF TIJDELIJK GESTAAKT. IN DE FINSCHE HOOFDSTAD IS MEN VAN MEENING, DAT RUS LAND NIET DADELIJK MET EEN ACTIE ZAL EEGINNEN. ANTI-FINSCHE TE MOSKOU. PERSCAMPAGNE Gisteravond heeft de Finsche dele gatie Moskou verlaten Aangenomen kan dus worden, dat de onderhan delingen zijn vastgeloopen. Volgens Reuter heeft de leider der Finsche delegatie verklaard, dat niet be kend is, wanneer de besprekingen zullen worden hervat. Volgens United ress zijn ze defi nitief afgebroken. Een feit is, dat het vertrek uit Moskou zonder eenig bijzonder «eerbetoon is ge schied. Slechts was een onderge schikt ambtenaar der Sovjetregee ring op het station aanwezig. Het vertrek is geschied op initia tief der Finsche onderhandelaars, welk initiatief door de Finsche re geering is goedgekeurd. Volgens het Duitsche Nieuwsbureau hangt voortzetting der onderhandelingen af van het rapport der delegatie. VLOOTDEMONSTRATIE IN DE FINSCHE GOLF? Te Helsinki is men van meening dat Rusland niet dadelijk met een actie zal be ginnen ofschoon men er zich niet over zou verbazen als er in de eerstkomende dagen een vlootparade zou worden gehouden in de Finsche Golf met het doel te demonstreeren dat Rusland in staat is de Finsche scheep vaart te hinderen alsmede dat een uitbrei ding van den „zenuwenoorlog" zou geschie den in de loop dat de druk op het Finsche economische leven het land tot verdere com promissen zou brengen. Van Finsche zijde wordt gezegd dat Finland bereid is zulk een proef te doorstaan. United Press meldt uit Moskou, dat het vertrek der Finsche delegatie werd voora* gegaan door een heftige perscampagne, wel ke Finland beschuldigde van weerbarstig heid en ongeneigdheid een verdrag te slui ten met de Sowj et-regeering. VERRASSING IN MOSKOU. In diplomatieke kringen te Moskou bracht het vertrek eenige verrassing, omdat men daar nog enkele dagen geleden geloofde aan een vriendschappelijke regeling op grond van een compromis. De meeste waarnemers meenen dat het plotseling einde der onder handelingen, die tenminste vier weken heb ben geduurd, is veroorzaakt door de Rus sische vasthoudendheid en de weigering van Finland Hangö af te staan als Maritieme basis evenals de havens aan de Noordelijke IJszee. Finland was, naar wordt aangeno men, wel geneigd mee te helpen aan een revisie van de grens bij Leningrad en bereid tot afstand van nog eenige eilanden nabij Kroonstad maar niet wat het onder Russi sche controle stellen betreft van Hangö, waardoor de Finsche Golf een Russisch meer zou worden en Finland beroofd zou zijn van zijn eenige Oostzee haven welke gedurende het geheele jaar vrij van ijs is. Alle officieele uitlatingen uit Sowjetkrin- gen wijzen er op dat het Kreml zich niet zal laten afbrengen van het plan zijn positie in de Baltische landen te verstevigen. Het schorsen der onderhandelingen werd nog niet in de Sowjet-pers gepubliceerd, maar 't publiek is er op voorbereid door de officieele propaganda die een mogelijke mislukking voorspeld, welke werd toegeschreven aan de houding der Finsche reactionnaire leiders, die gesteund zouden worden door de Fransch Britsche „aanvallers" en de Zweedsche in- dustrieëlen. Aanval per radio. Gisteravond heeft de omroep van Moskou de Finsche regeering er van beschuldigd in gebreke te zijn gebleven om de Sowjetauto- riteiten in te lichten over den recenten „ge vaarlijken" was der rivieren in de grensge bieden. De Finnen, zoo werd gezegd, waren verplicht dat te doen volgens een interna tionaal verdrag. Reeds 43 dooden en 60 gewon den bij botsing tusschen twee personentreinen. Zondagavond zijn tusschen de Duitsche stations Langlieben en Ro- sengrund een vertaking van het traject Heydebreck-Bauerwitz, twee personentreinen, vermoedelijk door nalatigheid van den seinhuiswach ter van het station Rosengrund, met elkander in botsing gekomen. Op dit traject is enkel spoor. Tot nu toe zijn 43 dooden en om streeks 60 gewonden te betreuren. De ernst van dit ongeluk is toe te schrijven aan het groote aantal pas sagiers, zulks met het oog op den Zondag. De rijksminister voor verkeer heeft een commissie van onderzoek met spoed naar de plaats van het onge luk gezonden. CHAMBERLAIN GAAT VOORUIT. De geneesheeren, die den Engelschen pre mier behandelen, hebben verklaard, dat de gezondheidstoestand van den heer Chamber- lain een verbetering doet zien. LITAUEN NEEMT 1500 JODEN OP. De Litausche regeering heeft erin toegestemd huisvesting te verleenen aan 1500 Joden, die door de nazi's uit het Poolsche district Suvalki verdre ven zijn. Duitschland en de Lage Landen Wij moeten toonen in staat te zijn onze neutraliteit strict te be waren. Van semi-officieele Duitsche zijde wordt uit Berlijn de volgende verklaring gegeven: Een der voornaamste onderwerpen der internationale persbesprekingen van de laatste dagen was het zg. Duitsche voornemen om Nederland en België binnen te rukken. Van Duitsche zijde bestond, naai' men in Berlijnsche politieke kringen verklaart, geen aanleiding ten aan zien van dit feit in de Engelsche en Fransche en een deel van de neu trale pers stelling te nemen, want de Duitsche houding tegenover de neutrale staten is ondubbelzinnig vastgelegd en bekend. Naar men weet zal Duitschland, volgens zijn duidelijke verklaringen, de neutraliteit van Nederland en België zoolang eerbiedigen, als En geland en Frankrijk deze neutraliteit respecteeren en als Nederland en België zich zelf in staat toonen hun neutraliteit strict te bewaren. Wanneer niettèmin uitgebreide kringen in Nederland en België in een ongewone op winding geraakten met daarop volgende zeer nadeelige verschijnselen voor het bin- nenlandsche leven van deze staten, en ook in andere landen ernstige bezorgdheid ont stond, dan zijn deze staten het slachtoffer geworden van het onscrupuleuse propagan dawerk, in de eerste plaats van Reuter en Ilavas, die in een toegenomen onrust van Europa een van hun oorlogsdoeleinden zien. Tep slotte is ook bekend, met welke me thoden de Engelsche propaganda tijdens den wereldoorlog werkte, en hoe zij thans weer werkt. Terughoudend. De Zwitsersche „Basler Nachrichten" pu bliceert een beschouwing van haar meestal zeer goed georienteerde Berlijnschen corres pondent over de Nederlandsch—Belgische crisis. Hij wijst er op, dat men in Duitsch militaire kringen zeer terughoudend is om over deze zaak te spreken. Als motief der troepenconcentraties aan onze grenzen noemt men slechts de reeds herhaaldelijk geuite noodzaak der waaiervormige opstelling. Ove rigens neemt men met belangstelling kennis van de uit Nederland komende berichten over grensversterkingen. Minder gespannen. De militaire medewerker van de „Times" stelt vast, dat de toestand minder gespan nen is. Bovendien is hij van oordeel, dat de moreele veroordeeling.- die de wereld aan een schending van de Nederlandsche neutraliteit zou geven, Duitschland ook geen materiëele voordeelen zou verschaffen, het geen Duitschland moet beseffen. Op het oogenblik profiteert Duitschland, ondanks de blokkade, van de omstandigheid, dat Ne derland een groot handelsentrepot -is. Het zou ophouden dit te zijn, als de Duitsche troepen de grens overschreden. Nederland verdeelt op het oogenblik zijn surplus, in het bijzonder zijn landbouwproducten, in twee deelen en Duitschland krijgt min stens de helft. Ook daaraan zou een einde komen, daar Nederland zijn veestapel in de winter niét kan onderhouden zonder het wintervoedsel, dat het uit Amerika invoert. Nederland wordt niet bedreigd, zegt Rome. De ltaliaansche bladen wijden thans zeer veel aandacht aan Nederland en België. In de eerste plaats wordt de samenkomst van minister Van Kleffens met minister Spaak te Breda van groote beteekenis genoemd. De correspondenten van enkele bladen gaan zelfs zoo ver, dat zij daarin de mogelijkheid zien van verdere Nederlandsch-Belgische stap pen om tot een vrede in Europa te geraken. Wat den toestand van Nederland aangaat deze wordt hier in het algemeen thans veel minder zorgwekkend geacht. Virginio Gayda, die voor het eerst eenig commentaar wijdt aan de vele berichten uit alle hoofdsteden over ons land handelend, schrijft o.m. als volgt: „De groote en alarmeerende proefballon, vol met lucht, handelend over een a.s. Duitsche invasie in Nederland, is dus al weer zonder eenige explosie leeggeloopen. Nederland wordt niet bedreigd. Nederland is evenmin onder water gezet en in een moeras veranderd door de verde digende, maar ook vernietigende wateren, zooals acht en veertig uur lang met luide kreten en veelzeggende gelijkvormigheid de zoo goed ingelichte pers van Londen en Pa rijs aan de wereld kond deed. Duitschland heeft er geen moment aan gedacht, Neder land te overvallen. Wat blijft er dus van al die luidruchtige fabels over: niets dan Verwachting: Zwakke tot mati gen, later wellicht toene mende Z. tot Z.W. of W. wind, nevelig tot gedeelte lijk bewolkt, in den nacht en morgen mist, later op klarend, geen regen van be teekenis, aanvankelijk wei nig verandering in tempera tuur, later iets kouder. „GROOT DIETSCHLAND MOET EEN MACHTIG IMPERIUM VORMEN." Het Tweede Kamerlid de heer van der Goes van Naters heeft aan den minister van Justitie de volgende vragen gesteld: 1. Is het juist, dat op een „werkersbijeen komst" der Nationaal Socialistische Bewe ging, op Vrijdag 10 Nov. '39 te Den Haag ge houden, drie leiders dier beweging de na volgende uitdrukkingen hebben gebezigd of gevoelens tot uitdrukking hebben gebracht: a. De eerste spreker: „Wij zullen het machtige Dietsland ves tigen". „Dietschland moet weer één worden, van Duinkerken tot Emden." „Wij nationaal socialisten weten niet, wie onzer het eerst zijn leven zal moeten geven, wanneer hij voor de consequenties van het nationaal socialisme zal worden gesteld." Waarna de spreker herinnerde aan een onderdaan van de Zuid-Afrikaansche Unie, die 25 jaar geleden in oorlogstijd aan de be velen zijner overheid niet voldeed en des wege zou zijn gefusileerd, waarop de spre ker uitriep: „Zoo stief een Dietscher, trouw aan de tradities van het Dietsche volk". B. de tweede spreker: Het na de herdenking van de slacht offers in de Buergerbraeukeller te Muenchen voordragen van een ge dicht ter eere van Hitier en het Duit sche leger, waarop aansluitend de muziek speelde: „Ik had een wapen broeder", en alle aanwezigen den na- tionaal-socialistischen groet brach ten. c. De laatste spreker: „De haat is alleen bij de democraten. Zij zijn het, die zeggen, dat alle Duitschers moe ten worden afgemaakt". „Het Groot-Dietschland, Nederland, Vlaanderen, Zuid-Afrika, met Indië, en den Congo zal een machtig imperium vormen." Is de minister van meening, dat in dien het boven geciteerde en gerela teerde juist is, daardoor de Neder landsche neutraliteit wordt in gevaar gebracht, alsmede wordt opgeruid tot desertie en rebellie, en zoo ja, wil de minister dan mededeelen, of het bo vengemelde hem tot het bevorderen eener strafvervolging en/of andere maatregelen aanleiding heeft gege ven, en is hij bereid, van die maatre gelen mededeeling te doen? een stemming van onrust, die de democrati sche pers onder haar lezers heeft gesticht, niets dan de bevestiging van zeer zonder linge methoden om de Europeesche conflic len te behandelen. Zien die bladen niet in, dat zij in de allereerste plaats hun eigen volk in een toestand van zenuwoverspan ning brengen, zonder dat zij den tegenstan der ook maar in het minst schade doen? Het is van belang eens na te gaan, met welke verborgen bedoelingen men deze sprookjes, die zoo gauw door de waarheid WEERKLANK DER REDE VAN JHR. DE GEER. De radiorede, welke de minister-president, jhr. De Geer, gistermiddag heeft gehouden, tot de landgenooten in Nederland en over- zeesche gewesten, heeft in het buitenland een gunstigen weerklank gevonden. United Press seint uit Berlijn, dat de rede in Duitsche politieke kringen hartelijk welkom is geheeten. a „Wij zijn natuurlijk verheugd, dat een bevoegd persoon de leugens over Duitsche agressieve bedoelingen tegenover Nederland aan de kaak heeft gesteld, zoo zeide men. Ook in welingelichte kringen te Londen juicht men het vertrouwen, dat uit de ra diotoespraak van jhr. De Geer sprak, toe. Men heeft slechts bewondering voor de kalmte, die 't Nederlandsche voik getoond heeft en waarmede het zich op alle gebeur lijkheden heeft voorbereid.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1