Zeeridder Ostenbrug's
laatste vaart
fladlrdeuwJl
Het heengaan van een eerlijk, eenvoudig
en robuust zeeman
Vreemd vliegtuig
boven de stelling
Aan wie de schuld?
Dinsdag 21 November 1939
Tweede Blad
Morgenavond
2e Marine-Concert
De ramp van de
„Simon Bolivar;J
Heldersche familie
van 4 personen vermist
Burgerlijke Stand van Den Helder
St. Nicolaasfeest Kon. Marine
Inschrijving Handelsregister
Reprise van
tt n Huis vol Herrie"
JN
v.Mijnhardtje
Ecrende woorden namens de
N.Z.-Holl. Redding Mij.
Autoriteiten en vrienden aan den groeve van den zeeheld
Piet Ostenbrug
Het is tenslotte een zoon van Ostenbrug,
die de aanwezigen dankt namens de familie
voor de eer, den vader gebracht. En die
daarbij zeide, dat deze altijd vol lof geweest
is over de wijze waarop Den Helder van zijn
waardeering voor hem blijk gegeven heeft.
Hij mocht zich verheugen in een onbezorg-
den ouden dag. Hij had nergens gebrek
aan, mede dank zij de verschillende sociale
instellingen die hem steunden. Speciaal
dankte hij burgemeester Ritmeester en de
vertegenwoordigers van de Maatschappij
voor hun aanwezigheid.
Daarna verlaat men het kerkhof.
Eenzaam wordt het by de groeve, waar
in zich het stoffelijk overschot bevindt
van hem, die eens heel de stad kende
als „Oome Piet".
Het was de laatste faze van een aan
grijpende plechtigheid.
De finale van een heldenleven in majeur.
Zeer aantrekkelyk programma.
Zooals men reeds gelezen heeft vindt
morgenavond in het Casino het tweede
marine-concert van het stafmuziekkorps
der Koniklijke Marine plaats onder lei
ding van kapelmeester Leistikow. Wij zijn
er van overtuigd, dat zeer velen van het
ditmaal wel zeer zorgzaam samengestelde
programma komen genieten.
Als solist, zal men kunnen beluisteren
den adsp.-muzikant J. B. Kling, die met
begeleiding van het orkest, het viool-con
cert in D-mineur van Tartini zal vertolken
met begeleiding van het orchest.
Het overige programam vermeldt voor
de pauze de ouverture ,,Don Juan" van
Mozart en Beethoven's 2e Symphanie in
D dur, terwijl na het vioolconcert van Tar
tini besloten wordt met de ouverture Wil
helm Teil van Rossini.
Zooals men ziet, een programma van
formaat, dat ongetwijfeld vele muziek-
vrienden morgenavond in Casino bijeen zal
brengen.
Toen wy gisteren het bericht in de krant
opnamen van de redding van den heer De
Haan, was het ons niet bekend, dat zich aan
boord nog een familie bevond, afkomstig uit
Den Helder. Dit was de familie Ten Have,
bestaande uit vader, moeder en twee minder
jarige kinderen. Het zoontje, Gerhard was 6.
het meisje Nelly 2 jaar.
De heer Ten Have was ongeveer een half
jaar geleden als hoofdingenieur van de ,,Ba-
taafsche" met tropenverlof naar Holland ge
komen en nam zijn intrek in de woning van
zijn broer aan den Bmkkeveldweg.
De vorige week vertrok men om weder naar
de West te gaan. Tot nu toe heeft men echter
niets vernomen en men kan wel aannemen,
dat bij de verongelukten moeten behooren.
Een zware slag voor de familieleden van
den heer Ten Have, die niet vermoed kunnen
hebben, dat hun reis op zulk een diep-tragische
manier zou eindigen.
van 20 November 1939,
GETROUWD: J. van Deutekom en D.
Groenewold.
BEVALLEN: J. J. F. de WijnMeteler-
kamp, z.; G. VisserKlaassen, d.; H. de
MariDreuning, z.; L. E. van der Mey
Kloppenburg, d.; A. de Jong—Kemker, z.; J.
C. M. Harder—de Jong, d.; A. G. Crone—
Tromp, d.; G. van BerkumBoendermaker, d.
In de advertentie van j.1. Zaterdag kwam een
advertentie voor betreffende het St. Nicolaas
feest voor de Koninklijke Marine. Het Secre
tariaat is gevestigd Weststraat 23.
Intense activiteit van luchtdoel
geschut en zoeklichten.
Gisteravond, om kwart over tien, werd
Den Helder plotseling opgeschrikt. Zwaar
en vlakbij donderden losbarstingen van
het anti-luchtdoelgeschut over Den Helder,
men hoorde de projectielen gieren en
daarna de ontploffing hoog in de lucht.
En even later zag men overal de men-
schen uit hun woningen komen om deze
oorlogs-momenten mee te maken, en te
zien wat er eigenlijk aan de hand was.
Laag hingen de wolken over de stad: maar
tegen dat grijsgrauwe wolkendak zochten een
5-tal zoeklichtbundels den hemel af. Oneindig
lange balken licht, die poogden door de wolken
heen te dringen en datgene vast te houden
wat het doel was: een vliegmachine van
vreemde nationaliteit.
Ergens in de oneindigheid van den avond
lijken hemel moest zich het vliegtuig bevin
den. Waarschijnlijk zeer hoog, omdat wij het
geluid van den motor niet gehoord hebben.
Een waarschijnlijk verdwaalde vlieger, die ge
poogd zal hebben zich zoo snel mogelijk te
onttrekken aan deze „heete" ontvangst van
Den Helder.
Het was een beangstigend gezicht, en in
eens besefte men weer, dat het oorlog is. Deze
bundels licht, langs de wolken scherend. S'oms
kwamen er drie, vier bundels in één punt te
zamen. Evenzoovele grijpklauwen van de
kleine monsters, opgesteld aan alle zijden van
de stelling. Nu eens versmalden zich de bun
dels, dan weer verbreedden zij zich.
En steeds weer barstte het geschut los:
steeds weer hoorde men het weggieren der
granaten naar een voor ons onzichtbaar doel.
Het duurde langer dan een kwartier, dit be
angstigend intermezzo. Langer dan een kwar
tier poogde men dezen onwelkomen bezoeker
te grijpen in het aftastend licht der millioenen
kaarsen.
Langzamerhand werden de wolken minder
zwaar. Groote plekken blauw werden zicht
baar in de bundels licht. Nog enkele malen
barstte het vuur los, nog eens speurden de
grijpklauwen dentrans af, maaiden ze van
Oost naar West en van Noord naar Zuid
toen werd het stil.
De vreemde vliegenier is er in geslaagd te
ontkomen aan het vuur en het licht, waar
schijnlijk dank zij de wolken.
Maar Den Helder had voor het eerst iets
gezien, dat zeer nabij grensde aan een vol
slagen luchtgevecht.
In dit verband is het wellicht gewenscht
er de aandacht op te vestigen, dat er altijd
gevaar schuilt in het zien naar dergelijke
gebeurtenissen buitenshuis. Juist gisteren
kregen wy bezoek van een stadgenoot, die
dezer dagen een granaatscherf op z'n
dak kreeg, afkomstig van een anti-lucht
doelkanon van de stelling. De kans moge
dan niet groot zyn daardoor getroffen te
worden, in ieder geval bestaat zy.
van 7 tot 21 November 1939.
Nieuwe zaken:
D e n H e 1 d e r: J. A. Feij, Koningdwarsstraat
37, loodgietersbedrijf enz.
Bestuurswijzigingen:
Den Helder: N.V. Witte Bioscoop, Ko
ningstraat 101. N.V. Mij. tot exploitatie van
Bioscoopthaters „Lumière", Plantsoen
straat 3.
Wyzigingen:
Den Helder: B. M. Becker, Weststraat 11,
fotograaf; verplaatst naar Hillegom.
„Heldria", Keizerstraat 5456, winkelier
in rijwielen enz.; overgegaan aan: G. H.
van Grunningen.
Het daverend succes van Johan Kaart's ge
zelschap met het vroolijke blijspel ,,'n Huis
vol herrie" heeft de Casino-Directie doen be
sluiten om a.s. Zondag nog één beslist
laatste voorstelling te doen geven.
De vorige maal werden zeer velen teleur
gesteld daar Casino totaal uitverkocht was.
Donderdag a.s. begint de plaatsbespreking en
voor militairen gelden weer de zelfde prijzen!
vlucht direct voor
De echte lijn niet rond, maar hartvormig.
Het zal naar alle waarschijnlijkheid
wel altijd in het duister blijven, wie de
schuldige is van den verraderlijken aan
slag op de „Simon Bolivar" en een aan
tal andere schepen onder de Engelsche
kust. Op de gebruikelijke manier beschul
digen de Duitschers de Engelschen en we-
derkeerig schuiven de Engelschen de
schuld op de Duitschers en ze gebruiken
daarbij het argument, dat men in Enge
land toch wel niet zoo dwaas zal zijn om
zijn eigen koopvaardij in een mijnenveld
te laten loopen. Daarbij voeren de Engel
schen aan, dat het voor Duitschland van
belang is, dat de koopvaardijvloot een
andere route neemt, opdat de schepen
door de Duitschers in beslag genomen
kunnen worden.
Het zal wel nimmer tot klaarheid komen,
op wiens rekening 'deze rampen geboekt moe
ten worden, Wat wel aan het licht komt, dat
is het laaghartige van de oorlogvoering. Er
is geen middel gemeen gMioeg om den tegen
stander te vernietigen. Or daar volkomen on-
schuldigen mede het slachtoffer van worden,
daar tilt men niet zwaar aan. Wat opnieuw
aan het licht gekomen is, dat is het satanische
van dezen strijd. Vrouwen en kinderen, ouden
van dagen, menschen, die als dieren opgejaagd
zijn en in de nieuwe wereld rust denken te vin
den, die wegvluchten ver van „de beschaving",
worden op lage wijze aangevallen door een
oorlogswapen, dat als een van de gemeenste
aangerekend wordt. Duikbooten en mijnen
zijn wel de geraffineerdste en gemeenste wa
penen, die men in den oorlog gebruikt, omdat
men het gevaar niet ziet aankomen, maar op
verraderlijke wijze wordt aangevallen. Vlieg
tuigen zijn dutvelsche middelen om dood en
verderf te brengen. Maar men ziet in ieder
geval het gevaar naderen. Men heeft instru
menten, die zoo nauwkeurig luisteren, dat men
kilometers ver het geronk van het vijandelijk
vliegtuig hoort en zich er dus tegen verdedi
gen kan, maar de duikboot besluipt zijn prooi
en schiet zijn torpedo af, zonder dat de tegen
stander het gevaar ziet. Het is laf, laaghartig,
intens gemeen, deze sluipmoordenaarstactiek.
En zoo is het ook met de mijnen. Men strooit
de mijnen rond op plaatsen waar men weet,
dat de scheepvaart van den vijand langs komt,
maar waarlangs ook noodzakelijk de schepen
van die landen komen, die met den oorlog niets
uitstaande hebben en zoo worden volkomen
onschuldigen eveneens beslopen en vernietigd.
Met diepe deernis kunnen wij bewogen zijn
over het ontzaggelijke leed, dat over honderden
gezinnen gekomen is. Menschen, die de hel
ontvluchten, om toch nog door den duivel ach
terhaald te worden.
Wie is schuldig? Alle mogendheden, die
dergelijke duivelsche middelen gebruiken om
dood en verderf te brengen.
HET SLACHTOFFER
Hebben Jansen en z'n vrouw gisteravond
woorden gehad? Ja, z'n vrouw was kwaad
omdat hij niet even met haar een afzakkertje
in „de Toelast" was gaan gebruiken na af
loop van de bioscoop.
WIE MIST Z'N HERDER?
Aan het adres Middenstraat 116 is een
groote herdershond aan komen loopen. Wie
weet er meer van?
DIVERSE OVERTREDINGEN.
Tot de kleinere delicten, die bekeurd moes
ten worden, behoorde gisteren het rijden met
een fiets over het trottoir, en een overtreding
van de Arbeidswet.
FIETS VERDWENEN.
Gisteren zette iemand z'n fiets voor een per
ceel in de Spuistraat. Toen de eigenaar terug
kwam was het vehikel spoorloos verdwenen.
HET WORDT KERSTMIS
Bij een bewoner van de Dorus Rijkersstraat
verdween gisternacht op verdachte wijze een
xonijn van 5 pond uit het hok. Wie gapte deze
kerstbout...??
Noord, pal-Noord, was de wind gistermid
dag. Hij perste de golven van het Marsdiep
breed op tegen den dijk, hij breide er witte
franjes van schuim aan en hij gierde over de
daken en tegen de schoorsteenen .van den
Ouden Helder. De lucht was één beweeglijk
niozaiek van grijze, blauwe en witte stukken
wolk. Soms was de lucht egaal-grijs en dan
sloeg een kille regen striemend neer.
Zoo was het gistermiddag om 2 uur aan
het Dijkje. Aan het Dijkje, waar vrijwel alle
Nieuwediepsche zeeridders vereend stonden,
met blauw-duffelsche jas, de bolhoed op de
grijze koppen, en het rinkelend eere-metaal
op de borst.
Het was weer een droeve dag voor de gar
de: want ditmaal werd Piet Ostenbrug, de
even vermaarde als populaire „Oome Piet"
van den Ouden Helder, naar zijn laatste rust
plaats geleid. Oome Piet, de hoogbejaarde
blauwe zeeridder, die in heel Den Helder geen
enkele vijand, maar louter vrienden telde.
Hij hoorde bij deze stad, en dat hebben
wy Zaterdag al geschreven. Hij hoorde er
by, deze propere oude baas, met z'n witte
wandelstok, z'n baardje en z'n klassieke
ridderskop. En nu hij weg is, nu we
hem nooit meer zullen zien staan aan het
station, of wandelend met zijn makker,
Janus Kuiper, nu eerst zullen we hem
met recht gaan missen.
Bij 't Dijkje.
Zoo stonden ze aan het Dijkje, de leden
van de garde, totdat het oogenblik daar was,
dat de kist met haar doeve last uit het kleine
raam van het kleine huis gedragen werd. Ja,
het was een eenvoudige woning, waarin Oome
Piet zij leven doorbracht. Net zoo eenvoudig
als hij zelf. Maar we weten wél, dat Oome
Piet niet bijster op dikdoenerij en „grootsig-
heid" gesteld was. Dat liet hij aan anderen
over.
De kist wordt bedekt met de vlag. De
vlag met het rood-geel van „Moed, Vol
harding". Daarop de bloemen. Een prach
tige krans van de Noord- en Zuidholland-
sche Redding Maatschappij, en eenige
.andere bloemstukken. De dragers, die de
kist naar de auto brengen, zijn zeerid
ders. Ze zullen wellicht zwaarder lasten
in hun leven getild hebben, maar slechts
weinige, die zóó moeilijk te dragen
waren.
Eén moment
Dan formeert zich de stoet. Voorop het
vaandel, daarachter de vereeniging en de
volgauto's. Langzaam gaat het via de Dijk-
straat naar het Helden der Zeeplein, alwaar
de stadsbeiaardier het carillon bespeelt.
De lucht is opvallend ijl die oogenblikken en
ver dringt de metalen klank door. Een droeve
melodie. En droef is de stoet die langs het
bruin-grijze monument schrijdt.
Op het kerkhof.
Langs den Huisduinerweg gaat het naar
den öoodenakker op Huisduinen. Hier heb
ben zich reeds versclieidenen verzameld om
een laatste groet aan Ostenbrug te brengen.
Jonge menschen en oude menschen. Die allen
de koude, de regen en de kilheid van dezen
dag genegeerd hebben om getuige te zijn van
dit droeve ceremonieel.
Op het kerkhof zien wij o.m. burgemeester
G. Ritmeester; van het plaatselijk bestuur
van de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-
Maatschappij de heeren P. C. van Diest en
Kolster, en van het Heldersche Reddingsfonds
de heer Egner. Mede was aanwezig de heer
L. Grunwald, levensbeschrijver van de Ne-
derlandsche zeeridders, en de heer C. Bot,
schipper van de „Dorus Rijkers".
De groeve bevindt zich op het nieuwe ge
deelte van het kerkhoftusschen witte en
rose en paarse bloemen, die in den regen en
den wind liggen te geuren.
En weer schrijden de familie en de garde
achter de baar aan, die al te spoedig lang
zaam wegzinkt in het schemer-duister van de
aarde.
Het is stil op het kerkhof. Zóó stil, dat
men in de verte de branding hoort ruischen
tegen de strandlijn. De Noordewind klaagt
door de dennen en schudt de regendroppels
er af. Klagelijk giert hij over de zerken. Het
is alles op dit oogenblik onzegbaar triest en
eindeloos melancholiek. Witte strooibloemen
dwarrelen neer uit vele handen: uit de han
den van familieleden, en uit die van de auto
riteiten. Vele malen wordt er -een „rust
zacht" gezegd, en zelden was dit wellicht zoo
zeer gemeend. Het vaandel heeft dan reeds
zijn groet gebracht. Het verweerde vaandel,
waarachter Ostenbrug zoo vele malen geloo-
pen heeft. Waaronder hij zoo vele malen
stond als h ij een makker wegbracht naar
Huisduinen.
De heer van Diest:
Dan treedt de heer P. C. van Diest naar
voren om als vertegenwoordiger van de
Noord- en Zuid-Hollandsche Redding Maat
schappij een cr.kel woord aan de nagedach
tenis van Ostenbrug te wijden. De heer van
Diest wijst op het karakter van den heen
gegane en op het feit, dat hij als lid van het
korps zeeridders dit korps groote eer heeft
aangedaan. Voor zijn taak heeft hij alles
over gehad en daardoor heeft de maatschappij
veel, zeer veel, aan hem te danken.
Wat Ostenbrug volbracht, somtijds met
slecht materiaal, was een voorbeeld van
moed en plichtsbetrachting en talloozen
heeft hij in zijn leven van den dreigenden
ondergang weten te redden. En vooral daar
voor komt hem dank en hulde toe.
Ostenbrug was een eenvoudig man: zijn
kenmerken kan men samenvatten als
eenvoudig, robuust en zonder een zweem
van gevoel voor uiterlijk vertoon. De
Noord- en Zuidhollandsche Redding Maat
schappij zal hem niet vergeten, en dat
is iets wat de nabestaanden van dezen
grooten redder tot troost moet zijn.
Met een „rust zacht" besluit de heer van
Diest zijn hartelijke en welgemeende woor
den.
De heer van Dok:
Ook de voorzitter van „Moed, Volharding,
Zelfopoffering", Jan van Dok, neemt het
woord. Het is een zwaar jaar voor de ver
eeniging, aldus van Dok, want het is thans
voor de zevende maal, dat wij bij een groeve
van een onzer makkers vereend staan. Een
stoere vletterman was je, een vriend en goed
kameraad voor iedereen. Dat heb je telkens
weer in je leven kunnen bewijzen, niet in het
minst toen je een halve eeuw geleden van je
deed hooren bij de Renown-ramp. Ook jij trok
er 3 dagen en 3 nachten op uit.
Piet, je waart de trots van onze vereeni
ging en ook dét valt ons hard, nu we je
moeten missen.
Voor dte familie heeft de heer van Dok
eveneens woorden van troost en hij eindigt
met het uitspreken van de hoop, dat het
eeuwige licht Ostenbrug's deel moge zijn.
Opkomen met spoed...dat was de titel van een der sketches, die men Zaterdagai ond
opgevoerd zag in Musis Sacrum door de cabaretclub van den Onderzeedienst Klaar voor
Onderwater". Enkele artisten in een dramatisch momentFoto Modern.