Prijsstijging
en werkloozen
Boekbespreking
Verslag
van de Gemeentelijke
Arbeidsbeurs
Belangrijke verbetering in de
dienstregeling van T\E.S.O»
De Waal
De IJsclubs vergaderen
Mijn in de havenmond
van Oudeschild
Het nieuwe postkantoor
Oosterend
Ir. G. J. Th. Bakker verlaat
Haagschen gemeente
dienst
Het vliegtuigongeluk
te Soerabaja
Arrondissements rechtbank
te Alkmaar
Uit onze Omgeving
Opvarenden
van kustvaarder gered
Ernstig geval van
kolendampvergiftiging
OVER DE MAAND OCTOBER 1939.
Mannen.
Aanbiedingen kwamen in van:
1 bakker, 5 bankwerkers (1 ben. 18 j.), 1
betonvlechter, 17 bollenarbeiders (3 ben 18
112 chauffeurs, 5 conciërges, 1 controleur
3 electriciens, 25 grondwerkers, 9 kantoorbe
dienden, 1 kellner, 1 kleermaker, 5 koks 37
landarbeiders, 2 loopknechts ben. 18 j., 3 ma
gazijnbedienden, 6 matrozen (1 ben. 18 j.) 17
metselaars, 1 meubelmaker, 5 monteurs (2 ben
jg j.), 8 opperlieden, 1 scheepmaker, 28 schil
ders (1 ben. 18 j.), 1 schoenmaker ben. 18 2
steenzetters, 1 stoffeerder, 3 stokers, 1 straat
maker, 40 timmerlieden (3 ben. 18 j.), 65
transp. arbeiders, 4 tuinlieden, 1 visschers 98
werklieden (1 ben. 18 j.). Totaal: 411 per
sonen.
Aanvragen kwamen in om:
5 bakkers (2 ben. 18 j.), 1 bankwerker ben
18 j-, 1 betonvlechter, 1 bollenarbeider, 3
chauffeurs, 2 electriciens, 4 grondwerkers', 2
huisknechts, 1 incasseerder, 4 kantoorbedien
den (2 ben. 18 j.), 2 kappers, 4 kleermakers,
1 hok, 1 loodgieter, 13 loopknechts (7 ben 18
j4 metselaars, 6 monteurs (1 ben. 18 j.'), 4
opperlieden, 2 opzichters, 3 schilders (1 ben
18 j.), 3 schoenmakers (1 ben. 18 j.), 4 sme
den (1 hen. 18 j.), 2 stucadoors, 1 teekenaar,
7 timmerlieden (1 ben. 18 j.), 16 transp. ar
beiders, 41 werklieden (3 ben. 18 j.), 1 win
kelbedienden. Totaal 139 personen.
Geplaats werden:
1 bankwerker ben. 18 j., 1 betonvlechter, 3
chauffeurs, 2 electriciens, 4 grondwerkers, 1
huisknecht, 1 incasseerder, 2 kantoorbedien
den (1 ben. 18 j.), 2 kleermakers uit Gorkum,
1 kok, 2 loopknechts ben. 18 j., 4 metselaars,
4 monteurs, 3 opperlieden, 2 schilders (1 ben.
18 j.), 3 schomenmakers (1 ben. 18 j.), 2 sme
den (1 uit Vlaardingen), 2 stucadoors uit Alk
maar, 1 teekenaar, 7 timmerlieden (1 ben. 18
j.), 16 transp. arbeiders, 41 werklieden (3 ben.
18 j.). Totaal 105 personen.
Aan het einde der verslagmaand stonden in
geschreven
4 bakkers, 2 bakschippers, 12 bankwer
kers (3 ben. 18 j.), 1 boekbinder, 20 bollen
arbeiders (3 ben. 18 j.), 22 chauffeurs, 1 col
porteur, 16 conciërges, 1 constructiewerker, 2
controleurs, 1 electricien, 64 grondwerkers, 5
incasseerders, 28 kantoorbedienden (2 ben. 18
j.), 1 kapper, 4 kellners, 1 kleermaker, 4 koks
1 ben. 18 j.), 1 koperslager, 74 landarbeiders,
4 letterzetters, 8 loopknechts (4 ben. 18 J.), 2
machinisten, 3 magazijnbedienden, 9 matro
zen (2 ben. 18 j.), 10 metselaars, 2 meubel
makers, 1 molenaar, 3 monteurs (1 ben. 18 j.),
I motordrijver, 16 opperlieden, 2 reizigers, 3
scheepmakers, 29 schilders, 2 slagers, 3 steen
zetters, 1 stoffeerder, 3 stokers, 1 straatma
ker, 1 stuurman, 1 stypeur, 38 timmerlieden (1
ben. 18 j.), 1 touwslager, 124 transp. arbeiders,
II tuinlieden, 5 visschers, 1 voerman, 1 wachts-
man, 249 werklieden (5 ben. 18 j.). Totaal 809
personen.
V rouwen.
Aanbiedingen kwamen in van:
2 aardappelschilsters, 1 conciërge, 9 dag
dienstboden, 7 dagmeisjes, 8 dienstboden in
tern, 1 huishoudster, 8 kantoorbedienden (3
ben. 18 j.), 1 kinderjuffrouw, 4 morgenmeis
jes (3 ben. 18 j.), 1 noodh. dienstbode, 1 schrijf
ster, 5 verkoopsters (3 ben. 18 j.), 2 wasch-
vrouwen, 29 werksters. Totaal: 79 personen.
Aanvragen kwamen in om:
1 conciërge, 19 dagdienstboden, 12 dagmeis
jes, 7 dienstb. intern, 1 huishoudster, 1 hulp
i. d. huishouding, 2 kantoorbedienden ben. 18
j., 1 kindermeisje, 1 keukenmeisje, 18 morgen
meisjes (17 ben. 18 j.)2 noodhulp-dagmeisjes,
3 tweede meisjes, 1 waschvrouw, 15 werksters,
Totaal: 84 personen.
Geplaats werden:
1 conciërge, 4 dagdienstboden, 5 dagmeisjes,
1 dienstbode intern te A'dam, 2 kantoorbe
dienden ben. 18 j„ 2 morgenmeisjes, 1 keuken
meisje, 1 waschvrouw, 15 werksters. Totaal:
32 personen.
Aan het einde der verslagmaand stonden in
geschreven:
4 aardappelschilsters, 2 dagdienstboden, 1
dagmeisje, 2 dienstb. intern, 3 huishoudsters,
14 kantoorbed. (7 ben. 18 j.)1 morgenmeisje,
1 naaister, 2 kinderjufrouwen, 2 verkoopsters
(1 ben. 18 j.), 17 werksters. Totaal 49 per
sonen.
JwcellcA tiieuwJ
Het bestuur van Tex. Eigen Stoomboot-Onder
neming heeft besloten, ingaande Vrijdag 24 No
vember a.s., in den dienst TexelDen Helder
twee booten te laten varen. Voor dit doel zal
..De Marsdiep" te Den Helder worden gestation
eerd. Deze regeling beteekent een belangrijke ver
betering in den dienst. De eerste boot van Den
Helder vertrekt thans te 9.30, zoodat de eerste
post te ongeveer half elf op Texel komt. Bij de
nieuwe dienstregeling, vanaf a.s. Vrijdag, zal op
werkdagen de eerste boot van Den Helder ver
trekken om 7.30, zoodat men daarmede twee uren
vroeger op Texel aankomt en dus de post ook
zooveel eerder hier arriveert.
De laatste dienst gaat nu van Texel reeds om
2 uur, bij de nieuwe dienstregeling gaat deze van
te 3 u. nm„ dus ook een uur' later.
.Door deze verandering komt er nog een dienst
®'l en zal nu op werkdagen vier maal heen en
weer worden gevaren. Op Zondag bestaat er
dan echter slechts twee maal gelegenheid van en
naar Texel te komen, n.1. van Texel te 7.30 en
13 uur en van Den Helder te 10 uur en 15 uur.
Voor de volledige dienstregeling zie men de
vertentie in dit nummer.
Op het juiste moment.
De gecombineerde algemeene vergadering
vati de IJsclub De Waal en Den Burg, die
Maandagavond in Bellevue werd gehouden, was
ondanks militaire dienstplicht van vele leden
vriJ goed bezocht. Uit het financieel verslag
van het afgeloopen seizoen bleek een nadeelig
aido van ongeveer 40 gulden, hetwelk uit de
eserve kon worden aangevuld.
Na 2 jaar proeftijd is wel gebleken, dat de
menwerking zeer goed verliep. Beide bestu-
tpnrrS=tuiden dan 00k voor nu één vereeniging
stemde waarmee ook de vergadering in-
a stemmin& voor een bestuur hiervoor wer-
n gekozen de heeren v. d. Aakster, A. J. Eel-
A® Lap (van den Burg); F. Keijser,
keijser en Joh. Eelman (te De Waal).
er dezer nam de benoeming aan. De ver-
verdeeld e3 worden door het bestuur
v,„?.ank werd n°£ gebracht aan de aftredende
Bestuursleden, terwijl de heer S. du Porto tot
eerelid werd benoemd, voor de vele jaren, wel-
dfend ^e'an^en der vereeniging had ge-
naam der vereeniging zal waarschijnlijk
wel Waal-en-Burg zijn. Contributie werd vast
gesteld op 30 cent per lid, terwijl na half Dec.
dit 75 cent zal worden.
Op voorstel van een der aanwezigen werd
besloten voor militairen beneden den rang van
onderofficier den prijs der dagkaarten te stel
len op half geld. De regeling aangaande ijstent
en standplaats gaf nog al eenige discussie. Na
de, zaak van allen kanten te hebben gehoord,
zal het bestuur wel een andere richting zoeken
en dit nader bekend maken. Met de beste wen-
schen voor de ijsclub werd daarna deze verga
dering gesloten.
Angstig uurtje voor de
en de bewoners.
Hippers
De bewoners van Oudeschild hebben vanmorgen
een angstig uurtje beleefd. Om zes uur werden
ze uit hun bed gebeld, met de mededeeling, dat
er een mijn in den havenmond dreef. Het was een
gevaarlijke plaats waar dit oorlogsmonster zich
bevond, want een stooten tegen den kant kon
onberekenbare schade veroorzaken.
De wacht aan de haven ontdekte in den
vroegen morgen de mijn en nam oogen-
blikkelijk zijn maatregelen. Allereerst werden
de schippers en visschers in de haven ge
waarschuwd. Niemand mocht de haven meer
in of uit. De beurtschipper Jan Zuidewind
sloeg dit verbod echter in den wind en voer
langs de mijn naar buiten. De man zal van
dit gevaarlijke en verboden experiment wel
meer hooren.
De bewoners van de omgeving van de haven
werden uit hun bed gepord en de Marine in Den
Helder gewaarschuwd.
Om half acht arriveerde de snelle motorboot
met personeel van den mijnendienst. Het projectiel
werd gedemonteerd en de vaart kon weer voort
gang hebben, zoodat de Texelsche boot nog juist
op tijd uit de haven kon vertrekken.
Naar de heer Eelman ons meedeelt, zou
reeds definitief besloten zijn tot den bouw van
het nieuwe postkantoor aan de Emmalaan. De
vorige week is de acte voor grondaankoop
gepasseerd. Het front van het kantoor zal
komen aan de Wilhelminalaan, terwijl een
straat aan de Zuidzijde zal worden aangelegd,
naast het perceel van den heer Peereboom,
voor het inrijden van de postauto. Ook aan de
Oostzijde Komt een straat, zoodat het kantoor
op het 1154 m2 groote terrein, geheel vrjj
komt te staan.
AUTO-BOTSING.
Gistermorgen zijn op den hoek Kerkstraat
Boschweg met elkaar in botsing gekomen de
nieuwe auto van den heer J. Rab van Den Burg
en een vrachtauto van den heer Joh. v. d. Slikke
te Oosterend. Beide auto's werden slechts licht
beschadigd, terwijl geen persoonlijke ongelukken
voorkwamen. De oorzaak was het zeer slecht uit
zicht daar ter plaatse.
Ir. G. J. Th. Bakker, directeur van het
Haagsche Gemeentelijk Electrisch Bedrijf,
gaat den gemeentedienst verlaten, daar het
rjjk een beroep op hem heeft gedaan. Bin
nenkort is de benoeming te verwachten van
ir. Bakker tot directeur-generaal van de
nieuwe afdeeling electriciteitsvoorziening van
het departement van Waterstaat.
Ir. G. J. Th. Bakker is 12 Mei 1885 te Oleh
Leh op Sumatra geboren en volgde het onder
wijs aan het Koninklijke Instituut voor de
Marine te Willemsoord. Bij de marine bracht
hij het tot luitenant ter zee tweede klasse.
Als adelborst eerste klasse en in de rang van
luitenant ter zee tweede klasse nam hij deel
aan de Boni- en Bali-expedities. In het moe
derland teruggekeerd, nam hij op 1 Januari
1907 ontslag uit den zeedienst. Aan de Tech
nische Hoogeschool te Delft verwierf hij het
diploma van electrotechnisch ingenieur. Daar
na was hij een jaar werkzaam bij de Mij.
Peelcentrale en vervolgens tot 1 September
1911 assistent aan de Technische Hooge
school te Delft. Vervolgens werd hij benoemd
tot onderdirecteur van het gemeentelijk elec
trisch Bedrijf in Rotterdam en aanvaardde
na een jaar dezelfde functie in Den Haag. In
1914 volgde zijn benoeming tot directeur van
dit belangrijke Haagsche gemeentebedrijf.
De regeering erkende ir. Bakkers verdien
sten door zijn benoeming tot officier in de
orde van Oranje Nassau. Verder is ir. Bak
ker ridder eerste klasse in de orde van Wesa.
Aneta meldt uit Soerabaja:
Het sportvliegtuig, dat Zondag op Darmo
is verongelukt, waarbij het echtpaar Sanders
om het leven kwam, was een Miles Hawk-
vliegtuig van het Luchtvaartfonds, en is het
laatste toestel, dat de vliegclub te Soerabaja
nog had.
Het ging deze club in het negenjarig be
staan niet voor den wind.
Twee Pander-vliegtuigen verongelukten
resp. in 1932 en 1934, in 1939 zijn tot dusver
drie toestellen verloren gegaan.
De oorzaak van het ongeluk van Zondag is
niet bekend,
De uitvaart van het echtpaar Sanders ge
schiedde onder groote belangstelling van de
zijde van marine en militaire autoriteiten en
van de Soerabajasche vliegclub.
De commandant van de marine heeft een
redevoering gehouden namens den comman
dant van de zeemacht. Voorts hebben de
commandant van den marine-luchtvaartdienst,
de groepscommandant van den overleden
vlieger en vlootpredikant Oegema het woord
gevoerd. Kapitein der mariniers de Bruyn
sprak een woord van dank uit naam van de
familie.
VICE-ADMIRAAL FERWERDA.
De aftredende vlootvoogd, vice-admiraal
Ferwerda, zal zestien December a.s. repatriee-
ren, indien althans de „Marnix van St. Alde-
gonde" dien dag kan vertrekken.
De Minister van Sociale Zaken heeft in
een nota aan de Tweede Kamer medegedeeld,
dat het rapport der staatscommissie-Fockema
Andrea in een vergevorderd stadium van
voorbereiding verkeert.
Het vraagstuk van de prijsstijging ten aan
zien van hen, die in de werkloozenzorg zijn
opgenomen, waaraan verschillende leden
aandacht schonken, heeft bij voortduring de
volle aandacht van de regeering. Zij over
weegt, of ter zake maatregelen moeten wor
den genomen, en zoo ja, welke, en vertrouwt
zeer binnenkort van baar standpunt in deze
te kunnen doen blijken.
Dat de distributie van goedkoope levens
middelen een permanent instituut dreigt te
worden, vermag de minister niet in te Zien.
STOO.MV. MAATSCH. NEDERLAND.
Saleier, 21 Nov. v. Batavia.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Kota Baroe, u., pass. 21 Nov. Gibraltar.
MEERVOUDIGE STRAFKAMER.
(Zitting van Dinsdag 21 November).
Z ij p e.
DE BRANDSTICHTINGEN TE PETTEN.
Ter beschikkingstelling der re
geering van den dader geëischt.
Heelemaal normaal was H. R. uit Zij-
pe niet, dat bleek trouwens wel uit
het psychiatrisch rapport van dr.
J. P. de Smet uit Ileiloo, die beweer
de, dat verd. vuur wou zien, als hij
teveel gedronken had. U ziet; een
vreemdsoortig mensch!
Hij werd er door den Officier van Justitie
van beschuldigd, dat hij brand had gesticht
in een schuur te Petten en vlak bij die
schuur stond een loods van 's Rijkswater
staat. Dat was gebeurd in den nacht van 10
op 11 September.
Maar verd. had meer op z'n kerfstok. Ook
had hij brand gesticht in eenige stroo- en
rietschelven, waar zich in de buurt een
houtmijt bevond.
Verd. bekende volmondig en dus was er
bitter weinig muziek in deze zaak.
De eerste get. P. K. uit Zijpe zeide, dat in
de schuur, welke verd. had aangestoken,
een dekzeil en andere materieelen aan
wezig waren geweest. De schuur brandde
tot den grond toe af, maar die van 's Rijks
waterstaat had maar weinig schade geleden.
De eigenaar van de hooi- en rietschelven
P. H. Ph. uit Zijpe, beweerde, dat er ook
eenige wagens, in de onmiddellijke nabij
heid stonden. Sommige waren beladen, an
dere waren leeg. In de buurt was een hout
mijt en alles was in vlammen opgegaan.
Dr. J. P. de Smet uit Heiloo getuigde, dat
het een psychiatrische reactie Was na dron
kenschap en dat deze daden hoe ernstig
ook verd. niet konden worden aangere
kend. De geneesheer adviseerde dan ook
„ter beschikkingstelling van de Regee
ring".
Mr. v. d. Feen de Lille, requisitoir ne
mend, meende met den psychiater, dat er
aan dezen verd. wel een en ander mankeer
de. De jongen is pas 20 jaar en als hij onder
den invloed van sterken drank verkeert,
dan moet hij vuur zien. Zelfs heeft hij bij
z'n grootvader al eens brand gesticht en hem
bestolen voor f 250. welk bedrag hij met z'n
vrienden heeft opgemaakt. De jongen is
volgens den Officier behept met a-sociale
neigingen en daar wil mr. v. d. Feen de
Lille zich schrap tegen zetten. De Officier
eischt 1 dag gevangenisstraf met één dag in
preventieve hechtenis doorgebracht, en
voorts, dat de jongeman ter beschikking
van de Regeering wordt gesteld.
De raadsman van verd.. mr. de Lange
uit Alkmaar sluit zich in alle opzichten bij
dit requisitoir aan.
Uitspraak heden over acht dagen.
W1ERINGEN
NOGMAALS DE RUILVERKAVELING.
De heer Wentholt, adj. cultuurconsulent,
schrijft ons:
Het. is gebleken dat door verschillende
personen de verdeeling van de ruilverkave-
lingskosten nog niet geheel duidelijk is in
verband waarmede het mij gewenscht voor
komt alsnog het onderstaande mede te dee-
len.
Bij het uitvoeren van een ruilverkaveling
komt het meermalen voor dat bepaalde
gronden meer, andere minder voordeel van
de uitgevoerde werkzaamheden hebben, ter
wijl er ook gronden zijn die in het geheel
niet van de ruilverkaveling profiteeren.
Daarom geeft art. 89 der ruilverkavelings-
wet de mogelijkheid, onder bepaalde om
standigheden, gronden gelegen in een blok
van ruilverkaveling geheel of gedeeltelijk
van het betalen van kosten vrij te stellen
Met deze geheel of gedeeltelijk te verlee-
nen vrijstellingen moet bij de begrooting
van het gemiddeld kostenbedrag per II.A
rekening worden gehouden om te voorko
men, dat de kosten voor de betalende op
pervlakte uiteindelijk tegenvallen. Daarom
is voor de ruilverkaveling „Wieringen"
verondersteld dat pl.m. 500 H.A. voor déze
vrijstelling in aanmerking komt, zoodat
pl.m. 150Ó H.A. z.g. volbelaste grond over
blijft.
Welke gronden kunnen nu voor vrijstel
ling in aanmerking komen?
De kwestie waar het daarbij om gaat is
deze: profiteert de eigenaar van de ruil
verkaveling bijv. door samenvoeging enz.
dan betaalt deze mede. Anders kan vrijstel
ling worden verleend. Maar deze kwestie
kan pas worden opgelost als het plan van
ruilverkaveling is opgemaakt.
Het zal nu duidelijk zijn dat thans nog
niet kan worden vastgesteld voor welke
perceelen geheele of gedeeltelijke vrijstel
ling zal worden verleend.
De opvatting als zou in de vergadering
besloten zijn de kleine bezitters met
minder dan 1 h.a. vrij te stellen v. kos
ten is dan ook niet goed, alhoewel juist
van deze categorie zeker zeer velen in aan
merking zullen komen voor geheele of ge
deeltelijke vrijstelling: bij de begrooting is
daar dan ook rekening mede gehouden.
MET MEJ. DEKKER DOOR ZWEDEN.
Gisteravond hield onze afdeeling van den
bond van boerinnen en andere plattelands
vrouwen een lezing in de foyer van Cinema
De Haan. Mevr. Kolffvan Heurn heette
te 8 uur de talrijke aanwezigen welkom en
gaf vervolgens het woord aan mej. Jo Dek
ker voor haar voordracht over „Zweden".
Mej. Dekker voert ons dan in gedachten
mede naar dat -land. dat 14 maal grootor
is dan Holland en toch slechts 6 millioen
inwoners telt: dat een lengte heeft van
Amsterdam tot Napels.
Het klimaat, zegt mej. Dekker, is daar
prettiger dan hier: een droge zomer en wel
koude winter, maar men heeft daar dan
niet die snijdende Noordooster, die wij hier
kennen. Bij vriesweer heerscht daar over het
algemeen winstilte. Thans- vriest het er al
12 graden Celsius. Vele Zweden weten niet
wat het woord crisis of malaise beteekent,
dit komt hoofdzakelijk doordat er groote
uitvoer is van hout en ijzer. Verder werken
de boeren voor hun eigen volk, men heeft
van hun producten geen uitvoer. Daarnaast
staan dan de groote industrieën, als luci
fers-, glas- en ijzerindustrie.
Het Zweedsche volk is een prettig volk.
Ze zijn wel stiller dan wij, maar zeer hof
felijk en wel gemanierd. De Zweed is flcg
matisch aangelegd. Karaktereigenschappen
die hem kenmerken, zijn zeer zeker de eer
lijkheid en zijn wil om vrij te zijn.
Wat de vrouwen aangaat, zij maken ont
zettend veel werk van het eten. Dit moet
tot in de puntjes verzorgd zijn Maar thuis
zitten, geen visite ontvangen, niet uitgaan
dat vinden ze uit den booze, ze mogen geen
filmvoorstelling missen. Sparen kent men
daar ook niet.
Mej.'Dekker schetst ons ook nog eenige
aardige tafereeltjes van huiselijke feesten,
als verjaardagen, St. Luciafeest, Kerstmis
e.d. met de traditioneele gebruiken.
Met een serie lantaarnplaatjes toont spr.
ons vele aardige gezichten, zoowel van land
schappen als aardige stadsbeelden. Om
ruim elf uur eindigt mej. Dekker haar inte
ressante causerie, welke met hartelijk ap-
pluas werd beloond. Zeer zeker verdiend!
ANNA PAVLOWNh
In ons nummer van gister deden wij on
der de laatste berichten mededeeling van
een tragische scheepsramp op het IJssel-
meer, waarbij de kustvaarder „Irine", gela
den met suikerbieten uit Anna Paulowna,
tijdens een hevigen storm was vergaan.
Omtrent de opvarenden, man, vrouw en
drie kinderen werd het ergste gevreesd.
Dit laatste nu blijkt gelukkig niet zoo te
zijn. Van de Directie der Friesch-Groning-
sche Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek
te Groningen, ontvingen wij de mededee
ling, dat alle opvarenden gered zijn.
Bovendien deelde men ons mee, dat de
„irine" niet op het IJsselmeer, doch op het
Heegermeer in Friesland was gezonken.
BREEZAND.
MAIS OP DE BOLLENGRONDEN.
Ged. Staten hebben aan Prov. Staten bij
de ontwerpbegrooting 1940 medegedeeld, dat
men proeven zal nemen met de teelt van
mais op braakliggende bollengronden.
ZIJPE
SCHAGERBRUG.
Oud echtpaar bewusteloos ge
vonden
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft zich te Schagerbrug een ernstig ge
val van kolendampvergiftiging voorgedaan,
in het huis, bewoond door het echtpaar J.
Boonacker, menschen van 80 en 76 jaar oud.
Toen het meisje, dat in het gezin behulp
zaam is, 's morgens om 8 uur na herhaald
bellen aan de woning geen gehoor kreeg,
heeft zij een te Schagerbrug wonenden
schoonzoon van den heer Boonacker ge
waarschuwd, die zich door verbreking van
een deur toegang tot de woning verschafte.
Hij trof de beide oude menschen
bewusteloos in bed aan. In het
slaapvertrek hing een zeer geringe
gaslucht.
In allerijl werd hierna Dr. van der Sluis
uit Schagrn ontboden, die constateerde,
dat beide oudjes nog leefden en die, daarbij
geassisteerd door Zuster Kuilman, met be
hulp van een tweetal zuurstofapparaten
trachtte de slachtoffers bij bewustzijn te 1
Tuinhoekje
behandeling van het rozenperk
in november.
Door den strengen winter van het vorige
jaar is menige heester, vaste Plan °f r0°3
bevroren. Daardoor zijn er in den tuin leege
plekken ontstaan. Ook in onze perken en bor
ders. waar wij zoo graag rozen kweeken komt
dit voor. Sommigen hebben reeds dit voorjaar
nieuwe rozen gekocht om gedurende den af
geloopen zomer al bloemen te hebben. De No-
vembermaand is voor aanschaffing toch beter
geschikt. De rozen, die nu geplant worden.
zijn n.1. voor den winter eenigszins geworteld,
daardoor komen ze het koude jaargetijde ge
makkelijker door. Ze zijn dan ook in het voor
jaar spoediger klaar met den bloei. Bovendien
waaien in onze voorjaarsdagen vaak zeer
schrale, droge winden, die het de pas geplante
rozen moeilijk maken. Worden ze nu geplant,
dan zijn de wortels in het voorjaar wel in staat
vocht uit den grond op te nemen. Een uitzon
dering moet men maken als de grond in den
tuin te nat is. Staat de plaats waar de rozen
gezet zullen worden bloot aan felle wind, dan
is later plaatsen ook beter.
Bij het planten moet men verschillende
voorzorgsmaatregelen in acht nemen. De
grond wordt voor het planten flink diep om-
gegraven. Een gat van 50 tot 60 cm diepte is
niet overdreven. D, grond moet zwaar bemest
worden en los van structuur zijn. Als de rozen
zijn aangekomen en men dadelijk geen tijd
heeft te planten, behooren ze tot dien tijd in
gekuild te worden. De wortels mag men niet
het wortelstelsel ga men na, of er ook ge-
bloot stellen aan de directe zonnestralen. Bij
kneusde wortels zijn. Deze moeten verwijderd
worden. Dat is het eenige, waar men bq de
wortels om moet denken.
Is het plantgat klaar, dan wordt de roos er
ingezet. Zij moet een paar cm dieper in den
grond gezet worden dan zij in de kweekerij
stond. De veredelingsplaats de plaats waar
de oculatie is verricht moet beneden de
oppervlakte blijven. Deze plaats herkent men
aan een verdikking bij den stam. Het is een
der teerste deelen, dat dus voor vorst ook
bijzonder gevoelig is. Bevriest het, dan heeft
de roos voor den siertuin geen waarde meer.
Om dit mede te voorkomen, maakt men om
de pas geplante rozen een heuveltje aarde van
10 tot 15 cm hoogte. Er is dan zekerheid, dat
de vorst de oculatie niet kan deren. Ten over
vloede kan men nog wel turfmolm over het
perk strooien.
Is daarmee alles afgeloopen?
De vraag moet toch ontkennend beantwoord
worden. De takken, ook van de rozen, die er
al stonden, worden tot op een derde ingekort.
Daardoor heeft het perk niet een verwaar
loosd uiterlijk. Meer wordt er niet afgenomen.
De lezer begrijpt wel, dat dit ook gebeurt om
bevreizing van edele deelen tegen te gaan.
Wie in zijn tuin nu reeds de rozen tot op een
paar oogen snoeit, stelt de overgebleven takjes
bloot aan invriezen. Let maar eens op hoe de
takken der rozen na een felle vorst lange uit
einden vertoonen, die dood zijn. Maar de on
derste gedeelten zijn dan nog best. Het boven
ste gedeelte van den tak heeft het onderste
beschermd tegen de grimmige koude. Het
snoeien op twee of drie oogen mag pas in het
voorjaar gebeuren.
Wordt het perk geheel vernieuwd, dan be
denke men, dat er alleen rozen van dezelfde
soort behooren te staan. Verschillende rozen
en ongelijke kleuren geeft niet een verzorgden
indruk.
Aanbevelenswaardige soorten zijn: de groot-
bloemige rozen Etoile de Hollande, groote
donkerroode roos; General Mac Arthus, groote
scharlakenroode roos; Ville de Paris, groote
gele roos.
Trosrozen: Else Poulsen, bloem rose, bloeit
lang door; Karen Poulsen, bloem rood, lang
doorbloeiend; Paul Grampel, bloem oranje
rood; Katharina zeimet, zuiver wit met fijne
geur.
A. v. d. LIJN.
Hoe hoort het eigenlijk? door
Amy GroskampTen Have. Uitg. H. J. W.
Becht, Amsterdam. Prijs 2.50.
Hoevelen hebben zich niet eens, waar het
de etiquette betreft, afgevraagd, hoe zij in
een bepaald geval moesten handelen. Welnu,
bovengenoemd boek geeft het antwoord op al
de vragen, de etiquette betreffende, en op nog
vele andere.
En nu mogen wij Hollanders denken over
de etiquette, zooals men wil, men moge een
hekel hebben aan het „opzitten-en-pootjes
geven", een feit blijft het, dat niemand gaar
ne zou willen hooren, dat hij zich in gezel
schap niet goed weet te gedragen.
't Is een soort bravoure om te zeggen:
„Ik neem het niet zoo nauw", maar men
beseft daarbjj zeker niet, dat men zichzelf
daarbij achteruitstelt. En hoevelen hebben
zich tevens onwetend nadeel berokkend,
doordat zij de goede manieren niet in acht
namen
De schrijfster heeft haar boek verdeeld in
meer dan honderd hoofdstukken en hoofd
stukjes, waarin ze in alphabetische volgorde
op een-prettige, onderhoudende en vaak gees
tige wijze haar onderwerpen behandelt. Ze
vertelt hierin niet alleen, hoe het hoort, maar
ook, wat men in bepaalde gevallen niet mag
doen. Zoo komen o.a. aan de orde: Aandie
nen, aanspreken, het adverteeren, audiënties,
conversatie, dansen, fooien, groeten, kleeding,
receptie, spreken in 't opertbaar, rooken tafel
manieren, visitekaartjes enz.
Het ruim 300 bladzijden dikke boek geeft
verder nog antwoord op vele andere vragen,
die of niet of slechts zijdelings met de eti
quette in verband staan, zooals titelatuur
vreemde woorden en uitdrukkingen, aanhef
en slot van brieven, zoowel in de Nederland-
sche als in de moderne talen, de verklaring van
vreemde menutermen, kortom het boek is een
vraagbaak voor vele dingen in het dage-
lijksch leven, ook voor hen, die niet in voor
name kringen verkeeren.
Wij juichen de uitgave van dit boek van
mevrouw Anny Groskamp—Ten Have dan ook
ten zeerste toe. We zouden het graag in han
den zien vooral van de jonge menschen van
dezen tijd, die alles nogal te luchtig opnemen,
en het hun op hun verderen levensweg willen
medegeven als een goeden raadgever.
brengen. Dit had succes bij den heer Boon
acker die na eenigen tijd bij kennis kwam
Kerst laat in den middag keerden de levens
geesten bij de oude vrouw terug. Hedenmor
gen vroeg liet de toestand zich niet ongun
stig aanzien, hoewel de slachtoffers nog
zeer versuft waren,
