Heldersche burgers voor oorlogsherstellingen Levens- moeilijkheid Imiiiit il op Ijjd Nog is 't niet te laat Gemeenteraad De dominee en de notaris tegen werkverschaffingsloon Geeft vandaag w Mijnhard Woensdag 29 November 1939 Tweede Blad De kwestie Veenendaal bij de rondvraag Ha, dat 's een verrassing: Bond van Barmhartigheid P.T.T. op 2, 4 en 5 December De Stamil-feestavonden Uit het politic-rapport Gisterenavond is de Gemeenteraad in vol tallige zitting, onder voorzitterschap van Burgemeester Ritmeester, bijeengekomen, in hoofdzaak ter behandelng van een rond schrijven van den Generaal, opperbevelheb ber van land- en zeemacht, waarin de raden van alle gemeenten des rijks worden uitge- noodigd, voor 1 December a.s. eventueele op merkingen met betrekking tot de ontwerp verordening betreffende het verrichten van persoonlijke diensten voor hulp bij militaire werkzaamheden tot het herstellen van de schade aan wegen, bruggen en daarmede verband houdende werken, veroorzaakt door militaire operatiën, luchtbombardementen of militaire transporten, te zijner kennis te brengen; met voorstel dienaangaande van bur gemeesters en wethouders. De heer Boogaard (S.D.): Hoewel de verordening voorschrift van hoogerhand is, gelooft de heer Boogaard, dat het College, gezien de wijzigingen, die het in de verorde ning heeft aangebracht, de zaak terdege be studeerd heeft. Spr. is het eens met de opmerking om het basisloon voor deze diensten niet te stellen op het werkverschaffirjgsloon, maar op het loon naar den plaatselijken loonstandaard. Spr. zou voorts gaarne zien, dat de clau sule, dat de onkosten voor voeding etc, van het loon zullen worden ingehouden, eruit ge haald werd, omdat het noodig kan zijn, dat de menschen voor hulpverleening naar bui ten gestuurd worden en dan is het billijk, dat onkosten voor voeding en huisvesting ver goed worden. Spr. wijst in dit verband op Veenendaal, waar ook de kost en huisves ting werd vergoed. De heer Feenstra Kuiper (Nat. en Gem. Belang) merkt op, dat het moeilijk is, over deze kwestie te discussieeren, als men de tekst van de verordening niet voor zich heeft. Gaarne had spr. gezien, dat B. en W. de moeite genomen hadden de verordening te vermenigvuldigen en aan de raadsleden toe te zenden. Hij zou het systeem van het ter inzage leggen tot het uiterste beperkt willen zien, opdat de raadsleden thuis de za ken kunnen bestudeeren. Spr. voelt meer voor den oorspronkelijken tekst van den generaal-opperbevelhebber, dan voor de ge wijzigde tekst van B. en W. De opmerking van het College op art. 2 of met de ambtenaren ook de arbeiders worden bedoeld, acht spr. overbodig, omdat dit èn bij het rijk èn bij de gemeente het geval is. Inzake de opmerking betreffende het aanwij zen van menschen voor de hulpverleening meent spr., dat ook hier niet gewijzigd behoeft te worden, daar de burgemeester in het 3e lid is ingeschakeld. Hoe stelt men zich in de practijk de verordening voor, zoo vraagt spr. Bij beschadiging van wegen en bruggen, zullen niet alleen de vakarbeiders wor den opgeroepen, doch zal de hulp wor den ingeroepen van alle stadgenooten. Spr. lijkt daarom het werkverschaffings- loon voldoende. De heer Ran (R.K.) onderschrijft de meening van het College ten opzichte van de Wijzigingen. Met den heer Boogaard is spr. het eens, dat het wenschelijk is, ook vergoe ding voor voeding toe te kennen. Spr. ziet niet in, waarom de tekst van de verordening niet gewijzigd zou mogen worden. Het wordt toch juist door den generaal gevraagd. De heer v. Zwijndrecht (Prot. groep) is het eens met de opmerking van den heer Feenstra Kuiper, dat men te weinig weet van de verordening. De opmerking van B. en W. over de loonnormen onderschrijft spr. De heer K r e u g e r (V.D.) schaart zich aan de zijde van den heer Boogaard betref fende zijn opmerkingen over loonen en voeding. De burgemeester merkt aan het adres van den heer Feenstra Kuiper op, dat de verordening opzettelijk niet is vermenig vuldigd, omdat men zijn voorstel tot wijzi ging afhankelijk wilde maken van de opmer kingen van den Bond van Ned. Gemeenten, die met iemand van de Staf de zaak bespro ken heeft. Deze opmerkingen waren echter helaas nog niet gekomen. He burgemeester meent, dat de opmerkin gen van het college- overigens volkomen ver antwoord waren. In artikel 1 werd n.1. ge sproken van het oproepen van alle bewoners, terwijl in art. 2 gesproken wordt van alle mannelijke bewoners. Volgens art. 1 zouden dus ook alle vrouwen opgeroepen kunnen worden, terwijl art. 2 dat tegenspreekt. Dat is onduidelijk en wekt verwarring. He opmerking van den heer Feenstra Kui- Per, dat bij rijk en gemeente alle arbeiders onder ambtenaren zouden vallen is niet ge heel juist. In deze verordening wordt ook gesproken over personeel in semi-overheids- dienst en daar is het zeker niet het geval. Er moet bij deze yerordening geen tweeërlei Uitleg mogelijk zijn. We moeten weten waar "We aan toe zijn. In dat verband vraagt de burgemeester ook, wie de in art. 2 hiërarchiek laagste autoriteit is, tot wien men zich wen den moet. Het College van B. en W. is de meening toegedaan, dat in de eerste plaats de bur gemeester de aangewezen persoon is om personen aan te wijzen en registers daar van op te maken, opdat men straks geen personen aan herstellingswerkzaamheden krijgt, die er geen verstand van hebben. Het is onpractisch en gevaarlijk als men het anders doet. Men zou mogelijk men schen, wier hulp hier hard noodig zou zijn, naar buitenplaatsen sturen en de do minee en notaris aan herstellingswerk zaamheden moeten zetten. Wanneer men dan de juiste menschen voor de herstelwerkzaamheden krijgt, dan komt men ook gemakkelijker tot de toekenning van loon buiten het werkverschaffings- loon. Naar aanleiding van de opmerkingen over het toekennen van vergoeding van kost en in woning, lijkt het den Voorzitter het best, dat de gemeente daar voor zorgt, bij wie de men schen tewerk gesteld worden. Het is natuurlijk niet bekend in hoeverre het advies van het College zal worden opge volgd. Maar, ook elders werden opmerkingen van dezelfde strekking gemaakt. Benoemingen. Herbenoemd worden, met ingang van 1 Ja nuari 1940, tot leden edr plaatselijke commissie van toezicht op het middelbaar- en nijverheids onderwijs, wegens periodieke aftreding, de heeren J. J. Verfaille, A. M. Engelmann en F. Liebert. Tot leden van het bestuur van de instelling ,,Het Algemeen Weeshuis", wegens periodiek aftreden, op 1 Januari 1840, de periodiek af tredende leden Mevr. J. FeijDolman en Mevr. D. van DalenBerg. Wegens periodieke aftreding wordt herbe noemd tot lid van de stichting „Het Heldersche Landardbeidersfonds", de heer P. v. d. Veer. Met alg. stemmen wordt benoemd tot lid werknemer der commissie van toezicht op den dienst der arbeidersbemiddeling en werkloos- heidsverezkering, ter voorziening in de vaca ture, ontstaan door het bedanken van den heer D. J. Boon, de heer A. J. Mulder. Aangenomen wordt voorts het voorstel, om aan den heer R. Teensma, overeenkomstig zijn verzoek, met ingang van 1 December 1939, eervol ontslag te verleenen als leeraar aan de Zeevaartschool. Aan het begin van de vergadering was nog voor kennisgeving aangenomen de goedkeuring van Ged. Staten op het raadsbesluit van 31 October 1939 tot het omwisselen van de leening van 1934, groot f 49.350. Een praatje over de werkverschaf fing te Veenendaal. Bij de rondvraag vraagt de heer Ran (r.-k.) of het juist is, dat zich bij de werk verschaffing te Veenendaal, waar Hel dersche arbeiders zijn tewerkgesteld, moei lijkheden hebben voorgedaan ten opzichte van de huisvesting en het vervoer naar het werk. Zelfs tenten zouden zijn omge waaid. Spr. vraagt de menschen daarbij niet meer tewerk te stellen alvorens een betere re geling voor huisvesting en vervoer is ge troffen. De Voorzitter wijst er op, dat het hier geen werkverschaffing, maar vrij werk is. Enkele weken geleden werd spr. 's avonds op gebeld, met de vraag of men den volgenden morgen om 6 uur 200 arbeiders naar Veenen daal zou kunnen sturen. Het was niet mogelijk daaraan op stel en sprong te voldoen. Men wilde eerst informeeren en toen bleek al direct, dat er groote moeilijkheden waren om de arbeiders onderdak te brengen. Er werd gezegd, dat men in dat opzicht zekerheid wilde hebben en beloofd was, dat er 's morgens om 10 uur zou worden gebeld. Toen dit niet ge beurde, is het hotel opgebeld, waar de aan nemer, die de arbeiders noodig had, logeerde. De hotelhouder waarschuwde, dat er honder den menschen rondliepen om onderdak te zoeken. Aan de werkloozen is toen gevraagd of zij er iets voor voelden om tegen een loon van 27.50, vrije voeding en ligging, naar Veenen daal te gaan. 175 Menschen gaven zich op en Dinsdagmorgens zijn er 100 in de vroegte ver trokken, zoodat de menschen voldoende tijd hadden' naar logies om te zien. Het betreft hier zuiver een vrijwillige zaak en geen werkverschaffing. Het ge meentebestuur draagt hiervoor dus geen enkele verantwoordelijkheid. Als er klach ten zijn, moet men bij zijn boud zijn en niet bij de gemeente. Deze opvatting wordt ook gedeeld door de rijksinstantie. Dat in Veenendaal de arbeidsbeurs werd in geschakeld voor uitbetaling van de loonen, acht de Voorzitter onjuist. Men heeft daar de zaak verkeerd behandeld. Spr. ziet dit als een geval van oneerlijke concurrentie. Dat een ambtenaar naar Veenendaal ge stuurd werd om te zien of de zaken goed ge regeld waren, is zuiver te beschouwen als een kwestie van interesse of de plaatsing van een aantal stadgenooten goed is. De heer Terra vraagt of de Voorzitter weet, dat de Alkmaarsche weg in zoo'n slech ten toestand verkeert. De Burgemeester antwoordt, na rug gespraak met den Wethouder van publieke werken, dat het aan het College bekend is, dat de weg slecht is. De heer Terra hoopt, dat de weg hersteld wordt en dan beter dan voorheen. Wethouder Van der Vaart zegt dit toe. Niets meer aan de orde zijnde, sluit de Voorzitter deze vergadering. Stegeman's rookworst! Als je moegespeeld thuis komt, ver lang je naar een stevig maal en dan smaakt niets zoo lek ker als die verrukkelijke, pittige worst van Stegeman. Oi er nu erwtensoep is, oi stamppot, dat is me 't zelfde, als de worst maar van Stegeman is. In winkets met ons raambiljet. aan de Vandaag trekken de auto's van den Bond van Barmhartigheid door de stad. Vandaag wordt er een beroep gedaan op Uw liefdadig heid en op Uw goede wil om iets te doen voor de minder met aardsche gederen bedeelden onder Uw medeburgers. De Bond stelt U in de gelegenheid. »Hij kan alles gebruiken: hetzij kleeding, hetzij schoeisel, meubilair, babygoed, kleeren, en andere zaken, die nog in een staat zijn dat anderen er iets aan hebben. Geeft vandaag met milde liand. Geeft iets goeds. Juist deze tijd van het jaar is den tijd, waarop men zoo vaak geschenken pleegt te geven. Vergeet daarbij de Bond van Barmhar tigheid niet. Want hij is het die straks zijn zegenrijk werk kan verrichten door Uw hulp! De Directeur van het P.T.T.-kantoor te Den Helder maakt bekend, dat op 2, 4 en 5 December a.s. de aanneming van postpak ketten voor het binnenland bestemd uitslui tend zal plaats vinden in het lokaal Konings plein 1, alsmede op de postagentschappen „Tuindorp" en „Zuidstraat". Pakketten met aangegeven waarde voor het binnenland bestemd worden aan het Post kantoor Kanaalweg en op de bovengenoemde postagentschappen aangenomen. Pakketten voor het buitenland worden alleen aangenomen ana het Postkantoor Ka naalweg.' Terpostbezorging kan geschieden op 4 en 5 December tot des avonds half acht en op Zaterdag 2 December tot des avonds zes uur. Op Zondag 3 December worden geen pak ketten aangenomen; wel worden op dien dag expresse-pakketten besteld. Voorts wordt verzocht; le. de pakketten doelmatig en stevig te verpakken. 2e. een duidelijk en volledig adres op de pakketten zelve te vermelden en een tweede los adres in te sluiten. 3e. de adreskaarten stevig aan de pakket ten te bevestigen. 4e. den naam van het adres van den afzen der op het pakket te vermelden, echter zoo danig. dat geen verwarring met het adres ontstaat. 5e. de pakketten in verband met de te verwachten drukte tijdig ter post te bezorgen. Leger en Marine op de planken. 11 en 12 December a.s. worden in Casino de beide Stamil-avonden gegeven. Achter de schermen wordt thans alles in het werk ge steld om met iets goeds voor den dag te ko men en daar wij iets van de plannen hebben gehoord en daarbij inzage hadden in het pro gramma meenen wij reeds nu te mogen ver klappen dat hier iets bijzonders geboden zal worden. Zooals men weet wordt de eerste avond ge reserveerd voor militairen, die voor een ge ringe vergoeding in de gelegenheid gesteld worden het kunnen van hun collega's te aan schouwen. De tweede avond is voor de bur gerij bestemd. Men zal van diverse promi nenten kunnen genieten. Daar zijn bands, so listen, sketches, clowns, tooneelstukjes, imi tators. enzoovoorts. Een non-stop-cabaret programma, dat klinkt als een klok en dat jong en oud kostelijk zal kunnen amuseeren. Onthoudt dezen datum, noteer hem in Uw agenda en let op de volgende mededeelingen. Burgerlijke Stand van Den Helder Van 28 November 1939. BEVALLEN: C. C. Zegers-Latjes d.; N. Prins-Plaatsman z. OVERLEDEN: A. J. Kuijl (m.) 23 jaar. ONDERTROUWD: J. de Graaf en J. Jong man; B. G. Kool en C. M. A. Donders; G. M. Eek en P. van Beveren; H. Heres en A. Rood; C. Vaes en M. H. Eeveraers, Dan 'n q echte zijn niet rond, maar hartvormig. Luit. ter zee Nuhoer pleit voor Slagkruisers Voor h'et Alg. Ned. Verbond en de Kon. Ver. „Onze Vloot", afd. 's Gravenhgge, heeft gisterenavond luitenant ter zee eerste klasse J. F. W. N u b o e r een voordracht gehou den over „De maritieme verdediging van Nederlandsch-Indië". Spreker begon met er zijn voldoening over uit te spreken, dat er ondanks den oorlog rondom het moederland zooveel belangstel ling is blijven bestaan voor de defensie van Nederlandsch-Indië. Hij schetste de gevaren, welke het Rijk in Azië dreigen, welke ge varen ons nopen de handen ineen te slaan en te zorgen voor een krachtige defensie. Nederlandsch-Indië is èn economisch èn milituir, dusdanig van den zeeweg afhan kelijk, dat men kan zeggen, dat het in beide opzichten door den zeeweg wordt beheerscht. Is de zee niet vrij, dan kunnen de Indische export-producten niet worden uitgevoerd, dan zijn de onontbeerlijke invoeren in Indië niet mogelijk, dan ontstaat in vele streken hon gersnood, doch dan kunnen ook geen troe pen worden verplaatst naar bedreigde eilan den en kunnen geen wapens en munitie in Indië worden aangevoerd, om de verliezen aan te vullen. Spreker wees in dit verband op de bijzon dere afhankelijkheid van het luchtwapen van den aanvoer van over zee; is het mees terschap ter zee niet in onze handen, dan kan een actieve luchtoorlog slechts luttele maanden duren omdat daarna èn de vlieg tuigen èn het vliegend personeel verbruikt zullen zijn. Spreker schetste vervolgens de wijze, waar op een zeemacht het meesterschap ter zee uitoefent. Die sterk wil zijn op zee, zeide hij. moet groote schepen bouwen. Op grond van dit beginsel wordt de kern van alle groote zeemacht gevormd door slagschepen, zeer groote oorlogsschepen met een zware bewapening en een zwaar pantser. De onderzeeboot is een krachtig gelegen heidswapen, doch zij kan het groote schip niet vervangen en ook niet van de zee ver drijven. De kosten, welke moeten worden besteed aan de instandhouding van ruim 100 bom menwerpers, zijn ongeveer gelijk aan die voor drie slagkruisers. Spreker hoopte, dat het Nederlandsche volk deze kosten even ge makkelijk zou voteeren, als het indertijd die voor de bommenwerpers heeft toegestaan. Spr. wees er op, dat de zwaarste schepen van onze zeemacht thans slechts lichte krui sers zijn, practisch weerloos tegenover iede- ren zwaren kruiser. De zware kruiser vormt de kern van ieder nevgn-eskader, dat een groote zeemacht voor neven-acties, ver van de slagvloot kan afzonderen. Met een der gelijke neven-actie waagt zij niets, zij ver zwakt haar vloot niet noemenswaardig, want haar .s.!a§'vlo°t blijft geheel intact. Indië is dus nu zelfs tegen dergelijke neven acties onbeschermd, want een tegenstander kan met een neven-eskader gedurende onbe- perkten tijd meester zijn in de zeeën van den Indischen Archipel, met alle rampzalige gevolgen van dien. De regeering kondigde dit voorjaar het voornemen aan, eenige slagkruisers van circa 25.000 ton, bewapend met 28 cm ge schut, aan de vloot toe te voegen. Deze sche pen zouden ons niet in staat stellen een overmacht aan slagschepen te weerstaan. Maar wat wij met die slagkruisers wèl doen, dat is het volmaakt onmogelijk maken Indië aan te vallen met een neven-eskader van zware kruisers. Wil men ons te lijf gaan, dan zal men met de slagvloot moeten komen en de slagschepen aan onze hinderlagen moe ten blootstellen. Sommigen willen met den bouw wachten, totdat oorlogservaringen zijn opgedaan in dezen oorlog. Dat standpunt is echter on houdbaar. De bouw van dergelijke schepen duurt 3 a 4 jaar. Wie kan voorspellen, wat er in dien tijd kan gebeuren Als wij wach ten, zijn wij zeker te laat. Voorts merkte spreker op, dat -de aan schaffing van meer dan honderd zware vlieg tuigen voor Indië op den duur evenveel zal kosten als drie slagkruisers. Die aanschaf fing heeft tot nu toe reeds tientallen millioe- nen guldens naar Amerika doen vloeien, zonder dat men het noodig oordeelde, ten aanzien van dit nieuwe wapen oorlogservarin gen af te wachten. Toch was daar meer aanleiding toe, want hier betrof het iets nieuws, dat zijn waarde nog moest bewijzen. Voor het zware schip geldt dat niet. Dat heeft in alle zee-oorlogen zijn beslissende rol vervuld, in den tijd der galeien, in den zeiltijd en ook nu nog. Ook in dezen oorlog ziet men zijn machtigen invloed. De partij met de minste zware schepen heeft geen zeerverkeer meer, de andere wel. Daarom hoopte spreker, dat het besluit nu spoedig moge vallen, deze schepen op sta- p 1 te zetten. De tijd dringt, misschien zijn wij nog met te laat. J Maandag 4 December, als een soort Sinterklaas-surprise (maar dan van een slecht soort!), treedt de „Order in Council", betreffende de Britsche econo mische represaille-maatregelen tegen de Duitsche mijnen-actie in werking. De levensruimte van de neutrale landen wordt door dit besluit op niet geringe mate belemmerd. Het beteekent immers, dat geen goederen meer met neutrale schepen vervoerd mogen worden, wprin voor 25 procent aan Duitsche grondstof fen of Duitschen arbeid verwerkt is. Men weet het, de bedoeling van dezen maatregel is, Duitschland economisch te vermoorden. Dat men echter de neutralen ook de levensader doorsnijdt, daar wordt minder zwaar aan getild. En toch is dit zoo. Ons land kan niet buiten zijn scheepvaart en die wordt door de Engelsche maatregelen voor het grootste deel lam gelegd. Daar komt bovendien het groote gevaar bij, dat de mijnen veroorzaken en waarvan reeds verschillende groote koopvaardijsche pen een prooi werden. Men begrijpt de ont zaggelijke moeilijkheden waarmee de neu tralen op het oogenblik te kampen hebben om het hoofd boven water te houden. In hun verbittering houden de oorlog voerende landen daar echter geen reke ning mee. Alle beloften, dat men de neu traliteit van de landen, die niet in den strijd zijn betrokken, zal eerbiedigen, blijken gemakkelijk afgelegde verklarin gen, die practisch echter van geenerlei beteekenis zijn. Al is het waar, dat het strooien van mij nen, z.g. magnetische mijnen, een misdaad is, die met een zwarte kool in het boek der his torie zal worden aangeteekend en die zelfs in dezen tijd van verwildering der zeden, nog als een onrechtmatige daad wordt beschouwd, wat Engeland doet is ook volkomen in stryd met het internationale recht. Men kan er geen eerlijk argument voor vinden. En als dan ook in de verklaring der Britsche regee ring voor dezen maatregel, gezegd wordt, dat „Zijne Majesteit de Koning van Engeland gedwongen is geweest de wapenen op te ne men tegen Duitschland ter vernietiging der fundamenteele rechten van de volkeren op een vrij en vreedzaam bestaan", dan halen de neutralen daarover lichtelijk hun schouders op, omdat zij aan den lijve ondervinden, dat die fundamenteele rechten der volkeren op het oogenblik door Engeland, om practische redenen, met de voeten getreden worden. En als de Britsche regeering dan voorts wijst op de schendingen door Duitschland van de Haagsche conventie van 1907, dan vragen de neutralen zich af, waar de Britsche regeering den moed vandaan haalt, dit zonder blikken of blozen als argument te gebruiken, terwijl het deze conventie zelf op onrechtmatige wijze aantast. Dit is alles echter het gevolg van de oorlogsmentaliteit, waarbij geen recht of gerechtigheid meer geldt, uaarbjj men de eene leugen op de andere stapelt, om zichzelf vryheid van handelen te geven. Het wordt voor de neutralen wel uiterst moeilijk om met de oorlogvoerenden zelf niet volkomen ten gronde te gaan. Want alle be loften, dat men de belangen van de neutralen zooveel mogelijk zal ontzien, zijn onwaar achtig, als men een schip als de „Spaarn- dam" meer dan veertig dagen in een Engel sche haven durft vast. vast te houden, voor onderzoek. Ons land gaat een uiterst moeilijken tyd tegemoet. ONGEVAL IN SLOEPENLOODS MARINEWERF. Scheepmaker breekt eenige ribben. Gistermorgen, tijdens werkzaamheden in de sloepenloods op de Marinewerf, kwam op een gegeven oogenblik een der sloepen, waaraan men bezig was, te kapseizen. Tengevolge hier van kwam de scheepmaker G. de Jong onder het vaartuig terecht; gewond werd hij op°-e- Het" ^.Marineh°spitaal vervoerd, heeft J eenige ribben gebroken NOG 10 DAGEN TE GOED. Naar het huis van bewaring in Alkmaar werd OVERTREDING OCTROOIWET. veS,9in een die"stplichtig korP°raal werd proces- &maakt ter23ke de °Vertrcding "an de

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 13