Oorlog aan Nederlands voedselfront BELGIE Twee tankschepen ep mijnen geloopen „Graf Spee" mag 72 uur in Montevideo blijven De K.L.M. naar onze West Offers voor Landbouw en Handel vL/eerbericht Breg man DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Voorraadvorming brengt geen oplossing is loyaal-neutraal „Exeter" het strijd- tooneel verlaten Voorpostengevechten in het Westen KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON SO (2 LIJNEN) Rantsoeneering zoo lang mogelijk uitgesteld ZATERDAG 16 DECEMBER 1939 67e JAARG. No. 8801 Weer vele menschenlevens te betreuren Dit nummer bevat 12 pagina's DE BILT SEINT: HELDERSCHE COURANT RANTSOENEERING WORDT ZOO LANG MOGELIJK UITGESTELD. Van bevoegde zijde schrijft men ons, dat, al heerscht in Neder land de vrede, op het voedselfront eigenlijk een voortdurende oor logstoestand bestaat. Mochten de aanvoeren belemmerd worden, dan zu en an ouw en Handel zich steeds meer opofferingen hebben te getroosten. Hoe het zal worden, weten wij niet. Het eenige, wat daar omtrent kan worden medegedeeld, is, dat de voorbereidingen om een dergelijke cahmiteit op te vangen, zijn getroffen, maar dit neemt niet weg, dat de gevolgen daarvan dan zeer ernstig zullen zijn. Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Onze importbehoefte heeft betrekking op tarwe, veevoeder, oliën en vetten. Voor andere artikelen zijn wij expor teur. Ik behoef maar te wijzen op zuivel, verschillende producten van den akkerbouw als aardappelen, aardappelmeel en erwten, varkens- vleesch, eieren en dergelijk en niet te vergeten de tuinbouwproducten. Slechts voor enkele producten zijn wij on geveer self-supporting Het belangrijkste jiiervan is rundvleesch. De redeneering, dat men de landbouw productie maar moet wijzigen door de pro ductie van exportartikelen stop te zetten om meer voor het binnenland beschikbaar te houden, lijkt erg aantrekkelijk, maar gaat niet op. Het doel moet dus zijn om onder de be staande omstandigheden, zoowel in de voed selvoorziening van ons volk te voorzien, als te trachten het landbouwbedrijf zooveel mo gelijk zijn normale structuur te la ten houden. Geforceerde wijziging in de landbouwpro ductie zou meer nadeelen dan voordeelen brengen. VOORRAADVORMING BRENGT GEEN OPLOSSING. Voorraadvorming brengt geen oplossing van het voedselprobleem, terwijl voorraadvor ming van granen, speciaal voedergranen op eenigszins groote schaal in normalen tijd het gevaar voor ernstige verschuivingen, ja zelfs van ernstige nadeelen voor den be- staanden handel met zich mede brengt. Om het prijspeil zooveel mogelijk binnen normale grenzen te houden, werd de import van verschillende grondstoffen gecentrali seerd en bevorderd en ging men tot rantsoe neering van suiker, peulvruchten en vee voeder over. DE BRUINE BOONEN. Op het gebied van bruine boonen is de toestand niet gemakkelijk. Voorraden wa ren er van dit artikel, dat in meer normale oogstjaren exportartikel is, niet. De natte herfst belemmert het dorschen en daar naast wordt voor de militaire voorziening veel gevraagd .Men ziet hoe bij één arti kel alles kan tegenloopen. Om een eenigszins behoorlijke veevoeder- distributie mogelijk te maken is het nood zakelijk zooveel mogelijk een eenheidspro duct samen te stellen. Daarom worden de veevoedermid- diclen gemengd. Als dit niet gebeurde zou het vrijwel onmogelijk blijken om een aan redelijke eischen vol doende distributie in het leven te roepen. ALS DE TOESTAND NIJPENDER WORDT. Het was niet altijd mogelijk het be staande bedrijfsleven in functie te houden, en als de toestand nog nij pender wordt, dan zal dit zeker niet altijd mogelijk zijn. Daar wordt een voortdurende strijd om ons zelfbe houd gevoerd en het is niet mogelijk, evenmin als dat in den oorlog mo gelijk is, te vermijden dat sommige belangen worden geschaad. Niet alle groepen kunnen volledig wor den ontzien. Men bedenke dan evenwel, dat de krachtige wensch bij den minister voor at dit ingrijpen zoo gering en zoo onscha delijk mogelijk te doen geschieden, maar het onvermijdelijke zal men hebben te ac cepteeren. herinnering aan 't oorlogsbrood Gaat de ontwikkeling door zooals wij die gekend hebben in de jaren 19141918, dan zal rantsoeneering op meerder gebied na tuurlijk noodzakelijk kunnen blijken. Even wel wordt getracht en de organisatie die op het oogenblik is geschapen, is daar ook wel borg voor om dit zoo lang mogelijk uit te stellen. Dat neemt niet weg, dat de mo gelijkheden, die zich dan zouden voordoen, nu reeds onder oogen worden gezien. Ik herinner b.v. aan het oorlogs brood. Dit is tot nu toe niet noodig gebleken en ik hoop, dat het ook voorloopig niet noodig zal blijken te zijn, maar toch is het goed, dat onder oogen wordt gezien, wat moet ge schieden als de tarwe-aanvoer van overzee onvoldoende blijkt. ONTBERINGEN BIJ SCHENDING VAN NEDERLANDSCH RECHTSGEBIED, ZOU BELGIË'S NEU TRALITEIT OPNIEUW OVERWOGEN KUNNEN WORDEN. De Belgische Kamer heeft een aan vang gemaakt met de behandeling van de begrooting van buitenland- sche zaken. Sprekende over de Belgisch—Neder- landsche betrekkingen, zeide het ka tholieke Kamerlid üelwaide o.m., dat de NederlandschBelgische samen werking tot de eenige waarborgen behoort, die voor de bedreigde klei ne landen bestaan. De socialist I-Iuysmans herinnert er aan, dat hij in 1913 een entente bepleit heeft tus- schen België, Nederland en de Scandinavi sche landen en dat hij eenigen tijd geleden aan het buitenland verklaard heeft dat een economisch accoord een brug vormde ten gunste van een politieke overeenstemming. Daar kan men niet rustig onder blijven. Een toespeling makende op een artikel van een Vlaamsch nationalistisch afgevaardigde, waarin gezegd werd, dat de Belgen hun kalmte niet moesten verliezen, wanneer Ne derland werd aangevallen, zegt I-Iuysmans, dat hij deze gemoedsrust niet kon deelen. De onafhankelijkheid zoo vervolgde spreker is de politiek van een volwas sen land. Spr. keurt de opvatting, die dien aangaande is uitgedrukt, door Carton de Wiart in zijn rapport goed. Er is geen vrede mogelijk zonder gelijk heid van beschaving tusschen de volken, zonder een beperking der bewapeningen, zonder verkiezing van de regeering door het volk en zonder het beginsel van collectie ven bijstand. Een loyale neutraliteit. Sprekende uit naam van de liberale frac tie verklaarde Ilymans vervolgens, dat Bel gië in volledige onafhankelijkheid besloten heeft een loyale neutraliteit in acht te ne men, welke in overeenstemming is met zijn ligging en zijn historischen rol. Het is geen houding van gemakkelijk ge nieten en ook geen gemakkelijke houding. De wereld zal ons slechts eerbiedigen, al dus spreker, wanneer wij ons krachtig en vastberaden toonen. Met de politieke onaf hankelijkheid komt de moreele onafhanke lijkheid overeen. Wij moeten vrij blijven in onze vriendschappen. Spr. gee-selt den Sovjet-Russischen aanval op Finland en spreekt den wensch uit, dat Finland als ov.er winnaar uit de beproeving te voorschijn zal koenen. Spr. verklaart, dat de Belgische neutraliteit opnieuw in overweging zou kunnen worden genomen, wan neer de Belgische situatie gecom promitteerd zou worden door schen ding van het Nederlandsche gebied. Een motie. De katholieke afgevaardigde Phillippart vraagt den Kamerleden voor een motie te stemmen, die onderteekend is door de lei ders der drie parlementsfracties, Hymans, Fischer en Heyman, waarin do Kamer aan de Finsche kamer van afgevaardigden „haar levendige sympathie betuigt en haar diepe bewondering voor den trotschen weerstand van het Finsche volk tegen de brutale agres sie, waarvan het het slachtoffer is." Ten slotte looft Phillippart de door koning Leopold bepleite neutraliteitspolitiek. Ook op het gebied van den export van agrarische producten, noodzakelijk voor het voortbestaan van onzen landbouw, doen zich bij voortduring problemen voor. Ook hier zullen wijzigingen optreden en ook hier zal iedereen lang niet krijgen wat hij meent, dat hem toekomt. Deze oorlog toont in alle opzichten te zijn een oorlog, waarin wel verloren, maar niet verdiend wordt. Men zal zich dus veel ontberingen moeten getroosten en helaas heeft het er wel eens een enkelen keer den schijn van alsof sommigen zich op het standpunt stellen, dat als de re- z geering wilde, een oorlog toch eigen lijk maar weinig verandering en dan lang nog niet altijd een onaange name in de normale verhoudingen met zich mede behoeft te brengen. Zoo is het niet. Het is precies an dersom. Tot nu toe behoefden de verhoudingen niet sterk gewijzigd te worden. Of dit zoo zal blij ven, zal de tijd moeten leeren. Het bedrijfsleven kan zich zelve vele lasten besparen en den minister moeilijkheden, als het tracht met voorbijzien van eigen parti culiere belangen, tot eensluidende adviezen te komen. Verschillende neutrale schepen slachtoffer van mijnen. Gemeld wordt, dat in de Noordzee twee tankschepen op mijnen zijn ge loopen. Men vreest, dat vele men schenlevens te betreuren zijn. In een haven aan de Noordkust zijn overle venden aan land gebracht. Nader wordt bericht: De tankschepen, welke in de Noordzee op mijnen zijn geloopen zijn de Atheltemplar (8939 ton) en de Inverlane (8900 ton). 38 leden der bemanning van de Atheltem plar zijn gered en 2 worden vermist. Het schip heeft later assistentie ontvangen van sleepbooten. Het is op het strand gezet. De Inverlane is in brand geraakt en men vreest, dat slechts 7 opvarenden zullen kun nen worden gered. Duitsch vrachtschip tot zinken gebracht? Het Duitsche vrachtschip „Duesseldorf", ALLEEN SCHADE, WELKE ZEE WAARDIGHEID TEN GOEDE KOMT, MAG WORDEN HER STELD. Blijkbaar hebben zoowel de Duitsche als de Britsche diplomatieke diensten, onmid dellijk na het binnenloopen van het vest zakslagschip „Graf Spee" te Montevideo, op volle toeren gewerkt en bij de regeering van Uruguay aangedrongen op het nemen van die beslissingen, welke elk der beide tegenstanders het best paste. Vandaar blijkbaar, dat tal van lezingen over de houding der Uruquaysche regee ring de ronde hebben gedaan. 24 uur zoowel als 4-8 uur zijn als ^tijdli mieten, waarbinnen de „Graf Spee" zou moeten vertrekken, of zich laten internee ren, genoemd. Ook werd er van gewaagd, dat' het slagschip zoolang mocht blijven als herstel der zeewaardigheid vereischte. De hedennacht om circa i uur binnen gekomen berichten zijn echter het meest nositief en zeggen, dat de regeering van Uruguay thans onherroepelijk heeft beslo ten de „Graf Spee" een tijdslimiet van 72 uur toe 'te staan, echter met dien verstan de dat slechts herstelwerkzaamheden zul- 'en mogen verricht worden, welke de zee waardigheid ten goede komen. Er zullen ^een herstellingen mogen worden aange bracht aan de gevechtsinstallaties. Hieromtrent meldt de correspondent van Reuter, dat twee van de drie dokmaat schappijen Britsch zijn en de derde dok maatschappij een Uruguaysche firma is van Franschen oorsprong. Men acht het waarschijnlijk dat er veel moeilijkheden zullen zijn om de „Graf Spee" gerepareerd te krijgen. De begrafenis van de slacht offers te Montevideo. Ricci, de Italiiaansche gezant en de leden van het personeel der Duitsche legatie heb ben met de leiders van leger en vloot van Uruguay de teraardebestelling bijgewoond van de aan boord van de Graf Spee gesneu velde Duitschers. De president van Uruiguay had zich doen vertegenwoordigen. Aan het graf werd het woord gevoerd loor den Duitschen gezant. Langmann, en '■apitein ter zee Landsdorp, den comman- lant van de Graf Spee, Saluutschoten wer den gelost door Duitsche en Uruguaysche mariniers. De „Exeter" begeeft zich naar het Zuiden. De Britsche marineattache verklaart, dat de kruiser „Exeter" van het gevechtstoo- neel in zuidelijke richting is vertrokken. Het scihip heeft een geringe snelheid. Ver klaard wordt, dat eenige kanonnen buiten actie zijn en dat enkele ruimen onder wa ter 'staan. Men gelooft, dat de „Exeter" ver gunning heeft gevraagd de zwaargewon den in een Argentijnsche haven aan land te zetten. Gemeld wordt, dat de „Ajax" groot 4930 ton, is door een Britschen kruiser tot zinken gebracht. De Chileensche ^regee- ring heeft het oorlogsschip „Arauco" op dracht gegeven zich naar de plaats van de torpedeering te begeven, om do overleven den op te pikken. De Duesseldorf was 13 Dec. des avonds 'om half negen uit Valpa- raiso vertrokken. De Chileensche marine meldt in tegen stelling met bovenstaand bericht, dat het Duitsche schip niet tot zinken is gebracht, maar buitgemaakt. Zweedsche boot vergaan. Te Rotterdam is binnengekomen het Ne- derlandsche motorschip „Brinda", komende van Londen, met 11 schipbreukelingen aan boord van het Zweedsche stoomschip „Ur- sus", dat op weg was van Uddevalla naar Rochester. De „Ursus" had 20 man aan boord zoodat nog 9 vermist worden. Bij de geredden waren 2 zwaargewonden. De schipbreuk heeft plaats gehad Vrijdagmor gen 9 uur. Voorts kan nog worden medegedeeld dat een Engelsche treiler op een mijn is ge loopen, waarbij twee officieren en vijftien manschappen gedood zouden zijn, en dat ook een Belgisch schip, de Rosa, na een ontploffing voor de Noordoostkust van En geland is gezonken. Hierbij is één schepe ling omgekomen. Gemeld wordt dat Donderdagmiddag 2 uur 420 lijken gevonden zijn van slachtoffers van den ondergang van het Russische s.s. Indigirka. Bevroren in de reddingboot. Naar verluidt is het Noorsche s.s. Foeina. groot 1674 bruto registerton en thuis be- hoorende in Haugesund, aan de oostkust van Schotland op een mijn geloopen en ge zonken. Het schip was met een bemanning van achttien koppen onderweg naar Gran- gemouth om steenkool te laden. Tot dusver re is slechts een reddingboot in de Morav Firth gevonden. In de boot zouden twee doode zeelieden gelegen hebben. Men neemt aan, dat zij door bevriezing om het leven zijn gekomen lichtelijk beschadigd is, doch dat de „Aohil- les" er zonder schade afkwam. Dit laatste schip had 4 dooden en 3 gewonden. De „Exeter" heeft een 100 tal gewonden op de Fa.1 k 1 an d-ei 1 a n den on tsch eept Volgens het door de Uruquaysche des kundigen aan hun regeering uitgebrachte rapport zou de „Ad.miral Graf Spee" zóó ernstig zijn getroffen, dat het schip niet meer aan een gevecht zal kunnen deelne men. De geschutscontroletoren is geheel ver nield en de zware batterijen ook verder zoo ontredderd, dat ze niet meer vuren kunnen. Echter zou het sohip met zéér geringe moeite weer zeewaardig zijn te maken. Naar verluidt bevindt zich de Duitsche admiraal Nievheer aan boord van de Graf Spee. Waar is de „Admiral Scheer"? In Zuid-Amerilka vraagt men zich af waar het andere Duitsche vestzakslagsohip, dat ook in het Zuidelijk deel der Atlanti sche Oceaan opereert, zich ophoudt. Het schijnt, dat ook de Britsche admira liteit zich deze vraag stelt en maatregelen neemt om een plotselinge verrassing te voorkomen. Het Engelsche eskader voor de Uruquaysche kust schijnt nog verder te zijn versterkt. IMIMM-»IT1r-~ Verwachting: Zwakke tot ma tige Oostelijke wind, be trokken tot zwaar of half bewolkt, overwegend droog weer, in het N.O. lichte vorst, in het Z.W. tempera tuur om het vriespunt tot lichte vorst. Accountantskantoor Lid N. I. v. B LEERAAR M. O. Lid. Ned. Gen. v. Acc. Loodsgracht 72 Tel. 560 IN 1940 VAN AMSTERDAM—PORTUGAL— KAAP VERDISCHE EILANDEN—PARA MARIBO? In een persconferentie met de K.L.M.-directie heeft de heer Ples- man ons medegedeeld, dat binnen kort uitbreiding van het West-In dische luchtnet tot stand komt. Op 5 Januari aanstaande zal n.1. de dienst van Trinidad naar Ciu- dad Bolivar worden geopend. Ciudad Bolivar, een reeds vrij aanzienlij ke stad in het binnenland van Venezuela, is sterk in opkomst. Verschillende belang rijke ertsgebieden in de omgeving werden den laatste» tijd in exploitatie genomen. De eerste der drie proefvelden, welke voor afgaan aan de opening van dezen dienst, werd uitgevoerd op 15 December j.1. Aanwinst voor de vloot Het ligt in de bedoeling, twee van de Dou- glas DC5 vliegtuigen, welke eenigen tijd geleden werden besteld, in het aanstaande voorjaar rechtstreeks van Noord-Amerika naar Curacao te dirigeeren, waar zij voor de vloot een welkome aanvulling zullen zijn. AmsterdamParamaribo Goote aandacht wordt besteed aan de ves tiging van een Trans-Atlantische verbin ding Aimsterdam-Parimaribo via Portugal an de Kaap Verdische eilanden. Indien de voorbereidingen hiertoe nor maal voortgang kunnen vinden, kunnen in den zomer van '40 zeker eenige postvluchten worden verwacht. Tegen het einde van 1941 zullen dan gemengde passagiers- en post diensten kunnen worden tegemoet gezien. Als voorwaarde geldt uiteraard, dat de oorlogsomstandigheden de voorbereidingen met te zeer in den weg mogen staan. tenslotte vernamen wij'nog eenige bijzon derheden omtrent overige plannen van de K.L.M. Vermoedelijk reeds Woensdag a.s. zal onder commando van den piloot Brink huizen een DC-2 vliegtuig van Schiphol via Shoreham naar Portugal vertrekken, ter verdere voorbereiding van de K.L.M.-ver- bindingen met Lissabon als steunpunt, zoo- wel tusschen Noord en Zuid als in de naas te toekomst tusschen Europa en Amerika door de lucht. In Lissabon is men bezig een zeer modern vliegveld in te richten, waarvan de K.L.M. gretig gebruik hoopt te maken. Te kort piloten. De K.L.M. heeft thans nog met een tekort aan piloten te kampen, daar er niet minder dan veertig van de 78 onder de wapenen vertoeven. Moge de internationale toestand zich zoodanig ontwikkelen, dat onze natio nale luchtvaartmaatschappij haar vleugels spoedig weer volledig kan uitslaan Het blijft kalm aan het Weste lijk front. Beide partijen melden van het Westelijk front het traditioneel „Geen nieuws". Er zijn slechts eenige ontmoetingen geweest tusschen vooruit geschoven elementen in (je streek onmiddellijk ten Oosten van de Vogezen. In Zuid-Frankrijk is luchtalarm geweest, dat een half uur duurde.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1