Finsche stad Abo
in vlammen
Opperste oorlogsraad bijeen
STAATSLEENING
niet volteekend
Kieuw groot verlies
voor Duitschland
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Voor nog geen
100 millioen ingeschreven
Parlement van
Uruguay bijeen
Foto van het Prinselijk Gezin
Groot bommenoffensief' der Russen
Vredesinitiatief
van den Paus?
KONINGSTRAAT 7, DEN HELDER. TTUFOON 50 UJNEN)
WOENSDAG
Interview met
Minister De Geer
Dit nummer bevat 8 pagina's
vl/EERBERICHT
Mr. Oud over
noodlijdende gemeenten
Nederland bestelt
militaire vliegtuigen
Duitschland protesteert
heldersche courant
Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N V. te Den Helder
20 DECEMBER 1939
67e JAARG. No. 8804
opgenomen door H.M. de Koningin
Aanvallen op de Mannerheim-linie
afgeslagen. De Noorsche grenzen
geschonden?
THANS EEN HALF MILLIOEN
SOVJETTROEPEN IN FINLAND.
De Russen, die zooals wij gisteren
reeds meldden, steeds verder in
Finland doordringen, hebben nadat
zij eerst eenige verkenningsvluch
ten ondernomen hadden, een groot
bommen-offensief ingezet. Er zijn
Russische machines boven de Fin
sche hoofdstad Helsinki geweest,
waar weinig schade werd aange
richt. Vreeselijk is echter de ver
woesting in de Finsche stad Abo,
welke bijna geheel uit houten huizen
bestaat. De stad, waarvan de bevol
king gelukkig grootendeels reeds
geëvacueerd was, staat als gevolg
van uit vliegmachines geworpen
brandbommen geheel in vlammen.
Er zijn voor zoover bekend geen
dooden gevallen, wel zijn er onder
de menschen, die in de stad geble
ven waren vele gewonden
Drie aanvallen.
Drie maal hebben de Russen met zwaar
materiaal een aanval gedaan; bij den der
den aanval gelukte het .de Finsche lucht
macht om een Russische machine naarbe-
neden te schieten.' Volgens U. P. zijn later
nog meer Sovjetvliegtuigen naar beneden ge
haald, in totaal tien.
HEFTIGE AANVALLEN OP DE
MANNERHEIMLINIE AFGESLAGEN.
Uit de legerberichten valt op te maken,
dat heftige Russische aanvallen op de Man-
nerheimlinie zijn afgeslagen.
Volgens een bericht uit Stockholm schijnt
de manoeuvre der roode troepen in den
uiterst noordelijken sector mislukt te zijn.
Ondanks alle tegenspraken geeft men in
Stockholm te kennen, dat de Noorsche grens
door de Sovjet-troepen zou zijn geschonden.
Wat de luchtaanvallen op Helsinki be
treft, zegt de politie schetsenderwijze:
Twee kraaien werden gedood, een kraai
gewond. De gewonde werd naar den naast
bij gelegen post van E.H.B.O. vervoerd, waar
•het dier weer werd bijgebracht.
Versterking voor de Russen.
Uit de mededeelingen van Finsche ver
kenners blijkt, dat de Russische troepen in
Finland versterkt zijn met 200.000 man uit
gezochte troepen van het garnizoen van
Moskou. Men schat de Russische leger
macht aan het Finsche front thans op een
half millioen man. Vermoedelijk liggen drie
divisies tusschen Pelsamo en Salla, tien di
visies tusschen Salla en het Ladogameer en
tien in Karelië.
Finland heeft 350.000 man onder de wape
nen. Vermoedelijk zijn de nieuwe verster
kingen van de Russen bestemd voor de
landengte van Karelië om te pogen de Man-
nerheim-linie te doorbreken. Naar schatting
hebben de Russen thans tusschen 30.000 en
40.000 man en 250 tanks verloren.
Volledige overeenstemming over
de te berde gebrachte kwesties.
In een officieel communiqué wordt mede
gedeeld:
De opperste oorlogsraad heeft gisteren in
Parijs een vergadering gehouden. De raad
bleef den geheelen morgen in zitting bijeen.
Daladier, Guv la Chambre, Champetter de
Ribes, generaal Gamelin en admiraal Darlan,
vergezeld van Alexis Leger, vertegenwoordig
den Frankrijk. Chamberlain, Lord Halifax en
Lord Chatfield, vergezeld van Sir Ronald
Campbell, generaal Ironside en Sir Alexan-
der Cadogan, vertegenwoordigden Groot Brit-
tannië. De Engelsche vertegenwoordigers
welkom heetende, wenschte Daladier Groot
Brittannië geluk met de heldhaftige en zege
vierende vlootactie, die geleid heeft tot de
vernietiging van de „Admiral Graf von Spee.
Officieus commentaar.
Gedetailleerde inlichtingen over de geno
men diplomatieke en militaire besluiten wor
den niet bekend gemaakt, doch wel wordt
in welingelichte kringen te Parijs den na
druk gelegd op het feit, dat Cadogan en
Halifax hebben deelgenomen aan de verga
dering, waaruit blijkt, dat het Britsche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken sterk
vertegenwoordigd was.
In een semi-officieel commentaar wordt te
kennen gegeven, dat in het algemeen gezegd,
de opperste raad Frankrijk en Groot-Brittan-
nië in staat heeft gesteld hun houding ten
aanzien van het internationale evenwicht,
zooals dat gewijzigd is door de militaire actie
van Rusland en de veroordeeling van Rus
land te Genève nader te bepalen.
ZIJN NUNTIUS TE BERLIJN
BEZOEKT STAATSLIEDEN.
De nuntius mgr. Orsenigo heeft gister
morgen, naar van betrouwbare zijde aan
U. P. wordt gemeld, een bezoek gebracht
aan het Duitsche ministerie van buitenland
sche zaken waar hij n. verluidt 'n langdu
rige conferentie heeft gehad met von Rib-
bentrop en von Weizsacker. Van welinge
lichte zijde wordt vernomen dat het onder
houd de vredespogingen van den Paus be
trof.
Wij hebben gisteravond den
minister van Financiën, jhr.
de Geer, gevraagd naar zijn
indrukken omtrent den af
loop der Staatsleening.
De leening heeft niet opge
bracht zei Z.Exc. wat
wenschelijk ware geweest. Er
is ingeschreven voor een klei
ne f 100 millioen. Met de 60
millioen, die bij de fondsen
geplaatst zijn, vormt dit
slechts ruim de helft van het
bedrag dat de regeering zich
voorgesteld had thans te con-
solideeren. Indien men uit
sluitend let op het bedrag,
waarvoor de inschrijving op
de vrije markt was openge
steld, is het zelfs minder dan
de helft.
ONVERWACHT?
Komt dit resultaat geheel onverwacht?
vroegen wij.
Met de mogelijkheid ervan is gerekend
antwoordde de minister al gaf natuur
lijk de redelijke kans, die aanwezig geacht
werd voor het tegendeel, den doorslag bij
hte uitkomen met zulk een groote emissie.
Het was in zekeren zin een proef ging
Z.Exc. voort en het kón niet anders zijn,
omdat van een vrijwillige leening in oor
logstijd geen antecedenten .voorhanden wa
ren. Gedurende den jongsten wereldoorlog
zijn alle sitaatsleeningen ,semi-gedwongen"
geweest, d.w.z. in de leeningwet stond dan
reeds opgenomen de bepaling, dat bij niet-
slagen een gedwongen leening zou vol
gen tegen een lager percentage, terwijl te
vens voor alle rubrieken van vermogen reeds
aangewezen werd voor welk bedrag alsdan
zou moeten worden ingeschreven, leder
kende dus zijn „competente portie". Schreef
hij bij de leening in voor een lager bedrag
dan waartoe hij bij de eventueel volgende
gedwongen leening verplicht zou ziin, dan
liep hij een risico. Het risico namelijk om,
bij de mislukking der leening, het restant
van zijn „portie" te moeten opnemen tegen
onvoordeeliger voorwaarden. Technisch was
die zaak aldus geregeld, dat aan iedere
obligatie van de aanvankelijke leening een
„bewijs van inschrijving" gehecht was, dat
bij een latere gedwongen leening vrijstelde
tot het reeds opgenomen bedrag.
Deze methode van den „stok achter de
deur" heeft in al die gevallen het beoogde
resultaat gehad. De in reserve gehouden ge
dwongen leening heeft nooit toepassing be
hoeven te vinden. z
MINDER GUNSTIG VOOR HET
STAATSCREDIET.
Intusschen heeft de ervaring uit die ja
ren wel geleerd, dat een dergelijke reeks
van semi-gedwongen leeningen minder gun
stig werkt op het staat,scrediet. Het gevolg
was, dat toen enkele jaren na den oorlog
in 1922 voor het eerst weer een zuiver
vrijwillige leening werd uitgeschreven, de
voor de schatkist zeer drukkende bepaling
moest worden gemaakt, dat de leening naar
den toenmaligen rentestand 6 pet. rente dra
gende. gedurende tien jaren niet zou wor
den geconverteerd.
DE „ATTRACTIE".
Een en ander was reden, thans de proef
te nemen met een vrijwillige leening in oor
logstijd. Als attractie werd daaraan verbon
den de bekende belastingbetalings-faciliteit.
Ook van de werking hiervan was geen ante
cedent. Want wél was een dergelijke facili
teit ook in een vroegere leening reeds op
genomen geweest, maar dit was de zuiver^
gedwongen leening van 1919. In dat jaar
meende men namelijk, dat het eenvoudiger
was, den indirecten dwang door een direc-
ten te vervangen en dus den stok niet achter
de deur te houden, maar er terstond mee te
werken. En de belastingbetalings-faciliteit
was nu niet bedoeld als attractie, maar als
soulaas. Zij strekte om de pil van den direc-
ten dwang te vergulden.
Uit een en ander ziet gij besloot de mi
nister dat ditmaal een proef genomen
werd, wgarvan nog geen antecedent voorhan
den was en waarvan dus de uitslag onzeker
moest worden geacht. Dat die uitslag niet
meer bevredigend is geweest, blijft niette
min te betreuren.
DE BILT SEINT t
Verwachting: Invallende dooi,
nevelig of mistig tot betrok
ken. in het Noorden latei-
wellicht opklarend, waar
schijnlijk eenige regen of
motregen met kans op glad
de wegen, zwakke tot mati
ge wind, meest uit Noorde
lijke richtingen.
GROOT HANDELSSCHIP DOOR
EIGEN BEMANNING TOT ZIN
KEN GEBRACHT.
Associated Press meldt uit Norfolk'
(Virginia), dat het Duitsche vracht
schip „Columbus" (32.565 ton) zich
zelf tot zinken zou hebben gebracht.
Schout-bij-nacht Taussis, van de
marinebasis Norfolk heeft medege
deeld, dat de Amerikaansche krui
ser „Tuscaloosa" draadloos heeft me
degedeeld, dat het Duitsche vracht
schip „Columbus" zichzelf op 300
mijl ten Noord Oosten van Kaap
Henry om 22 uur 29 (Amsterd. tijd)
tot zinken heeft gebracht.
De „Tuscaloosa" deelde mede in
de buurt te zijn om de bemanning
hulp te verleenen.
De „Columbus" heeft bij het uitbreken
van den oorlog een toevlucht gezocht in de
Amerikaansche wateren. Donderdag was zij
van Vera Cruz vertrokken met papieren voor
Oslo, nadat zij brandstof en provisie had in
genomen. De „Columbus" werd door de Ame
rikaansche kustwateren geescorteerd door
oorlogsschepen van de Vereenigde Staten.
Stephen Early, de secretaris van Roose-
velt, heeft gezegd, dat te kennen werd ge
geven, dat de Columbus door de eigen be
manning was tot zinken gebracht teneinde
te voorkomen, dat zij door het Britsche oor
logsschip zou worden buitgemaakt.
In de kringen van het Witte Huis ver
bergt men niet tevredenheid over het optre
den der Britsche marine, welke op deze wij
ze in feite voor den eersten keer het be
staan heeft erkend der door de conferentie
van Panama vastgestelde zone.
Menschenlevens verloren?
De Amerikaansche kruiser Tuscaloosa
heeft naar gemeld wordt, ongeveer 400j
overlevenden van de Columbus opgepikt^
De Columbus drijft nog steeds, doch staa.f
in brand.
Het is nog niet békend, of bij den onder
gang van de Columbus menschenlevens
zijn verloren gegaan. Ten kantore van de
Norddeutsche Lloyd te New-York had men
tevoren de bemanning van de Columbus bij
het vertrek uit Vera Cruz op 700 personen
geschat.
Later wordt gemeld dat de Amerikaan
sche kruiser 579 geredden aan boord heeft,
en dat er geen menschlevens verloren zijn
Men zou op weg zijn naar New York.
De Amerikaansche radio heeft een waar
schuwing gericht tot de scheepvaart, dat de
Columbus en 22 van haar reddingbooten,
welke drijvende zijn, een bedreiging vormen
voor de scheepvaart.
De positie van het wrak is ongeveer 500
mijl westzuidwest van New York.
Eén uit vele.
Sedert het uitbreken van den oorlog heb
ben de Duitschers thans 23 passagiers- en
vrachtschepen tot zinken gebracht, tenein
de te voorkomen, dat deze zouden worden
buitgemaakt. De gcheele tonnage van de op
deze wijze door Duitschland verloren sche
pen bedraagt 139.407 ton. Daarenboven wer
den 19 schepen, met een tonnage van 88.218
ton door de geallieerde vlootstrijdkrachten
buitgemaakt.
Tegenstander van speciale be
lastingen.
Gisteravond heeft burgemeester Oud, tij
dens de algemeene beschouwing over de
gemeentebegrooting van Rotterdam, een re
de gehouden, waarin hij eenige gezichtspun
ten gaf yoor de regeling van de financieele
verhouding tusschen rijk en gemeente.
De burgemeester zeide o.m. een tegenstan
der te zijn van speciale belastingen voor
gemeenten, die erg in nood zitten, omdat
deze ingaan tegen het goede beginsel van
de wet van 1929, dat verschillen in belastin
gen zooveel mogelijk moeten verdwijnen.
Er zal gestreefd moeten worden naar een
betere regeling voor de crisisuitgaven. Het
verschil, dat bij deze uitkeering van het rijk
gemaakt wordt tusschen crisiswerkloozen
en anderen is niet houdbaar. De toestanden
zijn nu anders dan eenige jaren geleden.
Getracht dient te worden de inkomsten
van het Gemeentefonds te vergrooten. Spr.
weet, dat deze zaken niet eenvoudig zijn,
maar de gemeenten moeten met het rijk tot
een oplossing komen, omdat het van het
hoogste belang is, dat gemeentebesturen
in wezen weer autonoom worden.
Bij Fokker en Koolhoven.
Naar de N.R.C. verneemt, heeft
het departement van def.ensie dezer
dagen een zeer belangrijke bestel
ling gedaan bij de Nederlandsche
Vliegtuigenfabriek (Fokker) te Am
sterdam en Koolhoven-Vliegtuigen
te Rotterdam.
De bestelling omvat de levering
van een groot aantal militaire
vliegtuigen ten behoeve van de
luchtvaartbrigade.
HITLERS BESLISSING OMTRENT
DE „GRAF SPEE" NIET NAAR GE
NOEGEN VAN COMMANDANT EN
OFFICIEREN?
Per radio is medegedeeld, dat het
parlement van Uruguay onverwacht
voor heden in speciale vergadering is
bijeengeroepen.
De minister van buitenlandsche za
ken zal verslag uitbrengen over een
nota, hem door den Duitschen ge
zant overhandigd, waarin gepro
testeerd wordt tegen een beweerde
schending van het internationale
recht door Uruguay, dat den tijd, noo-
dig geacht voor herstellingen aan de
„Graf Spee", niet heeft willen verlen
gen.
De minister van buitenlandsche zaken van
Uruguay heeft reeds verklaard, dat zijn land
het internationale recht niet heeft geschon
den door de houding ten aanzien van de
„Admiral Graf Spee" en hij voegde hieraan
Toe, dat de door Duitschland naar voren ge-
jbrachte verklaringen volgens welke het
Btsylrecht zou zijn overtreden „onbegrijpe
lijk" zijn.
De minister deelde mede. dat de Duitsche
gezant veertien dagen tijd verzocht om het
schip te herstellen.
Graf Spee nog steeds in vlammen.
Uit het wrak van de „Admiral Graf von
Spee" stijgen nog steeds de vlammen om
hoog, terwijl een dikke rookzuil boven het
schip hangt.
Volgens te Montevideo in omloop zijnde
berichten heeft zich aan boord van de Graf
Spee een incident voorgedaan, toen de kapi
tein het besluit mededeelde het schip tot
zinken te brengen. In tegenwoordigheid
van de manschappen zouden de officieren
geantwoord hebben, dat zulk een maatregel
schandelijk was, en dat zij verkozen uit te
varen en te vechten, zelfs indien dit een
wissen dood beteekende.
Matrozen van de Spee verheugd
De overbrenging van de 1039 opvarenden
van de. „Spee" geschiedde, dank zij uitge
breide voorzorgsmaatregelen, zonder eenig
incident. Behalve het personeel van de
Duitsche ambassade stonden slechts weinig
menschen op de kade.
De Duitsche matrozen lachten en zeiden,
dat voor hen de oorlog was afgeloopen. Ka
pitein Langsdorff zei slechts, tevreden te
zijn.
Zevenhonderdvijftig opvarenden zijn in
een immigratiehotel ondergebracht, de ove
rigen, onder wie zich ook de kapitein be
vindt, in het aangrenzende arsenaal. Ver
moedelijk zullen allen geïnterneerd worden
op het eilandje Martin Garcia in de La Plata
rivier, waar in den regel politieke gevange
nen worden opgesloten.
De leden van het scheepsorkest hadden
hun instrumenten weten te redden en speel
den den heelen avond allerlei Duitsche lied
jes. Men zong mee, maakte grappen, kortom
de stemming was goed. Af en toe verlieten
officieren het gebouw. Na eenigen tijd kwa
men zij weer terug. Tenslotte werd de me
nigte voor het hotel zoo groot, dat de politie
hen moest verspreiden in verband met het
drukke verkeer. Eenige jonge opvarenden
kregen evenwel verlof, met Duitschers uit
de menigte te praten, waarvan een gretig
gebruik werd gemaakt.
Het Duitsche slagschip had vele
namen
In den Amerikaanschen omroep is mel
ding gemaakt van een interview met den
gezagvoerder van de „Admiral Graf von
Spee kapitein Langsdorff. Volgens dit
verslag heeft Langsdorff verklaard, dat de
oorlogsbodeni verschedene malen van naam
veranderd is in de drie maanden van zijn
kruistocht, waardoor de indruk gewekt
werd, dat de Deutschland en de Admiral
beheer ook in dit gebied opereerden. Wat
net tot zinken brengen van het oorlogs-
w,'.P T1f Le u zou Lan?s6orff gezegd heb-
„f "eb een besluit genomen, dat mij
werkelijk werd opgedrongen".
De „Tacoma".
De Uruguaysche autoriteiten hebben de
,nfar een ankerplaats in de ha-
s:ebracht, waar het schip onder het be-
ieik ligt van de kanonnen der Uruguaysche
oorlogsschepen voor het geval er een' po
ging mocht worden gedaan tot uitvaren.
Het vasthouden van de „Tacoma" betee-
kent met noodzakelijk, dat het schip ge.
interneerd zal worden. Naar verluidt is het
echter een stap in die richting.
