èelanorijks wstsontwerper
aangenomen
Motie leerlinpschaal
verworpen
Richtprijs koolzaad niet
definitief
dreigt opnieuw
„Bijzondere taak voor
Akkertje
De stormloop op de
„Kerst"-treinea
V ee-aankoopen
in de Kerstweek
„Schatgravers"
voor den rechter
De wet der
„levensruimte
dient geëerbiedigd
Gevaar voor ons
zelfstandig volksbestaan
Dc controle op den
Duitschen export
Eerste Kamer
Tweede Kamer
Kou gevat
100.000ste koe op de
Bossche veemarkt
Trckpaardhandclaren ontevreden
De Reiger naar Zuid-Afrika
Postvluchtcn op Indië
Minister overweegt tweede post
bestelling op Zaterdagavond ten
plattelande. Geen verlaging tele
ioontarieven. Paraat tegen de
pokkenl Toekomst voor jonge
boeren. Pxo en contra kinder
bijslag.
De Eerste Kamer heeft gistermid
dag z. h. st. aangenomen de wets
ontwerpen: vaststelling van nieuwe
bepalingen betreffende de inenting
tegen pokken; verhooging van de
begrooting van financiën 1939 (ver
hooging crediet voor werkverrui
ming met 30 millioen gulden).
Z. h. st. is eveneens goedgekeurd dé
voorgestelde wijziging van de pensioenwet
voor de spoorwegambtenaren, waarbij de
korting op de pensioenen wordt ingetrok
ken.
De postbestelling ten plattelande.
Aan de orde is de begrooting van he.t
Staatsbedrijf der P.T.T. voor 1940.
Verschillende wenschen worden geuit.
De minister van Binnenlandsche Zaken,
de heer van Boeijen, wijst er op, dat er in
1939 een aanmerkelijke uitbreiding gegeven
is aan de tweede bestelling op het platte
land. Doch het aantal stukken moet vol
doende zijn. De gedachte van een tweede
bestelling op Zaterdagavond zal spr. over
wegen. Verlaging van telefoontarieven
wordt thans verhinderd, ten le. door de
groote onzekerheid over de financieele toe
komst van het bedrijf; 2e. omdat men niet
weet of het telefoonnet de groote toename
van het aantal gesprekken, dat van ver
laagde tarieven te verwachten is, zal kun
nen verwerken.
Smaken verschillen!
Dan bespreekt de minister het beschavings
peil der radio-uitzendingen. (O.m. heeft de
heer van Vessem (n.s.b.) opgemerkt, dat
onze uitzendingen „nog gebaseerd zijn op
oude opvattingen uit den tijd, toen marxis
tische cabaretiers nog zongen „Wie zijn
vader heeft vermoord... enz.)"
De minister verwijst naar de memorie
van antwoord. Er zal wel eens iets aan te
merken zijn, doch smaken verschillen!
Ten aanzien van de leden van den raad
van de „Nozerna" merkt spr. op,- dat de mi
nister van Justitie van de Nozema geen
enkele vergoeding zal genieten.
Na repliek van den heer van Vessem, die
spreekt van weerzinwekkend „gelal" bij
uitzendingen voor de soldaten, wordt het
ontwerp z.h.st aangenomen.
Pokkengevaar.
Vervolgens komen voor- en tegenstanders
in debat over de voorgestelde wettelijke
drang tot vaccinatie, waarbij de ouders,
die bezwaar tegen inenting hebben, ver
plicht zullen worden voor den burgemees
ter te verschijnen, teneinde voor de vaccina
tie „bewerkt" te worden. De beslissing
blijft echter bij de ouders.
De tegenstanders willen Liever wettelijke
dwang; de voorstanders wijzen op hei
gevaar van encephalitis.
De minister, het ontwerp verdedigend
wijst er op, dat Nederland niet voldoende
immuun is tegen de pokken. In geval van
een epicemie is men paeaat; de militaire
overheid is er in betrokken.
Winnen van cultuurgrond.
Het volgende agendapunt is de aange
vraagde verhooging van het crediet voor de
werkverruiming. Het voornemen de cultuur
gronden verder uit te breiden, wordt alge
meen toegejuicht. Jonge boeren moeten in
de gelegenheid worden gesteld een eigen
haard te stichten. Slechts de liberale en de
nat. soc. afgevaardigden, de heeren Heldring
en von Bönninghauscn ontwikkelen bezwa
ren. Eerstgenoemde heeft ernstige beden
king tegen de omzetting van woeste gron
den in cultuurgronden, tenzij de landbouw
steun overbodig zal worden, hetgeen spr.
niet verwacht. Gesteunde agrarische bedrij
ven zijn niet van economische waarde.
Hoeveel werkloozen?
In zijn antwoordrede zegt minister van
jen Tempel, dat in November van dit jaa\
het aantal werkloozen ongeveer 257.000 be
droeg tegen 347.000 in de overeenkomstige
maand van het vorige jaar. De ontwikke
ling is niet ongunstig.
Met klem betoogde spr. de noodzaak van
voortzetting der werkverruiming en bestrij
ding van de werkloosheid.
Familieloon.
Ten slotte maakte de Kamer een aanvang
met de behandeling van het ontwerp wette
lijke regelen inzake kinderbijslagverzeke
ring. De heer de Bruijn (rk.) betoogt als le
spreker de noodzakelijkheid van den kinder
bijslag. De arbeider, vader van een groot ge
zin, heeft een principieel recht op een fami-
loon, aldus deze spr., die voorts geen over
bevolking vreest.
De heer ter Haar (c.h.) verzet zich tegen
het ontwerp. „Loon naar behoefte" geldt niet
in onze maatschappij.
Ook de heer de la Bella (s.d.) acht deze
regeling niet de gewenschtë voor groote ge
zinnen. Hij vreesde hiervan een loondruk-
kpnden tendenz. De noodzaak tot hulpver
leening noopte sprekers fractie echter voor
het ontwerp te stemmen.
Een vurig voorstander betoont zich de
heer Diepenhorst (a.r.)
Het beginsel is, zoo zegt hij, niet typiscih-
roomsch-katholiek, doch vindt ook in prot.-
christelijke kringen sympathie.
Het liberale lid, de heer Gelderman, uit
enkele bezwaren, die hem vooralsnog geen
aanleiding geven voor het ontwerp te stem
men. De laatste spreker is de heer von Bon-
nin.ghausen (N.S.B.), die den bijslag met den
denaturatiebijslag vergelijkt; ;het chr. ge
zin is door de R.K. Staatspartij gedenatu
reerd, aldus spr,
Morgenochtend debatteert de Kamer ver
der.
Herziening systeem der leeraars
bezoldiging?
Voorloopig geen uitbreiding van
door het Rijk gesubsidieerde
scholen.
De Tweede Kamer heeft gisteren de
motie-Wendelaar (verlaging van de
leerlingenschaal) met 48 tegen 22
stemmen verworpen.
Voor stemden de liberalen, sociaal
democraten, nationaal-socialisten,
christen-democraten en communisten.
Minister Bolkestein zegtn og, dat het ka
binet de gemaakte opmerkingen zal overwe
gen en dat de regeering zich beraden wil
over de vraag wanneer tot verlaging der
leerlingenschaal kan worden overgegaan.
Op dit oogenblik kan spr. niet anders zeg
gen dan dat de regeering ten deze diligent
blijft.
Verder komen tal van wenschen naar vo
ren, zooals subsidieering van een aantal bij
zondere middelbare scholen, voorzoover die
tot nu toe daarvan verstoken zijn, herzie
ning van het systeem van bezoldiging der
leeraren bij het gymnasiaal en middelbaar
onderwijs, uitbreiding van huishoudonder-
wijs, enz.
De minister antwoordt, dat hij in de eerst
komende maanden hoopt na te gaan of en
in hoeverre herziening van het systeem der
leeraarsbezoldiging gewenscht is, doch stelt
daarbij voorop, dat het totaal der salarissen
ten deze geen verhooging mag ondergaan.
Evenmin ziet de bewindsman voor het
oogenblik de mogelijkheid om in het aige-
rrteen het aantal scholen, dat subsidie van
het rijk geniet, uit te breiden.
Ten aanzien van de overige wenschen zegt
de minister rustige overweging toe.
Neem
n
Niemand behoeft zijn reisplan
op te geven.
Over het reizigersvervoer per trein
in de komende feestdagen verne
men wij nader, dat niemand zijn
reisplan voor die dagen behoeft op
te geven.
Voor zoover de Spoorwegen, in verband
met het reizen der verlofgangers, de bur
gers niet kunnen vervoeren, zullen auto
bussen en touringscars deze meenemen. Het
is dan wel mogelijk dat men wat later
dan men zich had voorgesteld, ter bestem
der plaatse komt, doch iedereen kan op de
feestdagen reizen, ook op 2den Kerstdag
des avonds en op den avond van Nieuw
jaarsdag, wat oorspronkelijk immers niet
zeker was.
Op de geëlectrificeerde baanvakken wordt
geen stagnatie verwacht.
Op de andere baanvakken, zullen de bus
sen wel moeten bijspringen, verschillende
vergunningen zijn reeds verleend.
Als bij het uitbreken van de mo
bilisatie gaat het militaire verkeer
dus weer vóór en zullen zij, die per
bus moeten gaan, naast den bus
chauffeur een beambte van de N,S.
zien staan, er is tevens wederom
voor een goede service gezorgd,
terwijl de busreizigers hun kaartjes
weer aan de stations moeten ne
men.
Wij hierinneren er ten overvloede nog
eens aan, dat ook de lijn Den Helder onder
de trajecten valt, waarop de verlofgangers
de burgers wel zullen „verdringen".
Veekoopman door den burge
meester gehuldigd.
Gisteren is het voor den populairen burge
meester van den Bosch, Mr. F. I. van Lan-
schot, een groote dag geweest, want door de
poorten van de Bossche veemarkt werd de
100.000ste koe of juister gezegd, het 100.000e
stuk rundvee van dit jaar binnen gevoerd.
Reeds in den vroegen morgen was het op
de Bossche veemarkt een gezellige drukte
en in den loop van den morgen zijn over de
drie duizend stuks rundvee aangevoerd, het
geen een recordcijfer is. De 100.000ste koe
werd aangevoerd door de gebrs. van Mierlo
uit Soerendonk. In het restaurant van de
veehallen werd de veekoopman gehuldigd.
Nadat de burgemeester den gelukkigen
boer hartelijk had toegesproken, overhan
digde hij hem een zilveren medaille en een
premie van tien gulden.
Interessant is het te vernemen de de 100
duizendste koe een prachtbeest bleek te zijn
en onmiddellijk na aankomst werd gekocht
en naar Amsterdam vervoerd.
Meer faciliteiten voor koudbloed-
paarden wenschelijk geacht.
Onder leiding van den heer W. de Kroes
hield het bestuur der vereeniging van han
delaren in trekpaarden (koudbloedpaarden)
in Nederland, een vergadering.
De uitvoer van trekpaarden werd breed
voerig besproken. Gemeend werd, dat meer
dere faciliteiten daarvoor verleend moeten
worden, aangezien overal op de paarden
markten een groot aanbod is.
Besloten werd tot den minister een ver
zoekschrift te richten voor ruimere bepalin
gen.
WÈL VOOR HET LEGER.
Ter aanvulling aan het reeds door
ons gepubliceerde bericht, dat in de
week van 24 tot 30 December a.s. de
aankoop van runderen van regoe-
ringswege op de versehilleude vee
markten achterwege zal blijven, ver
zoekt men ons mede te deelen, dat
deze bepaling geen betrekking heeft
op aankoopen voor J^t leger. Het
leger zal dus in de \|jek van 24 tot
30 December a.s. wel runderen aan
koopen.
Het wachten is op het vaststel
len der andere richtprijzen.
Van officieele zijde vernemen wij, dat de
richtprijs voor koolzaad van den oogst 1940
welke in den afgeloopen zomer werd vast
gesteld op f 15.per 100 kg., niet als de
finitief is te beschouwen, daar, wanneer
wordt overgegaan tot het vaststellen der
richtprijzen voor andere in 1940 te oogsten
akkerbouwproducten, de koolzaadprijs in
verhouding daarmede nader zal worden
bepaald.
ONVEREENIGBAAR MET RAADSLID
MAATSCHAP.
Op grond, dat de heer J. P. te Buiten
post hoofd der luchtbeschermingsdienst al
daar is, werd hij door Gedeputeerde Staten
van Friesland niet toegelaten als lid van
den raad der gemeente Achtkarspalen,
waaronder Buitenpost ressorteert.
De heer P. kwam van dit besluit in be
roep bij de Kroon.
Bij K. B. is thans dit beroep ongegrond
verklaard uit overweging, dat de heer P.
ondergeschikt is aan den burgemeester en
moet worden aangemerkt als ambtenaar in
don zin der wet.
Slachtoffer vloog er met open
oogen in. Tegen drie boe
ven anderhalf jaar geëischt.
Gisteren stonden voor de Amsterdamsche
rechtbank twee „schatgravers" terecht, n.1.
een 32-jarige uitgever en de Amsterdam
sche koopman D. De eerste vertelde n.1.
aan het slachtoffer, een zekeren K. dat hij
voor een Duitschen vluchteling een schat
uit Koeningsberg moest smokkelen, n.1. een
collectie sieraden ter waarde van f 200.000.
De smokkelpartij moest echter gefinancierd
worden. Wilde K. dat doen? Dan zou hij
later een derde deel van de waarde der
sieraden krijgen. K. vloog er in. Op zeke
ren dag werd het pakket sieraden, dat door
een „vertrouwensman" van den emigrant,
in Koeningsberg (voortreffelijk „gespeeld"
voor verd, D.) over de grens zou zijn ge
smokkeld door dezen „vertrouwensman
aan den goedgeloovigen financier overhan
digd. Het pakket zag er waardevol uit.
Volgens afspraak moest K. echter eerst
f 1000.— uittellen dan kon hij de kostbaar
heden mee naar huis nemen.
De man betaalde, ging overgelukkig met
den schat naar huis, doch toen hij het pak
openmaakte, zaten daarin slechts markt-
prullen: een paar blikken „sieraden", stuk
jes lood en ijzer.
Tegen beide verdachten eischte de officier
van Justitie anderhalf jaar gevangenisstraf
met aftrék van voorarrest. Dezelfde straf
werd gerequireerd fegen den „vertrouwens
man'.!, een 54-jarigen kellner.
De verdedigers merkten o.m. op, dat de
benadeelde er met open oogen is ingevlo
gen en de wet er niet is om dergelijke lie
den te beschermen. Zij bepleitten vrij
spraak, subs. uiterste clementie.
3 Januari zullen de schatgravers hun
vonnis hooren.
Naar wij vernemen heeft de K.L.M. thans
definitief besloten de vlucht naar Zuid-
Afrika te laten doorgaan.
Het vliegtuig de „Reiger", die de vlucht
zal ondernemen, vertrekt 11 Januari uit
Nederland. De aankomst te Napels is be
paald op 15 Januari en op 19 Januari
wordt het vliegtuig in Johannesburg ver
wacht. Vandaar vertrekt het op 3 Febru
ari en op 7 Februari wordt de Reiger in
Napels terug verwacht.
Eerste gezagvoerder is C. Blaak.
dïïitschland
Het stilzwijgen in de uitsche s ^dm
laatste weken ten aanzien ll!L.,kjsche ge0-
t ral en is verbroken door de ,,V -
bachter die in een beschouwmg over het
heerin vrijheid, zich scherp keeit tegen
neutraliteitspolitiek der «eln, net.tr.to-
Nederland, België, Denemarken, weaen
Noorwegen moeten het weer duchtig
den.
Hen wordt verweten, dat zij zich kron'mioii
onder de Britsche druk en zich bi de Lo
densche maatregelen zonder vei zet neeiieg
geGöbbëls blad zegt dan dat deze kleine
landen gemeene zaak moeten maken eri zich
verzetten inplaats van afzondei lijk bij Lhui
chili te antichambreeren.
De beperking van de Tsjechische vrij
heid, zoo dreigt de Völkische Beo
bachter verder, is eerst noodzakelijk
geworden, toen dit gebied tot een
voorpost werd gemaakt van mogencl-
heden, die aldaar niets hadden te
zoeken. Hetzelfde onvermijdelijke ge
volg had het besluit van Polen, om
zich tot werktuig van het Britsche
imperialisme te maken, inplaats van
zich met zijn buren te verstaan.
„Dat zijn lessen, welke allen zich tor
harte móesten nemen."
.Zoolang zij vreedzaam naast o&»
,even en ruilhandel met ons drijven
is geen enkel klein land, dat
Duitschlan-d grenst, in gevaar".
„Wie zich echter leent tot werk.
tuig van vreemde overmachtsaan.
spraken, wie op de wetten van de „le.
vensruimte" inbreuk maakt, zal daar
vroeg of iaat stellig berouw van
hebben".
Ook nu iri dezen oorlog, verlangen
'wij van de kleinen slechts de voort
zetting van de vredelievende betrek-
kingen. Engeland echter tracht met
alle middelen van druk, intrige en
misdaad de neutrale wereld in een
oorlog te betrekken. Do kleinen staan
voor een moeilijke historische beslis
sing".
Opvallend bij dit alles is, dat Goebbels aan
'de kleine neutralen Italië, Japan en Rusland
ten voorbeeld stelt. Zij zouden door de En
gelschen niet gehinderd worden.
Zou deze Rijksminister dan niet weten
dat de Britten Aden als controlepost hebben
ingericht, welke plaats toch vrijwel uitslui-
tend voor controlebasis op Italië en Japan
zal dienen?
Door niets is bewezen dat de groote nen-
tralen anders worden behandeld dan de
kleine en dit juist zegt de N.R.Ct., maakt de
uiteenzetting van de Voelkische Beobachte?
zoo gevaarlijk, omdat het er naar uitziet,
dat men onredelijke klachten wil uiten en
die zijn nimmer weg te nemen.
Bijzonder toezicht op in ojis
land vertoevende vreemdelin
gen gevraagd.
Ook in de Eerste Kamer werd blij
kens het voorloopig verslag over
Buitenlandsche Zaken aangedron
gen op het oefenen van bijzonder
toezicht op hier te lande vertoeven
de vreemdelingen, die in geregeld
contact staan met vreemde mogend
heden en trachten, ten onzent onte
vredenheid te verwekken, zeer ten
nadeele van de geestesgesteldheid
der bevolking.
Enkele leden achtten strenge controle op
het optreden van zulke vreemdelingen met
name daarom van belang, omdat het nie,t
zelden afbreuk doet aan de objectiviteit,
welke in een neutraal land bij de berichtge
ving omtrent hetgeen daar en in de oor
logvoerende landen geschiedt, in acht be
hoort te worden genomen. Die vreemdelin
gen immers trachten op een deel van de
pers en van het publiek invloed te oefenen
in dusdanigen zin, dat zij op den duur
een gevaar kunnen vormen voor ons zelf
standig volksbestaan.
Ook bepleitten de leden, hier aan het
woord, het nemen van strenge maatrege
len tegen die Nederlanders, die met zooda
nige vreemdelingen en daarmede indirec
telijk met andere regeeringen betrekkin
gen van anderen dan zuiver persoonlijken
aard onderhouden.
NEGEN DOODEN B.IJ MIJNONGELUK.
In de Koningin F.lisabeth-mijn bij F.ssen
(IJ 1 cl.) is gistermiddag bij het afdalen in
den schacht de lift/kabel gebroken. Negen
mijnwerkers kwamen daardoor om het le
ven. De dooden konden reeds geborgen wór
den,
BIJ HET HERSTEL VAN DEN VREDE.
GELOOF IN GENèVE NOG NIET
GESCHOKT.
In het zoo juist verschenen voor
loopig verslag der Eerste Kamer
over de begrooting van Buitenland-
landsche Zaken betoogen enkele
leden, dat er voor de neutrale mo
gendheden een bijzondere taak is
weggelegd bij het herstel van den
vrede.
Deze leden zijn van oordeel, dat de belli-
gerente partijen niet ongenegen zouden
zijn, medewerking van die zijde te aan
vaarden. Zoo zouden, naar hun ter oore
was gekomen, onlangs eenige hooggeplaat
ste Britsche staatslieden te kennen hebben
gegeven, dat bij de vaststelling van de vre
desvoorwaarden de neutralen mede hun
stem moeten doen gelden.
De leden nu, hier aan het woord, zien
de taak der neutralen te bedoelder zake
o.a. hierin gelegen, dat zij in gemeen over
leg richtlijnen zouden bepalen, welke bij
het besluiten van een bestand in acht zou
den moeten worden genomen, als bij voor
beeld, dat van de overwonnenen geen af
stand van grondgebied zou mogen worden
geeischt en dat hun geen onredelijke scha
devergoeding zou mogen worden opgelegd
Deze leden gaven in overweging, dat de
Nederlandsche regeering besprekingen in
dien zin met andere neutrale staten zou
openen.
Vele andere leden verwachtten van zoo
danige stappen weinig effect.
Handhaving van onze neutraliteit.
Verscheidene leden verklaarden, de hui
dige buitenlandsche politiek van de regee-
ung voor ons land onder de tegenwoordige
omstandigheden voor de eenig juiste te
houden.
Op de heenreis kwam de Pelikaan
gisteren te Basra aan en de Wiele
waal te Bandoeng. De Oehoe arri
veerde op de terugreis te Jodhpur.
Volkenbond,
Verschillende leden verklaren uittreding
van Nederland uit den Volkerenbond nood
zakelijk te achten.
Verscheidene anderen zeggen, dat bun
geloof in Genève nog niet geschokt is cn
zijn van oordeel, dat de beginselen, waarop
het huidige pact rust, een uitnemend richt
snoer bieden om het instituut als zoodanig
bij het sluiten van den vrede, tot nieuw en
vruchtbaar leven te wekken.
Vrij algemeen is men van oordeel, dat al
leen dan van eene herorienteering op in-
tèrnationaal gebied iets zou zijn te verwach
ten, indien daarbij niet, gelijk in 1918, al
leen de overwinnaars in den oorlog, doch
ook de andere partij en de neutralen op voet
van gelijkheid zouden worden betrokken.
Samenwerking met andere mo
gendheden.
Eenige leden stellen de vraag, of de zeil-
standigheidspolitiek, die Nederland als
neutrale staat voert, uitsluit deelneming
aan incidenteele gemeenschappelijke acties
van een ruimeren kring van neutrale sta
ten dan Nederland, België of de Oslostaten,
al ware het alleen reeds ten behoeve van
de ontwikkeling van het internationale
recht of ter handhaving van de rechten de?
neutralen.
Verscheidene leden juchten ten zeerste
toe, dat de betrekkingen met België in de
laatste jaren zoozeer zijn versterkt.
Soepel optreden van de Britsche
autoriteiten. Verschillende la
dingen vrijgesteld van aanhou
ding.
Reuter verneemt in officieele krin
gen, dat de Britsche contrabande-
controleautoriteiten nog geen export
goederen van Duitsche herkomst
hebben doen lossen, Een beperkt
aantal ladingen heeft men echter
doorgelaten alleen, nadat de scheep-
vaartmaatschappij de garantie had
gegeven, dat de verdachte goederen
in de haven van bestemming niet
vrijgegeven zullen worden, voordat
de contrabandecontrole-autoriteiten
een onderzoek hebben ingesteld.
Het Ministerie voor de economische oor'
Iogvoering heeft een groot aantal aanvreS®
ontvangen van neutrale importeurs, die Wj'
len -weten, wat waarschijnlijk niet 1
Duitschland bestelde goederen zal gebeur®
De bovenbedoelde garantie der afla£'er
wordt thans zoowel voor invoer als v0.®
uitvoer gebruikt. Het zou de bedoeling zP'
dat, wanneer goederen, die op grond va»
een garantie zijn doorgelaten, later con j,
bande blijken te zijn, deze niet steeds no
zakelijk naar Engeland en Frankrijk terug
gezonden behoeven te worden, doch slee
naar het dichtst bijzijnde grondgebied
geallieerden. *3
Ingevolge de kort geleden gevoerde
irekingen tussehpn o-pnilieerde en
-"'gcvoige ae Kort geleden gevoeiu.
sprekingen tusschcn de geallieerde ei
Italiaansche autoriteiten zijn sommige
llaliaansche havens verscheepte 'a
vrijgesteld van aanhouding als vijande ij
uitvoergoederen. Hetzelfde is het geval m
verscheidene ladingen aniline en chern -
lien uit Nederland naar Zuid Amenkaai
SO.Ï1A haimvio ..x „f^olionn J)GKC1
-y* ril iNeuenann naar zrniu -
sche havens verscheept, ofschoon bc
was, dat deze goederen van Duitsche
komst waren. Dit is geschied in verban
den specialen aard der goederen.
