WEK UW LEVER-GAL OP
Kerst-verrassingen
J. Mooij Wildhandel
De Marine Vereeniging contra
gep. vice Admiraal Mr* J. C. Jager
MlEllïfflH OOEI VEI XDSPE1
DROSTE
WIJDINGSAVOND
©Lil
Waak
Mr. Jager durft den strijd niet aan
Z)Mijn!mrdljes
DROSTE VERPLEEGSTER CACAO
De Held. Slagersver.
Mün 3$módacf föden Jimtdaq)
yaaxi vat html
De echte
Maak het gezellig met de feestdagen.
Laat Droste's tractatie-mannetje voor
wat lekkers zorgen! Kerstklokjes en
Kerstkransjes, Hulstblaadjes en Droste's
nieuwste lekkernij: de fijne „Kerst
kaarsjes"!
Wat Droste maakt is heerlijk en
ALTIJD WELKOM!
Wenscht U een fijn Kerstkransje?
Slu sdijkstraat 51 Tel. 441
Wijdingsdienst C.J.M.V.
Nieuwe directeur Postkantoor
Het vertrek van den
vlootvoogd
Temperatuur en Barometerstand
Het bestuur van de Marinevereeniging
schrijft aan zijn leden:
Bij schrijven d.d. 14 December j.1. werd door
het bestuur van de Marine Vereeniging aan
den gep. Vice-Admiraal Mr. J. C. Jager me
degedeeld, dat door den luitenant ter zee der
le°kiasse J. F. W. Nuboer een reeks van stel
lingen, betrekking hebbende op de maritieme
verdediging van Ned.-Indië, zou worden ont
wikkeld in een Algemeene Vergadering van
de Marine Vereeniging te Den Helder op 22
December a.s. Het bestuur gaf hierbij te ken
nen, er zeer veel prijs op te stellen, dat Mr.
J. C. Jager aan het debat deelnam i.v.m. den
aard van de door hem ontwikkelde stellingen
in een korpsvergadering van studenten te Am
sterdam op 11 December j.1. en omdat deze
Vergadering der Marine Vereeniging hem ge
legenheid zou geven tot verdediging van zijn
Standpunt in een krijgskundig milieu.
Het uitschrijven van- deze vergadering was
een gevolg van het volgende feit:
De luitenant ter zee Nuboer had zich na
het bekend-wórden der stellingen van Mr.
Jager, tot den Senaat van het Amster-
damsche Studentenkorps gewend met het
verzoek aan het debat te mogen deelne
men. Zulks was aanvaard. Op den avond
van de voordracht te Amsterdam maakte
echter Mr. Jager bezwaren tegen een de
bat met zeeofficieren en zeide, dat hij
hiertoe wel genegen was in een Vergade
ring van „Krijgswetenschappen" of Ma
rine Vereeniging.
Gelegenheid werd hiertoe geschapen door het
organiseeren van de vergadering van a.s. Vrij-
dag.
Het bestuur van de Marine Vereeniging ont
ving hierop het volgende weigerende antwoord
van Mr. Jager.
in antwoord op het namens Uw bestuur door
den secretaris tot mij gericht schrijven van
14 dezer No. 362 deel ik U het volgende mede.
1 De inhoud van Uw brief heeft mij ver
wonderd en niet minder de circulaire voor de
algemeene vergadering van 22 December a.s.
De wellevendheid had toch zeker medegebracht
mijn antwoord af te wachten, alvorens mijn
naam te noemen. Maar er is meer.
2. Destijds achtte de redactie van het or
gaan Uwer vereeniging het oirbaar in het
Augustus-nummer van het Marineblad (jaar
gang 1937) een naschrift toe te voegen aan
het door haar overgenomen wederwoord, dat
ik destijds tot den militairen medewerker van
het dagblad De Maasbode richtte. Daarin gaf
zij een beoordeeling over mijn handelwijze, die
een veel verder strekkende beteekenis had,
dan van een anoniemen medewerker, wiens
naam Uw bestuur allicht bekend was. Mij
werd toen het droit de réponse ln Uw orgaan
niet gegeven.
3. Het Marineblad van Augustus 1939 be
helst op blz. 902 in het artikel van den lui
tenant ter zee eerste klasse Nuboer een uit
lating ten opzichte van mijn persoop en de
door mij voorgestane denkbeelden, die aller
minst getuigt van waardeering voor hen, die
in de marine een verantwoordelijke positie
vervuld hebben daardoor een breederen kijk
op het defensievraagstuk van Indië konden
krijgen, dan laartoe de gemiddelde marine
officier in staat is. De redactie van het or
gaan Uwer vereeniging heeft de uitlating van
den heer Nuo. „r niet alleen toegelaten, maar
die zelfs nog extra aangedikt!
4. In een milieu van marineofficieren, zoo
gelijkgeschakeld als- d- redactie beweert en
die er, naar ik r.een te mogen aannemen al
len een eigen meening op nahouden, welke
het resultaat is van grondige studie, heeft een
debat mijnerzijds over de steningen van deu
luitenant ter zee Nuboer geen zin. Het propa
gandistische doel van zoodanig debat is te
duidelijk en ik acht dit voorts !nig in ovu
eenstemmi t 'et ar', kei 1 va i het regte—ent
Uwer vereeniging, waarin op evorderii.g van
kennis, voornamelijk op maritiem gebied en
vooral uit -krijgskundig oogpunt zoo den na
druk is gelegd.
5. Ik herinner U voorts aan het optreden
van den luitenant ter zee der eerste klasse
Jhr. van Foreest in de vergadering van de
Vereeniging voor nationale veiligheid op 6 No
vember 1936 te Utrecht gehouden. Bij dat op
treden werd zooals een der bladen schreef
een zoodanige mate van onridderlijkheid en
aanmatiging ten toon gespreid, als men van
een officier niet zou verwachten. Het schijnt,
dat voor jeugdige stafofficieren een zakelijk
debat blijkbaar niet gemakkelijk te voeren
valt, want de heer Nuboer maakt op grond
van zijn hiervoor vermelde uitlating, het niet
veel beter.
Het zijn deze ervaringen, die mij op Uw
schrijven van 14 dezer ontkennend doen ant
woorden.
6. Voor een ernstig, wetenschappelijk en
dus geen propagandistisch debat, voel ik al
les. Ik heb daarnaar gestreefd, o.a. als in de
Vereeniging voor Krijgswetenschap te Den
Haag een belangrijk onderwerp op de verde
diging van Indië betrekking hebbend werd in
geleid. Mijn ervaring is ook daar, dat het Be
stuur zoodanig debat mijnerzijds allerminst
wilde aanmoedigen en aan een éénzijdige voor
lichting blijkbaar de voorkeur gaf.
7. Ziet Uw Bestuur kans te bevorderen,
dat over het onderwerp, dat op de ver
gadering van 22 'December behandeld
wordt en dat zeker niet de marine alléén
betreft, medio Januari 1940 in een bijeen
komst van de Vereeniging voor Krijgswe
tenschap te Den Haag een debatavond tus-
schen den schout bij nacht Jolles en mij
en u zult 's morgens uit bed springen,
gqreed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet.
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alle3 zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade
lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
kan plaats vinden, dan zal ik dit zeer toe
juichen. De zeer verantwoordelijke positie,
die de schout bij nacht als commandant
der marine vervult, waarborgt, dat het
propagandistisch karakter van het debat
verre gehouden zal worden en dit op we
tenschappelijk en hoog peil zal staan.
Gaarne waeht ik daarop Uw antwoord en
verzoek U intusschen van dit schrijven
aan Uw leden in zijn geheel kennis te
geven, niet door voorlezing ter vergade
ring, maar door toezending van een af
schrift.
De gep, viceradmiraal,
w.g. J. C. JAGER
De nummering is geschied door het be
stuur der M.V.
Dit schrijven geeft het bestuur aanleiding
tot de volgende opmerkingen, die het ter ken
nis van den gep. Vice-Admiraal Mr. J. C.
Jager heeft gebracht:
1. Het bestuur aanvaardt de qualificatie
van „gebrek aan wellevendheid" niet. Het be
stuur achtte het wenschelijk aan de leden me
de te deelen, dat het Mr. Jager had uitgenoo-
digd, terwijl het de stellingen van Mr. Jager,
ontwikkeld in de vergadering van 11 Decem
ber j.1., daarbij bekend maakte.
2. Destijds (Aug. 1937) achtte de Redactie
van het Marineblad het oirbaar een Naschrift
toe te voegen aan het opgenomen wederwoord
van Mr. Jager tegen een artikel in ,,de Maas
bode". De Redactie sloot daarmede de dis
cussie, omdat haar standpunt t. o. z. van het
onderhavige geval scherp-omlijnd had bepaald
en verdere discussie niet in het landsbelang
achtte.
Het geval betrof een artikel van Mr. Jager
in de „Revue Maritime", waarin door dezen
oud-chef van den Marine-Staf gegevens wer
den verstrekt over de plannen, welke (in Ne
derland) hebben bestaan om de verdediging
onzer gebiedsdeelen in Nederlandsch-Indië op
peil te brengen, over de politiek-strategische
situatie van Ned.-Indië en (zeer openhartig;
over de paraatheid van de Nederlandsche
Vloot. De reeds lang bestaande controverse
KruiserVliegtuig vormde de kern van het
artikel.
De Redactie eindigde haar Naschrift als
volgt:
„Ten slotte nog een opmerking. Wij ver
zoeken den Admiraal Jager uitdrukkelijk om
voortaan in publicaties niet meer te 'willen
spreken over controversen, die in de Marine
bestaan tusschen KruiserVliegtuig.
zijn niet rond, maar zijn hartvOritljq.
Wij kunnen met de hand op ons hart
verklaren, dat deze niet aanwezig zijn.
Alle Marineofficieren zijn er op strate-
gisch-tactisclie gronden van overtuigd, dat
wij èn kruisers èn vliegtuigen moeten heb
ben. Gep. Vice-Admiraal Mr. Jager neemt,
wat dit betreft, een eenzame plaats in,
terwijl van zijn supporters gezegd mag
worden, dat hun inzicht in de oorlogs
voering ter zee, ingevolge gebrek aan ma
ritieme scholing, slechts gering kan zijn.
Wat toen oirbaar werd geacht, wordt het
ook nu nog, zelfs in sterkere mate. Men achtte
Mr. Jager's inzichten en publicaties niet in
het landsbelang en niet getuigend van krijgs
kundig-juist inzicht.
3. Mr. Jager zegt, dat de uitlating van den
luitenant ter zee Nuboer in het Augustus
nummer van het Marineblad 1939 niet getuigt
van waardeering voor hen, die in de Marine
een verantwoordelijké positie vervuld heb
benenz.
In zijn algemeenheid is deze opmerking ge
heel onjuist. De uitlating van den schrijver ge-'
tuigt slechts van gemis aan waardeering voor
den persoon van Mr. Jager, niettegenstaande
deze oud-vlagofficier een verantwoordelijke po
sitie heeft bekleed, neen sterker nog, juist
omdat deze een hooge positie heeft vervuld.
Zijn opmerking op blz. 902 was niet gelukkig
gekozen, dit zij erkend. Van een aandikken
door de Redactie was echter in het geheel
geen sprake. De noot van de Redactie sloeg op
iets anders, 2 alinea's verder.
Dit gemis aan waardeering voor den per
soon van Mr. Jager is een algemeen bekend
feit. Reeds in 1937 (zie punt 2) vond de Re
dactie van het Marineblad het niet oirbaar
en evenmin in het landsbelang, dat een oud
chef van den Marinestaf in zijn artikelen con
troversen schiep of trachtte aan te toonen.
De meer-recente publicaties van Mr. Jager in
het „Utrechts Nieuwsblad", de „Haagsche
Post", en andere bladen zijn ten deele zóó in
sinueerend en onwaardig ten opzichte van de
mannen, die nu de verantwoording te dragen
hebben, (zie „Utrechts Nieuwsblad" van 11
en 18 November j.1.) en zij zijn zoodanig strij
dig met krijgskundige beginselen, dat eenige
waardeering in de Marine voor dit overvloe
dig, onnut en gevaarlijk geschrijf niet te vin
den is.
Er zit in al deze publicaties een element
van onwaarachtigheid, zooals door den
militairen medewerker van „de Maasbode"
(avondblad 14 en 15 December j.1.; men zie
hiervoor de Januari-aflevering Marineblad
1940) scherp werd aangetoond.
Waardeering heeft de Marine echter steeds
voor degenen, die werkelijk verantwoording
he' ben te dragen.
4. Mr. Jage* neemt aan, dat een debat in
Marine-kringen geen zin heeft. Hij verschuilt
zich hier a priori achter de eenheid-van-
krijgskundige-opvatting van de huidige Ma
rineofficieren. Mochten deze woorden op
recht zijn gemeend (hetgeen niet blijkt),
neemt hij dus grondigheid-van-inzicht en ern-
Dat is 'n leuk
idee
om met Kerstmis Vader
e verrassen met een paar
neerlijk warme pantoi fels
'n Echt prettig geschenk
om te geven, nog pret
tiger om te ontvangen.
Ook voor Moeder hebben
svtj 'n enorme keuze.
TE KOOP:
Buffets vanaf 10.
Dressoir 20.
Keukentafels 1.
Moderne Haard 35.
2 Fauteuils, 4 Stoelen 15.
2 Clubfauteuils 15.
Groote Keukenmatten
vanaf 1.
Fornuis 20.
Pracht Wieg 2.50
Eiken Ledikanten 12.50
Spiralen 10.
Kapok Bedstellen 14.—
Eenpersoons Ledikanten 7.50
Enz. Enz. Enz.
BAARS,
Iianaalweg 85 naast Postkantoor
ja S*f Smsï*
m
Spaart plaatjes voor het album ,,Het Water op
Vr.jz. Prot. Vrouwen-Ver.
HET BESTUUR.
op DONDERDAG 21 DEC., des avonds 8u(5,
In de benedenzaal van het vm. U.S. 0. gebouw
KANAALWEG 167. - TOEGANG VRIJ.
Deze leveren wij ct. per hall pond.
Bij onza broodbezorgers verkrijgbaar.
Broodtabr. „DE EENDRACHT".
maakt bekend, dat de slagerswinkels i
tot 11 uur v.m. GEOPEND zijn.
Zij verzoeken bestellingen vroegtijdig op te geven.
(Per telefoon voor 10 uur).
Nieuwjaarsdag zijn de winkels GESLOTEN.
HET BESTUUR.
stige studie als grondslag aan van deze mo
derne doctrine, dan bewijst het weigeren van
een debat de zwakheid van het eigen stand
punt. Juist dan waren de elementen voor een
levendig debat aanwezig. Eén ding is zeker:
de argumenten van de actief-dienende Marine
officieren zijn slechts ingegeven door krijgs
kundig-denken, zij zijn de vrucht van modern
stafwerk en zij zijn vrij van elk propagandis
tisch streven.
Het in deze alinea uitgedrukte wantrouwen
in het beleid van het bestuur van de Marine
Vereeniging en de verwijzing naar artikel 1
van de statuten (doel der Vereeniging) meent
het bestuur vanwege de daarin opgesloten
insinuatie van de zijde van een lid van de
Marine Vereeniging niet te moeten beant
woorden.
5. Het optreden van den luitenant ter
zee Jhr. van Foreest staat buiten de Ma
rine Vereeniging. Niet echter de algemee
ne opmerking over „jeugdige stafofficie
ren". In de oogen van Mr. Jager mag een
officier van 18 k 20 jaar onciënniteit
jong zijn, In de oogen van de actieve
Marineofficieren zijn deze mannen van 40
jaar, leeraren en directeur van de Hoo-
gere Marine Krijgsschool, het ni e t.
Slechts wetenschappelijk, zuiver-krijgs-
kundige argumenten spelen een rol, niet
leeftijd of rang van den inleider.
Dat deze officieren volgens het inzicht van
Mr. Jager „blijkbaar" een „zakelijk" debat
niet voeren kunnene, is uit hoofde van hun
positie en wetenschappelijk peil niet aan te
nemen. Van een debater mag overigens wor
den verwacht, dat hij vertrouwen heeft in den
voorzitter van de vergadering en dat hij
diens leiding aanvaardt.
6. Het Bestuur meent, dat het niet mag
ingaan op de woorden van den brief van Mr.
Jager aan het adres van het bestuur van de
Vereeniging tot bevordering van Krijgsweten
schappen. Deze woorden zullen ter kennis
worden gebracht van de Vereeniing bo
vengenoemd.
7. Doch het is wèl zeer verwonderlijk, dat
Mr. Jager het bestuur van de Marine Ver
eeniging verzoekt, een debat te willen orga
niseeren over een maritiem onderwerp in Den
Haag, door een hoogeplaatst Marineofficier,
in deze door hem gesmade vereeniging van
Legerofficieren.
Aanvaardt hij dan van deze vereeniging
wèl de leiding? Neemt hij a priori aan, dat
een debat met den luitenant ter zee Nuboer,
wn. Directeur van de Hoogere Marine Krijgs
school, niet wetenschappelijk zal zijn?
Het bestuur der Marine Vereeniging neemt
thans aan, dat de weigering van Mr. Jager
MET ROZIJNEN EN SUCADE
Donderdag- en Vrijdagavond Per portie 25 ct.
Restaurant „De Toelast".
Voor de Kerstdagen verkrijgbaar
Hazen, Fazanten,
Eendvogels, Smienten,
Talingen,
tamme Konijnen, Duinkonijnen,
Ganzen en Kalkoenen
om in de Marine Vereeniging te komen debat-
teeren slechts dient om zich te onttrekken
aan een normale gedachtenwisseling en aan
het risico van de verdediging van een krijgs
kundig-onhoudbaar standpunt.
Het bestuur drukt zijn spijt uit over het
niet-aannemen van deze uitgezochte gelegen
heid tot het op faire wijze kruisen van de
degens.
Voor het Bestuur
de Secretaris
A. H. I. KRAMERS.
Wij vestigen nog even*, de aandacht op den
wjjdingsavond, welke per advertentie door de
C.J.M.V. is aangekondigd. Deze vindt plaats
Vrijdag a.s. te 8 uur 15 in het gebouw Palm
straat.
Als spreker zal Ds, J. H. Vaandrager op
treden, terwijl Ds. J. H, Jansen de avond zal
sluiten.
Het programma bevat o.m. het Kerstspel
„Christus' komst".
De Directeur van het postkantoor te
Wormerveer, de heer M. N. D. Augustijn,
zal met ingang van 16 Jan. 1940 in gelijke
functie naar Den Helder worden overge
plaatst. Sinds 16 Juli 1982 was de heer
Augustijn te Wormerveer werkzaam.
GEREF. EVANG. ZANGKOOR
„ORA ET LABORA".
Bovengenoemde vereeniging gaf een liede-
renavond in het Verpleeghuis aan de Kerk-
gracht. Het zangkoor stond onder leiding van
den heer J. Jongkees. Ter afwisseling van
eenige nummers muziek gaf de heer W Breeu-
wer een solonummer violoncel en zijn dochter
piano.
De eerwaarde heer IJ. Feenstra bracht het
Kerstevangelie tot de bewoners. In de pauze
werden allen getracteerd.
De bewoners danken het zangkoor voor den
gezelligen avond.
Vice-admiraal Ferwerda op weg
naar Holland.
Zeer velen hebben afscheid genomen van
den aftredenden commandant zeemacht, vice-
admiraal Ferwerda en zijn echtgenoote, die
gisteren met de „Marnix van St. Aldegonde"
uit Indië is vertrokken.
De gouverneur-generaal had zich laten ver
tegenwoordigen door zijn adjudant, luitenant
ter zee baron Van Till. De hoogste autoritei
ten van land- en zeemacht waren verder bij
het afscheid tegenwoordig, alsmede de leidende
ambtenaren van andere overheidsdiensten en
vertegenwoordigers uit de bedrijfswereld.
Op de kade stond eeneerewacht opgesteld
van de Koninklijke Bataviasche Jachtclub.
Zeiljachten van de club voeren om het ver
trekkende schip.
De Nederlandsch-Indische Vliegclub bracht
op haar manier een afscheidsgroet. Drie vlieg
tuigen van deze vereeniging cirkelden boven
de „Marnix".
In de verandah van de eerste klasse bestond
gelegenheid voor allen om van den scheiden
den vlootvoogd afscheid te nemen. Het was
hier een groote drukte; er was een schat van
bloemen.
Toen de „Marnix" van den wal loskwam,
speelde de regimentsmuziek het „Wilhelmus".
De nieuwe vlootvoogd, schout-bij-nacht Hel-
frich, deed zijn voorganger uitgeleide tot de
pieren. Een motorboot van de Jachtclub met
de eerewacht aan boord voer eveneens mede
tot in zee en een escadrille sportvliegtuigen
bleef boven het schip cirkelen, totdat de
„Marnix" de haven had verlaten.
Bij het uitvaren van de haven werd de ad
miraalsvlag, welke van den top van den voor
mast woei, door vijftien saluutschoten ge
groet.
Heden;
Casino, 8 uur. Concert Held. Mannenkoor.
Vrjjdag 22 December.
Musis Sasrum. Kunstavond gegeven door de
ed. Ver. van Huisvrouwen,
smo 7.30 u.: Uitvoering H.B.S.-vereeniging.
Gebouw Palmstraat, 8.15: Wijdingsavond.
Zaterdag 23 December.
Casino, 8.00 uur: Non-stop cabaret: „Klaar
voor Onderwater".
Barometerstand Den Helder: 772.8
Maximum temp. lucht 8 uur: 3-8
Laagste temperatuur: —3.8
Wind: richting: Zuid, kracht 2
Licht op: 4,17 u<
