Kerstrede van den Paus
DE ENKHUIZER
waarzegger
Vredesstap
Roosevelt
Wedstrijden te Gent
Prinselijk Kerstfeest
van
Belgische mijnwerkers
staken
Hoop voor schaatsenrijders
Uo-Mal
Vriendschappelijk
Kerstvoetbal
De spoorwegramp bij
Friedricbshaven
Amsterdam wint met 4-1
van de Zwaluwen
yAPiacliey,
Amsterdam Antwerpen
Wxetïenntfi
Van Belle wint van
Gabriëls
£cPia&en
Euwe-Keres 1—1
SUMeüeJk
Als die 't zegt, dan is 't zool
Kinderstemmen begeleiden het
oude Kerstverhaal.
Velen in den lande hebebn dit jaar wel op
een bijzondere manier Kerstmis gevierd, nl.
als „gasten" van het Prinselijk Gezin.
Schaarde menig huisgezin zich op eersten
Kerstdag, des namiddags niet rond de ra
dio om mee te genieten van het Kerstfeest
ten paleize Noordeinde? En werd de beko
ring van deze intieme plechtigheid niet
verhoogd door tsvee kinderstemmen, die het
al oude Kerst Evangelie, dat de Prinselijke
Vader voorlas en waaraan de Prinselijke
Moeder een eigen schoone gedachte ver
bond. lieflijk begeleidden?
„Kerstboom, mooie Kerstboom!" riep de
kleine Beatrix enthousiast en haar zusje
Irene slaakte kreetjes
„Mama!" klonk het nog een keer, toen
H.K.H. Prinses Juliana de luisteraars, in het
bijzonder de militairen, in milde woorden toe
sprak.
Een onvergetelijke Kerststonde, een oogen-
blik van vrede en blijdschap in donkere
dagen.
Veroordeeling van het geweld
en de grondslagen voor inter
nationalen vrede.
Paus Pius XII heeft Zondagmorgen
de leden van het college van kardi
nalen en van de in Rome aanwe
zige prelaten ontvangen, die hem
hun kerstwenschen kwamen aan
bieden. Hij hield daarbij een rede,
waarin hij de politiek van geweld
veroordeelde en meer in het bijzon
der den Russischen aanval op Fin
land. De Paus gaf voorts de grond
slagen aan, waarop volgens zijn
meening de vrede zou moeten wor
den gebaseerd.
De wreedheden van deze noorlog, aldus
de Paus, en het ongeoorloofde gebruik van
vernietigingsmiddelen, zelfs tegen non-com
battanten en uitgewekenen, tegen vrouwen,
grijsaards en kinderen, de minachting voor
de vrijheid en voor het menschelijk ueven,
zij vormen handelingen, die om de wraak
des hemels roepen.
Vijf punten van vrede.
Sprekend over de eventueele mogelijkheid
een einde aan dezen oorlog te maken, ver
klaarde de Paus, dat volgens zijn meening
een billijke, internationale vrede zou kun
nen worden gegrondvest op vijf punten.
Indien de rechtsgelijkheid in gevaar ver
keert, moet zij hersteld worden, doch niet
met geweld, maar volgens de wetten van
gerechtigheid en wederkeerige eerlijkheid.
Opdat een dergelijke orde van langen
duur zal zijn, moeten de landen bevrijd
worden van den druk van den bewapenings
wedloop.
De instelling van juridische lichamen, ter
waarborging van een getrouwe en loyale
toepassing der overeenkomsten, is van" be
slissende beteekenis voor de aanvaarding
van een vredesverdrag 'en voor het vermij
den van willekeurige en eenzijdige interpre
taties der verdragsbepalingen.
Aan nooden en billijke eischen der volke
ren en minderheden moet langs vreedzamen
weg worden voldaan, zoo noodig door mid
del van een wijze en rechtvaardige herzie
ning der verdragen. Vele redenen van en
aansporingen tot geweld zouden verdwijnen
na de vestiging van een werkelijk even
wicht tusschen de volken en het herstel der
grondslagen van het wederzijdsche vertrou
wen.
Voor alles moeten regeerders en volkeren
zichzelf doordringen van dien geest van ver
antwoordelijkheid, welke het menschelijke
bestaan regelt volgens de eenvoudige en on
wrikbare normen van Gods wetten en van
dien dorst naar rechtvaardigheid, welke de
moreele gerechtigheid tot grondslag heeft.
In zijn rede heeft do Paus verder het op
treden tegen Finland gehekeld en Roosevelt
dank gebracht voor zijn vredespogingen.
Persoonlijk vertegenwoordiger
van den president bij het Vati-
caan aangesteld.
Roosevelt heeft den voormaligen
president van de United State Steel
Corporation, Myron Tayior, aange
steld tot zijn persoonlijken vertegen
woordiger bij het Vatikaan. Tayior
zal den niet-officieelen rang van am
bassadeur bekleeden, doch geen di-
plomatieken rang hebben.
De New York Times meldt uit
Washington, dat de benoeming van
Myron Tayior tot persoonlijk am
bassadeur van president Roosevelt
bij het Vaticaan. door waarnemers
beschouwd wordt als onderdeel eener
voorbereiding van den president voor
een nieuwe poging den vrede tot
stand te brengen.
Conflict inzake de regeling der
arbeidsuren Minister van Ar
beid roept werknemers en -ge
vers bijeen.
In het steenkolenbekken van He
negouwen zijn gisterochtend stakin
gen uitgebroken in verband met de
toepassing van het besluit tot rege
ling der arbeidsuren.
'De staking der mijnwerkers is in de Bo-
rinage vrijwel algemeen. In de mijnen te
Charleroi en in het centrale bekken wordt
gestaakt. In de mijnen van Luik, waar het
besluit inzake de regeling der arbeidsuren
niet geldt, wordt niet gestaakt. In de Kem
pen, waar de arbeidstijd daarentegen wel is
gewijzigd, wordt niettemin overal gewerkt.
Ministerieele besprekingen
de werkgevers.
met
Minister-president Pierlot en de ministers
Sap en Balthazar hebben gistermiddag een
bespreking gevoerd met de vertegenwoordi
gers der werkgevers in het mijnbedrijf om
den toestand te bestudeeren, die geschapen
is door het uittreden uit de nationale ge
mengde commissie voor de mijnen van de
werkgevers-leden. Naar men weet, was dit
uittreden een gevolg van de weigering der
regeering, haar goedkeuring te hechten aan
een verhooging van den steenkoolprijs met
3 francs per ton, terwijl de loonen met 2.5
pet. waren verhoogd. Na afloop der bespre
king is van de zijde der werkgevers een
communiqué gepubliceerd, waarin zij zich
bereid verklaren, gehoor te geven aan iede-
ren oproep der regeering om te geraken tot
een minnelijke regeling van alle in het ge
ding zijnde belangen.
De minister van Arbeid heeft tegen he
den de afgevaardigden van de werkgevers
en werknemers in de steenkoolindustrie
bijeengeroepen om met hen den toestand te
bespreken, die door de staking in de mij
nen is geschapen.
Het weer slaat om.
De dag van gisteren heeft ons een belang
rijken weersomslag gebracht. De vochtige
zeelucht, die den mist veroorzaakte, is ver
dwenen; zij heeft plaats moeten maken voor
poollucht, die vrijwel rechtstreeks uit het
Poolgebied naar ons toestroomt.
Het weerbericht gewaagt dan ook reeds
van weer terugkeerende vorst, al kan de
temperatuur vandaag overdag nog wel even
boven nul stijgen, aldus het N. v. d. D.
BIJNA HONDERD DOODEN.
Zooals wij Zaterdag j.1. nog juist in
een gedeelte van onze oplaag konden
melden, heeft zich in Duitschland
een nieuwe spoorwegramp voorge
daan,, n.1. op het traject Friedrichs-
hafenRadolfzell. Het blijkt thans,
dat deze catastrophe in omvang wei
nig onderdoet voor die te Ghentin,
want het aantal dooden bedraagt niet
minder dan 99, terwijl 28 personen
gewond werden. Een tweetal stations
chefs zijn gearresteerd.
600 DOODEN IN AMERIKA.
Tijdens de Kerstdagen.
Tijdens de Kerstdagen zijn in de Ver-
eenigde Staten 593 personen om het
leven gekomen, waarvan alleen reeds
397 tengevolge van automobiel-onge
lukken.
Reeds Vrijdagavond kwam het door voetbal-
minnend Nederland zoo zeer gevreesde „Alles
afgelast" van den K.N.V.B. door. En daar on
verwachts de dooi intrad, werd het dus een
Kerst zonder schaatsenrijden, doch... ook zon
der voetbal. Natuurlijk werd "er gemopperd
door velen, doch er waren er ook die in allerijl
nog geprobeerd hebben een of meer vriend
schappelijke wedstrijden in' elkaar te zetten
en daarin dan ook geslaagd zijn. In verschil
lende steden van ons land is dus nog „ge-
kerstvoetbald". Zoo vond in Den Haag het
H.B.S.-tournooi plaats; in Amsterdam voet
balden Feijenoord en Blauw-Wit er op los,
terwijl Sparta en Ajax elkaar in de Maasstad
ontmoetten.
In Amsterdam vond voorts nog de af-
scheidswedstrijd van Wim Andriessen plaats,
waarbij deze zijn ploeg voor de laatste maal
van zijn leven ter overwinning voerde...
Dat was al!
Zal deze kwakkelarij nog lang zoo blijven?
Voor het verloop van de noodcompetitie is het
niet bevorderlijk. Laten we dus maar hopen,
dat 1939 met een ouderwetsche voetbalzondag
zal afscheid nemen. Tenslotte volgen hier nog
enkele uitslagen.
Kersttournooi H.B.S.
HBS—HDVS 3—4.
ADOVUC 44. ADO wint na strafschop
pen.
HBS—VUC 3—4.
ADO—HDVS 4—3.
ADO winnaar van het tournooi.
Amsterdam:
FeijenoordBlauw-Wit 21.
Rotterdam:
SpartaAjax 42.
De ontmoeting tusschen de Zwaluwen en
het Amsterdamsche elftal, tevens bedoeld als
afscheidswedstrijd van Wim Anderiessen, had
zeer veel publiek naar het Ajax-terrein ge
trokken. Naar schatting zagen 17.000 toe
schouwers een aardigen, in enkele perioden
zelfs heel goeden wedstrijd, welke met 41
door de Amsterdammers gewonnen werd,
dank zij een grootere mate van productiviteit.
Dat het een afscheidswedstrijd van Ande
riessen was, had men ons van te voren ver
teld, anders hadden wij het heusch niet kun
nen ontdekken. Want op het groene veld ge
beurde er voor den aanvang niets, ook in de
kleedkamer was niets aan de hand en later
vernamen wij, dat des avonds aan een maaltijd
Anderiessen zou worden uitgeluid, waar hem
een ets is overhandigd.
Voor minder belangrijke dingen zijn w
eens vóór een ontmoeting toespraken op
terrein gehouden en geschenken overhandigd.
Het is opmerkelijk, dat men in de voetba -
wereld zoo weinig gevoel voor juiste veih
dingen heeft: Anderiessen, die een goeden
wedstrijd speelde, heeft buitengewoon vee
voor het Nederlandsche en ook voor het Am
sterdamsche voetbal gedaan, men had 1
scheid voor publiek en spelers wat hartenjKe
in elkaar moeten zetten.
Aan de organisatie ontbrak nog al wat. Een
half uur na het aanvangsignaal men was
tien minuten te laat begonnen kwamen er
nog toeschouwers binnen, zoo lang had men
voor de loketten moeten wachten. En nel
publiek moest maar raden, wie er in het ve
stonden, want van de oorspronkelijke opstel
lingen was niet veel overgebleven. Verschil-
lende militairen moesten verstek laten o8,8*1'
b.v. Westphal en Drager, verder was Ven te
niet verschenen, omdat hij door heet water
in het gezicht was gewond geraakt, een on
geval, dat hem Maandagavond was overko
men. De voorhoede van de Zwaluwen bestond
uit Willemse (Gooi), Woudenberg (Stormvo
gels), Drok (Sparta), Balvers (V.S.V.) en
Sterk (V.S.V.), een vijftal, dat aardig samen
speelde, doch waaraan elke productiviteit ont
brak. Talrijke kansen werden door Drok c.s.
gemist.
Aan den anderen kant vlotte het aanvanke
lijk ook niet. Hazemeyer van A.F.C. stond
midvooor en Van Nol rechtsbinnen. Beide spe
lers wisselden na verloop van tijd van plaats
en toen ging het onmiddellijk beter. De Blauw-
Wit-midvoor profiteerde tweemaal van hem
geboden kansen en aangezien Bergman voor
de rust het eerste doelpunt maakte en Tig-
gemans de laatste goal voor zijn rekening
nam, kwamen alle vier Amsterdamsche doel
punten van den voet van een Blauw Witter.
Drok was de maker van het Zwaluwen-
doelpunt, acht minuten na de hervatting.
Het is wel kenmerkend voor de kracht van
de Stadionclub, dat een Amsterdamsche ploeg
met zeven Blauw Witters zoo'n duidelijke zege
behaalde op een op papier toch heusch niet
zoo zwak zijnd Zwaluwenelftal.
Want de verdediging der gasten met Van
Stokken als besten speler en de middenlinie
met Paaüwe en Poulus als sterke punten, wa
ren van uitstekende hoedanigheid, de zwakte
school uitsluitend in de voorhoede, welke het
tegen het trio Ferwerda, Caldenhove en Slot
niet gemakkelijk had.
Vandaag komen de stedenploegen van Am
sterdam en Antwerpen op de Amsterdamsche
Kunstijsbaan tegenover elkaar.
De Belgen komen met de volgende ploeg:
Doel: Rens.
Verdediging: De Ridder, Hannever.
Voorhoedes: Van den Branden, Oris, Ver-
trepen, Bayens, Morgaat, Kaplan.
De meest opmerkelijke figuur is wel de
back De Ridder Loulou zooals men hem
in geheel Europa noemt, die met zijn stevig
en doelbewust spel zoo menigmaal de best
opgezette aanvallen verijdeld heeft.
Rens, de nieuwe doelverdediger van Brabo,
is een van de weinige keepers, die men zou
kunnen zeggen, met de stick geboren worden.
Zijn eerste optreden in het vorige seizoen in
het Sportpaleis te Antwerpen heeft groot op
zien gebaard en aan zijn uitstekend werk is
een groot deel van het succes van zijn ploeg
te danken.
In de beide voorhoedes zijn in plaats van
oudere spelers eenige uitstekende Belgische
juniores opgenomen en Van den Branden,
Bayens en Morgaat zijn hier ter stede al lang
geen onbekenden meer.
Amsterdam zal met zijn volledige ploeg uit
komen, daar Benjamins weer volkomen her
steld is en zijn plaats als aanvalsleider weer
zal innemen. Van Os staat in het doel, Taconis
en Klotz spelen achter, Lammerts, Benjamins
en Suurbeek, Groenteman, Vaal en Lankhof
vormen de beide voorhoedes.
Op de Winterbaan te Gent zijn op den letl
Kerstdag wielerwedstrijden verreden, welke
de volgende resultaten opleverden:
Sprintwedstrijden per ploeg.
1. DeKuysscherDanneels.
2. Deneef—Van der Voort.
3. DebruyckerKaers.
4. WalsPellenaars.
5. RaesCozens.
6. Di PacoVan den Broek.
7. Debacker—Bruneel.
8. DefoortCrysolle.
Achtervolging:
BuysseBilliet halen Schulte—Boeyen na
2590 m in, in den tijd van 3 min. 55 sec.
Koppelwedstrjjd over 80 km.
1. Kaers—Debruycker, tijd 1 uur 42 min.
(baanrecord).
2. BuysseBilliet.
Op één ronde:
3. Wals—Pellenaars.
Op twee ronden:
4. Danneels—Dekuysscher.
Op drie ronden:
5. DebackerBruneel.
Op vier ronden:
5. DeneefVan de Voort.
7. CozensRaes.
Op vijf ronden:
8. SchulteBoeyen.
Op zes ronden:
9. Defoordt— Grysolle.
Een Liefdadigheidswedstrijd tusschen Van
Belle en den wereldkampioen, Gabriels, over
400 punten 45/2 had het volgende resultaat.
Van Belle
Gabriels
400
351
15
15
139
116
26.26
23.40
In de hoofdstad is dezer dagen de
schaaktweekamp tusschen den Neder-
landschen kampioen dr. Max Euwe en den
kampioen van Estland, Paul Keres, begon
nen. Zooals men weet, wordt deze match
onder auspiciën van de V.A.R.A. gehou
den.
De stand na twee partijen is gelijk, 1—1.
Beide partijen eindigden n.1. in remise. In de
eerste partij speelde onze landgenoot met -wit
en wist eenig positioneel voordeel te behalen.
Of dit tot winst had kunnen leiden, bij een
correcte voortzetting, daar is men het nog
niet over eens, ook Euwe zelf niet. In ieder
geval de voortzetting die Euwe koos moest
tot remise leiden. Hetgeen dan ook geschied
de. In de tweede partij, waarin Keres de witte
stukken aanvoerde, had de Estlander hrt
initiatief, zonder echter Euwe ook maar een
oogenblik in gevaar te brengen. Ook deze
partij eindigde dan ook in remise. De stand
is dus momenteel 11.
D.H.C.-VELDLOOP.
De dezer dagen gehouden veldloop van
D.H.C. (Delft) werd gewonnen door A. M. de
Rooy (P.P.).
EEN EN ANDER UIT DE GESCHIEDENIS
VAN DE BEROEMDE ALMANAK.
Het nieuwe jaar staat spoedig
weer voor de deur. Wat zal 't ons
brengen? We weten 't niet, ondanks
voorspellingen van „helderzienden
in d'e toekomst" ondanks geleerde
en minder-geleerde bespiegelingen
van politici en economen. Dat we
niets weten, is misschien wel goed
ook, anders
Maar weten we dan werkelijk niets?
Tóch wel! Door 'n gids, raadgever, die „vol
komen betrouwbaar" is, waarvan vermeld
mag worden, „als die 't zegt, dan is 't zoo!"
Welke geheimzinnige adviseur dit is, waar
op men zich zoo geheel verlaten kan, die
honderd en één raadgevingen voor vele
mogelijkheden (en misschien ook wel voor
onmogelijke zaken!) levert? Zijn naam is
almanak.
De almanakken of kalenders zijn waar
schijnlijk omstreeks het jaar 700 met de
invoering van het Christendom in ons land
ontstaan, of liever in gebruik genomen. Zij
dienden toen „opdat de gemeee man mogte
weten welke heylige daagen geviert moes
ten worden." Oorspronkelijk waren zij dus
eigenlijk kerkelijke kalenders, die alleen
es*" en heilige dagen vermeldden.
Zij werden in de gebeden-, getijden-, mis-
en kerkboeken geplaatst en welvooraan,
met het oog op de heilige dagen. Sommige
waren buitengewoon fraai bewerkt, voor
zien van te'ekeningen, lofwerk, beeldjes,
enz. gewoonlijk in blauw en rood, ook an
dere kleuren, en somtijds met gouden let
ters geschreven.
De Enkhuizer.
Iu de middeleeuwen, in de 15e en 16e
eeuw duiken iil ons land de almanakken
steeds meer op. En tegen het eind der zes
tiende eeuw verschijnt dan voor de eerste
maal de „Enkhuizer", n.1. in 1596. Die voor
1940 draagt tot aankondiging 345ste jaar
gang. In den huidigen jaargang van dit
handboekje leest men op het titelblad: „De
vanouds vermaarde Erve C. Stichters Enk
huizer Almanak voor het jaar 1940. Aanwij
zende de voornaamste Jaarmarkten. Ker
missen, Paarden-, Vee- en andere markten
in het Koninkrijk der Nederlanden. Bene
vens de watergetijden. Verduisteringen, dan
Op- en Ondergang der Maan, enz. Berekend
op den Middagcirkel van Amsterdam. De
sterrenkundige berekeningen zijn opge
maakt door D. Gaykema, verbonden aan
's Rijks Sterrenwacht te Leiden. 345ste
Jaargang. Te Haarlem bij Gebr. Van Sta-
den, N.V. Koudenhorn 44". Deze almanak
is thans de oudste in Nederland, en ook
het oudste periodiek verschijnend boekje in
ons land.
Uit de jeugd der 350-jarige.
Het zou ongetwijfeld merkwaar
dig zijn, als men de eerste jaargan
gen eens zou kunnen raadplegen.
Dit is evenwel niet mogelijk. Zelfs
in bibliotheken van Rijksuniversitei
ten, die doorgaans goed geoutilleerd
zijn, komen zij niet voor. Wij heb
ben ons toen gewend tot de uitge
vers in Haarlem. Het bleek, dat de
eeste uitgave niet meer bestaat; het
oudste exemplaar, dat er aanwezig
is, is van het jaar 1686.
Over den vroegeren tijd van deze bijna
>■>0-jarige valt het volgende mede te doe
len.
In de vorige eeuw moeten uitgebreide ge
gevens in handen van de heeren Van Sta
den zijn geweest, in den vorm van de aller
oudste octrooien; een ervan, waarschijnlijk
de voornaamste, dagteekent van 28 Novem
ber 16S2, en „ter ordonnatie van de Staten
van Hollant ende West-Vrieslant' getee-
kend door Simon van Beaumont en Fagel.
Deze octrooien werden door Schout en
Schepenen telkens voor den tijd van 15 jaar
aan den uitgever verstrekt.
Dat de firma Stichter, de oorspronkelijke
uitgeefster, dus in 't bezit was van een
groot aantal dezer belangwekkende oc
trooien, behoeft geèn nader betoog, aange
zien de uitgave van den eersten jaargang
af, tot 1800 onafgebroken het familiebezit
der firma Stichter is geweest. De eerste
Stichter was een stichtelijke boekhandelaar
(what is in a name?) te Enkhuizen. Doch
over de redenen en zijn gedachten, waar
om de Enkhuizer in den zeer bijzonderen
vorm gegoten werd, zijn geen gegevens
aanwezig.
Het ontstaan van den almanak is dus he
laas in den nacht der eeuwen verdwenen.
1cUlt d.e 18de eeuw zil'n er, van 1774 af tot
1800, bijna alle jaargangen, terwijl van 1800
af tot heden, de uitgave compleet in het
bezit der uitgevers is.
De almanak als erfenis.
Van de Van Staden's leeft niemand
meer: de Enkhuizer kwam in 1800 in het
bezit van een Van Starien, door diens hu
welijk met een mejuffrouw Stichter, welke
dame de uitgave-rechten van den almanak
IlmXS °",vin?' Sederf die" is n^m
Stichter verdwenen als uitgever, doch de
naam wordt nog steeds op de titelpagina
bijgehouden. Ook een onderzoek te Enk-
mor0!! inaiair ?ude,rc exemplaren heeft nim-
opheldering kunnen geven. Alle jaar
gangen van het jaar 1793 af. naast elkan
vijf meter beslaan een len*te van ruim
almanak eertijds gelezen
werd, blijkt uit het feit, dat enkele
blaadjes gevonden werden op Nova
Zembla afkomstig van den tocht
van Willem Barendtsz en de zij-
Pen.: deze blaadjes worden bewaard
in het Rijksmuseum in Aihsterdam.
Merkwaardig is de uitgave van het jaar
1798, waarin de eerste woorden zijn: „Vrii-
ieid. gelijkheid, broederschap". Wij hebben
oude jaargangen naast die uit deze en de
vorige eeuw gelegd. En zooals opgemerkt
er valt een zeker conservatisme te bespeu
ren, dat men elders niet dikwijls 7a|
treffen. Zoo zijn bijv. de teekens van den
Dierenriem hetzelfde gebleven. Ook de wa
tergetijden bleven onveranderd en op de
eerste bladzijde bleef het maandversje ver
meld. Trof men destijds fraaie houtsneden
aan, ook thans is dit nog 't geval.
„Ook de Enkhuizer sprokkelt
graagl"
In het algemeen namen in de oude al
manakken de voorspellingen een voorname
plaats in, hetgeen uit tallooze voorbeelden
blijkt. In de zoo juist genoemde „Enkhui'
zer", treft men elke maand een „maand
versje" aan. Zoo ook voor 1940, waar voor
Januari wordt gezegd:
Gelijk nu eeuwen ree'ds voordezen
Brengt4 de Almanak ook thans zijn groet.
Moog' hij nog lang de vraagbaak wezen
Voor al wie hem gebruiken moet!
En voor de maand Februari leest men:
Als er wat te sprokk'len valt,
Houd ik mij aanbevolen.
Ook de Enkhuizer sprokkelt graag,
Is in 't rapen lang niet traag!
Of er veel liefhebberij voor deze raads
man is? In 1938 bedroeg de oplage 31.700
stuks, en thans zijn er uim 28.000 verkocht.
Een merkwaardig verschijnsel, dat
zich in de lataste jaren heeft voor
gedaan, is, dat het afzetgebied
van dezen oudsten, dat over tiet ge-
heele land ligt, door de drooglcg-
mng van de Zuiderzee is veran
derd! Dit afzetgebied verplaatste
z,oh n.1. meer naar het Noorden.
Een verklaring biervoor is niet
moeilijk te vinden: bet houdt ver
band met de watergetijden, want
in bet bijzonder was en is deze
voorlichter een schippersalmanak.
De laatste jaren zijn er echter ook ver
schillende nuttige gegevens voor de land-
bouwende bevolking in opgenomen.
Eindigen we deze bijdrage met een type
rend rijmpje uit een oud-Hollandsche al-
manak, getiteld: „Ts dat niet mal?":
k Vertrouw den vleier niemendal,
k Weet, dat ie mien bedriegt;
°*r ?eur srraag (is dat niet mal?)
t Moois, dat ie van mien liegt.
Hetgeen inmiddels niet op het hier-**
schrevene van toepassing is
