Belangrijke Raadsbesluiten in 1939 5e Maune Kinderzegels in het afgeloopen jaar Het qe&Auifc Een optimistisch begin een' pessimistisch einde in 1939 De gemeenteraad heeft in het afge loopen jaar wel belangrijke veranderin gen ondergaan. Niet alleen de verkiezin gen van 21 Juni brachten een totaal ge wijzigde samenstelling van ons gemeente bestuur, maar door overlijden, door vertrek en andere oorzaken kwamen meer mutaties voor dan andere jaren Dat begon al direct bij de eerste raadsver gadering van dit jaar, die gehouden werd op 14 Februari. De heer C. Steenlage (s.d.) moest wegens vertrek naar Amsterdam zijn raads lidmaatschap neerleggen. Met hem verloor de s.d.a.p. een ambitieus lid. De heer Steenlage werd opgevolgd door den heer Van Buuren van Julianadorp, met wien de vierde plattelander in onzen raad zijn intrede deed. Een zwaarderen slag trof ons gemeente bestuur met het overlijden van wethouder de Boer, die op een dienstreis op 8 Juni van dit jaar even buiten Amsterdam onwel werd en die denzelfden avond in het Bur gerziekenhuis te Amsterdam overleed. Met hem ging een bekwaam bestuurder van onze gemeente heen. De jaren, die de heer de Boer zich in het politieke leven bewoog, deed hij zich kennen als een hard en serieus werker, onder wien tal van belangrijke din gen tot stand werden gebracht. Tot zijn opvolger in het college van B. en W. werd de heer Van Loo benoemd, die de por tefeuille van onderwijs van zijn voorganger overnam en ook in de nieuwe zittingsperiode deze portefeuille combineerde. Tot opvolger van den heer De Boer in den raad werd de heer J. Kreuger van Huisduinen benoemd, die in de gemeenteraadsvergadering van 18 Juli werd geinstalleerd en waarmee onze „buitengemeente" haar 5den vertegenwoordi ger kreeg. Men kan dus in Huisduinen en Julia nadorp niet klagen over een tekort aan verde digers van hun belangen. Om meteen de laatste mutatie te noemen! De heer C. Bakker (s.d.) nam de plaats van den heer W. Kraak in, die voor het raadslid maatschap bedankte. In de vergadering van 31 October werd de heer Bakker geinstalleerd. De gemeenteraadsverkiezingen. 1940, En nu we het dan toch over de veranderin gen in ons bestuurscollege hebben, kunnen we de verkiezingen van 21 Juni van dit jaar nog even releveeren. Die verkiezingen brachten een algeheele wijziging in de samenstelling van den raad teweeg en gaven den Vrijzinnig De mocraten een positie, die hun vrijwel de leiding van de gemeentezaken in handen gaf. Door het candidaatstellen van den heer P. van Twisk, door wethouder Van der Vaart gekwalificeerd als „de moderne Sinterklaas", wisten zij hun zetelaantal van vier op zeven te brengen. De heer Van Twisk werd, zooals men zich wel licht nog herinnert, tot tweemaal toe met voor keurstemmen gekozen. Voor de S.D.A.P. waren de verkiezingen een desillusie, ook al heeft men die dan met een opgewekt gezicht gedragen. Deze partij ver loor een zetel en daarmee tevens de lejdende positie, die zij de laatste jaren als grootste par tij van den raad bekleed had. In het vervolg zou de heer Van Loo de eerste viool spelen. Dat hij de gemeente niet uitsluitend wil vergasten op solo-spel, bleek bij zijn houding bij de wethou dersverkiezingen. Dank zij het standpunt van de V.D., zijn de drie grootste groepen vertegen woordigd in het dagelijksch bestuur van onze gemeente en naast de heeren Van Loo en Van der Vaart troont daar nu ook de vertegenwoor diger van de Chr. Prot. groepen, Mr. J. Mul der. Hij heeft den zetel van den heer Smits van de R.K. Staatspartij bezet, die bij de laatste verkiezingen gewipt werd. Want ook de R. K. Staatspartij deelde het lot van de S.D.A.P. en zag een van haar zetels verloren gaan, terwijl de gefusionneerde groepen Gemeentebelang en Nationaal belang ook een plaats achter de groene tafel zagen verdwijnen. De eenigen, die bij deze verkiezingen zijde sponnen, waren dus de Vrijzinnig Democraten. En zoo gaan we de nieuwe vierjarige periode in met een V.D. vlag in top en met Sociaal De mocratische, Chr. Protestantsche, Roomsch- Katholieke, Gem. en Nationaal Belang en „Economische" pavoiseervlaggetjes. Het goede begin. We willen dan nu nog even, in vogelvlucht, de belangrijke besluiten van den raad de revue laten passeeren. In de eerste raadsvergadering van dit jaar, die op 14 Februari gehouden, werd besloten tot verbetering van de Dijkstraat. Een bedrag van 10.000 gulden werd hiervoor uitgetrokken en wie 't Dijkje, na de moderniseering ziet, zal verzoend zijn met het vrij groote bedrag dat deze verbetering kostte. Vooral voor de bewo ners is het daar vrij wat lichter en vroolijker geworden en al is het waar, dat de onregelma tigheden van den bouw der woningen sterker spreekt, nu de boomen onder het mes van de moderniseering gevallen zijn, het geheel is er door opgeknapt. In diezelfde raadsvergadering werd ook het voorstel van B. en W. aangenomen voor het Doolhofplantsoentje. Hiermede was een bedrag van 884 gulden gemoeid. Ook dit is een belang rijke verbetering geworden in een woonbuurt, die van alle groen gespeend was. Het plant soentje in het Doolhof is zijn geld waard ge weest en de angst voor vandalisme is niet be waarheid. Dc school aan de Javastraat. In de volgende vergadering van den ge meenteraad, die van 14 Maart, werd besloten tot den bouw van de Openbare Lagere schoo aan de Javastraat, hoek Madoerastraat. en crodiet werd verleend van 84.550. De hee- ren Uithol en Feenstra Kuiper, die toen al een broederlijke eenheid demonstreerden, traden beiden in het krijt tegen den huns inziens te hoogen prijs voor deze school. Per klasse toch kostte deze school het bedrag van 12.000 gul den, terwijl in Franeker een school was ge bouwd, die per klasse juist de helft kostte. Wethouder De Boer verdedigde zijn voorstel en wist een glansrijke overwinning te behalen. Intusschen is met den bouw van deze school nog steeds niet begonnen en de veranderde we reldsituatie heeft op dit plaatselijk object haar invloed doen gelden, zoodat de hoek Java straatMadoerastraat nog steeds maagdelijk ligt te wachten op de eerste spade. Wij verne men evenwel, dat dit niet lang meer zal duren. De plannen voor een nieuw gebouw zijn gereed en zullen binnen korten tijd aan den raad wor den aangeboden. Aanleg van een Rosarium. In dezelfde vergadering werd besloten tot den aanleg van een rosarium. Een bedrag van 14.500 gulden werd gevoteerd. Evenwel van den minister van sociale zaken zou getracht wor den een vergoeding te krijgen, terwijl ook van Ged. Staten wat losgepingeld zou worden, zoo dat deze rozentuin, die bij het nieuwe gebouw van den Gemeentelijken Geneeskundigen dienst wordt aangelegd, aan de gemeente lang niet dit bedrag zal kosten. Een bedrag van 2250 gulden werd bestemd voor een nieuw toegangshek, een zitbank en een rijwielbergplaats bij de Donkere Duinen. In dezelfde zitting werd besloten tot in standhouding van den radiocursus aan de Zeevaartschool. Houden wat we hebben, dat is het standpunt van het college, een stand punt, dat in de meeste gevallen wel het juiste is, maar soms aanleiding kan zijn tot het in standhouden van zaken, die men beter op zou kunnen doeken. Ook werd in de zitting van 14 Maart be sloten tot de aanvaarding van het borst beeld van Dorus Rijkers, van het Dorus Rij kersfonds. Een gemeentekweekerij. In de volgende raadsvergadering, die 4 April gehouden werd, werd het voorstel van B. en W. aangenomen tot het inrichten van een kweekenj voor den dienst der plantsoe nen. Hiermee was een bedrag van 20.000 gul den gemoeid. Tegen stemden de heeren... Feenstra Kuiper en Uithol, die de inrichting te duur vonden. Het nieuwe begin. In de gemeenteraadsvergadering van 5 September was het plechtige oogenblik van de installatie van den nieuwen raad gekomen. Tal van nieuwe gezichten namen toen achter de groene tafel plaats en verschillende par tijen kregen een andere zitplaats, zoodat b.v. de Chr. Prot. Groep en Gem. en Nationaal Belang van links naar rechts verhuisden en de Vrijz. Democraten van rechts naar links. Als het btj een symbolische handeling blijft, dan is tegen deze omzetting geen bezwaar te maken! In deae eerste vergadering van den nieuwen raad, die plaats had onder den druk van den pas ingezetten oorlog tus- schen Duitschland, Engeland en Frank rijk, werd het voorstel van B. en W. tot het verleenen van een crediet van 10.000 gulden aangenomen voor de luchtbescher ming. Staande de vergadering werd dit bedrag verhoogd tot 40.000. Wel een be wijs van den ernst van den toestand. In deze vergadering deed de burgemeester mededeeling van den aanleg van loop graven met steun van de regeering en den aanschaf van 50.000 zakken zand. Gelukkig hebben ze tot op heden nog geen dienst behoeven te doen. De Gemeentebegrooting 1940. In een viertal zittingen op 14 en 15 Novem ber werd de gemeentebegrooting voor 1940 afgehandeld en aangenomen in ontvangsten en uitgaven op een bedrag van 3.673.075, onvoorzien 16.440 en kapitaalsdienst 1.325.665.— En daarmee waren de belangrijke besluiten voof dit en het volgend jaar genomen. Na tuurlijk onder de reserve, dat de toestand geen dingen zal vragen, die de heele opzet van onze begrooting in de war sturen. Alles is mogelijk onder de huidige omstandigheden. Doch laat ons den moed niet verliezen en ook vertrouwen hebben in het beleid en in zicht van het college van B. en W., dat ook in het afgeloopen jaar getoond heeft de be langen van de gemeente in het oog te houden. We willen dit korte overzicht van de meest belangrijke gebeurtenissen in ons gemeentelijk leven tenslotte niet beslui ten zonder de beste wenschen voor het gemeentebestuur en het toe te wenschen wijsheid om de belangen van onze ge meente op de beste wijze te behartigen. van verhoogt de waarde en het aanzien van uw poststukken Gedurende het afgeloopen jaar werd de functie van Commandant der Marine, tevens Commandant der Stelling van Den Helder, vervuld door den Schout-bij-Nacht H. Jolles. Op het Commandement der Marine werd de Chef Personeel, de Luitenant ter zee der le klasse H. J. F. K. v. d. Arend vervangen door zijn ranggenoot J.. C. d'Engelbronner. Onder de vele militaire maatregelen die gedurende het afgeloopen jaar werden genomen, was ook deze, waarbij het Hoofdkwartier van de Stel ling van den Helder belangrijk werd uitgebreid, zoo zelfs, dat er in het Directiegebouw onvol doende plaatsruimte was om de afdeeling Zee macht en Landmacht onder te brengen. In de maand Augustus werd derhalve besloten deq Staf van de Landmachtn aar elders te doen verhuizen, zoodat in het Paleis aan de Buiten haven uitsluitend de bureaux der afdeelingen Zeemacht zetelen. Naar aanleiding van de buitenlandsche ge beurtenissen werden er in dit jaar tal van maatregelen genomen, die de paraatheid van de Koninklijke Marine opvoerden. Vele sche pen en vaartuigen werden in dienst gesteld, een intensieve bewaking van de zeegaten en de wateren langs onze kusten werd ter hand genomen. Het een en ander bracht mee dat, behoudens in de maanden voor de Paaschdagen, spora disch bewegingen van H. Ms. schepen in de dagbladen werden aangekondigd. Reizen van oorlogsschepen. Voor het houden van een oefenreis vertrok op den 9en Januari H. Ms. Flottieljeleider „Tromp" onder bevel van den Kapitein ter zee L. A. C. M. Doorman uit de haven van Rotterdam. Op de reis werden Lissabon, Funchal, Cassablanca, Gibraltar, Tunis en Bordeaux aangedaan. Deze fraaie flottielje leider, de nieuwe aanwinst voor de Konink lijke Marine, een product van Nederlandsche scheepswerven, trok in het buitenland veel belangstelling. Woensdag den Hen Januari verliet H. Ms. „Sumatra" onder bevel van den Kapitein ter zee C. H. Brouwer onze haven voor een oefenreis in de Middellandsche Zee, waarbij Oran, Malta, Sardinië en Sicilië, Algiers en Tanger werden aangedaan. Het behoeft wel geen betoog, dat het bezoek aan deze ha vens bij de opleiding matrozen uit Vlissin- gen, die voor het eerst een zeereis mee maakten, in goede aarde viel. Den 12en Januari vertrok H. Ms. kanon neerboot „Johan Maurits van Nassau" onder bevel van den kapitein-luitenant ter zee P. Kronenberg via Dakar naar West-Indië om aldaar H. Ms. Artillerie-Instructieschip „Gel derland" te vervangen. Op de gebruikelijke wijze, waarbij het Stafmuziekkorps der Ko ninklijke Marine op het Havenhoofd stond op gesteld, werd het schip onder groote belang stelling uitgeleide gedaan. Den 24sten Januari keerde H. Ms. „Jan v. Brakel" onder bevel van den luitenant ter zee der le klasse Jhr. N. J. C. Versluijs uit West- Indië in de thuishaven terug; onder de tonen van ons Volkslied passeerde dit schip het Ha venhoofd, waar talrijke familieleden en re laties van opvarenden stonden opgesteld. Nadat den 7en Februari H. Ms. „Johan Maurits van Nassau" op Curagao was aan gekomen, vertrok H. Ms. „Gelderland" onder bevel van den kapitein-luitenant ter zee P. B. M. van Straelen den lOden Februari om den terugweg naar het moederland aan te vangen. Den 7en Maart, na een voorspoedige reis?" werd deze bodem door een talrijk publiek in de haven van Nieuwediep ontvangen. Den 27en en 28en Maart vond in samen werking met de Koninklijke Landmacht in de Gemeente Den Helder een Luchtbescher mingsoefening plaats. Den 25en Maart keerde H. Ms. „Sumatra" van zijn reis in de Middellandsche Zee be houden in onze haven terug, terwijl den 30en Maart H. Ms. „Tromp" van zijn Zuidelijke reis ter reede terugkeerde. Beide bodems vertrokken al heel spoedig naar Amsterdam, teneinde hun periodieke dokbeurt te ondergaan. Alarm. Den Ten April werd onze gemeente voor de eerste maal opgeschrikt, daar het voor den internationaal zeer gespannen toe stand noodzakelijk bleek alle militairen van Zee- en Landmacht ten spoedigste bij hun schip, inrichting c.q. onderdeel terug te roepen, hetgeen geschiedde door het zenden van hoornblazers door de stad. Hoewel de algemeene toestand niet geheel opklaarde, achtte de Regeering het niet noo- dig dieper ingrijpende maatregelen te ne men. Een drietal onderzeebooten vertrok in de maand April raar Oost en West-Indië. H. Ms. O 16" onder de bevelen van den luitenant ter zee der le klasse P. A. Mulock v. d. Vlies Bik en H. Ms. „O 13" en „O 14", onder den Groepscommandant, luitenant ter zee der le kl. H.Tichelman. In April gaf Zijne Koninklijke Hoogheid Bernhard, Prins der Nederlanden, eenige ma len blijk van Hoogstdeszelfs belangstelling, o.m. door de gevechtsoefeningen aan boord van H. Ms. „Tromp" bij te wonen. Den 27en April werd het smaldeel Rotter dam geformeerd. Een hooge eer viel de Koninklijke Marine te beurt toen Hare Majesteit de Koningin den wensch te kennen gaf de oefeningen van het smaldeel bij te wonen. Den 28en April embarkeerde Hare Majesteit, die zich deed vergezellen door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard, aan boord van H. Ms. „Tromp". Begunstigd door fraai weer volgde het Koninklijk gezelschap met groote belangstel ling de gevechtsoefeningen, de luchtdoelschiet oefeningen en de lanceeringen van de onder zeebooten, In den namiddag debarkeerden de Ko ningin en Prins Bernhard te Hoek van Hol land, waarna het smaldeel naar Rotterdam opstoomde teneinde zich voor de vlootdemon- stratie te Rotterdam voor te bereiden. Helaas moest door de bijzondere tijdsomstan digheden het deelnemende materieel en per soneel belangrijk worden beperkt. Toch mag gezegd worden, dat, niettegen staande het weer niet medewerkte, de talrijke demonstraties niet nagelaten hebben, indruk op het Rotterdamsche publiek te maken. Maandag 1 Mei werd het smaldeel ontbon den en vertrokken de eenheden wederom naar hun oefeningsterreinen. Den 19en Mei kwam de mijnenlegger, te vens instructieschip voor de adelborsten, „Willem van der Zaan" voor proeftochten in Den Helder. Van den 22en Mei tot den len Juni maakte H. Ms. „Tromp" een oefenreis naar de Noor- sche wateren, waarbij Oslo werd aangedaan. Den 15en Juni meerde H. Ms. „Tromp" in de haven, teneinde zich gereed te maken voor de uitreis naar Nederlandsch-Indië. Te vens had kort hierna de commandowisseling plaats, waarbij de kapitein ter zee L. A. C. M. Doorman vervangen werd door den kapi tein-luitenant ter zee J. W. Termijtelen. H. Ms. „Sumatra" maakte van 19 Juni Juli een korte buitenlandsche reis, waarbij Oban in Schotland werd aangedaan. Van den 4en tot en met den 7en Juli wer den gezamenlijke oefeningen gehouden, waar aan nagenoeg alle varende schepen hebben deelgenomen. Den 25en Juli had wederom het vertrek van een onderzeeboot, H. Ms. „O 19", plaats, onder bevel van den luitenant ter zee der le klasse K. van Dongen; kort daarvoor was het schip van den scheepsbouwer overgeno men en het vertrok thans naar Nederlandsch- Indië. Een talrijk publiek en vele familie leden van opvarenden deden de boot uitge leide, terwijl de Stafmuziek, diê op het Ha venhoofd stond opgesteld, door het ten gehoore brengen van eenige vroolijke muzieknummers trachtte het afscheid niet te zwaar te doen vallen. In het begin van Augustus werd ter ge legenheid van het jubileum van de haven van Delftzijl door een aantal eenheden van de Koninklijke Marine, daaraan luister bijgezet. Vooral het Marinestafmuziek korps oogstte, meer in het bijzonder in de provincie-hoofdplaats Groningen, waar men uitteraard weinig van de Koninklijke Marine ziet, groot succes. Zeer zeker hebben deze dagen bijgedragen om in dit gedeelte van Nederland de Weermacht in het geheel en de Koninklijke Marine in het bijzonder populair te maken. Den 5en Augustus, gedurende den nacht, werd Nederland blij verrast door de ge boorte van een tweede Prinsesje. Het be hoeft wel geen betoog dat de Koninklijke Marine in al haar geleidingen dit heuge lijke feit spontaan heeft herdacht. Van 4 t.m. 7 Augustus bezocht het Fran- sche Visscherjj-Politievaartuig „Quentin Roo- sevelt" onze haven. De nationale feestdag op 7 Augustus ter eere van de geboorte van Prinses Irene, werd mede door de Koninklijke Marine in volle vreugde gevierd. Den 19en Augustus vertrok H. Ms. „Tromp", na vooraf door Zijne Excellentie den Minister van Defensie, vergezeld van den Chef van den Marinestaf, te zijn geïnspecteerd, onder groote belangstelling en met het gebruikelijke ceremonieel naar Oost-Indië. In het laatst van de maand Augustus spitsten zich de internationale verhoudingen meer en meer toe, zoodat op Maandag 28 Augustus de mobilisatie van de Nederland sche Weermacht werd afgekondigd. Vastberaden en kalm werd dit besluit door het Nederlandsche Volk ontvangen en de mobilisatie verliep geheel naar wensch, kalm en rustig. Naar aanleiding van het gewapende con flict tusschen Duitschland en Polen op den len September, verklaarden Engeland en Frankrijk den oorlog aan eerstgenoemd land. Met den meesten spoed werden die maat regelen genomen die noodig zijn om de paraat heid van de Koninklijke Marine, om een strikte neutraliteit naar alle zijden te hand haven, te verhoogen. Rampen. Den 8en September trof de Marine een groote ramp, doordat H. Ms. mijnenveger „Willem van Ewijck" op een mijn liep, waar door 31 jonge mannen in dienst van het Vaderland het leven lieten. Het behoeft wel geen betoog, dat geheel Nederland en in het bijzonder de Koninklijke Marine, vervuld was van diep medegevoel met de slachtoffers en hun nabestaanden. Maandag 18 November had voor de vermisten van de ramp een plechtige kranslegging plaats b(j het monument „Voor hen die vielen". Behoudens een groot aantal kransen, welke werden ge legd door de Koninklijke Marine en Landmacht, de Gemeente Den Helder en verschillende vereeniglngen uit Den Hel der, dat zoo innig met het wel en wee der Marine meeleeft, toonden de v(Jf in Nederland werkzame buitenlandsche Ma- rine-attaché's bij deze sobere plechtig heid het medegevoel van hun Marine's door een krans aan den voet van het monument te leggen. Dat onze Hooge Landsvrouwe met het wel en wee van Haar Marine meeleeft, bleek ook ditmaal, daar Zij den schout-bij-nacht C. baron de Vos van Steenwijk opdroeg op Maandag d.a.v. namens Haar een krans te leggen bij het monument „Voohen die vielen". Nauwelijks hersteld van 'dezen slag deed op 1 October een nieuwe slag ons opschrikken, ditmaal was dit H. Ms. „Jan van Gelder", die door een mijn beschadigd werd en waarbij een zestal jonge menschenlevens viel te be treuren. Daar de mobilteaftetgestancl niet toelaat aangelegenheden betreffende scheepsbewegin- gen te publiceeren, wordt verder volstaan met op te merken, dat in het laatst van Augustus H. Ms. Artillerie-Instructieschip „Van Kins- bergen" en H. Ms. „O 20" nog in dienst ge steld werden. Voorwaar een goede aanwinst ■voor de Koninklijke Marine in deze moeilijke tijden. Sportprestaties. Doordat herhaaldelijk verschuivingen van personeel hebben plaats gevonden en schepen in en uit dienst gesteld werden, konden de jaarlijksche wedstrijden, met uitzondering van de scherm-, boks- en worstelwedstrijden, de periodieke- en eindwedstrijden der Koninklijke Marine Jachtclub en een bescheiden deel name van enkele detachementen aan de 4- daagsche afstandsmarschen, niet worden ge houden. De internationale Star-jachten-wedstrijden, die jaarlijks in Kiel gehouden worden, von den dit jaar echter wel plaats en wederom was daar een équipe der Koninklijke Neder landsche Marine, aangevoerd door den kapi tein-luitenant ter zee G. G. Bozuwa, aan wezig. Hoewel de behaalde resultaten fraaier wa ren dan het voorgaande jaar en de Neder landsche zeilers tot de besten behoorden, kwa men zij niet voor den prijs in aanmerking. Jubileum Stafmuziek. Dit verslag zou niet juist zijn, indien we het jubileum van het bij Helder's burgerij zoo populaire Stafmuziekkorps der Koninklijke Marine niet zouden memoreeren. Den len April van het afgeloopen jaar was het 75 jaar geleden, dat bij een Koninklijk Besluit in het jaar 1864 aan het Stafmuziek korps de huidige naam en organisatie werd gegeven. Bewijzen van medeleven van het geheele land, zoowel van de zijde der Marinestand plaatsen, als de gemeente Den Helder en Hel ders burgerij werden ontvangen. In de tal rijke redevoeringen, die op den feestavond, den len April werden gehouden, kwam wel duidelijk naar voren, welke plaats de Marine staf muziek bij zoovelen in den lande inneemt. Evenals het vorige jaar heeft ook van Maandag 17 t.m. 22 Juli 1939 „de Staf" een rondreis langs de maritieme commande- menten gemaakt; deze reis werd vooral in de groote steden maar ook in Zeeland dienstbaar gemaakt om de weermacht en speciaal de Koninklijke Marine meer populair te maken. Zooals ieder jaar werden ook nu de 4-daag- sche afstandmarschen, welke werden gehou den van den 24en tot en met den 28en Juli, door het Marinestafmuziekkorps als eenig militair muziekkorps opgeluisterd. Haast?haast nooit hebben gewone bestellingen haast I Laat de bestelauto van uw winkelier dus geen extra-ritten maken: helpt mee, omNeerlands benzine verbruik te beperken: het is een eisch des tijdsHaast u, om die ,geen-haast-ge- woonte" tot de uwe te maken De dienst gaat met zijn tijd mee. Drie onderzeebooten vertrokken in het af geloopen jaar uit de buitenhaven naar West- Indië. De reis van Hr. Ms. „O 16" onder com mando van den luitenant ter zee le klasse P. A. Mulock van der Vlies Bik was een recordreis. In Ned.-Indië werd de boot dadelijk bij het Eskader ingedeeld en maakte enkele dagen na aankomst- groote reizen door den archipel. De reis van Hr. Ms. „O 19" onder bevel van den luitenant ter zee der le klasse K. van Dongen begon eind Juli, en eindigde toen de oorlog in Europa was uitgebroken. Het laatste gedeelte der reis werd bespoe digd. Hr. Ms. „O 20" onder luitenant ter zee der le klasse A. J. Bussemaker ver trok begin October in eskader-verband met Hr. Ms. „O 15" en Hr. Ms. „Van Kinsbergen" naar West-Indië. Van Curagao vertrok het schip alleen met grooten spoed naar Ned. Indië. Het zijn alle drie reizen geweest zonder veel voorbereidingstijd, zoodat extra veel van personeel en materieel moest worden gevergd. Zoowel het personeel als het materieel gaan echter vooruit, zoodat ook hier weer bleek, dat de Onderzeedienst met zijn tijd meegaat. Behalve de reeds genoemde Hr. Ms. „O 15" onder luitenant ter zee der 2e klasse H. M. L. F. E. van Oostrum Soede maak te ook Hr. Ms. „O 14" onder luitenant ter zee der le klasse H. Tichelman met Hr. Ms. „O 13" onder luitenant ter zee der le klasse J. F. van Duim een reis naar West-Indië. Eind Augustus keerde Hr. Ms. „O 13" wederom in onze haven terug. Ook dit waren reizen zonder veel voorbereiding. Het verblijf in West-Indië, waar de accom modatie aan den wal niet te vergelijken is met Den Helder of Soerabaia, stelt wel zeer bijzondere eischen aan de bemanningen. De overige booten waren in Nederland in dienst. In de spannende dagen van April en na afkondiging van de mobilisatie was onze onderzeevloot paraat. Bij de mobilisatie za gen wij weer veel bekende oricTerzeeboot- gezichten terug. Reserve-officieren, onder officieren en reeds gepensioneerden melden zich onverwijld aan. Ook van andere schepen en diensten kwamen oude bekenden bij den Onderzeedienst terug. In September, tijdens het bezoek van H. M. de Koningin aan onze stelling, inspec teerde Hare Majesteit de in de buitenhaven liggende onderzeebooten. Daarna begaf de Koningin zich aan boord van Hr. Ms. „O 20"-, welk schip eenige dagen later naar Ned. Indië zou vertrekken. Op 7 April werd het commando over den Onderzeedienst overgegeven door den kapitein luitenant ter zee C. Hellingman aan den luitenant ter zee der le klasse J. Callenfels. De in aanbouw zijnde onderzeebooten na- C ren hun voltooiing. De „O 21" en „O 23" ■1 -pen reeds van stapel. Deze booten zullen 'binnenkort hunne proeftochten aanvangen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 13