Belangrijke
Raadsbesluiten
in 1939
5e Maune
Kinderzegels
in het afgeloopen jaar
Het qe&Auifc
Een optimistisch begin
een' pessimistisch einde
in 1939
De gemeenteraad heeft in het afge
loopen jaar wel belangrijke veranderin
gen ondergaan. Niet alleen de verkiezin
gen van 21 Juni brachten een totaal ge
wijzigde samenstelling van ons gemeente
bestuur, maar door overlijden, door
vertrek en andere oorzaken kwamen meer
mutaties voor dan andere jaren
Dat begon al direct bij de eerste raadsver
gadering van dit jaar, die gehouden werd op
14 Februari. De heer C. Steenlage (s.d.) moest
wegens vertrek naar Amsterdam zijn raads
lidmaatschap neerleggen. Met hem verloor de
s.d.a.p. een ambitieus lid. De heer Steenlage
werd opgevolgd door den heer Van Buuren van
Julianadorp, met wien de vierde plattelander in
onzen raad zijn intrede deed.
Een zwaarderen slag trof ons gemeente
bestuur met het overlijden van wethouder
de Boer, die op een dienstreis op 8 Juni van
dit jaar even buiten Amsterdam onwel
werd en die denzelfden avond in het Bur
gerziekenhuis te Amsterdam overleed. Met
hem ging een bekwaam bestuurder van
onze gemeente heen. De jaren, die de heer
de Boer zich in het politieke leven bewoog,
deed hij zich kennen als een hard en serieus
werker, onder wien tal van belangrijke din
gen tot stand werden gebracht.
Tot zijn opvolger in het college van B. en W.
werd de heer Van Loo benoemd, die de por
tefeuille van onderwijs van zijn voorganger
overnam en ook in de nieuwe zittingsperiode
deze portefeuille combineerde.
Tot opvolger van den heer De Boer in den
raad werd de heer J. Kreuger van Huisduinen
benoemd, die in de gemeenteraadsvergadering
van 18 Juli werd geinstalleerd en waarmee onze
„buitengemeente" haar 5den vertegenwoordi
ger kreeg. Men kan dus in Huisduinen en Julia
nadorp niet klagen over een tekort aan verde
digers van hun belangen.
Om meteen de laatste mutatie te noemen!
De heer C. Bakker (s.d.) nam de plaats van
den heer W. Kraak in, die voor het raadslid
maatschap bedankte. In de vergadering van
31 October werd de heer Bakker geinstalleerd.
De gemeenteraadsverkiezingen.
1940,
En nu we het dan toch over de veranderin
gen in ons bestuurscollege hebben, kunnen we
de verkiezingen van 21 Juni van dit jaar nog
even releveeren. Die verkiezingen brachten
een algeheele wijziging in de samenstelling van
den raad teweeg en gaven den Vrijzinnig De
mocraten een positie, die hun vrijwel de leiding
van de gemeentezaken in handen gaf. Door het
candidaatstellen van den heer P. van Twisk,
door wethouder Van der Vaart gekwalificeerd
als „de moderne Sinterklaas", wisten zij hun
zetelaantal van vier op zeven te brengen. De
heer Van Twisk werd, zooals men zich wel
licht nog herinnert, tot tweemaal toe met voor
keurstemmen gekozen.
Voor de S.D.A.P. waren de verkiezingen een
desillusie, ook al heeft men die dan met een
opgewekt gezicht gedragen. Deze partij ver
loor een zetel en daarmee tevens de lejdende
positie, die zij de laatste jaren als grootste par
tij van den raad bekleed had. In het vervolg zou
de heer Van Loo de eerste viool spelen. Dat hij
de gemeente niet uitsluitend wil vergasten op
solo-spel, bleek bij zijn houding bij de wethou
dersverkiezingen. Dank zij het standpunt van
de V.D., zijn de drie grootste groepen vertegen
woordigd in het dagelijksch bestuur van onze
gemeente en naast de heeren Van Loo en Van
der Vaart troont daar nu ook de vertegenwoor
diger van de Chr. Prot. groepen, Mr. J. Mul
der. Hij heeft den zetel van den heer Smits van
de R.K. Staatspartij bezet, die bij de laatste
verkiezingen gewipt werd. Want ook de R. K.
Staatspartij deelde het lot van de S.D.A.P. en
zag een van haar zetels verloren gaan, terwijl
de gefusionneerde groepen Gemeentebelang en
Nationaal belang ook een plaats achter de
groene tafel zagen verdwijnen.
De eenigen, die bij deze verkiezingen zijde
sponnen, waren dus de Vrijzinnig Democraten.
En zoo gaan we de nieuwe vierjarige periode
in met een V.D. vlag in top en met Sociaal De
mocratische, Chr. Protestantsche, Roomsch-
Katholieke, Gem. en Nationaal Belang en
„Economische" pavoiseervlaggetjes.
Het goede begin.
We willen dan nu nog even, in vogelvlucht,
de belangrijke besluiten van den raad de revue
laten passeeren.
In de eerste raadsvergadering van dit jaar,
die op 14 Februari gehouden, werd besloten
tot verbetering van de Dijkstraat. Een bedrag
van 10.000 gulden werd hiervoor uitgetrokken
en wie 't Dijkje, na de moderniseering ziet, zal
verzoend zijn met het vrij groote bedrag dat
deze verbetering kostte. Vooral voor de bewo
ners is het daar vrij wat lichter en vroolijker
geworden en al is het waar, dat de onregelma
tigheden van den bouw der woningen sterker
spreekt, nu de boomen onder het mes van de
moderniseering gevallen zijn, het geheel is er
door opgeknapt.
In diezelfde raadsvergadering werd ook het
voorstel van B. en W. aangenomen voor het
Doolhofplantsoentje. Hiermede was een bedrag
van 884 gulden gemoeid. Ook dit is een belang
rijke verbetering geworden in een woonbuurt,
die van alle groen gespeend was. Het plant
soentje in het Doolhof is zijn geld waard ge
weest en de angst voor vandalisme is niet be
waarheid.
Dc school aan de Javastraat.
In de volgende vergadering van den ge
meenteraad, die van 14 Maart, werd besloten
tot den bouw van de Openbare Lagere schoo
aan de Javastraat, hoek Madoerastraat. en
crodiet werd verleend van 84.550. De hee-
ren Uithol en Feenstra Kuiper, die toen al een
broederlijke eenheid demonstreerden, traden
beiden in het krijt tegen den huns inziens te
hoogen prijs voor deze school. Per klasse toch
kostte deze school het bedrag van 12.000 gul
den, terwijl in Franeker een school was ge
bouwd, die per klasse juist de helft kostte.
Wethouder De Boer verdedigde zijn voorstel
en wist een glansrijke overwinning te behalen.
Intusschen is met den bouw van deze school
nog steeds niet begonnen en de veranderde we
reldsituatie heeft op dit plaatselijk object haar
invloed doen gelden, zoodat de hoek Java
straatMadoerastraat nog steeds maagdelijk
ligt te wachten op de eerste spade. Wij verne
men evenwel, dat dit niet lang meer zal duren.
De plannen voor een nieuw gebouw zijn gereed
en zullen binnen korten tijd aan den raad wor
den aangeboden.
Aanleg van een Rosarium.
In dezelfde vergadering werd besloten tot
den aanleg van een rosarium. Een bedrag van
14.500 gulden werd gevoteerd. Evenwel van den
minister van sociale zaken zou getracht wor
den een vergoeding te krijgen, terwijl ook van
Ged. Staten wat losgepingeld zou worden, zoo
dat deze rozentuin, die bij het nieuwe gebouw
van den Gemeentelijken Geneeskundigen dienst
wordt aangelegd, aan de gemeente lang niet dit
bedrag zal kosten.
Een bedrag van 2250 gulden werd bestemd
voor een nieuw toegangshek, een zitbank en
een rijwielbergplaats bij de Donkere Duinen.
In dezelfde zitting werd besloten tot in
standhouding van den radiocursus aan de
Zeevaartschool. Houden wat we hebben, dat
is het standpunt van het college, een stand
punt, dat in de meeste gevallen wel het juiste
is, maar soms aanleiding kan zijn tot het in
standhouden van zaken, die men beter op
zou kunnen doeken.
Ook werd in de zitting van 14 Maart be
sloten tot de aanvaarding van het borst
beeld van Dorus Rijkers, van het Dorus Rij
kersfonds.
Een gemeentekweekerij.
In de volgende raadsvergadering, die 4
April gehouden werd, werd het voorstel van
B. en W. aangenomen tot het inrichten van
een kweekenj voor den dienst der plantsoe
nen. Hiermee was een bedrag van 20.000 gul
den gemoeid. Tegen stemden de heeren...
Feenstra Kuiper en Uithol, die de inrichting
te duur vonden.
Het nieuwe begin.
In de gemeenteraadsvergadering van 5
September was het plechtige oogenblik van
de installatie van den nieuwen raad gekomen.
Tal van nieuwe gezichten namen toen achter
de groene tafel plaats en verschillende par
tijen kregen een andere zitplaats, zoodat b.v.
de Chr. Prot. Groep en Gem. en Nationaal
Belang van links naar rechts verhuisden en
de Vrijz. Democraten van rechts naar links.
Als het btj een symbolische handeling blijft,
dan is tegen deze omzetting geen bezwaar te
maken!
In deae eerste vergadering van den
nieuwen raad, die plaats had onder den
druk van den pas ingezetten oorlog tus-
schen Duitschland, Engeland en Frank
rijk, werd het voorstel van B. en W. tot
het verleenen van een crediet van 10.000
gulden aangenomen voor de luchtbescher
ming. Staande de vergadering werd dit
bedrag verhoogd tot 40.000. Wel een be
wijs van den ernst van den toestand. In
deze vergadering deed de burgemeester
mededeeling van den aanleg van loop
graven met steun van de regeering en
den aanschaf van 50.000 zakken zand.
Gelukkig hebben ze tot op heden nog
geen dienst behoeven te doen.
De Gemeentebegrooting 1940.
In een viertal zittingen op 14 en 15 Novem
ber werd de gemeentebegrooting voor 1940
afgehandeld en aangenomen in ontvangsten
en uitgaven op een bedrag van 3.673.075,
onvoorzien 16.440 en kapitaalsdienst
1.325.665.—
En daarmee waren de belangrijke besluiten
voof dit en het volgend jaar genomen. Na
tuurlijk onder de reserve, dat de toestand
geen dingen zal vragen, die de heele opzet
van onze begrooting in de war sturen. Alles
is mogelijk onder de huidige omstandigheden.
Doch laat ons den moed niet verliezen en
ook vertrouwen hebben in het beleid en in
zicht van het college van B. en W., dat ook
in het afgeloopen jaar getoond heeft de be
langen van de gemeente in het oog te houden.
We willen dit korte overzicht van de
meest belangrijke gebeurtenissen in ons
gemeentelijk leven tenslotte niet beslui
ten zonder de beste wenschen voor het
gemeentebestuur en het toe te wenschen
wijsheid om de belangen van onze ge
meente op de beste wijze te behartigen.
van
verhoogt de waarde
en het aanzien
van uw poststukken
Gedurende het afgeloopen jaar werd de
functie van Commandant der Marine, tevens
Commandant der Stelling van Den Helder,
vervuld door den Schout-bij-Nacht H. Jolles.
Op het Commandement der Marine werd de
Chef Personeel, de Luitenant ter zee der le
klasse H. J. F. K. v. d. Arend vervangen door
zijn ranggenoot J.. C. d'Engelbronner. Onder
de vele militaire maatregelen die gedurende
het afgeloopen jaar werden genomen, was ook
deze, waarbij het Hoofdkwartier van de Stel
ling van den Helder belangrijk werd uitgebreid,
zoo zelfs, dat er in het Directiegebouw onvol
doende plaatsruimte was om de afdeeling Zee
macht en Landmacht onder te brengen. In de
maand Augustus werd derhalve besloten deq
Staf van de Landmachtn aar elders te doen
verhuizen, zoodat in het Paleis aan de Buiten
haven uitsluitend de bureaux der afdeelingen
Zeemacht zetelen.
Naar aanleiding van de buitenlandsche ge
beurtenissen werden er in dit jaar tal van
maatregelen genomen, die de paraatheid van
de Koninklijke Marine opvoerden. Vele sche
pen en vaartuigen werden in dienst gesteld,
een intensieve bewaking van de zeegaten en
de wateren langs onze kusten werd ter hand
genomen.
Het een en ander bracht mee dat, behoudens
in de maanden voor de Paaschdagen, spora
disch bewegingen van H. Ms. schepen in de
dagbladen werden aangekondigd.
Reizen van oorlogsschepen.
Voor het houden van een oefenreis vertrok
op den 9en Januari H. Ms. Flottieljeleider
„Tromp" onder bevel van den Kapitein ter
zee L. A. C. M. Doorman uit de haven van
Rotterdam. Op de reis werden Lissabon,
Funchal, Cassablanca, Gibraltar, Tunis en
Bordeaux aangedaan. Deze fraaie flottielje
leider, de nieuwe aanwinst voor de Konink
lijke Marine, een product van Nederlandsche
scheepswerven, trok in het buitenland veel
belangstelling.
Woensdag den Hen Januari verliet H. Ms.
„Sumatra" onder bevel van den Kapitein ter
zee C. H. Brouwer onze haven voor een
oefenreis in de Middellandsche Zee, waarbij
Oran, Malta, Sardinië en Sicilië, Algiers en
Tanger werden aangedaan. Het behoeft wel
geen betoog, dat het bezoek aan deze ha
vens bij de opleiding matrozen uit Vlissin-
gen, die voor het eerst een zeereis mee
maakten, in goede aarde viel.
Den 12en Januari vertrok H. Ms. kanon
neerboot „Johan Maurits van Nassau" onder
bevel van den kapitein-luitenant ter zee P.
Kronenberg via Dakar naar West-Indië om
aldaar H. Ms. Artillerie-Instructieschip „Gel
derland" te vervangen. Op de gebruikelijke
wijze, waarbij het Stafmuziekkorps der Ko
ninklijke Marine op het Havenhoofd stond op
gesteld, werd het schip onder groote belang
stelling uitgeleide gedaan.
Den 24sten Januari keerde H. Ms. „Jan v.
Brakel" onder bevel van den luitenant ter zee
der le klasse Jhr. N. J. C. Versluijs uit West-
Indië in de thuishaven terug; onder de tonen
van ons Volkslied passeerde dit schip het Ha
venhoofd, waar talrijke familieleden en re
laties van opvarenden stonden opgesteld.
Nadat den 7en Februari H. Ms. „Johan
Maurits van Nassau" op Curagao was aan
gekomen, vertrok H. Ms. „Gelderland" onder
bevel van den kapitein-luitenant ter zee P.
B. M. van Straelen den lOden Februari om
den terugweg naar het moederland aan te
vangen.
Den 7en Maart, na een voorspoedige reis?"
werd deze bodem door een talrijk publiek in
de haven van Nieuwediep ontvangen.
Den 27en en 28en Maart vond in samen
werking met de Koninklijke Landmacht in de
Gemeente Den Helder een Luchtbescher
mingsoefening plaats.
Den 25en Maart keerde H. Ms. „Sumatra"
van zijn reis in de Middellandsche Zee be
houden in onze haven terug, terwijl den 30en
Maart H. Ms. „Tromp" van zijn Zuidelijke
reis ter reede terugkeerde.
Beide bodems vertrokken al heel spoedig
naar Amsterdam, teneinde hun periodieke
dokbeurt te ondergaan.
Alarm.
Den Ten April werd onze gemeente voor
de eerste maal opgeschrikt, daar het voor
den internationaal zeer gespannen toe
stand noodzakelijk bleek alle militairen
van Zee- en Landmacht ten spoedigste
bij hun schip, inrichting c.q. onderdeel
terug te roepen, hetgeen geschiedde door
het zenden van hoornblazers door de
stad.
Hoewel de algemeene toestand niet geheel
opklaarde, achtte de Regeering het niet noo-
dig dieper ingrijpende maatregelen te ne
men.
Een drietal onderzeebooten vertrok in de
maand April raar Oost en West-Indië. H. Ms.
O 16" onder de bevelen van den luitenant
ter zee der le klasse P. A. Mulock v. d.
Vlies Bik en H. Ms. „O 13" en „O 14", onder
den Groepscommandant, luitenant ter zee der
le kl. H.Tichelman.
In April gaf Zijne Koninklijke Hoogheid
Bernhard, Prins der Nederlanden, eenige ma
len blijk van Hoogstdeszelfs belangstelling,
o.m. door de gevechtsoefeningen aan boord
van H. Ms. „Tromp" bij te wonen.
Den 27en April werd het smaldeel Rotter
dam geformeerd.
Een hooge eer viel de Koninklijke Marine
te beurt toen Hare Majesteit de Koningin den
wensch te kennen gaf de oefeningen van
het smaldeel bij te wonen. Den 28en April
embarkeerde Hare Majesteit, die zich deed
vergezellen door Zijne Koninklijke Hoogheid
Prins Bernhard, aan boord van H. Ms.
„Tromp".
Begunstigd door fraai weer volgde het
Koninklijk gezelschap met groote belangstel
ling de gevechtsoefeningen, de luchtdoelschiet
oefeningen en de lanceeringen van de onder
zeebooten,
In den namiddag debarkeerden de Ko
ningin en Prins Bernhard te Hoek van Hol
land, waarna het smaldeel naar Rotterdam
opstoomde teneinde zich voor de vlootdemon-
stratie te Rotterdam voor te bereiden.
Helaas moest door de bijzondere tijdsomstan
digheden het deelnemende materieel en per
soneel belangrijk worden beperkt.
Toch mag gezegd worden, dat, niettegen
staande het weer niet medewerkte, de talrijke
demonstraties niet nagelaten hebben, indruk
op het Rotterdamsche publiek te maken.
Maandag 1 Mei werd het smaldeel ontbon
den en vertrokken de eenheden wederom
naar hun oefeningsterreinen.
Den 19en Mei kwam de mijnenlegger, te
vens instructieschip voor de adelborsten,
„Willem van der Zaan" voor proeftochten in
Den Helder.
Van den 22en Mei tot den len Juni maakte
H. Ms. „Tromp" een oefenreis naar de Noor-
sche wateren, waarbij Oslo werd aangedaan.
Den 15en Juni meerde H. Ms. „Tromp"
in de haven, teneinde zich gereed te maken
voor de uitreis naar Nederlandsch-Indië. Te
vens had kort hierna de commandowisseling
plaats, waarbij de kapitein ter zee L. A. C.
M. Doorman vervangen werd door den kapi
tein-luitenant ter zee J. W. Termijtelen.
H. Ms. „Sumatra" maakte van 19 Juni
Juli een korte buitenlandsche reis, waarbij
Oban in Schotland werd aangedaan.
Van den 4en tot en met den 7en Juli wer
den gezamenlijke oefeningen gehouden, waar
aan nagenoeg alle varende schepen hebben
deelgenomen.
Den 25en Juli had wederom het vertrek
van een onderzeeboot, H. Ms. „O 19", plaats,
onder bevel van den luitenant ter zee der le
klasse K. van Dongen; kort daarvoor was
het schip van den scheepsbouwer overgeno
men en het vertrok thans naar Nederlandsch-
Indië. Een talrijk publiek en vele familie
leden van opvarenden deden de boot uitge
leide, terwijl de Stafmuziek, diê op het Ha
venhoofd stond opgesteld, door het ten gehoore
brengen van eenige vroolijke muzieknummers
trachtte het afscheid niet te zwaar te doen
vallen.
In het begin van Augustus werd ter ge
legenheid van het jubileum van de haven
van Delftzijl door een aantal eenheden
van de Koninklijke Marine, daaraan luister
bijgezet. Vooral het Marinestafmuziek
korps oogstte, meer in het bijzonder in de
provincie-hoofdplaats Groningen, waar
men uitteraard weinig van de Koninklijke
Marine ziet, groot succes. Zeer zeker
hebben deze dagen bijgedragen om in dit
gedeelte van Nederland de Weermacht in
het geheel en de Koninklijke Marine in
het bijzonder populair te maken.
Den 5en Augustus, gedurende den nacht,
werd Nederland blij verrast door de ge
boorte van een tweede Prinsesje. Het be
hoeft wel geen betoog dat de Koninklijke
Marine in al haar geleidingen dit heuge
lijke feit spontaan heeft herdacht.
Van 4 t.m. 7 Augustus bezocht het Fran-
sche Visscherjj-Politievaartuig „Quentin Roo-
sevelt" onze haven. De nationale feestdag op
7 Augustus ter eere van de geboorte van
Prinses Irene, werd mede door de Koninklijke
Marine in volle vreugde gevierd.
Den 19en Augustus vertrok H. Ms. „Tromp",
na vooraf door Zijne Excellentie den Minister
van Defensie, vergezeld van den Chef van
den Marinestaf, te zijn geïnspecteerd, onder
groote belangstelling en met het gebruikelijke
ceremonieel naar Oost-Indië.
In het laatst van de maand Augustus
spitsten zich de internationale verhoudingen
meer en meer toe, zoodat op Maandag 28
Augustus de mobilisatie van de Nederland
sche Weermacht werd afgekondigd.
Vastberaden en kalm werd dit besluit door
het Nederlandsche Volk ontvangen en de
mobilisatie verliep geheel naar wensch, kalm
en rustig.
Naar aanleiding van het gewapende con
flict tusschen Duitschland en Polen op den
len September, verklaarden Engeland en
Frankrijk den oorlog aan eerstgenoemd land.
Met den meesten spoed werden die maat
regelen genomen die noodig zijn om de paraat
heid van de Koninklijke Marine, om een
strikte neutraliteit naar alle zijden te hand
haven, te verhoogen.
Rampen.
Den 8en September trof de Marine een
groote ramp, doordat H. Ms. mijnenveger
„Willem van Ewijck" op een mijn liep, waar
door 31 jonge mannen in dienst van het
Vaderland het leven lieten.
Het behoeft wel geen betoog, dat geheel
Nederland en in het bijzonder de Koninklijke
Marine, vervuld was van diep medegevoel met
de slachtoffers en hun nabestaanden.
Maandag 18 November had voor de
vermisten van de ramp een plechtige
kranslegging plaats b(j het monument
„Voor hen die vielen". Behoudens een
groot aantal kransen, welke werden ge
legd door de Koninklijke Marine en
Landmacht, de Gemeente Den Helder en
verschillende vereeniglngen uit Den Hel
der, dat zoo innig met het wel en wee
der Marine meeleeft, toonden de v(Jf in
Nederland werkzame buitenlandsche Ma-
rine-attaché's bij deze sobere plechtig
heid het medegevoel van hun Marine's
door een krans aan den voet van het
monument te leggen.
Dat onze Hooge Landsvrouwe met het wel
en wee van Haar Marine meeleeft, bleek ook
ditmaal, daar Zij den schout-bij-nacht C.
baron de Vos van Steenwijk opdroeg op
Maandag d.a.v. namens Haar een krans te
leggen bij het monument „Voohen die
vielen".
Nauwelijks hersteld van 'dezen slag deed op
1 October een nieuwe slag ons opschrikken,
ditmaal was dit H. Ms. „Jan van Gelder",
die door een mijn beschadigd werd en waarbij
een zestal jonge menschenlevens viel te be
treuren.
Daar de mobilteaftetgestancl niet toelaat
aangelegenheden betreffende scheepsbewegin-
gen te publiceeren, wordt verder volstaan met
op te merken, dat in het laatst van Augustus
H. Ms. Artillerie-Instructieschip „Van Kins-
bergen" en H. Ms. „O 20" nog in dienst ge
steld werden. Voorwaar een goede aanwinst
■voor de Koninklijke Marine in deze moeilijke
tijden.
Sportprestaties.
Doordat herhaaldelijk verschuivingen van
personeel hebben plaats gevonden en schepen
in en uit dienst gesteld werden, konden de
jaarlijksche wedstrijden, met uitzondering van
de scherm-, boks- en worstelwedstrijden, de
periodieke- en eindwedstrijden der Koninklijke
Marine Jachtclub en een bescheiden deel
name van enkele detachementen aan de 4-
daagsche afstandsmarschen, niet worden ge
houden.
De internationale Star-jachten-wedstrijden,
die jaarlijks in Kiel gehouden worden, von
den dit jaar echter wel plaats en wederom
was daar een équipe der Koninklijke Neder
landsche Marine, aangevoerd door den kapi
tein-luitenant ter zee G. G. Bozuwa, aan
wezig.
Hoewel de behaalde resultaten fraaier wa
ren dan het voorgaande jaar en de Neder
landsche zeilers tot de besten behoorden, kwa
men zij niet voor den prijs in aanmerking.
Jubileum Stafmuziek.
Dit verslag zou niet juist zijn, indien we het
jubileum van het bij Helder's burgerij zoo
populaire Stafmuziekkorps der Koninklijke
Marine niet zouden memoreeren.
Den len April van het afgeloopen jaar was
het 75 jaar geleden, dat bij een Koninklijk
Besluit in het jaar 1864 aan het Stafmuziek
korps de huidige naam en organisatie werd
gegeven.
Bewijzen van medeleven van het geheele
land, zoowel van de zijde der Marinestand
plaatsen, als de gemeente Den Helder en Hel
ders burgerij werden ontvangen. In de tal
rijke redevoeringen, die op den feestavond,
den len April werden gehouden, kwam wel
duidelijk naar voren, welke plaats de Marine
staf muziek bij zoovelen in den lande inneemt.
Evenals het vorige jaar heeft ook van
Maandag 17 t.m. 22 Juli 1939 „de Staf"
een rondreis langs de maritieme commande-
menten gemaakt; deze reis werd vooral in de
groote steden maar ook in Zeeland dienstbaar
gemaakt om de weermacht en speciaal de
Koninklijke Marine meer populair te maken.
Zooals ieder jaar werden ook nu de 4-daag-
sche afstandmarschen, welke werden gehou
den van den 24en tot en met den 28en Juli,
door het Marinestafmuziekkorps als eenig
militair muziekkorps opgeluisterd.
Haast?haast nooit
hebben gewone bestellingen
haast I Laat de bestelauto
van uw winkelier dus geen
extra-ritten maken: helpt
mee, omNeerlands benzine
verbruik te beperken: het
is een eisch des tijdsHaast
u, om die ,geen-haast-ge-
woonte" tot de uwe te maken
De dienst gaat met zijn tijd mee.
Drie onderzeebooten vertrokken in het af
geloopen jaar uit de buitenhaven naar West-
Indië.
De reis van Hr. Ms. „O 16" onder com
mando van den luitenant ter zee le klasse
P. A. Mulock van der Vlies Bik was een
recordreis. In Ned.-Indië werd de boot dadelijk
bij het Eskader ingedeeld en maakte enkele
dagen na aankomst- groote reizen door den
archipel. De reis van Hr. Ms. „O 19" onder
bevel van den luitenant ter zee der le klasse
K. van Dongen begon eind Juli, en eindigde
toen de oorlog in Europa was uitgebroken.
Het laatste gedeelte der reis werd bespoe
digd. Hr. Ms. „O 20" onder luitenant ter
zee der le klasse A. J. Bussemaker ver
trok begin October in eskader-verband met
Hr. Ms. „O 15" en Hr. Ms. „Van Kinsbergen"
naar West-Indië. Van Curagao vertrok het
schip alleen met grooten spoed naar Ned.
Indië. Het zijn alle drie reizen geweest zonder
veel voorbereidingstijd, zoodat extra veel van
personeel en materieel moest worden gevergd.
Zoowel het personeel als het materieel gaan
echter vooruit, zoodat ook hier weer bleek,
dat de Onderzeedienst met zijn tijd meegaat.
Behalve de reeds genoemde Hr. Ms. „O 15"
onder luitenant ter zee der 2e klasse
H. M. L. F. E. van Oostrum Soede maak
te ook Hr. Ms. „O 14" onder luitenant ter
zee der le klasse H. Tichelman met Hr.
Ms. „O 13" onder luitenant ter zee der
le klasse J. F. van Duim een reis naar
West-Indië. Eind Augustus keerde Hr. Ms.
„O 13" wederom in onze haven terug. Ook
dit waren reizen zonder veel voorbereiding.
Het verblijf in West-Indië, waar de accom
modatie aan den wal niet te vergelijken is
met Den Helder of Soerabaia, stelt wel zeer
bijzondere eischen aan de bemanningen.
De overige booten waren in Nederland in
dienst. In de spannende dagen van April en
na afkondiging van de mobilisatie was onze
onderzeevloot paraat. Bij de mobilisatie za
gen wij weer veel bekende oricTerzeeboot-
gezichten terug. Reserve-officieren, onder
officieren en reeds gepensioneerden melden
zich onverwijld aan. Ook van andere schepen
en diensten kwamen oude bekenden bij den
Onderzeedienst terug.
In September, tijdens het bezoek van
H. M. de Koningin aan onze stelling, inspec
teerde Hare Majesteit de in de buitenhaven
liggende onderzeebooten. Daarna begaf de
Koningin zich aan boord van Hr. Ms. „O 20"-,
welk schip eenige dagen later naar Ned.
Indië zou vertrekken.
Op 7 April werd het commando over den
Onderzeedienst overgegeven door den kapitein
luitenant ter zee C. Hellingman aan den
luitenant ter zee der le klasse J. Callenfels.
De in aanbouw zijnde onderzeebooten na-
C ren hun voltooiing. De „O 21" en „O 23"
■1 -pen reeds van stapel. Deze booten zullen
'binnenkort hunne proeftochten aanvangen.