TEXEL
1939
HET KARAKTER VAN NIEUWEDIEP
Marine-club
Het eiland
Marine Luchtvaartdienst
in Nederland
in 1939
9n de admeUentiel
man mandaag,
iiaat go-ed nieuiml
UI
o
Het zal den meesten niet bekend zijn, dat op
de plaats van de tegenwoordige club ook reeds
vroeger het Sociëteitsgebouw van de officieren
Zich bevond.
Toevallig kwam ons van dit oude officiers
centrum een afbeelding in handen, die wij
hierbij als penteekening reproduceeren. Het
blijkt, dat het 10 m breed was, terwijl het
een flink balcon bezat, dat op de hoeken ge
sierd werd met planten in ornamentale potten.
We kunnen ons voorstellen, dat men ook daar
's zomers onder die zonneschermen buitenge
woon gezellig kon zitten, vooral als men in
aanmerking neemt, dat er bij de marine ook
vroeger genoeg typen gevonden werden, die
door hun levendigheid den boel konden ver
maken.
Dit was de verzamelplaats van de gezag-
yoerders met snorren, lange donkere opge
draaide knevels of pittige grijze borsteltjes,
van de commandanten der zeilschepen en van
de schepen met zeil- en stoomkracht. Hier
kon men gemoedelijk zitten kouten. Hier wer
den sterke staaltjes verteld van de blunders,
die in de machinekamer begaan werden. Hier
werden de tegenstellingen levendig gehouden
tusschen dek- en machinekamerpersoneel.
Men weet immers, dat de machinisten vroe
ger niet in gelijk aanzien stonden met de dek-
officieren, omdat eerstgenoemden in hun op-
leidingstijd niet het Kon. Instituut bezochten.
Een gemak was, dat bij gemaakte fouten dek
en machinekamer elkaar de schuld konden
geven.
(De officieren-machinist hadden een eigen
sociëteitsgebouw even verder op de Hoofd
gracht, waar thans de loge der vrijmetselaren
gevestigd is). De oude Marineclub had de
reputatie, dat men er uitstekend kon tafelen.
Dit zal een behoorlijke troost geweest zijn
voor de ambulante officieren, die in Nieuwe-
diep vrouw noch kinderen de hunnen konden
noemen, die hier geen kennissen hadden en
voor wie de club de huiselijkheid moest leveren,
die een ander in-een welbestuurd gezin onder
vindt.
Welnu, die oude club heeft daar goed aan
voldaan en had een grooten, vasten kring van
bezoekers. Als dit niet zoo geweest was, zou
men er niet toe gekomen zijn een dergelijk
flink gebouw als het tegenwoordige te laten
zetten, waartoe zoowel links als rechts een
perceel moest worden aangekocht.
Juist in den tijd" der stichting (1904) woei
over Nederland een frissche wind in "de bouw
kunst. Van dezen nieuwen geest was de archi
tect H. P. Berlage wel de meest sterke pro
motor. Dateert ook niet de door hem ontwor
pen nieuwe Amsterdamsche Beurs uit 1903?
Door dezen bouwmeester werd aangedrongen
op eerlijkheid in vorm.
Hij keurde het pleisterwerk sterk af, waar
naar willekeur Grieksche of andere vormen
mee konden gemaakt worden, die niets eigens
hadden; een „versierings"-manier, die maar al
te veel in de 19e eeuw was toegepast.
Hij beval aan, dat ook de inwendige opbouw
in de gevels tot uitdrukking zou komen en
dat een gebouw zoo goed mogelijk het stempel
zou dragen van het doel waartoe het moest
dienen.
De architect van de Marineclub heeft stellig
iets van dezen wind in de zeilen- gekregen.
Het bouwwerk is logisch en daarom blijft het
voldoen, ook na 35 jaar.
Dat dit clubgebouw daar in dien vorm staat
is tevens een compliment voor de toenmalige
bestuurders, die blijkbaar met de kunst hebben
meegeleefd en niet zoo eenzijdig waren om
zich slechts met hun zeevaart en hun com
mando's te bemoeien.
In het voorjaar van 1904 werd met den
bouw begonnen.
Toen de voltooiing begon te naderen, kwa
men er berichten over een geweldig bezoek
van Duitsche slagschepen, kruisers en hulp-
schepen na hun voorjaarsmanoeuvres, die op
den Atlantischen Oceaan waren gehouden. Ook
Vlissingen zou een invasie krijgen van zoo'n
eskader.
De eerste berichten waren werkelijk eenigs-
zins alarmeerend. Want het was een geweldige
vloot, die de zoo gaarne met wapens klette
rende keizer Wilhelm II op Holland afstuurde.
Uit het „Vliegend Blaadje" van 1904 blijkt,
dat volgens de eerste berichten' een smaldeel,
bemand met 3700 koppen, Den Helder zou be
zoeken.
Het zouden zijn de „Wittelsbacht", de
„Wettin", de „Zahlingen", de „Mecklenburg",
alle schepen van 11900 ton en bemand met
715 koppen ieder, benevens de kruisers „Ama
zone", „Frauenlob", „Arcona", ieder geëscor
teerd door verschillende divisieschepen.
De latere berichten vermeldden (tot gerust
stelling), dat de groote slagschepen niet zou
den komen.
Het draaide uit op een eskader van 4 krui
sers van 4100 ton, de „Hildebrand", „Odin",
„Beowulf" en „Frithjof", en de 6 lichte kruisers
van 2665 ton „Arcona", „Frauenlob", „Ariad-
ne", „Amazone" en „Niobe" met 11 divisie
schepen, te zamen voerende 2800 man.
Dit was ruimschoots genoeg voor een be
leefdheidsbezoek
De Marineclub werd met spoed gereed ge
maakt en kon op 14 Juli 1904, den grooten
eersten eskaderdag, ten volle dienst doen om
de Duitsche officieren te ontvangen.
In de Machinistenclub werden de officieren
machinist ontvangen. In café „Central" aan
den Kanaalweg kwamen de onderofficieren en
korporaals. In café ,,'t Centrum" (thans
,,Tivoli"-bioscoop) werden de ongegradueer-
den bezig gehouden.
Den Helder was in rep en roer. De Duitsche
schepen, die op de reede lagen, mochten be
zichtigd worden en daar werd natuurlijk een
zeer druk gebruik van gemaakt.
De bezoekers en ontvangers waren zeer ge
animeerd. De spiritualiën werden hier en daar
in overdreven mate genoten. Ook in de Marine
club zullen wel heel wat vriendschapsdronken
zijn ingesteld. In de volgende jaren is het ge
bouw steeds voor hetzelfde doel in gebruik
gebleven en maakte het de ups en downs van
de marine mee. Tijdens de marinefeestdagen
na het assaut der adelborsten heerscht er
steeds een groote bedrijvigheid.
Evenals het jaar 1938, was 1939 voor den
M.L.D. een jaar van groote inspanning.
De gespannen politieke toestand was oor
zaak, dat de opleidingen voor vlieger, waar
nemer, vliegtuigmitrailleurschutter en vlieg
tuigmaker onder hoogen druk werkten.
Vele vliegers en waarnemers vertrokken na
beëindigen van hun opleiding naar N.O.I.
Het afgeloopen jaar was voor den M.L.D.
in Nederland niet onfortuinlijk; er hadden
wel eenige ongelukken plaats, allen echter
gelukkig zonder doodelijken afloop.
Het vliegkamp „De Mok" werd op
1 Mei 1939 het hoofdkamp van den
M.L.D. in Nederland, waarmede gepaard
ging, dat de hoogste in rang zjjnde vlieg
kampcommandant met het bevel over dat
kamp belast werd.
Eenige der nieuwe torpedo-vliegtuigen T 8
werden afgeleverd, proeven met het tor-
pedolanceeren uit vliegtuigen hadden een
gunstig verloop.
De opleiding tot vlieger maakte een begin
met het overschakelen op het nieuwe les-
vliegtuig C XIV W.
Het record aantal vlieguren van 1938 op
het vliegkamp „De Mok" werd l jaar met
meer dan 2000 uren geslagen.
Verschillende malen verleende de M.L.D.
assistentie bij scheepsongevallen, o.a. bij Hr.
Ms. „Van Ewijck" en bij het kustvaartuig
„Inningham".
Slechts zelden kan van een afgeloopen jaar
zoo weinig goeds gezegd worden als van 1939.
Niet alleen bracht het over de geheele wereld
oorlog en rampen, doch ook voor het eiland
Texel gaf het niet veel goeds. In de hoofd
takken van bedrijf, veeteelt, bloembollen, vis-
scherij waren de uitkomsten al heel slecht te
noemen, terwijl de mobilisatie aan het vreem
delingenverkeer, dat werkelijk dit jaar belang
rijk was, een te vroeg einde maakte.
De bevolking.
De bevolking van Texel vermeerderde weer
belangrijk. Zjj bedroeg:
2 WN Ifl
00
M
C5 o>
CO co
G
45
45
G
45
G
cö S
t
i
s
s
-i <35 CO
t-
O
00
CD
CM
iH
Tf
Tt<
z
G
i
Ift 05
b-
O «O
«O
tH r-i
CO
00
00
CM
8
O
00
co
CM
O
CO 05
CO
CO O
s
CM r-i
00 00
<35
CO
<35
2
<15
2
4)
G
45 O
S| --S
y-i bfl .5
gJ
3
CM 00
<35 00
CM
d
--C (U
"O
O OJ
ij "C
t- 4)
4)
O
8.
N
05
CO
S-I
0)
rQ
s
05
r-i
'C
U
45
T3
05
ci
U
O
3
4)
45
Q
03
45
S
in
•-5
Ui
45
TH
H
Het aantal mannen in deze gemeente blijft
steeds hooger dan dat der vrouwen, pl. m. 300.
Gemeentebestuur,
In het Gemeentebestuur van Texel kwam
veel verandering. Bij de op 16 Juni gehouden
verkiezingen voor den gemeenteraad hadden
de heeren S. Keyzer (r.-k.) en Dogger (s.d.
a.p.) zich niet meer herkiesbaar gesteld, de
heer Van der Vis (chr.-hist.) werd niet herko
zen. Nieuw gekozen werden de heeren S. Key-
ser (vrjjz.-dem.), P. Zoetelief (r.-k.) en J.
Westdorp (s.d.a.p.). De samenstelling van den
gemeenteraad is thans als volgt: 3 Vrijz.-Dem.,
3 R.-K., 3 S.D.A.P., 2 Gem.-Belangen, 1 Anti-
Rev. en 1 Chr.-Hist.
Op 5 September in de vergadering van den
Raad in zijn nieuwe samenstelling, werden de
beide wethouders, de heeren K. Vlaming en J.
Xager niet herkozen, in hun plaats werden
gekozen de heeren S. de Waard (chr.-hist.) en
J. Westdorp (s.d.a.p.).
De heer K. Vlaming bedankte 29 October
als lid van den gemeenteraad. Als zijn opvol
ger kwam de heer Joh. Eelman in dit college.
Kerkelijk leven.
In het bestuur der kerken kwam de vol
gende wijziging: Ds. E. Kok, predikant bij de
Geref. Kérk H.V. te Oosterend, nam 8 Januari
afscheid van zijn gemeente wegens het aan
vaarden van een gelijke functie te Bussum.
Dr. A. Vis, Doopsgezind predikant der ge
meente Burg-Waal en Oosterend, werd in
Maart als zoodanig beroepen te Beverwijk, en
nam 3 September afscheid van zijn gemeente.
Tot opvolger van Dr. Vis werd 5 Juli beroe
pen Ds. Gorter te Temeard, die den 1 October
zijn intrede deed te Den Burg.
Kapelaan Grent te Den Burg werd benoemd
te Alphen a. d. Rijn, Kapelaan Kroon nam
diens plaats in de R.-K. Kerk te Den Burg in.
In de Ned. Herv. Kerk te Den Hoorn werd
tijdens het vervullen van den militairen dienst
van Ds. Wesseldijk de Oud-Zendeling, de heer
D. B. Starrenburg tot hulpprediker aangesteld.
1 Onderwijs.
De heer J. W. Usle, onderwijzer aan de O.' L.
school te Den Burg verliet in April onze ge
meente wegens zijn benoeming te 'Amsterdam;
Hiervoor werd geen andere leerkracht be
noemd.
Mej. J. W. Dros, wie om gezondheidsredenen
ontslag was verleend als onderwijzeres te
Oudeschild, nam 1 September afscheid van
haar leerlingen, Mej. G. Eelman volgde haar
te Oudeschild op.
De heer C. Keyser kreeg eervol ontslag als
Hoofd der O. L. school te De Waal, in zijn
plaats werd 31 October benoemd de heer L.
Pietersen, die nog niet in functie is getreden.
T.E.M.
Het electrisch net in deze gemeente breidt
zich gestadig uit. Door het besluit van de 30
Polders tot electrisch bemalen en idem door
den polder Het Noorden, zal de stroomafname
weer belangrijk hooger worden.
De geheele kosten van het uitbreidingsplan
voor de gemeente 2500) nam de T.E.M.
voor haar rekening, en eveneens het derde ge
deelte der kosten voor proefboringen in ver
band met het aanleggen van waterleiding te
De Koog. (Rijk en provincie zullen ieder even
eens een derde betalen).
K.L.M.
De dienst Amsterdam-Texel van den K.L.M.
werd eerst 1 Juli geopend en tengevolge van
de voor-mobilisatie 22 Augustus plotseling
stop gezet. Vervoerd werden met dien dienst
ongeveer 2900 personen (vorig jaar ruim
4000).
Wolvee-bedrijf.
Voor het wo'veebedrijf is het afgeloopen
jaar in alle opzichten ongunstig geweest. De
lammeren, die in 1938 ook reeds laag in prijs
waren, (gemiddeld 9.per stuk) waren in
1939 nog belangrijk minder in prijs. Op de
zes groote lammerenmarkten werden in totaal
aangevoerd: 26967 lammeren, de prijzen be
droegen 3.25 tot 8.25. In 1937 werden op
deze markten aangevoerd: 24734 lammeren,
prijzen 8.tot 11.25.
In het voorjaar waren de vooruitzichten
nog ongunstiger, doch de regeering heeft reeds
op de tweede markt ingegrepen en heeft in
totaal 8635 lammeren uit de markt genomen.
Wel is hierdoor een totale instorting van de
prijzen voorkomen, doch de prijs waarvoor
de regeering kocht, was veel te laag. En door
dat wegens den uiterst geringen grasgroei in
Noord-Holland en Zuid-Holland de vetweiders
zoo goed als geen lammeren konden gebruiken,
bleef de prijs laag, ook op de volgende mark
ten.
De prijzen der schapen werden op de na-
jaarsmarkten zeer gedrukt, omdat er geen
export was, en doordat de Texelsche veehou
ders door de gedeeltelijke m'slukking v~n den
hooioogst en te hooge voederprijzen, gaarne
wilden verkoopen. Het wolveebedrijf werd dan
ook ingekort en er is veel weiland gescheurd.
Vele veehouders hebben evenwel de fout ge
maakt, wel de oppervlakte van hun weiland
door scheuren in te korten, doch geen vee
van beteekenis op te ruimen.
In het najaar kwam gelukkig de Regee
ring den wolveehouders ter hulp, en werd er
een bedrag van 140.000 aan steun uitge
keerd. Hiermede is althans ten deele het sclia-
penfokkersbedrijf in onze gemeente voor to
tale instorting behoed.
Het uitbreken van den oorlog veroorzaakte
ot> de laatste schapenmarkten eenige prijsstij
ging. doch deze kwam te laat en was van
te geringen omvang, om nog veel invloed op
het wolveebedrijf van 1939 uit te °®^"e"'er.
De wolprrjs heeft een zeer eigenaardig v
loop gehad; in Juli wilde niemand koopcn,
in Augustus begon de handel met Pri)^
0.65 per kg., daarna liepen de P U^ ie
op, toen de oorlog uitbrak zeer snel. DePj
was, toen de wolvordering kwam 1.15 per
kg. Ongeveer de helft van de Texelsche wol
was toen reeds verhandeld. Daarna werd een
regeeringsprijs genoemd van 0. P
Deze werd later vastgesteld op
1.08, doch hiertegen wórdt nog een
tige actie gevoerd.
Bloembollen.
Het uitbreken van den oorlog heeft dit^be
drijf, waarvan de vooruitzichten (vooral voor
Texel met zijn Narcissenteelt) vrij goed wa
ren, den nekslag toegebracht. Mei hebben
velen hier nog verkocht, maar de vraag
„Hoe zal het het komende voorjaar met de uit
betaling gaan?" t
Toen de oorlog uitbrak was men aan nei
uitzetten van de bollen toe, alle kweekers
zijn er mee doorgegaan, doch de vooruitzich
ten zijn allertreurigst. De regeering steunt
dit bedrijf, doch de nu toegezegde steun is
nog niet toereikend om de allereerste onkos
ten te dekken. Men hoopt nog, dat de regee
ring verder in dit bedrijf zal ingrijpen, omdat
de kweekers thans niet, zooals in de oorlogs
jaren 1914—'18, in de gelegenheid zijn hun
bedrijven een andere richting te geven, iets
wat toen wel mogelijk was.
Eieren.
Aan de eierenveiling zijn in 1939 ongeveer
80.000 eieren meer verhandeld dan in 1938.
De aanvoer bedroeg ruim 3000.000 stuks. De
prijs der eieren is pl.m. 6 cent per 100 stuks
hooger geweest dan vorig jaar. Toch waren
de uitkomsten van de pluimveehouderij niet
gunstig, omdat de voederprijzen gestegen zijn.
Landbouw-Huishoudschool.
Tot oprichting van een landbouwhuishoud-
school op Texel werd in het begin van het
jaar reeds besloten. Den 21sten Febr. werd de
oprichtingsacte gepasseerd, doch van de ver
dere plannen werd verder niet veel vernomen.
Visscherij.
Voor de Texelsche visscherij was 1939 ook
weer geen best jaar. De garnalenvisscherjj,
althans wat de consumptie-visscherij betreft,
is slecht geweest. De pufvisscherij ging een
paar maanden behoorlijk, doch was over het
algemeen ook niet best, terwijl ook de wul-
kenvisscherij geen beste resultaten oplever
de.
De kotters maakten het weer goed, hoewel
de uitkomsten van deze bedrijven door allerlei
invloeden niet zóó best waren, als dat in de
laatste jaren het geval was.
Werkloosheid.
De werkloosheid heeft ln 1939 heel wat
gunstiger verloop gehad dan in '38, toen ze
ook al minder was dan in '37. Op dit gebied
viel op Texel een belangrijke verbetering
waar te nemen.
In Januari was het aantal werkzoekenden
het grootst, maar was toch half Januari nog
ongeveer 80 minder dan vorig jaar. Na Jan.
liep het sterk terug. Van gunstigen invloed
was tat ujtbljjv^n. vaneen vorstperiode. Met
31Juli kbn de i^èrk^érschaffing op Texel
geheel worden stopgezet. De mobilisatie heeft
deze -zaak waarschijnlijk gunstig heinvloed,
pas 27 November is men opnieuw met de
werkverschaffing aangevangen.
Half December waren 60 personen bij de
werkverschaffing werkzaam. Als werkzoe
kenden stonden 216 personen ingeschreven
(waarbij 40 steuntrekkende visschers en
kleine boeren) maar door het invallen van de
vorst werd het aantal werkzoekenden toen
veel grooter.
Vorig jaar waren de cijfers ln December
veel ongunstiger, door invloed van de stren
ge vorst kwamen zich toen op hetzelfde tijd
stip alleen 115 werkzoekenden aanmelden. In
totaal stonden om dien tijd 457 werkzoeken
den ingeschreven.
Vreemdelingenverkeer.
Niettegenstaande de vrees, die in het voor
jaar bestond dat er dit jaar van het vreem-
delingenveerkeer niet veel terecht zou ko
men, daar militairen te De Koog duinen en
strand bezet hadden, is dit een der voor
naamste bronnen van inkomsten geweest in
1939.
Vóór het zomerseizoen aanbrak, werd het
strand vrijgegeven, de militairen, die eerst
onderdak hadden in pensions en clubhuizen,
v.erden in tenten gehuisvest.
Reeds eerder dan gewoonlijk begon dit jaar
de toeloop van gasten. De voorzomer was
reeds goed. Met Pinksteren was het aantal per
sonen, dat door T.E.S.O. werd vervoerd reeds
4277. Het aantal auto's was toen 139, dat
der rijwielen 1036, der motoren 86 en dat der
tandems 43.
Reeds vrij vroeg zette het hoogseizoen in,
begin Augustus waren reeds meer dan 2000
kampeervergunningen uitgegeven cn toen
moest de grootste drukte nog beginnen. De
maand Augustus was drukker lan ooit te vo
ren. Bijna alle pensions waren bezet en de
hotels en clubhuizen hebben vele aanvragen
voor die maand moeten weigeren, omdat ze
volgeboekt waren. T.E.S.O. vervoerde in de
maanden Juli en Augustus een record aan
tal passagiers. Niet minder dan 60756 perso
nen staken in die maanden het Marsdiep over.
(De militairen waren hieronder niet inbegre
pen). Dit aantal was nog 4505 hooger dan in
1937. De K.L.M. bracht dezen zomer ongeveer
2900 personen van en naar Texel.
De Vóór-Mobilisatie maakte echter plotse
ling een eind aan het seizoen. Dert 25en Augus
tus was het een ware uittocht van gasten,
in minder dan geen tijd waren de hotels en
pensions zoo goed als geheel ontvolkt. Ware
dit niet het geval geweest het jaar 1939 zou.
wat het vreemdelingenverkeer aangaat, aan
den top hebben ges'aan. Nu kwam er echter
van het naseizoen letterlijk niets terecht. Toch
mag Texel in dit opzicht over het afgeloopen
jaar nog wel tevreden zijn.
Verbinding met den vasten
wal
De dienst van Tex. Eigen Stoomboot Onder
neming werd gedurende het geheele jaar vanaf
de haven te Oudeschild volbracht. Wegens het
mijnengevaar, werd reeds 15 September een be
perkte bootdienst ingevoerd, die 15 October
zelfs tot 3 diensten per dag werd beperkt. Door
twee booten tegelijk in de vaart te brengen,
wist het bestuur van T.E.S.O. bij het korten
der dagen 24 November toch weer een dienst
van vier maal "»er dag op werkdagen in te stel
len. Zondags echter kan men maar twee maal
van en naar hier komen.
Door de angst voor mijnen was het personen
vervoer van burgers in de laatste maanden
van het jaar ver beneden het normale. Miliug.
ren werden er echter veel vervoerd.
Polders,
Den 29sten April werd door het bestuur van
het Waterschap „De Dertig Gemeenschaap»,
ljjke Polders op Texel" besloten tot electvl.
sche bemaling over te gaan en tot stichting
van 2 electrische gemalen. De kosten werden
geraamd op 118.500.— De mobilisatie heeft
de uitvoering dezer plannen ernstig beïnvloed,
zoodat de aanbesteding van de bemaling;,,
gebouwen, enz. nog niet heeft plaats gehad.
Aan de voorbereidende werkzaamheden
vergraving, enz. heeft men bovendien in
den laatsten tijd, wegens hoogen waterstand,
weinig kunnen doen.
Ook het polderbestuur van „Het Noorden"
besloot in Octobertot electrische bemaling
van een gedeelte van dien polder. De voorbe
reidende werkzaamheden hiervoor konden wel
doorgang vinden.
Polderbestuur,
Den lsten Maart trad de heer J. H. Timmer,
wegens het bereiken van den 70-jarigen leef
tijd af als Dijkgraaf van den Prins Hendrik-
Polder, na 18 jaren deze functie te hebben
vervuld. Tot zijn opvolger werd met ingang
van den len Dinsdag in Juli benoemd de heer
J. N. Bakker „De Atlas".
22 Augustus werd by enkele candidaatstel-
ling herkozen tot Hoofdingeland van den
Polder Eyerland, de heer J. G. Flens, en ge
kozen de heer Jb. Reuvers, in de vacature
ontstaan door het benoemen van den heer K.
Kalis tot Heemraad van dien polder.
14 November werden eveneens bij enkele
candidaatstelling de heeren C. H. Keyser en
L. Roeper herkozen tot Hoofdingeland en
Heemraad van den polder Waalenburg.
I December werd de heer C. Keyser Hz.
herbenoemd tot Dijkgraaf van de Dertig pol-
ders.
Boerenleenbank,
De Coöp. Boerenleenbank verheugde zich
dit jaar weer in grooten bloei; in de jaarver
gadering van 10 Mei werd het winstsaldo ge
steld op 9154.De omzet bedroeg meer
dan 3 millioen guldens.
Post;
In de maand Juli werd een nieuw hulp
postkantoor aan de Brink te De Koog in ge
bruik genomen.
Ook te Den Burg bestaan plannen tot
bouw van een nieuw Post- en Telegraafkan
toor. De plaats waar dit kantoor gebouwd zal
worden, heeft bij een groot deel der inwoners
te Den Burg misnoegen gewekt. Bijzonder
door den Middenstand is een actie hiertegen
gevoerd.
Branden en onweder.
3 Januari brandde een groote schuur in den
polder Eierland af.
9 April verbrandde te De Koog een schuur
van den heer R. Daalder, o.m. gingen hierbij
60 strandtenten verloren. Het woonhuis hierbij,
bewoond door de familie Koolstra, bekwam
eveneens veel schade.
5 Augustus sloeg de bliksem in op verschei
dene plaatsen te Den Burg, doch veroorzaakt»
geen brand.
18 Augustus ontstond een groote duinbrand
te Westermient, waarbij ongeveer 20 ha heide
werd vernield.
10 September brandde in den Prins Hendrik
polder een schuur van den heer N. Duinker af.
Mijnenrampen.
Tot slot van dit in menig opzicht zoo ongun
stig jaar, troffen Texel door het ontploffen van
mijnen nabij de kust, verschillende rampen.
Reeds in de eerste week van den oorlog wer
den niet minder dan 17 mijnen aangespoeld te
Texel.
II September werd reeds een mijn aangetrof
fen nabij de Texelsche haven.
17 September moest een gedeelte van de be
volking te Oudeschild haar woning verlaten,
omdat een mijn nabij den dijk werd aangetrof
fen en men voor ontploffing vreesde.
21 November werden de bewoners van Oude
schild weer in den vroegen morgen gewekt, om
dat gevaar voor ontploffen van een mijn be
stond.
26 November werd nabij Oosterend bij de
Kaap aldaar een woning door het ontploffen
van een mijn zeer ernstig beschadigd. Denzelf
den dag ontplofte nabij de Schans te Oude
schild een mijn, waarbij een gat in den dijk
sloeg. De grootste ramp was de mijnontplof-
fing op 4 December te Oudeschild, waarbij zeer
veel schade werd aangericht.
Sport.
De mobilisatie heeft op het Texelsche sport
leven, dat in het voorjaar toch al niet best ver
liep, een zeer nadeeligen invloed uitgeoefend.
De Gymnastiekvereeniging „Texel" moest be
gin September haar oefenlokaal missen.
Korfbalclubs en Paardensportvereeniging liej
ten niets van zich hooren. Met de Texelsche
Voetbalsport gaat het evenmin naar wensch.
Om het sportleven evenwel gaande te hou
den, wordt een Texelsche competitie gespeeld,
waaraan ook verschillende militaire elftallen
deelnemen. Doordat onder deze militairen tal
van goede spelers zijn, werden tot heden ver
schillende aardige wedstrijden gespeeld. De
belangstelling van het Texelsche publiek i«
voor deze wedstrijden over het algemeen zeer
gering. Voor de besturen van de Texelsche
clubs was het dan ook uiterst moeilijk om de
zaken gaande te houden. We zullen hopen, dat
het niet zoo ver zal komen als in de vorige mo
bilisatie, toen de clubs hier zulke moeilijke
tijden meemaakten, dat er tenslotte in het ge
heel niet meer gevoetbald werd.
Personalia-
Oud-Wethouder Keyser overleed 12 Mei op
70-jarigen leeftijd.
De oudste inwoonster deztf
gemeente.
Mej. Wed. B. Busselman, overleed 3 Aug. Zij
bereikte den leeftijd van 95 jaar.
Onderscheidingen»
In Januari werd aan L. van Heerwaarden en
Th. Bakker Mzn. een dankbaarheids-insigne
van de Ned. Padvinders uitgereikt wegen®
poging tot redden van een vorig jaar op net
Texelsche strand verdronken katholieken ver
kenner.
