Britscb slagschip
30000 slachtoffers
in Toikije
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Naar nauwere economische
samenwerking
Duitsch stoomschip
buitgemaakt
Een kilogram
voor 3 weken
Niet gezonken
Breg
man
Minister Steenberghe
voerde besprekingen
Mussolini niet naar
den Paus?
Suiker op bon Ho. 11
4 man gedood
V erschrikkelijke
noodtoestanden
KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER."' TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
30 DECEMBER 1939
67e JAARG.No. 8811
Koninklijke gift
Noodlottig jachtongeluk
De oorlog fer zee
M A.
Dit nummer bevat 24 pagina's
EERBERICHT
DE BILT S E INT t
LEERAAR M. O.
Marnix van St. Aldegonde
huistoe
Gewetensvragen over Finland
Belangrijke documenten verbrand
heldersche courant
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
België-Nederland
Minister Steenberghe.
ONZE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN. MR. M. P. L. STEENBERGHE,
HEEI-T, VERGEZELD VAN DEN DIRECTEUR DER HANDELSACCOORDEN,
DEN HEER A. TH. LAMPING, GISTEREN EEN BEZOEK GEBRACHT AAN
DEN BELGISCHEN MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, DEN HEER
SAP TE BRUSSEL. MINISTER STEENBERGHE HEEFT BESPREKINGEN GE
VOERD MET DEN MINISTER SAP EN MINISTER SPAAK, MINISTER VAN
BUITENLANDSCHE ZAKEN EN VAN DEN BUITENLANDSCHEN HANDEL
OVER NAUWE SAMENWERKING OP ECONOMISCH GEBIED TUSSCHEN BEI
DE LANDEN.
DE BESPREKINGEN WAREN EEN VERVOLG OP DIE, WELKE MINISTER
SAP ONLANGS IN DEN HAAG HEEFT GEVOERD.
Minister en mevrouw Sap boden een dejeu
ner aan, waaraan naast bovengenoemde hee-
ren en Hr. Ms. Gezant te Brussel, Mr. B. Ph.
Baron van Harinxma thoe Slooten, o.a. mi
nister-president Pierlot en de minister van
koloniën De Vleeschhauwer aanzaten.
Gisterenavond zijn minister Steenberghe en
de heer Lamping met den sneltrein uit Brus
sel, die 35 minuten vertraging had, in Den
Haag teruggekeerd.
Wij vernemen over dit bezoek en de reeds
gevoerde besprekingen uit doorgaans be
trouwbare bron, dat zéér verstrekkende sa
menwerking op economisch gebied wordt
bestudeerd.
Hoewel van een politiek accoord geen spra
ke kan zijn, wordt toch opgemerkt, dat de
loop der internationale gebeurtenissen beide
landen zeer veel nader tot elkaar heeft ge
bracht en zoowel in Den Haag als Brussel
wordt ingezien, dat een sterk, eensgezind
economisch blok der beide staten, tevens hun
beider politieke versterking zou beteekenen
Hoe zich de economische verhouding tus-
schen België en Nederland zal consolidee-
ren is thans nog moeilijk te zeggen.
Vast staat wel, dat naar een oplossing
wordt gepocht, welke zoowel het Schelde-
vraagstuk beëindigt als de tegenstelling Rot
terdamAntwerpen wegneemt.
Of de samenwerking zich ook zal uitstrek
ken tot monetair gebied is nog niet duide
lijk. Hier zoowel trouwens als op het terrein
der handelsbelemmeringen stoot men op het
vrij groote verschil in kapitaalpositie en
levensstandaard tusschen beide nabuurlan
den.
In politieke kringen te Den Haag heeft
men echter goede moed, dat de omstandig
heden beide partijen tot zulke offers zullen
brengen, dat een vergaand samengaan op
economisch terrein mogelijk wordt.
Voor Bio vacantieoord.
De directeur van den Nederlandschen
bioscoopbond heeft van H.H.K.K.H.H. Prin
ses Juliana' en Prins Bernhard een brief
ontvangen, waarin zij uiting gaven aan
hun sympathie v. de stichting „Bio-vacan-
tieoord". Deze brief was vergezeld van een
belangrijke gift voor deze stichting.
Duitsche ambassadeur te Rome
opnieuw naar Berlijn.
Hooge officieele Italiaansche kringen ver
klaren, dat de berichten, volgens welke Mus
solini de volgende week een bezoek zal
brengen aan den Paus, volkomen ongegrond
zijn. Dezelfde kringen voegen hieraan toe,
dat het bezoek niet zal plaats vinden.
Tot dusverre werd een dergelijk bezoek
algemeen beschouwd als definitief vastge
steld, ofschoon een officieele mededeeling
gisteren noch in Vaticaansche noch in Ita
liaansche kringen ten aanzien van dat be
richt was uitgegeven.
Duitsche ambassadeur te Rome
naar Berlijn.
Von Mackensen, de Duitsche ambassadeur
is uit Rome vertrokken om persoonlijk con
tact te nemen met de Duitsche regeering.
Dertienjarige jongen door eigen
wapen getroffen en gedood.
Aan de oever van de Merwede te Wer
kendam nabij het polderkraaiennest a-
hier is gistermiddag een tragisch ongeluk
gebeurd, dat den dertienjarigen B. van
de Heuvel het leven heeft gekost. De .ton
gen was met zijn vader en een derde per
soon op jacht. Hij droeg zijn ge we,
waarschijnlijk in aanslag, op den rug. r
jongen beging de onvoorzichtigheid op
krib te klimmen. Hij gleed echter op de
gladde basaltblokken uit en op hetzelfde
oogenblik ging het geweer af. De *naaP
kreeg de lading in den rug, waarbij ac
dood vrijwel onmiddellijk intrad;
Gedurende het tijdvak van Zater-
lag 30 December 1939 tot en met
Vrijdag 19 Januari 1940 geeft de met
„11" genummerde bon der Rijks-
distributiekaart recht op het koo-
pen van een kilogram suiker.
getorpedeerd
i
Berlijn meldt, dat een Duitsche onder
zeeër ten westen van Schotland een Britsch
slagschip van de „Queen Elisabeth" klasse
heeft getorpedeerd.
Dit feit wordt door de Engelschen, die
evenmin als de Duitschers de naam van
het getroffen schip noemen, toegegeven.
Londen erkent, dat het slagschip door de
Duitsche torpedo is getroffen. Het kon
echter op eigen kracht een haven binnen-
loopen. Het schip is niet ernstig beschadigd
Vier man zijn gedood, terwijl een man
ernstig gewond is.
De Britsche marine heeft elf slagschepen
verdeeld in drie klassen, resp. genaamd
Nelson, Royal Sovereign en Queen Eliza-
betlu Hieronder zijn niet begrepen de slag-
TWEE HULPTREINEN BEREIKEN HET
GETEISTERDE GEBIED.
WEER OPNIEUW TALRIJKE HEFTIGE
AARDSCHOKKEN.
De laatste schatting, welke gister
middag te Ankara gepubliceerd is,
stelt het aantal slachtoffers van de
aardbeving in Turkije op meer dan
30.000, waarvan het grootste gedeelte
gedood is.
Na bovenmenschelijke inspanning is
men er gistermiddag in geslaagd de
spoorlijn van Sivas naar Ersindjan te
herstellen. Spoedig daarop kwamen
twee hulptreinen in het vrijwel ge
heel verwoeste Ersindjan aan. Presi
dent Inönu en de Turksche ministers,
van Volksgezondheid en Binnenland-
sche Zaken bevinden zich reeds ter
plaatse.
De eerste ooggetuigenverhalen.
De eerste ooggetuigenverhalen uit het
aardbevingsgebied maken, aldus het D. N. B.,
alle melding van den verschrikkelijken nood
toestand, die heerscht onder de dakloozen,
die in de open lucht moeten kampeeren, geen
levensmiddelen hebben en wachten op de
aankomst der hulpcolonnes. De eerste zware
aardschok verraste overal de in slaap zijnde
menschen en bedolf hen onder de puinhoo-
pen der instortende huizen. Op hetzelfde
oogenblik werden alle verbindingen met de
buitenwereld verbroken.
Het ligt thans in het voornemen, ook vlieg
tuigen te gebruiken om levensmiddelen en
medicamenten naar het zwaargetroffen ge
bied te brengen.
Met het oog op de nationale ramp, welke
Turkije heeft getroffen, zijn, zoo meldt U. P.,
alle feestelijkheden met Oudejaarsavond en
Nieuwjaar afgelast.
Er wordt bij de bevolking op aangedron
gen, het geld, dat anders aan deze feeste
lijkheden besteed zou worden, te benutten
tot het stichten van een fonds voor de slacht
offers van de aardbeving.
lntusschen hebben zich alom groote me
nigten verzameld voor de postkantoren en
nieuwsbladen; het zijn personen, die in de
gebieden, welke door de aardbeving geteis
terd werden, familieleden of vrienden heb
ben.
De Engelsche Koning en de Engelsche re
geering hebben door den Britschen ambas
sadeur den Turkschen President hun leed
wezen met de aardbevingsramp betuigd.
De Duitsche gezant te Ankara, von Papen,
heeft hetzelfde gedaan uit naam van zijn
regeering.
Ook President Lebrun en Roosevelt heb
ben bewijzen van sympathie gezonden.
De regeering van Roemenië heeft besloten
voor tien millioen lei aan levensmiddelen
en andere direct noodzakelijke goederen
naar Turkije te zenden.
De instrumenten van het Italiaansche
seismografische instituut te Barl hebben gis
termorgen weer talrijke heftige aardschok-
DUITSCHE WREEDHEID ONTKEND.
„OVERWONNEN TEGENSTANDERS
ZIJN ONZE KAMERADEN."
Volgens berichten in de bladen is het
Duitsche stoomschip Bahia Blanca (8558 t./
dat einde der vorige week met een lading
koffie en mineralen bestemd voor Duitsch-
land uit Rio de Janeiro was vertrokken,
door een Britschen kruiser buitgemaakt, tij
dens zijn poging de Britsche blokkade te
doorbreken.
De Britsche kruiser en een ander schip
zijn Donderdag te Rio de Janeiro aangeko
men om provisie en brandstof in te nemen.
Het dagblad O Globo meldt, dat een ander
Britsch orlogsschip zich bij de Bahia Blanca
bevindt ter hoogte van Rio de Janeiro om te
voorkomen, dat het zou ontsnappen, terwijl
do andere schepen in de haven zijn.
HET LUCHTGEVECHT BOVEN
DE NOORDZEE.
Naar het Ministerie van Luchtvaart me
dedeelt, is thans bevestigd, dat een der Dor-
nier-vliegbooten, die Woensdag boven de
Noordzee door een Britsch vliegtuig zijn
aangevallen, neergeschoten is. Drie van de
vier inzittenden brachten er het leven af.
Zij zijn door een Zweedsch schip, dat naar
Kopervik in Noorwegen op weg is, aan
boord genomen.
Bemanning van 13 koppen om
gekomen?
Men heeft thans te Londen het bewijs, dat
het Engelsche stoomschip Moortoft (875
ton) dat eenige dagen over tijd was, aan de
oostkust van Engeland is gezonken. Er is
een stuk wrakhout aangespoeld, waarop
de naam van het schip» stond. Men gelooft,
dat de dertien leden der bemanning zijn
omgekomen.
Duitsche wreedheid tegengespro
ken.
Ondanks een duidelijk dementi uit Oslo,
aldus meldt het Duitsche nieuwsbureau,
heeft de Britsche radio herhaaldelijk het
bericht omgeroepen, dat de bemanning van
een Duitsche onderzeeboot het Deensche
s.s. Fafnir heeft verhinderd, de bemanning
van het getorpedeerde s.s. Cottia te redden,
waardoor 21 mannen zijn verdronken.
Van Duitsche zijde wordt naar aanlei
ding hiervan vastgesteld, dat zulk een be
richt ook zonder het Noorsche dementi
nauwelijks geloofwaardig moet schijnen. De
Duitsche marine, zoo zegt men, moge dan
al in den strijd harde middelen gebruiken,
toch is voor den Duitschen zeeman de over
wonnen tegenstander steeds een kameraad,
dien hij helpt, waar hij kan, o.a. wijst men
op de redding van de overlevenden van
den. Britschen hulpkruiser „Rawalpindi"
ken geregistreerd. Het centrum lag op 2000
k.m. ten Oosten van Italië.
Hevige sneeuwstormen veroorza
ken vermoedeliik een nieuwe
ramp.
Op de Zwarte Zee woedt een hevige
sneeuwstorm, waardoor het scheepvaartver
keer practisch onmogelijk wordt gemaakt. In
verscheidene havens koestert men groote be
zorgdheid over het lot van tal van schepen,
waarvan men niets meer vernomen heeft, en
die, naar men vreest, in den storm verloren
zijn gegaan, hetgeen een nieuwe ramp voor
Turkije zou beteekenen.
-ƒ 'v' - v- v*
V- v
VMB&g
kruisers Hood Repulse en Renown. die
ook tot de kapitale schepen moeten worden
gerekend.
De slagschepen van de Queen Elizabeth"
klasse, zijn de „Malava", „Barham", ,Vali-
ant", „Warspite" en „Queen Elizabeth". De
schenen zijn gebouwd in de jaren 1913 tot
1915. Zij hebben een gemiddeld tonnage van
31.000 ton en zijn bewapend met acht stuk
ken van 38.1 c.m. acht stukken van 12 tot
15 c.m. en twee torpedolanceerbuizen. Elk
schip heeft vier vliegtuigen aan boord. De
snelheid bedraagt 25 knoopen, de machine-
kracht 75.000 pin
Britsche slagschepen in volle zee.
De afmetingen zijn 183 meter lang, 31
meter breed en een diepgang van 10 me
ter. #Aan boord van iedere schip bevindt
zich een bemanning van 1120 koppen.
Drie van deze schepen, de „Valiant",
„Warspite" en „Queen Elizabeth" zijn in
de jaren 1935 tot 1940 gemoderniseerd. Zij
iiebben nieuwe machines gekregen, alsmede
een zwaardere patsering en luchtdoelartil
lerie.
Verwachting: Matige tot krach
tige Z.W. tot W. wind, be
trokken tot zwaar bewolkt,
waarschijnl. eenige sneeuw
of natte sneeuw, tempera
tuur om het vriespunt tot
Accountantskantoor
Lid N. I. V. B
Lid. Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 Tel. 560
Afgetreden commandant Indi
sche zeemacht aan boord.
Me een kleine 200 passagiers aan boord
is de „Marnix" van St. Aldegonde" uit
Tandjong-Priok vertrokken, doch onder dit
kleine aantal bevonden zich eenige zeer
vooraanstaande figuren uit de Indische sa
menleving.
Om te beginnen de afgetreden comman
dant zeemacht en mevrouw Ferwerda, dan
de gepensionneerde gouverneur van Mid-
den-Java en mevrouw Bertsch, voorts de
gepensionneerd luitenant-kolonel der genie
W. C. Muller, oud-plaatselijk commandant
van Batavia.
Toen de „Marnix" losgemaakt had, zette
de regimentsmuziek, die op de kade was
opgesteld, het „Wilhelmus" in.
De nieuwe vlootvoogd deed zijn afgetre
den voorganger per motorsloep uitgeleide
tot aan de pieren.
In de lucht cirkelden de vliegtuigen en
toen de „Marnix" de haven uitvoer, werd
de admiraalsvlag, die van den top van don
voormast woei met 15 saluutschoten gesa
lueerd.
Op het hoogste dek van de „Marnix" was
nog geruimen tijd de krachtige figuur van
den afgetreden vlootvoogd te zien.
Eerste Kamerlid wil weten of
ook Nederland zal helpen.
Het Eerste Kamerlid van Emdben heeft
den voorzitter van den Raad van Minis
ters de volgende vragen gesteld:
Heeft de regeering reeds nader haar
houding bepaald tegenover de resolutie,
welke de assemblee van den Volkenbond
op 14 Dec. j.1. mede met Nederlands stem
heeft aangenomen en waarin op moreele
en rechtsgronden een dringend beroep
wordt gedaan op ieder lid van den Vol
kenbond om Finland materieelen en hu-
manitairen steun te verleenen?
Zoo ja, is die houding dan gelijk aan
die van het 12-tal staten, hetwelk bereids
materieelen steun heeft toegezegd, waaron
der laatstelijk Zwitserland, welks regee
ring 100.000 francs aan het Finsche Roode
Kruis deed toekomen?
Is de regeering voornemens, het verlee
nen van steun van de soort als laatstbe
doelde met grooten spoed te bevorderen'
Brand in Amerikaansche ijzer
gieterij.
SABOTAGE?
In een ijzergieterij te New York is brand
uitgebroken, tengevolge waarvan belang
rijke documenten, betrekking hebbende op
vlootpatenten der nieuwe torpedobootja-
gers der Ver. Staten, verbrand zijn.
De schade wordt geraamd op 15.000 dol
lar. Men vermoedt, dat er sabotage in 't
SJjGI IS»
Definitief is thans vastgesteld, dat sabo
tage de oorzaak was van het ontsporen
van den sneltrein „City of San Francis-
co in Nevada op 12 Aug. j.1. waarbij 24
personen den dood hebben gevonden De
federale commissie van onderzoek is tot
bovengenoemde conclusie gekomen.
DE „EDELVALK" IN LISSABON.
Het K.L.M. vliegtuig de „Edelvalk" is gis.
terochtend om 11.56 uur (Ned. tijd) te Lissa
bon geland. Het toestel was om 9.40 (Ned
tijd) gisterochtend uit Madrid vertrokken,