Vluchtelingenlot in Sjanghai Patronen gedeeltelijk terecht Finnen hebben gebrek aan munitie Harde strijd om het bestaan De vredespogingen Versnelde onteigeningsprocedure verworpen Nieuw soort gerst in Indië Van gewiekste Chineezen, een over strooming en muziek De munitieroof te Dublin Smokkelarij aan Belgisch* Duitsche grens China verloor drie millioen man Ernstige bezorgdheid Postvluchten op Indië Eerste Kamer Dc Doaau dichtgevroren „Russen verbaasd dat Finnen vechten" Zweefvliegen weer toegestaan Oud en nieuw zonder voetbal Sjanghai. Vier, vijf maanden geleden was bijna de geheele nienschheid begaan met het lot van tienduizenden vluchtelingen uit Duitschland, Oos tenrijk en Tsjecho-Slowakije,' Joden jonge en oude, rijke en arme, die uit het land hunner geboorte wer den verdreven en elders een nieuwe woonplaats moesten zoeken, terwijl de meeste grenzen voor hen geslo ten waren. In Europa, in Amerika wekte hun lot diep medelijden, maar sedert is de oorlog uitgebro ken, de menschheid heeft andere zorgen en de Joden, de van huis en goed verdrevenen, werden ver geten. Voor duizenden en duizenden dezer vluch telingen was toen Sjanghai een veilige wijk plaats, waarvan de noorten wijd open ston- len. Sedert is ook dit veranderd en er wor- !en geen vluchtelingen uit Oost- en Midden Europa meer toegelaten in deze millioenen- -itad die reeds voor de komst der vluchten de Joden vol was met andere vluchtelingen, Russen en Chineezen, welke laatste de wijk hadden genomen vpor de oprukkende Ja- oansche legers, zoo'dat er te Sianghai nij pend woninggebrek ontstond. Peze stad huisvest thans drie a vier millioen Chinee zen, waarvan ongeveer twintig procent vluchtelingen zijn, ongeveer vijftig-duizend Japanners, burgers en militairen, twintig duizend Russen, ton naastebij evenveel Jood sche vluchtelingen en .vijftienduizend an- lere Europeanen en Amerikanen. Onder de Europeesche bevolking zijn dus de vlüchto- tingeh, Joden en Russen, verreweg in de meerderheid. Russen al ingeburgerd. De Russische vluchtelingen, die hier on geveer twintig jaar geleden kwamen heb ben zich hier al reeds „ingeburgerd", zich gewend aan de toestanden en velen hebben zich hier een nieuw bestaan gegrondvest. Enkelen zijn bezitters van goede zaken,'ju welierswinkels, winkels met vrijwel uitslui tend Russische levensmiddelen,' zaken in Europeesche dames- en he«renkleeding. An deren zijn in dienst van de politie of zijn particuliere nachtwakers en onder deze par ticuliere nachtwakers vindt metn vele oud officieren, hooge regceringsambtenaren, vroegere advocaten, die per maand thans minder verdienen, dan ze vroeger in Rus land in één enkelen dag uitgaven. Russische handwerkers ziin hier ook, maar hier kun nen ze van hun handwerk niet bestaan.daar ze niet kunnen coneurreeren tegen de Chi- neesche handwerkers, die zich rijk vpelen met een verdienste, waarvan Europeanen onmogelijk kunnen leven. Nog jaren hebben die Russen gehoopt, dat ze weder naar Rusland konden terugkeeren als „de oude .tijd" daar herleefd zou zijn. Thans hebben ze reeds geruimen tijd die hoop opgegeven. Ze hebben zich in hun toestand geschikt zoo goed en zoo kwaad als dat ging. De Joden hopen Anders is het met de Joodsche vluchtelin gen. Zij hopen nog en droomen van den tijd, dat ze naar Duitschland, Oostenrijk en Tsjecho-Slowakiie kunnen terugkeeren. lan den, die ze nog steeds als hun „vaderland" beschouwen. „Als Hitier ten val is gebracht", dit is het altijd weder terugkeerende „Leitmotiv" in hun gesprekken. De meesten verwachten dien val binnpn weinige maanden. De grootste pesimisten onder hen verwachten, dat oownhlik in dp aanstaande lente. Het is altijd weder dezelfde geschiedenis: de menschen gelooven, wat zij hopen en wen- schen. Een harde dobber. Maar intusschen moeten ook deze Jood sche vluchtelingen leven. Slechts weinigen zijn er in geslaagd voldoende geld van hun bezitttingen te redden. Velen zijn een zaak ie beennnen, waarbij ze van de Chineesche mededinging niets te vreezen denken te hebben. Talloos zijn hier thans de Duitsche en Oostenrijksche restaurants, waar men voor ongelooflijk weinig geld kan eten: Wiener Schnitzel, Rerliner Bouletten, Ko ningsberger Klops. Enkele dezer zaken gaan tamelijk goed, maar dan is het be zwaar, dat er te veel menschen van die za ken moeten leven, daar meestal die za ken opgericht zijn door vele „compagnons" die hun weinige geld tezamen legden voor de onderneming. Ik kende zoo'n zaakje in het gedeelte der stad. dat men thans „Klein Berlijn" noemt. In dat restaurant kwam ik wel eens een enkelen keer en ik verheugde me immer over het drukke be zoek. Dezer dagen kwam ik er weder. Een gefortuneerde Rus had de zaak voor weinig geld overgenomen. Ik verbaasde me daarover, daar ik den indruk had gekregen, dat deze zaak den In de jnillioenenstad Sjanghai. vluchtelingen voldoende winst had opge bracht. Ik zeide dit den Rus en hij ant woordde: „Het is geen slechte zaak, maar het bezwaar was, dat er zeven huisgezin nen van Joodsche vluchtelingen van moes ten leven en dat kon de zaak niet opbren gen." Chineezen gevaarlijke concur renten. Er zijn meer zulke Joodsche zaken, die binnen enkele maanden ten gronde zijn gegaan. De Duitsche opschriften staan nog op deur en vensters, maar de Joodsche ei genaar heeft den strijd op moeten geven en een Chinees heeft de zaak overgenomen. Met het wonderlijke aanpassingsvermogen der Chineezen hebben de nieuwe bezitters spoedig geleerd Berlijnsche en Weensche gerechten te bereiden. Er zijn trouwens ook Russische restaurants, die door Chineezen zijn overgenomen en door Chineezen wor den gedreven. Dezer dagen ontmoette ik een Duitschen Jood, een vluchteling, die in Duitschland een veehandel had gedreven. „Minder dan honderd runderen heb ik nooit geweid", vertelde hij me, maar in de zeven maan den. dat hij hier is, heeft hij nog geen cent verdiend. Uit Duitschland had hij medege- smokkeld een Perzisch tanijt, dat daar veertienhonderd Mark had gekost. Het hoogste bod, dat hij er hier voor gekregen had, was omgerekend, zestig gulden. In den handel kan de Joodsche vluchteling over het algemeen niet tegen de Chineezen, die geboren kooplieden, op, ook al niet omdat ze nog niet het terrein kennen, noch de taal. Een sombere stemming. Door de omstandigheden, waarin de Joodsche vluchtelingen leven, door de ont zettende gebeurtenissen, die velen hunner hebben medegemaakt, door de onzekerheid hunner toekomst, hebben die vluchtelingen veelal de neiging alles steeds van den som bersten kant te bekijken. Enkele maanden geleden, in Augustus *n September, klaag den ze over de warmte, die hier toch nooit zeer hevig .is. Thans, nu de noordenwinden de koude van Siberië en Mandsjoekwo hi;r brengen, klagen ze over de koude, die ten slotte niet zeer streng is. Per bootje naar het concert. Enkele weken geleden bracht een voorbij trekkende typhoon hun een nieuwe verras sing. Dagenlang kletterden hevige regens neder en een groot deel der stad stond onder water. Trams en omnibussen liepen niet meer en het aantal der automobielen was zeer gering geworden. Het eenige ver keersmiddel was de rickshaw, waarvan de koelie door twee drie voet water moest waden Voor de rickshaws-koelies was 't een tijd van „hoog-conjunctuur". Juist in die dagen werd door het stedelijk orkest een zeer belangwekkend concert gegeven en de menschen togen naar dit concert in rick- shaws, die de bêzoekers brachten tot aan de trappen van het eenigszihs hooger gele gen concertlokaal. Daar kwam men met een rickshaw als met een bootje aan. De oude bewoners van Sjanghai vonden dit niet zeer vreemd. Ze zijn aan dergelijke en erger din gen gewoon, maar voor nieuwelingen in deze millioenenstad was het eenigszins on gewoon. j, Gedurende de pauze staarde ik door een der vensters van het gebouw uit over de stad. Zoover het oog reikte, stonden de straten in helder electrisch licht blank, maar desniettegenstaande was er een druk verkeer van rickshaws en plotseliil"» ont waakten in mij herinneringen aan Venetië, een Venetië, waar men de gondels vervan gen zou hebben door rickshaws, getrokken door Chineezen. En als ter eere van deze vertooning gaf het orkest een Italiaansch program: Rossini, Respighi, Veracini-Previ- tali, Malipiero, Pick-Mangiagalli. De groote les van Azië. Bij het einde van het concert verscheen er een groote vloot rickshaws, honderden, want in elke rickshaw is slechts plaats voor één persoon. De bezoekers van het concert stonden heel kalm te wachten tot zij aan de beurt waren om door een rickshaw „ge red" te worden van het „eiland," waarop zij zich bevonden. Chineezen, Japanners, Duitschers, Engelschen, Franschen, Russen', Noren, heel het internationale publiek van Sjanghai betoonde het grootste geduld en de eenige uitzondering vormden de nieu welingen in deze stad. Zij hadden plotse ling haast, zooals men dat ook bij óns ziet. Maar de anderen:., zij lachten en praatten, rookten een, sigaret-al wachtend,-weint zij hadden de groote les van Azië reeds ge leerd, het geduld, dat fgeen rekening houdt met den tijd. J. K. BREDERODE. Interneeringskampen voor de gearresteerden? Van de één millioen patronen, die uit het arsenaal te Dublin zijn ge stolen, heeft men ex 50.000 tot 80.000 teruggevonden. Nog steeds heerscht in en rond de stad, die door troepen is omringd, groote opwinding. Men vreest, dat getracht zal worden een gedeelte der gestolen munitie naar Noord Ierland over te brengen. Begrafenisstoeten aangehouden. Het zoeken in de naburige graafschappen is gisteren nog uitgebreid. Laagvliegende lersche militaire vliegtuigen werken samen met gewapende patrouilles en gemotoriseer de eenheden op de wegen. Zelfs begrafenis stoeten worden aangehouden voor onder zoek van de begrafenispapieren. Op verschei dene punten in verafgelegen districten zijn soldaten met machinegeweren opgesteld. Het is nog steeds onmogelijk, Dublin binnen te komen of te verlaten zonder een militaire patrouille te ontmoeten. Aan beide zijden van de grens tusschen Eire en Noord Ier land heerscht groote bedrijvigheid der po litie. De douaneposten worden zwaar be waakt en de treinen worden zorgvuldig doorzocht. Interneeringskampen? Men verwacht, dat wanneer de Dail Woens dag bijeenkomt, een wetsontwerp zal wor den ingediend, dat de autoriteiten in staat zal stellen gevangenen voor onbepaalden tijd ingesloten te houden zonder tenlaste legging. Het is mogelijk dat interneerings kampen ingericht zullen worden. BOMAANSLAG TE BELFAST. Gisteravond is een bom ontploft in het bij kantoor te Belfast (Noord-Ierland) van de Irish Press te Dublin. Er werd veel schade aangricht, doch niemand werd gedeerd. Een deel van de inventaris van het gebouw was met benzine besprenkeld. Bij dezen aanslag zijn 6 of 7 mannen betrokken. De eenige be diende, die op kantoor was, werd in een auto eenige uren rondgereden. Een getuige heeft verklaard, dat leden van het lersche republikeinsche leger den aan slag hebben gepleegd. „Engelands standpunt voor ieder duidelijk". De geruchten over een nieuwe vredespo ging, voortvloeiende uit het bezoek van den Paus aan den koning van Italië en den te rugkeer naar Berlijn van den Duitschen ambassadeur te Rome, zijn te Londen niet aan de aandacht ontsnapt, doch er wordt in Engelsche kringen geen enkel officieel bericht of commentaar verstrekt. Dezelfde terughoudendheid wordt betracht ten aan zien van den onlangs door den minister president van Eire, de Valera, in 'een ra diorede voor de Veroenigde Staten gedanen oproep tot het houden van een vredescon ferentie. De houding der geallieerden ten opzichte van de steeds herhaalde „vredesoffensieven" is bij talrijke gelegenheden door Chamber- lain, Halifax en Daladier bepaald en moet naar men meent, thans wel voor iedereen duidelijk zijn. Op verscheidene plaatsen aan de grens van België en Duitschland wordt druk ge smokkeld, vooral chocolade, cacao, koffie, vet, boter en margarine. Te Aken wordt de gesmokkelde koffie voor 10 tot 12 mark per kilo verkocht. Oorlogsrouwlijst uit het Verre Oosten. Volgens een communiqué van het Keizer lijke hoofdkwartier in Japan hebben de Chi neesche legers van Januari tot November 305.166 dooden verloren. Aan Japansche zij de sneuvelden 27.000 manschappen. Van Juli 1037, toen de vijandelijkheden tusschen Japan en China uitbraken, tot November 1930 hebben de Chineezen 1.218.462 dooden gehad. De totale Chineesche verliezen aan dooden, gewonden, deserteurs en krijgsge vangenen worden geraamd op ruim drie millioen man. NOG WORDEN DE RUSSISCHE AANVALLEN GEKEERD... Hoewel de Finsche legcrberichten nog steeds zeer optimistisch zijn en aa^en0"ie" kan worden dat inderdaad de Russische aan vallen nog steeds worden afgeslagen, de communiqué's uit Helsinki een ?n'ia' 00 van diepe bezorgdheid met te nnskonne - Hoewel het menschenmateriaal vo itouiue wordt geacht is er een groot gebrek aan munitie en modern oorlogsmateriaal, ïze Russen gebruiken thans zware artillerie, welke 40 K.M. ver draagt. Finland ontbreekt het aan de middelen om op dit wapen te antwoorden. De Finnen gebruiken thans een aanzienlijke hoeveelheid materiaal, dat op de Russen veroverd is, o.a. zware en lichte machinegeweren, en geweren van het zeltue kaliber als waarmede de Finnen gewend zijn om te gaan. Finsche kringen Ln Londen noemen den toestand, wat het oorlogsmateriaal betreft, hoogst ernstig. Een nieuw contingent Zweedsche vrijwil ligers, tot dusverre de grootste groep is gis teravond naar Finland vertrokken. Het Russische legerbertcht. Het communiqué van den staf van het militaire district Leningrad luidt. „Op 29 Dec. geen gebeurtenissen van beteekenis aan het front. In een aantal districten heeft de Sovjet Russische luchtmacht geslaagde bom bardementen ondernomen." Over de versterkingen van dc Russische landtroepen blijven de berichten uit Moskou vaag. Men zegt dat er gedurende de Kerst dagen ernstig is gevochten en dat hier en daar de Finnen ernstige verliezen zijn toe gebracht. Moskou heeft censuur ingevoerd op uitgaande pcrstelegrammen, zoodat be richten van niet-Russische correspondenten in de Sovjet Staat, die men schadelijk voor de militaire veiligheid acht, worden opge houden. De berichtgeving uit Moskou blijft daardoor zeer eenzijdig. HET FINSCHE LEBGERBERICHT. Het Finsche legerbericht maakt melding van nieuwe successen in de Karelische land engte, waar de Russen wederom zware- verliezen zouden hebben geleden en veel materiaal verloren, dat door de Finnen is buitgemaakt. In het noorden zouden de Russen in ver warring terugtrekken. Over de luchtoorlog zegt het bericht uit Helsinki: Op 28 December des daags verminderde bedrijvigheid in de lucht. Dc activiteit van den vijand herleefde echter in den nacht van 28 op 29 December. Russische vliegtui gen trachtten de linies op de Karelische landengte en eenige steden in Midden-Fin- land te,bqmbardeeryn. In, dep, loop van den dag 'lideft' dé Finsche luchtmacht verschil lende aanvallen Ondernomen. Er zijn 'géén luchtgevechten geleverd." RUSSISCHE VERLIEZEN. Volgens Finsche mededeelingen uit goe de bron zijn sedert het begin van den oor log 25.000 Russen gesneuveld en 5000 gevan gen genomen. Verder zijn volgens deze me dedeelingen 270 Russische tanks vernield en 125 vliegtuigen neergeschoten. Russen schoten op elkaar. Russische vliegtuigen hebben bij vergis sing een Sowjetcolonne aangevallen, die zij met bommen bestookten en onder mitrailleur- vuur namen, aldus wordt van het noordelijke front gemeld. In den sector van Salla heeft zich een groote geschutbedrijvigheid voorgedaan. Voorts gelooft men, dat zich muiterijen heb ben voorgedaan bij de Russische troepen, aangezien groot rumoer en talrijke geweer schoten van achter het front gehoord zijn. De correspondent van de „Daily Express" te Moscou bericht, dat generaal Grigori Stern, die de veldtocht in Mongolië tegen de Japan- neezen heeft geleid, naar Finland is gezon den om generaal Meresjikow, commandant van het militaire district Leningrad, die thans de operaties in Finland leidt, te ver vangen. Generaal Stern behoort tot de jon gere legerleiders en is een beschermeling van maarschalk Worosjilow. De „Aftonbladet" verneemt uit Tallin, dat de Russische garnizoenen in Estland alle voorraden schoenen en laarzen opkoopen, zoodat voor de bevolking niets meer over blijft. Eveneens worden groote hoeveelheden kleeren opgekocht. Op de heenreis landde de Buizerd te Rangoon en de Nandoe teAlexan- drië- de Torenvalk en de Wielewaal arriveerden op de terugreis resp. te Alexandrië en Rangoon. De Eerste Kamer heeft gisteren het ont werp tot nadere wijziging der Onteigenings wet, welke wijziging een verkorting der onteigeningsprocedure beoogt, verworpen met 22 tegen 17 stemmen. Voor stemden al leen "de sociaal-democraten en de katholie ke leden de Jong, Schoeniaker, de Bruyn, Bruinëman en Nïvard. Als bezwaar opperde de heer Michiels van Kessenich (r.k.), dat de betreffende ei genaren niet tijdig genoeg zullen vernemen, dat onteigening van een of meer hunner perceelen voor den rechter zal worden ge- bracht. Mr. van Vessem (n.s.b.) betoogde, dat het ontwerp getuigde van een departement tale neiging om dictatoriaal op te treden. Minister Gerbrandy meende dat het met de bezwaren in de practijk wel zou losloo- pen, omdat in den regel de eigenaren tij dig genoeg van de plannen op de hoogte zijn. Met den gebruikelijken heilwensch voor het Nieuwe Jaar sloot de voorzitter de ver gadering. Strenge vorst in Roethenië en Hongarije. Uit Boedapest wordt gemeld, dat de Donau met een dun ijslaagje is bedekt, zoodat de scheepvaart is stilgelegd. De schej>en hebben de winterhavens moeten opzoeken. In Roethenië heeft het 36 graden ge vroren en in Hongarije 20. Manschappen van het Roode Le ger dachten als bevrijders te zullen worden ontvangen. De correspondent van het Deensche blad de „Berlingske Tidendc" heeft aan zijn blad een uittreksel gezonden uit het dagboek van een officier van het roode leger, die in Finland is gesneuveld. Op 3 December gaf deze officier zijn verbazing te kennen, dat de Finnen bij het binnenrukken van de Russische troepen hun huizen verbrandden en tegen het Roode Le ger vochten. Men had de officieren en manschappen van het roode le ger gezegd, dat zij als bevrijders zouden worden ontvangen. Op 5 en 7 December schreef de officier dat zijn mannen geen moed hadden en dat de koude te groot was, zoodat het ongemak steeds erger werd. De meeste mannen wil den niet vechten. De officier heeft ook ge schreven, dat het een kwaad teeken is dat de officieren van het roode leger niet'be ter zijn opgeleid en niet moediger zijn dan de manschappen. Onder bepaalde voorwaarden, De minister van Waterstaat heeft beslo ten na overleg met den commandant der luchtverdediging, zijn beschikking van 1 Sep tember tot wederopzeggens in zooverre bui ten werking te stellen, dat het gebruik van zweefvliegtuigen wederom zal zijn toege staan op de voor het gebruik van zweefvlieg tuigen aangewezen terreinen, onder bepaalde voorwaarden. Het zweefvliegen mag uitsluitend geschie den, indien de opstijging van de zweefvlieg tuigen wordt bewerkstelligd: a. met niet-mechanische middelen; b. met een rijdende auto en met hulp van een keerrol, uitgezonderd voor wat be treft de luchtvaartterreinen Ypenburg en Vlissingen; c. met een lier en met behulp van een keer rol. Het zweefvliegen mag slechts worden beoe fend in het tijdvak tusschen zonsopkomst en zonsondergang, terwijl de hoogte van de laag ste wolken tenminste 500 M. en het horizon tale zicht tenminste 3000 M. moet bedragen. De zweefvliegtuigen moeten duidelijke Oranje-kcnteekenen dragen. Ook morgen (en overmorgen) zul len we het weer zonder voetbal moeten stellen: zoowel K.N.V.B. als N.H.V.B. hebben alle voor Oude jaarsdag vastgestelde competitie wedstrijden afgelast. Zoo is er dus langzamerhand een tamelijk groote achterstand bij de afwerking der programma's ontstaan. Erg zwaar hieraan tillen we wel niet, het is immers „slechts" een noodcompeti- tie, maar met dat al gaan we het veel gehate „zweetvoetbal" toch weer tegemoet. Van de bonden mag dan ook worden verwacht, en dit geldt allereerst den Ko ninklijken, dat straks niet al te kwistig met vrije Zondagen en in haalprogramma's wordt gewerkt. Uitzonderlijk hooge opbrengst. Vervanger van rogge in Europee sche bakkerijen. Een vijf jaren geleden heeft de heer Cra- mer te Wonosobo, een bepaalde variëteit van Br.-Indische gerst uit het staatje Sikkim aan de zuidgrens van Tibet ingevoerd schrijft het A.I.D. Deze soort gerst groeit in het hooggeberg te van Br.-Indië en China en vormt het hoofd- voedsel der bevolking uit die streken. De herhaalde proeven, welke de heer Cra- mer met deze gerst op het Diengplateau heeft genomen op een hoogte van 4.500 tot 7.000 voet, dus hooger dan de Padi-grens, die maxi maal de 4.000 voet haalt, wezen uit, dat de gerst uitstekend gedijt en binnen de vier maanden rijpt, een groeiperiode, die uitzon derlijk kort is. Het cijfer voor de voedingswaarde bedraagt 148 tegen 130 voor rijst, terwijl het gehalte aan vitaminen B 200 bedraagt, tegen 100 van roode rijst. In bepaalde proefvakken heeft de teler het merkwaardige resultaat verkregen van 2.000 kg. per ha. aan schoone korrel. De gerst ligt namelijk evenals de tarwe naakt in de aar. Met een dergelijke groote opbrengst, korte gloeiperiode en hooge voedingswaarde, drie zeer belangrijke factoren, biedt dc verbouw van deze soort gerst, vooral in bergstreken, waar slechts mais groeit, voor dc bevolking gunstige aspecten. Deze gerst heeft een ander voordeel, na* melijk, dnt zij uitstekend de rogge in Euro peesche bakkerijen kan vervangen; hoewel de kleur iets lichter is, blijkt de smaak wei nig te verschillen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 2