Ijs en mist
3 graden vorst
•2W uw inkoopen
Doe Hef nul
Geen
onverschilligheid
Noorderlicht
uitstekend
Voorzichtig
met het ijs!
bij ome adm
Donderdag 4 Januari 1940
Tweede Blad
Maar er werd gereden
Morgen voor het laatst
Wintercompetitie Biljart 2e ronde
Vooruitzichten
Verloting Pluimveevereeniging
H en O
Een late postbestelling
Een winteravond-dansfeest
Uit het politie-rapport
Een abonnement
Heldersche Courant
Actueel
Interessant
en
15 cent per week
Zeevisscherij in 1939
Temperatuur en Barometerstand
».i tmmi wf i
MadinUiuui
Was er gisteren ijspret...
Het antwoord op deze vraag kan luiden:
ja en... nee.
Natuurlijk was er ijsvermaak voor d i e
schaatsenrijders, die zich noch van mist,
noch van koude, noch van de duisternis
iets plegen aan te trekken en reeds de
ijzers onderbinden, als het ijs nog niet
meer is dan een wiebelend, golvend vlak.
Het was gisteren de wonderlijkste vorst-
dag van het geheele jaar (meegerekend
een restant van 1939 dan!). Aanvankelijk
vroor het hard, daarna begon het zacht
jesaan te dooien, vervolgens kwam een
dikke zeedamp opzetten en nog tijdens
deze damp ving het aan te vriezen. Zoo
dat men het meemaakte, dat het miste,
regende en tegelijkertijd vroor.
Een wonderlijke winter.
Maar als men eens rondom Den Helder
fietste, dan bleek dat, ondanks de zware
inist, ondanks de intense koude van water
damp en nevel, tal van Nieuwediepers hun
huiskamer ontvlucht waren om op 'een der
miniatuurbanen of op de ijsbaan hun baantjes
te gaan maken.
De jeugd was hierbij uiteraard haantje de
Voorste, Zij was het, die gehuld in dikke jas
sen, „krollen" en warme rijbroeken her en
der rondkrabbelde. Zij was het die, met jeug
dige overmoed de kou trotseerend de slootjes
en plassen afreed. Het was vrijwel overal
pikkedonker, maar zelfs dat bleek geen be
zwaar te zijn. Bijvoorbeeld op het landje
tusschen Middenweg en Javastraat, waar zich
een miniatuurbaantje heeft gevormd, zag
men op 10 meter afstand niets. Maar kwam
men nog meer naderbij, dan kon men de
geestverschijningen voorbij zien glijden. Kris
kras... van links naar rechts... hobbelend over
stukken graszoden, struikelend over aarde en
afval.
Maar men rééd en vermaakte zich opper
best.
Op de Timorparkvijver was eveneens de
avondlijke stilte verstoord: ook hier strekte
menig inwoner z'n (of haar) beenen en ook
hier werd men iets gewaar van de ijs-poëzie,
hoewel velen dit als „een kouwe boel" zullen
kwalificeeren.
Op de ijsbaan van „Het Noorden" werd,
zooals reeds gistermiddag door ons gebulliti-
neerd werd, gereden, en velen hebben zich tot
laat in den avond toe best geamuseerd. Jam
mer was het, dat de mist bleef hangen, die
voor velen een spelbreker beteekende.
Maar hoe dan ook; de ijsgenoegens mogen
nog niet „je-d&t" geweest zijn, in ieder geval
hebben ze menig schaats-enthousiast de glad
de ijzers onder doen binden, en kan een deel
van Nieuwediep vandaag zeggen, dat het
reeds gereden heeft.
Als we dit schrijven, vriest het weer
enkele graden, zoodat de beste verwach
tingen gekoesterd mogen worden voor
vandaag. En blijft dan de nevel weg, dan
kan men er zich van verzekerd houden,
dat ieder schaatsend Heldenaar groote
plannen heeft...
De weinige personen, die zich gister
avond ongeveer tusschen 6 uur en half
7 op den dijk bevonden, hebben iets van
een groot natuurwonder mogen aanschou
wen: het Noorderlicht, het wonderlijke
schijnsel uit een verre Noorsche wereld,
werd plotseling zichtbaar. Ditmaal was
het geen boog van licht aan den hemel
trans, doch enkele kegels van wit licht.
Deze kegels hingen boven Texel. Ge
durende ongeveer een half uur bleef het
licht zichtbaar. Daarna verdween het,
even plotseling als het gekomen was,
in den nevel.
Morgen is het de laatste dag van den ver
koop der Kinderpostzegels. Men kent het goede
doel. Een aanbeveling is dus niet noodig. Steun
de verkoop van deze zegels en koop nog van
daag of morgen uw kinderpostzegels. Hebt U
nog zegels in voorraad? Vul deze voorraad dan
aan. Tot morgenavond 9 uur vindt U de stand
op het Postkantoor open.
In café Woud aan de Binnenahven had de
retourmatch O.G. tegen T.O.G. plaats en kon
O.G. de geleden nederlaag tegen T.O.G. in de
le ronde niet inloopen en had opnieuw een
nederlaag te inkasseeren van party voor
O.G. en 9% partij oor T.O.G.
In het Geheel-Onthouders Hotel aan de
Spoorgracht ging het beter met V.O.P., welke
de returnmatch speelde in de 2e ronde tegen
K.O.T. en werd laatstgenoemde met een
nederlaag van 11 partijen voor V.O.P en 4
voor K.O.T. naar huis gestuurd* Door dezen
uitslag werd de door V.O.P. geleden neder
laag in de eerste ronde van 3 tegen 12 be
hoorlijk revanche genomen.
DE ONGE.MOLKORFDE
Een bewoner van de Weststraat ging op de
bon, omreden dat hij zijn hond op den openbaren
liet rondhuppelen, zonder dat deze canis familiaris
voorzien was van een muilkorf, terwijl dit door
den commissaris van politie gelast was.
Hedenmorgen 8 uur t
S Was het dagclijksch vorst-overzicht jj
gisteren vrijwel in mineur gesteld, van-
5( daag kunnen wjj een meer optimistisch ij
5 geluid laten hooren. Na den nevel van U
gisteravond, is het blijven vriezen, zoo- jj
Z dat vannacht het kwik vrijwel perma-
5 nent een stand van 3 graden onder 0 jj
heeft aangewezen. Ook vanmorgen om jj
Z 8 uur was de stand nog 3 graden on-
jj der 0.
S De vooruitzichten zijn goed: een gun- jj
jj stige barometer, en in den letterlijken
5 zin des woords „geen wolkje aan de jj
S lucht". In ieder geval zal schaatsrjj- ij
Z dend Den Helder vandaag wel zijn hart 'Z
jj kunnen ophalen. jj
w
Op de meeste plaatsen nog zeer
onbetrouwbaar.
Het ijs zal naar alle waarschijnlijkheid
vandaag door de bevoegde instantie nog
nog niet gekeurd worden. Het is op de
meeste plaatsen onbetrouwbaar. Men
noemde daarbij o.m. de fortgrachten en
het Heldersche kanaal. Zich hier op te
begeven is zeer gevaarlijk, zoodat men
deze waarschuwing ter harte dient te
nemen.
Zet de vorst echter nog even zoo
door als hedenmorgen dan kan het niet
anders of Den Helder zal spoedig op de
schaats kunnen.
RIJKSWERF WILLEMSOORD.
Met ingang van 1 Jan. 1940 zijn aangesteld
als adjunct-commies de schrijvers J. D. Tom-
pot en J. M. Trousselot.
Onder verwijzing naar de advertentie in dit
nummer vestigen wij er de aandacht op, dat
de trekking der verloting van de pluimvee
vereeniging H. O. tot begin Februari wordt
uitgesteld.
Door de gladheid van den weg is de post
auto, die 's morgens om voor half zeven in onze
stad komt met de nachtpost, vanmorgen eerst
om pl.m. 9 uur aangekomen. De directeur
heeft er voor gezorgd, dat de post met de
grootste spoed werd gesorteerd en de bestellers
zoo spoedig mogelijk hun wijken konden loopen.
Van den kant van het postkantoor heeft men
dus zijn uiterste best gedaan de vertraging in
te loopen.
Men schrijft ons:
De Mixed Melodians. de Band, welke den
laatsten tijd van zich doet spreken, en zeker
plaatselijk de beste band is, organiseert Za
terdag a.s. een Winteravond-dansfeest, Het
belooft zoowel muzikaal als anderszins voor
de liefhebbers een prettigen avond te worden.
Nieuwe schlagers en arrangementen staan op
het programma. Wij verwijzen naar de adver
tentie in dit blad.
MIE HHST Z'N HOND?
Aan het adres Schagendwarsstraat No. 2 is een
klein hondje terug te bekomen, dat men zonder
baas langs den weg vond. Signalement luidt: wit
met zwarte ooren.
ARBEIDSWET OVERTREDEN
Proces-verbaal werd opgemaakt van een banket
bakker in de Keizerstraat, die zich schuldig maakte
aan overtreding van de Arbeidswet.
WIER FIETS IS DAT?
De heer Koekenbier, wonende Weststraat, hoek
Zuidstraat, vond een damesrijwiel tegen zijn pand
staan. Een Venesa. De eigenaresse kan het aldaar
terugbekomen.
op de
Het familieblad van Den Heidei
Ondanks den huidigen oorlogstoestand,
waardoor de schepen der IJmuider visschers-
vloot gedwongen waren eenigen tijd binnen
te blijven, hebben de groote stoomtrawlers
gedurende het afgeloopen jaar toch nog be
vredigende bedrijfsresultaten bereikt.
De stoomtrawlers Delft Haarlem, Caroline,
Erin, Norma Maria en Vikingbank verkregen
jaarbesommingen van boven de 100.000,
waarvan de hoogste waren beide eerstge
noemde schepen met resp. 194.000 en 162.000
evenwel mag men niet uit het oog verliezen,
dat deze vaartuigen tot de grootste en nieuwste
van de vloot behooren. Ook bij de trawlers van
het kleinere type waren schepen, die nog vrg
gunstige bedrijfsresultaten bereikten geduren
de het jaar 1939.
f^lie£4^u~aaM^AicPLi^
JAVA-NEW-FORK LIJN.
Palembang, 3 Jan. te Sabang.
Soekaboemi, 1 Jan. te Boston.
Tapanoeli, 31 Dec. te Boston.
SILVER-JAVA PACIFIC LIJN.
Jagersfontein, 31 Dec. v. Batavia.
Modjokerto, 1 Jan. v. Port Arthur.
Tosari, pass. 2 Jam. Point de Galle.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Bengalen, t., pass. 2 Jam. Point de Galle.
rvoor staan boomen, erachter liggen sleep- en
loodsbooten, links zijn altijd jongens van de marine
bezig met barcassen en vletten, en rechts zit
meestal een stel blauw-getruide vletterlui netten
te boeten.
Het havenkantoor vormt een middelpunt.
Het is maar niet zoo'n willekeurig huisje,
bewoond door een paar ambtenaren. Het is
geen bureaucratische instelling, waar men
over papieren en dikke boeken gebogen zit
(hoewel ze er wèl zijn), kortom, de naam
havenkantoor is eigenlijk fout: hij luidde
beter en juister, haven-centrum, zonder dat
aanhangsel „kantoor" erbij.
Het is er altijd genoeglijk: men vindt er
paneelen, waarop de nu op non-activiteit ge
stelde loods Jaarsma met zijn vlot penseel
enkele zeeschilderingen aanbracht. Zoo is er
een deur, waar goudig manelicht langsvloeit,
zoo overeenkomstig de werkelijkheid, dat
men het er met de hand meent te kunnen
afscheppen. Er hangen platen en schilderijen
aan de wanden, die er al jaren hangen: van
zeilers en stoomschepen. Men zou ze eerst
missen 'als ze er niet meer waren.
De mannen van het havenkantoor wach
ten: er is altijd wel een schip dat komt, of
een schip dat vertrekt. De kustwacht heeft
altijd wel een bericht of de loodsdienst heeft
wat te vragen. En dan is daar het hoofd van
den havendienst, de havenmeester, die op
het Wachtschip zetelt en zijn orders door
geeft.
Rustig, en veelal langs lijnen der gelei
delijkheid, verloopt het leven van de mannen
in het havenkantoor. Dit wil zeggen: als er
geen uitgaande en inkomende schepen zijn
en als het kalm weer is.
Maar als er een schip de haven invaart,
dan, nog lang voor het om Wierhoofd z'n
steven steekt, ziet men hen op de steigers.
Hier een touw klaar, daar een tros. Dit vlot
moet versleept en die uithouwer verplaatst.
Kwiek en handig gebeurt dat allemaal on
der leiding van den adjunct-havenmeester,
die daar nu ook al weer verscheidene jaar
tjes zetelt en met z'n grijze kop en gezonde
zeemans-body een deel van het kantoor ge
worden is.
Het is er, in den winter, warm en knus.
Dan kan de sneeuw het roode dak bedek
ken, dan kan de noordwester rukken en
sjorren aan de muren en kan het water
klotsen tegen den dam. Geen nood, binnen
is' het veilig. Dan rakelt een der mannen de
potkachel nog eens extra op en geeft de
kanarie, die een onvervreemdbaar stuk ha-
venkantoormeubilair geworden is, een extra
„riedel".
In stormnachten waren wij er dikwijls:
dan luisterden wij, met den wacht, naar dien
gierende en brullende dolleman, die aanval
op aanval kapotliep op het kantoor. Dan
tuurden wij mee naar de dansende en dei
nende groene, roode en witte lichtjes op
zee. En middelerwijl hoorden we verhalen
van weleer, toen de wachtsman nog voer op
de „trolder" of bij de wilde vaart. Verhalen,
gekleurd en bijgewerkt door de jaren, maar
altijd het aanhooren zeer wel waard.
Het zijn flinke kerels daar in het haven
kantoor. En behalve dét beschikken ze over
een haast spreekwoordelijk geworden gast
vrijheid. Niemand klopt hier vergeefs aan.
Voor iedereen heeft men een goed woord,
en nog nooit werd geweigerd iemand raad of
advies te geven. Waaruit blijkt hoe hoog de
haven-wachten hun taak opnemen.
Van ieder schip, dat binnenkomt wordt
aanteekening gemaakt. Van ieder tij wordt
een notitie gezet in het dikke boek, kortom,
van iedere bezigheid in de haven van Nieu
wediep is men op de hoogte en teekent die
aan. Iedereen komt er binnen: visscherlui,
die een anker opgedregd hebben, loodsen die
even op moeten bellen, leveranciers die als
eerste een schip willen bestormen en komen
vragen hoe laat het binnenkomt. Jongens
komen vragen hoe laat vader's schip kan ko
men, en jonge moeders wanneer de O zoo
veel of de K zooveel zal meeren. En dan
zijn er nog al die anderen, die graag willen
weten hoe de wind is, en hoe hoog het wa
ter op een gegeven uur zal zijn. Duizenden
menschen, die duizenden vragen stellen. En
die doorgaans allemaal prompt beantwoord
worden.
Het havenkantoor staat onder den rook
van de Zeevaartschool. In de pauze tus
schen de lessenslenteren de jongens vaak
naar het kantoor, om op de borstweering te
gaan zitten, met bungelende beenen, en hun
strootje trekkend. Soms zijn ze wel eens re
calcitrant, zooals alle jonge menschen op
hun tijd recalcitrant zijn, en verschijnt de ad
junct-havenmeester op de stoep: een blik is
doorgaans voldoende, maar als dat niet
voldoende is, dan zijn dat zeker de serie ver
wijten van dezen oud-militair, die in
zijn vroegere jaren vele duizenden jonge kna
pen tot flinke marinemenschen heeft opge
fokt. Maar dat is weer een ander verhaal...
Het havenkantoor is een baken: het is
hier dat de stormseinen geheschen worden.
De zwarte ballen en de kegels, die aan gie
rende touwen de stooten en te slingeren han
gen. Voor de visschers en voor alle anderen
die op de zee hun bestaan vinden, onmisbaar.
Wij hebben vele en schoone herinneringen
aan het havenkantoor: van heete koffie in
ijskoude stormnachten, van sappige verha
len achter de roodgloeiende potkachel en van
hartelijkheid en gastvrijheid eventueel 365
dagen van het jaar.
Het hoort bij de haven, net zoo als Wier
hoofd er bij hoort en het wachtschip en het
Kuitje. Dat havenkantoor met z'n stoeren
adjunct, z'n gemoedelijke wachtsmannen, de
verwende kanarie en de koperen verrekijker,
die zóó oud is dat het welhaast een museum
stuk kon zijn, doch die desondanks nog
goed „bijtrekt".
Het is het eenige huis aan de haven, waar
men dag en nacht terecht kan. Het is nooit
gesloten en nooit vindt men er een bordje
voor de deur: „verhinderd te ontvangen".
De Nieuwediepsche gastvrijheid in haar
spontaanste vorm.
„Er is een bekend lied, waarin o.m.
wordt gezegd: „Wg reizen met elkander"
en waarin dan wordt bedoeld, ons geza
menlijk gaan door dit leven naar het eind
doel. Het is wel juist getypeerd. We reizen
niet alleen, maar we gaan met elkaar door
de moeilijkheden van deze levensreis
heen. „De een zij tot steun den ander".
Als deze levensopgave gemist wordt, dan
gaat het verkeerd in het leven van de in
dividuen en in dat van de volkeren. Wij
kunnen ons niet ongestraft isoleeren. De
een profiteert van de gave en het inzicht
van den ander. Er zijn werkers en denkers
noodig. Er zijn doktoren en loopjongens
in onze maatschappij, professoren en sla
gers. Zij allen kunnen niet gemist worden
en kunnen elkander niet missen. Het
leven is als die machtige machine, met
zijn wentelende wielen, die volkomen
machteloos is, als een klein rad zijn werk
niet meer verricht.
Onze minister-president heeft het gisteren
zoo goed gezegd: „In den nood van deze dagen
hebben wij allen een taak van redding in
kleinen of in grooten kring. Tegenover eigen
omgeving of tegenover het volksgeheel. Wie
zich het ijverigst daaraan wijdt, zal het minste
gevaar loopen zijn kalmte te verliezen". Bezig
zijn dus voor anderen, om daardoor zelf ster
ker te worden.
President Roosevelt heeft gisteren in zijn
boodschap voor de opening van de derde zit
ting van het 76ste congres der Ver. Staten er
eveneens op gewezen, dat geen land, dus ook
de Ver. Staten niet, zich van hetgeen er in
de rest der wereld geschiedt, kan isoleeren.
„De Vereenigde Staten kunnen niet welvarend
zijn binnen een hoogen muur van isolement",
zoo zeide hij.
Roosevelt wijst er dan op, dat het geens
zins de bedoeling is, dat Amerika ooit zijn
jeugd naar Europa zal sturen, maar dat
Amerika wel krachtig zal streven naar
het bevorderen van den vrede, welke de
lasten van de wereld verlicht. Daardoor
helpen wij ook het eigen land, zoo heeft de
president zeer juist gezegd.
Dezelfde toon dus van het woord van onzen
minister-president: „Wie een ander helpt,
helpt zichzelf". Is het niet even waar, dat wie
een ander vernietigt, zichzelf vernietigt"?
Men overdenke dit maar eens.
Een schijnbare winst kan ook verlies betee-
kenen.
Roosevelt is bevreesd voor de overheersching
van de dictatuur. Hij is beangst voor de macht
van het militairisme en voor die van het god-
loozendom.
Wij moeten vooruitzien, om te weten wat
voor een leven onze kinderen zouden moe
ten leiden, zoo zei hij, indien een groot deel
van de rest van de wereld gedwongen werd
den God te aanbidden, voorgeschreven door
een militairen heerscher, of indien hun
verboden werd een God te aanbidden; in
dien de rest van de wereld werd verboden
de feiten te lezen en te hooren, het dage-
lijksch nieuws van het eigen en andere
landen te vernemen, indien onzen kinderen
de waarheid onthouden werd, welke de
menschen vrij maakt.
Het is te hopen, dat de macht, die de Ver.
Staten bezit een zoo grooten invloed zal krij
gen, dat de vrede er door verhaast mag wor
den. Daarnaar verlangen wij allen.
litoaA g,aati iue Heen?
Natuurhistorisch Museum, 2e Vroonstraat
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien de eerste Zondag van elke maand
van 35 uur en de eerste Woensdag van
810 uur.
Aquarium Zoöl Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat, acht uur;
„Boefje".
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
..Bedekte Oogen" en „Blondie".
Witte Bioscoop, Koningstraat, acht uur:
„Het Geheim van luitenant Runeberg".
Zaterdag 6 Januari.
Musis Sacrum, 8.15 u.: Winteravond-feest v.
d. Mixed Melodians.
Zondag 7 Januari.
Musis Sacrum, 8 u.: Parijsche Avond.
Barometerstand Den Helder 798.6
Maximum temp. lucht 8 uur: 2.6
Laagste temp.: 2.8
Wind: richting: O.Z.O., kracht: 3
op: 4.28 min.
VERKEERS-PERIKELEN
Tegen een fietser, die de hand niet uitstak bij
het veranderen van richting, werd proces-verbaal
opgemaakt. Eveneens tegen iemand, die fietste
zonder brandend achterlicht.
