Vuurzee in
Amsterdam
moet kiezen
FINLAND
Een tweede slag bij Salla?
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Rusland of Italië?
Gruwelijk einde
van een
Roode divisie
SUCCESSEN DER
FINSCHE LUCHTMACHT
vlyEERBERICHT
KONINGSTRAAT. 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
5 JANUARI 1940
68e JAARG. No. 8815
Gebouw van
Vroom en Dreesman
in vlammen
Moio tof;
eerstdaags
naar Berlijn
Hitier raadpleegt
zijn raadslieden
Matrozen van de
Graf Spee gevlucht
Tooneel uit
den strijd
in Finland
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT
Zal de vorst
nog lang aanhouden?
eldersche courant
Uitgave der Uttg.-Mfl. Hollands NoorderkwartleT N.V. te Den Helder
BRANDWEER WERKTE MET
TWAALF STRALEN. GELIJK-
VLOERSCHE GEDEELTE EN
EERSTE ETAGE DOOR HET
VUUR VERWOEST. BOVEN
VERDIEPINGEN KONDEN WOR
DEN BEHOUDEN. GROOTE
SCHADE.
De drukke Haarlemmerstraat te Amster
dam is gisteravond het tooneel geweest van
een grooten uitslaanden brand.
Op den hoek van genoemde straat en de
Korte Prinsengracht is gevestigd het uit vijf
verdiepingen bestaande hooge winkelge
bouw der firma Vroom en Dreesman, welk
pand drie perceelen beslaat.
Het was tien minuten over acht
toen een voorbijganger vuurver-
schijnselen waarnam in een etalage
aan den kant van de Korte Prinsen
gracht, Hij stelde onmiddellijk een
brandmelder, welke zich in de om
geving bevindt, in werking.
Toen na eenige minuten een aantal
brandweerwagens verschenen, stond
het gelijkvloersche gedeelte van het
gebouw reeds in lichterlaaie. De
groote winkelruiten waren met doffe
knallen gesprongen en lange vuur
tongen kronkelden langs den gevel
omhoog. Ook binnen woedde het
vuur, dat in de winkelvoorraden een
gemakkelijke prooi vond, met gloei
end geweld.
ALARM GROOTE BRAND!
Adjunct-brandmeester van den Wijn-
gaardt, die de leiding van de uitgerukte
brandweerploeg had begreep oogen'blikkelijk
de ernst van de situatie. Nadat eerst het
sein „middenbrand" gegeven was, volgde
even later het alarm groote brand". Een
groot aantal voertuigen rukte daarop ter
versterking aan, terwijl tevens de drijvende
brandspuit „Jan van der Heyde" zich naar
de Korte Prinsengracht spoedde.
In totaal werd het vuur, dat inmiddels
van buitenaf overgeslagen was naar de
eerste verdieping, met niet minder dan
twaalf stralen aangetast, waarvan er drie
over een even groot aantal uitgeschoven
Magirus-ladders werden geleid.
Dank zij het feit, dat men er korten tijd
in slaagde het vuur geheel in te sluiten,
kon de brand tot de beide benedenverdie
pingen beperkt blijven.
BOVENVERDIEPINGEN
BEHOUDEN.
Het vuur werd namelijk, behalve van
den beganen grond en over de ladders, ook
van binnenuit bestreden, aangezien het
den brandweerlieden, ondanks de sterke
rookontwikkeling gelukt was tot het trap
penhuis door te dringen. Aand it krachtige
optreden is het toe te schrijven, dat de
tweede en ook de daarboven gelegen ver
diepingen voor het vuur konden worden
gevrijwaard en zelfs in het geheel geen
schade kregen.
De benedenverdieping is geheel uitge
brand. De eerste etage is grootendeels door
het vuur verwoest. De vloeren tusschen het
de verdiepingen bleven evenwel intact. Om
half tien kon het signaal „brand meester"
worden geseind. De nablussching nam nog
Verscheidene uren in beslag.
Over de oorzaak van den brand is nog
niets bekend. De aangerichte schade is zeer
groot.
Aangrenzende en omliggende perceelen
hebben hoegenaamd geen gevaar geloopen.
Als voorzorgsmaatregel werd een belenden
de woning, waarin zich o.a. een zieke
vrouw bevond, ontruimd.
Uiteraard trok deze brand in de dichtbe
volkte buurt honderden nieuwsgierigen, die
door de politie op grooten afstand werden
gehouden.
DUITSCHLAND
Dezer dagen heeft Hitier een lang
durig onderhoud gehad met de lei
dende persoonlijkheden in Duitsch-
land. Bij deze bespreking was ook
von Neurath, die nog steeds voor
zitter van den geheimen raad is, aan
wezig.
In bevoegde kringen te Berlijn ver
strekt men op dit punt geen enkele
inlichting, doch volgens de Basler
Nachrichten schijnt dat de kwestie
der DuitschRussische betrekkingen
bij deze gedachtenwisseling een voor
name rol heeft gespeeld, in het bij
zonder de verzoeken om hulp, wel
ke Rusland tot Duitschland heeft ge
richt in verband met de steeds toe
nemende moeilijkheden, waarop het
Roode Leger in Finland stuit. Offici
eel blijft men tegenspreken, dat de
Sovjet-Unie dergelijke verzoeken
heeft gedaan, doch de openbare mee
ning spreekt er steeds over.
Volgens een Reuter-bericht uit Kau-
nas zijn te München en op den Ober-
salzburg belangrijke vergaderingen
gehouden van den Duitschen oorlogs
raad. Deze bijeenkomst hadden vol
gens de te Kaunas uit Berlijn ontvan
gen berichten ten doel, de vooruit
zichten te bespreken van een Duitsch-
Russische miltaire samenwerking,
voor het geval Frankrijk en Enge
land gebruik zouden maken van
Zweden en Noorwegen om Finland
te hulp te komen.
EEN DUITSCH—RUSSISCH
MILITAIR VERBOND?
De Scandinavische ochtendbladen
meldden gisteren uit Berlijn, dat
men daar den Sovjet-premier, Mo-
lotof, nog in den loop van deze
maand verwacht, om met Duitsch
land een militair verbond te slui
ten.
Het initiatief voor het bezoek zou van Rus
land uitgegaan zijn, waarschijnlijk met de
motiveering, dat Molotof een tegenbezoek aan
von Ribbentrop wil brengen. Ruslands ver
langen naar zulk een bondgenootschap zou
voortspruiten uit het verloop van den strijd
in Finland. Het wil zich voor de toekomst
van sterkere Duitsche hulp verzekeren.
De Tallinnsche correspondent van de „Tid-
ningen" te Stockholm, meldt aan zijn blad,
van welingelichte zijde uit Moskou te hebben
vernomen, dat Molotof zijn bezoek aan Ber
lijn onmiddellijk na den Russischen aanval
op de Mannerheim-linie zou brengen. De be
sprekingen zouden o.a. inhouden: Duitsche
hulp bij het verhinderen van verschepingen
van wapens naar Finland via Scandinavië.
Italië spreekt een woordje mee.
Dat Rome zonder meer Duitschland tot een
militair verbond met het gehate communisti
sche Rijk zal laten komen is niet recht denk
baar. Ongetwijfeld zal Mussolini door tegen
zetten het streven van Moskou trachten te
verlammen.
Als eerste zet moet men zien het bezoek
van den Hongaarschen minister. Graaf Csa-
ky aan Italië, die naar hij verklaart er zich
over verheugt wat te gaan uitrusten aan de
prachtige ligurische Riviera, na zijn zwa-
ren arbeid van het afgeloopen jaar.
Dit verlangen is begrijpelijk, maar toch
waarschijnlijk, niet het eigenlijke doel van
Graaf Csaky's reis.
Hongarije, de communistenhater bij uit
stek, dat door de machtsverschuivingen in
Midden-Europa plotseling een bijna 200 km.
lange gemeenschappelijke grens kreeg, met
Rusland, zal zeker in deze dagen van ver
hoogde spanning tusschen Rome en Moskou
eens met zijn vriend Mussolini of diens ver
tegenwoordiger willen praten.
En het zou heelemaal niet te verwonderen
zijn als ook Duitsche gevolmachtigden bij
deze onderhandelingen partij waren, im
mers Hitier zal nog vóór het bezoek van
Molotof erg graag willen weten hoe Italië
op een verdere Duitsche toenadering tot
Rusland zal reageeren,
In zekere kringen in Rome doet dan ook
het gerucht de ronde, dat de a.s. reis van
graaf Csaky naar Italië de gelegenheid
zou kunnen geven voor een onderhoud van
Goering of een andere hooge Duitsche per
soonlijkheid met graaf iCano en den Hon
gaarschen minister van buitenlandsche za
ken.
Dit onderhoud, dat dan te Venetië plaats
zou vinden ,zou meer in het bijzonder in
staat stellen tot de bestudeering van het
respectieve standpunt der drie landen ten
aanzien van de problemen, die gesteld wor
den door het Sovjetrussische imperialisme
en den Balkan.
Duitschland tusschen twee vuren.
Hitier heeft het de laatste weken niet ge
makkelijk.
De Russische tegenslag in Finland drukt
wel zeer sterk haar stempel op de interna
tionale politiek.
Vóór het Finsche avontuur zou Berlijn
misschien dolblij zijn geweest met het be
zoek van den machtigen volkscommissaris
Molotof en dan zou ook Rome misschien min
der driest zijn geweest.
Een gezamenlijke zege van Duitschland
en Rusland op de geallieerden zou ook Ita
lië waarschijnlijk geen windeieren hebben
gelegd. Maar de oorlog in het barre Noorden
heeft de zwakte van het Roode leger voor
ieder duidelijk gemaakt en Berlijn voelt er
naar officieuse kringen te Berlijn doen uit
komen, thans weinig voor om de vriendschap
van Italië op te offeren door een militair'
accoord met Moskou.
Het zal er echter van afhangen welke
troeven Moiotov in Berlijn komt uitspelen.
De heeren die zoo knap Polen hebben ver
deeld en in Midden-Europa de invloedsfeer
hebben afgebakend, zouden, naar men in Fin
sche kringen aanneemt, zeer goed belust kun
nen worden op de rijke Zweedsche ijzermij
nen, welke voor de Duitsche zware industrie
van vitaal belang zijn.
Zal Eva Rusland dit verleidelijke appeltje
aan Adam Duitschland voorhouden?
Vijf matrozen van de Graf Spee, die
zich aan boord van de „Tacoma'' be
vonden, hebben getracht te vluchten
en Buenos Aires te bereiken. Daar
echter de motor van de boot, waar
mede zij hun ontvluchtingspoging on
dernamen, defect geraakte, konden
zij achterhaald en naar land terugge
bracht worden, waar zij in arrest wer
den gesteld.
EERST WERDEN DE VELDKEUKENS
VERNIETIGD. DAARNA DE CON-
VOOIEN, TENSLOTTE DE UITGE
HONGERDE RUSSEN ZELF
Koude en wilde dieren
genooten der Finnen.
bond-
Het officieele Finsche legerbericht zegt
heel lakoniek, dat in den strijd bij Suomus-
salmi de Finnen niet over artillerie be
schikten en zij de overhand over sterke
Russische troepen kregen, bijna alleen door
activiteit der patrouilles, waarbij eerst de
veldkeukens vernietigd werden, daarna de
voorraden en tenslotte «de bijna uitgehon
gerde Russen zelf.
Een U. P.-correspondent geeft hier
omtrent echter nog verschillende bij
zonderheden, waaruit blijkt, dat de
Russen hoofdzakelijk door onbe
kendheid met terrein en methode
een gruwelijk lot wachtte.
TEN PROOI AAN KOUDE
EN WILDE DIEREN.
De Russen, aldus verhaalt de U.P. verten
genwoordiger, die niet werden gedood bij
den eersten aanval, verlieten de hoofd
macht en zochten bescherming in de wou
den, waar zij doelloos rondzwierven, be
dreigd door beren, en tegelijkertijd be
vreesd de bosschen te verlaten omdat zij
wisten, hoe sterk de Finsche troepen wa
ren, die hen omsingelden. Duizenden stier
ven van de koude.
In een kleine leegstaande boerenwoning
op slechts vijf en twintig kilometer afstand
van de Russische grens maakté deze luite
nantkolonel voor mij een ruwe schets van
de wijze waarop de Russen in de pan wer
den gehakt. Het geheel deed mij denken
aan de tactiek, die door de Amerikaansche
kolonisten werd gebruikt in de bosschen
rondom New York en in Pennsylvanië ge
durende de Anverikaansche revolutie.
De bosschen zijn daar vrijwel nog ontoe
gankelijk; beren maken ze gevaarlijk, de
sneeuw ligt er twee voet diep en de schaar
sche wegen loopen dood op meren. Hier en
daar staat een enkele boerderij, maar dor
pen vindt men er niet.
Op dit terrein moesten de Russen terug
Geheimzinnigheid in de Finsche
berichten. Russen melden
niets bijzonders.
De Russen melden dat gisteren aan
geen der fronten in Finland iets bij
zonders is gebeurd en ook het Fin
sche legerbericht is heden zeer so
ber. Volgens een niet-officieel com
muniqué uit het hoofdkwartier van
het Finsche Noordelijke leger zou er
echter een tweede slag bij Salla woe
den en wel ten Noorden van deze
stad.
Finsche autoriteiten nemen ten aanzien
van deze gevechten een zeer groote geheim
houding in acht. Zij staan niemand toe de
gevechtszone te naderen.
Het verluidt evenwel, dat de Russen het
hard te verduren hebben en reeds terug
over de grens zouden zijn geworpen.
HOE VIJF TANKS
VERNIETIGD WERDEN.
Volgens Havas uit Helsinki was een klei
ne Finsche fortificatie eergisteren geblok
keerd door drie Sovjet Russische tanks, die
alle uitgangen onder controle hadden. De
Finnen bezaten slechts twee autotankkanon
nen en spoedig verschenen nog drie Rus
sische tanks, ter ondersteuning van de eer
ste en om te trachten de fortificatie meester
te worden. De veldtelefoon der Finnen was
afgesneden. Een soldaat zag kans om uit de
sterkte te komen en de draden te herstellen,
waarop de bevelvoerende officier de Finsche
artillerie zoo nauwkeurige aanwijzingen wist
te geven, dat vijf der Russische tanks ver
nield werden. De zesde werd onschadelijk
gemaakt door een soldaat uit de fortifica
tie met behulp van een handgranaat.
Goede buit!
In de streek van Suomussalmi hebben de
Finnen de kas van een Sovjet Russisch re
giment gevonden, waarin zich 92.000 Fin
sche marken bevonden, dit is een opmerke
lijk feit. In begin November hebben de Rusr
sen, naar bekend js, verscheidene millioe-
nen Finsche marken opgekocht. Ongetwij
feld hoopten zij met dit geld hun inkoopen
in Finland te betalen. Men herinnert er
eveneens aan, dat de Sovjets op dezelfde wij
ze opgetreden zijn in Polen, waar zij be
langrijke hoeveelheden zlotys opkochten.
Luchtaanvallen.
Gisteren is in Turku luchtalarm ge
maakt, dat in sommige havens aan de Both
nische golf eveneens alarm gemaakt is, aan
gezien de Russische luchtmacht aanvallen
onderneemt op de havens, via welke de
Finnen hulp van buiten kunnen ontvangen.
De Finsche luchtmacht is vooral in het
noorden zeer actief en heeft hier volgens
de berichten uit Helsinki mooie resultaten
geboekt. Van welingelichte zijde wordt ver-
klaard,11- dat van de 150 Sovjet-Russische
vliegtuigen, welke omlaag zijn geschoten,
minstens 50 door de Finsche luchtmacht om
laag zijn gehaald.
De jachtvliegtuigen moesten evenwel in
veel grooter getale zijn om de steden doel
treffend te verdedigen.
Het is zeker, dat de luchtmacht heeft ge
holpen bij het vernielen van den spoorweg
naar Moermansk. Op een brug, welke door
de Finnen werd vernield, is een geheele
trein met tanks in een rivier gevallen. Bo
vendien hebben Finsche vliegtuigen mil-
lioenen pamfletten uitgeworpen,
t
Verwachting: Nevelig tot helder
of licht bewolkt, droog
weer, zwakke tot matige
Oostelijke wind, des och
tends strenge tot matige, in
den middag lichte vorst tot
temperatuur om het vries
punt-
Voorloopig weinig verandering
in de weersgesteldheid.
Onze weerkundige medewerker
schrijft:
In de algemeene luchtdrukverdee-
ling komt slechts weinig verande
ring De uitlooper van het maximum
over den Balkan strekt zich nog
steeds naar het Noordzeegebied uit.
De depressie over de Golf van Bis--
caje vult echter vortdurend meer op.
Tengevolge hiervan neemt de ooste
lijke luchtstrooming over onze om
geving in kracht af. Nachtelijke uit
straling veroorzaakt nog lage mini
mumtemperaturen, terwijl de zon-
straiing overdag de temperaturen
sterk doet stijgen.
trekken, terwijl de wegen in beslag werden
genomen door honderden vrachtauto's en
andere vervoermiddelen, waaronder zich
geen enkele slede bevond, totdat hun de
genadeslag werd toegebracht aldus on
ze zegsman door onze „ski-artillerie."
De Russen werden het slachtoffer van
hun eigen materiaal.
Dit materiaal was uitstekend, maar in
een streek als deze moet het enkel en al
leen als een last worden beschouwd.
Trekkende over dit slagveld aldus ver
der de correspondent dat eigenlijk de
weg zelf was, zag ik honderden wagens,
waarvan de paarden dood in het tuig hin
gen. Dozijnen vrachtauto's twee tanks, drie
bewapende wagens.
Het meest waardevolle materiaal, zoo
als geweren en kanonnen, was reeds ver
voerd. Rechts en links van den weg lagen
de lijken der gesneuvelde Russen in grep
pels en half met sneeuw bedekt en door de
koude bevroren.
Gruwzame vondsten,
In de meeste gevallen kon ik van
hen niet veel meer zien, dan een
hand, wit als was, of stootte ik te
gen een voet, die even uit de sneeuw
stak, welke zich vol mededoogen
uitstrekte over dit tafereel van
schrik en verwoesting.
Op weg naar het Kianta-meer zag
ik hoe paarden uit de bosschen
strompelden, het beenderenstelsel
duidelijk zichtbaar onder de bevro
ren huid. Dagenlang moeten zij ge
dwaald hebben door de bosschen.
Driehonderd van hen werden door
de Finnen levend gevangen, vier- of
vijf honderd werden gedood.
In den val gelokt.
Dagenlang lieten de Finnen de Russen od*
trekken en terwijl dit geschiedde werden zij
door de in het wit gekleede patrouilles in
de wouden achtervolgd. Op één dag werd
een tank, die aan het hoofd reed, door een
rinsche mijn vernietigd, waardoor de ee-
heele macht werd opgehouden.
De Russen vuurden in het wilde weg in
de bosschen, maar het vuur werd niet beant
woord. Men kon nog eenige kilometers op-
i ukken, maar toen nam een afdeeling Fin
sche zware mitrailleurs de divisie onder
vuur. De Russen zochten dekking, de Fin
sche posities werden beschoten, maar, naar
verluidt, zouden gedurende dit bombarde
ment, tijdens hetwelk tweeduizend schoten
zijn geragakud' Vier Finnen gewond
n;V|filanger dan eei} uur duurde deze slag.
mAtpwf»? WaTn gevlucht en hadden al hun
mateiïaal op den weg achtergelaten. Slechts
op enkele punten boden de Russen tegen-
pTpn«'n' dle,°P weg zijn naar de Russische
g ens zullen daar, aldus onze zegsman, wor
den opgewacht door onze troepen en de an
deren zullen of de bosschen moeten verlaten
of daar sterven.
Koude en de beren wachten hen.
Om de juiste cijfers te geven van de Russi
sche verliezen, is het nog te vroeg, maar da«
gelijks vinden wij in de bosschen doo en
Een ding is zeker: de 163ste divisie keert
met^meer terug, besluit de U. P. correspon-