Volkenbond en
neutraliteit
se'nAkkertje
Japansch kabinet
De Reiger naar
Johannesburg
Dienstbode ontdekt
vuurhaard
Geheimzinnig
verkeersongeval
Lid van „De Jonge Spelers
doodelijk gewond
Lau Ezerman ernstig ziek
Vrouwen werden
hyena's
De Belgische regeering
„opgekalefaterd"
Zeegevecht met***
mijnen l
Naar de diepte
der zee***
Finsche strijd een
heilige strijd
aan een zijden draad
Hevige regens in
Turkije
Finsche oproep tot de
Russische soldaten
Mobilisatie van alle
Tsjecbeo in Engeland
Lusteloos
Geen vredesgedachte
in Duitschland
Postvluchten op Indië
Nederlands houding In verband
met de Duitsche perscampagne.
Ten vervolge op het betoog, dat de neutra
len niet neutraal zijn als ze lid van den
Volkenbond blijven, schrijft, aldus de X. H.
Ct, de officieuze medewerker aan de Bör-
senzeitung Megerle, dat zulks o.a. bevestigd
wordt door de omstandigheid, dat Syrië door
Frankrijk en Engeland tot het uitgangspunt
wordt gemaakt voor een nieuwen veldtocht,
zonder dat de neutralen daartegen opkomen.
Daardoor worden de neutralen mede verant
woordelijk voor de direct practische oorlog-
voering tegen Duitschland. Zoolang zij zwij
gen, of tot den Volkenbond blijven behooren,
kunnen zij zich hier niet uitpraten. X'och
door theoretische constructies, noch door een
poging tot isoleering, gelijk in de Finsche
twestie. Ook ten opzichte van den afstand
van Alexandrette aan Turkije hebben de neu
tralen indertijd het stilzwijgen bewaard, ter
wijl de Italiaansche regeering heeft gepro
testeerd.
X'aar aanleiding van deze campagne
staat het volgens Vk. in Nederland-
sche parlementskringen vast, dat Ne-
derland er niet aan denkt, eenige
inmenging van derden te dulden in
de vraag, of het onder de tegenwoor
dige omstandigheden gewenscht is,
lid van den Volkenhond te blijven.
Immers, het staat uitsluitend aan'Ne-
derland zelf om, in volkomen souve-
reiniteit, deze vraag te beantwoorden.
Verder herinnert men er aan, dat uit mi
nister van Kleffen's rede op 9 November j.1.
gebleken is, dat de regeering op het stand
punt staat, dat X'ederland ook onder de te
genwoordige omstandigheden lid van den
Volkenbond behoort te blijven.
Van verscheidene kanten in de Kamer is
•nstemming met dit standpunt van den mi
nister te kennen gegeven. Zonder eenig voor
behoud kan men aannemen, dat dit stand-
mint van de regeering door het Nederland-
che volk ten volle wordt onderschreven.
Jeide oorlogvoerende partijen kunnen zich
iervan overtuigd houden.
Kapitaal hoekhuis te Utrecht
gedeeltelijk verbrand.
Een felle uitslaande brand is gistermid-
lag om ongeveer kwart voor zes uitgebro
ken in het kapitale hoekpand van den vrou-
venarts dr. M. C. Westermann te Utrecht.
De geheele bovenverdieping van het huis
verd verwoest.
Even voor zes uur ging plotseling het
lectrisch licht in het perceel, dat gelegen
s op den hoek van den Maliesingel en de
choolstraat uit. De dienstbode, die alleen
huis was toog onmiddellijk op onderzoek
lit en ontdekte in een zolderkamertje een
ille vuurhaard. Zij waarschuwde direct tc-
ofonisch de brandweer, die spoedig met
root materieel aanwezig was.
Dooi een gunstige factor.
Inmiddels had het vuur. zich over de ge
heele zolderverdieping uitgebreid. Hoog
loegen de vlammen uit het dak. De brand
weer trad energiek op en ondervond door
den dooi geen hinder van de weersomstan
digheden. De brandgaten, welke in het dikke
van den singel was gehakt, bewezen
goede diensten.
Mede door het feit, dat het hoekpand ge
heel vi-ij stond, kon uitbreiding worden voor-
omen. Om half zeven was de brandweer
et vuur meester. De oorzaak is vermoedelijk
in kortsluiting gelegen.
Op het terrein van den brand bevonden
zich talrijke autoriteiten.
Het talrijke publiek werd door de politie
<^p een veiligen afstand gehouden.
Tachtigjarige heer dood op den
weg gevonden.
Gisteravond troffen voorbijgangers
in het Kenaupark te Haarlem een
bejaard man aan, die midden op den
rijweg lag en geen teekenen van le
ven meer gaf. Zij stelden onmiddel
lijk de politie hiervan in kennis, die
het stoffelijk overschot naar het St.
Elisabeth-gasthuis deed vervoeren,
alwaar dokter den dood consta
teerde.
Bij onderzoek bleek het slachtoffer te zijn
de 80-jarige heer J. Bongers, een vroeger te
Haarlem welbekend dansleeraar. Het lijk
vertoonde eenige wonden aan het hoofd en
de linkerarm was gebroken. Daar ook de
overjas, die de heer B. droeg, op verschillen
de plaatsen bleek gescheurd te zijn, ver
moedt de politie, dat het slachtoffer bij het
oversteken van den rijweg door een auto
is omvergereden.
Voor zoover men thans te weten kon ko
men is ter plaatse kort voordat men den
heer B. betrof, een auto gepasseerd, die
toen een oogenblik stopte, vervolgens ach
teruit reed, doch daarna zijn weg weer ver
volgde. Het staat evenwel nog niet vast, dat
dit ook de auto zou zijn waarmede de heer
B. is aangereden, daar de mogelijkheid niet
is uitgesloten, dat de bestuurder van deze
auto alleen uit nieuwsgierigheid zou hebben
gestopt.
In verband met dit ongeval verzoekt de
politie eventueele getuigen, o.m. een mili
tair, die de hierboven genoemde manoeuvre
van de auto zou hebben gezien, zich op het
hoofdbureau van politie te Haarlem te wil
len melden, tot het poveu van inlichtiwrton.
De K.L.M. onderneemt een tweede vlucht
naar Znid-Alrika. Het beqintpunt is nn niet
Schiphol, maar Napels, vanwaar de Dou-
glas D.C. 3, DH—ALR (De Reiger) 15 Jan.
a.s, zal starten. Hierboven de route.
Auto slipte
Gistermiddag omstreeks twaalf uur is ten
gevolge van de gladheid van het wegdek
een vrachtauto, met requisieten van het
bekende tooneelgezelschap „De Jonge
Spelers" tusschen Raywerd en Deersum
(Fr.) tegen een boom gereden.
In de cabine waren behalve de
chauffeur, drie personen gezeten.
Een van hen, de heer J. Seves,
lid van het gezelschap, werd bij
de botsing zoo ernstig gewond, dat
hij in het Diaconessenhuis te Leeu
warden, waarheen -hij was ver
voerd, eenigen tijd na aankomst is
overleden.
De chauffeur van Es en de assistent K.
Rol liepen verwondingen op, welke even
wel niet van ernstigen aard bleken te zijn.
Allen werden naar het Diaconessenhuis
vervoerd.
„De Jonge Spelers" hadden Zaterdag
avond een uitvoering te Sneek gegeven en
zouden gisteravond te Leeuwarden een
voorstelling voor fabrieksarbeiders geven.
Deze uitvoering kon evenwel in verband
met dit ongeluk geen doorgang vinden.
Nader vernemen wij, dat de auto met
een kalm gangetje reed, doch plotseling
slipte met het noodlottige gevolg.
De acteur onderging een operatie.
Naar wij vernemen, is de bekende acteur
Lau Ezerman ernstig ziek. Hij is in het zie
kenhuis ,De Lichtenberg' bij Amersfoot ge
opereerd. Zijn toestand is zorgwekkend.
EEN UITVERKOOP AVONTUUR
MET KOBUS KUCH IN DE
HOOFDROL.
Een buitengewoon-kras staaltje van
barre „opruimings-romantiek" is de
zer dagen in Den Haag voorgeko
men. Een magazijn in dames-mo
de-artikelen aan de Laan van
Meerdervoort had zulke ongehoorde
koopjes geannonceerd, dat den vol
genden ochtend reeds uren vóór de
opening in de gure duisternis!
wel honderd kooplustigen (na
tuurlijk vooral dames) stonden te
wachten, met nu en dan gekrakeel
omtrent de rechtmatigheid van een
veroverd plaatsje
Daar komt een man aan.
Plotseling ontstond hevige opschudding!
Daar naderde een man, die zich van de
wachtende file niets scheen aan te trekken
en o, ontzetting! maar ineens regel
recht naar de winkeldeur wilde stappen
Kreten van verontwaardiging en afschuw
gingen op, er werd heftig geprotesteerd.
De man week echter niet; hij gesticuleer
de druk. praatte, praatte en ja, ineens ont
stond stilte. Men had begrepen: hij was
niet een snoodaard, die thuis „de mooie
meneer" wilde uithangen door triumphan-
telijk te komen aandragen met b.v. het
leuke japonnetje daar in de étalage, van
acht en negentig cent. maar heel eenvou
dig... de eigenaar der zaak, die zijn win
kel want hij woonde elders kwam
openen!
Weinig enthousiasme in de pers.
De nieuwe regeering in België is door
de pers van dat land met weinig
enthousiasme ontvangen.
Het in zijn, oordeel steeds gematigde libe
rale „Laatste Nieuws'' schrijft, dat België
een nieuw ministerie heeft, maar dat dit
nog niet beteekent, dat het een nieuwe re
geering heeft.
Het blad spreekt verder over een voor-
loopige oplossing, hieraan toevoegende, dat
men hier reeds zooveel voorloopige oplos
singen heeft gehad, dat zoo iets voor het be
stuur van het land bedenkelijk wordt en het
constateert ook, dat de afgetreden regeering
voor allerlei vraagstukken volmacht had be
komen, doch dat er maar weinig practisch
nut uit voortgevloeid is. Tot zoover dit blad.
In Vlaanderen is de openbare meening
niet tevreden, aldus de Msbd., omdat er op
veertien ministers slechts vier Vlamingen
zijn. Dit zal zich vroeg of laat wreken.
Scherpe critiek.
In de meeste bladen leest men de impres
sie, dat de nieuwe regeering maar een halve
maatregel is.
Er zijn zelfs bladen, die met scherpe
critiek voor den dag komen. Dit is
o.a. het geval met de invloedrijke
katholieke „Libre Belgique", die om
te beginnen zegt, dat degenen, die
meenden, dat uit het ontslag der vo
rige regeering een groot ministerie
zou tot stand gekomen zijn, waarin
eerste rangspersonen zouden zitting
hebben, ontgoocheld werden. Men
heeft eerder met een opkalefatering
te doen.
Veertien ministers is nog erg veel. Het ge
zonde verstand heeft echter gezegevierd
met het afschaffen van het overbodige mi
nisterie van nationale voorlichting, dat niet
anders dan ontgoochelingen heeft gebracht.
Hetzelfde katholieke blad begrijpt echter
niet, dat de ministers Balthazar en Jaspar
niet van het tooneel zijn verdwenen, zooals
wel het geval is met de heeren Wauters en
Marck, die, zooals men weet, met le Crédit
Anversois in opspraak zijn gekomen.
„Balthazar, aldus het blad, werd destijds
als socialistische wethouder van .Gent we
gens wanbeheer afgezet en de liberaal Jas
par is de held van verschillende weinig
schitterende naamlooze vennootschappen
die destijds nogal besproken werden.
Het blad schrijft nog, dat het interessant
zou zijn, na te gaan. of minister-president
Pierlot zijn programma en zijn methode van
actie zal wijzigen, want tot nog toe theeft
zijn regeering alleen grooten ijver en wils
kracht aan den dag gelegd, om nieuwe be
lastingen in het leven te roepen".
Ontploffing voor Noorsche kust
veroorzaakt geruchten.
Velen in Noorwegen hebben in de
meening verkeerd, dat in de afge-
loopen dagen een zeegevecht plaats
had ten Zuidwesten van Noorwegen,
vlak bij de territoriale wateren.
Men zag vijf oorlogsschepen nade
ren en hoorde tusschen de 30 en 50
scltoten.
Daarna een luide explosie, terwijl
een reusachtige rookzuil omhoog
steeg.
Later werd vernomen, dat de ont
ploffingen buiten de kust veroor
zaakt waren door mijnen, die ver
nield werden door Noorsche kustpa-
trouilles.
De winkel bestormd.
Was het drama hiermee uit? In geenen
deele! Want toen de argelooze aanbieder
van voor kooplustige dames „dolmaken-
de" voordeeltjes de winkeldeur juist ge
opend had, drong de wachtende masi=a
plotseling krachtig op en bestormde het
interieur, tot in de paskamers toe! Een
complete vechtpartij onstond.
Die grijpt er naast.
Tusschen de wachtende dames had zich
ook een soldaat bevonden, en deze blijk
baar zeer goed strategisch onderlegde krijgs
man maakte van de consternatie ijliags
gebruik om zijn krachtige hand uit te fte-
ken naar... het veel en vurig begeerde ja
ponnetje van f 0.98. daar in de uitstalkast.
Misschien meende hij nu den weg gevon
den te hebben om zijn aangebedene van
weifelen tot het ia-woord te brengen? Hoe
het ook zij. de toeleg gelukte... haast, als
er geen klein, cootig wijfje geweest was.
dat het gevaar ziende, toesnelde om Ko-
bus Kuch zijn prooi te ontrukken. De ar
me winkelier, ten einde raad, en ziende
wat er gebeurde, wierp zich tusschen de
strijdenden, maar o wee o wee!, hij had
zijn balanceer-vermogen overschat, en staan
de op den rand van de even boven den be-
ganen grond uitstekende étalage-kast werd
hij door het dametje dat met de ande
ren heelemaal een „hyena" geworden was!
dusdanig bewerkt, dat hij opzij tuimelde,
in de uitstalkast, tusschen de stokstijve
mannequins, die waggelden en als kegels
omvielen!
Het verhaal lijkt ongeloofwaardig, maar
is toch heusch historisch. De afloop bracht
gummiknuppel-bedreigingen van door bu
ren schielijk gealarmeerde motorbrigade
agenten en de slechte vrouwen-psycholoog
dien de overrompelde winkelier was. heeft
dien eigen dag de winkeldeur veilig gesloten
gehouden, om klanten één voor één binnen
te kunnen laten, onder het wakende oog
van een op post geplaatsten vereerder van
het heiligen Hermandad...
Slechts één doel: het Duitsche
volk te bevrijden van den aan-
valswensch der geallieerden.
In een semi-officieele mededeeling
worden van Duitsche zijde de in het
buitenland aan Duitschland toege
schreven vredesdenkbeelden als een
manoeuvre gekenmerkt van de weste
lijke mogendheden, dienende om de
eigen zwakte te verbergen. Deze pro
paganda, zoo vervolgt de mededee
ling, zal er niets aan veranderen, dat
Duitschland nog slechts éen doel en
één wil kent: het Duitsche volk voor
eens en altijd te bevrijden van den
aanvals- en vernietigingswensch der
westelijke mogendheden.
De zwarte lijst wordt steeds langer.
Het 5062 ton metende s.s. „Frankenwald"
van de HamburgAmerika-lijn is bij Stein-
sund aan de Sognefjord, ongeveer 70 kilo
meter ten noorden van Bergen, gezonken. De
uit 48 koppen bestaande bemanning en de
twee Noorsche loodsen zijn door een Noor-
schen torpedobootjager gered en naar Ber
gen gebracht.
Naar Duitschland terng.
579 leden der bemanning van het Duitsche
passagiersschip Coluinbus, dat ter hoogte
van de Atlantische kust der Vereenigde Sta
ten door de eigen bemanning werd tot zin
ken gebracht, stellen zich voor via Japan en
Siberië naar Duitschland terug te keeren.
Britsche schepen op mijnen.
De 8317 ton metende „City of Mar-
seilles" is Zaterdag bij de Schotsche
Oostkust op een mijn gcloopen en
heeft midscheeps ernstige schade ge
kregen. Een lid der bemanning,
een Laskaar, kwam om het leven,
13 Britsch-Indiërs werden gewond.
Het schip is gisteren een haven bin
nengesleept.
Ook het Engelsche s.s. Townely (2888 ton)
is ter hoogte van de Zuidoostkust op een
mijn gcloopen en gezonken. Alle leden der
bfiyan^iyg konden ^vpi^n gered.
Nog een En^elsch verlies.
Een treiler der Britsche marine, de 449
Ion metende „Kingston Cornelian", is Vrij
dag in de Straat van Gibraltar gezonken na
in aanvaring geweest te zijn met het Fran-
sche passagiersschip „Chella" (8920 ton).
Alle 16 opvarenden van den treiler zijn om
het leven gekomen. De „Chella" liep eenige
schade op. die thans hersteld wordt.
Zweedsch schip door Duitschers
opgebracht.
Het Zweedsche s.s. „Konnung Oscar", dat
op weg was van Riga naar Stockholm, is
door de Duitsche marine naar een Duitsche
haven opgebracht.
Oproep tot het Finsche volk.
In een radio-oproep tot het Finsche volk
wordt gezegd: „Wij kunnen door geweld
worden overwonnen, doch daarvoor zal men
ons moeten vernietigen. Alle Finnen wor
den aangespoord solidair en trouw te zijn,
toewijding en zelfverloochening te blijven
toonen en alles te doen om de soldaten, die
zich tegen den invaller weren, te helpen.
Wij hebben vertrouwen in de toekomst. Wij
weten, dat wij een heiligen strijd voor een
heilig doel strijden en wij gelooven, dat geen
enkel geweld ons volk neer kan slaan. Vrij,
sterk door zijn beschaving en zijn cultuur zal
ons volk uit den strijd komen en in de toe
komst zullen onze dichters dit tijdvak be
zingen als een uur van glorie."
Steeds wordt de oppositie krach
tiger.
HALF JANUARI DE BESLISSING?
275 van de 466 leden van den Japanschen
landdag hebben een motie tegen de regee
ring onderteekend, welke is overhandigd aan
minister-president Abe. Dit is aan het einde
van het vorige jaar geschied volgens de me
dedeeling gedaan door de commissie voor
de onderhandelingen van de parlementaire
club, welke gistermiddag voor den tweeden
keer heeft vergaderd. Het aantal leden van
den landdag, dat tegen de regeering is, be
staat uit 81 afgevaardigden van de Minseitoe,
124 van de Seiyoekai, 32 van de partij der
sociale massa en 38 van verschillende ande
re groepen. Men verwacht dat nog meer af
gevaardigden hun steun aan de motie zul
len geven. Op 11 Januari zal de commissie
voor de onderhandelingen opnieuw bijeen
komen.
In welingelichte kringen verklaart men,
•lat de beslissing omtrent het lot van het ka
binet -Abe op zijn laatst half Xanuari zal
vallen.
Op de heenreis bereikte de Oehoe
Singapore en kwam de Emoe te
Jodhpur aan; de Gier bereikte op
de terugreis Basra.
Enorme overstroomingen rich,
ten groote schade aan. Twee
duizend menschen van de bul.
tenwereld afgesloten.
THANS EEN TYPHUS-
EPIDEMIE.
Aan de rampen welke over Tur
kije komen, schijnt geen einde te
willen komen. In Smyrna zijn thans
groote overstroomingen veroorzaakt
die belangrijke schade hebben aan
gericht. De schade is aanzienlijk,
doch verlies aan menschenlevens is
nog niet gemeld. Het verkeer is ver
lamd.
In de vlakte van Broessa zijn drie
dorpen met een gezamenlijke bevol
king van 2000 zielen geheel van de
buitenwereld afgesloten. Soldaten,
die van vlotten gebruik maken, trach
ten de dorpelingen, wier positie ge
vaarlijk is. te redden.
Teneinde de overstroomingen te keeren,
heeft men duizenden zakken cement ge
bruikt, doch dit heeft niet geholpen. Alle
wegen in het overstroomde gebied zijn niet
te gebruiken, zoodat het zeer moeilijk is
hulp te bieden.
Op een eilandje in de Tigris zijn 45 arbei
ders geisoleerd, die bezig waren aan het
bouwen van een brug. Hun toestand is zeer
gevaarlijk, aangezien het niet mogelijk is
met hen in verbinding te treden.
Duitsche hulpverleening.
De Duitsche regeering heeft besloten de
hulp voor de slachtoffers van de aardbeving
in Anatolië zoo doeltreffend mogelijk te ma
ken door de noodige verbandmiddelen per
vliegtuig naar Turkije te vervoeren. Daar het
normale luchtverkeer tusschen Istanboel en
Duitschland is gestaakt, moesten twee spe
ciale Duitsche vliegtuigen voor deze hulp
actie worden gebruikt; de beide machines
staan in Sofia gereed om te vertrekken.
Een nieuwe plaag: typhus,
Volgens de laatste telegrammen bedreigt
een nieuwe ramp het geteisterde Turkije.
Tengevolge van het ruwe weer en de vele
ontberingen zou typhus zijn uitgebroken
onder degenen die door de aardbeving dak
loos zijn geraakt. Er zijn sanitaire maatre
gelen genomen.
EN TOT STALIN:
„STAAKT UW BEESTACHTIGE
METHODEN."
De Finsche radio heeft in het Russisch een
oproep gericht tot de soldaten van het roo-
de leger, aldus luidende: "Uw gezinnen en
familieleden verwachten dat gij hen bevrijdt
van de onderdrukking waarin zij leven en
waarvan zij zich steeds meer bewust worden.
Keert terug naar uw haardsteden en schudt
af het juk van terreur en ongerechtigheid,
dat u door uw regeering wordt opgelegd.
Thans geeft gij er u rekenschap van, dat uw
leiders slechts een onbeteekenend deel van
hun belofte gehouden hebben. Wat is het
communisme waard, als het niet berust op
gerechtigheid?"
Zich daarna richtende tot de Sovjetregee-
ring, zeide de Radio-omroep:
„Begrijpt ge niet, h eren Sovjetregeering,
die onverschillig blijft voor het lijden van
uw slechf gekleede en uitgehongerde kame
raden, die gij naar Finland den dood in
jaagt, dat hun oogen opengaan in het
oogenblik van hun sterven? Begrijpt ge niet,
dat het volk, dat gij onderdrukt, en dat
geen brood heeft, zich steeds helderder re
kenschap geeft van Uw beestachtige me
thoden, die de verontwaardiging opwekken
van de heele wereld? Weest er zeker van,
dat het Russische volk Uw geweldpleging
en valschheid niet altijd zal verduren!
En in de dominions.
Volgens den Tsjechischen correspon
dent van de Sundav Times zijn de
Tsjechische militaire autoriteiten
in Engeland na de diplomatieke
erkenning van het nationale Tsje
chische comité te Londen druk be
zig met het voorbereiden van den
mobilisatie al hunner landgenooten
in Engeland.
Alle Tsjechoslowaken in het district Lon
den zullen, voorzoover zij voor den mili
tairen dienst geschikt zijn, in de tweede
helft van Januari onder de wapenen wor
den geroepen. Militaire commissies zullen
Engeland afreizen en de overige effectie
ven recruteeren, die kort daarna gemobili
seerd zullen worden. De mobilisatie zal
ook gelden voor alle Tsjechoslowaken, die
in de dominions wonen. De werving be
gint reeds in Canada. Zij die niet aan het
mobilisatiebevel gevolg geven, zullen ge
straft worden als de Engelsche dienstwei
geraars
