Honderdste Clipper
over den Oceaan
gvine
Oorlogswinst op lucifers
Wij lazen voor U
FINNEN VERNIETIGDEN
Het geteisterde Turkije
Dienstplichtigen
lichting 1939
De verjaardag van
Prinses Beatrix
N*S*B*-sport
Zilveren jubileum
als*** dief
„Stumperige vrouwen0
YANKEE CLIPPER
Twintig mille voor fiscus
verzwegen
een fokkerlaan in haarlem.
Datum inlijving bepaald
Weduwen eischten
schadevergoeding
Broeiing in geolied goed
vliegtuigen brengen hulp.
drie soorten aardbevingen, t
ÜH
Uit New York wordt aan het A.N.
p. geschreven:
Wat een jaar geleden nog tot de
toekomstdroomen gerekend werd,
een commercieele luchtverbinding
over den Atlantischen Oceaan, is
thans reeds lang werkelijkheid.
Dezer dagen vloog voor de 100ste
maal een vliegtuig van de Pan Ame
rican Airways over den Oceaan.
En terwijl deze vluchten in het begin
der exploitatie nog voortdurend indruk
maakten op het publiek, wordt deze hon
derdste vlucht (waarbij het toestel met
vertraging aankwam daar het wegens een
kleine averij op de Bermuda-eilanden
moest blijven) als iets zeer gewoons be
schouwd.
De exploitatie van dezen dienst is „dank
zij" den oorlog, met rasse schreden vooruit
gegaan. De eerste vlucht vond plaats op 20
Mei 1939, de twaalfde verjaardag van Lind-
bergh's eerste tocht en sindsdien werden
door de Clipper-booten meer dan 1900 pas
sagiers en ruim 40 ton post tusschcn Euro
pa en Amerika vervoerd. Bij het bereiken
van het cijfer 100 hebben de 40 ton wegen
de enorme vliegtuigen (vier in getal) bijna
650.000 K.M. afgelegd. Het Europeesche
eindstation is thans Lissabon, tot 1 Sept.
was het Marseille.
Oorlogsr efzi gers.
Totdat de oorlog uitbrak, werd ongeveer
60 procent van de passagiers-accomodatie
gebruikt.
Onmiddellijk echter na het uitbreken
van den oorlog kwam hier verandering in
en kwam er een enorme aanvraag om pas
sagiersruimte, zoowel uit Amerika als uit
Europa, aan den eenen kant Europeanen
die naar hun vaderland terug wilden en
van Europa uit van Amerikanen, die de
oorlogvoerende landen wilden ontvluchten.
Ook de post begon bijna direct hoogere cij
fers te toonen.
Een clipper met één passagier.
Toen de Amerikaansche regeering be
sloot alleen dan Amerikanen naar Europa
te laten gaan indien er inderdaad geldige
redenen voor bestonden, waardoor dus alle
paspoorten vernieuwd moesten worden,
nam het passagiersvervoer van den een op
den anderen dag weer af, waarbij het zelfs
is voorgekomen dat een Clipper met slechts
een enkelen passagier naar Lissabon ver
trok. Zoodra echter ook deze regeling weer
normaal werkte, werd een veel grooter aan
tal passagiers geboekt en vertrokken de
vliegtuigen veelal met bijna maximum aan
tallen passagiers naar Europa.
Modekoningen per Clipper.
Per tocht worden ongeveer 20 passagiers
meegenomen, voor het grootste deel be
staande uit staatslieden en zakenmenschen
Ook diverse Fransche mode-dictators (o.a.
Schiaparelli) maakten van de Clippers ge
bruik, gin nog voor Kerstmis „even" zaken
in Amerika te regelen en te zorgen, dat de
Fransche mode ook gedurende den oorlog,
in Amerika den toon zal blijven aangeven.
Van de bijna 2000 personen die door de
lucht tussclien Amerika en Europa ver-
Waarom zoudtGe nog hoofd
pijn hebben, als Ge in eenf
kwartier er van af kunt zijnI
Neem 'n AKKERTJE het nieu
we merkwaardige middel,
dat alle pijnen «rug verdrijft
0n Uw lichaam niet schaadt..
•'AKKERTJES" zijn de geluk-
kige vinding van Apotheker
pumont in den gemakkelijk
in te nemen ronden cachet-
vorm, veel nagemaakt en
toch nog nooit geëvenaard l
Laat U niets anders aanpra
ten en let op 't AKKER-merk.
immm
tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou.
BooaUa.aaJssiu stulve«; J «tuksj 2 suitera.
ZES RETOURTJES AMERIKA—EUROPA
PER WEEK?
Amerikanen ontvluchtten de oorlog
voerende landen per reuzen-
vogeL
voerd werden waren plus minus 1600 man
nen. 250 vrouwen en bijna 50 kinderen,
waarvan de jongste nog geen zes maan
den oud was.
Wie zijn neus schendt
4
Over het geheel zijn de honderd vluchten
zeer geregeld volbracht, hetgeen wel direct
duidelijk werd oor de verklaring van de
P.A.A., dat 9i.3 procent der tochten precies
op tijd werden gemaakt. Slechts een enkel
„ongelukje" kwam voor, toen gedurende
September de neus van een der vliegtuigen
eenigszins beschadigd werd (zonder ern
stige gevolgen te hebben) bij een daling in
ruwe zee bij Horta.
Zes retours per week.
Volgens een recente verklaring van
den president der Pan American
Airways zal er getracht worden,
binnen afzienbaren tijd tot zes re
tourvluchten per week te komen,
hetgeen vooral het postverkeer met
Europa ten goede zal komen.
Duurde toch een antwoord op een brief
voor den oorlog (per vliegtuig) minder
dan een weck tegen ongeveer drie weken
per boot, op het oogenblik zijn deze ver
schillen veel grooter geworden. De oorlog
beeft de retourvlucht van een brief tus-
sehen Amerika en Europa uitgebreid tot
drie weken, maar per schip moet, behou
dens enkele uitzonderingen, zeker op twee
maanden gerekend worden.
Hooge boete geëischt.
De bouwkundige P. N. de B. heeft zich
voor de Haagsche rechtbank te verantwoor
den gehad wegens overtreding van de
wet op de vermogens en inkomstenbelasting
De B. had een aantal effecten, vorderin
gen en obligaties in het geheel niet of te
laag in waarde voor de vermogensbelasting
opgegeven en had ook bij de inkomstenbe
lasting verzuimd, rente, dividend etc. van
deze stukken te vermelden.
Het betrof hier een bedrag van pl.m.
f 20.000.dat verzwegen was.
De rechtbank legde den bouwkundige een
geldboete van f 1500.— subs. 100 dagen
hechtenis op.
B. en W. van Haarlem hebben besloten,
een laan in het z.g. Planetcnkwartier den
naam te geven van Anthony Fokkerlaan,
als een posthume hulde aan den beroem
den vliegtuigbouwer, die in Haarlem is ge
boren.
Uitstel eerste oefening slechts
op uiterst beperkte schaal.
De Regeeringspersdienst meldt:
De inlijving van de dienstplichti
gen van de lichting 1939, bestemd
voor het 3e regiment genietroepen
2e ploeg, is bepaald op 12 Febru
ari 1940.
De dienstplichtigen van de lichting 1939.
bestemd voor opleiding tot paardenverzor-
ger (hieronder niet begrepen de verzor
gers van het remontedepot) en tot paarder-
oppasser, 4e ploeg, worden nader bestemd
voor de regimenten veldartillerie. De in
lijving van deze personen is, onvoorziene
omstandigheden voorbehouden, bepaald op
17 Juni 1940.
Vrijstelling.
Dienstplichtigen van de hiervoor vermel
de ploegen, die vrijstelling wegens kostwin
nerschap of wegens persoonlijke onmis
baarheid dan wel uitstel van eerste oefe
ning verlangen, kunnen daartoe aanvraag
doen. Voor zoover de inlijving In Februari
a.s. geschiedt, moet de aanvraag met den
meesten spoed worden ingezonden. Geldt
het vrijstelling, dat moet de aanvraag door
of vanwege den dienstplichtige worden
gedaan bij den burgemeester. Geldt het uit
stel van eerste oefening, dan moet de
dienstplichtige een schriftelijk verzoek rich
ten aan den minister van Defensie, bij
voorkeur door tusschenkomst van den
burgemeester. Is de renen van het verzoek
gelegen in studicbelangen, dan moet een
verklaring worden bijgevoegd, afgegeven
door het hoofd van de onderwijsinrichting.
Er moet op worden gerekend, dat uitstel
van eerste oefening slechts op uiterst be
perkte schaal zal worden verleend.
Geval van prijsopdrijving met een
principieel kantje.
Gisteren werd voor de Haagsche recht
bank een geval van prijsopdrijving behan
deld, waaraan meer of min een principieel
kantje zit.
De directeur vau een handelmaatschappii.
D. W., had in September de prijzen van lu
cifers verhoogd van f 4.20 tot f 10. per 2000
pakjes. Op het oog een... schromelijk geval
van prijsopdrijving dat dan ook door de
justitie werd gesignaleerd.
Bij de behandeling ter terechtzitting kwa
men evenwel bijzonderheden te voorschijn,
welke een geheel ander licht op de zaak
wierpen.
Het bleek", dat voordien de lucifers altijd
ver beneden den inkoopsprijs met verlies
werden verkocht. Hot was een oude zen
ding uit Rusland, waaraan voor de grooto
handelsmaatschanpij eigenlijk niet veel te
verdienen viel. Men verkoeht de lucifers
dan ook voor eiken prijs, dien men kon
maken.
Toen eind Augustus de oorlog uitbrak,
probeerde de directeur voor de lucifers nog
een eenigszins rendabelen prijs te maken.
Hii vroeg f 10.per 2000 pak, waarvoor hij
zelf f 9.70 moest betalen.
Requisitoir.
Niettemin achtte de officier van
Justitie prijsopdrijving aanwezig.
Toen de oorlog kwam, verviel de
concurrentie en daarvan heeft ver
dachte gobruik gemaakt om den
prijs met meer dan het dubbele te
verhoogen. Spr. vorderde een geld
boete van f 100.subs. 50 dagen
hechtenis.
De verdediger zeide, dat volgens zijn
mcening prijsopdrijving onredelijke nrijs-
verhooging was. Onredelijk is de prijsver
hooging in het onderhavige geval niet.
want er is tegen inkoopsprijs verkocht. PI.
concludeerde tot vrijspraak.
Uitspraak 25 Januari.
prinselijke Ouders wenschen g«en
feestelijke herdenkingi
In verband met den a.s. verjaardag van
H.K.H. Prinses Beatrix wordt ons van offi-
cieele zijde verzocht mede te deelen, dat
het Prinselijk Paar het op prijs zal stellen,
indien een feestelijke herdenking van dezen
dag, in verband met de tijdsomstandighe
den, dit jaar achterwege blijft.
Vorderingen in
sloopers ongev al
lijk verklaard.
verband met
niet-ontvanke-
Bij het sloopen van onbewoonbaar ver
klaarde woningen te Leiden met het sa-
neeringsplan van deze gemeente, is plot-
selig een muur ingestort, waardoor twee
werklieden werden gedood. Hun weduwen
stelden een actie tegen de gemeente Leiden
in voor levensonderhoud. De gemeente Lei
den riep de aannemersmaatschappij, die
het sloopwerk verrichtte, in vrijwaring.
De Haagsche rechtbank deed gister uit
spraak en verklaarde eischeressen in haar
vorderingen niet-ontvankelijk en ontzegde,
wat de vrijwaring betreft, de ingestelde
vordering.
Oorzaak van fabrieksbrand.
De naaikamer en de zolder van de fa
briek van geoliede goederen der firma D.
Lange te Vlaardingen zijn gisteren geheel
uitgebrand. In de naaikamer bevonden zich
dertig machines en een groote voorraad ge
oliede goederen. Broeiing van de laatste is
de oorzaak van den brand. De brandweer
slaagde er in uitbreiding van het vuur te
voorkomen. Aan de buitenzijde was wei
nig van de vlammen te zien; alleen ont
wikkelde zich een geweldige rookmassa.
De inval te Soest voor den Kan
tonrechter.
Voor den kantorechter te Amersfoort,
had gisteren wegens overtreding van het
uniformverbod te verantwoorden een sport-
leeraar in Amsterdam, onder wiens lei
ding een groep N.S.B.-ers te Soest kort ge
leden oefeningen hield. Men zal zich her
inneren, dat de Soester politie destijds een
inval deed op een terrein aan den Nieu-
weweg, waar leden van de N.S.B. aan het
oefenen waren. Een proces-verbaal werd
opgemaakt.
Verdachte werd verdedigd door mr. A. J.
van Vessem uit Utrecht, die verklaarde,
dat de politie onmogelijk de gewraakte
oefeningen had kunnen waarnemen, zoo
als in het proces-verbaal stond vermeld. De
ambtenaar van het o.m. eischte vijfentwin
tig gulden boete, subs. tien dagen hechte
nis.
Uitspraak over acht dagen.
Als geschenk twee jaar gevan
genisstraf.
De Haarlemsche rechtbank deed gisteren
uitspraak in een zaak tegen een 59-jarigen
stoker, die zich, zooals wij onlangs uitvoe
riger hebben gemeld, aan diefstal van een
portemonnaie, inhoudende f 28.had
schuldig gemaakt.
Het treurige van dezen, op zichzelf niet
zeer belangrijken diefstal was, dat de
mand hierdoor voor de 25ste maal veroor
deeld werd.
„WEIGERT DE KOSTWIN
NERSVERGOEDING!"
Johanna W. A. Naber, de
bekende pionierster op het
gebied der vrouwenemanci
patie, richt in het Handels
blad (lib.) een „woord van
hoog ernstige waarschuwing
tot de gehuwde vrouw in Ne
derland, voor wie de hande
lingsbevoegdheid op haar hu
welijksdag verloren is ge
gaan."
Het is thans, aldus Johan
na Naber, aan wie als onge
huwde vrouw, systematisch
geschoold tot loonarbeid en
in den loonarbeid gewend
aan arbeidstucht en arbeids-
stiptheid. wat heel wat beter
voorbereiding is tot gezins-
en huisbestier dan bedreven
heid in koken en naaien, eco
nomiseh onafhankelijk door
eigen verdiend loon zelve in
haar onderhond voorzag, om
te bewijzen, dat zij in haar
huwelijk niet heeft gezocht
•en bestaansmiddel, dat zij
niet wil worden gerekend en
ook niet behoeft te worden
gerekend tot die stumperige
vrouwen, die. niet bii machte
om zeiven in haar onderhond
te voorzien, in het huweliik
vinden een verzorgingsinsti-
tuut.
Laat zij In deze zorgelijke
tijden, waarin van iederen
staatsburger en van iedere
staatsburgeres het uiterste
zal worden gevergd aan uit
houdingsvermogen aan pres
tatie aan gemeenschapszorg,
sterk in haar kennen en in
haar kunnen, moedig de
taak aanvaarden om zelve
de kostwinster voor haar ge
zin te zijn. daarom met
fier gebaar de kostwinners
vergoeding voor den gemo-
biliseerden echtgenoot afwij
zen en weigeren om te teren
op regeeringsstcun, onder
hoe schoon ook klinkenden
naam gecamoufleerd.
VREES VOOR KERKELIJKE
„GUERILLA".
Dr. Th. C. Vriezen schrijft
naar aanleiding van de nieu
we bijbelvertaling, welke 't
Xed. Bijbelgenootschap in
het licht gaf, in „Nieuw
Kerkelijk Leven", dat de vier
vijf in omloop zijnde bijbel
vertalingen de eenheid in
de Herv. Kerk, voorzoover
die er nog was door het ge
bruik van de ééne Statenver
taling, bedreigen.
Daarom wordt aldus de
schr. meer en meer uitgezien
naar een officieele Hervorm
de (Gereformeerde) Verta
ling. Het jaar 1939, dat Ne
derland bovendien een goede,
prachtig uitgegeven, volks
vertaling van den geheelen
Bijbel (met de z.g.n. apokrie-
fe boeken) gaf van Roomsch-
Katholieke zijde, heeft o.i.
deze noodzakelijkheid nog
dringender gemaakt.
Maar nu het werk gedaan
is, althans gedeeltelijk, alleen
het N. Testament, wordt
van de kerken officieel een
daad verwacht. Dat zal niet
een geven van een toestem
ming voor een mogelijke in
voering kunnen zijn, maar
moet een daad van beslis
send. dwingend karakter zijn.
Immers anders zullen zich
zooveel gemeentelijke en indi
vidueele moeilijkheden kun
nen voordoen, dat we in een
minimum van tijd in een bij
bel-strijd zitten, die een nieu
we guerilla van jaren ten ge
volge kan hebben,
ANTIPAPISME.
In verband met een pole
miek op artistiek terrein gaf
„De Tijd" een weinig vleien
de karakteriseering van het
„Utrechtsch Nieuwsblad"
(niet het „Utrechtsch Dag
blad") waaraan wij het vol
gende ontleenen:
Het Utrechtsch Nieuwsblad
gnuift, wanneer het oude
geuzen-instincten kan wak-
kerroepen en de Katholieken
voorstellen als burgers van
den tweeden rang, onbetrouw
baar en er alleen op uit zich
zelf te bevoordeelen."
De Maasbode (r.k.) voegt
hier aan toe:
Bepaald vriendelijk is het
niet, maar als we b.v. een
artikel lezen als: „Paus noch
Duce zullen ons den rechtsvre
de schenken" (Dinsdag 2 Ja
nuari). dan klinkt hetgeen
,De Tijd" over antipapisme
schrijft volstrekt niet te hard
De toon van dit artikel,
waarin wordt betoogd, dat
de R.K. Kerk en 't Palazzo
Venezia „het pacifistisch pad
prediken" (pracht van beeld
spraak!) enkel en alleen
„uit opportunisme", en dat
ze louter samengaan „op
grond van zakelijk-egoisti-
sche motieven", dan krijgt
men haast den indruk, dat
de schrijver het levendig zou
betreuren wanneer ons de
vrede zou worden gebracht
dooi: den paus en den duce,
Een huisknecht met een duister
verleden.
Een 24-jarige huisknecht, werkzaam in een
pension te Haarlem, stal op 16 November
j.1. van een der pAisiongasten een cheque
van f 225. Een vriend van hem zou op het
postkantoor de cheque innen, doch deed het
op een zoo onhandige manier, dat de post*
ambtenaar argwaan kreeg en de politie
waarschuwde. Op 28 December j.1. moeijj
de huisknecht, die reeds twaalf maal ver
oordeeld was, zich voor dé rechtbank te
Haarlem verantwoorden. Hij hoorde toen
een gevangenisstraf voor den tijd van een
jaar en drie maanden tegen zich eischen.
Gisteren vonnis wijzende, veroordeelde de
rechtbank den huisknecht conform den
eisch. i
Bijzonderheden over de groote
slag bij Swomusalmt.
Een Zweedsch oorlogscorrenspon-
dent in Finland heeft gemeld, dat
de Russen sedert .het uitbreken van
de vijandelijkheden 50.000 man
aan gesneuvelden hebben verloren,
terwijl ook 50.000 gewond zouden
zijn.
Hij voegt hieraan toe, dat de
Russen wel degelijk hun elitetroe
pen in het vuur hebben gebracht,
de 44ste divisie, welke bij Suomu-
salmi is vernietigd, werd als een
model-divisie beschouwd en nam
een eerste plaats in bij de parade
op het Roode Plein te Moskou bij
de herdenking van de October-revo-
lutie.
Moraal der Russen,
„Svenska Dagbïadet" schrijft de zwakheid
van de Sovjetrussische luchtmacht toe aan
de onkunde van de Russische vliegers, die
snel demoraliseeren, .alsmede aan de
slechte kwaliteit van de brandstof, welke
de Russen gebruiken. Bovendien zijn de
Sovjetrussische mecaniciens niet handig
in het aanpassen van de toestellen aan de
weersgesteldheden.
Verder wordt gemeld, dat geeraal Vi-
nogradof, de commandant van de 44ste di
visie, tijdens den slag bij Suomosalmi is
verdwenen. De waarde van het materieel,
dat door de Finnen is buitgemaakt, wordt
op een half milliard franc geraamd.
Alles voor het leger
De Finsche radio heeft gezegd, dat het
Finsche leger alleen den strijd kan voort
zetten, wanneer het goed is uitgerust.
Reeds heeft men in het geheele land groo
te hoeveelheden kleeren en gereedschappen
voor het leger verzameld en deze actie
wordt voortgezet. Thans is bepaald, dat
alle staatsinstellingen, hierbij inbegrepen de
scholen, alle materieel, dat zij niet strikt
noodig hebben en wat het leger kan ge
bruiken, moeten afstaan. Ook wordt een
beroep gedaan op de particulieren om
kleedingstukken, dekens, gereedschap als
bijlen, houwelen, zagen e.d. ter herschik
king van het leger te stellen. Zij die deze
artikelen niet kosteloos kunnen afstaan,
zooals handelaars, zullen van den staat
vergoeding krijgen.
In het door de aardbeving geteis
terde gebied heeft men van tien
vliegtuigen gebruik gemaakt om
de door de sneeuwmassa's volledig
van de buitenwereld afgesloten be
woners der dorpen in het kustge
bied van Ordoe van het noodige te
voorzien.
De machines lieten boven 'de "dorpen,
welker bevolking twee weken lang j^een
hulp had kunnen krijgen, levensmiddelen
en medicamenten vallen.
De wetenschap kent drie verschillende
soorten aardbevingen. In de eerete plaats
is daar de zoogenaamde instortingsbewg-
waarbij, bijvoorbeeld door de wer-
king van stroomend water, onderaardsche
ruimten instorten. Zij zijn meestentijds
slechts van een locaal karakter. In de
tweede plaats kent men de bevingen, wel
ke ontstaan door onderaardsche gasèxplo-
sies, welke een veel intensievere uitwer
king hebben en over een grooten afstand
waarneembaar zijn en in de derde plaats
treedt dan nog op de zoogenaamde tecto-
msche aardbeving, welke ontstaat door het
verschuiven of scheuren van de aardkorst.
Zij komen zeer veelvuldig voor en
omvatben ongeveer negentig procent
van alle bevingen. Ook de ramp,
welke Turkije heeft getroffen, moet
aan een dergelijke vormverandering
van de aardkorst worden toege
schreven.
Het registreeren van de Kevingen go-
schiedt met behulp van den seismograaf.
m,cr0n6er ve*?uftl* apparaat, dat de tril-
nü ,van de aarde opvangt en vastlegt.
J; ander. waarnemingen morden verricht
t6 af1®"10meiers. Hoewel men het nog
niet heeft klaargespeeld om de komst van
Wh®I ku Vln?eT1 tevoren aan te kondigen,
toch hebben de onderzoekingen reeds eenig
resultaat gehad, daar na het optreden van
de eerste schokken, met vrij groote zeker-
neid kan worden geconstateerd of nog meer
erupties of verschuivingen .zuilen volgen.
