aanvalslinie Ontploffing Geheim expeditieleger IJsbrekers naderen DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Imperia moeten bevolkt worden in kruitfabriek naar Finland B00NEN OP BON No. 4 Sabotage SLEDEVAART te Londen ingevroren schepen URK SIGNALEERT HET LICHT DER SCHIJNWERPERS KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) V R IJ D A G 19 JANUARI 1940 68e JAARG. No. 8827 Elf Russische bommenwerpers neergehaald vermoedelijk de oorzaak Dit nummer bevat 8 pagina's U^EERBERICHT DE BILT SEINT t Het wintert verder! heldersche courant Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder BRES in Russische Zware verliezen in den sector van Salla. Terugtocht wordt over~ haast voortgezet De overhaaste terugtocht van de Sovjet-troepen in het gebied van Ki- telae, op c.a. 10 km. ten oosten van Impilathe, schijnt tot de ineenstor ting te moeten leiden van de geheele positie van de Russen in het gebied, dat onmiddellijk ten noorden van het Ladogameer is gelegen, aldus Havas uit Haparanda. In dit gebied, dat de voorpost vormt van de voornaam ste Finsche verdedigingsstelling, wel ke aan den Noordelijken vleugel v. de Mannerheim-linie grenst, hadden de Russische troepen zich sedert het begin van den oorlog zeer veel in spanning getroost. Van den aanvang af heeft het roode leger verwoed ge vochten om het bezit van het op enkele kilometers van Kitelae gele gen kruispunt, dat de verbinding zijner colonnes zou hebben verze kerd met het oog op latere operaties tegen de voornaamste weerstands linie der Finnen. De ontzetting van Kitelae en van dit kruispunt na den overhaasten terugtocht der Russen op deze plaats, heeft een bres gesla- geen in 't geheele Russisch aanvals- stelsel. WANHOPIG GEVECHT. De berichten over groote veldslagen kun nen dus waarschijnlijk teruggebracht wor den tot een wanhopige poging der Russen om zich een weg te banen door de steeds meer opdringende Finsche legerscharen. Wij deelden reeds eerder mee, dat het Roode Leger slechts beschikt over den weg langs het meer naar Salmi, die bestreken wordt door de kustbatterijen van het eiland Mantsinsaari, waar de Finnen stand hebben Weten te houden. De terugtocht der Russische troepen, die naar het schijnt tot taak hebben, zich een weg te banen tusschen het Ladogameer en het Finsche merengebied, teneinde de ver dedigers van de Karelische landengte in den rug te kunnen aanvallen, moet in verband worden gebracht met het feit, dat het roode leger voor de Mannerheimlinie op deze land engte sedert bijna een week geen offensief meer heeft ontketend, doch zich veeleer be zig houdt met het graven van loopgraven en het aanleggen van prikkeldraadversper ringen om het terrein te verdedigen. Het schijnt derhalve, dat generaal Meretzkoff, de commandant der Russische troepen in Karelie, heeft afgezien van zijn strategisch plan om van het zuiden uit Finland binnen te dringen. Viborg nog steeds onder geschut vuur. Uit Viborg wordt vernomen dat de stad nog steeds door Russisch geschut, op onge veer 50 kilometer afstand opgesteld, be_scho- ten wordt. Het legerbericht van het militaire district Leningrad zegt: „Op 18 Januari bestond de militaire actie aan het front hoofdzakelijk uit bedrijvigheid van verkenningsafdeelin- Ken en artillerievuur in een aantal distric ten. De Sowj et-Russische luchtmacht heelt verkenningsvluchten ondernomen". Het Finsche legerbericht bevestigt het bo venaangehaalde Havascommuniqué uit Ha paranda en maakt nog melding van elf Rus sische bommenwerpers, welke door de Fin nen naar beneden zijn gehaald. In den sector van Salla zijn de l insche troepen meer dan 45 K.M. opgerukt en be langrijke afdeelingen van het Roode Leger zijn vernietigd. Het is nog bitter koud aan de fronten. De temperatuur was bij Salla en iborg gedaald tot 51 graden, terwijl het in Helsinki der tig graden vriest en de voorraden wollen goe deren in de grootere zaken reeds zijn uit verkocht of voor de troepen gevorderd zijn, daalt de temperatuur i. d. voorsteden, waar talrijke uit de hoofdstad geëvacueerden in lichte, niet voor winterverblijf gebouwde zo mervilla's wonen, tot 40 graden onder nul. Schade tengevolge van den vorst en ziekten door koude en verkoudheden zijn den laat- sten tijd zeer toegenomen. Van eergisteren tot gisteren tegen den middag, heeft de be volking van Helsinki geen gebruik behoeven te maken van de schuilplaatsen en bomvrije kelders. Er vlogen geen Russiche toestellen naar Helsinki. VREES VOOR MARTELING. In de omgeving van Abo heeft een Rus sisch vlieger, na een noodlanding zelfmoord gepleegd. Twee onderofficieren, die zich met hem in het vliegtuig bevonden, konden, na heftigen tegenstand te hebben geboden, overmeesterd worden. Zij verklaarden bang te zijn geweest, dat zij door de Finnen zou den worden gemarteld. Mussolini over koloniale rijken. Gistermiddag heeft Mussolini de eerste vergadering gepresideerd van den alge- meenen raad der consultatieve organen van Italiaansch Afrika, in tegenwoordigheid van alle leden der regeering en 260 leden dier organen. Na een rede van den minister voor Italiaansch Afrika, Teruzzi, sprak Mussolini een korte rede uit, waarin hij zeide: „De geschiedenis der volken, die in staat zijn leven te geven aan een imperium leert ons, dat in den eersten tijd het impe rium een geestelijke, politieke en militaire schepping is voor het moederland. In het tweede tijdvak leeft en ontwikkelt het im perium zich dank zij de.middelen, die voor liet grootste deel geleverd moeten worden door het moederland. In het derde tijdvak bevredigt het imperium zichzelf geheel, d. w.z. bereikt het zijn volledige economische en militaire zelfgenoegzaamheid. In het vierde tijdperk is het imperium in staat grondstoffen te leveren en in zijn landen steeds talrijker massa's menschen uit het moederland op te nemen. Om imperia zeker te behouden moet men ze bevolken. Van deze vier tijdperken kunnen wij het eerste als voltooid beschouwen. Thans is de taak van de nieuwe consultatieve organen, die van' af heden hun werk beginnen, met zoo min mogelijk papier en inkt de nieuwe tij den te bespoedigen. Ik ben er zeker van, dat ieder uwer voor het bereiken van dit groote doel zijn krachten, zijn talenten en zijn wil in het werk zal stellen." VRIJWILLIGE MILITAIRE OPLEIDING IN NOORWEGEN. Binnenkort zal in Noorwegen een systeem van vrijwillige militaire opleiding van kracht worden volgens een besluit der Noor- sche militaire autoriteiten en onder hun controle. Het systeem zal gebaseerd zijn op het beginsel van vrijwillige militaire oplei ding en zal op het geheele gebied van Noor wegen functionneeren. Het zal onder be scherming staan van kroonprins Olaf. VANAF HEDEN. Van vandaag 19 Januari tot en met Donderdag 15 Februari zal bon 4 van de Rijksdistributiekaart recht geven op het koopen van een half pond bruine boonen, witte boonen of ande re gekleurde boonen, capucijners of grauwe erwten. VIJF DOODEN EN DERTIG GEWONDEN. OMWONENDEN DACHTEN AAN LUCHTAANVAL. Sabotage is vermoedelijk de oor zaak van een hevige ontploffing in de Koninklijke kruitfabrieken te Lon den. Een ontploffing welke gister morgen om kwart over tien is ge schied, vijf dooden en dertig gewon den heeft geëischt. Een groote bun del vlammen schoot plotseling op, gepaard met een rukwind, alsof een expresstrein voorbijreed. Vernomen wordt dat een week geleden recher cheurs de fabrieken reeds grondig doorzocht hebben, omdat Scotland Yard een wenk had gekregen, dat er iets gebeuren kon. Dit onderzoek le verde toen niets op. Volgens de laatste berichten hebben er gis termorgen drie explosies plaats gehad, kort na elkander. De gewonden werden door de eigen medi sche dienst van de fabrieken behandeld. Een cordon politieagenten heeft thans de gebouwen omsingeld. BIJZONDERHEDEN. Niet officieel wordt verder vernomen, dat de explosies beperkt bleven tot één loods der fabriek en zoo sterk waren, dat stalen bal ken 500 m. ver werden weggeslingerd. On der normale arbeidsomstandigheden werken niet meer dan zes arbeiders in eiken loods, der fabriek. Van een zekeren afstand gezien ziet de fabriek er niet ernstig beschadigd uit. De fabriek ligt in het hartje van een tuinbouwdistrict te Walthamabby in de Noordelijke buitenwijken van Londen en honderdduizenden glasruiten zijn versplin terd. Honderden personen in de omgeving renden uit hun huizen, denkende, dat de ontploffing veroorzaakt waren door bom men of geschutvuur. Een bewoner zeide: „Er was een verschrikkelijk, onbeschrijfe lijk geraas en het huis schudde. Wij dach ten aan een luchtaanval en renden naar den schuilkelder. Toen wij het huis verlie ten zagen wij een geweldige zwarte rook wolk in de lucht en toen wij vijf minuten later uit den schuilkelder kwamen, zagen wij boven de fabriek een groote vuurzuil, die verscheidene minuten bleef." Vele personen werden de lucht ingeslin- gerd en vielen op den grond. De zolderin gen van vele huizen scheurden en schilde rijen vielen van de muren. De ruiten van sommige nabijliggende huizen braken ech ter niet, ofschoon winkelruiten op 10 K.M. afstand vernield werden. In het onbeschadigde deel van de fabriek wordt het werk normaal voortgezet. Alle arbeiders in de aangrenzende afdeelingen bleven op hun post na de ontploffing. Kort voor de arbeiders de fabriek zouden verla ten kwamen honderden personen uit de omligende buurten bijeen voor den hoofd ingang en toen de mannen naar buiten kwamen, werden zij verwelkomd door de ongeruste vrouwen en verwanten. Toen sommige arbeiders een tabakswinkel bin nengingen om cigaretten te koopen, bleek, dat sommigen nog danig onder den indruk waren van den schok. Gretig staken zij een sigaret op. Honderdduizend man met mo derne wapenen. De „Popoio di Roma" meldt, volgens U.P., van bevoegde kringen uit Parijs te hebben vernomen, dat een geheim expeditieleger van 100.000 man sterk, volledig uitgerust met de meest moderne wapenen, naar Finland ver trokken is. Aan het bericht wordt nog met beslistheid toegevoegd, dat geen Fransche soldaten hiervan deel uitmaken. Verwachting: Gedeeltelijk be wolkt, geen sneeuw van be- teekenis meer, in het Wes ten matige tot lichte vorst, in het Oosten strenge tot matige vorst, meest matige wind uit Zuidelijke richtin gen. Onze weerkundige medewerker schrijft: Het storingsfront van het vlakke mini mum op de Noordzee beinvloedde gisteren den geheelen dag het weer in onze omge ving. Het veroorzaakte in het zuidwesten en tijdelijk ook langs de kust van Noord holland temperaturen om het vriespunt, terwijl het vooral in het midden van het land plaatselijk zwaren sneeuwval bracht. Het maximum over de randstaten, waarin nog steeds uiterst lage temperaturen voor komen, neemt voortdurend in beteekenis toe. De koude luchtmassa's dringen steeds verder in het Middellandsche Zeegebied door. Zelfs uit Portugal en Sardinië wordt sneeuwval gemeld, terwijl op de Adriatische Zee en Sicilië zware stormen woeden. HET IJS IS GELUKKIG KALM. Gistermiddag omstreeks half vijf is de piloot Tepas met de Fokker F7a op Schiphol teruggekeerd van een vlucht naar de ingevroren schepen op het IJsselmeer. Dit toestel was door de reederij Koppe gecharterd. Tengevolge van het slechte zicht was het Tepas niet mogelijk de booten te ontdekken, zoodat hij met de levens middelen is teruggekomen. Aan boord van het Fokkervliegtuig bevond zich de walmachinist Munnik van de ree derij Goedkoop, teneinde zijn medewerking te verleenen bij het opsporen van de ijsbre- kers. De sneeuwstorm maakte het zicht even wel onmogelijk. Waarschijnlijk zal vandaag een nieuwe poging worden gedaan, contact met de sche pen te verkrijgen. m -ft i Ook Parmentier in de lucht. Ook Parmentier is van zijn Waddentocht gistermiddag teruggekeerd. Hij rapporteer de, dat hij 5 km. ten westen van de ingevro ren schepen de twee ijsbrekers heeft ont dekt. Deze stoomden langzaam voort Par mentier vloog onmiddellijk daarop naar het ingevroren convooi, waarboven hij een brief uitwierp, waarin de boosdchap was vervat dat de ijsbrekers naderden. Urk ziet schijnwerpers. De vuurtorenwachter van Urk heeft gisteravond op het IJsselmeer schijnwerpers waargenomen, afkom stig van de ijsbreker Daniël Goed koop, die met de Wilhelmina Goed koop naar het ingevroren convooi op weg is. Het licht kwam uit de richting Marken. Van Urk uit gezien was de positie van de ijsbrekers in vergelijking met Woensdag nauwelijks veranderd. De ijsbrekers bevin den zich dan ook, voor zoover men dat uit Urk kan beoordeelen, op veel grooter af stand van het convooi dan vijf km. Voedsel noodig! De bemanning had met kolen op het ijs geschreven, dat er voedsel noodig was. Reeds is gisteren uit Elburg een ijsvlet gearriveerd met twaalf Geldersche brooden, spek, boter en andere levensmiddelen. Urk kon wegens het onbetrouwbare ijs geen hulp op dit punt zenden. Vandaag zal wederom een ijsvlet met voedsel van Elburg vertrekken. Een verze keringsexpert zal den tocht meemaken, ten einde te onderzoeken of de lading van de gezonken „Friesland" ongeveer 75 ton blik bestemd voor Kampen nog gelicht en naar "haar bestemming gebracht kan worden. Een poging van Elburg uit ondernomen om te voet de schepen te bereiken, is mis lukt, daar het ijs in den nacht van Woens dag op Donderdag gewerkt heeft en een scheur van ongeveer tien meter breedte was ontstaan. In hoeverre dit kruien aan den „Holland" en de „IJssel" schade heeft veroorzaakt heeft men nog niet kunnen vaststellen om dat gisteren van boord vrijwel geen berich ten zijn ontvangen. De berichten van de piloten Parmentier en Tepas waren even wel niet verontrustend. De bemanning luistert Het radio-ontvangapparaat aan boord van de „IJssel" had toen de A.N.P.-redac- teur Woensdag het schip verliet met gebrek aan stroom te kampen, daar de accu's bij na waren uitgeput. Kapitein Bolhuis van de „Friesland" die Woensdag per vlet naar Elburg was gekomen en Donderdag naar de schepen is teruggekeerd, heeft echter een nieuwe accu medegenomen, zoodat aan boord van de „IJssel" thans de radio-berich ten van den wal wel goed ontvangen zullen worden. Uit Kampen ontvingen wij gisteravond be richt, dat het weer gunstig is. Er heerscht wind uit Zuidelijke richtingen, het ijs is kalm en het zicht is goed. De „Zuiderzee" van de reederij Koppe en de „Abraham van der Schuyt" van de reederij van der Schuyt, welke nabij Wijhe ingevroren zijn en door de thans inge sloten schepen verlost hadden zullen wor den, verkeeren, in een gunstige positie, De ze schepen loepen geen enkel gevaar.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 1