Wie maakt
een haan?
De staat legt mijnen
voor den vijand
PUROL
12-5 graad vorst!
Uitvoeren
ten onder gaan
MactiaLeuuM
Niet om ons te treffen
Ruwe
i handen
Vannacht:
In geen 8 jaar zóó koud
geweest
Gevaarlijk spel
t
UkaaA, qaan ute Hem?
Vrijdag 19 Januari 1940
Tweed? Blad
Opnieuw: Wie zal dat betalen?
De zaken van het Zeebad
gaan door
D. Blom t
Pro cn contra
Onaangenaam avontuur
0/
Temperatuur en Barometerstand
Een beeld der nieuwe misère op Huisduinen. Eén voorbeeld uit tientallen
Opnieuw is de schuldvraag van de
mijnrampen met klemmende actualiteit
naar voren gekomen: „Wie zal dat be
talen?"
De Nederlandsche staat heelt de mij
nen gelegd, niet om daarmee het eigen
volk te benadeelen, maar om een even-
tueelen vijand buiten onze landsgrenzen
te houden en nu dit duivelstuig zich te
gen het eigen volk keert, nu heeft de
Nederlandsche regeering daarvan de con
sequentie op zich te nemen.
We hebben ons gisteren tot den president
commissaris van de N.V. Zeebad Huisduinen,
burgemeester G. Ritmeester, gewend en hem
gevraagd wat het bestuur van het Zeebad
denkt te doen na de laatste catastrofe.
„Doorgaan", zoo luidde het korte en krach
tige antwoord van den burgemeester, dat
voor tweeërlei uitleg vatbaar was. Ditzelfde
antwoord was ook ook reeds gegeven door
den directeur van het Zeebad, den heer H.
Nijpels.
Zooals door den burgemeester in de laatste
Raadsvergadering werd gezegd, staat of valt
Huisduinen als badplaats, met de N.V. Zee
bad Huisduinen. Als het Zeebad zijn hotel en
villa's zou sluiten, dan zou dat beteekenen,
dat Huisduinen als badplaats afgeschreven
kon worden in de rij der badplaatsen van
Nederland.
Geen nieuw crediet.
Bovendien hoopt men, met de 7000 gulden,
die de raad in zijn laatste vergadering rente
loos ter beschikking heeft gesteld, de schade
te kunnen herstellen. Er was nog maar een
bedrag van enkele honderden guldens ge
bruikt, zoodat practisch al het geld nog ter
beschikking stond.
De zaken van het Zeebad gaan dus
door en gisteren., uddag om 12 uur heb
ben de gasten, een aantal officieren, in
een gezellig verwarmd vertrek de lunch
gebruikt. Men zit daar niet bij de pak
ken neer. Het gaat om het levensbehoud
en de bewoners raken zoo langzamerhand
gewend aan deze onaangename inter-
mezzi, zoodat ze niet voor een mijntje op
zij gaan.
Hulde aan de militairen.
Wij mogen, voor we nog even stilstaan
bij de schuldvraag, hier niet eindigen
zonder een woord van lof aan de militai
ren, die zich zoo kranig hebben geweerd.
In minder dan geen tijd stonden de militai
ren gereed met planken, zagen, hamers en
spijkers. Men begon te zagen en te timmeren
en hielp waar men helpen kon. Het was een
snelle en zeer gewaardeerde hulp.
De Staat moreel verplicht de
schade te betalen.
De burgemeester blijft van meening,
dat de Staat den moreelen plicht heeft de
schade te betalen. Ook bij deze mijn Is
duidelijk bewezen dat het een Nederland
sche mijn was. Het bleek uit de construc
tie van het monster (er zijn verschillende
onderdeelen gevonden) en het bleek uit
eenige merkteekens.
Stook zindelijk en zuinig
met prima anthraciet
Neem dus van OKKE VISSER,
want betere is er niet
Adres: Polderweg 34 - Telef. 228
Als ergens op straat een put van de ge
meentewaterleiding openstaat, zoo zei burge
meester Ritmeester, en iemand komt daar
door te vallen en breekt een been, dan is
de gemeente aansprakelijk voor de kosten,
volgens de jurisprudentie van den Hoogen
Raad. Zou dan de Nederlandsche staat niet
aansprakelijk zijn voor de schade, die een
van haar mijnen veroorzaakt aan de Neder
landsche bevolking?
Der regeering is er geen verwijt van te
maken als een mijn losslaat en het is even
min mogelijk een mijn tegen te houden, om
dat de monsters in den nacht niet te onder
scheiden zijn, maar men is wel schuldig als
blijkt, dat een mijn, die wanneer zij losge
slagen is, en daardoor non-actief moest zijn,
nog actief is.
Een myn in de Buitenhaven.
De bevolking begint ontevreden te worden
en dat is geen wonder. Kan men haar ver
antwoordelijk stellen? .Kan men haar de kos
ten telkens weer laten dragen? Straks heefl
een ontploffing plaats achter de Dijkstraat,
of achter den Kanaalweg of Hoofdgracht,
dan wordt een ander- deel van de stad getrof
fen. Moet men dan de gevolgen door enkele
menschen laten dragen? Dat het meer naar
binnen komen van de mijnen geen fictie is,
is reeds eerder bewezen, toen het ontuig op
verschillende plaatsen langs den dijk aan
spoelde. Gelukkig zonder tot explosie te ko
men. En gisterennacht ontdekt^ men een
mijn in de Buitenhaven, men kon haar nog
bijtijds onschadelijk maken, mede door de
omstandigheid, dat het stil water was.
De Nederlandsche regeering geeft op
het oogenblik bijna twee millioen per
dag voor de veiligheid van haar bevol
king uit. Moet men dan nog praten over
een schade van nog geen 10.009 gulden.
Ook ais die schade grooter zou worden
moet men zich tot plicht stellen haar te
vergoeden. Het is niet billijk een deel
van het volk op te laten draaien voor de
gevolgen van maatregelen, die de bedoe
ling hebben het geheele volk te beveili
gen.
Het zou fout zijn voor de slachtoffers een
collecte te houden: dan moet het bedrag
maar op alle belastingbiljetten verhaald wor
den, net zoo goed op het biljet van dengene,
die in Amsterdam of Bussum op het oogen
blik nog rustig zit, als van hem, die het
voorslachtoffer van den oorlog is.
De burgemeester is er van overtuigd, dat
de regeering in deze haar taak zal verstaan
en dat de bewoners de geleden schade ver
goed zullen krijgen. Dengenen, die niet in
staat zijn de schade te herstellen, zal door de
gemeente een voorschot verleend worden.
We weten het dus: Het Zeebad blijft zijr.
gasten ontvangen en wie een wandeling naar
Huisduinen maakt, vindt in het hotel warmte
en een „rustig" zitje.
y c genezen vlug met
^^^^^^oos30-60ct.Bij Apolh en Drogisten
Burgerlijke Stand van Den Helder
opgave van 18 Januari 1940.
BEVALLEN: N. MuijeTiessen d.; T. van
der Veervan der Vlies z.; G. J. Vries
Muller d.
OVERLEDEN: F. Ph. Arents, m. 73 j.
GEHUWD: J. A. Steeman en H. J. E.
Kok; F. Homborg en J. P. Standaar; S.
Kejjzer en G. D. van der Laaken.
8 uur hedenmorgen: 10.3
graden vorst.
We beleven wel een allerwonderlijkste
winter. Den eenen dag dooit het en den
andere zet de vorst weer door. Nu eens
meent men, dat de jjs- en sneeuwperiode
achter den rug is, dan weer zet deze
met hernieuwde krachten door. Er is
geen peil meer op te trekken.
En wel speciaal gisteren heeft het
kwik in de thermometers wonderlijke
capriolen gemaakt, zoo wonderlijk als
gedurende dezen geheelen vorsttjjd niet
geschied is. Er werd maar liefst een
verschil in temperatuur genoteerd van
een halven graad boven het vriespunt
tot 12.2 er onder! En dat in slechts
luttele uren.
Wjj laten hier chronologisch het ver
loop volgen: om 8 uur gisterenmorgen
stond het kwik op 1.6 graden, om 10
uur 5.8, om 12 uur op 5,0, om 2 uur
op 4.6, om 4 uur op 2.5, om half v\jf
vroor het niet en dooide het niet. De
stand was 0 graden. Om 6 uur vroor
het echter weef 0.4 graad en toen be
leefde weerkundig Nederland een sen
satie. Ineens sloeg de wind om van
W.N.W. tot pal Zuid-Oost en een half
uur later vroor het al weer 3 graden,
om 9 uur 's avonds was de stand 8 gra
den vorst en het kwik bleef maar dalen.
Het record werd geboekt om half 2
vannacht. Toen vroor het bijna 12
graad, een stand zooals wjj die in 7 of
8 jaar niet meer hier in Den Helder
genoteerd hebben. Om 8 uur vanmor
gen was het nog 10.5 graden.
De vooruitzichten zijn: vorst! De
wind Is Oost, de barometer staat hoog
(764) en stygt. Ook in andere plaatsen
des lands heeft het hard gevroren, zjj
het niet zoo hard als in Den Helder.
Gaan wjj een weekeinde met strenge
vorst tegemoet
Het vriest hard en is het wonder, dat
ieder schaatsenrijder er naar hunkert om
z'n ijzers weer onder te binden en een
baantje te maken?
Men wil er van profiteeren, maar
helaas, de zware sneeuwval heeft alle
banen verknoeid en al ziet men hier en
daar een energiek schaatsenrijder door de
sneeuw op het ijs baggeren, veel genoe
gen beleeft h(j daaraan niet.
Als wij dit schrijven vriest het hard, zoo
hard, dat er alle kans is op een ijs-
weekeinde. Maar zal er een baan zijn...?
Wij denken in dit opzicht aan de werk-
loozen. Het is bekend dat het meeren-
deel van hen stugge rijders zijn., Welnu,
kan er geen mogelijkheid gevonden wor
den dat door hen een der banen voor
Zaterdagmiddag nog in gereedheid ge
bracht wordt?
Ongetwijfeld zou men hier duizenden
Helderschen een bijzonder groot genoegen
mee doen.
Hier en daar was men gisteren reeds
bezig een baantje te maken. Wij doelen na
tuurlijk op een behoorlijk stuk, dat voor
de vele ijs-lustigen gelegenheid biedt.
Auto's als sneeuwbal-doelwit.
Sedert eenige dagen ligt een dik pak
sneeuw in Den Helder en indien het weer niet
verandert, zal deze witte deken er nog wel
enkele dagen blijven liggen ook.
En dat zeer ten gerieve van de jeugd, die
zich middels sleetje rijden, glijden en het
gooien met sneeuwballen kostelijk amuseert.
Het is speciaal met betrekking tot dit
sneeuwballen gooien, dat wij een waarschu
wing willen laten hooren. Men zal ons er in
de laatste plaats van mogen verdenken dat
wij jeugdig Nieuwediep dit genoegen zouden
willen ontnemen, maar het is ons de laatste
dagen keer op keer gebleken, dat men als
doelwit speciaal ook auto's uitkiest.
Nu is er niets gevaarlijker dan als doelpunt
rjjdende automobilisten te nemen. Een enkele
maal zagen wij, hoe een van hen een jongen
een onbarmhartige afstraffing gaf. En eerlijk
gezegd... wij konden ons 's mans woede ver
klaren.
Het is daarom dat wjj den Helderschen
jongens en meisjes dringend aanmanen niet op
auto's te gooien. Het valt reeds niet mee in
de sneeuw te sturen, zoodat er waarlijk niet
veel moeite voor noodig is om de grootst mo
gelijke ongelukken te krijgen door het gooien
op de chauffeurs.
Wij vertrouwen er op, dat ook de ouders
deze vermaning zullen begrijpen en hun kin
deren op het gevaar van dit spel, dat geen
„spel" meer is, attent zullen maken.
MONTEUR MET LANGE VINGERS.
Gisteren werd een plaatselijk garagemon
teur door de politie gearresteerd, verdacht
van het plegen van diefstal. Na verhoor
heeft de man bekend.
Gisteren is plotseling overleden, bijna
56 jaar oud, de heer D. Blom, hoofd van
de U.L.O.-school, Molenstraat. De heer Blom,
die tevens leeraar was aan den cursus voor
opleiding voor het Middenstandsdiploma, was
juist bezig met het uittrekken van zijn jas,
toen hij ineenzakte en dood neerviel.
Met den heer B. is een zeer bekwaam hoofd
heengegaan. Hij stond bij zijn leerlingen be
kend als een streng, doch rechtvaardig leeraar,
bij zijn superieuren als een zeer serieus
mensch, uitstekend leeraar en goed leider.
1 October 1902 begon de heer Blom zijn
loopbaan bij het onderwijs te Franeker, als
tijdelijk onderwijzer, welke plaats in Januari
1903 verwisseld werd met Franekeradeel.
1 September 1903 werd de heer Blom be
noemd tot onderwijzer 0p Ameland. Vandaar
ging hij naar Leeuwarderadeel, om op 1 Sep
tember 1910 benoemd te worden als hoofd
onderwijzer te Schoterland.
In 1917 kwam de heer Blom in Den Helder
als onderwijzer aan de U.L.O.-school. 1 April
1923 werd hij benoemd tot hoofd van school 8
en op 1 September 1933 volgde zijn benoeming
tot hoofd van het Centraal zevende leerjaar,
terwijl hij op 1 Augustus 1935 werd benoemd
tot hoofd van de U.L.O.-school.
Ook was de heer Blom nog tijdelijk leeraar
aan de Ambachtsschool.
De teraardebestelling heeft plaats Maandag
a.s. op de Algem. Begraafplaats te Huisduinen.
Vertrek van het sterfhuis, Singel 56, 's mid
dags 1 uur.
En weer ligt de sneeuw dik op de Helder-
sche straten
Weer is Den Helder een witte stad gewor
den. Met witte daken, witte plantsoenen,
witte grachten en witte tuintjes.
Wit is de wereld en witter dan wit is de
sneeuw, die zich als een dikke ijsbeerenvacht
over ieder onderdeel gespreid heeft.
Het is een schoon schouwspel: soms neemt
de wind een deel van de sneeuw op en voert
dit hoog de lucht in: als sluiers giert deze
fijne poedersneeuw hoog over de huizen heen,
soms gekleurd door de spaarzame zonnestra
len die er door pogen te dringen.
De jeugd geniet in de sneeuw: de laatste
prikslee is nu van den zolder gehaald en heel
jong Nieuwediep geniet met volle teugen van
dit heerlijke gebeuren: een ouderwetsche
sneeuw-winter. Want we waren niet verwend
de laatste jaren
De plantsoenen, en de kluften zijn nu de
speelplaatsen geworden: hier suizen de bal
len duizendvoudig, hier loopt de argelooze
voetganger of fietser geen gering gevaar
door een dier, doorganas niet al te harde,
projectielen getroffen te worden. Hier geniet
al wat jong is intens van een wintersch
festijn, en slechts bij het donker-worden gaat
men, zij het traag, huiswaarts.
Des avonds komt een andere pret: dan i»
daar de landmacht en de marine. Jonge ke
rels, die het op de andere sexe gemunt heb
ben. Ieder „ongeconvoyeerd" meisje is het
mikpunt: dan ziet men hoe een of twee
jonge kerels op haar toespringen, en om, on
der duizend protesten, tot het inwrijven over
te gaan. Resultaat: verwarde haren, roode
gezichten en kwasi-booze opmerkingen.
Tot laat in den avond toe duurt dit sneeuw
bal- en insmeer-feest en het is een gezonde
liefhebberij.
Dit wat de eene zijde der sneeuw-medaille
betreft.
Maar er is een andere zijde, en die is min
der prettig.
Daar kunnen zij over mee spreken, die langs
den weg hun brood verdienen, zij die nu met
karren, auto's, bak- en andere fietsen van
straat tot straat moeten gaan. Voor hen was
het de laatste dagen een taaie worsteling met
de dikke sneeuwlaag in de straten. Voor hen
was het een moeizame strijd om rechtstandig
te blijven en niet schipbreuk te lijden in de
sneeuw. Dat was niet eenvoudig. Verre van
dat.
Menige auto, en menige kar ziet men nu in
den berm van den weg zitten. Tallooze fietsers
ziet men buitelingen maken. Soms is dat een
aardig schouwspel en kan men er om lachen,
maar soms ook geeft dat alles weinig aan
leiding tot vroolijkheid.
Het valt voor deze categorie van stadge-
nooten in deze dagen niet mee. Het is zwaar
werken in de sneeuw, die overal zeer dik ligt
en door hen wordt vurig gehoopt, dat deze
„pret" weer spoedig tot het verleden zal be-
hooren.
Zoo ziet men: het pro en contra van de
sneeuw. Voor den één een bron van vermaak,
voor den ander misère en last.
En zoo is het dikwijls in het leven.
Een gezonde slaap.
Gisterennacht om ongeveer 12 uur hoorden
voorbijgangers, dat in een woning in dè
Janzenstraat, no. 34, achter de deur het
water in de gang stroomde. Vermoedelijk
was dus de waterleiding gesprongen en had
den de slapende bewoners het niet gehoord.
Men begon te kloppen, te bonzen, te roepen.
Al meer menschen bleven voor de woning
staan, maar van binnen kwam geen teeken
van leven. Men hoorde niets anders dan het
spuitende water.
Iemand kwam op een helder moment op
de gedachte, dat de woning misschien niet
bewoond was; hij wist, dat het huis in
handen van den makelaar Bosch van de
Weststraat was. Men spoedde zich dus naar
den heer Bosch, die geen tijd verloren liet
gaan en zich met spoed naar de Janzenstraat
begaf.
Daar stonden nog de kloppende en roepen
de menschen. De makelaar, die inderdaad
niet wist of de bewoners, aan wie het per
ceel verhuurd was, reeds het huis hadden be
trokken, vroeg een breekijzer en daarmee
werd het raam geforceerd en opengeschoven.
De heer Bosch begaf zich naar binnen,
naar de gang, waar het water gutste en
stroomde. Maar voor hij zoover was, hoorde
hij een zware mannenstem hem toeschreeu
wen:
„Halt, wie is daar?" Het licht flapte aan
en spoedig was toen een verklaring gegeven
van deze vreemdsoortige inbraak. Inder
daad bleek de leiding gebarsten. De hoofd
kraan werd afgesloten en de bewoners kon-
Het is niet zoo lang gelegen, dat de Duitsche
Führer dit woord gebruikt heeft in een fel
ageeren tegen de z.g. „omsingelingspolitiek"
van de grooten. Hij was er van overtuigd, dat
de economische ondergang van Duitschland
voor de deur stond, als het zijn producten met
uit kon voeren en dat was een van de sterkste
argumenten waarop hij zijn wenschen van uit
breiding van zijn „Lebensraum" eischte. In
dien tijd is de oorlog gekomen en daarmee de
economische strijd van Engeland tegen
Duitschland. Er zijn nog paden waarlangs
Duitschland aan de Engelsche greep kan ont
komen, maar die zijn gering. Vast staat, dat
de economische positie van Duitschland, sinds
het woord van Hitier, belangrijk achteruit
gegaan is. De Engelsche maatregelen hebben
doeltreffend gewerkt. Bovendien is deze oor
log voor Engeland nog het goedkoopst.
Voor nu en voor de toekomst is de oorlog
voor Duitschland duur. Niet alleen verliest
het tal van afzetgebieden tijdelijk, maar de
kans is zeer groot, dat men die nooit meer
terugwint.
Er zijn tal van landen, die op het vinken
touw zitten en trachten het terrein te ver
overen, dat de strijdende partijen verliezen.
We hebben er al eens op gewezen, hoe
men in Zuid-Amerika Duitsch terrein ver
overd heeft, dat waarschijnlijk voor goed
verloren is. Hoe langer de oorlog duurt,
hoe grooter nadeel hij zal brengen aan
beide partijen. Ook en vooral voor Enge
land is uitvoeren noodig en al is het dan
waar, dat Engeland nog vrijwel ongestoord
zijn goederen kan in- en uitvoeren, het
ondervindt ook economisch groot nadeel
van den oorlog. Er is tenslotte niet een
van de strijdende partijen die garen spint
bij den krijg.
Een Anglicaansch bisschop heeft dezer dagen
een voorstel gedaan, dat hij straks in het Hoo-
gerhuis als motie zal indienen, om de levens
middelen buiten de blokkade te doen vallen, ge
dachtig aan het woord van Christus: „Indien
uw vijand hongert, zoo spijzig hem". Deze
motie zal worden overgenomen en eveneens in
het Lagerhuis worden ingediend. Dat zij niet
aangenomen zal worden staat voor ons bij
voorbaat vast. In den oorlog houdt men geen
rekening met christelijke idealen, houdt men
geen rekening met het woord van den Grooten
Meester, die Zelf een voorbeeld gegeven heeft,
dat Hij ter navolging gaf. In den oorlog ver
treedt men alle christelijke moraal met de voe
ten, omdat de oorlog onchristelijk is, omdat da
oorlog is een uiting van haat, een werk van da
machten van de hel. Het gaat er nu om, wie de
grootste vernietiging teweeg kan brengen en
dan kan men geen rekening houden met het
prachtige woord uit de Bergrede, dan over
weegt men niet dat het onchristelijk is te doo-
den, te vernietigen, te haten.
Wij twijfelen er geen oogenblik aan of ook in
het „christelijke" Engeland zal men er niet
over denken een dergelijke motie aan te
nemen.
BIOSCOPEN:
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
„Proces met gesloten Deuren" en „De Dco-
dende Straal".
Rialto, Spoorstraat, acht uur:
,,'t Is een wonderlijke Wereld."
Witte Bioscoop, Koningstraat, acht uur:
„Het Korf aalrif."
Heden:
Musis Sacrum, 8.15 u. Ned. Ver. v. Huisvrou
wen: Lezing over Zweden en de Zweedsche
huishouding.
Zaterdag 20 Januari.
Casino, 8 uur: „Snip en Snap-revue".
Musis Sacrum, 8.Ontspanningsavond.
Zondag 21 Januari.
Rialto-theater, 10.30 uur: Intellect-voorstel
ling: „Van Kielplaat tot Zeekasteel".
Casino, 3.306.00 uur en 8.00 uur: Dans-
orchest van Majo Marco.
Musis Sacrum, 8.— Ontspanningsavond.
.Maandag 22 Januari.
Casino, 8 uur: „Snip en Snap-revue".
Dinsdag 23 Januari.
Casino, 8.00 uur: Sperwer-Knalavond.
Musis Sacrum, 8.00 uur: B.V.L.-uitvoering.
Barometerstand Den Helder: 764.6
Maximum temperatuur lucht: 10.3
Laagste temperatuur: 12.2
Wind: richting: Z.Z.O.; kracht: 3
Licht op: 4,51
den beginnen met het uithoozen van hun
woning.
Het echtpaar, dat dien avond met den
trein uit Vlissingen gekomen was, was bij
tijds ter ruste gegaan en in zoo'n diepen
slaap gevallen, dat het van het heele gebeuren
niets had gemerkt. Of men dus dankbaar was
voor het doortastende optreden van de voorbij
gangers en den makelaar. Er was reeds heel
wat water in de woning gestroomd.
