dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Politieke crisis
in Canada
IC L M. aan de
Finnen weerstaan alle
Russische aanvallen
Duitscher, vertrouw
Uw Genius Élei!
Blauwe Golf van Napels
vJJeerbericht
Het volk zal beslissen
Lange, harde
oorlog verwacht
Orazioramp niet door opzet
Schiphol .,vethmsdrUCH^Z™™ïl,«
V R IJ D A G
26 JANUARI 194C
68e JAARG. No. 8833
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT»
Hongaarsch-Duifsche handel
sterk afgenomen
„Aanzien Japansche
marine geschaad"
„De laatste levensbelangen
der volkeren worden geofferd"
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT*». DfN;HELDÖi, TELEFOON"» (3 LIJNEN)
Uttgove der Ultg.-Mf. HoBendt Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Het Parlement ontbonden.
Eind Maart verkiezingen.
Manckenzie King, de eerste minis
ter van Londen, heeft 't parlement
ontbonden na de zitting voor twee
uur te hebben verdaagd, teneinde
het kabinet te raadplegen. De ont
binding geschiedde vier uur na de
opening van de zesde zitting van
het achttiende Canadeesche parle
ment. Een dusdanige ontbinding
heeft zich nog nooit voorgedaan in
de Canadeesche parlementaire ge
schiedenis.
In de gisteren gehouden zitting heeft de
Canadeesche gouverneur-generaal in zijn
troonrede medegedeeld, dat hij vroeg ter
stond algemeene verkiezing en te doen hou
den. Volgens de grondwet zouden verkie
zingen aan het einde van het jaar moeten
worden gehouden. De regeering zal derhal
ve de raadplegingen van het volk enkele
maanden eerder doen geschieden.
Na deze mededeeling was de rest van
de troonrede gewijd aan de oorlogsinspan
ning van Canada.
De eerste minister, Manckenzie King, nam
na den gouverneur-generaal het woord. Hij
zeide gehoopt te hebben een gewone parle-
mentszitting te kunnen houden om zekere
essentieele wetten te doen aannemen. Een
beroep op het land zou later gedaan wor
den. Deze werkwijze schijnt thans echter
onwaarschijnlijk.
„Het is te wenschen, dat de verkiezingen
gehouden worden vóór het eventueele groo-
te voorjaarsoffensief aan het Westelijk
front begint. Een nieuwe toestand doet
zich voor op grond van het feit, dat Mit-
chell Hepburn, de eerste minister van On-
tario, het wetgevend lichaam van Ontario
een resolutie heeft voorgelegd, „die onbe
twistbaar gericht is tegen de regeering
van het dominion".
De leider der Canadeesche regee
ring sprak de meening uit, dat de
resolutie van Ontario geen ander
doel had dan een politieke campag
ne te ontketenen, terwijl de parle
mentaire zitting in vollen gang
was.
Uit deze uitlating van den Canadeesche
Eerste minister zou men mogen afleiden,
dat Hepbrun een politieke manoeuvre heeft
ondernomen, welke voor een land in oorlog
als Canada, gevaarlijk is te achten.
Voortgaande zeide Manckenzie King, dat
een verkiezing voor de maand Mei den le
den van de eerste Canadeesche divisie, die
over zee gezonden is, de gelegenheid zou
geven hun stem uit te brengen, terwijl zij
in Engeland zijn. De tweede divisie zou
kunnen stemmen alvorens uit Canada te
vertrekken.
De premier besloot met de woorden: „Het
volk zal beslissen".
Vervolgens verdaagde de premier de zit
ting voor twee uur om het kabinet te raad
plegen. Tijdens deze besprekingen werd be
sloten dat het parlement terstond zou
worden ontbonden. Het ontbindingsbesluit
werd door Manckenzie King naar 't regee-
ringsgebouw gebracht, waar het werd on-
derteckend door lord Tweedsmuir. Vier
uur na de opening van de zitting werd het
ontbindingsbesluit bekend gemaakt. Laat
in den nacht is tenslotte bekend gemaakt,
dat de algemeene verkiezingen eind Maart
gehouden zullen worden.
Henderson gelooft niettemin in
de overwinning der Geallieerden.
Henderson, de voormalige Britsche ambas
sadeur te Berlijn, heeft te Sleaford, Lincoln-
shire (Eng.) een rede gehouden, waarin hij
o.m. zeide, dat Engeland gewikkeld is in een
strijd op leven en dood met een buitenge
woon machtige, tot in het uiterste georgani
seerde en uiterst gewetenlooze natie van 80
millioen. In een nationalen strijd van dit
soort speelt de economische positie van de
natie een minstens even belangrijken rol als
het optreden van de strijdkrachten. Het zou,
naar Henderson zeide, een harden oorlog
Worden, welke lang zou kunnen duren .Het
was een oorlog, waarin iedereen alle moge
lijke hulp diende te geven. Henderson was
overtuigd van de uiteindelijke overwinning.
Nog 110 personen vermist.
De maatschappij Italia, de reederij van de
„Orazio" heeft aan haar agentschap te Mar-
seille getelegrafeerd, dat de ramp moet wor
den toegeschreven aan een technische sto
ring van den linkermotor. Er is geen spra
ke van achteloosheid of misdadige opzet
De Italiaansche omroep deelt mede, dat
van de Orazio 110 personen vermist worden,
onder wie 50 passagiers.
In November jl. vertrokken „Oehoe", „Emoe en „Reiger" naar Napels om
het K.L.M. materieel voor de Indië-route te versterken. De „Reiger" heeft inmid
dels zijn beroemde „Transvaalvlucht" volbracht.
DE DIENST LOOPT ONDANKS DEN
OORLOGSTOESTAND, MET DE
REGELMAAT VAN EEN KLOK. -
Sedert September, kort na het uit
breken van den oorlog, toen er even
een kleine stagnatie in den dienst
was. vliegt de K.L.M. weer met groo-
te regelmaat de lijn, die Neder-
landsch-Indië met Europa verbindt.
Dat dit mogelijk is, ondanks het ver
bod om over de oorlogsvoerende lan
den in West-Europa te vliegen, dankt
men, zpoals wij al eens eerder ge
meld hebben, aan het feit, dat de
Italiaansche autoriteiten terstond
alle medewerking hebben verleend
om het K.L.M.-plan. de Indië-lijn te
doen beginnen in Napels, te verwe
zenlijken.
Het dagtraject Amsterdam-Napels werd
weliswaar een treinreis van 3 .dagen, maar
dan nog kunnen post en passagiers binnen
9 dagen op hun bestemming zijn. En ten
slotte is het nog maar enkele jaren geleden
toen we de reis naar Indië in 9 dagen een
wonder van snelheid vonden.
Comfortabele treinreis.
De treinreis naar Napels biedt, ondanks
het feit, dat zij door het in oorlog zijnde
Frankrijk voert, weinig moeilijkheden, wan
neer voor het vertrek de paspoortformalitei-
ten zijn vervuld.
Behalve aan de Italiaansche grens is ook
aan de Fransche grens een deviezencontrole
ingesteld. Maar verder biedt de treinreis het
gewone comfort: de restauratierijtuigen loo-
pen in alle treinen, evenals de slaaprijtuigen
die van binnen niet meer verduisterd zijn.
Schiphol „verplaatst".
En aan het einde van deze trein
reis vindt men het nieuwe en laat
ons hopen slechts voor korten duur
tijdelijke beginpunt van de Indië-
lijn der K.L.M. Wie eenig begrip had,
van wat er in Amsterdam aan vast
zat. dat Schiphol basis van de Indië-
lijn was. vraagt zich thans met ver
wondering af op welke wijze men er
in geslaagd is, de vele takken van
dienst, op wier voorbereidende werk
zaamheden de Indië-dienst berust,
naar Napels over te plaatsen.
In Napels zelf krijgen wij het antwoord,
dat beknopt, eenvoudig maar in de hoogste
mate efficiënt is. Er moest in September snel
en doortastend worden opgetreden, en de
hoofdvertegenwoordiger der K.L.M. in Italië,
de heer Meuser, kreeg in korten tijd een
hoop werk te verzetten, maar het resultaat
van dit alles is, dat thans tweemaal per week
de Indië-vliegtuigen van Napels vertrekken
met dezelfde regelmaat als voor September
j.1. van Amsterdam, en dat aan de beroemde
Blauwe Golf een kleine organisatie is ont
staan die men met een moderne uitdrukking
gerust een waistpocket-organisatie mag noe
men.
Ook Duitschland werkte mee.
Toen de oorlog uitbrak bevonden zich zes
K.L.M.-vliegtuigen van de Indië-lijn, ten zui
den van de Alpen. Deze zes heeft men niet
meer naar Nederland laten vliegen en hield
men dus in Napels ter beschikking. Dit aan
tal is in November j.1. uitgebreid met nog
3 andere Douglas D.C.S-vliegtuigen, welke
met speciale vergunning van de Duitsche re
geering via Kopenhagen en Duitschland naai
Italië werden gevlogen. Met twee diensten
per week in beide richtingen, bevinden zich
van deze 9 machines regelmatig vier te Na
pels, en terstond bleken de Italiaansche au
toriteiten bereid, een hangar op het vlieg
veld aldaar, waarin tot dan toe sportvlieg-
tuigen van de Aeroclub geborgen waren, in
zijn geheel aan de K.L.M. af te staan.
Aanvankelijk dreigde het benzine-te-
kort een moeilijkheid te vormen,
maar toen de K.L.M. aanbood, haar
eigen voorraden aan te voeren, was
ook dit bezwaar uit den weg ge
ruimd en stelden de Italianen royaal
de noodige hoeveelheden „op voor
schot" beschikbaar.
De staf van den heer Meuser.
De heer Meuser beschikt thans in Napels
over een staf van 18 menschen, die den ge-
iieeien ingewikkelden Indië-dienst aan den
gang ho.üden. Als kern noemen we de zeven
technici, monteurs, motordeskundigen, spe
cialisten voor radio en instrumenten, die het
herstel- en revisiewerk in de hangar op het
vliegveld uitvoeren.
Maar ook in de stad wordt op volle kracht
gewerkt. In het hotel Excelsior, waar de
Indië-passagiers afstappen, is het kantoor
der K.L.M. In eenige vertrekken op de eer
ste etage ingericht, en vier man personeel
hebben de geheele week de handen vol
werk, vanwege de passagiers, die twee maal
pei' week per trein arriveeren om naar Indié
te vertrekken, en zij, die twee maal per
week uit Indië aankomen en per trein oi
boot verder moeten.
't Is niet zoo eenvoudig!
En dan zijn er de vele vracht- en post
zakken, die hiermee verband houden, en
de door den oorlog oneindig gecompliceerde
lormaliteiten, die vervuld moeten worden
voor de eenvoudigste zaak. Als bijv. een on
derdeel of instrument van Schiphol in de
werkplaats te Napels noodig is, zijn voor den
doorvoer door het oorlogvoerende Duitsch
land of Frankrijk zooveel formaliteiten noo
dig, dat men sedert verscheidene weken te
Napels heeft uitgevonden, dat het veel ge
makkelijker is, Bandoeng waar men ook
groote voorraden heeft erom te vragen.
Zonder veel formaliteiten brengt dan het
eerstvolgende thuistoestel het gevraagde
mee, en het is er gewoonlijk veel eerder,
dan wanneer het uit Amsterdam moet ko
men.
Op het Napolitaansche vliegveld Capodi-
chino heeft de K.L.M. een klein vrachtkan
toortje in het stationsgebouw, waar men met
de ruimte heeft moeten woekeren, en een
klein passagebureau, dat welwillend is vrij
gemaakt door de Italiaansche Luchtvaart
Mij. Ala Littoria.
Menschen in 't hotel.
Het Nederlandsche personeel, dat grooten-
deels van Schiphol afkomstig is, is onderge
bracht in het hotel Sancta Lucia, aan de
groote zeeboulevard. Men heeft er uitzicht
op de Blauwe Golf van Napels, met op den
achtergrond de Vesuvius en bij helder zicht
het eiland Capri. De hoteldirectie heeft de
zer dagen speciaal een nieuw radiotoestel
laten installeeren om zijn Hollandsche gas
ten wat afleiding te bezorgen en hun in de
gelegenheid te stellen, de Nederlandsche ra
dio-uitzendingen te hooren.
De meeste van deze K.L.M.-employe's zijn
getrouwd en hebben in de buurt van Schip
hol, Amstelveen of Badhoevedorp een ge
zellig huisje, waar zij vrouw en kinderen
achterlaten
Ook zij hebben echter hun deel aan de
taak, die zoo vele onderdanen van het neu
trale Nederland op zich hebben genomen,
om het mogelijk te maken, dat het leven in
ons land kan voortgaan, dat de handen aan
het werk blijven, dat onze schepen kunnen
varen en onze vliegtuigen kunnen blijven
vliegen op de route, die Nederland en Indië
zoo dicht bij elkaar brengt.
Strijd bij het Ladoqameer en in
het Noorden.
MISLUKT OPTREDEN DER
RUSSEN BIJ SALLA.
De Russen blijven er alles op zetten onj
door de Finsche linie ten noorden van het
Ladogameer te breken, doch te oordeelen
naar het officieele Finsche nieuws hebben
zij nog steeds geen succes gebad.
Een der voordeelen voor de Finnen in de
zen wilden sector is hun geoefendheid in het
kaartlezen. Ook zijn de Finnen in het voor
deel bij nachtgevechten. Ieaere patrouille
van tien of twaalf man heeft een sterke
zaklantaarn bij zich. Een man neemt de lan
taarn en richt deze op den vijand, terwijl de
overigen in hun witte mantels in de sneeuw
liggen en zorgvuldig hun doel kiezen. De
lantaarndrager heelt een gevaarlijke taak,
want hij vormt een prachtig doelwit, doch
telkens, wanneer een lantaarndrager valt,
neemt een ander de lantaarn van hem over.
Op een afgesproken signaal wordt dan de
lantaarn gedoofd, de patrouille verandert
van positie en begint een nieuwen aanval.
HET FINSCHE LEGERBERICHT.
Het Finsche legerbericht van gister luidt:
Te land: op de landengte van Karelië was
de toestand betrekkelijk rustig. De actie
bleef beperkt tot verkenningen en hinderend
artillerievuur. De vijand schoot met verdra
gend geschut op Wiborg, dooh zonder re
sultaat.
Ten Noorden van het Ladogameer zette de
vijand den geheelen dag zijn aanvallen
voort, het felst werd gevochten bij Aittojo-
ki. De aanvallen werd met groote verliezen
voor den vijand afgeslagen. En gisteravond
heeft de vijand een aanval op Kollanjoki in
gezet, deze is gedurende den nacht met kor
te onderbrekingen voortgezet. Nog voor het
aanbreken van den dag was de aanval defi-
tief afgeslagen. Evenals in andere gevechten
heeft de vijand hier verscheidene honderden
mannen verloren. Drie vijandelijke pantser
wagens werden vernield.
In Lapland heeft de vijand de Finsche
stellingen bij Maerkjaervi aangevallen, doch
de aanval werd afgeslagen.
Bij Petsamo heeft de vijand twee keer zon
der succes aangevallen. De Finsche troepen
hebben hier twee vijandelijke tanks vernield
Ter zee niets nieuws te melden.
In de lucht: Tengevolge van de sneeuw
weinig activiteit in de lucht, afgezien van
enkele bomaanvallen van weinig belang op
Kuusamo en op de Aaiandseilanden. Deze
aanvallen hebben geen slachtoffers veroor
zaakt.
Verwachting: Nevelig tot be
trokken of zwaarbewolkt,
nu en dan eenige regen of
sneeuw, temperatuur om het
vriespunt tot lichte vorst,
zwakke tot matige verander
lijke wind.
Russische vrouwen aan het front
Hier en daar doen Russische vrouwen
blijkbaar dienst in de ambulances. Een Fin-
sche dokter, die juist van het front naar
Helsinki was teruggekeerd, vertelde aan
den Reuter correspondent, dat hij twee jon
ge Russische meisjes had behandeld, ge
kleed in officiers uniform, die tijdens werk
zaamheden in de Russische ambulances
door kogels gewond waren.
RUSSISCH PANTSERSCHIP
GEZONKEN?
De speciale correspondent van de Gior-
nale d' Italia te Helsinki meldt, dat vol
gens een nog niet bevestigd bericht een der
vier Russische pantserschepen,.die de Fin
sche haven Koivisto hebben gebombardeerd,
n.1. de Kattowa, door het Finsche afweer
geschut getroffen en gezonken zou zijn.
De correspondent meldt voorts, dat te
Salla en in andere sectoren in het noorden
Zweedsche vrijwilligers de Finsche troepen
zouden hebben afgelost. Een bataljon dezer
vrijwilligers zou ten oosten van Salla een
Russisch autopark bij verrassing vernield
hebben.
Stalin zou naar het front gaan!
Uit Moskou wordt gemeld, dat volgens
inlichtingen uit diplomatieke kringen, Sta-
jin het voornemen heeft zich eerlang naar
het Finsche front te begeven om een be
zoek te brengen aan de troepen.
In Helsinki wordt gemeld, dat van de 24
Sovjet-vliegtuigen, welke de laatste drie da
gen van verschillende bases in Estland zijn
opgestegen om verscheidene plaatsen in
Finland te bombardeeren, slechts drie zijn
teruggekeerd.
Alle overige toestellen zouden zijn neer
gehaald.
Tendentieuze geruchten gelogen
straft.
Op grond van officieele statistieken wijst
de Hongaarsche Pester Lloyd erop, dat de
Hongaarsche invoeren uit Duitschland ver
minderd zijn met bijna 115 millioen pen-
goes, van 1929 tot 1939, terwijl de exporten
in dienzelfden tijd met bijna 130 millioen
verminderden. Het blad legt er den nadruk
op, dat deze cijfers alle tendentieuze ge
ruchten logenstraffen volgens welke de
Hongaarsche exporten enorm gestegen zou
den zijn, terwijl de importen uit Duitsch
land zouden zijn verminderd.
NOG STEEDS DE ASAMA MAROE.
Gezagvoerder verlaat den dienst
De woordvoerder van het ministerie van
Marine heeft opnieuw verklaard, dat het
incident met de „Asama Maroe" een
schending van het internationale recht be-
teekent „in iedere geval", aldus zeide hij. „is
het Japansche nationale gevoelen belangrij
ker dan rechtsvragen". Hij betreurde het
zeer, dat de Britsche vloot was overgegaan
tot een daad. die het aanzien van de Ja
pansche marine moest schaden, en dat nog
wel bij den ingang van de doorvaart naar
de Japansche hoofdstad.
Josjisaha Watase, de gezagvoerder van de
„Asama Maroe", die zich verantwoordelijk
acht voor het feit, dat 21 Duitschers van
zijn schip gehaald zijn, heeft den dienst der
reerderij verlaten.
Protestvergaderingen.
Verscheidene vereenigingen hebben pro
testvergaderingen gehouden tegen het aan
houden van de „Asama Maroe" door een
Britsch oorlogsschip, velen hebben ook voor
de Britsche ambassade te Tokio betoogd.
Gisteren heeft de Britsche ambassadeur te
Tokio, Craigie, een bezoek gebracht, aan
den Japanschen minister van Buitenland-
sche Zaken. Arita. Craigie verklaarde, dat
het optreden van het Britsche oorlogs
schip niet tegen Japan in het bijzonder was
gericht. Hij verzekerde, dat het Britsche
antwoord op het Japansche protest binnen
kort zal worden overhandigd.
Gemeld wordt, dat Craigie heeft gezegd,
dat de eenige kwestie, welke aan de orde
is, de vraag of volgens het internationale
recht Duitschers van dienstplichtigen leef
tijd v. boord van 'n neutraal schip mogen
worden gehaald. Deze vraag kan zeer zeker
tusschen de beide regeeringen in een kalme
atmosfeer worden geregeld zonder aan een
van beide zijden ergernis te geven.
Rijksminister Dr. Goebbels heeft gister
avond te Rheydt een rede uitgesproken, waar
in hij o.m. zeide, dat thans de laatste le
vensbelangen der volkeren in de waagschaal
geworpen worden van de groote historische
beslissingen. In dit uur vormen binnenland
en front een enkele eenheid. Weermacht en
politieke leiding zijn slechts deelen van één
volksch levend lichaam, dat om zijn bestaan
vecht. Nadat het Duitsche volk in 1918 de
overwinning door bedrog afhandig was ge
maakt. begint het thans een laatsten beslis-
singsstrijd, die onder veel gunstiger voor
waarden wordt gevoerd. De Fuehrer is uit
voerder van een groote, slechts eenmaal
voorkomende historische taak. Wanneer
men bedenkt, welke kansen de tegenwoor
dige tijd den Duitschers biedt om een wereld
volk te worden, moet men toegeven, dat nog
nooit de intelligentie en bekwaamheid der
politieke, zoowel als militaire leiding en de
aaneengeslotenheid van den nationalen wil
tot overwinnen de superioriteit van het Duit
sche volk zoo ondubbelzinnig hebben bewe
zen als thans.
Wanneer Adolf Hitier twintig jaar gele
den is uitgetrokken en met zeven mannen
een rijk veroverd heeft, een neerliggend land
heeft opgeheven uit een verlammende on
macht en zijn natie geplaatst heeft onder de
eerste volkeren der wereld, wanneer Hitier
dan zijn hand opheft voor de laatste bevrij
ding van zijn volk, dan is het de plicht der
Duitschers te vertrouwen op zijn genius.
