dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Nederlands opperbevel
gewijzigd
Ook Finsche successen
in de lucht
UL/eerbericht
Op zijn verzoek eervol ontslagen
Vorst ligt op de loer
Stijgende verontwaardiging
in Noorwegen
Bekend Fransch staatsman
in ons land
20*000 Sovjet
soldaten gesneuveld
68e JAARG. No. 8842
oorzaak: meeningsverschïl met
regeering over technisch-mili-
taire vraagstukken.
Gep* Luitenant-Generaal
H, G. Winkelman tot
Opperbevelhebber benoemd
Levensloop van
generaal l h. reynders.
de nieuw benoemde
opperbevelhebber.
P
hoop voor de toekomst.
Amerikaansch vertoog
te Tokio
Poging om de Maanerheimliaie
te omsingelen verijdeld
Dit nummer bevat 8 pagina's
Brutale inbraak
in juwelierswinkel
Britsche mijnenveger
gezonken
Uitgave der Ultg. Ml). Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder
HELDEKSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 f2 LIJNEN)
DINSDAG
6 FEBRUARI 1940
Het A.N.P. meldt:
Zooals uit de Staatscourant van
gisteravond blijkt, is aan generaal
I. H. Reynders, Opperbevelhebber
van Land- en Zeemacht, op een
daartoe door hem gedaan verzoek,
door H. M. de Koningin eervol ont
slag uit den militairen dienst ver
leend, onder dankbetuiging voor de
uitnemende diensten, door hem in
verschillende gewichtige betrekkin
gen en in buitengewoon moeilijke
omstandigheden bewezen, en is
tot zijn opvolger benoemd de gepen
sionneerde luitenant-generaal H. G.
Winkelman, sedert het intreden van
den mobilisatietoestand commandant
van den luchtverdedigingskring
Utrecht-Soesterberg, terwijl de
laatstgenoemde tegelijkertijd bevor
derd is tot Generaal.
pE oorzaak.
Naar wij vernemen, heeft in hoofdzaak
verschil van inzicht met de regeering ten
aanzien van vraagstukken van technisch-
militairen aard tot de ontslagaanvrage van
Generaal Reynders geleid.
Generaal Reynders werd geboren op 27
Maart 1879 te Stadskanaal. Na een H.B.S.-
opleiding bezocht hij van 1896 tot 1899 de
Kon. Mil. Academie. Als luitenant diende
hij bij de infanterie, de militaire verken
ningen en de Wielrijders. Tweede-luitenant
werd hij in laatstgenoemd jaar, eerste-lui-
tenant in 1903.
In 1913 volgde zijn benoeming tot kapi
tein der infanterie. In den mobilisatietijd
van 19141918 is hij werkzaam geweest
als chef van den staf bij de étappe-inspec
tie te Rotterdam. In zijn rang van kapi
tein werd de heer Reynders in 1918 overge
plaatst naar den Generalen Staf. In die
functie trad hij o.m. op als directeur der
militaire verkenningen.
In 1925 volgde de bevordering van kapi
tein Reynders tot majoor der infanterie.
Een jaar later kwam hij bij de grenadiers
en in 1927 bij den Generalen Staf terug. In
laatstgenoemd jaar volgde zijn benoeming
tot majoor, in 1928 die tot luitenant-kolo
nel, in 1931 die tot kolonel. Daarna was
hij in den rang van generaal-majoor werk
zaam in de functie van inspecteur der in
fanterie.
Op 1 Mei 1934 werd generaal Reynders
benoemd tot chef van den Generalen Staf
als opvolger van luit.-generaal H. A. Seyf-
'ardt. In 1935 werd hij luitenant-generaal.
De henoeming tot chef van den Generalen
Staf werd beschouwd als een zeldzame ge
beurtenis in ons leger, want zelden bereikt
een officier op 54-jarigen leeftijd dezen hoo
gen post.
In de zeer spannende dagen van Augus
tus 1939, toen Nederland mobiliseerde, werd
luitenant-generaal Reynders het hoogste
bevel over Land- en Zeemacht toevertrouwd
Eij Kon. Besluit van 28 Augustus werd hij
namelijk benoemd tot Opperbevelhebber.
Eenige dagen later volgde zijn benoeming
tot Generaal.
De nieuwbenoemde Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht, generaal H. G. Win
kelman, werd in 1876 geboren. Op 11 Augus
tus 1896 werd hij benoemd tot tweede lui
tenant der infanterie, 25 November 1901
tot eerste luitenant en op 1 April 1913
Volgde zijn benoeming tot kapitein. De
hoofdofficiersrang bereikte hij op 25 Decem
her 1923, waarop 2 Mei 1926 zijn benoeming
t°t luitenant-kolonel en 17 Januari 1929 die
tot kolonel volgde.
Als majoor was hij sous-chef van den
ftaf van het Hoofdkwartier van het veld
leger, welks chef hij in 1928 werd. Daarna
v'oolgde zijn benoeming tot generaal-maioor,
commandant van de vierde divisie, waarop
hij in 1934 den militairen dienst verliet
Omtrent de redenen, welke leidden tot
het aftreden van Generaal Reynders wor
den zeer veel verschillende meeningen ge
jut
I.
-yf
GENERAAL H. G. WINKELMAN.
Naar ons bij Informatie in alleszins be
voegde kringen is gebleken is inderdaad
verschil van meening tusschen regeering
en opperbevelhebber over vraagstukken van
„Militair-technischen" aard de oorzaak van
de ontslagaanvrage..
Politiek staat hier geheel buiten.
Generaal Reynders wenschte de macht
van het militaire apparaat veel verder te
zien uitgebreid, dan de regeering voorals
nog wenschelijk en noodzakelijk oordeelde.
De thans afgetreden opperbevelhebber
wilde, in 't lands belang, de staat van be
leg voor het geheele land afkondigen, waar
door het burgerlijk gezag geheel zou kun
nen worden ter zijde geschoven en het op
perbevel zou kunnen ingrijpen op velerlei
gebied; dat thans nog voor het burgerlijk
gezag is gereserveerd.
O. aa zou Generaal Reynders een zeer
scherpe censuur zeer noodzakelijk achten.
Dan mag verder ook als vrij zeker wor
den aangenomen, dat de Opperbevelhebber
het aanleggen van een soort Nederlandsche
Siegfriedlinie, geheel uit beton vervaardigd,
noodig oordeelde. De regeering schijnt te
zijn teruggeschrokken voor de kosten en
wilde daar geen gelden voor beschikbaar
stellen.
Omtrent de nieuwe Opperbevelhebber ver
nemen wij nog, dat terwijl generaal Reyn
ders algemeen werd gezien als een zeer
knap theoreticus, generaal Winkelman
geldt als een uiterst bekwaam troepenleider.
Een knap infanterist, is het algemeen oor
deel in vooraanstaande legerkringen.
Prins Bernhard op afscheidsbezoek
bij generaal Reijnders.
Prins Bernhard heeft zich gistermiddag
te vijf uur, vergezeld van zijn waarnemend
adjudant luitenant-kolonel H. J. Phaff, naar
het algemeen hoofdkwartier begeven, om
afscheid te nemen van den afgetreden op
perbevelhebber, generaal I. H. Reijnders.
Naar de diplomatieke correspondent van
Reuter meldt, is te Londen bevestiging ont
vangen van de verbazingwekkende succes
sen der Finsche luchtmacht in den strijd
tegen de Ruseen.
Men schat, dat de Russen tot dusver niet
minder dan 240 vliegtuigen hebben verloren
tegen 15 Finsche machines, die neerge
haald zijn. De Rys^ische machines zijn voor
het meerendeel in luchtgevechten neerge
schoten. Slechts 20 procent der verliezen is
veroorzaakt door 't vuur van t luchtafweer
geschut. Hierbij moet in aanmerking wor
den genomen, dat de Russen zijn begon
nen met een frontlinie sterkte van meer
dan vijfduizend toestellen, de Finnen daar
entegen met niet meer dan een klein deel
hiervan.
De Sovjet vliegtuigen zijn, hetzij geheel,
hetzij bijna verouderd, met een maximum
snelheid van 385 tot 420 KM. per uur. De
machines, waarover Finland beschikt en
welke toch ook niet geheel nieuw meer
zijn, hebben het reeds met succes tegen de
ze Russische toestellen kunnen opnemen
en wanneer eenmaal de nieuwe Rritsche en
Amerikaansche vliegtuigen gebruikt kun
nen worden, mag een belangwekkende ont
wikkeling van de Finsche positie in de
lucht verwacht worden.
Het land betaalt zware tol aan
den zee-oorlog.
ENGELSCH VRACHTSCHIP GETOR
PEDEERD.
Jacht op onderzeebooten voort
gezet.
Sinds het uitbreken van den oorlog
zijn ongeveer 40 Noorsche schepen
verloren gegaan. Bijna 250 zeelieden
zijn om het leven gekomen.
Het laatste slachtoffer van den oor
log ter zee is de „Tempo", die, zoo
als gemeld, Zaterdag op de Noordzee
gebombardeerd en met machinege
weervuur bestookt is.
Publiek en pers nemen met stijgen
de verontwaardiging kennis van elk
nieuw geval van tot zinken brengen
van een Noorsch schip.
Het s.s. „Anglo" uit Haugesund is Zater
dag ternauwernood aan den ondergang ont
komen: op 200 meter van het schip deed zich
een ontploffing voor, waarschijnlijk van een
magnetische mijn. Men zag geen ander schip
of vliegtuig in de buurt, zoodat men ver
moedt, dat een magnetische mijn te vroeg
ontploft is.
In de kerk der Drieëenheid te Oslo is Zon
dagavond, volgens de Msb., een indrukwek
kende plechtigheid, een dienst ter herden
king van de Noorsche zeelieden, die het le
ven hebben verloren, gehouden. De namen
der omgekomen schepelingen uit Oslo wer
den voorgelezen.
De dienst werd door den koning en de
hoogste marine-autoriteiten bijgewoond.
Ook van Zweden worden zware
offers geëischt.
Ook Zweden heeft tengevolge van den
strijd tegen de handelsschejven ernstige ver
liezen geleden. Sedert het begin van den
oorlog zijn 30 Zweedsche schepen gezonken,
terwijl 200 zeelieden het leven hebben ver
loren.
Engelsoh vrachtschip gezonken.
Het Engélsche schip Beaverburn is gis
teren buiten de westkust tot zinken ge
bracht.
De Beaverburn is een vrachtschip. Verno
men wordt, dat het schip een bemanning
van 70 koppen aan boord had. Men gelooft,
dat sommige opvarenden door andere sche
pen zijn opgepikt.
Jacht op onderzeeërs voortgezet.
In de afgeloopen dagen, terwijl de strijd in
de lucht boven de Noordzee heviger is ge
worden, hebben de Fransche en Britsche zee
strijdkrachten de jacht op vijandelijke on
derzeeërs voortgezet. In Fransche vlootkrin-
gen wordt medegedeeld, dat de Britsche zee-
strijdkrachten talrijke aanvallen hebben ge
daan op vijandelijke onderzeeërs.
Ten aanzien van den strijd in de lucht
merkt men op, dat de Duitsche vliegtuigen
gebruik maken van de slechte weersomstan
digheden om aanvallen te doen op koop
vaardijschepen. Plotseling komen zij uit de
wolken te voorschijn om bommen te werpen
en mitrailleurvuur te openen. Zij verdwijnen
weer in den mist zoodra de Britsche jacht
vliegtuigen komen.
Paul Boncour heeft een vredestaak.
Uit den sneltrein uit Parijs is gistermid
dag de bekende Fransche staatsman en ju
rist, de heer Paul Boncour in den Haag aan
gekomen. In de auto van den gezant is de
heer Boncour naar hotel des Indes gereden,
waar hij zijn intrek toeft genomen.
Paul Boncour.
Zooals men weet zal de heer Boncour als
gedelegeerde van de Fransche regeering
deelnemen aan de zittingen van het comité
dat morgen in het Vredespaleis bijeen komt,
terwijl hij tevens op dien dag zal pleiten in
het arbitral geschil over de kwestie Radio-
Orient
Protesten tegen de bombardemen
ten op den spoorweg Haiphong
Joenanloe.
Dé woordvoerder van het ministerie van
buitenlandsche zaken heeft medegedeeld,
dat de Amerikaansche regeering zich Dins
dag tot Tokio heeft gewend met een ver
toog tegen de Japansche bombardementen
op den spoorweg HaiphongJoenanfoe. Het
vertoog heeft betrekking op het Amerikaan
sche goederenverkeer langs dezen spoorweg
en op het ongerief voor Amerikanen, die
naar Tsjoengking willen reizen. De Japan
sche regeering bestudeert thans een ant-
woord.
De woordvoerder voegde hieraan toe, dat
Japan den spoorweg slechts uit militaire
noodzaak bombardeert: de bombardementen
zullen dan ook niet gestaakt worden, zoo
lang die noodzaak bestaat. De militaire
autoriteiten doen wat zij kunnen, om te
voorkomen, dat de belangen van non-com
battanten en van derde mogendheden ge
schaad worden.
Ook een Fransch protest.
Naar vernomen wordt heeft de Fransche
ambassadeur te Tokio, Arsene Henry, gis
termiddag bij den vice-minister van bui
tenlandsche zaken, Tani, geprotesteerd te
gen het bombardeeren van de spoorlijn Hai
phong Yoennan.
18de Russische
divisie vernietigd
De geheele achttiende Russische di
visie is te Kitela ten Noordoosten
van het Ladogameer, vernietigd.
Deze divisie heelt meer dan een
week ten Noorden van het Ladoga
meer gestreden. Tusschen 15 en 20
duizend man zijn gesneuveld, ge
vangen genomen, oi van koude en
honger omgekomen.
Deze overwinning van de Finnen
beteekent de mislukking van de po
ging der Russen de Mannerheimli-
nie te omsingelen.
De nederlaag der achttiende divisie vormt
een nieuwe hulde voor de strategie der Fin
sche skipatrouilles. Toen de Russische divi
sie oprukte in het gebied van Kitela, zag de
Finsche commandant zijn kans schoon om
haar in den val te laten loopen. Hij zond
zijn snelste patrouilles uit om de Russen te
omsingelen door de dichte, ingesneeuwde
bosschen in het Noorden, zoodat zij in den
rug van den vijand kwamen. Na felle ge
vechten werden de Russen teruggedreven
naar de kust van het Ladogameer. Toen de
Russen hun positie begrepen, stelden zij
wanhopige pogingen in het werk om een
doorbraak tot stand te brengen langs den
eenigen weg, die hun overbleef voor een te
rugtocht nabij het Shoros-meer, doch deze
weg werd versperd door een gordijn van
granaten, afgeyuurd door de Finsche batte
rijen op het eiland Mantsinsaari, die haar
zwaarste vuur gaven. Nu alle Russische
pogingen om de achttiende divisie te ont
zetten, mislukt zijn na den definitieven aan
val der Finnen, blijft den Finnen nog slechts
de taak de dooden te tellen, de buit te ver
zamelen, de gevangenen bijeen te brengen en
het gebied te zuiveren.
Mislukte pogingen tot ontzet.
Generaal Stern, de Russische opperbevel
hebber heeft, toen hij bemerkte dat de acht
tiende divisie van haar basis was afgesne
den, niets onbeproefd gelaten om haar te
ontzetten en de reeks scherpe aanvallen van
de afgeloopen week werden dan ook uitslui
tend met dit doel ondernomen.
Ondertusschen slopen Finsche ski-patrouil
les door de dichte wouden rond Kitela, ter
wijl de zware kanonnen van het Finsche ei
land Mansinaari in het meer van Ladoga
granaten lieten regenen op den eenigen weg
van Kitela naar Russisch gebied. Ofschoon
de weg op sommige plaatsen geheel opgebla
zen is, meende men tot dusver, dat de Rus
sische divisie slaagde in haar pogingen zich
al vechtend te bevrijden uit de Finsche om
singeling. De gevangen Sovjet-troepen, wier
levensmiddelentoevoer was afgesneden,
vluchtten als bezetenen. Tenslotte kwamen
zij er toe, zelfs hun paarden op te eten. Toen
Russische vliegtuigen trachtten brood voor
de divisie te laten vallen, viel dit binnen de
Finsche linies.
Men verwacht niet, dat de veroverde buit
zoo uitgebreid zal zijn als na de groote over
winning van Suomussalmi, doch hij zal ze
ker aanzienlijk zijn.
DE BILT SEINT»
Verwachting: in het Noorden
en Midden: matige tot zwak
ke Oostelijke tot Zuidooste
lijke wind, betrokken tot
zwaar bewolkt met mist,
weinig of geen neerslag, ma
tige vorst tot temperatuur
om het vriespunt.
Dooi waarschijnlijk slechts van
tijdelijken aard.
Zoowel In het zuiden als In het oosten
bleef de luchtdruk gisteren in den loop van
den dag stijgen, het meeste echter in het
oosten, Hierdoor vormt zich een uitbreiding
van het gebied van hoogen luchtdruk over
Scandinavië naar Polen en zuidoost en zuid
Europa. De activiteit van de oceaanpressie
neemt steeds meer af. Aangenomen mag
worden, dat deze depressie, niet in staat
zal blijken te zijn, den hoogen druk aan te
tasten, zoodat omslag van het weer staat
te wachten, hetgeen een nieuwe vorstperio
de beteekent. Naar alle waarschijnlijkheid
zal de vorst niet langer dan. 24 uur op zich
laten wachten
Tani heeft hierop geantwoord, dat het
om strategisch belang noodzakelijk was
den spoorweg te bombardeeren. Japan is
bereid de zaak op vriendschappelijke wijze
te regelen, nadat een nauwkeurig onder
zoek ter plaatse zal zijn ingesteld.
Officieel wordt vernomen, dat Vrijdag 101
personen zijn gedood bij den Japanschen
luchtaanval op den spoorweg van Yoennan,
welke door een Fransche maatschappij
wordt geëxploiteerd.
De Fransche ambassadeur te Tokio heeft
een krachtig protest ingediend, waarop hij
nog steeds geen antwoord heeft ontvangen.
DADER SPOORLOOS VERDWE
NEN. HET BESTE LATEN LIG
GEN.
In den afgeloopen nacht hebben inbrekers
den étalageruit van den Juwelierswinkel der
firma Spyer aan het Koningsplein te Am
sterdam ingeslagen, vervolgens het metalen
vlechtwerk achter den ruit verbogen, waar
na zij met de hand een aantal uitgestalde
kostbaarheden stalen.
Vlug gewerkt!
Het gebeuren moet zich in een oogwenk
hebben afgespeeld. Aan den kant van het
Koningsplein heeft de juwelierswinkel drie
étalageruiten. Achter deze ruiten bevindt
zich een metalen vlechtwerk. De dader heeft
nu het kleinste der drie ruiten, in den bene
denhoek, vlak bij de deur, ingeslagen, ver
moedelijk met een koevoet. Het vlechtwerk,
dat betrekkelijk licht van structuur is, heeft
hij uit de rails weten te duwen, waarop hij
met de hand een aantal gouden armbanden
cigarettenkokers en andere voorwerpen van
waarde kon bereiken. De man heeft blijk
baar overhaast gewerkt, aangezien hij een
groot gedeelte van de onder zijn bereik lig
gende kostbaarheden heeft laten liggen.
Een nachtwaker, die op het Singel liep,
zag den man haastig om den hoek komen,
doch schonk hier geen aandacht aan. Even
later ontdekte hij den inbraak, waarvan hij
terstond de politie op het bureau Singel in
kennis stelde. De dader was toen uiteraard
reeds verdwenen. Men vermoedt, dat een
auto op den man had staan wachten.
Vermoedelijk 54 slachtoffers,
ERNSTIG BESCHADIGD DOOR
VLIEGTUIGEN.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Brit
sche mijnveger Sphinx is gezonken, terwijl
hij naar een haven werd gesleept. Er zijn
vijf opvarenden gedood. 49 worden vermist.
Men vreest, dat zij verdronken zijn.
De Sphinx werd Zaterdag beschadigd bij
vijandelijke luchtaanvallen en werd bij
zwaar weer gesleept, dar de machines be
schadigd waren. Toen het schip de haven
binnenkwam, knapte de sleepkabel en kap
seisde het schip. 46 geredden zijn aan land
gebracht. Tot de dooden behoort de com
mandant.
De Sphinx (875 ton) is een van de zeven
tien schepen van de Halcyon klasse van
mijnvegers. Het schip was op 7 Februari 1939
te water gelaten.