pe officieele opening van het
nieuwe gebouw voor sociale zaken
7.6 graden vorst!
Eigen recht
verschaft
De oproep voor
Finland
pinsdag 20 Februari 1940
Tweede Blad
MxulitiieuwJ
Regeeringscommissaris uit groote
waardeering voorde wijze van werken
in Den Helder
Geen arbeidsschuwheid
in onze gemeente
Hedenmorgen 8 uurt
J)e directeur van Sociale Zaken
de heer Bandsma.
Gisterenmorgen heeft de officieele ope
ning plaats gehad van het nieuwe gebouw
voor den dienst van sociale zaken aan den
Kanaalweg, welke officieele plechtigheid
werd verricht namens Zijne Excellentie
den Minister van Sociale Zaken, door den
Regeeringscommissaris bij den Dienst
voor de werkverruiming, den heer M. de
Vries.
Het geheele College van B. en W. was aan
wezig, alsmede de directeur van Gem.-werken
en de directeur van den Gem. Gen. Dienst,
terwijl tal van raadsleden aan de uitnoodiging
yan B. en W. gevolg hadden gegeven. Voorts
yaren vertegenwoordigers van verschillende
commissies, besturen van vereenigingen en tal
van sociale werkers in onze gemeente aan
wezig.
Onder de officieele genoodigden noemen wij
pog ir. Nijland, directeur van het Werkfonds;
|r. v. Rossem du Chatel, inspecteur van den
rijksdienst voor de werkverruiming in Noord-
Holland, den heer M. Nolet, districtsleider' van
de Rijkscontróle voor de steunverleening; den
Jieer Sierenburg de Boer, leider van de ver
strekking in natura aan het Departement van
(Sociale Zaken.
Welkomstwoord van den burge
meester.
In het kantoor voor sociale zaken werden
de genoodigden ontvangen. Rondom de bu-
reaux, waar vandaag of morgen het werk
voor de gemeenschap in allen ernst aanvangt,
waren de genoodigden gezeten.
Het was hier, dat de burgemeester het
Woord nam en begon met een herinnering
Ban wat hier gestaan had; een oud kavalje,
waar eenige dagen per week een 150 man
kwam stempelen. Spr. staat nog stil bij het
oude gebouw van de arbeidsbeurs, bij het
stempellokaal in de Kolensteeg en dan is het
een groote voldoening dit nieuwe gebouw te
(nogen zien.
De burgemeester brengt eerst een woord
van dank aan hen, die met het college hebbel
samengewerkt om dit resultaat te bereiken.
Hij herinnert aan den heer Vetter e.a. figuren
van het werkfonds, die in 1934 reeds alle
krachten hebben ingespannen om tot den
bouw te geraken. In Juni 1938 kon het College
yan B. en W. den Gemeenteraad de aanbie
ding van de voordracht doen en nadat ook
Ged. Staten hun sanctie eraan hadden ver
leend, kon de aanbesteding in October 1938
plaats hebben.
Groote dank is het Gemeentebestuur
verschuldigd aan den directeur van Ge
meente-werken, den heer A. Dokter; aan
den onder-directeur, den heer J. Visser;
aan den technisch ambtenaar, den heer
Boogert, aan aannemers en onder-aan
nemers, die de burgemeester allqp met
name noemt.
Hier is een gebouw verrezen, waarin het
voor de ambtenaren aangenaam zal zijn om
te werken. Tal van jaren heeft de omgeving
zeer te wenschen overgelaten en het is daar
om prettig, dat men nu een goed onderkomen
heeft, zoowel voor de ambtenaren als voor de
tnenschen, die hier geholpen moeten worden.
De burgemeester spreekt met groote waar
deering over de aangename samenwerking,
die er tusschen den dienst van Sociale zaken
in Den Helder en het Departement van Sociale
Zaken in Den Haag is. Een samenwerking,
die niet alleen in het belang is van de amb
tenaren, maar ook van het publiek.
Spr. verheugt zich erover, dat zoovele
raadsleden aanwezig zijn. Zij zullen er
mede van overtuigd zijn, dat dit een ge
bouw is, dat de gemeente met trots en
vreugde kan laten zien. Het is het eerste
gebouw, dat officieel geopend wordt en
dat straks gevolgd zal worden door het
gebouw van den Gemeentelijken Genees
kundigen Dienst. Spr. hoopt, dat het niet
de laatste gebouwen zullen zijn, die tot ver
siering van de gemeente en verbetering van
de gemeenschap, tot stand zijn gekomen.
De burgemeester dankt ir. Nijland, den di
recteur van het Werkfonds, voor zijn mede
werking en tegenwoordigheid en zich daar
na richtend tot den heer Meyer de Vries,
wijst de burgemeester op de zeer belangrijke
taak, die de regeeringscommissaris heeft. Een
man, die geheel Nederland overziet en die
reeds groote resultaten geboekt heeft, aan
wiens invloed het te danken is, dat het so
ciale werk voor de gemeenschap zich sterker
uitbreidt, tot heil van ons land.
Waardeerende woorden van den
Regeeringscommissaris.
De regeeringscommissaris, de heer M. de
Vries, zegt in zijn toespraak, dat de Minis
ter naar alle waarschijnlijkheid persoonlijk
de opening verricht zou hebben, ware het
niet, dat de tijdsomstandigheden, waardoor
de ministers gebukt gaan onder groote zor
gen, dit verhinderd hadden. Want het is niet
alleen het gebouw, dat ons hier brengt, al
dus de heer De Vries, maar het bewijs van
den groei van de sociale gedachte in ons land
en volk. Om dezen groei te illustreeren grijpt
spr. een veertigtal jaren terug in de historie,
toen het armwezen een soort politioneele
maatregel was.
Nu wordt de sociale zorg als vanzelfspre
kend beschouwd.
Vijftig jaar geleden werd in ons land,
per jaar en per hoofd 4 gulden aan
armenzorg uitgetrokken, nu ls dit bedrag
gegroeid tot 47 gulden per jaar en per
hoofd.
Deze sociale groei komt ook tot uiting in
dit gebouw. Het is niet goed, dat de man,
die door de omstandigheden tot steun ge
doemd is, als een uitgestootene wordt behan
deld.
Twintig jaar geleden, zoo zegt de Re
geeringscommissaris, heb ik met m'n
vriend Bandsma meegedongen naar het
baantje van directeur van de arbeids
beurs. Als we nu dit nieuwe gebouw
zien, dan blnkt, dat de groei van dezen
Een hooge barometer.
Blijvende vorst.
't Kan vriezen of dooien, maar... voor-
loopig zal het nog wel bljjven vriezen.
Alle teekenen wijzen er op. Is de baro
meter gisteren om 12.80 u. nog opgeloo-
pen tot 0.8 graden, dus bijna tot het
vriespunt, daarna is het in sterk dalende
lijn gegaan en vanmorgen In de vroegte
heeft men wel gemerkt, dat het weer
vroor dat het kraakte. Gisteravond is de
daling opnieuw en vrij sterk doorgezet.
Om 7 u. gisteravond vroor het nog
slechts min 2.6 graad. Om 12 uur van
nacht reeds 5.4 graad. Om 4 uur van
morgen 7.4 graden en om half acht werd
de laagste temperatuur aangeteekend
en wees de thermometer 7.6 graden on
der nul. Toen ging het weer langzaam
in stijgende lijn, zoodat het om 8 n. 7.2
graden vroor en toen de zon doorkwam,
wees de thermometer op 9 uur 6.8 gra
den onder nol.
De barometer staat hoog.
arbeid hier ook tot uitdrukking wordt
gebracht. Spr. wijst op de uitnemende
samenwerking tusschen Den Haag en
Den Helder.
En straks volgt het gebouw van den
Geneeskundigen Dienst. Spr. hoopt, dat
binnenkort ook een crediet kan worden
verleend voor de belangrijke verandering
met het station.
Dit nieuwe gebouw symboliseert tevens, dat
ons onafhankelijke Nederland, ook in dezen
tjjd verder wil. Niet alleen moeten we voor
onze Defensie zorgen, maar we moeten ook
fit zijn en fit blijven, opdat wanneer straks
betere tijden komen, en die komen er, de
bevolking gezond is.
Het is de plicht en de taak van den amb
tenaar, zoo zegt spr., te dienen. Het moet
heerlijk zijn, te mogen dienen in een gebouw
als dit. Spr. hoopt, dat de zon, die hier zoo
overvloedig naar binnen kan, den geest van
de ambtenaren bezielt en dat die geest weer
klank mag vinden in de harten en geesten
van hen, die hier komen om geholpen te
worden.
Spr. verklaart hierna het gebouw voor ge
opend.
hoekje van 9(4, fafale. Zaten,
Een kijkje in de hall.
De heer Bandsma aanvaardt het
gebouw.
De directeur van Sociale Zaken, de heer
L. Bandsma, zegt, het Gemeentebestuur
dankbaar te zjjn voor dit nieuwe gebouw,
dat hjj in dank aanvaardt en waarvan hjj
hoopt, dat het vele jaren de gemeenschap zal
mogen dienen.
De burgemeester dankt den regeerings
commissaris voor de wjjze, waarop hjj de
opening heeft verricht en overhandigt
daarna den sleutel aan den heer Bands
ma, die zoowel door het hoofd van onze
gemeente als door den heer De Vries,
wordt gelukgewenscht met het nieuwe
gebouw.
Gelukwensch plaatselijke Bestuur
dersbonden.
De heer Kraak spreekt namens de plaat
selijke bestuurdersbonden (Held. Bestuurders-
bond, Prot. Chr. en R.K. Bestuurdersbond)
een woord van gelukwensch. Hjj brengt
hulde aan allen, die hebben meegewerkt tot
het totstandkomen van dit gebouw, terwijl hij
den wensch uit, dat in dit nieuwe gebouw
geen nieuwe geest over het personeel zal ko
men. Er was altjjd een goede verstandhouding
tusschen de vakcentrales en den directeur en
het personeel.
Spr. hoopt namens alle vakcentrales, dat
met het nieuwe gebouw, vele werkgevers, in
de eerste plaats het rjjk en de gemeente,
van dezen dienst haar personeel zal betrek
ken.
Namens bovengenoemde organisaties biedt
spr. bloemen aan.
De Burgemeester dankt den heer
Kraak voor hetgeen hjj naar voren bracht
over de goede verstandhouding tusschen de
Centrales en den dienst van Soc. Zaken. Ook
spr. hoopt, dat deze geest bestendigd zal bljj
ven. De burgemeester wil niet debatteeren,
maar moet toch als onjuist kwalificeeren, dat
het gemeentebestuur van zijn eigen dienst
geen gebruik zou maken.
Nog meier vriendeljjke woorden...
Quo Yadis?
Het gemeentebestuur had den genoodigden.
Rft 9£ftcieety ppecing verzocht, ty willen
aanzitten aan een koffie-maaltijd in het Bad
paviljoen te Huisduinen. In het smaakvol ge
arrangeerde paviljoen, waarvan weinig meer
te bespeuren is van de ,,mjjn-aanvallen",
werd in de meest aangename stemming,
waarbij het College zich, als gebruikelijk, een
prettig gastheer toonde, een paar uur door
gebracht.
Aan dezen disch sprak de burgemees
ter een bizonder woord van welkom tot
alle sociale werkers, die genoodigd wa
ren. Menschen, die dikwjjls hun karig
toegemeten tjjd stellen in dienst van de
gemeenschap. Spr. verheugt er zich over,
dat er met de ambtenaren van het rijk,
zooder wie weinig tot stand gebracht
zou kunnen worden, een zoo goede ver
standhouding is. Daarvoor dankt hjj hen.
Er zal wellicht in dezen tijd niet zooveel
meer te bereiken zijn, omdat de gelden anders
besteed moeten worden. Maar wij hebben op
dit oogenblik toch een gevoel van diepe dank
baarheid, dat we hier mogen zitten, dat
we onze woorden kunnen uiten, zooals we
dat willen.
Met den wensch, dat het allen socialen
arbeiders nog lang gegeven mag zijn, in het
belang van de gemeenschap werkzaam te
zjjn, besluit de burgemeester zijn toespraak.
De heer De Vries sprak hierna een
woord over de verhouding van het rjjk tot
de ambtenaren van dezen dienst. Spr. is niet
gewend om vriendelijkheidjes te zeggen, die
hjj niet meent, maar het doet hem buiten
gewoon veel genoegen, dat er met Den
Helder zoo'n uitstekende samenwerking is.
Hier is een gemeente waar je niets hoeft te
zeggen. Men weet hier, wat sociaal mogelijk
en economisch verantwoord is. Men verstaat
hier de zeldzame kunst om sociaal flink op
te treden en de portemonnaie op verantwoor
delijke wjjze aan te spreken. Als alle gemeen
ten zoo'n inzicht hadden, zegt spr., dan zou
het korps ambtenaren in Den Haag kleiner
kunnen zijn.
De wethouder v. Sociale Zaken, Mr. J.
Mulder, zegt, dat het hem aangenaam is,
ambtenaren te hebben, waarop je kan reke
nen. Hjj heeft ondervonden, dat de verhou
ding tusschen Den Haag en Den Helder niets
te wenschen overlaat en hij begrijpt, dat het
woord van den Regeeringscommissaris over
„m'n vriend Bandsma" de verhouding typeert
tusschen het hoofd van den dienst in Den Hel
der en Den Haag.
Wat spr., als jong wethouder, van den
dienst gezien heeft, kan niet beter. Zon
der goede ambtenaren is het onmogelijk
den wagen in het goede spoor te hou
den. Spr. wil trachten, daaraan mede te
helpen. Hij onderschrijft den dank van
den burgemeester aan de menschen, die
hun vrijen tjjd belangeloos geven en
hoopt, dat zjj daartoe ook in de toekomst
uit de waarachtige overtuiging om te die
nen, hun kracht willen geven.
Vooral op het gebied van sociale zorg be
seffen we, dat het niet alleen de mensch is,
die zegen kan brengen, maar dat die in de
eerste plaats van Boven moet komen.
De heer R. Boogaard spreekt als oudste
commissie-lid een woord van gelukwensch.
Spr. heeft alle ups en downs van het werk
meegemaakt. Hjj dankt namens de arbei
dersbeweging het gemeentebestuur voor dit
gebouw. Moge het tot rijken zegen zijn voor
heel de gemeenschap.
De heer R. v. Os staat een oogenblik stil
bjj de armverzorging van nu en vroeger. Het
sociale gevoel was vroeger grooter. Spr. zegt
hoe moeiljjk het dikwijls voor de vrijwillige
werkers is om de menschen niet meer te
kunnen geven dan een laag bedrag aan steun
en hoopt, dat men in de toekomst royaler
tegenover de armen kan zijn.
De heer Bandsma dankt voor de vrien
deljjke woorden en zegt, denzelfden weg te
bewandelen, dien hij twintig jaar bewandeld
heeft.
De heer B o r g e 1 d, voorzitter van de R.K.
Middenstandsver. „de Hanze", uit een dank--
woord voor de uitnoodiging aan het adres
van het Gemeentebestuur. Bjj den rondgang
heeft een ding hem verdriet gedaan, de groote
afdeeling voor de werkloozen. De geesel van
onzen tjjd, ook in landen waar hoog-conjunc-
tuur is. Eigenljjk is het ongezond, die hulp
aan de werkloozen en velen van hen, meent
spr. willen niet meer werken en hebben hun
huisgezin ingesteld op de steunverleening.
We moeten werk scheppen en spr. meent,
dat dit het best gebeuren kan door bestaand
werk te vernietigen. Het geld moet rollen
en het meeste korit van de arbeiders. De
werkloosheid kan in een jaar opgeheven wor
den als men haar op de juiste manier aan
pakt.
De heer K. Dol drukt er zjjn spjjt over
uit, dat de heer Borgeld zich op deze wijze
geuit heeft en bestrijdt de meening, dat er
werkloozen zijn, die niet meer aan den slag
zouden willen. Bewijs het, zegt spr.
Tenslotte spreekt burgemeester Ritmees
ter nog een woord, waarin hij nog even in
gaat op dat, wat de voorzitter van „de Hanze"
naar voren bracht. Toen spr. vier jaar ge
leden in Den Helder kwam, was hier geen
werkverschaffing. Het college besloot daar
toe over te gaan, met het oog op de voor-
deelen daaraan verbonden voor de arbeiders
en hun gezinnen. Menschen, die in jaren, niet
in de gelegenheid waren geweest om te wer
ken, konden daardoor weer aan den slag, ter-
wjjl hun inkomsten met 7, 8 9 gulden toe
namen.
Spr. hecht er aan te verklaren, dat
van al de arbeiders, die toen aangewezen
werden, er nooit eenig verzet ls gekomen,
maar dat de menschen dankbaar waren
weer aan den slag te kunnen. Uit den
aard van de zaak werkt men liever in
het vrjje bedrjjf, maar van arbeidsschuw
heid ls nooit eenig teeken bespeurd. En
ongeveer 85 procent is ln de werkver
schaffing geweest.
Na dit woord werd den genoodigden dank
gezegd voor hun aanwezigheid en stonden
de bussen gereed de menschen weer naar de
stad te vervoeren,
Er is heel wat storm ontstaan over de
kwestie van de „Altmark", het Duitsche schip
met de Britsche krijgsgevangenen. Men weet,
hoe Engeland zichzelf recht verschaft heeft,
door de krijgsgevangenen van boord te halen.
Het feit echter, dat dit gebeurde in neutrale
wateren heeft de verontwaardiging gaande ge
maakt niet alleen van heel de neutrale wereld,
die deze daad als een onrechtmatige ziet, maar
natuurlijk in het bizonder van Duitschlarrd, dat
van kwaadhied blaast over dit geval van pira
terij. Men ziet natuurlijk aan beide kanten over
het hoofd, dat fouten gemaakt zjjn, die zich
wreken. Fouten zoowel aan den Noorschen
kant op welks gebied de overval plaats had,
fouten aan Duitschen kant om het schip met
gevangenen uit de neutrale wateren te willen
voeren naar Duitschland. Evenzeer dus een
schending van de neutraliteit. En fouten aan
Engelschen kant om niettegenstaande de fou
ten door de bovengenoemde twee landen ge
maakt, een ernstige neutraliteitsschending te
plegen.
We leeren er door, dat de strjjdende par
tijen neutraliteit zoolang zullen handhaven
als ze dat in eigen belang wenschelijk ach
ten. De neutralen zijn op handhaving van
hun eigen rechten aangewezen en hebben
er heusch niet op te rekenen, dat wie ook,
voor hun onafhankelijkheid zal strjjden. De
Engelschen voeren, evenals de Duitschers
een practische politiek. De methoden, die
hun het best voorkwamen hebben zjj toe
gepast en ook in het verdere verloop van
den oorlog zal men die wegen gaan, die
het meeste succes zullen boeken.
Dat is een waarschuwing aan de neutralen.
Zoolang men het wenschelijk vindt de neutra
liteit van een bepaald land te ontzien, zal men
dat doen, als eigen belangen daarmee niet in
strijd komen. Vindt men het noodig voor het
succes van eigen strijd die neutraliteit te schen
den,dan vindt men wel een argument voor deze
onrechtmatige daad. Hoe meer weerstand die
neutralen dus kunnen bieden, hoe minder men
geneigd zal zijn deze neutraliteit aan te tasten.
Moreele overwegingen zal men niet in aanmer
king nemen.
Dit is de les van de „Altmark" ook voor ons
land.
De Finnen hebben gisteren een groot suc
ces geboekt op den vijand. Uit Helsinki werd
gemeld, dat de 18e Sowjet-divisie vernietigd
was. Behalve de groote hoeveelheid oorlogs
materiaal, zouden niet minder dan 18.000 man
gedood zijn of gevangen genomen.
Men ziet wel, dat de Finnen, hoewel ze
het moeilijker gekregen hebben en ver
schillende positie hebben moeten verlaten,
nog geenszins verslagen zijn. Men vecht
door met dezelfde onverschrokkenheid en
den vasten wil het land niet over te ge
ven, dan nadat men alles in het werk
gesteld heeft om zijn onafhankelijkheid te
handhaven.
Van alle kanten verleent men Finland nu
hulp en dit succes zal tot nog grooter spoed
aansporen. Is de strijd in Finland eenmaal
een verloren zaak, dan is er geen animo meer
voor hulpverleening, zoolang de mogelijkheid
nog bestaat het Roode gevaar te keeren,
dan is die sympathie er wel.
R.H.B.S. en M.U.L.O.-school
geven een goed voorbeeld, i
Donderdag a.s. zal door verschil-
j lende stadgenooten bjj U aangeklopt
worden voor een gave voor het Finsche
i i volk, dat het door den onmensche-1
lijken aanval van Rusland, zoo ontzag-
11 ljjk moeiljj kheeft. U mag niet weige- j
i i ren, daarover zjjn we het allen eens. j
Laat in uw gave uw sympathie voor dit
zoo geslagen broedervolk tot uitdruk-1
king komen. Geef, wat ge geven kunt,
de vrouwen en kinderen van het Finland
i
11 hebben het noodig. De gewonde militai-j
i j ren vragen uw hulp.
Wat Finland overkomt kan ook ons
i
j lot worden. Denk daaraan bjj uw gave,
11 dan zullen de collectanten niet te klagen
hebben over het resultaat van de col-
i 1 lecte. i
Een goed voorbeeld gaven de leerlin--
gen van de R.H.B.S. en de openbare;
M.U.L.O.-school, die onafhankeljjk van:
elkaar besloten een ljjst op school te!
laten circuleeren, waarvan de R.H.B.S.
het resultaat was een bedrag van
58.57, op de M.U.L.O.-school van ruim
26.Beide bedragen werd naar het;
Finsche consulaat te Amsterdam ge-
zonden.
il
