De Gruyter's
Een dreigencle ziekte
VICTORIA
LINNEN
JUTTEPTJ
in oorlogstijd
Garibaldisten
melden zich aan
oJtfjjis/}>
'Caul ïcUtf
H Admtmt in da
TiddaMcActoufantt
BUNSCHOTEN GAF
VOOR FINLAND
Advertentiên
wji-l.nïr
STAATSLOTERIJ
bij S. MANHEIM,
een jongste- en aankomend Bediende
Betrekkingen
Te huur
Te huur
Geen bluschwater
en spuit defect
Langs dezen weg bedankt
de IJscornmissie allen har
telijk, die door hunne
giften hebben mede
gewerkt om de Schaats
wedstrijden op de Binnen
haven te doen slagen.
De IJscornmissie.
BOND
VAN NEO. OND.
IS UITGESTELD
Een
„2 Pon J
„PRO PATRIA"
vanaf morgen verkrijgbaar
Koningstraat
•ang«boden
gevraagd
aangeboden
JUTTERTJES
worden alleen geplaatst
bij vooruitbetaling
i WEGSTELT:
„Golfverhuizing'' uitge< t »ld
Nederlandsch kustvaartuig
vergaan
CHARLES NICOLLE ONTHULDE DE
GEHEIMEN VAN DE VLEKTYPHUS.
Charles Nlcolle, gekomen uit een
doktersgezin, ontving in 1928 den No
belprijs voor zijn onderzoekingen op
het gebied van de vlektyphus, een
ziekte, welke vooral in oorlogstijd
veelvuldig voorkomt
Het is een bekend feit, dat de oorlogstijd
een waar paradijs is voor allerlei bacillen,
vooral voor bacillen van gevaarlijke ziekten.
Wanneer wij de oude kronieken naslaan, le
zen wij, dat dit ook reeds in de oudste tij
den het geval was. Een der meest gevaar
lijke dezer ziekten is wel 'de vlektyphus
ook vaak „oorlogstyphus" genoemd. Over
den strijd, welke men tegen deze ziekte ge
voerd heeft en over de groote successen,
welke Charles Nicolle in dezen strijd behaald
heeft een strijd tot redding der mensch-
heid verhaalt Dr. W. B. Huddleston Sla-
ter in zijn boek „Redders der Menschheid"
o.a. de volgende interessante feiten:
Meestal doodelijk.
„Vlektyphus" is een met hooge koorts ge
paard gaande besmettelijke ziekte, waarbij
het aantal gevallen met doodelijken afloop
5060 bedraagt, d.w.z. dat het grootste
gedeelte van deze ziektegevallen den dood
tengevolge heeft. De ziekte heeft, behalve
haar naam, geen enkel verband met typhus;
zij heet ook wel hongertyphus of oorlogs
typhus, omdat zij gewoonlijk als besmettelij
ke ziekte in die tijden woedt, waarin de weer
stand van de massa, tengevolge van onvol
doende voeding, ontberingen en gebrek aan
hygiënische inrichtingen, zwak is, zooals dit
juist in oorlogstijden het geval pleegt te zijn.
Oudere aanteckeninge.i verwarren den vlek-
tyhups dikwijls met pest. Eerst Girolamo
Frascator, de lijfarts van Paus Paulus II,
maakte een scherp onderscheid tusschen
deze twee ziekten. In den 30-jarigen oorlog
dunde de typhus in geheel Midden-Europa
de gelederen en na het einde van den Rus-
sischen veldtocht besmette het groote leger
van Napoleon tijdens den terugtocht de ge-
heele bevolking met de uit Rusland meege
sleepte ziekte. Ook in den Krimoorlog en in
den RussischTurkschen oorlog brak de
ziekte uit; daarentegen scheen het, of de
vlektyphus in de daaropvolgende tot 1914
durende vredesperiode zijn beteekenis voor
Europa verloren had. Toch waren er in Rus
land, in Zuid-Oost-Europa en buiten Europa
nog streken, die vóór het uitbreken van den
wereldoorlog, blijvende endemische centra
vormden.
Een ontdekking.
De hygiënische wetenschap en de hygiënis
ten in militaire kringen stonden machteloos
tegenover deze ziekte. De manier, waarop
deze zich verspreidde was onbekend en
daardoor kon men zich er ook niet tegen
wapenen, en het lot van de zieken was, bij
gebrek aan de juiste behandeling, uitslui
tend afhankelijk van het weerstandsvermo
gen van hun organisme. Ook nu nog is een
onfeilbaar middel tegen deze ziekte ons on
bekend, maar de Franschman Charles Ni
colle ontdekte, hoe de vlektyphus zich ver
breidde en maakte het op dezen manier voor
de artsen en den gezondheidsdienst moge
lijk, de ziekte, zoodra en waar zij zich ver
toont, in de kiem te verstikken en aan haar
verspreiding paal en perk te stellen.
Overgebracht naar asyl en cel.
Charles Nicolle werd 21 September 1866 te
Rouaan geboren. Na zijn studies te hebben
voltooid, werd hij benoemd tot leider van
het instituut Pasteur te Tunis. Nicolle had
nooit gedacht, dat hij zich eenmaal met
vlektyphus zou gaan bezig houden. In zijn
vaderland kwamen sedert 1814 weinig vlek-
typhusgevallen meer voor. Nauwelijks tien
dagen na zijn aankomst in Tunis had hij
reeds gelegenheid, eenige in het hospitaal
gebrachte vlektyphuspatiënten te zien. De
vlektyphus werd in Tunis uit het binnen
land overgebracht naar de nachtasylen, ge
vangenissen en naar de dichtbevolkte wij
ken waar de inboorlingen woonden. Nicolle
wilde in 1903 een diepgaande studie over
deze ziekte aanvangen, maar in dien tijd
waren er slechts een groot aantal typhusge-
vallen te vermelden op een plaats, die 80
km. van Tunis verwijderd lag. Hij verzocht
derhalve den daar gevestigden arts drin
gend hem op zijn ziekenbezoeken te mogen
vergezellen. Zii waren het reeds eens over
den afgesproken tijd, toen op den dag voor
de afreis Nicolle plotseling ziek werd en
bloed opgaf. De arts en zijn bediende ver
trokken zonder hem naar Djonggar, waar
zij een nacht doorbrachten; beiden kregen
vlektyphus en stierven. „Dit uitstapje zou
misschien mijn laatste ontmoeting met den
vlektyphus geweest zijn zeide Nicolle
als ik door mijn ziekte niet opgehouden
was."
Wat gebaarde er?
Nicolle ontdekte, dat de zieken, die op
gemeenschappelijke zalen werden onderge
bracht, de besmetting slechts tot aan de deur
van de ziekenzaal verspreidden. De vlek
typhus verbreidde zich in den familiekring,
ook de artsen, die de zieken bezochten wer
den besmet", zei Nicolle. In het hospitaal
werd ook het personeel van het opname
bureau ziek, evenals de beambten, die den
menschen hun kleeren moesten afnemen en
de waschvrouwen, die deze kleeren wasch-
ten. Zoodra de patiënt echter den drempel
van de ziekenzaal overschreden had, hield
hii op besmetting te verspreiden.
Deze waarneming werd mijn leidraad.
Wat geheurde er lusschen den ingang Aan
het ziekenhuis en de ziekenzaal? Kleereri en
ondergoed werden jan den rieke afgeno
men, zijn haren werden afgeknipt, hij werd
gebaad. De ziekteverwekker moest dus iets
zijn, dat aan de kleeren of aan het lichaam
vastkleeft, waarvan de zieke door water en
zeep werd bevrijd. Slechts een soort luis kon
men hiervan verdenken, en zulks terecht
Al had ik ook geen proeven op dieren geno
men, dan nog zou de eenvoudige vaststel
ling van deze feiten voldoende geweest zijn,
om den aard van de verspreiding te kunnen
verklaren."
De lnis verspreider.
De proeven gelukten niet dadelijk.
Pas na maandenlange, onafgebroken
onderzoekingen en proefnemingen,
konden Nicolle en zijn medewer
kers bewijzen en aantoonen, op wel
ke wijze de luizen den vlektyphus
verspreidden. De mensch is de be
waarder van het virus, de luizen
zijn de verspreiders ervan. Na voort
gezet bloedzuigen van de zijde der
luizen waren deze eerste na verloop
van ongeveer een week in staat de
ziekte te verspreiden, want eerst
dan had het onbekende virus zich
in het lichaam der luizen naar ver
houding vermeerderd.
Vanzelfsprekend trachtten Nicolle en zijn
medewerkers op alle mogelijke manieren,
om de ziekte ook te kunnen genezen. Het
inspuiten der zieken met' het bloed van re
convalescenten (gewezen patiënten) had
geen succes. Nicolle's grootste beteekenis ligt
in de oplossing van het probleem: hoe de
vlektyphus te voorkomen, welke oplossing
bestaat in het verdelgen der kleerluizen door
desinfecteeren. Conscil, de leider van de ge
zondheidscommissie in de stad Tunis en me
dewerker van Nicolle, roeide door deze
methode de vlektyphus in Tunis uit, of
schoon deze ziekte in de voorafgaande jaren
in de rijen der inlandsche bevolking van
Tunis vreeselijk had gewoed. Tegenwoordig
komen in Tunis alleen in de verst verwij der
de gebieden typhusgevallen voor.
Wel luizen, maar geen typhns.
In den wereldoorlog werden de uit Tunis
naar het Westelijk front gezonden soldaten
voor de inscheping gedesinfecteerd en dus is
het Nicolle's verdienste, dat deze besmette
lijke ziekte op de genoemde fronten niet
uitbrak. Luizen waren er rijkelijk maar geen
vlektyphus. Daarentegen vielen een millioen
Russen aan de vlektyphus ten offer. Rus
sische en Servische krijgsgevangenen brach
ten de ziekte in de- gevangenkampen van
Centraal-Europa; en dat deze besmettelijke
ziekte zich in legerkringen en onder de bur
gerbevolking niet nog sterker verbreidde,
was te danken aan de kennis en het doel
bewust toepassen der ontdekking van Ni
colle. Met gerechtvaardigd zelfbewustzijn
kon Nicolle dan ook zeggen, dat zonder ken
nis van voorbehoedmiddel de typhus een
eind aan den oorlog zou hebben gemaakt.
De vlektyphus is een wapenmakker van den
oorlog en als wij ons voor oogen houden,
zegt Professor Henschen uit Stockholm, wel
ke de gevolgen waren van de in haar uit
werking veel zwakkere Spaansche griep, dan
kunnen wij pas naar waarde schatten, wat
Nicolle deed om de menschheid te redden.
Bunschoten heeft, aldus de Tel., niet ach
ter willen blijven bij de vele steden en ge
meenten, die ten bate van Finland een col
lecte hielden. Een inzameling van huis tot
huis de vorige week in het 5500 inwoners
tellende plaatsje heeft liefst f 2000.35 opge
bracht Een oude vrouw, die geen geld had
om weg te geven, stelde den collectant haar
trouwring ter hand.
Plan tot zelfstandige Italiaan-
sche divisie.
Naar de „Journal" meldt, geven duizen
den Italianen zich bij het Garibaldistenlegi-
oen op voor dienstneming in Finland. Er
zijn Italianen, die zich op eigen gelegen
heid verbonden hebben in Finland te strij
den, doch dezer dagen zal het eerste be
langrijke detachement, bestaande uit ver
scheidene honderden Italianen, uit Frank
rijk vertrekken.
Men verwacht, dat 5000 tot 6000 Italianen
in Frankrijk zich bij de vrijwilligers in Fin
land zullen voegen. Ook in de Ver. Staten
echter wordt onder de Italianen een krach
tige propaganda voor hulpverleening aan
Finland gemaakt
Het is de bedoeling, dat zoo in Finland
een zellstandige Italiaansche divisie wordt
opgericht, dte zal vechten onder bevel van
den commandant van het Garibaldistenle-
gioen, Camillio Marabinl. Deze zal zich bin
nen dxig weken bij zijn mannen yoegen.
Met blijdschap geven we ken-
nie van de geboorte van onze
Dochter
JAC'OBA.
F. C. DUKERS.
A. DUKERSHOPPE.
Den Helder, 20 Februari 1940.
Stakman Boasestraat 64,
T(jd. Marine-Hospitaal.
Met groote blijdschap geven
wij kennia van de geboorte van
een Dochter
HANNEC.
C.fflT HOUT.
L IN T HOUT
LENSTNG.
Den Helder, 20 Februari 1940.
Sluladijkstraat 21.
Geboren:
XELLY
dochter van
W. O. HOENDERDOS
G. N. HOENDERDOS
BOONSTRA
Den Helder, 19 Februari 1940.
Sluladijkstraat 8.
Verloofd:
V. i. DEKKER
en
C. A. PETERS.
Den Helder, 17 Febr. 1940.
Ondertrouwd
P. P. STUIJVENBERG
en
GR. GROEXDIJK.
Den Helder,
Zuidstraat 2.
Huwelijksvoltrekking
14 Maart 1940.
Geen ontvangdag.
Ondertrouwd:
NICOLAAS BLOM
en
CHRISTINA GOEDKNECHT.
Den Helder, 20 Febr. 1940.
Fabrieksgracht 24.
Huwelijksvoltrekking Vrijdag
8 Maart a.s.
Receptie: Zondag 25 Febr. van
3 tot 5 uur Fabrieksgracht 24.
Toekomstig adres: Spoorstr. 20.
Ondertrouwd:
JOH. DISSEL
en
ANS VAN GEMERT
Den Helder,
Spoorgracht 13.
Nijmegen,
Grootestraat 15
Getrouwd:
J. J. HOOENDOORN,
Luit. L zee der le ki.
en
M. MEBIUS.
Den Helder, 20 Februari 1940.
Massa 1 en 2-pers. houten en
Eng. Ledikanten, 1 en 2-pers.
Auping, Spiralen, Divans, Stoe
len, Tafel, Haard. Hoofdgr. 24.
Hiermede betuigen wij onzen
welgemeenden dank voor
de vele blijken van deelneming,
die wij mochten ondervinden
bij het overlijden van onzen
besten Man en Vader, den
Heer
G. LANSER,
aan de familie, vrienden en
buren, zoowel binnen als
buiten de gemeente en de
Algem. Begrafenisvereeniging
„Den Helder'' voor de laatste
eer en nette bediening.
Wed. M. LANSER,
Basstraat 70.
B(j vonnis van de Arr. Recht
bank te Alkmaar, d.d. 4 Janu
ari 1940 is het huwelijk tusschen
Frankje Schram en Ferdlnand
Machiel van Bale, stoker btj de
K.N.M., beiden wonende te Den
Helder, op vordering van eerst
genoemde, door echtscheiding
ontbonden.
De procureur van eischeresse.
Mr. Am. VELDMAN.
Afd. Den Helder
De vergadering van
Dondgrdag 22 dezar
tot Vrijdag 23 Fabr.,
zelfde tijd en plaats.
HET BESTUUR.
V®«
Douivto
tol
Gymnastiek-Verueniging
Voor de uitvoering op 29 Fe
bruari a.s. kunnen uitnodigingen
alléén worden aangevraagd op
Donderdag 22 Febr. van 78 uur
in het gymnastieklokaal Hoogstr.
(ingang naast nr. 12).
Door overgang, is er tevens
weer gelegenheid tot het opgeven
van nieuwe kleuters, jongens en
meisjes van 4 tot 6 jaar.
Twee lessen per week.
Contr. 1.50 per kwartaal.
In alle gezinnen
het echte
geheel ongepapt, ijzer-
sterk, helder wit.' Nu
weer in de meeste
breedtes verkrijgbaar
bij
tnk.comb. „Nederland",
Spoorstraat hoek Konlngatraat
Ten kantore van DE TWENTSCHE BANK N.V. bestaat
gelegenheid tot plaatsing van
(mannelijk of vrouwelijk).
Eigenhandig geschreven brieven met opgave van leeftijd^
genoten onderwijs enz. worden ingewacht aan haar adre$
KANAALWEG 96.
Laaf U geregeld W. en
Waterg. het kost maar 85 ct.
ii VAN DER VELDE
,Het Kappershuis"
Telef. 152 Keizerstraat 26
bij
Gevraagd een bejaarde wed. of
Juffrouw, ouderdom tusschen 60
65 jaar, om bij een gezonde
heer van 67 jaar in de huishou
ding te helpen.
Brieven onder no. 366, bureau
van dit blad.
Familie met 2 kinderen, 21
Maart naar Indië vertrekkend,
zoekt ZEE BABOE.
Brieven onder No. 371, aan het
Bureau van dit blad.
Te huur gevraagd door 2 echt
paren: huiskamer, 2 slaapkamers
en gebr. van keuken.
Brieven, met prijsopgaaf, onder
no. 369, bureau van dit blad.
Te huur gevr. GEM. WONINGi
door off: landmacht.
Brieven onder No. 372, aan het
Bureau van dit blad.
Zit- en Slaapkamer (ook stu
deerkamer) ter beschikking, op
le stand (met pension).
Brieven onder no. 368, bureau
van dit blad.
AANGEBODEN
nette zit-slaapkamer m. pension,
8.50 p. week. Indien gewenscht
huiselijk verkeer.
Brieven onder no. 367, bureau
van dit blad.
i'
s
s
1 Voor hengelen
moet )e geduld
2 hfibbcn
S
•IMISIUIS*^
NEDERLAND BLIJF OP DE OUDE
GOLVEN ZENDEN.
Twee nieuwe zenders over hall jaar
in gebruik.
Naar het Hsb. verneemt zal Nederland op 4
Maart a.s. den oorspronkelijken datum van
het in werking treden van de Conventie van
Montrenx, niet oevrgaan op de twee voor Ne
derland bestemde exclusieve middelgolven
van 413. 3 m. (726 kc) en 355.9 m. (843 k.c.)
doch blijven zenden op de 1875 m. golf en
op 414.4 m. en 301.5 m. De nieuwe zenders
Lopik komen binnen plm, een half jaar in
gebruik voor de 414.4 en 301.5 m. golven.
Door den oorlog is het plan van Montreiu*
geheel op losse schroeven komen te staan
eerst na dert oorlog kan weer van de vast
gestelde „golfverhuizing" sprak^jijn,
DE OPVARENDEN GERED.
Volgens uit Concarnean (ten Znlden van
Br eet) ontvangen telegram ls het Nedear-
landsche kustvaartuig „Alja", dat op weg
was van Spanje naar Nederland, op een
wrak gestooten en nabij Glénan vergaan.
Alle opvarenden zijn gered.
De „Alja" ls een motorknstvaartnlg van
385 ton en was bemand met zeven perso
nen. Kapitein is de heer W. Nooitgedacht
te Groningen. Het schip behoorde aan den
reed ar J. van Dijk te Groningen.
Gistermiddag heeft een felle brand gewoed
ia-het manufattureninayazijn „De Toekomst"
vaa den heer F, 7(5!iff)ianj aaa Üpjjgiix&Al
te Diever. Het vuur, dat op de bovenverdie
ping is ontstaan, kon in verband met gebrek
aan bluschwater, niet worden bestreden. Bo
vendien bleek de brandspuit van Diever niet
in orde te zijn, weshalve de burgemeester, do
heer J. C. Meyboom, gezien den omvang,
welke de brand dreigde aan te nemen, da
brandweer van Dwingelo en later die van-
Assen, om assistentie verzocht
Inmiddels was ook het benedengedeelte
van het manufacturenmagazijn door het
vuur aangetast. Men slaagde er nog fn het,
huisraad en enkele bescheiden in veiligheid
te brengen, evenwel deelde het vuur zich
korten tijd later mede aan de naast gele
gen copieerinrichtinff van den heer van Goor
terwijl aan de achterzijde de vlammen over
sloegen op bet woonhuis van den landbou
wer Vierhoven. De brandweer slaagde er in
samenwerking met de intusschen ter plaatse
verschenen brandweer van Dwingelo en As
sen in, het huis van den landbouwer te be
houden, evenals twee daaraan grenzende
woonhuizen.
Het manufacturenmagazijn en de eopieer-
inrichting brandden echter geheel uit.
Slechts een gedeelte van den inventaris van
de copieerinrichting wist men te redden.
De schade wordt door verzekering gedekt,
üuüaai» ïaa dea biAöd is uJgi he.keflg»
