Arbeiders* en boerenlot
Vliegtuigen
boven ons land
NEUTRAAL ONDER DE
ENGELSCHE LAARS
Iodië's economische
toestand
Zijn Heilsofficieren
geestelijken
Granaat als
mcnschenrcddcr
Werkloozen en
sneeuwruimen
Weer legerkoks
aangehouden
Nederland tegen elke
militaire samenwerking
met België
Wordt Churchill
Soldaten mogen
zich ruimer bewegen
Eén Duitsche
Eerste Kamer
Vestigingseischen voor landbouwers bepleit
Postvluchten op Indië
minister van Defensie?
Tweede Kamer
gemeenschapsschool
r
Budget van arbeidersgezinnen
mag niet stijgen Echter geen
prijspolitiek ten koste van den
landbonw Voor en tegen
scheurplicht. De nood in den
tuinbouw. Komt er boter voor
den soldaat?
Gisteren waren in de Eerste Kamer aan
de orde de bcgrootingen van Economische
Zaken en van 't Landbouwcrisisfonds voor
1940.
De heer de la Bella (s.d.) vraagt: Moet
men de prijzen tuin of meer den vrijen loop
laten en de spiraalbeweging aanvaarden of
moeten maatregelen worden genomen, waar
door het arbeidersbudget vrij blijft van
verdere prijsstijgingen? „Versobering'' in
het algemeen heeft niet veel beteekenis.
Naast versobering moet men groote con
trole van de overheid aanvaarden. Men
moet, waar het kan, tot versobering komen:
er is uitbreiding van arbeidsmogelijkheid
door defensie-opdrachten en wij importee-
ren minder. Wij hebben nu reeds minder
koopkracht; er heeft dus reeds versobering
plaats. Ook hier is een spiraalbeweging,
kien zorge, dat de stijging van het arbci-
dershudget ophoudt: door verminderingen
van heffingen, aantasting van bedrijf-rescr-
ves desnoods door toeslagen. Dit is wel
duur, doch anders zal men honderden mil-
lioenen compensatie, aan bepaalde groepen
moeten geven.
Spr. ziet de eerste poging om organen op
economisch gebied te scheppen, niet groot
ongeduld tegemoet. Spr. bepleit behoorlijke
vertegenwoordiging van de werknemers, in
den ecouomischen raad.
Boerenbelangen.
De heer van Rappard (Iib.) bepleit de in
stelling van een afzonderlijk ministerie van
Landbouw; de georganiseerde landbouw
boude voet bij stuk. Spr. acht het billijk,
dat de regeering de richtprijzen der land
bouwproducten vaststelt, als zij de uitkom
sten van het jaar kent. Wordt de bieteu-
verbouw door den vastgestelden prijs gesti
muleerd (f 12.50 bijslag per 100 Kg.)? Spr.
betwijfelt dit; de minister heeft geen re
kening gehouden met de door drie centrale
landbouworganisaties overlegde gegevens.
De regeering zal een aantal zware var
kens uit de markt moeten nemen. De toe
stand van de gemengde bedrijven is treurig:
de melkprijzen zijn te laag.
De wensch leeft, dat de teeltrege-
ling voor kalveren en giggen wordt
opgeheven, wanneer zij tijdelijk
wordt afgeschaft, kan zij later weer
worden hersteld. Spr. hoopt, dat de
minister nimmer den scheurplicht
van grasland zal opleggen. Spr.
is van oordeel, dat wij de goede
richting uitgaan ten aanzien van
het verkrijgbaar stellen van boter
voor gemobiliseerden. Spr. betreurt,
dat geen toeslag zal worden gegeven
voor granen, die niet door de re
geering voor 2 September zijn
overgenomen.
De tuinbouwteeltregeling acht spr. van
groot economisch belang speciaal bepleit
spr. de belangen van de gemengde bedrij
ven. Hij betwijfelt, of de kleine bollenkwee-
kers met de regeling geholpen zijn. Men
passé een evenredige beperking toe op al
le bedrijven, waar tuinbouw wordt uitge
oefend boven drie hectare.
Het is juist, de uitvoering van de crisis
maatregelen niet in handen van de be-
drijfsgenooten te leggen. Spr. schrikt terug
voor een te ver doorgevoerde ordening; het
is nu niet de tijd het ontwerp-landbouw-
bedrijfsregelingwet te behandelen.
De heer Hiemstra (S.D.) is het op veel
punten eens met de landbouwpolitiek van
den minister.
De regeering schrome niet de prijzen zoo
te bepalen, dat de agrarische werkers een
redelijke belooning ontvangen: dit is nog
niet het geval in veehouderij en landbouw.
Men kome de veehouderij tegemoet door de
halveering van den toeslag op de kaas we
der op te heffen. Spr. juicht toe, dat de
noodzakelijke levensbehoeften geen invloed
zullen ondervinden van de prijsstijging,
doch dit mag niet ten koste van den land
bouw geschieden.
Spr. erkent de moeilijke positie
van den minister. Hij meent, dat het
goed zou zijn, wanneer wij een
landbouwministerie hadden.
Met genoegen heeft sp>. gelezen,
dat de minister overweegt den mi
litairen in plaats van margarine
boter te verstrekken. Tot welk re
sultaat heeft die overweging ge
leid?
Spr. hoopt, dat de minister niet zal na
laten den tuinbouw verder te helpen, in
dien dit noodig is.
Men onderzoeke voorts, hoeveel hectaren
voor scheuring in aanmerking komen.
Wij zullen tot herziening van de Pacht
wet moete komen, omdat het euvel van
te hooge pachten thans nog niet is uitge
sloten.
Ten aanzien van de positie der landar
beiders merkt spr. op, dat voorwaarde voor
de verhooeing der oogstprijzen had moe
ten zijn verhooging van het arbitraal vastge
stelde loon met 10%.
De minister verlate het systeem van af
keer van minimuni-loonen.
De minister stimuleere de instelling van
een landbouwraad.
Spr. bepleit het stellen van ves
tigingseischen voor landbouwers,
behoorlijke verzorging van den bo
dem is een groot belang voor ons
volk.
Vrees voor ontvolking van bet
lH^teland.
De heer Kom (ch.) waarschuwt tegen
de vlucht uit de agrarische naar de in-
dustrieëele streken.
Spr. acht het gelukkig, dat de regeering
onzen land- en tuinbouw staande heeft we
ten te houden, dank zij offers van de gehee-
le bevolking. Had zij dit niet gedaan, dan
zouden wij nu verhongeren.
Geldt de uitbreiding van het suikerbie
tenareaal slechts voor 1941? Kan een vol
doende toename met den te lagen garantie
prijs worden verkregen? Moet de verbouw
van consumtie-aardappelen niet gestimu
leerd worden door afschaffing van de teelt
heffing?
Waarom wordt de Nederlandsche toma
tensoep niet aan het leger verstrekt, doch
Italiaansche?
Geen levensruimte genoeg.
De heer Fleskens (r.k.)constateert, dat
de „levensruimte" op ons platteland zeer
gering is. Spr. heeft geen hooge verwachtin
gen van de met belligerenten gevoerde on
derhandelingen over den afzet onzer agra
rische producten, inzonderheid van den
boterexport naar Engeland.
Spr. vraagt of het leger niet meer kaas
kan eten en bepleit spoedige oprichting van
aardappelvlokkenfabriekcn. Spr. zegt, dat er
groote ongerustheid bestaat t.a.v. het voor
nemen de tuinbouwteeltvergunningen voor
bedrijven boven de 10 ha. in te trokken. Wil
de minister voorts den tuinbouwsteun ba
seeren op 100 pet. van de werkelijke kost
prijzen van thans?
Spr. dringt aan op zelfvoorziening ten aan
zien van de voedselvoorziening. Deze spre
ker acht het voorts onjuist, dat de land-
bouwconsulcnten zijn benoemd tot produc
tiecommissarissen, het ware beter geweest,
aldus de heer Fleskens, de geestelijke land
bouwcrisisorganisaties in te schakelen.
Nadat de heer ter Haar (c. h.) nog hulp
aan den middenstand bepleit heeft, wordt
de zitting tot heden verdaagd.
Pleidooi voor vrijst«llilig van mi
litairen dienst.
Vallen officieren van het Leger des Heils
onder de vrijstellingen, genoemd in het
dienstplichtbesluit?
De fdeeling voor de Geschillen van Be
stuur van den Ilaad van State, behandelde
een beroep van den officier van het Leger
des Heils Spiegclaar, wien de minister van
Defensie vrijstelling van militairen diénst-
op grond van het bekleeden van een geeste
lijk ambt (art, 26 dienstplichtbesluit) heeft
geweigerd.
Naar Mr. H. II. Stcneker uit Amsterdam,
die voor den appellant optrad, mededeelde,
heeft het Leger des Heils in Nederland 16
officieren in militairen dienst. Pleiter be
toogde, dat het Leger des Heils een belang
rijke overeenkomst vertoont met de kerk.
Het is een godsdienstig genootschap, dat met
de kerk in één lijn werkt. Er is verschil van
methode, doch in wezen zijn doel, grondslag
en middelen gelijk.
De positie van den officier besprekende,
legde pleiter er den nadruk op, dat diens po
sitie geheel anders is dan die van den Heils
soldaat. Zijn arbeid is gelijk aan dien van
den geestelijke en van den zendeling.
De Kroon zal later beslissen.
Een Britsch officier, die het bevel voert
over een kustbatterij in de Firth of Forth,
heeft gisteren een ongeladen honderd-ponds-
granaat laten afschieten voor den boeg van
een treiler, die men den wissen ondergang
in een mijnenveld tegemoet zag varen. Dit
sein deed den treiler stoppen, doch ongeluk
kig sprong de granaat bij het neerkomen op
het water terug, scheerde over enkele daken
drong door het dak van een fabriek en sloeg
daarna door twee kamers van een woon
huis. als gevolg waarvan een vrouw en een
kind licht gewond werden.
In een officieele verklaring wordt gezegd,
dat het snelle optreden van den batterij
commandant ongetwijfeld de bemanning
van den treiler van den ondergang heeft ge
red.
DUITSCHLAND ONTKENT.
Gelijk reeds is meegedeeld, is een Duitsch
vliegtuig, dat boven Friesland en Groningen
vloog, door een Nederlandsche vliegtuigpa
trouille onder vuur genomen en verjaagd
en is ook een vreemd vliegtuig van onbeken
de nationaliteit boven Den Helder en Scha-
gen gesignaleerd, hetwelk niettegenstaande
de duisternis van den grond af onder vuur is
genomen. Uit later ingekomen berichten
blijkt, dat gisteren in den loop van den dag
een viertal vliegtuigen van Duitsche natio
naliteit op verschillende punten aan den
rand van ons land. nl. bij Winterswijk, bij
Sittard, bij Middelburg, bij Terschelling en
een vijfde bij Zutfen zijn waargenomen.
Bij Terschelling werd op het in overtre
ding zijnde vliegtuig het vuur geopend.
Voorts werd een versoreid aantal vreemde
vliegtuigen gehoord, die onder dekking van
de duisternis over ons land vlogen. Niette
genstaande de duisternis is ook daarop op
een achttal plaatsen gevuurd. Van deze
vliegtuigen kon echter in die omstandighe
den en in verband met de groote hoogte,
waarop zij vlogen, de nationaliteit niet wor
den vastgesteld.
Zoowel te Londen als te Berlijn worden
door de regeering inlichtingen ingewon
nen nopens de nationaliteit der betrokken
vliegtuigen. Bovendien zal te Berlijn naar
aanleiding van de bovenvermelde geval
len van neutraliteitsschending door Duitsche
vliegtuigen een protest worden uitgebracht.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt:
De Nederlandsche regeeringspersdienst
heeft medegedeeld, dat Dinsdagmiddag bo
ven Leeuwarden op Nederlandsch gebied
een Duitsch vliegtuig waargenomen en
door een Nederlandsche vliegtuigpatrouille
achtervolgd en beschoten is. Volgens de
ter beschikking van de officieele Duitsche
instanties staande berichten is bij dit voor
val geen Duitsch vliegtuig betrokken.
Heirbij kan worden aangeteekend zoo
wordt ons van gezaghebbende zijde mede
gedeeld dat het in overtreding zijnde
vliegtuig ontwijfelbaar is herkend als van
Duitsche natonaüteit te zijn. De kenmer
ken dezer nationaliteit, zoowel als het type
Heinkel 3, zijn duidelijk herkend.
De zaak van alle kanten bekeken.
Bij het afdeelingsonderzoek der Twee
de Kamer van het wetsontwerp tot vast
stelling van de begrooting van inkomsten
en uitgaven van het werkloosheidssubsidie-
fonds voor 1940 werd de vraag gesteld,
zoo lezen wij in het verslag of de regee-
ring, gezien de moeilijkheden welke zich
onlangs hebben voorgedaan met betrekking
tot de sneeuwopruiniing, maatregelen wil
treffen ten einde te verzekeren, dat in den
vervolge in dergelijke gevallen het loon, het
welk aan tijdelijk te werk te stellen ge
steunde werkloozen moet worden betaald,
slechts ten laste van de gemeenten zal be
hoeven te worden gebracht, voor zoover dat
het aan dezen toekomende steunbedrag te
boven gaat.
Tal van min of meer bekende meeningen
werden naar voren gebracht. Vrij algemeen
was men echter Van oordeel, dat diende te
worden voorkomen, dat, gelijk thans het
geval is geweest, wrijving op dit gebied
tusschen het rijk en de gemeenten tot het
verwaarloozen van de betrokken belangen
leidt.
Onregelmatigheden te Zand-
voort.
Naar wij vernemen heeft de Zandvoortsche
recherche, in samenwerking niet de militai
re politie een uitgebreid onderzoek inge
steld, in verband met onregelmatigheden,
welke zouden gepleegd zijn bij de distributie
van levensmiddelen aan aldaar gelegerde
militairen.
Als gevolg hiervan zijn eenige koks. als
mede een inwoner van Zandvoort. die bij
deze zaak betrokken zouden zijn. aangehou
den. Zij zullen ter beschikking van de justi
tie worden gesteld.
In da Apollohal ta Amsterdam ia Woensdag
de Nationale Ford-tentoonstelling „1940" ge
opend. Een overzicht van de expositie.
BELGISCH BLAD HEEFT ONDER
HOUD MET OUDMINISTER PA
TIJN.
De Nederlandsche correspondent
van het Belgische blad „Metropole
heeft, naar de Msbd. verneemt, aan
oud-minister Patijn vragen gesteld
betreffende eventueele militaire sa
menwerking tusschen België en Ne
derland.
De heer Patijn antwoordde, dat voor zoo
ver hij weet het Nederlandsche standpunt
ten opzichte van dergelijke samenwerking
altijd negatief is geweest en nog is. Dit
vloeit in de eerste plaats voort uit techni
sche overwegingen van militairen aard,
doch daarover kan niet in het publiek ge
sproken worden.
Bij een eventueelen aanval, zoo ging de
heer Patijn verder door een of meerdere
machtige buren zouden Nederland en Bet-
•gië de handen vol hebben om zich te ver
dedigen. De vereenigde legers van Neder
land en België zouden sterker zijn dan elk
leger afzonderlijk genomen doch alleen
maar als een der grondgebieden zou gede-
couvreerd worden. Een wederkeerige ver
plichting om hulp bieden aan hpt land dat
het eerst wordt aangevallen zou meer na
deel dan voordeel brengen voor het andere
land. Verder zou elke militaire samenwer
king groote verandering moeten brengen in
de defensieve systemen die thans op eigen
nationale verdediging zijn ingericht. Ook in
een min of meer uitgebreide entente der
generale staven ziet Nederland een ernstige
hinderpaal.
Nederland vraagt niet alleen geen
militaire assistentie van België
maar in de gegeven omstandigheden
is het zelfs gekant tegen elke mili
taire samenwerking. Nederland en
België moeten er voor blijven zor
gen dat hun onafhankclijkheidspo-
litiek niet kan gewantrouwd wor
den.
Tk ben trouwens overtuigd aldus de lieer
Patijn dat België deze politiek met de
grootste loyalitcyt voert. Wat Nederland be
treft is deze politiek daar zelfs al een oude
traditie die van zelf spreekt.
Op de heenreis arriveerden gisteren
•de Emoe en de Reiger, resp. te Ban-
doeng en te Basra. ter\\ ij de Toren
valk op de terugreis Jodhpur be
reikte.
Drie oorlogsdiensten zouden on
der één hoofd komen.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat te Londen de stichting van een nieuwe
kabinetspost, een zoogenaamd ministerie v.
Defensie, opnieuw druk onder de regeerings-
aanhangers wordt besproken. De minister
van Defensie zou 't opperste gezag krijgen
over de drie oorlogsdiensten.
Daar men verwacht, dat de oorlog bij het
naderen van de lente in een beslissend sta
dium zal komen, krijgt naar U. P. meldt, de
beweging voor de stichting van een mini
sterie van Defensie steeds meer steun.
In sommige kringen is men van oordeel,
dat Winston Churchill de aangewezen man
voor deze post zou zijn.
De Duitsche pers na de Tede van
Chamberlain.
De gevolgen van den Engelschen overval
op de „Altmark" hielden ook gistermorgen
de Duitsche pers zeer sterk bezig. Engeland
heeft den piratenoorlog verklaard, schrijft
de „Lokal Anzeiger". Het Britsche geweld
moet regeeren, waar het ook reikt. De be
schaafde wereld staat voor een uitdaging
welke tot allen is gericht en allen bedreigt.
Wij Duitschers worden des te meer vastbe
raden. De dooden van de „Altmark" zullen
niet voor niets gestorven zijn. Wat doen
echter de andere volkeren? Zullen zij ook
tegenover de misdaad neutraal willen blij
ven? Een dergelijke neutraliteit eindigt on
der de Engelschc laars.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft:
De zinsnede van Chamberlain over „actieve
neutraliteit" stemt verdacht overeen met de
zinsneden van de Fransche pers, welke ge
zegd .heeft, dat een zuivere „passieve neu
traliteit" van de kleine landen op den duur
niet geduld kan worden. Het doel van En
geland en Frankrijk is de uitbreiding van
den oorlog in het Noorden. Actieve neutrali
teit, het woord is niet slecht, wanneer men
daaronder de actieve poging der groote en
kleine neutrale landen verstaat, hun neu
traliteit tegen overvallen van de westelijke
plutocratieën zelf te verdedigen.
Uoet&ol
BELGIË—NEDERLAND VERMOEDELIJK
TE ANTWERPEN.
Naar wij vernemen heeft de Koninklijke
Belgische Voetbalbond de noodige stappen
ondernomen bij de militaire overheid, ten
einde de mogelijkheid te onderzoeken of de
voetbalwedstrijd België—Nederland op 17
Maart a.s. in het stadion te Antwerpen zou
kunnen worden gespeeld.
Dit stadion is namelijk in gebruik geno
men door de militairen en wordt geheel ten
dienste der defensie aangewend, met uitzon
dering van het eigenlijke speelveld.
De onderhandelingen met de legerautori-
teiten zijn thans zoover gevorderd, dat vrij
wel als zeker mag worden aangenomen, dat
over enkele dagen het stadion ter beschik
king zal staan van den Koninklijken Belgi
schen Voetbalbond.
Geen versobering trn koste van de
volkswelvaart. Weer het zelfbe*
schikkinqsrecht" ter sprake.
De debatten over de Indische begrooting
werden gisteren in de Tweede Kamer voort
gezet. De heer van Poll (r.k.) zegt, dat een
volwaardig Indisch parlement op tal van
moeilijkheden stuit, omdat er vele volken
in Indië zijn. De bevolking mist voorts nog
alle begrip voor een vertegenwoordigend
stelsel. Het volk zoekt geen leiders, maar er
zijn leiders, die een volk achter zich zoe-
ken! Spr. beroept zich voorts op de onver
biddelijke leer van het Christendom. Het
economische probleem vraagt om een beter
wederzijdsch begrijpen, ook b.v. t.a.v. verso
bering. Als er niet gerookt werd in Neder
land, werd er f 110 millioen bespaard, maar
hoeveel werkloosheid en verarming zou
daartegenover staan? llationee.le ruilhandel
met het buitenland moet op den voorgrond
blijven staan; industrialisatie moet worden
bevorderd. Spr. bepleit tenslotte een In
disch welvaartsfonds, waarvoor Nederland
de gelden leent.
De heer Meyerink (a.r.) meent, dat IndiS
profijt, getrokken heeft van de huidige we.
reldverwarring, doch meent dat die peri
ode alle teekenen van een schijnwel
vaart vertoont. Spr. waarschuwt tegen
bezuiniging op de diensten voor de volks
welvaart. Spr. constateert nog, dat Indië's
politiek zeer gevoelig is, waaraan het stre
ven, dat zich in Britsch-Indië openbaarde,
wellicht niet vreemd is.
De Soc. Dem. spreker de heer van Gelde-
ren acht het een te star standpunt, vooib
dit jaar een sluitende begrooting te eischen,
Spr. waarschuwt tegen te hooge defensie
uitgaven. De volkshuishouding moet sterk
zijn. Spr. acht de nieuwe belastingen on
juist en toont met voorbeelden den econo-
mischen achteruitgang aan. De heer Bajet-
to (r.k.) is tegen de verwezenlijking van
een Indisch parlement; dit zou een stap na
der zijn tot de verscheuring van den band
IndiëNederland.
De laatste spreker, de heer Roestam Ef-
fendi (comm.) daartegen vindt, dat het In
dische volk aanspraak kan maken op zelf
beschikkingsrecht.
Vandaag komt de Kamer weer bijeen.
Echter... 'savonds op het appël
Naar liet Hsb. meldt, wordt thans aan de
gemobiliseerde ruimere bewegingsvrijheid,
verleend Hierdoor is het mogelijk gewor
den, dat militairen uit alle plaatsen van het
land des avonds kunnen vertrekken, en niet
meer zijn gebonden aan een bepaalde grens.
Zij dienen evenwel des avonds op de appèls
aanwezig te zijn.
Protest der katholieke bevolking,
Tegen het einde van het jaar 1938 en ini
de eerste weken van 1939 werd in alle ge
meenten van het regeeringsdistrict Münster,
waar, naast de katholieke volksscholen, ook
protestantsche volksscholen bestonden, door
de burgemeesters bijna gelijkluidende pro
clamaties uitgevaardigd betreffende de op
heffing der bestaande confessioneele scho
len en de oprichting van de zoogenaamde
gemeenschapsscholen.
Hiertegen hebben de katholieke inwoners
der betrokken gemeenten in grooten getale
geprotesteerd.
Verder werd op Zondag 26 Februari
1939, bij een stemming in alle katho
lieke kerken van het bisdom vastge
steld, dat in totaal 813.471 volwas
sen katholieken van het bisdom
Münster, gemiddeld 98.70 procent der
volwassen kerkbezoekers, hun goed
keuring hechtten aan den eisch:
„Wij verlangen de katholieke belij-
denisschool, waar de geheele schooi:
onderwijzeres, lesrooster en schoolboe
ken in alle vakken door den chris-
telijken geest wordt beheerscht."
Dit resultaat werd medegedeeld aan den
..Führer en rijkskanselier, aan den rijks-
stadhouder en minister-president in Prui
sen, generaal veldmaarschalk Goering, aan
den rijksminister voor wetenschap, opvoe
ding en onderwijs en aan andere bevoegde
autoriteiten.
Xog voordat een beslissing op de inge
brachte protesten was gegeven, werd op 1
April 1939 de opheffing van alle bestaande
confessioneele scholen en de oprichting van
gemeenschapsscholen doorgevoerd.
Toen werd een beslissing ontvangen dat
de eisch der bevolking was afgewezen. Het
bisschoppelijk ordinaraat van Münster merkt
volgens de Msb. op:
„Zou het blijvend onbereikbaar blijven,
dat de staat in de door hem ingerichte en
onderhouden scholen geen rekening zou
houden met de natuurlijke en wettige aan
spraken van de Duitsche katholieken op ka
tholieke belijdenisseholen, dan zou er met
alle geoorloofde middelen naar gestreefd
moeten worden, dat wij de vrijheid wee-
herkrijgen voor het oprichten en onderhou
den van particuliere volksscholen en hoo
gere scholen, waarin volgens de woorder
van Paus Pius XI de geheele school: on
derwijzers, lesrooster en schoolboeken
alle vakkpn door den christeliiken gees
wordt bebeersebt, zoodat de godsdienst i>
waarheid de basis en dp hpkroning is var
het geheele opvoedingswerk".
