Als Nederland
gaat verhuizen
feuilleton
vuren van Tohr
NEZO
DE SCHAT
Ons nieuwe
ui dz Uko-zitijn
Radioprogramma
door Edgar Rice Burroughs
Moge bet nooit zoover komen
Tweehonderdduizend
beddenzakken en
kussens noodig
Wij hebben deze week de ons op
een persconferentie verstrekte inte
ressante bijzonderehden over een
eventueele evacuatie gepubliceerd.
In aansluiting hierop kunnen wij
thans over huisvesting, verzorging
en verpleging der te evacueeren
personen moge het nooit zoover
komen! nog tal van belangwek
kende punten mededeelen.
Uitgebreide inenting- en vluch
telingenoorden een eisch.
Ruim een half millioen menschen,
afkomstig uit 100 gemeenten, zul
len verdeeld moeten worden over in
totaal 223 gemeenten, de zg. „vlucht
oorden", ressorteerende onder vijf
verschillende commissarissen Af
voer Burgerbevolking. Hierdoor kan
natuurlijk niet elke te ontruimen
gemeente intact blijven, doch moe
ten de bewoners over meerdere
vluchtoorden verdeeld. Het gezins
verband zal echter zooveel mogelijk
worden bewaard en daarnaast het
„buurt"verband.
De burgemeesters der vluchtplaatsen heb
ben den commissarissen na een telefoni-
schen oproep uitvoerig ingelicht over de
bergingscapaciteit, gesplitst naar onder
brenging in bewoonde en onbewoonde hui
zen, openbare gebouwen, schuren, fabrieken,
enz. De opname capaciteit blijkt gemiddeld
40 pet. van de bevolking in de vluchtoorden
te bedragen, hier en daar echter veel hoo-
ger. Ongetwijfeld zal de onderbrenging in
gezinnen, vooral bij langeren duur, bezwa
ren met zich meebrengen, doch barakken-
bouw is te kostbaar.
Intusschen werd een vervoersschema op
gemaakt door de directie van den étappe-
en verkeersdienst, (D.E.V.) dat dadelijk uit
voerbaar moest zijn.
Een overzicht kwam tot stand van
de verschillende gezindten en den
bevolkingsaard der betrokkenen,
(landbouwers, fabrieksarbeiders, fo
rensen, enz.) Voor zoover vervoer-
technische eischen zich hiertegen
De Schat in de Woestijn.
In de krant van vandaag vinden onze
lezers een nieuw feuilleton en wel „De
Schat in de Woestijn".
Het is zonder eenige overdrijving als
wij schrijven, dat dit verhaal wel bij uit
stek in den geest onzer feuilleton-lezers
zal vallen. Het is een spannende geschie
denis van avontuur na avontuur, beleefd
door een jong Engelschman.
Het geheel werd rijkelijk gedompeld in
een sfeer van romantiek en wij zjjn er
zeker van, dat jong en oud zich enkele
maanden ten volle zullen vergasten aan
dit bij uitstek smakelijk feuilleton menu.
FEUILLETON
door MALCOLM HOWES
HOOFDSTUK I.
Waarin Fortuna haar rad ronddraait.
Om tien uur, op een Octobermorgen een
stralenden, zonnigen morgen, na uren van
regen en felen wind kwam een jongeman
haastig het station te Londen uit en week uit
voor het verkeer en voor de plassen op zijn
Weg naar Victoria Street.
Plotseling deed een ongewoon schouwspel
hem stilstaan. Een optocht van „werkloozen"
slenterde vanuit Vauxhall Bridge Road de
Voornamere straat in. Aangezien ze toch
niets te doen hadden, bewogen de betoogers
zich slechts langzaam voort. De voetganger,
die juist uit het station was gekomen, mop
perde niet over het oponthoud; hij benutte
hit zelfs om een sigaret te rollen en op te
steken. De troep trok langs. Driehonderd
mannen waren samengekomen aan de zuid
zijde van de rivier en waren nu op weg om
zich bij andere contingenten op het Thomes
Embankment te voegen, vanweer eenige dui
zenden van hen door politieagenten Northum-
berland Avenu ingeloodst zouden worden,
over Trafalgar Square en zoo langs Lower
Regent Street en Piccadilly, naar Hyde Park,
Waar ze met heesche stemmen iederen volks
leider zouden toejuichen, die de schuld van
hun ellende op de regeering zou werpen.
Richard Royson bleef op het trottoir staan
Om naar hen te kijken.
Vervloekt zij de liefdadigheid we wil
len werk! zeiden de witte letters, die drei
gend afstaken op een breeden reep rood ka
toen, die door den troep demonstranten werd
meegedragen. Er lag een brutale kracht in
Dr. C. v. d. Berg, voorzitter der commissie,
welke voor de gezondheid der vluchtelingen
zal waken.
niet verzetten, is aan het voornemen
menschen van ongeveer gelijk ge-
rièhte religie en van denzelfden be
volkingsaard bij elkander onder te
brengen, gevolg gegeven.
Allen present?
Ook administratief technisch is alles tot in
de puntjes voor elkaar. Dank zij de bekwa
me voorlichting en medewerking van het
hoofd van de Inspectie voor de Bevolkings
registers, kwam een „voorschrift evacuatie"
tot stand.
Voor de te ontruimen gemeente zijn een
tweetal kaarten ingevoerd. De af te voeren
bevolking wordt ingedeeld in groepen van
ongeveer 50 personen onder een groepslei
der, terwijl over elke 20 groepen een hoofd
leider wordt aangewezen. Op een der kaar
ten staan vermeld de namen enz. der ge
leiders, die tot een hoofdgroep behooren,
terwijl de andere kaart de namen bevat van
de in een bepaalde groep ingedeelde perso
nen.
De kaarten zullen dus dienst kunnen doen
als a p p 11 ij s t. Bovendien wordt gebruik
gemaakt van de distributie-stamkaart, waar
op de indeeling van de bevolking in be
paalde categorieën staat aangegeven, ter
wijl deze distributiestamkaart tevens, bij af
wezigheid van een identiteitskaart als zoo
danig dienst moet doen.
In de vluchtoorden komen registratiekaar-
ten, welke na een eventueele evacuatie te
samen met de bovenomschreven kaarten als
„hulp-bevolkingsregister" kunnen dienst
doen.
Het Bureau Evacuatie ln Den Haag zal
als inlichtingenbureau voor alle geëvacu-
eerden fungeeren.
Geen bedden genoeg.
De burgemeesters der vluchtoorden, wier
toewijding moet worden geroemd, hebben
het nu al druk met de verzorging van hun
toekomstige onderdanen! Zij stellen een on
derzoek in naar legering, verwarming, kook
gelegenheid, ziekenverpleging, enz. Speciale
commissies van Voorbereidingen Ontvangst
zullen ook na de aankomst der vluchtelin
gen een belangrijke taak hebben.
Wat de legering betreft, is vastgesteld,
dat de bewoners der te ontruimen gebieden
ledige beddenzakken moeten meenemen, doch
het zal niet zoo gemakkelijk zijn, dit voor
schrift uit te voeren.
Daar in de nieuwe woonplaatsen
niet genoeg bedden zijn, moeten 200
duizend beddenzakken en hoofdkus
sens worden aangemaakt. Hiermede
is, indien men minimum eischen
stelt, een bedrag van rond 600.000
gulden gemoeid.
Een voorraad van 2800 ton stroo
voor het vullen der beddenzakken en
kussens zal ten allen tijde aanwezig
zijn.
Er zullen voorts ongeveer 2700 extra
kachels en 600 kookketels noodig zijn, doch
de handel kan daarin voorzien.
Gezondheid is een groote schat.
De oplossing der problemen, welke de
volksgezondheid raken, is opgedragen aan
een afzonderlijke subcommissie, onder lei
ding van den directeur-generaal van de
volksgezondheid, dr. C. van den Berg. De
burgemeesters van de te ontruimen plaat
sen beschikken over een lijst van de zieken
en gebrekkigen, die thuis worden verpleegd;
deze patiënten worden tegelijkertijd met de
overige personen vervoerd en zooveel moge
lijk weer bij particulieren opgenomen.
Van de patiënten in de ziekenhuizen zal
bij evacuatie een belangrijk deel der pa
tiënten kunnen worden ontslagen, zonder
dat zij in het vluchtoord weer opname in
een ziekenhuis behoeven. De andere zullen
worden ondergebracht in de ziekenhuizen
der vluchtoorden. Voor het vervoer van de
personen, waarvoor dikwijls zeer bijzondere
maatregelen, zooals vervoer in ambulance-
trein of ambulance-auto, zullen moeten wor
den genomen, wordt van ziekenhuis tot zie
kenhuis door de D.E.V. zorg gedragen.
Een zeer moeilijk vraagstuk is de ontvol
king van de gestichten, zooals sanatoria,
blinden- en krankzinnigengestichten. De
commissie is er in geslaagd om althans voor
inrichtingen als sanatoria enz. op zeer ge
schikte gebouwen beslag te leggen. Bij de
tehuizen voor ouden van dagen enz. zal men
zich echter moeten behelpen. De zorgen der
commissie omvatten 67 gestichten met onge
veer 4600 verpleegden.
Uitbreiding vaccinatie.
De gezondheidszorg in de vluchtoorden
heeft zeer verschillende aspecten.
In de eerste plaats moet aandacht wor
den geschonken aan zeker niet denkbeeldi
ge gevaren voor belangrijke verbreiding van
besmettelijke ziekten in de vluchtoorden.
Typhus en paratyphus a en b: zijn zeer
gevaarlijk bij de zeker minder goede hygië
nische toestanden, in combinatie met groote
opeenhooping van menschen: typhus en pa
ratyphus a en b.
De namen en adressen van veel bacillen
dragers zijn ter geneeskundige hoofdinspec
tie bekend. Zoowel de bacillendragers uit de
te evacueeren gebieden als die uit de vlucht
oorden, moeten worden geconcentreerd en
onder toezicht gesteld. De meesten van hen
zullen zich vrijwillig naar de hun aan te
wijzen plaatsen begeven, omdat ze weten,
dat ze gevaarlijke lieden zijn.
Voorts is van groot belang de vac
cinatie tegen typhus en paratyphus
a en b. De geneeskundige inspectie
is reeds bezig met de vrijwillige vac
cinatie op groote schaal in de rand
gemeenten der inundatie. Deze en
ting dient sterk uitgebreid te wor
den, ook in de aangewezen vlucht
oorden.
Ook op de gevaren van besmettelijke nek
kramp, kinderverlamming, diphtérie, maze
len (misschien wel de gevaarlijkste der be
smettelijke ziekten) tuberculose, enz. is men
bedacht
Tenslotte is een coördinatie van de nood
voorziening op ziekenhuisgebied bevorderd,
en werd aandacht geschonken aan de vraag
of voldoende doktoren en wijkverpleegsters
aanwezig zijn en de ziekenfondsen goed
functionneeren, terwijl in de de vluchtoor
den dépots werden gevormd van sera, vac
cins en de meest noodzakelijke geneesmid
delen.
Niet slechts aan het lichamelijk, doch ook
aan het geestelijk welzijn der vluchtelingen
is gedacht; hiervoor heeft zich op initiatief
van prof. Slotemaker de Bruine een speci
aal college gevormd.
ZATERDAG 2 MAART 1940.
Hilversum I. 1876 en 414,4 m.
VARA-Uitaending. 10.00—10.20 v.m. en
7.30—8.00 VPRO.
8.00 Belichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor arbeiders in de continu-bedrvjven.
12.15 Orgelspel.
12.45 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
1.00 Gramofoonmuziek.
2.00 Filmkwartiertje.
2.15 Zang en piano.
2.30 VARA-Strijkorkest en solist.
3.00 Reportage.
4.304.50 Vragenbus.
4.55 De Stem des Volks (afdeeling Den Haag),
het Residentie-orkest en solisten (opn.).
5.45 Filmland.
6.00 Orgelspel.
6.15 Uit de roode jeugdbeweging.
6.45 Kinderleesclub.
7.00 VARA-Kalender.
7.05 Felicitaties.
7.10 Politiek radiojournaal.
7.30 Cyclus „Hoe werkt de Kerk?"
8.00 Herhaling SOS-beriehten.
8.03 Berichten ANP.
8.15 Puzzleclub.
TARZAN en de
48.
Ahtea, de koningin van Tohr, keek Tarzan
dromerig aan. Enkele seconden tevoren had
ze niet aan zijn overwinning geloofd. Hij had
met het grootste gemak haar sterksten
krijgsman verslagen. Hoe moedig en sterk
was deze vreemdeling, die uit een heel andere
wereld kwam. En wat knap. „Voor het mo
ment zei Ahtea langzaam, „blijven jullie
allemaal in Tohr als gasten van Thtea."
„Worden we als gevangenen beschouwd?"
vroeg Tarzan. „Ik zei gasten," antwoordde
de koningin zacht, „en jullie bent vrij om te
gaan en de staan waar je wilt binnen de
muren van Tohr." „Ik voel niet veel voor
de manier, waarop ze zei: gasten," fluisterde
Perry, „en daarbij vertrouw ik die mooie dui
velin niet erg. Ze heeft het achter haar
mouw, zelfs al heeft het fraaie kleed, dat ze
draagt, in het geheel geen mouwen." „Ik
ben zo bang. Ze keek zo vernietigend naar
me", zei Janette met bevende stem.
De koningin stond van haar zetel op. „Nu
gaan jullie met me mee, dan zal ik je laten
zien, wat er gebeurt met hen, die mij mis
hagen; en jullie zult me mishagen met po
gingen te doen om de stad te verlaten
Mungo! Maak de zaal van Panta gereed.
Ahtea komt met gasten!"
8.30 „Sylvia"-Amusementsorkest en solist.
9.10 „Versterkt de VARA!", toespraak.
9.15 Radiotooneel.
9.30 Orgelspel.
10.00 En nu... Oké!
11.15 Berichten ANP.
11.25 VARA-Varia.
11.3012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum n. 301,5 m.
KRO-Ultzending. 4.00—5.00 HIRO.
8.00 Berichten ANP.
8.059.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
10.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-Melodisten en solist.
12.45 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
1.10 KRO-orkest.
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
2.45 Kinderuurtje.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.05 Theosofische causerie.
4.20 Gramofoonmuziek.
4.25 Causerie „De Handelsreiziger en -agent in
den storm van dezen tgd".
4.40 Gramofoonmuziek.
4.45 Causerie: „Dierenbescherming en Vivi
sectie-bestrijding".
5.00 KRO-Melodisten.
5.15 Filmpraatje.
<5È>
den zin. Menig toeschouwer, wiens toestand
b(jna even wanhopig was als die van de be
toogers, voelde het als een zweepslag.
Het had een dergelijke uitwerking op
Royson. Hij wendde, zich tamelijk abrubt om
en bereikte de minder drukke Buckingham
Palace Road. Zijn gezicht stond somber, of
schoon er een glimp van humor in zijn
blauwe oogen, Het opschrift op de banier
had hem geërgerd.
Het was afschuwelijk, dat hij op één lijn
zou staan met die voortsjokkende demon
stranten. Vier-en-twintig jaar, goed onder
wezen, een heer door geboorte en opvoeding,
een athleet, van zes voet en twee inch er
was inderdaad een breede kloof, die hem
scheidde van de liefdadigheid-verwenschers
van zoo-even, die zijn aalmoes hadden aan
genomen.
En toch, de woorden bleven hangen...
Terwijl hij voortliep werd hij ingehaald
door een afdeeling van de Garde, die met vlie
gend vaandel en daverende muziek op weg
was om de wacht voor het paleis te gaan
betrekken. Hij werd onweerstaanbaar aan
getrokken door de opgewekte klanken van de
militaire muziek en daar de colonne zich
voortbewoog langs den weg, dien hij uit
moest, sloot hij zich aan bij de menigte, die
het muziekkorps omstuwde.
Toen draaide de Fortuin haar rad!
Een paar paarden, voor een open rijtuig
gespannen, waren in een zijstraat tot stil
stand gebracht, tot de garde voorbij was ge
trokken. Ten opzichte van Royson stonden ze
aan den anderen kant van de straat met de
koppen naar hem toe. Maar hij keek toe
vallig dien kant op, en zijn ongewone lengte
stelde hem in staat te zien, dat beide paarden
tegelijk steigerden. Ze verrasten den koetsier
en hun sprong sleurde hem hals over kop van
den bok. Onmiddellijk ontstond een paniek
onder de menigte. Zij stoof weg voor de
kletterende, wilde hoeven alsof er 'n bom in
de buurt was ontploft. Twee korte woorden
van den bevelvoerenden officier deden de mu
ziek zwijgen en de colonne halthouden. De
paarden vlogen woest voorwaarts, bijna
over het vaandel en zijn drager. Een sergeant
met veel tegenwoordigheid van geest, greep
naar de losse teugels, die door de lucht
zwaaiden, maar ze ontglipten hem met een
slangachtige beweging. De volgende wilde
sprong bracht den disselboom in aanraking
met een lantarenpaal en beide braken. Toen
struikelde een van de dieren, wendde zich
half om, liep achteruit, zoodat twee van de
wielen in elkaar vastraakten.
Een dame, de eenige inzittende was bezig
eenige zware reisdekens af te werpen, die
haar in haar beweging hinderden, klaarblij
kelijk van plan om er uit te springen, maar
ze kreeg geen tijd meer. Het dichtsbijzijnde
achterwiel was reeds van den grond; het vol
gende oogenblik zou het rijtuig zijn omge
worpen, als Royson, door het toeval op de
juiste plaats gebracht, niet het achterwiel en
den rug van de kap had gegrepen en het ach
tergedeelte van de Victoria in veiligheid had
gebracht. Het was een schitterend staaltje van
lichaamskracht en tegenwoordigheid van
geest. Hij wierp het rijtuig eenvoudig een eind
achteruit. Maar dat was nog niet alles. Hij zag
zijn kans, greep de teugels en gaf de ver
schrikte paarden zoo'n ruk, dat een agent en
een soldaat in staat waren hen b(j den kop te
vatten. De koetsier, die gevallen was, kwam
nu aanhollen. Tegelijk met hem kwam een
heer in een bontjas. Royson stond op het
punt om zich om te keeren om te zien, hoe
het met de dame was, toen een kalme stem
zeide:
Goed gedaan, King Dick!
Het was de honorable John Seymour, een
oude schoolmakker van Royson, die zich als
vaandrig bij de afdeeling van de Garde be
vond, die sprak. Onbewegelijk als een beeld
en bijna even hulpeloos stond hij midden op
den weg met zijn linkerhand het vaandel
vasthoudend, en een getrokken sabel in zijn
rechter. Een schoolbijnaam vijf jaren geleden
slaat snel een brug, en de man, die daar net
op het lot had gescholden, glimlachte tegen
den schilderachtigen officier van de garde op
de oude, genadige manier, waarop de held van
het elftal zijn vereerder toestaat hem toe te
juichen. Maar hiermede eindigde deze we-
derkeerige erkenning meteen. De wacht
moest verder naar het St. James Paleis. De
trom klonk met nieuw vuur, de straat liep
langzamerhand leeg, en slechts een paar
nieuwsgierigen bleven achtér, die de bescha
digde Victoria en de sidderende paarden om
ringden. Het opnieuw losbarsten der muziek
deed de paarden weer opspringen, maar het
span was nu onder bedwang, want Royson
hield de teugels en de bemodderde koetsier
was in zijn woestheid bereid hen den nek om
te draaien.
Ik weet niet, wat hen bezielde, hijgde
hij tegen den agent. Ik heb ze nog nooit zoo
zien doen. Ze zijn in den regel zoo mak als
schapen.
Te vet, verklaarde de onbewogen politie
agent, geef ze meer werk en minder voer.
Hoe is je naam en adres? Dezen lantaarnpaal
hier moet je betalen. Cacalerie-charges in
Buckingham Palace Road kosten geld!
Het gehoor waardeerde dezen ambtelijken
humor en lachte. Maar Royson luisterde naar
5.30 KRO-Melodisten.
5.45 KRO-Naehtegaaltjes.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 Lezing „Bewijsperikelen in strafzaken",
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP, mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.
8.35 Gramofoonmuziek.
8.45 Radiotooneel met prijsvraag.
8.55 Gramofoonmuziek.
9.00 Pianovoordracht.
9.15 KRO-orkest.
9.45 Pianovoordracht.
10.00 Leden van het KRO-koor en het KRO-
orkest.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Causerie „Het onvergankelijke Rijk"
(met muzikale omlijsting).
11.1012.00 Gramofoonmuziek.
het ietwat levendiger gesprek, dat achter
hem gevoerd werd.
Hebt u zich ook bezeerd? riep de heer
met bontjas blijkbaar tegen de dame in de
Victoria. Zijn zorgvuldige uitspraak verried
den vreemdeling.
In het geheel niet, dank u, luidde het
antwoord.
De stem was helder, welluidend, beschaafd
en had een bepaald koelen klank. De twee
laatste woorden beteekenden eigenlijk: dat ia
ook uw schuld niet!
Maar waarom bent u er in 's hemels
naam niet uitgesprongen, toen ik het u toe
riep? vroeg de man.
Omdat u uw helft van de deken over
m(jn voeten gooide en me zoo verhinderde om
het te doen.
Heb ik dat gedaan? Ach Gott! Denkt u
dan, dat ik u in den steek liet
Neen, neen. Dat bedoel ik niet, Baror
von Kerber. Het was een ongeluk en u dacht
natuurlijk, dat ik uw voorbeeld zou volgen.
Ik probeerde tweemaal er uit te springen,
maar ik verloor beide keeren mijn evenwicht.
We hebben geen reden om elkaar de schuld
te geven. Ik geloof, dat Sponge niet oplette.
Maar laten we liever dezen heer bedanken,
die op een wonderbaarlijke manier, die me
nog niet geheel duidelijk is, verdere ongeluk
ken voorkomen heeft.
Goed. Maar vertelt u mjj eerst: zullen
we een huurrijtuig nemen of verder gaan met
den trein
O, in ieder geval met een rijtuig.
De paarden stonden nu zoo rustig, dat Boy-
son de teugels aan den koetsier overhandig
de, die de strengen onderzocht. Toen kon h(j
zich omkeeren om naar de dame te kijken.
Hij zag, dat ze jong en knap was, maar het
zware bont, dat ze droeg, verborg haar half
gezicht en het feit, dat zjjn eigen kleeren
rafelig en armoedig waren, terwijl zijn han
den en overjas met modder van de wielen
waren bedekt, hielpen hem niet, om de ver
legenheid, die hij altijd tegenover dames hacn
te overwinnen.
Maar de jongedame scheen ook verlegen.
Ik weet niet, hoe ik u bedanken moet,
3tamelde ze, en hij ontdekte, dat ze prachtige
bruine oogen had. Ik geloof dat u mijn
leven gered hebt, ik ben er zelfs zeker van.
Wilt u komen komen aan het adres,
dat ik u geven zal. Mr. Fenshawe zal er bij
zonder op gesteld zijn om u voor uw
hulp te bedanken.
(Wordt vervolgd..)
