dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
onderhandelingen
Bom ontploft op
Zweden als
bemiddelaar
Naar een B RIT S C H
overwicht in de lucht
Schiermonnikoog
Heinkel'Vliegtuig
neergeschoten
Russisch-
Finsche
Moskou stelt zeer
zware eischen
Italiaansch schip
gebombardeerd
ONGERUSTHEID
over s.s. „VECHT"
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON SO (2 LIJNEN) v
V R IJ D A G
8 MAART 1940
68e JAARG. No. 8869
Drie mannen gedood
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Amerika's zakenleven
ontwricht
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml). HoQandi Noorderkwartier N.V. te Deo Helder
De Berlingske Tidende brengt, vol
gens U. P. een opvallend bericht alt
Stockholm, waarvan echter geen of-
ficieele bevestiging is te verkrijgen.
Het blad meldt namelijk, dat het uit
betrouwbare bron heeft vernomen,
dat in de Zweedsche hoofdstad op
het oogenblik vredesonderhandelin
gen tusschen Finland en Rusland
aan den gang zijn. Van Finsche zij
de zou hieraan worden deelgenomen
door den Finschen gezant ln Stock
holm, den vroegeren minister Erkko,
en een vertegenwoordiger van Man-
nerheim, namelijk generaal Rosen-
broyer, alsmede de bekende vroegere
onderhandelaar in Moskou, Paasi-
kivi. Van Russische zijde zou mada
me Kollontay, de Russische gezante
ln Zweden, als onderhandelaarster
optreden. Bovendien zouden het
Zweedsche ministerie van buiten-
landsche zaken en een vertegenwoor
diger van de Duitsche regeering, na
melijk Perschef Dietrich, aan de be
sprekingen deelnemen. Dit wordt uit
Berlijn ontkent. De bekende Zweed
sche industrieel Wennergren zou
eveneens tegenwoordig zijn.
Ook gaan geruchten over een zwaar Rus
sisch ultimatum, aan Finland, dat in den
komenden nacht afloopt. Het Fransche blad
„Paris Soir" weet te vertellen, dat Zweden
bij de overhandiging der Moskovitische ei
schen zijn bemiddeling heeft verleend.
Acht dagen geleden, zoo meldt het blad,
kwam de Finsche minister van buitenland-
sche zaken terug uit Stockholm, waarheen
de Zweedsche regeering hem had uitgenoo-
digd. Hij kwam echter niet alleen. Hij was
.Vergezeld van een bijzonderen vertegenwoor
diger van koning Gustaaf. Zoodra minister
Tanner in Helsinki was aangekomen, werd
de ministerraad voltallig bijeengeroepen ten
huize van Ritti, den ministerpresident. Tan
ner nam terstond het woord. „Ik deel U me
de," zoo verklaarde hij, „dat Zweden, op ver
zoek van Rusland, als bemiddelaar tusschen
onze beide landen heeft willen optreden.
Zijn vertegenwoordiger zal u de voorstellen
Van Moskou overbrengen".
Hierop werd het woord gegeven aan den
Zweedschen afgezant, die de ministers in
kennis stelde van de Russische vredesvoor
waarden. In het kort komen die voorwaar
den hierop neer:
Finland zal aan de S'ovJet-UnTe
de geheele landengte van Karelie,
met inbegrip van Viborg afstaan.
2. Finland zal aan de Sovjetunie
het geheele gebied ten Noordoosten
van het Ladoga-meer met inbegrip
.van Sortavala afstaan.
3. Finland zal aan de Sovjetunie
het noordelijke deel van Lapland
met inbegrip van Petsamo afstaan.
4. Finland zal aan de Sovjetunie
de basis Hangoe en het geheele
schiereiland van dien naam afstaan..
De Zweedsche regeering heeft van de
Sovjetregeering een termijn van tien dagen
gekregen om over een vredesverdrag tus
schen beide landen te onderhandelen. De
termijn loopt af in den nacht van Vrijdag
8 op Zaterdag 9 Maart.
Officieel wordt uit Helsinki gemeld, dat
c* Finsche regeering ter kennis is gekomen,
dat de Sovjet Unie voornemens zou zijn
•An Finland eischen te siellen, die verder
Fingen dan die van het vorige najaar. Over
de bijzonderheden van deze eischen zijn tot
dusver geen berichten ontvangen. Later
werd per radio bekend gemaakt, dat ver
gaande eischen worden gesteld.
Dat Duitschland een zekere druk op zijn
Russischen vriend uitoefent is wel zeker.
Eerlijn heeft er alle belang bij, dat dit voor
Duitschland schadelijke krijgsbedrijf in
het Hooge Noorden zoo spoedig mogelijk
Wordt beëindigd en hiervan kan Helsinki
mogelijk profiteeren om de eischen meer
gematigd te krijgen.
Maar... waar Duitschland belang bij
heeft, werken de geallieerden juist tegen en
men kan in elk geval verwachten, dat Lon
den en Parijs zij het zijdelings, ook wel
®en duit in het zakje doen.
Men mompelt reeds, dat Engeland aan
MEVROUW KOLLANTAY,
de Russische gezante te Stockholm.
Finland een hulpleger van 100.000 goed ge
schoolde en bewapende mannen heeft toege
zegd.
In diplomatieke kringen te Helsinki werd
gisteravond het bericht over een Russische
stap te Sockholm en over eventueele bemid
deling van Zweden in het Finsch-Rusei-
sche conflict, op den grondslag van nieuwe
concessies van de zijde van Finland, druk
besproken.
De commentaren hebben bijna uit
sluitend betrekking op het feit, dat
het te Helsinki gepubliceerde com
muniqué preciseert, dat de Russi
sche eischen verder gaan dan die,
welke bij de laatste onderhandelin
gen gesteld zijn. Men doet uitko
men, dat de regeering van Finland
het aan den eenen kant heeft over
Zweedsche interventie, cn aan den
anderen kant reeds thans duidelijk
maakt, dat de Finsche openbare
meening niet zou kunnen begrijpen,
dat deze eischen als grondslag voor
onderhandelingen worden genomen.
Men begrijpt, dat bij den huidigen
staat van zaken de Finsche regee
ring zich, zoolang de officieele on
derhandelingen duren, uiterst zwijg
zaam toont en het onderwerp der
besprekingen nog niet ter kennis
van de Finsche bevolking brengt.
De openbare meening, zoo kan men con-
stateeren, oordeelt, dat het weinige succes,
dat de Russen in deze oorlogsrrfaanden heb
ben behaald, concessies, welke niet ver-
eenigbaar zijn met de onafhankelijkheid
des lands, verre van rechtvaardigen.
Engeland* luchtvaartbegrooting
grooter dan ooit.
In het Britsche Lagerhuis heeft
gisteren de minister voor luchtvaart
Kingsley Wood, zijn begrooting in-
ge diend, welke de grootste is welke
Engeland sedert de oprichting van
dit ministerie heeft gekend. Om re
denen van 's-lands veiligheid werd
de begrooting nominaal ingediend.
De minister zeide o.a., dat de lucht
macht moet worden uitgebreid tot
een overwicht in de lucht zal be
staan.
De minister deelde verder mede, dat de
Britsche luchtmacht in Frankrijk reeds
meer dan 1.000 vluchten heeft gemaakt, bij
dag en bij nacht, tot ver in het vijandelijke
land. De samenwerking met de Fransche
luchtmacht is zeer goed.
Sprekende over de marine-luchtmacht
zeide de minister, dat een enkel comman
do thans reeds 100.000 man telt, de sterkte
van de geheele luchtmacht een jaar gele
den. De afdeeling gevechtsvliegtuigen, wel
ke verantwoordelijk is voor de verdediging
van het Vereenigd Koningrijk, heeft zijn
activiteit uitgestrekt tot de bewaking van
de kust, bescherming van convooien, de
visschersvloot en van de neutrale scheep
vaart. Zonder een enkel verlies van eigen
vliegtuigen zijn 40 Duitsche toestellen om
laag gehaald aan de kust. terwijl talrijke
toestellen niet meer naar huis konden terug
keeren.
Over de convooien deelde de minister me
de, dat 700 convooien met succes door de
luchtmacht werden geëscorteerd. Meer dan
honderd vijandelijke duikbooten werden ge
zien en meer dan zestig aanvallen zijn ge
daan. Nog nooit heeft een zoo nauwe sa
menwerking bestaan tusschen vloot en
luchtmacht.
In Canada, Australië en Nieuw Zee
land zijn opleidingen voor vliegers
in het leven geroepen, welke per
jaar 20.000 vliegers en 30.000 andere
leden van de bemanning kunnen
opleiden.
Productie verdubbeld.
Iedere maand worden nieuwe toestellen
geleverd en verscheidene nieuwe fabrieken
worden in dienst gesteld, terwijl nog tal
rijke nieuwe fabrieken worden gebouwd. In
het afgeloopen jaar is de productie ver
dubbeld. De gevechtskracht van de Britsche
luchtmacht is in het afgeloopen jaar ver
dubbeld. Duitschland heeft ongetwijfeld
een sterke en machtige luchtvloot en in
dien een aanval van den vijand komt, dan
zal deze niet zonder verliezen aan men-
schenlevens en materieel worden afgesla
gen. Geen organisatie van de luchtverdedi
ging kan ooit een ondoordringbare barrière
maken. Indien een aanval wordt gedaan,
dan zal aanzienlijke schade worden aan
gericht, doch wij twijfelen niet, dat ons
Het was een boei, meenden zij.
Op de fiets werd de bom naar
huis vervoerd!
Door een onbegrijpelijke onvoorzichtigheid
is gisteren op Schiermonnikoog een bom ge
ëxplodeerd, waarbij drie personen zijn ge
dood.
Eergisteren ontdekten drie bewopers van
het eiland, de ongeveer veertigjarige F.
Bandstra, R. Visser en A. van Dijk, beiden
omstreeks 30 jaar, langs het strand een
vliegtuigbom. Zij wisten niet welk gevaar
lijk voorwerp zij hadden gevonden. Men
plaatste het achterop de fiets van een der
mannen en transporteerde het op deze wijze
naar het huis van Van Dijk,
Deze deponeerde het voorwerp in den
tuin, daar hij het voor een boei aanzag en
begaf zich eerst later naar den burgemees
ter om dezen van zijn vondst te verwittigen.
De burgemeester ging daarop met Van Dijk
naar de woning om het gevonden voorwerp
in oogenschouw te nemen. Hij ried van Dijk
aan er vooral voorzichtig mee te zijn, zeg
gende: „Wees maar voorzichtig, je kunt
nooit weten, wat het is."
Ondanks deze duidelijke waarschu
wing besloot van Dijk des middags
om vier uur het voorwerp te demon-
teeren. Nadat hij van een monteur
van de electriciteitsvoorziening, wel
ke nabij zijn woning is gelegen, een
schroevendraaier had geleend en zelf
een moersleutel te voorschijn had
gehaald, toog hij aan het werk.
Bandsfra en Visser, die op korten
afstand van het huis van Van Dijk
wonen de tuinen achter de wonin
gen hebben hier een gemeenschappe
lijk pad kwamen toevallig eens
buurten en zagen van Dijk bezig met
iets uit elkaar te halen. Belangstel
lend bleven zij toekijken.
Er was een half uur verstreken, toen van
Dijfk de ontsteking van het projectiel los
werkte. Het zelfde oogenblik deed zich een
een ontploffing hooren, welke tot ver in
den omtrek was waar te nemen en het
ergste deed vreezen. Onmiddellijk kwamen
de zoon van den burgemeester, die zich op
korten afstand bevond, en de vrouw van
van Dijk uit het voorhuis naar den tuin
snellen, om te zien wat er eigenlijk was
geschied.
EEN VERSCHRIKKELIJK TAFEREEL.
Zij ontwaarden een verschrikkelijk
tafereel. Zwaar bloedend vonden zij
hier drie mannen liggen, wien al
len de beenen waren afgerukt. Luid
keels schreeuwde de vrouw om,
hulp. Van alle kanten kwam men
toegeschoten. Men waarschuwde ter
stond den geneesheer van het ei
land. dokter Berghuis, die zich met
een verpleegster naar de plaats
van de ramp spoedde. Zoo goed en
zoo kwaad als de toestand der ge
troffenen het mogelijk maakte, ver
leende men hun de eerste hulp.
Het beschikbare verband bleek even
wel niet toereikend, weshalve men
zijn toevlucht nam tot lakens van
het nabijgelegen hotel v. d. Werff.
De ongeveer 40-jarige F. Bandstra was be
halve door het verlies van beide beenen ook
nog zeer ernstig aan de buik verwond. Hij
was op slag dood.
De omstreeks 30-jarige R. Visscher die.
gelijk gezegd eveneens beide beenen had
verloren had bovendien een diepe wonde
in het hoofd nabij een oog. Men trof hem
bewusteloos aan.
De derde getroffene, de 30-jarige A. van
Dijk, die het projectiel onder handen had,
had gqen verdere verwondingen, dan het
Vice-admiraal Jolles
woonde aan boord van
een der marinevaartui
gen het bergingswerk
bij van de gezonken „O.
11" in de haven van
Den Helder.
volk een gelijke moed zal toonen, als ande
re volken onlangs hebben getoond. Boven
dien kunnen we de verzekering geven, dat
de sterke luchtverdedigingsorganisatie, wel
ke is opgericht, den vijand zware verliezen
zal toebrengen en dat onze bombardements
vliegtuigen klaar en in staat zijn om hard
toe te slaan, dikwijls toe te slaan en
voortdurend toe te slaan.
Britsche verkenners reeds bij
Helgoland teruggedreven?
Gistermiddag is voor de kust bij Aber-
deen een Duitsch Heinkel vliegtuig door
Britsche Spitfire vliegtuigen neergeschoten
van een hoogte van 8000 meter. De Spitfire
toestellen waren op patrouille, toen zij het
Heinkeltoestel zagen en het achtereenvol
gens aanvielen. De Britten cirkelden vijf
minuten boven de plaats, waar het vlieg
tuig in zee was gestort en wachtten tot het
zonk.
Verkenningsvluchten.
Britsche vliegtuigen zijn, volgens Reuter
in den vorigen nacht onder meer boven
Hamburg, Bremen, Hannover, Cuxhaven en
Wilhelmshaven geweest. Herhaaldelijk kwa
men zoeklichten, meestal van blauwe kleur,
in actie. Te Bremen vuurden afweerkanon-
nen, doch vliegtuigen stegen niet op.
Alle Britsche toestellen zijn teruggekeerd.
Naar aanleiding van deze Britsche mede-,
deeling deelt het Duitsche Nieuws Bureau
mede, dat uit de inlichtingen, die in be
voegde Duitsche kringen zijn ingewonnen,
blijkt, dat een Britsch vliegtuig inderdaad
boven den uitersten noordelijken hoek van
Duitschland geweest is. om daarna ter hoog
te van Flensburg om te keeren en in weste
lijke richting weder te verdwijnen. Een an
der vliegtuig is ook bij Norden, dus in den
uitersten N.W. hoek van Duitschland, even
boven de Duitsche kust geweest.
Alle andere vliegtuigen zijn reeds in de
buurt van Helgoland teruggedreven.
Ook de Duitsche luchtmacht is op verken
ning geweest boven vijandelijk gebied. Het
opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt hierover bekend:
Het lucht wapen zette de verkennigs vluch
ten naar Engeland voort.
Van het Westelijk front.
Van het Westelijk front meldt het Duit
sche legerbericht; „Geen gebeurtenissen van
beteekenis".
De Fransche legerleiding deelt echter me
de:
„Opmerkelijke activiteit van Fransche en
Duitsche patrouilles op de oostelijke hellin
gen van de Vogezen".
GEHEEL IN VLAMMEN.
Gisteravond is het 5333 ton metende Itali-
aansche schip de „Amelia Laura" op de
Noordzee slachtoffer geworden van een he
vig luchtbombardement. Het schip stond
weldra in lichter laaie Een ander Italiaansch
schip, de „Titania" ontving de noodseinen
en spoedde zich naar zijn landgenoot. Of de
„Tifania"-bemanning er in geslaagd is de
schipbreukelingen te redden, is nog niet be
kend.
verlies van beide beenen. Hij was geheel bij
kennis en zei nog tegen zijn broer, die in
middels ook op de plaats van de ontploffing
was verschenen, „ik heb nu wat raars uit
gehaald".
Helaas zhn ook Visser en van Dijk in den
loop van den avond bezweken. De bom had
verder geen schade van beteekenis aange
richt. slechts zijn hier en daar eenige rui
ten kapot geslagen.
Aan doodsgevaar ontsnapt.
Gisteren heeft de heer Boersma op het
strand van Schiermonnikoog een tweede
vliegtuigbom gevonden. Hij nam deze mee
naar zijn woning, waar zijn beide zoons het
projectiel hebben gedemonteerd. Gelukkig
hebben zich hierbij geen ongelukken voorge
daan.
Verwachting: Koude ochtend,
later zelfde temperatuur
als gisteren, meest zwaar
bewolkt, tegen den avond
geheel bedekt, geen neer
slag van beteekenis, zwak
ke tot matige naar Zuid
west krimpende wind.
WRAKHOUT OP DE NOORDZEE
GEVONDEN?
TWEE EN TWINTIG MAN AAN BOORD.
Niet slechts over het lot van l^et Ne-
derlandsche s.s. „Grutto" (zie elders
in dit blad), doch ook over het s.s.
„Vecht" heerscht thans groote on
gerustheid.
Een visscher uit Breskens heeft n.1.
aan een Nederlandsch patrouillevaar
tuig medegedeeld, dat hij op zee
wrakhout heeft aangetroffen, dat,
volgens zijn meening, afkomstig
moet zijn van het s.s. „Vecht", van
de Mij. „Houtvaart".
De „Vecht", een s.s. van ruim 2000 ton,
gebouwd in 1917, is, aldus het Hdbld., in den
nacht van Woensdag op Donderdag om
twaalf uur uit Roterdam vertrokken. Het
schip had Schouwenbank reeds moeten pas-
seeren, doch er is geen enkel bericht van de
„Vecht" ontvangen.
Gezagvoerder van het schip is kapitein
Smit. De bemanning bestaat in het geheel uit
22 personen.
Naar de positie van het schip wordt thans
een nader onderzoek ingesteld.
Eenige nadere mededeelingen dan de vis-
sther verstrekt heeft, zijn tot nu toe niet be
kend geworden.
Er heerscht groote ongerustreid omtrent
het lot van het schip.
Het denkbeeld, dat de V.S. ter
zijde staan en veel geld verdie
nen is onzin.
Bij zijn terugkeer te Londen heeft de Ame-
rikaansche ambassadeur Kennedy. aan de
pers verklaard, dat hij in de twee en een
halve maand, welke hij in de Vereenigde
Staten heeft vertoefd, niemand heeft ge
sproken, die meende, dat de oorlog niet
werkelijk was. De menschen begrijpen het
niet, doch dit wil niet zeggen, dat zij njet
denken dat het ernstig is. De werisch om
buiten den oorlog te blijven is zeer sterk en
des te sterker omdat de menschen den oor
log nu deze voortduurt steeds minder gaan
begrijpen. Kennedy voegde hieraan toe. dat
de wensch om buiten den oorlog te blijven
bovendien nog versterkt is door het aanhou
den van schepen cn de censuur op de post.
Het tot zinken brengen van neutrale sche
pen maakt wel indruk op het Amerikaan-
sche volk. doch het zal geen aanleiding zijn
dat Amerika zal wenschen deel te nemen
aan den oorlog.
Op de vraag of in de Vereenigde
Staten een hkusse merkbaar was
tengevolge van den oorlog, zeide
Kennedy: „In tegendeel. Het denk
beeld, dat Amerika terzijde staat en
veel geld verdient is onzin. De ont
wrichting van den handel en het za
kenleven is zeer ernstig."
Tenslotte zeide Kennedy, dat Sumner
Welles vermoedelijk Zondag met een speci
aal vliegtuig naar Londen zal komen. Op
vragen omtrent de reis van Welles zeide
Kennedy, dat hij hierom tien t niets kon zeg
gen.
