Commandant Callenfels herdenkt gevallen kameraden kousen Het schaakspel der grooten £tadinieuw4 Onbekende Slachtoffers der O 11 begraven voorwerpen Komt U ook Donderdagavond Dinsdag 12 Maart 1940 Tweede Blad Overal groote belangstelling Generaal Winkelman Den Helder in in de Keizerstraat Hedenavond Taptoe Natuurhistorisch Museum Prins Bernhard bij de fam. Logmans Ontwerp slagkruisers deze week naar Indië De fietser en de vee-auto Dc aansluitingskosten van de HRCO Burgerlijke Stand van Den Helder In memoriam Op het uur van de teraardebestelling Maandagmiddag is te Enschede het stoffe lijk overschot ter aarde besteld van den bij de ramp van H. Ms. „O 11" omgekomen sergeant-telegrafist F. W. J. Steenvoort. Van de zijde der bevolking bestond voor deze plichtigheid buitengewone belangstelling. In dichte rijen stonden de menschen langs den weg opgesteld. Vooral in de omgeving van de rouwkapel van het ziekenhuis aan de Veenstraat was de belangstelling groot. Om ongeveer kwart over twee werd de kist, gedekt door de Ne- derlandsche vlag en de marinepet van den overledene, uitgedragen. Onder het groot aantal kransen, dat werd meegevoerd, waren er van officieren en manschappen der Ko ninklijke Marine, van bemanning „O 11", be manning „O. 22", opvarenden „O. 23", bureau Wijsmuller, Vereeniging van Marine-onder officieren en van vele anderen. Om drie uur kwam de stoet bij de Gro- nauschestraat aan. Daar was eveneens een groot aantal belangstellenden, onder wie zich de burgemeester, de heer J. J. G. E. Rückert, bevond. Hier hebben gesproken de sergeant-tele grafist G. Jacobs als vriend, de burgemees ter, namens het gemeentebestuur, en ten slotte de commandant van de O. 11, luit. ter zee 2e klasse F. W. A. Goossens. Hij schetste met bewogen stem hoe Steenvoort gestorven was bij de uitvoering van de laatste order, welke hij had ontvangen. Wat hij deed, was voldoende om de anderen te laten ontsnap pen. Hij was tot het laatst op post, deed zijn plicht tot het uiterste en is een voorbeeld voor allen, op wie wij in deze moeilijke tijden moeten kunnen rekenen. De heer Goossens sprak woorden van dank namens de marine en het vaderland, waarbij hy ook betrok sergeant Logmans en koks maat Postma. Een oom van den overledene, de heer F. Z&ndstra, heeft voor de belangstelling be dankt. Te Huizum. Te Huizum is onder buitengewoon groote belangstelling ter aarde besteld het stoffe lijk overschot van den koksmaat Oebel Postma. Nadat in de Gereformeerde Kerk te Hui zum ds. W. H. den Houting in besloten kring een eenvoudigen doch treffenden lijkdienst had gehouden, vertrok de stoet naar de be graafplaats. Achter den lijkwagen volgde een deputatie van den Onderzeedienst, bestaande uit den officier M. S. D. 2e klasse, D. Bos, een korporaal en drie matrozen. Op de be graafplaats voegden zich hierbij overste G. M. Fey, hoofdofficier M.S.D. 2e klasse, ver tegenwoordiger van den minister van Defen sie, en luitenant ter zee le klasse Kooreman, die den opperbevelhebber van land- en zee macht en den vice-admiraal vertegenwoor digde. Verder merkten we onder de honder den belangstellenden op den burgemeester der gemeente Leeuwarderadeel, jhr. Hora Siccama. De kist was met tal van bloem stukken bedekt, o.a. van officieren, onder officieren en manschappen van de Konink lijke Marine en den Onderzeedienst, de man schappen van de O. 11, de bemanningen van de O. 22 en O 23 en van het kokspersoneel bij den Onderzeedienst. Luitenant Bos, die den commandant van den Onderzeedienst te Den Helder vertegen woordigde, getuigde aan de groeve van de groote vriendschap, welke Postma gedurende zijn diensttijd bij de marine heeft ondervon den en betoond. In denzelfden geest sprak kwartiermeester De Leeuw. Als laatste spre ker bracht ds. Houting dank aan H. M. de Koningin voor Haar deelneming. Deze deel neming, aldus spr., is de familie tot zeer grooten troost en steun geweest. Tevens dankte spr. den minister van Defensie, den opperbevelhebber van land- en zeemacht en allen, die zoo treffende bewijzen van belang stelling gaven. Te Nieuw-Helvoet. Ten slotte is te Nieuw-Helvoet met mili taire eer het stoffelijk overschot van den sergeant-torpedomaker G. L. Logmans aan den schoot der aarde toevertrouwd. Vooral van militaire zijde waren vele ver tegenwoordigers bij de begrafenis in deze oude marinestad aanwezig. In den stoet lie pen voorop twee tamboers en twee pijpers, een vuurpeloton van acht mariniers eerste klasse, vier slippendragers-onderofficieren en acht matrozen. Aan de groeve waren o.m. aanwezig de luit.-kolonel der mariniers F. Lugt, die den minister van Defensie vertegenwoordigde, luit .ter zee le klasse Kruys, namens den chef van denmarinestaf, luit. ter zee le klasse F. B. Veenstra, als vertegenwoordiger van den commandant van de marine te Den Helder, luitenant ter zee 2e klasse T. Stein- metz, die de bemanning van de O. 11 verte genwoordigde. Hij was vergezeld van drie onderofficieren en een korporaal, allen ge redden van de O. 11. Ook de burgemeester van Nieuw-Helvoet. de heer F. W. van Driel, was aanwezig, evenals ftverste Thijsse, com mandant van het kantonnement Hellevoet- sluis, en vele minderen. Het woord werd gevoerd door luitenant kolonel F. Lugt, die namens den minister van Defensie sprak, en woorden van troost richtte tot de familieleden van den over ledene. Namens de bemanning van de O. 11 sprak de luitenant ter zee Steinmetz, waarna nog achtereenvolgens een matroos van de O. 11, de adjudant-ziekenverpleger J. Herweijer, na mens de onderofficieren en een vertegen woordiger van den bond van oud-onderoffi cieren, het woord voerden. Ten slotte dankten de vader en de weduwe van den overledene voor de belangstelling. Eenige dagen geleden heeft men kun nen lezen van het gruwelyke ongeval, dat een drietal personen op Schier monnikoog overkwam, toen hun nieuws gierigheid het won van voorzichtigheid, hetgeen met den dood bekocht moest worden. Wy willen op deze plaats een ernstige waarschuwing afdrukken voor al diege nen, die, by het vinden van projectie len, eveneens aan het „demonteeren" slaan. Juist nu, nu ieder oogenblik zoo wel uit de zee als uit de lucht uiterst gevaarlijke voorwerpen kunnen komen, dlene men zich ten volle te realiseeren dat de minste aanraking met derge lijke voorwerpen doodeiyke gevolgen kan hebben. Het 'voorjaar nadert en velen zullen dan weer naar het strand trekken. Men kan wel als vaststaand aannemen, dat er door tal van stadgenooten in de nabije toekomst projectielen gevonden zullen worden, waarvan zij de betee- kenis en werking niet kennen. Laten zij het eenige doen, wat men in zoo'n geval moet doen, namelijk terstond óf bij de politie, óf bjj de eer ste de beste militaire instantie aangifte van de vondst doen. Maar men rake deze niet aan, noch beginne men er aan te „werken" Ter beveiliging van eigen leven en dat van anderen Een vrooljjke avond op komst. O. O.... deze letters zijn in enkele maan den tijds populair geworden in Nederland en... in Den Helder. Regelmatig worden thans O. O avonden voor de gemobiliseerde militairen gegeven en dat ze op prijs gesteld worden ligt voor de hand. Nu wil men de plaatselijke O. O.-kas sterken en meende dat niet beter te kun nen doen dan door ook de burgerij eens in de gelegenheid te stellen kgnnis te nemen van een vroolijke O. O.-uitvoering. Deze vindt a.s. Donderdag in Casino plaats. Er wordt een programma geboden, dat de aanwezigen enkele uren van prima amu sement zal schenken: daar zyn sketches... muziek... dans... een pittige conférence, terwijl last but not least een bal volgt. Diverse gemobiliseerde artisten treden op, en ook sergeant Jack and his soldiers, en Tsi Pinang ontbreken niet. Wat (lat alles kost...? Een bagatel, lezer. Voor 48 cent of voor 75 cent bezorgt ge U een entréebewys voor deze vrooiyke uitvoering. Natuurlijk maakt ge van deze gelegen heid gebruik. Ten eerste steunt ge de O. O.-kas en verricht dus een goed doel en ten tweede kunt ge een paar uur uit lachen, hetgeen in dezen benarden tyd ook geen overbodige luxe is. Komt U ook Donderdagavond...? Haal dan vandaag nog even de kaarten aan het bureau van Drukkery De Boer. Ze liggen klaar voor UI Voor Hedenmorgen arriveerde in Den Helder de opperbevelhebber van Land- en Zeemacht, ge neraal H. G. Winkelman. Het bezoek betrof uitsluitend een inspectie van de verdedigings werken van marine en landmacht. Naar wy vernemen zou morgen een bezoek aan de eilanden gebracht worden. Bij gunstig weer zal hedenavond taptoe wor den gehouden. Vertrek van de Buitenhaven 8 u. Route: Hoofdgracht, Kanaalweg, Konings plein, Emmastraat, v. Galenstraat, Javastraat, Hector Treubstraat, Lorenzstraat, Overweg, Parallelweg, Spoorstraat, Bierstraat, Werf. Het is al weer eenige maanden geleden, dat het K.L.M. vliegtuig „De Reiger" zijn prach tige reis naar Zuid-Afrika maakte en enthou siast waren de beschrijvingen van de geluk kigen, die den tocht konden meemaken, van de onvergetelijke momenten, die zij beleefden bij het overvliegen van de dichte Afrikaansche oerwouden en de enorme steppenachtige vlak ten. Maar een der hoogtepunten uit de reis was wel voor alle reizigers geweest de prach tige Afrikaansche natuur, met zijn groote dieren als olifanten, nijlpaarden, krokodillen en de vele andere, gezien uit het laagvliegende toestel. Een ieder van ons, die niet in staat was deze emotie te beleven, heeft gjlicht de verzuchting geslaakt, ook eens te mogen genieten van het beeld, dat het in vrijen staat levende groot wild, in zoo overweldigende massa aan ons biedt. Het bestuur van het Natuurhistorisch Mu seum is blij U deze gelegenheid te kunnen bieden in den vorm van de prachtige film „Bavianenland", die zij, mede door de welwil lendheid van den heer Van Twisk, a.s. Zater dagmiddag 3 uur in Tivoli zal vertoonen. Bui ten de vele dieren en den mooien plantengroei,' zien we de merkwaardige dwergnegers, de Pygmaeën, ons alle welbekend uit de radio voordrachten van Dr. Julien, die een uitge breide studie over hen maakte. De film zal worden ingeleid door den heer •Van der Stigchel, Conservator van de Dier kundige afdeeling van het Museum voor het Onderwijs in Den Haag. Het bestuur van het Museum rekent weer op een uitverkochte zaal en raadt alle Helder- sche natuurliefhebbers zich tijdig van kaarten te voorzien. Voor verdere bijzonderheden verwijzen wij naar de advertentie, die in de Heldersche Cou rant opgenomen wordt. WAAR IS DIE FIETS? Uit de fietsenloods van de Marine Kazerne verdween dezer dagen een zoo goed als nieuwe heerenfiets. Wie brengt klaarheid? Prins Bernhard heeft gisterenmorgen o.a. de stellingen in de omgeving van Hellevoet- sluis bezichtigd. Hij gaf den wensch te kennen orp zyn deelneming te gaan betuigen by de familie van den sergeant G. L. Logmans te Nieuw Helvoet. Hier heeft de Prins ongeveer 10 minuten doorgebracht en zich onderhouden met de weduwe en ouders van het slachtoffer van het ongeluk met de „O 11". De burge meester was by dit bezeok tegenwoordig en hy heeft den Prins uitgeleide gedaan. Dit bezoek is door de betrokkenen en de bevolking buitengewoon op prijs gesteld. Naar de parlementaire redacteur van „De Telegraaf" verneemt, heeft de ministerraad dezer dagen de voorloopige redactie van de suppletoire begrooting met uitvoerige memorie v. antwoord goedgekeurd, waarin de noodige gelden worden aangevraagd voor de verdere versterking van de Indische marine-defeysie. Dit ontwerp, dat o.m. beoogt den bouw van drie slagkruisers en verbetering van de marinebasis Soerabaja mogelyk te maken, bevindt zich thans in handen van den minister van Koloniën. Deze heeft nu het advies van den Raad van Staten uitgelokt nopens de te verleenen Ko ninklijke machtiging om den Volksraad over het ontwerp te hooien. Aangenomen, dat dit advies bevestigend zal zijn en de Koninklijke machtiging dan zal wor den verleend, is het niet onmogelijk dat het ont werp nog deze week naar Indië kan worden overgebracht. Dit zal per vliegpost geschieden en wellicht ook per beeldtelegrafie. Hierom trent is ten minste overleg gepleegd. De Sta- ten-Generaal zullen dan tevens, overeenkomstig de aanvankelyke bedoeling, gelijktijdig al vast ook kennis kunnen nemen van de plannen, zoo als die zijn uitgewerkt. Vanzelfsprekend kan het wetsontwerp for meel bij de Tweede Kamer eerst worden inge diend, nadat de Volksraad zich heeft uitge sproken en de Raad van State den inhoud van het ontwerp zal hebben onderzocht. Daarna zal het, naar mag worden aangenomen, nog tijd genoeg zijn om het ontwerp door de beide Kamers der volksvertegenwoordiging vóór het zomerreces te doen behandelen. Hierop wordt met alle kracht gewerkt, waartoe natuurlijk Indië ten volle en gaarne zal medewerken. Het gebeurde Maandagmiddag. In de Ko ningstraat, vlak voor Manheim's winkel. Daar werd een heer, die zich per fiets voortbewoog, aangereden door een vee-auto, en dat wel dus danig, dat zoowel zijn dij geschaafd als 's mans fiets en jas beschadigd werden. Onderling besprak men de catastrophe, waarna de rust weder intrad. In een advertentie van de H.R.C.O. in ons nr. van gisteren is abusievelijk bij de aan- sluitingskosten het woord „vanaf" wegge vallen, zoodat de verkeerde indruk werd ge vestigd, dat de aansluitingskosten uitsluitend 1 gulden bedroeg. Dit is echter niet het geval. van II Maart 1940. BEVALLEN: J. M. WeemhoffLagendijk d.; K. Broersde Graaf d.; A. SnoeckZijl stra d.; P. Visservan der Hert d.; A. M. ScholtzLanghout z. OVERLEDEN: P. Kos m., 67 jaar. CORRESPONDENTIE. „Goed vaderlander?" Wij willen over uw kaartschrijven niet te veel zeggen, hoewel wij eerlijke critiek zeer waardeeren. U noemt zich „Goed Vaderlander", wij willen echter onder uw aandacht brengen, dat de goede vader landers altijd met open vizier gestreden heb ben. Red. Heldersche Crt. Er wordt in de groote politieke wereld op het oogenblik een zwaar en ingewikkeld spel schaak gespeeld. Een van de meest belang- ryke stukken op het bord is Finland. Zelf mag Finland meenen, dat het een belangrijke positie inneemt en in feite is dat zoo. maar het hangt tenslotte van de groot-machten af, welke beslissing Finland zal moeten nemen. De druk van Rusland. Duitschland, Zweden en wellicht andere mogendheden achter de schermen had de Finsche onderhandelaars in Moskou gisteren reeds zoover gebracht, dat uit Stockholm een bericht over de wereld werd gezonden, dat een spoedige vrede, bin nen 24 uur werd er zelfs aan toegevoegd, tus- schen Rusland en Finland verwacht kon wor den. Toen kwam de tegenzet van Engeland en Frankrijk. Alle hulp en bijstand, die wy kunnen verleenen, bieden wy aan, zoo werd uit Londen geseind. En nieuwe hoop is ongetwyfeld in het hart van het Finsche volk geboren. Het is wel zeker, dat wanneer Finland aan de Russische eischen zou toegeven, dit niet anders dan met bloedend hart zou geschieden. Drie maanden heeft men, met grooten moed voor zijn vrijheid gestreden. Drie maanden heeft men alles geofferd om den brutalen in dringer terug te slaan. Duizenden van zijn beste zonen heeft men geofferd en wanneer men dus nu bovendien nog eenige strate gisch belangrijke deelen van zijn land aan den bruut moet afstaan, kan dat niet anders gebeuren dan onder hoogen druk en met het besef, dat, wanneer men niet toegeeft, het gansche land en volk vernietigd zal worden. Er is in Finland een verbittering tegen Rusland, die niet onder woorden te bren gen is. Het feit, dat men reeds bijna een week lang te Moekou confereert, zonder tot resultaat te zijn gekomen, bewijst, wel, dat Finland de overeenkomst niet cadeau wil geven. En nu dan gisteren het aanbod van Engeland en Frankrijk gekojtnen is, nu staat men plotseling weer zooveel sterker, nu zal men zijn tegen- eischen rne't zooveel te meer kracht hand haven. Van de beslissing van Finland hangt veel af en het is begrijpelijk, dat heel Scandina vië met de grootste spanning naar deze be slissing uitziet. Daarmee zal immers het ver der verloop van den Europeeschen oorlog be paald worden. Zal Scandinavië het strijdtooneel worden? Het hangt af van de beslissing van Finland. Doorvechten beteekent, dat Engeland en Frankrijk zich. militair aan de zijde van Fin land zullen scharen, dat beteekent dus, dat de geallieerden ook in strijd zullen komen met Rusland, dat beteekent voorts, dat Duitschland nog langer van den econo- mischen steun van Rusland verstoken zal blijven en daar ziet het Derde Rijk met toe nemend verlangen naar uit. Deze dagen zullen beslissen over de toekomstige ontwikkeling van den Euro peeschen oorlog. V.'ant niet alleen zal Rusland en Duitschland in het Noorden moeten vechten, maar de kans is zeer groot, dat de oorlog zich ook naar Z.O.- Europa zal verplaatsen en dat Rusland ook aan den kant van de Zwarte Zee zal worden aangepakt. Maar dan wordt ook Italië geïnteresseerd bij den stryd, want de belangen van de Middeliandsche Zee en van den Balken komen dan in het geding. Inderdaad, er zijn veel kanten aan de be slissing, die deze dagen zal worden genomen. Gisterenmiddag om twee uur, op het oogenblik, dat de drie slachtoffers van de „O 11" naar hun laatste rustplaats werden gedragen, heeft de commandant van de Onderzeedienstkazerne. de luit. ter zee der le kl. J. Callenfels, voor officieren, onderofficieren en man schappen een rede gehouden ter nagedachtenis aan de gevallen kameraden. De vlag was halfstok geheschen. De commandant sprak het volgende: „Op dit oogenblik worden drie van onze trouwe kameraden ter aarde besteld. Wijlen Sergeant-telegra- fist Steenvoort, wijlen Sergeant-torpedomaker Logmans en wijlen Koksmaat Postma zijn gevallen bij de uit oefening van hun plicht. Het is zeker, dat deze drie mannen op slag dood moeten zijn geweest. Zij waren bezig de compartimen ten te sluiten en had dezelfde aanvaring eenige secon den later plaats gehad, wellicht dat nog eenige gered hadden kunnen worden. Het is op deze plaats, dat ik met U hun een eer biedige hulde wilde brengen. Ik verzoek U de hoofden te ontblooten en een oogenblik stilte te houden. Zij rusten in vrede. Het is zeer zeker een groote slag voor onzen dienst, doch ook mogen en moeten wij onze oogen niet sluiten voor het groote geluk, dat wij bij dit groote ongeluk hebben ondervonden. Juist omdat een onderzeeboot moest worden aangevaren kon het aantal slachtoffers beperkt blijven. Indien hetzelfde lot een bovenwater- schip had getroffen, dan was het aantal slachtoffers zeer zeker grooter geweest. Juist omdat bij onzen dienst de discipline zoo ver is doorgevoerd, juist omdat bij onzen dienst de plichtsbetrachting op zulk een hoog peil staat en juist omdat bij onzen dienst de technische bekwaamheid van het personeel zoo groot is. Ik wil er dan op wijzen, dat 14 menschen werden gered, omdat de Commandant van Hr. Ms. „O 11" tot op het laatst op zijn post bleef, geen oogenblik zijn tegenwoordig heid van geest heeft verloren en geen enkele fout ge maakt heeft in de paar seconden, die over het lot van de „O 11" hebben beslist. Doch naast den Comman dant moeten hier de Oudste Officier en Hoofd Machi nekamer genoemd worden. Zij zijn in de geschiedenis van den Onderzeedienst lichtende voorbeelden gewor den. Ook alle Onderofficieren en alle Manschappen, hebben bewezen hun kalmte te kunnen bewaren en ook onder de moeilijkste omstandigheden bij levens gevaar hun werk te verrichten en hebben hun leven daaraan te danken. Dit zijn de factoren, die tot de redding van 14 menschen hebben geleid. Doch ook was een geluk, dat de aanvaring plaats had in de haven en bij laag water. Precies op tijd werd de boot zooveel mogelijk geblazen en gelukte daardoor de redding. De wonderbaarlijke redding heeft sergeant Auer aan zijn kunde en kalmte te danken. Ook was hulp en bekwaam personeel dadelijk bij de hand. Na het ongeluk werden wij belast met de berging. Deze is gelukt. Ook hier troffen wij dezelfde plichtsbe trachting, kennis en opoffering van het Onderzeedienst- personeel. Boots-commandanten als Luitenants ter Zee Schouten, Quint, Vorster, Metz, Hoofden Ma chinekamer als Officier M.S.D. Siegenthaler e.a.. Onderofficieren als Schippers Riksman en van der Ende, Sergeanten v. d. Reijden en Grimmon, Bediende z/m Bart, het duikbedrijf en personeel van 's Rijks Werf en allen, te veel om hier op te noemen, zij heb ben mij bijgestaan, om de berging tot zoo n goed einde te brengen. Het was noodig enkele maatregelen te nemen, die minder prettig waren voor het Kazerne- personeel. Ook zij zullen hebben begrepen, dat dit noodig was. Wij hebben nu gezien wat met samen werking tusschen de vele onderafdeelingen van den Onderzeedienst is te bereiken. Het is mij een behoefte U allen hiervoor te danken. Ik begrijp, dat enkele overlevenden van Hr. Ms. „O 11" de doorgestane spanning nog niet geheel te boven zijn. doch, nadat zij tot rust zijn gekomen zul len zij weder deel uitmaken van de bootsbemanningen en zullen zij bedenken, dat het ongeval te wijten is geweest aan oorzaken buiten den Onderzeedienst. Thans rusten de drie slachtoffers voor eeuwig. De dienst zal hier wederom normaal door moeten gaan. Wij zullen dit doen met dezelfde discipline, met vele oefeningen en zulle nhet peil, waarop de Nederlandsche Onderzeedienst staat, geheel op dezelfde hoogte houden". Na het uitspreken van de rede werd bevel gegeven de vlag te hijschen en de geus neer te halen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 5