ZWEDEN mocht geen
totalen oorlog ontketenen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Jongen zocht kolen
voor zijn moeder
Mr. Oud lijstaanvoerder
Vrijz. Dem. Bond?
Pauselijk orgaan
toornt
Roosevelt over
Finland
De drie deserteurs
gearresteerd
DONDERDAG
Radio zendt treurmuziek uit C hdlfstök
KRANTEN VERSCHIJNEN MET ROUWRAND...
r Laatste dagorder van Mannerheim beschuldigt Zweden
Vredesverdrag nog niet geratificeerd
Nicaw Italiaansch-Russisch
handelsverdrag
Moordaanslag fe Londen
Productiekostcnfoeslag
voor tarwctclers
„Alleen van den hemel
kan men heil verwachten"
Dit nummer bevat 8 pagina's
Vredesvoorwaarden een
verrassing voor Zweden
EERBERICHT
DE BILT SEINT t
Zweden schamen zich
In den storm ondergegaan
Uoet&al
HE LDERSCHE COURANT
14 M A A R T 194C
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
68eJAARG.No. 8874
Finland rouwt
Nog steeds beraadslaagt het Finsche parlement over de harde
vredesvoorwaarden, welke de Finsche delegatie in Moskou heeft ge
accepteerd en het ziet er naar uit, dat slechts het verslag van de on
derhandelaars zelf, die gisterenavond per vliegtuig uit Moskou in
Stockholm zijn aangekomen en onmiddellijk hun reis naar Helsinki
hebben voortgezet, de doorslag zal kunnen geven.
Om het vredesaccoord met Rusland te ratificeeren, is een meer
derheid noodig van vijfzesde in het Finsche parlement.
Volgens door de Zweedsche bladen ontvangen inlichtingen, zou
die meerderheid moeilijk verkregen kunnen worden.
Officieel is bij het ter perse gaan van dit nummer nog geen bericht
van ratificatie ontvangen. Wel is via Berlijn door U.P. geseind, dat
het Finsche parlement de vredesvoorwaarden had geaccepteerd Be
vestiging is echter uitgebleven.
Intusschen heeft de Finsche minister van
buitenlandsche zaken Tanner, gisteren in
een radiorede gesproken over het getroffen
vredesaccoord. Hij begon met mede te dee-
len, dat de vijandelijkheden waren gestaakt
en zette vervolgens met groote vrijmoedig
heid uiteen, dat de aangekondigde hulp der
westelijke mogendheden volledig was uitge
bleven, omdat Zweden en Noorwegen, met
verwijzing naar de noodzakelijkheid van in
achtneming eener strikte neutraliteit, een
doortocht van vreemde troepen hadden ge
weigerd.
De minister sprak vervolgens over de vre
desonderhandelingen met Moskou. Hij ver
klaarde, dat het algemeene. belang van Fin
land de aanneming der Sovjet-Russische
voorstellen heeft geëischt. Het vredesverdrag
bevat geen politieke voorwaarden. Aan de
vrijheid, souvereiniteit en onafhankelijkheid
van Finland wordt niet getornd. Finland
moet thans werken om zijn economisch le-
yen in constructieven zin te ontwikkelen.
Finland rouwt.
De stemming van het Finsche volk wordt
het best vertolkt door het feit, dat de avond
bladen verschijnen met een breeden, zwarten
rand rondom de voorwaarden van de vredes
overeenkomst met Rusland.
Spontaan stak de bevolking van Helsinki
de vlag halfstok uit, terwijl ze ook halfstok
jvan de officieele gebouwen wappert.
De radio begon gisteren treurmuziek uit
te zenden.
Verbazing bij de troepen.
De Finsche troepen waren zeer verbaasd,
toen zij het bevel kregen het vuren te sta
ken. De meeste manschappen hadden zelfs
niet vernomen, dat er een vredesaccoord ge-
teekend was.
Toen het huilen der granaten op de Ka-
relische landengte na het seinen: „vuren sta
ken" ophield, maakte de stilte een bijna
angstwekkenden indruk. Voor vele man
schappen beteekent het begin van den vrede
maar één ding: een kans om te slapen. Op de
landengte hebben de soldaten maandenlang
geen normalen slaap meer gekend. Zij waren
op een punt gekomen, waarop zij bijna me
chanisch vochten of liepen.
Een hooggeplaatst officier verklaarde: „De
militaire leiders hebben hun woord gezegd
en het leger kan slechts gehoorzamen aan
de bevelen en vertrouwen stellen in de man
nen, die ëen beslissing kunnen nemen".
Dagorder van Mannerheim:
„Zweden en Noorwegen keken
liever naar hun eigen huis."
Mannerheim heeft in zijn laatste dagor
der, welke gisteravond aan de Finsche troe
pen is voorgelezen, hulde gebracht aan de
15.000 gesneuvelden. Hij stelde de Russische
verliezen op 200.000 man Ondanks den moed
en de gevechtskwaliteiten van het leger, al
dus de dagorder, heeft de regeering het noo
dig gevonden vrede te sluiten. „Ons leger
was klein.
Wij waren verplicht verdedigingslinies aan
te leggen, hulp uit het buitenland te vragen
en de noodige wapenen en munitie te ver
krijgen. Na zestien weken van harden strijdt
houdt het Finsche leger nog stand tegen een
vijand, welke ondanks de hem toegebrachte
kolossale verliezen, slechts in aantal toe
nam. De Finsche soldaten zijn blootgesteld
geweest aan enorme physieke en psychologi
sche inspanning, omdat het niet mogelijk is
geweest hun af te lossen.
De veldmaarschalk dankt Zweden, Noor
wegen, Groot Brittannie en Frankrijk voor
de verleende hulp in den vorm van wape
nen, munitie en vliegtuigen, waar zonder de
Finsche strijdkrachten het onmogelijk zoo
lang hadden kunnen uithouden.
Doch de hulp in mannen, waarop zoo lang
was gehoopt, is nimmer gekomen. Slechts
twee bataljons vrijwilligers met eenig ge
schut, luchtdoelgeschut en vliegtuigen kon
den hier tijdig aankomen om te strijden aan
de zijde der Finnen.
Tenslotte zegt Mannerheim, dat de door de
Westersche mogendheden beloofde hulp niet
is gekomen, omdat de buren van Finland,
Zweden en Noorwegen liever naar hun eigen
huis keken dan hulp te laten passeeren."
De ontevredenheid over de houding van
Zweden en Noorwegen, welke duidelijk in
de dagorder van Maarschalk Mannerheim
doorklinkt, vindt ook bij het Finsche volk
weerklank.
Maar ook in Zweden zelf is men allesbe
halve gesticht over de houding, welke -de
eigen regeering 'heeft aangenomen.
De openhartige verwijzing van Tanner
naar den rol van Zweden en Noorwegen in
het falen van Finlands worsteling, heeft in
Stockholm een zekere consternatie gewekt.
Er is niet getracht Tanners rede voor het
publiek weg te houden. De uitwerking er
van op breede lagen van het publiek, die
reeds critisch stonden tegenover de hou
ding der regeering, moet aanzienlijk zijn.-
Russische commissie naar Rome.
Van. betrouwbare zijde wordt te
Rome vernomen, dat de leden van
de permanente Russische handels
commissie, welke haar zetel "te Mi
laan heeft, binnenkort'naar Rome
zullen komen om te onderhandelen
over een nieuw RussischItali-
aansch handelsaccoord.
De leider der commissie is van
Milaan naar Moskou vertrokken,
blijkbaar om instructies te halen.
Oud-gouverneur van de Pendsjab
gedood, andere vroegere autoriteiten
uit Britsch-Indië gewond.
Sir Michael Odwvér, de vroegere gouver
neur van de Pendsjab (Britsch Indië) is
gisteravond te Londen doodgeschoten door
een Indiër op een vergadering van de
„East India Association". De dader ver
wondde verder den staatssecretaris voor
Indië. lord Zetland, terwijl voorts sir Louis
Dane, die vroeger in -Kashmir gewoond
heeft en lord Lamington, de vroegere gou
verneur van Bombay getroffen werden.
Lord Zetland kreeg een schampscheut, sir
Louis Dane een gebroken arm en lord La
mington verwondingen in een arm. Briga
dier generaal Svkes. die naast lord Zetland
stond bleef ongedeerd. Odwyer was 75 jaar
oud. Toen hij luitenant-gouverneur van den
Pendsjab was, deed zich de Amritsma-zaak
voor.
Nadere bijzonderheden.
Nader wordt nog gemeld, dat de aanslag
werd gepleegd tegen het einde van een druk
bezochte vergadering in Caxton Hall. Vier
schoten werden snel achtereen gelost. Men
zag Odwyer, ernstig bloedende uit een won
de in de borst, op den grond vallen. Lord
Zetland viel naast zijn voorzitterszetel en
men zag, dat ook Lamington en Dane ge
wond waren. De man, die geschoten had,
schreeuwde, de revolver in den vuist: „Op
zij", waarop hij naar de deur rende. Een
oogenblik ontstond er verwarring, maar
twee mannen sprongen op hem af. Nie
mand van de 150 aanwezigen mocht zich
verwijderen of van de telefoon gebruik
maken, gedurende twee en een half uur.
Ook zette de politie het gebouw af. Zij tee-
kende de verklaringen van alle aanwezigen
op.
Zoojuist vernemen wij nog, dat de poli
tie de verdachte, zekeren Mahomed Singh
Azad, heeft gearresteerd.
Te rekenen van 22 Augustus 1939
af wordt uit het Landbouwcrisis
fonds aan iederen tarweteler boven
het op den richtprijs gebaseerde be
drag, hetwelk hij ontvangt ingevol
ge het bepaalde in de crisis-steunbe-
schikking 1939 tarwe (oogst 1939)
een productiekostentoeslag ver
leend van f 1.— per 100 lig. voor
elke hoeveelheid door hem geteelde
tarwe, welke hij heeft ingeleverd.
Tusschen stootblok en
trein gedood.
rangeer-
Gistermiddag te ruim half vier is op het
rangeerterrein aan de Panamakade te Am
sterdam een ernstig ongeluk geebeurd. Een
twaalfjarige jongen, die bezig was met het
zoeken van kolen voor zijn moeder, geraakte
bekneld tusschen een stootblok en een ran
geerenden trein. De jongen was op slag dood.
Het stoffelijk overschot is naar het Bin
nengasthuis overgebracht.
VoorlooviQe lijst der afcL Haarlem
De afdeeling Haarlem van den Vrijzinnig
Democratischen Bond heeft gisteren een
ledenvergadering onder voorzitterschap
van den heer*A. Jongbloed gehouden. De
voorloopige candidatenlijst voor de in 1911
te houden verkiezingen voor de Tweede Ka
mer werd, aldus de Tel. als volgt opgesteld:
1. Mr. P. J. Oud, 2 mr. A. M. Joekes, 3. F.
E. H. Ebels, 4. mevr. mr. B. BakkerNort,
5. J. Schilthuis, 6. (vacature M. M. Cohen)
mr. L. G. van Dam, 7. mr. K. Bijlsma, 8. dr.
H. A. Zwijnenberg, 9. prof. ir. W. Schermer-
horn, 10 mevr. F. J. van Gelder—Droste.
Voor de overige plaatsen op de lijst wer
den de volgende candidaten aanbevolen: dr.
A. J. van Leusen, mr. J. Roelse en E. Geerts
Wzn.
FINSCHE VREDE BELEEDIGING
VOOR HET EUROPEESCHE
GEWETEN.
In tegenstelling met alle andere Italiaan-
sche bladen, welke vrijwel het Duitschc
standpunt weergeven, noemt het Pauselijk
orgaan, de Osservatore Romano de zooge
naamde RussischFinsche vrede een be-
leediging voor het Europeesche geweten.
Eens te meer heeft de agressie een on
rechtvaardige belooning gekregen. Strijdt
Europa voor een dergelijken vrede? Welke
vooruitzichten van bloedige barbaarschheid
openen zich niet voor de menschheid, in
dien de landen, die het slachtoffer van een
dergelijke geestelijke ellende worden? Mos
kou heeft zijn roof niet verkregen door de
wapenen of door de diplomatie, maar door
de ongelukkige en bedroevende constellatie
der krachten, die dit deel van Europa te
gen het bolsjewisme hadden kunnen ver
dedigen. Hebben de Russen werkelijk het
zwaard in de schede gestoken? Zelfs wan
néér de nieuwe grenzen gewaarborgd wor
den, welke waarde kan men dan aan
Sovjet-verzekeringen toekennen?
De Paus zinspeelt op de interna
tionale gebeurtenissen.
In een toespraak tot de leden van het H.
College van Kardinalen heeft de Paus ge
zinspeeld op de internationale gebeurtenis
sen. Het afgeloopen jaar het eerste jaar
van het pontificaat van Pius XII aldus de
Paus, werd gekenmerkt door tal van ge
beurtenissen en materieele en geestelijke,
veranderingen, een jaar, waarin de inner
lijke en uiterlijke aanblik van Europa gewij
zigd werd. Politieke, economische en geeste
lijke omwentelingen zijn begonnen, waarvan
het nog niet mogelijk is, de uitwerkingen en
gevolgen te voorzien, maar waarvan de ernst
allen, die de waarheid en het rijk van Chris
tus verkondigen met zorg vervult. De in be
roering verkeerende mens.chheid moet haar
blikken richten naar den hemel, waarvan
alleen heil verwacht kan worden.
VERKLARING VAN DEN MI
NISTER VAN BUITENLAND
SCHE ZAKEN.
De Zweedsche minister van buiten
landsche zaken Günther heeft voor
den rijksdag .trachten aan te toonen,
waarom Zwedep Finland niet daad
werkelijk kon helpen en neutraal is
gebleven. Het vredesbericht noemde
Günther een rouwboodschap, omdat
het broedervolk den vrede heeft moe
ten koopen tfen koste van zeer zwa
re en bloedige offers.
Günther schetste uitvoerig het verloop van
den oorlog en verklaarde dat Zweden geen
enkele druk heeft uitgeoefend, doch tenslotte
slechts neutrale bemiddelaar is geweest, üe
vredesvoorwaarden door Zweden overge
bracht, zijn niet dezelfde als in het verdrag
vastgelegd.
Zoo is er bijvoorbeeld als iets vol
strekt nieuws aan toegevoegd de af
stand van een gebied in de streek
van Salla en van Kussamo, evenals
de clausule betrefende den aanleg
van een spoorlijn van Kandalas naar
GÜNTHER.
Kemijaervi. Deze bepalingen hebben
voor ons een duidelijk belang.
Er moet ook op gewezen,, dat Zweden zon
der eenige medewerking van 'n andere bui
tenlandsche mogendheid de partijen heeft
'gepolst en voorstellen voor een vrede heeft
overgebracht.
Men heeft geinsinueerd. dat Duitschland
een zekere pressie dienaangaande op de
Zweedsche regeering zou hebben uitgeoefend,
De waarheid is. dat over deze kwestie geen
woord is gewisseld tusschen de Zweedsche
en de Duitsche regeering.
Met bedroefd hart heeft onze koning on
langs in zijn boodschap gezegd, dat wij ver
plicht zijn ons er rekenschap van te geven,
dat een dergelijke politiek van inmenging
ons, en waarschijnlijk het geheele Noorden,
in den grooten oorlog zou hebben gestort,
waarin wij slechts de rol zouden hebben te
spelen van pionnen op het schaakbord der
groote mogendheden.
Men kon niet van de Zweedsche re
geering eischen, dat zij er toe zou
bijdragen naar onze streken het too-
neel en misschien het beslissende
terrein van den oorlog tusschen de
groote Europeesche mogendheden
over .te brengen. Wat zou in dat ge
val van Zweden en van Finland zijn
geworden?
Günther besprak vervolgens het zenden
van vrijwilligers. Zij hebben hun eigen land
ook een zeer belangrijken dienst bewezen,
want door te bewijzen, dat de Zweedsche
jeugd ook in staat is tot enthousiasme, waak
zaamheid en een geest van opoffering heb
ben zij een daad verricht, welke voor de
toekomst van duurzame waarde is.
Het is tijd voor nieuwe besluiten.
Het oogenblik is gekomen voor nieuwe be
slissingen en nieuwe krachtsinspanningen
op dit gebied. De wederopbouw van Finland,
na de verliezen, welke de oorlog heeft toege
bracht, is nu het vrede is, onvermijdelijk en
het is duidelijk, dat wij ook daar onze hulp
zullen moeten verleenen. Het is op deze
taak, dat wij .voortaan alle krachten zullen
moeten concentreeren, welke wij tot nu toe
hebben gebezigd om ons broedervolk in zijn
strijd bij te staan. Het zal nog groote opof
feringen van ons vergen, doch voor mij lijdt
het geen twijfel, aldus Guenther ,dat het
Zweedsche volk bereid is deze te aanvaarden.
Verwachting: Verdere daling
van temperatuur, betrokken
tot zwaarbewolkt met tijde
lijke opklaringen, enkele
buien, meest matige W. tot
N. wind.
ACHTING VOOR FINLAND NOG ZEER
GÈSTEGEN.
In een formeele verklaring heeft presi
dent Roosevelt gezegd, dat het Finsche volk
door zijn onovertroffen dapperheid en zijn
krachtigen tegenstand tegen een overwel
digende meerderheid het moreele recht
heeft verworven „in eeuwigdurenden vrede
te leven in het land, dat het zoo moedig
verdedigd heeft". De achting van volk en
regeering der Vereenigde Staten voor het
Finsche volk en zijn regeering is nog ge
stegen. Dit is, aldus de President, een feit,
ook al zijn de Finnen door een aanval
van een vele malen sterkeren -buurstaat
gedwongen gebied af te staan en een ver
zwakking van hun verdediging en onaf
hankelijkheid te aanvaarden.
HET IS NIET GEMAKKELIJK
IN FINLAND ZWEED TE ZIJN.
De correspondent te Helsinki van „Stock
holm Tidningen meldt aan zijn blad, dat het
thans niet gemakkelijk is, in Finland Zweed
te zijn. Niet dat de Finnen iets zeggen. Diep
in hun hart koesteren zij nog steeds dezelf
de gevoelens. Doch de Zweden, die zich in
Finland bevinden, voelen werkelijke schaam
te, de Zweden en de andere Scandinavische
landen aan Finland niet de gevraagde doel
treffende hulp hebben verleend. Ook voelen
de Zweden zich beschaamd bij de gedachte,
dat hun land alles aan Finland heeft kun
nen geven, behalve wat dit land verlangde.
d.w.z. het leven.
Weer in IJmuiden terug, maar
nu in het politiebureau.
De drie gedeserteerde Nederlanders zijn
gearresteerd. Zooals wij meldden, onderna
men de drie deserteurs, een soldaat en twee
sergeants, een avontuurlijke tocht naar Bel
gië, met het uiteindelijk doel, in Finland te
gaan strijden. In Antwerpen fuifden zij er
duchtig op los. doch toen zij daarna tracht
ten aan te monsteren, op een schip voor Fin
land, liep het tegen. Zij bezaten nl. geen van
drieën de daarvoor vereischte papieren.
Zij gingen toen maar weer aan het feest
vieren. Het lichtzinnig gedrag der drie
vreemdelingen trok inmiddels* de aandacht
der politie, die er spoedig achter kwam, met
Nederlandsche deserteurs te doen te hebben.
De mannen werden over de grens geleid en
zitten thans veilig opgesloten in het politie
bureau te IJmuiden.
Duitsch schip bij de
kust gezonken.
Deensche
Volgens 'n bericht van den Deenschen radio
omroep is het Duitsche stoomschip
„Eschersheim" (3303 ton), dat te Bremer.
thuisbehbort tijdens een storm aan dr
Deensche kust bij den vuurtoren var
Rubjerg gezonken. Acht van de 33 opvaren
den worden vermist. De overigen werder
door een Deensche reddingboot opgepikt
GEEN MITROPABEKERTOURNOOI
MEER.
In Zagreb zijn vertegenwoordigers van de
voetbalverbonden van Italië, Hongarije, Roe
menië en Bulgarije bijeengekomen om over
het doorgaan van het tournooi om den Mi-
tropabeker te beraadslagen. Met instemming
van den bekerhouder, Italië, is besloten het
tournooi in het vervolg niet meer te houden
In de plaats echter werd een tournooi on
den Donaubeker ingesteld, waaraan de dri
beste vereenigingen van Hongarije, Zuid
Slavië en Roemenië zulle ndeelnemen: He
ligt in de bedoeling, dat in 1941 ook ploe
gen van Bulgarije zullen uitkomen.
