Witte wereld de hand... MAGGI5 AROMA Collectieve ongehoorzaamheid van 8 matrozen in De harde vrede UtaaA yaan ux-e fieett Wederom Ieder 3 maanden gevangenisstraf „Ukd Vlijnfuiidf maaM U goed" Tweede Blad Donderdag 14 Maart 1940 ftacUnieuwj NAGEVOLD VOORDELIGER; Hesje No. Zeekrijpsraad Willemsoord Juridisch debat om 5 centimeter pantalon of: Hoe Maart z'n staart roerde Vanavond O» en 0»-feest Het onaangename avontuur met de Texelsche zieke Onrechtvaardige belooning van Moskou Ook een PASFOTO WERNER CRONE, Koningstraat 29 Temperatuur en Barometerstand DRAAGT U óók WORM'S O LINKS GEWEVEN KOUS f van t 1.35 I GERARD WORM ln de Keizerstraat 4 m om succes met Uw maaltijden te oogsten. Ook in deze tijden is Maggi's Aroma het ideale hulpmiddel om Uw soepen, bouillon, stamppotten enz. in smaak te verbeteren. Alle bliksoepen maakt U met een tikje Maggi's Aroma smakelijker! En de beproefde, ongeëven aarde kwaliteit van Maggi's Aroma waarborgt een uiterst zuinig gebruik. Het was een vrij curieus schouwspel dat gistermiddag de krijgsraad bood, toen niet minder dan 7 zee-miliciens, benevens 1 zeemilicien adspirant kwartiermeester, de zaal binnenmarcheerden. Dit achttal had zich te verantwoorden voor collectief gepleegde dienstweigering. Het incident had zich afgespeeld op 20 December van het vorige jaar aan boord van Hr. Ms. „Abraham van der Hulst". Door den bootsman Struiken werd order gegeven om aardappelen te gaan jassen. De matrozen weigerden echter, eveneens toen ook de kwartiermeester Kranenburg het bevel nog eens herhaalde. Eén voor één komen de verdachten naar voren. Eerst de adspirant-kwartiermeester, die naar den oudsten officier is geweest om dien te vragen of het jassen niet uitgesteld zou kunnen worden. Hij vertelt ook aan den Krijgs raad, dat de stemming aan boord niet nohderd procent was, zulks in verband met een, vol gens verd., niet rechtvaardige verlofregeling. De President van den Krijgsraad, Mr.'Arn. Veldman, de motieven nagaand, vraagt cf het nu zoo bezwaarlijk was, dat men een half uurtje na 4 uur moest overwerken, waarop verd. antwoordt, dat zulks herhaaldelijk voor kwam. Andere verdachten zeggen, dat zij het bevel van den bootsman niet hebben verstaan. Zj stonden achteraan, terwijl de bootsman voorts onduidelijk pleegde te spreken. Nog anderen deden mee omdat zij solidair wilden zijn. "Men is het er over eens, dat de bootsman niet bijster gezien was. Dikwijls, aldus een der ver dachten, kwam het voor dat men roodeloos na 4 uur moest overwerken. De Fiscaal, de officier van administratie der le kl. Mr. D. B. A. Franken, requisitoir nemend, acht de opzettelijke ongehoorzaamheid, ge zamenlijk gepleegd, bewezen. Mr. Franken ziet er een demonstratie in tegen den bootsman. Evenwel, men moet niet uit het oog verliezen, dat deze affaire een dieperen achtergrond heeft dan men zoo zou meenen. Het is onjuist dit alles te willen voorstellen als een onschul dige kwajongensstreek. Ze wisten alle 8 ter dege wat ze deden. En wel het volkomen ver keerd oplossen van vermeende grieven. Geen der verdachten was een Heldersche, geen van hen was getrouwd, was het dus zoo erg als ze af en toe na 4 uur even moesten aanblijven aan boord? Volgens spr. zeker niet. Het spijt Mr. Franken dat dit is over komen aan opvarenden van Hr. Ms. „Abraham van der Hulst". Hjj had ge dacht, dat juist de menschen van den mijnendienst een soort marine-elite vorm den, waarbij iets dergelijks niet zou kun nen voorkomen. Hoe men de zaak echter ook ziet, het blijft collectieve dienstweigering, en een zware straf zal ongetwijfeld opgelegd dienen te worden. Speciaal omdat men hier met een geval van m?.ssa-psychologie te doen heeft. Individueel had niet een dezer 8 menschen het in zijn hoofd gehaald dienst te weigeren, doch gezamenlijk durfden zij dat wél. Hierin schuilt, juist voor den militairen dienst, een groot gevaar. Van daar dat een strenge straf moet volgen. Mr. Franken vordert dan tegen elk der 8 verdach ten een gevangenisstraf van 3 maanden, met aftrek van het voorarrest (van 20 December tot 9 Januari). Als eerste pleiter spreekt Mr. Dr. J. A. E. Buiskool van Schagen, die voor zijn 3 cliënten vrijspraak verzoekt. Er is namelijk, na het bevgl van den bootsman, een order tot „aan treden" gegeven, waarbij gezegd werd, dat zij die w 1 wilden jassen, moesten uittreden en zij, die dit niet wenschten te doen, moesten blijven staan. Er werd dus geschift, met het logisch gevolg, volgens pleiter, dat op dat ©ogenblik het niet-jassen der aardappelen niet strafbaar gesteld kan worden. Wat den ad spirant-kwartiermeester betreft, pleiter weet dat er is gezegd: „Matrozen aardappels jas sen". Deze verd. was z.i. geen matroos. Wat niet te ontkennen valt, aldus Mr. Buiskool, dat is het feit, dat de stemming aan boord niet goed was. Evenwel, stuk voor stuk bezitten de 8 menschen uitste kende conduite-lijsten. Is het niet vreemd, dat nu plotseling al deze menschen plot seling ondeugdelijke en onhandelbare mil- tairen worden? Het optreden van den bootsman kan pleiter niet als juist aan merken. Tenslotte verzoekt hij den Krijgs raad een belangrijk mildere straf toe te kennen, indien niet tot vrijspraak kan worden overgegaan. De tweede pleiter is Mr. A. Prins uit Alk maar, die eveneens toegeeft dat opzettelijke ongehoorzaamheid in dienst nimmer goed te praten valt, doch dat er in dit geval toch wel iets bijzonders aan de hand geweest is. Voor den Krijgsraad staan uitsluitend werkzame menschen, die zich steeds gewillig en netjes gedragen hebben. Mr. Prins ziet dit alles wél als een kwajongensstreek en verzoekt even eens een belangrijk mildere straf. De derde pleiter is Mr. J. Mulder van Den Helder, die opmerkt, dat de mijnendienst tot de nobelste diensten der Nederlandsche ma rine behoort en zegt, dat door den comman dant van de „Van der Hulst" is verteld, dat zijn bemanning tot alles bereid was. De boots man nam aan boord van het schip een bijzon dere positie in. Als chef d'équipage was hij de verbindingsschakel tusschen de minderen en de officieren. Merkwaardig is het, dat sinds de komst van dezen bootsman de straffen aan boord toenamen. Het moet een zenuwachtig man zijn. Na het incident is men steeds weer punctueel om 4 uur klaar met het werk. En iedereen jast nu aardappels, zoowel de stokers als de telegrafist. Voorheen werd dit uitslui tend door een groepje miliciens gedaan. Spr. verzoekt vrijspraak voor zijn cliënten, even tueel een veel lagere straf. De Fiscaal, replieeerend, levert daarna een juridische beschouwing over het mede daderschap. Hg merkt voorts op, dat z.i. de commandant van het schip niet geheel tactisch gehandeld heeft door den boots man te desavoueeren. Het is jammer dat dit gebeurd is. Den bootsman is niets te verwgten. De commandant regelde den dienst, en de bootsman heeft slechts zjjn orders laten uitvoeren. De bootsman heeft ook n et opzettelijk de menschen aan het werk gehouden. Direct na het meeren werd de order van het aardappeljassen gegeven, zonder dat men wachtte. Mr. Franken persisteert bg zijn eisch. Zoowel Mr. Buiskool, als Mr. Mulder en Prins repliceeren eveneens. Tenslotte neemt een der verdachten nog het woord, waarbij hij er op wijst, dat het niet juist is hun luiheid of lamlendigheid te verwijten. Integendeel. Steeds heeft men, ook bij den zeer zwaren dienst, zijn best gedaan. Nadat de Krijgsraad dan in raadskamer is geweest, volgt de uitspraak, die conform is aan den eisch: voor ieder der 8 militairen 3 maanden gevangenisstraf, met aftrek van het preventief. Rumoer om een... broek. De volgende zaak was van vrij wat onschul diger kaliber. Het betrof hier den leerling hofmeester A. van E., die, dienende in de Am- sterdamsche Marinekazerne, omstreeks Ja nuari met een buiten-model broek langs 's-heeren wegen geflaneerd heeft. Dat men wandelt in een broek is normaal, maar de broek bleek dermate buiten-model te zijn, dat een luitenant ter zee den passagierenden hof meester in spé aanhield, en van hem eischte, dat hij het kleedingstuk zou inleveren. Het was namelijk 6 centimeter te wijd in de pijp... Op de vraag van den President, waarom hij dat niet heeft gedaan, zegt verd., dat hij van meening was, dat hij dan de broek hooit meer zou terugkrijgen. Een handelwijze die de Pre sident vrij onnoozel vindt. Tusschen den Fiscaal en Mr. Dr. Buiskool ontspint zich dan een even lang als interessant juridisch debat, hetgeen echter te veel plaats ruimte zou vergen om hier in extenso te wor den opgenomen. Het ging er om, of de desbe treffende luitenant de bevoegdheid had de broek-overgave te eischen en of de verd. wel schuldig verklaard kon worden. Bijna een uur wordt "er over deze kwestie gedebatteerd. De Fiscaal vordert tegen verd. een gevan genisstraf van 6 weken, terwijl de verdediger wegens gebrek aan schuld vrijspraak verzoekt. Uitspraak: 4 weken gevangenisstraf. Ongeoorloofde afwezigheid. Het pleitte voor den volgenden verdachte Kl. F., zeem. matroos 2e kl. a.b. H. Ms. Wacht schip, dat de eerste officier van dit schip, de luit. ter zee der le kl. Opwyrda, zich persoon lijk aangeboden had beklaagde te verdedigen. De milicien was tweemaal 24 uur telaat van verlof teruggekomen. Als motief gaf hij op het regelen van verschillende zaken in ver band met rijn huwelijk en het oplossen van moeilijke familie omstandigheden. De fiscaal achtte het feit ernstig genoeg om er drie weken gevangenisstraf voor te eischen. De man had volgens aanklager rijn particuliere aangelegenheden boven zijn dienstaangelegen heden laten gaan. De verdediger betoogde, dat hij uit den aard van zijn functie veel met verlofsaangelegen heden te maken had en daarom wel het onder scheidingsvermogen bezat welke gevallen van overtreding serieus, welke gezocht waren. Ver dediger kende verdachte als een flinke nette kerel. Hij belichtte op sympathieke wijze diens karakter en schetste de moeilijke omstandig heden waarin de jongeman had verkeerd. Hij drong aan op uiterste clementie. Uitspraak: 2 weken gevangenisstraf. Ben je een strooper? De zeemilic. kustwachter 2e kl. J. P, G. Z. had het vorig jaar op een nacht, dat hij tele- foonwacht had in de Noordwijkerhout zich „wederrechtelijk en opzettelijk" een vijftal scherpe patronen toegeëigend en verschoten. t Onze grootmoeders en -vaders hebben ons geleerd, de maand Maart nooit te vertrou wen. Ondanks het feit, dat deze maand 3 lentedagen heeft, ondanks het feit, dat men in die maand de eerste voorjaarsstreelingen pleegt te voelen, heeft Maart echter ditmaal wel in bijzondere mate z'n staart geroerd. Dat begon gisteravond laat, en toen men he denmorgen opstond kon men z'n oogen voor de zooveelste maal gedurende dezen winter, Uitkijken op een volmaakt witte wereld. Het sneeuwde... Het had héél den nacht gesneeuwd, en zoo Viel het niet te verwonderen, dat er een dik pak lag. Zoo dik, dat alle melkhandelaren in der haast hun sleeën weer opgezocht had den, dat de wandelaars weer rondliepen met vreemdsoortige been- en voetbekleedsels, dat men weer fietsers zag, die veel weg hadden van acrobaten en auto's, die van links naar rechts (en omgekeerd) over den weg scheerden. Alles weer: als vanouds dus. Decimeters dik lag de sneeuw. Bg de straathoeken hoog opgewaaid door den stijven wind. Om 7 uur was het meer een jachtsneeuw geworden, die neerviel, en wee den slachtoffers, die zich zoo vreog over 's-heeren wegen een weg moesten banen. Want de uiterst fijne korreltjes verblindden het oog, en maakten een rit op de fiets vrijwel onmogelijk. Het was daarbij fenijnig koud, zoodat men inderhaast de extra dikke jas en de dassen weer te voorschijn gehaald had. Niemand vond deze na-winter leuk. Integen deel, overal hoorde men jammerklachten en teleurstellingen uiten over deze Maartsche onaangename verrassing. Men had geen oog meer voor de pracht van de besneeuwde grachten en plantsoe nen. Die boden wederom een schilderachtig schouwspel: dikbesneeuwde boomen, waar van de takken als een sprookjesachtig wit borduursel over het water hingen. Men zag het niet, of beter gezegd, men wilde het niet zien, omdat men zoo veel ongemak van dit Maartsche staart- roeren ondervond. Wij stelden ons nog in verbinding met het Observatorium, alwaar wij vernamen, dat de sneeuwjacht om half 2 vannacht is begonnen. Om 4 uur vannacht daalde het kwik tot onder het O-punt. Het vroor even later 0.9 graad. De windkracht bedraagt 7, terwijl de wind richting O.N.O. is Men vermoedt dat deze sneeuwperiode wel van korten duur zal zijn, aangezien Den Helder juist op den rand van een depressie ligt. Gemiddeld heeft de sneeuw een hoogte be reikt van 7 centimeter. Er zijn echter plaatsen (o.a. op den dijk), waar de sneeuw tot knie hoogte reikt. Wat het binnenland betreft, De Bilt meldde hedenmorgen 20 milimeter regen, Maastricht 10 graden boven 0 en Groningen 3. graad onder 0. Fantastisch laag is de stand der barometer: öeze wijst aan 738.9! Een stand, die zeer zel den voorkomt. Zoodra de tendens echter weer stijgende wordt zal deze Maartsche sur prise waarschijnlijk wel weer tot het verleden behooren. Veelbelovend cabaret-programma. Vanavond om 8 uur wordt de Heldersche burgerij in Casino verwacht. Uitgaande van O. O. wordt dan een programma geboden, dat klinkt als een klok, en dat het lage entrée-bedrag dubbel en dwars waard zal blijken te zijn. Men krijgt een non-stop cabaretpro gramma, bestaande uit zang, dans, mu ziek, tooneel... conference... kortom, van alles wat. Daarbij steunt men het sympa- tieke doel van O. O., iets waartoe ieder in deze dagen gaarne geneigd is. De entrée, men weet het, is heel laag. Voor 48 en 75 cent kan men z'n entrée- bewijzen betrekken. Kaarten liggen op het bureau van Drukkerij De Boer, ter wijl men voorts plaatsbewijzen kan ver krijgen heden van 35 uur aan Casino en voorts aan de zaal van avond. Laat ons de hoop uitspreken, dat Ca sino hedenavond te klein zal zijn om alle belangstellenden in het O. O.-werk te bergen en dat men gezamenlijk eenige prettige uren mag beleven. Zij nog vermeld, dat de populaire Luwa- band zal optreden en diverse O. en O.- artisten, die een speciaal programma heb ben ingestudeerd. Als bijzondere attractie geldt, dat een groot aantal plaatselijke winkeliers bij zonder mooie cadeaux beschikbaar hebben gesteld, welke vanavond via een verloting aan den man (en vrouw) worden gebracht. Van een vroolijke uitvoering kan men In ieder geval overtuigd zjjnl Overnacht op een wad bg Texel. In aansluiting op ons bericht van gisteren, meldt „De Telegraaf" nog: De Texelsche onderwijzeres, mejuffrouw Grolle, was lijdende aan blindedarmontsteking en haar geneesheer achtte een spoedoperatie gewenscht. Daar er zoo laat op den avond geen boot meer naar Den Helder vaart, werd besloten de hulp van den militairen vlieg- dienst in te roepen. Deze werd terstond ver leend en zoo steeg gisterenavond om kwart voor elf een vliegtuig op, om de zieke naar De Kooy te brengen, vanwaar zij per auto naar een ziekenhuis vervoerd zou worden. Het vliegtuig was bemand met kapitein J. Zegers en sergeant-majoor D. Lambermont. Verder bevond zich aan boord de officier van gezond heid H. W. van Dommelen, die de patiënte zou bijstaan. Het toestel, een Focke-Wulf-landvliegtuig, kwam al spoedig na het vertrek in een mist bank en raakte uit den koers. De bestuurder, die als een uitstekend vlieger bekend staat, achtte het raadzaam in de omgeving van het eiland te blijven rondvliegen, uit vrees, dat hg anders boven de Noordzee zou verdwalen. Daar de mist niet optrok, moest hij echter zoo lang blijven rondcirkelen, dat de benzine voorraad uitgeput dreigde te raken. De vlie- ger is toen op korten afstand van de kust op de Waddenzee, vijf kilometer ten Noordoosten van Den Helder, neergestreken, in de hoop, daar een van de vele zandbanken te vinden. Deze toeleg gelukte volkomen, want het toe stel kwam op een zandplaat, welke gedeelte lijk onder water stond, terecht. De machine werd bij de landing licht beschadigd, maar bleef gelukkig grootendeels boven het water oppervlak uitsteken. Er drong slechts weinig water in de cabine door. De inzittenden kon den niets anders doen dan rustig afwachten tot de mist zou optrekken en hulp zou komen opdagen. Toen het toestel op het vliegveld De Kooy, waarop het moest landen, uitbleef, begon men onmiddellijk op het eiland Texel met de na sporingen. welke den geheelen nacht voort duurden. Bij het aanbreken van den dag steeg een watervliegtuig van De Mok op, dat de omgeving van het eiland afzocht met het resultaat, dat het vermiste toestel vanmorgen omstreeks tien uur werd gevonden. De inzit tenden die ernstig van de koude te lijden heb ben gehad, werden door het watervliegtuig overgenomen en naar De Mok vervoerd, van waar zij met een motorbarkas naar Den Hel der werden overgebracht. Hoewel verkleumd, heeft de patiënte het hachelijke avontuur goed doorstaan. Ook de drie andere inzittenden van het toestel heb ben geen nadeelige gevolgen van het gebeurde ondervonden. Mejuffrouw Grolle is gisterenmiddag ge opereerd. Het verongelukte vliegtuig moest op de zandplaat worden achtergelaten. Het zou bg laag water worden weggehaald. De president: Hoe komt die drang in je? Je bent toch geen strooper? Verdachte: Nee, edelachtbare, maar ik wou wel es schieten. De fiscaal eischte een militaire detentie van 2 weken, wegens het wederrechtelijk en opzet telijk vernielen van oorlogsmateriaal. De verdediger Mr. A. Prins voerde aan dat de geweerkogels voor hun bestemming ge bruikt waren. Verdediger wilde dan ook niet de kwalificatie van den fiscaal overnemen, maar het geval onder diefstal te brengen. Als verzachtende omstandigheid voerde Mr. Prins nog aan, dat de man reeds vrij zwaar gestraft was door hem 3 maanden op Rottum te plaat sen, zonder dat hij verlof had gekregen. Hg drong dan ook op uiterste clementie aan. Uitspraak: terugverwijzing der zaak naar den commandant. De reactie van het Finsche volk op het „vredesaccoord" van Moskou heeft wel duideljjk gedemonstreerd, hoe de Finnen over dezen vrede denken. Inplaats van de vlag te hgschen, zooals men toch zou mo gen verwachten bij het sluiten van een vrede na verwoeden strgd, heeft het Fin sche volk, na de rede van Tanner, de vlag halfstok geheschen, als teeken van rouw over het verlies, dat Finland geleden heeft, door deze laatste daad van den overwel diger. Het ligt niet aan ons een oordeel te vellen over de onderwerping van de Finsche com missie aan de Russische eischen. Men kon wel moeilijk anders handelen dan men gedaan heeft. Toen Noorwegen en Zweden weigerden vreemde hulptroepen door hun land te laten trekken, kwam het er toch wel practisch op neer, dat Finland aan de toezegging van En geland en Frankrijk, die reeds eenige weken geleden gedaan werd, niets had. Het moest dus op eigen kracht verder strijden of vredes voorwaarden aanvaarden, die Moskou het op drong en men heeft van deze twee mogelijk heden de laatste gekozen om niet geheel onder den voet geloopen te worden, maar te trachten te redden wat er te redden viel. De Finsche minister van buitenlandsche zaken, Tanner, heeft in zijn radio-rede tot het Finsche volk o.m. gezegd: „Wg hebben den weg aangewezen, die kleine volken moeten betreden; wij hebben hun getoond, hoe men aan de eischen van de dictaturen verzet moet bieden. Het is niet onze schuld, dat men ons niet heeft of wille:} helpen." Ja, Finland heeft inderdaad met grooten moed voor zijn vrijheid gestreden, maar op nieuw is toch gebleken, dat de kleine landen alleen voor hun zelfstandigheid op moeten komen, dat ze van de hulp van de grooten weinig hebben te verwachten. En opnieuw is gebleken, dat de agressie van de grooten beloond worden met veroverde gebieden, die men zich gewenscht had. Albanië, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije, Polen en Finland, rijn even zoovele aanklachten tegen de rechts verkrachting der grooten. Het Finsche parlement heeft het vredes verdrag met Rusland nog niet geratificeerd al is het wel waarschijnlijk, dat de vijfzesde meerderheid in het parlement bereikt zal worden. Verrassingen zijn evenwel niet bui tengesloten en zeker zal er nog wel een har tig woordje van critiek vallen. Zoo weet men b.v. ook niet hoe het leger, dat nog geen mededeeling ontvangen heeft van de vredes voorwaarden, zal reageeren. Men verwacht ook daar niet veel instemming. Duitschland heeft gereageerd op de wijze, die verwacht kon worden. Het ziet het sluiten van het verdrag als een neder laag van de geallieerden. Engeland en Frankrijk kunnen slechts betreuren, dat men geen hulp heeft kunnen verleenen. De kleine neutralen zijn bewogen met het lot van de moedige Finnen. kan een goed afgewerkte foto zijn Ga naar 6 Pasfoto's 75 ct. BIOSCOPEN: Rialto, Spoorstraat, acht uur: „Juarez". Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur: „Het hooge commando". Witte Bioscoop, Koningstraat, acht uur: „Het Masker van de Spin" (II). Heden. Casino, 8 uur. O. en O. voor de burgers. Chr. Geref. Kerk, Steengracht, 8 u. Lezing Ds. Laman, van Haarlem, over: „Tusschen wereldmacht en Koninkrijk Gods". Onkameraadschappelijk. De zeemilic. bediende 2e kl. F. v. O. had te Vlissingen, dienende aan boord van Hr. Ms. v. Meerlant geweigerd zijn eigen eten te halen, op order van den kwartiermeester. Dit was volgens verdachte de taak van de zeuntjes ge weest. De fiscaal was over het optreden van v. O. slecht te spreken. Hij noemde het een onkame raadschappelijke houding, die meer in dienst voorkomt. Men heeft niets voor elkaar over. Wegens opzettelijke ongehoorzaamheid, ge pleegd in tijd van oorlog, eischte de fiscaal 6 weken gevangenisstraf. De verdediger Mr. Dr. Buiskool bepleitte uiterste clementie, daar hij het feit niet in overeenstemming vond met de zware straf. Uitspraak: 4 weken gevangenisstraf. Barometerstand Den Helder: 738.9 Maximum temp. lucht: 7.1 8 uur: 0.9 Wind: richting: O.N.O., kracht: 7 Licht op: 6.30

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 5