dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
stond ACHTER RUSLAND
Metaalinzamelingsactie
Noordsche garantie
voor Finlands grenzen?
Italiaansch-Russische
toenadering
Roode Kruis-ambulance
toch naar Finland
Maart roert
zijn staart
Versterking middelen
Leeningfonds
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Ultg.-Mi|. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder
V R IJ D A G
15 M A A R T 1940
68e JAARG. No. 8875
Noorsch minister
bijt van zich af
„FRANKRIJK co ENGELAND hebben
geen recht ons iets te verwijten"
„Het Finsehe volk is
niet ondergegaan"
Hulp bij den opbouw van
nieuwe verdedigingslinies
Een Karelische Sovjet
republiek
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
HELDERSCHE COURANT
r
f S
DUITSCHLAND
De Noorsche minister van buitenlandsche
taken Koht heeft gisterenavond in een radio
redevoering gezegd, dat Finland in de laat
ste dagen van Februari Zweden had ge
vraagd of het hulp wilde bieden, Dit betee-
kende waarschijnlijk, dat Zweden gevraagd
werd den oorlog in te gaan. De Zweedsche
regeering heeft hierop ontkennend geant
woord. Aan de Noorsche regeering is nim
mer iets gevraagd, doch zooals de zaken voor
Noorwegen stonden, zou de Noorsche regee
ring dezelfde gedragslijn hebben moeten vol
gen als de Zweedsche regeering. Wij moesten
neutraal blijven, indien wij de hoop wilden
hebben uit den oorlog tusschen de groote
mogendheden te blijven. Indien wij in den
oorlog betrokken zouden zijn, zouden wij
Finland niet hebben kunnen helpen.
Het is geen oneer de zaken te zien, zooals
zij zijn. Het Storting en de regeering waren
het daarover eens en ik, aldus Koht, heb van
Finland gehoord, dat men daar ons stand
punt heeft begrepen.
Ten aanzien van militairen bij
stand van de Westersche mogendhe
den aan Finland hadden wij tot twee
weken geleden niets gehoord.
Op 2 Maart hebben de gezanten van Groot-
Brittannië en Frankrijk te Oslo mij opge
zocht, om ïiiij de inleidende vraag te stellen
of de Noorsche regeering bereid zou zijn aan
Britsche en Fransche strijdkrachten door
tocht te verleenen, indien de Finsehe regee
ring den beiden mogendheden om militairen
bijstand zou vragen. De geheele aangelegen
heid was ver-trQ.u.welijk en er werd verklaard
dat de formeele vraag later zou komen.
De .Zweedsche regeering heeft den volgen
den dag ontkennend geantwoord, terwijl wij
de zaak met de commissie van buitenland
sche zaken van het Storting hebben be
sproken. Wij waren het er allen over eens,
dat wij dezelfde gedragslijn als Zweden
moesten volgen.
Op 4 Maart hebben wij afwijzend geant
woord.
Wij deden dit om politieke rede
nen, omdat wij van betrouwbare
zijde de inlichting verkregen, dat
indien wij den beiden Westérschen
mogendheden verlof zouden ver
leenen Zweedsch pf Noorsch grond
gebied te gebruiken voor oorlogs
daden tegen de Sovjet Unie
Duitschland dit als een vijandige
daad zou beschouwen en direct' zou
tusschen beiden komen.
Wij zouden dan dus in den groo
ten oorlog betrokken worden en
het slagveld voor de groote mo
gendheden kunnen worden. Op die
wijze zouden wij Finland groot
nadeel hebben berokkend. Indien
Duitschland den oorlog tegen Fin
land zou zijn ingegaan, zou de
Finsehe nederlaag zeker zijn.
Ik zou hieraan willen toevoegen, dat het
geruimen tijd zou hebben vereischt een
strijdmacht van minstens 100.000 man naar
Finland te sturen. Het zou aan twijfel on
derhevig zijn of hulp doeltreffend zou zijn.
Ik weet, dat van militair standpunt bezien
het een voordeel zou kunnen zijn voor de
Westersche mogendheden den Finschen oor
log gaande te houden en misschien Zweden
en Noorwegen daarbij betrokken te zien.
Maandagavond 11 Maart heeft de Finsehe
minister van buitenlandsche zaken den ge
zanten van Zweden en Noorwegen»te Hel
sinki gevraagd of de beide mogendheden
aan troepen der Westersche mogendheden
doortocht zouden verleenen.
Dit was de eerste en eenige keer, dat
Noorwegen een dergelijke vraag van Fin
land kreeg, de Zweedsche regeering heeft
den ochtend van den 12den Maart ontken
nend geantwoord en de Noorsche regeering
Kaf dienzelfden middag een gelijk ant
woord.
Koht zeide deze zaken duidelijk te wil
len maken, ten einde te bewijzen, dat de
aanvallen te^en Noorwegen en Zweden, spe
ciaal in de Fransche pers, ongegrond zijn.
En ik wil eerlijk zeggen, aldus voegde hij
lrieraan toe, dat ik het vreemd vindt aanval
len te zien van landen, welke in feite
minder deden dan Noorwegen en vooral
dan Zweden óm Finland te helpen.
Zij moeten niet de verantwoorde
lijkheid leggen op kleine militair
zwakke staten, die Finland zooveel
zij konden hebben bijgestaan. De
aanvallen in westelijke bladen, hier
op neerkomende dat Noorwegen af
hankelijk zou zijn van Duitschland
zijn zoo zeer in strijd met de waar
heid, dat wij ons hebben afgevraagd
wat zij er mee voor hebben dergelij
ke dingen te schrijven.
Ten aanzien van de „Altmark" had Noor
wegen gehandeld in overeenstemming met
zijn verplichtingen als neutrale mogendheid
Het had het internationale recht nauwge
zet in acht genomen. Wij zijn blootgesteld
geweest aan Duitschc bedreigingen, doch
hebben niet toegegeven. Er zijn geen bewij
zen voor de beweringen dat Noorwegen
DuitsQhe duikbooten gebruik heeft lateyi
maken van de Noorsche wateren. In twee
of drie gevallen bestond die verdenking,
doch het was onmogelijk het bewijs te leve
ren. De bewering, dat Duitschland allerlei
via de Noorsche wateren zou ontvangen,
zijn ongegrond. In Noorwegen geproduceer
de goederen gaan slechts in normale hoe
veelheden naar Duitschland. Wij hebben
daartoe het recht, overeenkomstig het op 11
Maart met Groot Brittannië gesloten ver
drag.
President Callio wekt op tot gc-
zamenlijken opbouw.
In een tot het Finsehe volk gerichte ra
dioboodschap zeide Callio, na de hoop te
hebben uitgesproken dat de eenheid tusschen
Finland en zijn buren zich zou versterken,
met ontzetting hebben wij gecorfstateera, dat
de plannen van Peter den Groote in de Sov
jetunie zijn herleefd, doch ons verstand zegt
ons, dat wij, al onze krachten moeten verza
melen voor een gemeenschappelijken arbeid
van wederopbouw in onzen marsch naar de
toekomst. Ons volk kan er zeker van zijn,
dat de regeering door den vrede heeft willen
verhinderen, dat de levenskracht van de
Finsehe-natie werd vernietigd. Wij hebben
nog de mogelijkheid, onze toekomst weder op
te bouwen want het Finsehe volk is niet on
dergegaan. Deze korte, doch verwoede oorlog
is voor het Finsehe volk zeer rijk geweest
aan ervaringen, die ons in de toekomst van
nut zullen zijn. Wij zullen moeten beden
ken dat deze toekomst in onze eigen handen
ligt. Laten wij, zoo besloot Callio door onze
daden bewijzen, dat Finland en zijn vo'^;
nog steeds in staat zijn. hun historische mis
sie als voorposten van de Westersche bescha
ving te vervullen.
Ter gelegenheid van Hitiers ver
jaardag.
Generaal-veldmaarschalk Goering
heeft naar aanleiding van den ver
jaardag van Hitier een oproep ge
richt tot het Duitsche vojk voor
het houden van een metaalinzame
lingsactie. Opgeroepen wordt tot af
stand van alle voorwerpen die ge
mist kunnen worden en die ver
vaardigd zijn van koper, brons,
messing, tin, lood en nikkelbij
wijze van verjaardagsgeschenk van
de Duitsche natie aan Hitier op 20
April.
Uit Helsinki wordt van oificieele zij
de vernomen, dat de regeering van
Noorwegen, Zweden en Finland
thans zijn overeengekomen de moge
lijkheid van een verdedigend ver
bond ter verzekering van grenzen
en onaihankelijkheid der drie lan
den te bestudeeren.
Denemarken bleek, hoewel sterk
sympathiseerend met Finland, niet
bereid een dergelijk samengaan te
overwegen.
Rusland geen bezwaar.
Men gelooft te Moskou, dat de Sovjet-re
geering geen bezwaar heeft tegen het tot
stand komen van een dergelijk zuiver defen
sief verbond. Een speciaal tegen de Sovjet-
Unie gerichte combinatie zou echter onver-
eenigbaar niet het FinschRussische vre
desverdrag geacht worden.
De militaire en diplomatieke besprekingen
tusschen de drie mogendheden Zweden,
Noorwegen en Finland zullen, volgens U. P.,
beginnen zoodra Finland zijn troepen heeft
teruggetrokken op de nieuwe grenzen en de
documenten van het vredesverdrag zijn on-
derteekend, hetwelk binnen een week wordt
verwacht.
De staven der verschillende landen
zullen de mogelijkheden der militai
re samenwerking bespreken en voor
bereiden, evenals den aanleg van
versterkingen en het leveren van"
wapen voorraden.
Het blad „Stockholms Tidningen" schrijft,
dat thans vooral ernaar gestreefd moet wor
den, een toekomst te vormen, welke het
Noorden voor nieuwe rampen spaart. Alle
bladen noemen in dit verband de vorming
van een militaire alliantie tusschen Zwe
den en Finland. Het blad besluit met de
woorden: „Er moet nu niet gesproken, maar
snel gehandeld worden."
De Finsehe wederopbouw.
In het Storting heeft de conservatieve lei
der Hambro verklaard, dat naar zijn rnee-
ning de natie verwacht, dat de Noorsche en
Zweedsche regeeringen de Finsehe regee
ring zullen vragen op welke wijze de beide
landen kunnen bijstaan in het Finsehe
werk van den wederopbouw.
Weer licht.
De hoofdstedelijke autoriteiten te Helsin
ki hebben gisteravond de maatregelen inge
trokken, welke bij het bqgin van den oorlog
waren genomen voor de passieve verdedi
ging. Voor den eersten keer sinds 106 dagen
is de stad weer verlicht. De trams rijden en
ook de auto's hebben de lichten aan. De
étalages der winkels zijn weer ontstoken.
Wel bevinden zich nog stapels zandzakken
langs de huizen en rond monumenten.
HET OUDE ZEGEVIERT! Locomotieven
bewezen goede diensten, toen Donderdag,
tengevolge van de met de plotseling inge
vallen koude gepaard gaande ijzelvorming
het electrisch treinverkeer ernstige stagnatie
ondervond.
Sluiting van handelsverdrag en
wederom uitwisseUng der am
bassadeurs.
DUITSCHLAND BEMIDDELDE.
Naar U. P. meldt is volgens wel
ingelichte kringen te Berlijn het
sluiten van een ItaliaanschRus
sisch handelsverdrag aanstaande.
Als resultaat van de Duitsche
pogingen, Rome en Moskou nader
tot elkaar te brengen, weet men
in genoemde kringen eveneens
mede te deelen, dat Rome en Mos-
kou spoedig weer ambassadeurs
zonden uitwisselen.
Het terugroepen van den Italiaanschen
ambassadeur te Mokou en den Russischen
ambassadeur te Rome geschiedde bij het
begin van den Russischen inval in Finland.
Ribbentrop zou deze kwestie te Rome
hebben besproken.
Met Viborg als hoofdstad.
De Moscousche correspondent van
het Zweedsche blad „Aftonbladet"
meldt, dat Rusland op de thans
door Finland afgestane Landengte
een Karelische republiek wil stich
ten, waarvan Viborg de hoofdstad
zou worden en waarin de leidende
regeeringsposten gegeven zullen wor
den aan thans in Rusland wonende
Finsehe communisten.
Het Finsehe ministerie van Bevoorrading
heeft alle- vrachtauto's en andere vervoer
middelen opgevorderd om de ontruiming
van goederen en eigendommen te vergemak
kelijken van de bevolking in de aan Rusland
afgestane gebieden. De bevolking hiervan
omvat ongeveer 250.000 zielen. Drie belang
rijke plaatsen komen aan de Sowjets, t.w.
Viborg, de derde stad v. Finland met 80.000
inwoners. Kexholm ot Kakisalmi met 6000 in
woners en Sortavala met 5000 inwoners. Maar
de 50.000 lijken van Russische soldaten, die
in de sneeuw begraven liggen, zullen een
geheele streek ten noorden van het Ladoga-
meer tot een ongezond oord maken. Zoodra
het zal beginnen te dooien, zal dit een af
schuwelijk kerkhof zijn, waar geen gras
sprietje meer kan groeien.
Finsehe Roode Kruis kan onze
hulp nog best gebruiken.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
gisteravond van het Finsehe Roode Kruis te
Helsinki een telegram ontvangen, waarin
wordt medegedeeld, dat het Finsehe Roode
Kruis er zeer dankbaar voor zal zijn, wan
neer de Nederlandsche ambulance ook thans
nog komt. Inlichtingen werden gevraagd
omtrent datum van vertrek en de te volgen
route.
In verband hiermede deelt het Ncd'erland-
sche Roode Kruis mede, dat de Nederland-
sch ambulance eerstdaags naar Finland zal
vertrekken. De juiste datum van vertrek, als
mede de te volgen route worden nog na
der vastgesteld.
B
Verwachting: Eenige stijging
van temperatuur tot boven
het vriespunt, gedeeltelijk
bewolkt, geen neerslag van
beteekenis, meest matige
Noordwestelijke tot Zuid-
Westelijke wind.
Het insneeuw-drama weer be
gonnen. Tal van verkeers
diensten ernstig gestagneerd.
Over een week is het Lente, dus Ko
ning Winter mag „officieel" nog
maar een dag of wat zijn staf
zwaaien, doch Zijne Majesteit doet
dit op een manier, die de gestreng
heid van zijn regime 1939—1940 dub
bel onderstreeptSneeuw woei,
door een ijzigen wind opgejaagd, tot
hoopen op de wegen, en de automo
bilisten, de bus- en trambestuurders,
de treinmachinisten begonnen op
nieuw hun wanhopigen strijd tegen
het witte obstakel
Het ergste waren wel de treinstoringen in
Noord- en Zuid-Holland, door ijzel op de
stroomdraden veroorzaakt. Wij geven hier
van elders in dit blad uitvoerig verslag. De
treinen op de lijn AmsterdamAlkmaar
Den Helder kwamen verre van regelmatig
binnen, hoewel zich op dit traject geen en
kele draadbreuk voordeed, doch de gewij
zigde dienstregeling op de lijn Amsterdam
Haarlem, welke over Uitgeest geleid werd,
deed zich natuurlijk duchtig gevoelen.
Gemiddeld bedroeg de vertraging een half
uur, de laatste trein kwam gisteravond met
49 min. vertraging in de Marines tard aan.
He bus- en autoverkeer in ons Noorder
kwartier werd op verschillende plaatsen
vertraagd. Vaak lag de sneeuw een meter
hoog.
Talrijke auto's sneeuwden weer in en kon
den hun reis niet voortzetten. De Waco-
busdienst van Wervershoof naar Medemblik
moest worden stopgezet. De dienst Medem
blikDen Helder werd eveneens stopgezet.
De overige diensten van de Waco function-
neerden normaal, zij het dan met hier en
daar vertraging.
Waterland weer sneeuwland.
De lijnen van de N.Z.H.T.M. in Waterland
waren gisteren in de ochtenduren tengevol
ge van ijzelvorming op de bovenleiding ge
stoord. De eerste trams kwamen, doordat
contact tusschen beugel en leiding bijna on
mogelijk was, met de grootste vertraging
binnen. De dienst is toen tot een uur stop
gezet, waarna deze geleidelijk kon hervat
worden. Om twee uur was het verkeer weer
normaal. Reizigers van en naar Purmerend
mochten in dien tusschentijd van den trein
gebruik maken.
Drachter tram ontspoord.
Tengevolge van den grooten sneeuwval is
gistermiddag tusschen Leek en Tolbert de
locomotief van de tram van Drachten, welke
om 13.48 uit Groningen was vertrokken, ont
spoord. De beide personenwagens bleven op
de rails. De voorste personenwagen liep
ernstige schade op, doch de passagiers kwa
men met den schrik vrij.
Onmiddellijk werd uit Groningen een
hulptrein gerequireerd om de locomotief
weer in de rails te plaatsen. Om vijf uur
was de baan vrij.
Voorstellen in het najaar naar de
Staten-Generaal.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer nopens het wetsont
werp tot instelling van een Leening
fonds, lezen wij:
Het voornemen bestaat, in het aan
staande najaar een versterking van
de jaarlijksche middelen van het lee
ningfonds^ boven die welke in het
ingediende' ontwerp vervat zijn, aan
het oordeel der Staten-Generaal te
onderwerpen. Van den omvang en
den duur der mobilisatie-uitgaven
zal men dan iets meer weten dan
op dit tijdstip, terwijl men dan te
vens: lo. het beeld, dat de herziene
inkomstenbelasting zal vertoonen en
dat bij de verdere heffingen voor
het Leeningfonds niet buiten aan
merking zal kunnen blijven, bekend
zal zijn, "2o. de vraag beantwoording
zal hebben gevonden, in hoever het
normale budget voor 1941 versterking
behoeft.