Explosie-proeven
SCANDINAVIË
Vredesverdrag met Rusland
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ter controle
deugdelijkheid
schuilkelders
thans in
Oslo vreest de toekomst
De sterkte der
Duitsche invloedsfeer
vJJeerbericht
Breg
man
Militair vliegtuig
neergestort en verbrand
Japansch-Russisch
grensincident
ZATERDAG
16 M A A R T 1940
68e JAARG. No. 8876
FINLAND
Stormachtige debatten in geratificeerd
het rinsrnt* rarpment O
het Finsche Parlement
Dit nummer bevat 12 pagina's
LEERAAR M. O.
Laatste telexbericht
Duitschland aan de kop
HELDESSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
INSPECTIES VAN LUCHTBESCHERMING
EN VRIJW. BURGERLIJKE DIENSTEN
WORDEN GECENTRALISEERD.
GEEN TWEE KAPITEINS OP EEN SCHIP
Aan den inspecteur voor de bescher
mlng van de bevolking tegen lucht
aanvallen, gep. luitenant-generaal
P. H. A. de Ridder, is op zijn ver
zoek met ingang van 1 Mei a.s. eer
vol ontslag verleend, met dankbe
tuiging voor de als zoodanig be
wezen belangrijke verdiensten. Het
A.N.P. heeft in deze gebeurtenis
aanleiding gevonden ten departe-
mente van Binnenlandsche Zaken,
waaronder de luchtbescherming res
sorteert, te informecren naar de
plannen, van den minister in dit
opzicht.
Wij hadden allus de A.N.P.-veslaggever,
daartoe een onderhoud met den raadadvi
seur mr. H. W. J. Mulder, chef van de af-
deeling binneniandsch bestuur. De heer
Mulder deelde allereerst mede, dat de mi
nister voonemens is, binnenkort, na zijn
terugkomst ten departement de laatste
hand te leggen aan de in groote trekken
voltooide nieuwe regelihg.
In de eerste plaats heeft de minister be
sloten tot concentratie van de Inspectie
voor de Luchtbescherming met de Inspectie
van de Burgerwachten en het in Augustus
ingestelde regeeringscommissariaat voor
den Vrij willigen Burgerlijken Diens*.
De concentratie van deze inspecties zal
gepaard gaan met een interne reorganisa
tie van de gecombineerde diensten:
Tot nu toe hadden we den onbevredigen-
den toestand, dat de gegevens, noodig voor
de luchtbescherming, vrijwel uitsluitend
uit Den Haag moesten komen. Voortaan
zullen vier regionale inspecteurs, ieder in
eigen rayon, optreden die onder leiding
van den centralen inspecteur staan, doch
hun adviezen rechtstreeks aan de gemeen
telijke eri provinciale besturen kunnen ver
strekken, zoowel ten behoeve van de lucht
bescherming als van de andere vrijwillige
burgerlijke diensten.
Naast deze vier inspecteurs zullen tien
toegevoegde officieren van de Burgerwach
ten worden ingeschakeld.
Deze gecombineerde organisatie zal wor
den bijgestaan en aaVigevuld door een cen
trale commissie van advies voor den Vrij-
willigen Burgerlijken Dienst, in welke com
missie de landelijke organisaties die zich
met vrijwillg dienstbetoon bezig houden,
haar vertegenwoordiging zullen vindon.
De bereidheid tot vrijwillig dienstbetoon
5s. zoo constateerde mr. Mulder met vol
doening, in ons land in ruime mate aanwe
zig, doch do moeilijkheid zit wel voorname
lijk in de encadreering en instructie.
Wat ontbreekt er nog aan?
De vier regionale inspecteurs zul
len Maandag a.s. hun werkzaamhe
den beginnen en zij hebben op
dracht. gekregen om op den kortst
mogelijken termijn na te gaan wat
nog aan de luchtbescherming ont
breekt, zoowel wat het pensoneel
als het materiaal, aangaat, en ver
der met de burgemeesters overleg
te plegen omtrent den verderen uit
bouw van deze vrijwillige diensten
Bij dit onderzoeok zal bijzondere aandacht
Worden geschonken aan de zelfbescherming
van bedrijfsgebouwen en particuliere wonin
gen.
In verschillende groote en kleine gemeen
ten, zijn afdeelingen van de Nederlandsche
vereeniging voor luchtbeschermig. doch ver
meden dient te worden dat er twee (of
meer) kapiteins op een zelfde schip optre
den. De algemeene leiding moet blijven
Waar zij volgens de wet berust, d.i. bij den
burgemeester, geassisteerd door het daar
toe aangewezen hoofd van den plaatselijken
luchtbeschermingsdienst
Explosie-proeven.
Voor de twee als het ware nog zwevend
gebleven problemen, n.1. dat van de schuil
kelders eu dat van de gasmaskers, zal naar
het zich laat aanzien, weldra een oplossing
worden gevonden.
Zeer binnenkort zullen uitgebrei
de explosicproeven worden geno
men zoowel op het eiland Schok
land als elders in den lande, tenein
de de deugdelijkheid van schuil
plaatsen en van schuilloopgraven
van verschillend systeem te onder
zoeken.
v Aan de hand van deze proeven zal het
Weerstands\ ermogen van de verschillende in
DUITSCHLAND ZOU WILLEN
DEELNEMEN AAN DE NOORD-
SCHE GARANTIE VAN F IN
LANDS GRENZEN.
Waarschijnlijk zal spoedig de da
tum bekend worden gemaakt, waar
op een Finsch—Noorsch—Zweedsche
conferentie zal bijeen komen om te
onderhandelen over het voorge
stelde defensieve verbond.
Verwacht wordt, dat een van de
drie hoofdsteden, waarschijnlijk Oslo
de plaats der bijeenkomst zal zijn.
In een interview met Tanner, den
Finschen minister van buitenland-
sche zaken, met „Aftonbladet", zei-
de deze: „Het lijkt zeker, dat tegen
een defensief bondgenootschap van
geenerlei zijde bezwaren kunnen
worden opgeworpen".
Of deze kijk op de toekomst niet ietwat te
optimistisch is, lijkt intusschen zeer waar
schijnlijk.
Althans Noorwegen wil vrij zeker een
slgg om den arm houden en is zeer huive
rig zich te binden aan een garantie der Fin-
sclie grenzen.
Toch ziet men ook te Oslo zeer goed in,
dat de vrede van Moskou practisch neer
komt op ontwapening van Finland.
Immers niet alleen is de Mannerheimlinie
opgegeven, maar daarmede is tevens de mo
gelijkheid verdwenen om een nieuwe verde
digingslinie van afdoende sterkte op te
bouwen.
Langs de groote meren kan een linie wor
den gebouwd, doch een eventueel aanval
lend rood leger zou dan slechts zijn rechter
vleugel hebben te dekken.
Wat Zweden zoowel als Noorwegen echter
scherper en meer direct treft is de schep
ping van de corridor van Petsamo. Dit
brengt de Russen direct aan de Noorsche
grens, terwijl het recht van doorvoer over
den nieuw te bouwen spoorweg door Midden
Finland dezelfde gevolgen heeft voor Zwe
den.
Het communisme staat thans hun
kerend te staren naar de IJszeeha-
vens van Noorwegen en de ijzererts-
mijnen van Zweden.
De vos?
Dat men zich in deze beide Scandinavi
sche landen allesbehalve gerust gevoelt, kan
blijken uit den spoed, waarmede zij hun de
fensieve kracht trachten te verhoogen.
den handel gebrachte schuilplaatsen wor
den vastgesteld.
Tijdens te nemen proeven zullen verschil
lende metingen worden gedaan, eenerzijds
voor wat betreft de geluidsintensiteit van de
zich in de lucht voortplantende-cxplosiegolf,
en anderzijds voor wat betreft de voortplan-
tingssnelheid en intensiteit van de bodem-
trillingen haar afdemping, in verband met
den afstand tot den explosie-haard, o'm een
vergelijking te krijgen tusschen de grondge-
steldheid op verschillende plaatsen.
Het eiland Schokland is hiervoor uitgeko
zen zoowel wegens zijn geisoleerde ligging
als wegens de geringe bevolkingsdichtheid,
welke beide factoren het nemen van derge
lijke proeven kunnen vergemakkelijken.
VERKEERDE MENTALITEIT.
t
De achterstand op het gebied van de zelf
bescherming is goeddeels te wijten aan de
verkeerde mentaliteit, waarop men hier te
lande, in het algemeen ten aanzien van de
gevaren uit de lucht is ingesteld. De over
heid kan zich daarbij niet neerleggen. Zij
zal zoo noodig dwingend moeten optreden
waartoe de wet haar de bevoegdheden heeft
verleend.
Tenslotte moge hier een overzicht volgen
van hetgeen tot dusverre aan de luchtbe
schermingsmaterialen van Rijkswege aan
de gemeenten van de eerste en tweede ge-
varenklasse is verstrekt. (Voor de minst be
dreigde, n.1. de derde gevaren klasse heeft
de luchtbeschermingsinspectie bovendien in
vele gevallen haar tusschenkomst bij de
aanschaffing van dergelijke materialen ver
leend.
65000 gasmaskers, ongeveer 400 volledig
uitgeruste draagbare en rijdbare motorspui-
ten van Nederlandsch fabrikaat, ruim 4000
gasbeschermende kleedingcombinaties, onge
veer 900 sirenes, alle van Nederlandsch fa
brikaat.
De hoop, die wij allen mogen koesteren,
deze maatregelen nimmer in Nederland in
praktijk gebracht te zien, mag geen Neder
landsch staatsburger ontslaan van den rno-
reelen plicht om naar vermogen en krachten
mede te werken aan de voorzorgen, die juist
in tijden als de tegenwoordige dienen te
worden getroffen. En die, wanneer zij vol
ledig zijn uitgewerkt, ons geheele volk een
grooter gevoel van veiligheid kunnen ver
schaffen.
Daar komt bij, dat mpn een beetje hui
verig is voor de sympathie welke men in
Berlijn zegt te hebben voor een Noordsch
verbond.
De mogelijkheid, dat Duitschland zelfs zal
trachten deel te nemen aan het voorgestelde
defensieve verbond tusschen Noorwegen,
Zweden en Finland, wordt volgens Reuter
in niet-officieele politieke kringen te Stock
holm besproken.
De zinspeling, dat veranderingen in de po
sitie van Duitschland in Scandinavië te
Stockholm worden verwacht, wordt gemaakt
in een artikel van „Stockholm Tidningcn",
dat na te hebben gewezen op suggesties in
de Britsche pers, dat Scandinavië thans in
de Duitsch—Russische sfeer is betrokken,
schrijft: Het is moeilijk te zeggen, of dat
werkelijk de bedoeling van Berlijn is, doch
wij hebben alle reden te vragen of wij niet
een dergelijke consequentie moeten verwach
ten".
Deze meening is trouwens de algemeen
heerschende in Zweden. Men ziet in de
sympathie-betuigingen van Duitschland het
looze gepraat van den vos, die het voorzien
heeft op de bodemschatten van Zweden.
In politieke kringen te Oslo wordt
trouwens openlijk erkend, dat de
smadelijke afloop van den Finschen
krijg in wezen niets anders bctee-
kent. dan dat zoowel Zweden als
Noorwegen volledig binnen de
DuitschRussische invloedsfeer
zijn getrokken.
Van eenig doeltreffend verzet tegen
welke economische eischen ook, kan
geen sprake meer zijn.
Verwacht wordt, dat de Zweedsche re
geering zeer harde noten te kraken zal
krijgen, ja zelfs acht men de positie van het
zeer populaire koningshuis door den steun
welke het aan de regeeringspolitiek gaf,
niet versterkt. De ontevredenheid bij dit
door en door democratisch denkende volk
is zéér groot en de vreugde dat men buiten
direct oorlogsgevaar is gebleven, wordt over-
heerscht door groote Vrees voor de toe
komst.
Lenteweelde op de tentoonstelling „Amstel-
flora", welke gisteren door minister Mr. M.
P. L. Steenberghe, officieel geopend is in
de Apollohal te Amsterdam.
MINISTER RYTI: ER IS MOED VOOR
NOODIG OM VREDE TE SLUITEN.
Het Finsche parlement heeft het
RussischFinsche verdrag met 145
tegen drie stemmen goedgekeurd.
De noodzakelijke meerderheid van
vijfzesden is dus ruimschoots over
schreden. Dit besluit werd genomen
na een debat dat 2% uur heeft ge
duurd, en vaak stormachtig was.
De commissie van buitenlandsche
zaken had verklaard, dat het onder
de bestaande omstandigheden nood
zakelijk was de goedkeuring aan te
bevelen van de te Moskou ondertee-
kende voorwaarden.
Minister-president Rvti zeide: Finland ver
keert evenals de geheele VVestersche bescha
ving nog steeds in het grootste gevaar en
niemand kan zeggen, wat de dag van mor
gen zal brengen. Wij gelooven, dat wij, door
den vrede te kiezen, voor het oogenblik op
de beste wijze hebben gehandeld. Ryti zeide,
dat niet om geallieerde hulp was gevraagd,
omdat dat zeer zeker zou beteekenen, dat
Finland in den grooten oorlog werd betrok
ken, waarvan het tooneel dan van het wes
telijk front naar Scandinavië zou worden
verplaatst
Bovendien was de aankomst van hulptroe
pen onzeker wegens de weigering van Zwe
den en Noorwegen den troepen doortocht
te verleenen Inderdaad werd de hulp te laat
aangeboden om van eenig nut te zijn. Slechts
de toekomst zou bewijzen of F'inland juist of
verstandig had gehandeld.
MOED OM VREDE TE SLUITEN!
Om vrede te sluiten is vaak meer moed
cn initiatief noodig dan om een oorlog te
beginnen. Wanneer men een oorlog begint,
kent men over het algemeen de eigen mid
delen en die van den vijand. Daaruit kan
men dan de kansen en gevaren afleiden, met
het oog op de schatting van mogelijke op
offeringen. Wanneer de oorlog evenwel aan
den gang is, volgen de vijandelijkheden haar
eigen wetten en doen zich altijd de verras
singen voor, dat de eene partij vrede wenscht
cn de andere niet. Het kan evenwel ook
voorkomen, dat op een zeker oogenblik de
beide strijdende partijen vrede wenschen en
wanneer een dergelijk oogenblik komt, moet
men de gelegenheid moedig aangrijpen.
Ryti besloot: met het .zwaard in de eene
en de ploeg in de andere hand zonder ver
bittering jegens iemand zullen wij ons nu
spoeden naar het werk van den wederop
bouw, het herstel van de door den oorlog
geslagen wonden, de handhaving en ont
wikkeling van onze geestelijke en materi-
eele cultuur en van onze sociale structuur,
welke gebaseerd is op het beginsel van het
recht."
De plaats van bijeenkomst van het parle
ment was geheim gehouden en publiek werd
niet tot de zitting toegelaten. Bekend was
alleen, dat deze te Helsinki plaats had. De
uitslag der stemming werd niet onmiddellijk
bekend gemaakt, evenmin als de juiste tijd,
waarop de ratificatie geschiedde.
BESTUURDER EN WAARNEMER
OP SLAG GEDOOD.
Gistermiddag om 14.15 uur is een
militair vliegtuig, een Northrup
Dou"las, tijdens een oefentocht op
een hoogte van ongeveer 150 nieter
boven het vliegveld Ypenburg in
een vrille geraakt en op ruim 100
meter buiten het veld neergestort.
De beide inzittenden, de eerste-
luitenant-waarnemer H. F. J. M.
Piasmans en de sergeant-vlieger, G.
Nijhuis, werden op slag gedood.
Laatstgenoemde bestuurde het
neergestorte vliegtuig.
Het toestel is bij aanraking met den
grond in brand gevlogen en geheel ver
nield. De oorzaak van het ongeval wordt
nog nader onderzocht.
Eerste-luitenant-waarrtemer H. F. J. M.
Piasmans is in 1912 geboren. Tweede lui
tenant werd hij 1 Augustus 1934 en eerste
luitenant 1 Augustus 1938.
DE BILT SEINT t
Verwachting: Meest zwaar be
wolkt, met enkele buien,
zelfde temperatuur als gis
teren, krachtige tot matige,
meest Westelijke wind.
Accountantskantoor
Lid N. I. t. B.
lid Ned. Gen. v. Acc.
Loodsgracht 72 Tel. 650
In de nabijheid van Asase in het
RussischJapansche kustgebied op
de grens van Noordelijk Sachalin,
hebben Russen gisteren geschoten op
een Japansche patrouille. Een Ja-
pannees werd ernstig en verscheide
ne anderen werden licht gewond.
De Japanneezen beantwoordden het
vuur, waarbij een tiental Russen ge
kwetst werd. Bijzonderheden ontbre
ken nog.
De regeering van Noordelijk Sachalin stelt
een onderzoek in. De Japansche autoritei
ten achten het incident van des te grooter
beteekenis, omdat het zich heeft voorgedaan
nadat twee Russische vliegtuigen op dezelf
de plek over de grens waren gevlogen.
Terwijl door den Amerikaanschen Senaat
en door het Huis een onderzoek wordt in
gesteld naar de mate. waarin de vliegtuig
aankoopen der Geallieerden in Amerika na-
deelig werken op de afwikkeling van het
defensieprogramma van de Vereenigde Sta
ten zelf, doen in diplomatieke kringen te
Washington geruchten de ronde over de
sterkte van de luchtvloten der oorlogvoeren
de mogendheden, die aanzienlijk geringer
zou zijn dan die van Duitschland.
Men schat, aldus U. P. aan zijn
bladen dat Duitschland thans de be
schikking heeft over 20.000 tot 25.000
vliegtuigen. Groot Brittannië over
10.000 tot 13.000 en Frankrijk over
4000 tot 6000 toestellen.
Duitschland produceert, naar ver
luidt, maandelijks 2000 vliegtuigen,
maar dit cijfer zou kunnen worden
opgevoerd tot G000. Het dienovereen
komstige cijfer voor Groot-Brittan-
nië zou 1200 eu dat voor FTankrijk
400 zijn.
Volgens het ministerie van Oorlog van
de Vereenigde staten, is de jaarlijksche pro
ductie van vliegtuigen in dit land 17.000.
Het is echter tijdelijk onmogelijk dit cijfer
op te voeren door gebrek aan machinewerk
tuigen.
De door den Senaat en het Huis benoem
de commissies zullen thans ook moeten vast
stellen of de regeering haar toestemming
zal kunnen geven aan den uitvoer van de
nieuwste types vliegtuigen, waarvan de
bijzonderheden tot nu toe zijn geheim ge
houden.
SELMA LAGERLÖF STERVENDE.
Selma Lagerlöf is stervende. Haar
overlijden wordt van uur tot uur
verwacht
De beroemde Zweedsche schrijfster
had zich het lot van Finland erg
aangetrokken.
