M^dinieuLu-ó
bij
ichtig
Staatkundig beleid
stormai
weer
Rede van Mr. Joekes
YliewuuJ uil IMc
Waal g,acui w-e, tiewi
IVOROL geeft een zeer actief zacht en geurig schuim
Het slag kruiser plan
Duitsche dynamiek
en Britsche
vastberadenheid
Wie zal het laatste
woord spreken?
Donderdag 11 April 1940
Tweede Blad
Aanvullingsagenda
Gemeenteraad
Uitvoering
Christelijk kinderkoor
Helders Mannenkoor
Rijkspostspaarbank
Uit het politie-rapport
Burgerlijke Stand van Den Helder
Muriloff's Lach selectie k omt weer
Visscherij
Barometerstand van Den Helder
Uit de Pers:
Uit den lndischen Volksraad
Voor de afdeeling Den Helder van den
Vrijzinnig Democratischen Bond heeft gister
avond in het Alg. Militair Tehuis het Tweede
Kamerlid Mr. Joekes, een rede gehouden
over het onderwerp „Staatkundig beleid bij
Stormachtig weer".
De heer A. Kramer opende de bijeenkomst,
waarbij hij in het bijzonder een woord van
welkom sprak tot Mr. Joekes en burgemees
ter Ritmeester.
SIr. Joekes.:
Het zal. aldus spr. door niemand ontkend
worden, dat de internationale toestand op
het huidige oogenblik ernstig is. Bij het uit
breken van den oorlog, in September van
het vorige jaar, is door de Nederlandsche re
geering in verband daarmede aangekondigd,
dat Nederland neutraal zou büjven en de
plichten, uit die neutraliteit voortvloeiende,
ten volle zou nakomen. Men hoort in deze
dagen wel eens de meening verkondigen, dat
men, uit moreele overwegingen, partij moest
kiezen, doch niets is minder waar en met
klem komt spr. op tegen deze onjuiste denk-
jvijze.
Nadat Mr. Joekes er op gewezen heeft,
dat het thans niet meer mogelijk is zich tot
den Volkenbond te wenden, vestigt hij de
aandacht op de vele inbreuken, die reeds op
onze rechten van neutraal land zijn gedaan.
Dit is echter iets, waartegen men blijvend
krachtig dient te protesteeren.
Het valt niet te ontkennen, dat er, spe
ciaal de laatste paar dagen, verbijsterend
weinig rekening met de rechten der niet-
oorlogvoerende landen gehouden wordt. Frap
pante voorbeelden zijn Noorwegen, Denemar
ken en Zweden. Met name Denemarken had
niet de minste aanleiding gegeven tot in
breuk op zijn neutraliteit, terwijl het nota-
bene door een niet-aanvalspact met Duitsch-
land verbonden was.
Van groot belang is het, dat wij in dezen
moeilijken tijd een groote mate van eens
gezindheid toonen. De weermacht is paraat;
leger en vloot verkeeren in staat van mobi
lisatie en ook tal van andere noodzakelijke
maatregelen zijn genomen om op alles voor
bereid te zijn. Daarbij bidden wij, dat ons een
ramp bespaard moge blijven. Mocht dit toch
het geval zijn, dan is spr. er van overtuigd,
dat heel het volk zich zal inzetten tegen
een aantasting der rechten van vrijheid en
neutraliteit. Dat zal zware, zeer zware offers
vragen, doch men heeft daarbij een voor
beeld aan het dappere Finland.
Deze tijden zijn, aldus herhaalt spr., tijden
van offers. Speciaal worden deze gevraagd
van de militairen. Men stelt alles in het werk
om dit deel van het volk zoo veel mogelijk
te verlichten door kostwinnersvergoedingen
en verlofregelingen. Dat er slechts op be
perkte schaal zakenverloven gegeven kunnen
worden, is iets waar niemand iets aan doen
kan. Indien men hiertoe overging op breeden
schaal, zou dat een ontwrichting van den
militairen dienst tengevolge hebben.
Wat wel een eisch is, aldus Mr. Joekes,
dat is dat er voor diegenen, die straks voor
goed thuis zullen komen, na hun volbrach
ten diensttijd, een regeling getroffen wordt,
opdat zij weder in het bedrijfsleven opge
nomen worden. Ware dat niet het geval, dan
zou men van een groote onbillijkheid moeten
spreken.
Men zou veronderstellen, dat het aantal
werkloozen in ons land door de mobilisatie
kleiner geworden is. Iets kleiner werd het
inderdaad, doch men vergete niet, dat het
geheele bedrijfsleven de ernstige moeilijk
heden van den oorlogstoestand ondervindt.
Groote schade werd en wordt toegebracht
aan onzen buitenlandschen handel, aan de
scheepvaart, de havenbedrijven en de vis-
scherij. Nu nog zijn er 300.000 werkloozen,
minus 55.000, die in de werkverruiming zijn
tewerkgesteld. Door diverse maatregelen
tracht men het aantal te verkleinen. O.m.
door scholing en herscholing der arbeids
krachten.
Het is de taak der regeering te zorgen
voor het functionneeren der voedselverzor-
ging en het bedrijfsleven. Vandaar dat een
aantal wetten werd aangenomen, die aan de
regeering verstrekkende bevoegdheden ver
schaften. Controle-regeeringsbureaux werden
opgericht, die voor een juiste regeling zorg
dragen en scherp toezien op een rechtvaar
dige prijsregeling en ieder onsociaal optre
den tegengaan (prijsopdrijving en hamste
ren). Bij de vorige mobilisatie nam men deze
maatregelen ook, maar te laat. En dat ten
nadeele van de kleine beurzen.
De kosten van het levensonderhoud ztjn
verhoogd. Men kan deze verhooging op onge
veer 7 a 10 procent stellen. Het was nood
zakelijk de steun van hen, die op den rand
van de bestaansmogelijkheid verkeerden, te
verhoogen. Voor deze categorie werd inder
daad een verhooging met 5 procent gegeven.
Zware lasten zal het Nederlandsche volk
nog te dragen krijgen. Men redeneere niet,
dat dan de loonen over de geheele linie auto
matisch verhoogd dienen te worden, aange
zien dit geen enkel effect zou hebben, daar
de bedrijfskosten hierdoor eveneens weer op
gevoerd zouden worden. Wel is een verhoo
ging van de laagste loonen noodzakelijk.
Moeilijk in hooge mate is de finantieele po
litiek der regeering. Millioenen worden door
de bijzondere maatregelen verslonden, mil
lioenen, die niet uit de gewone middelen be
streden kunnen worden. Vandaar dat een
speciaal fonds gevormd werd. Toch zal het
offers kosten, nu en in de toekomst, om het
staatsbudget stabiel te houden.
Mr. Joekes is gerust over de militaire pa
raatheid van leger en vloot, doch is er niet
Van overtuigd, of dit eveneens het geval is
met de burgerij met betrekking tot de lucht
bescherming. In tal van steden is deze nog
niet in orde, terwijl de verhouding tusschen
regeering en de Ned. Ver. v. Luchtbescher
ming evenmin ideaal te noemen is. Spr. is
van meening, dat de Overheid in dit opzicht
de algemeene leiding behoort te bezitten.
Den militaire autoriteiten is de bevoegd-
beid gegeven over de burgers te beschikken,
indien dit noodig mocht zijn. Het is noodig,
dat de burger-autoriteiten dit eveneens kun
nen doen voor de luchtbescherming. Stren
ger toezicht en sterker regelen zijn noodig in
dit opzicht.
N oorts geeft spr. als zijn meening te ken
nen. dat het noodig ia te komen tot een
burgerlijk orgaan, hetwelk beslist, welke pu
blicaties strafrechterlijk verboden dienen te
worden. Dit is niet, althans niet in vredes
tijd. de taak der militaire overheid. Een wet
telijke regeling is daartoe vereischt.
Gezamenlijk zal men de vele moeilijkheden
van 't heden en die in de toekomst nog zullen
verschijnen, het hoofd moeten bieden. De
overheid zal een beleid dienen te geven, dat
rachtvaardig is voor geheel het volk. Opdat
al die lasten tezamen gedragen worden en
niet door een bepaalde categorie. Laat de
kleine geschillen thans op den achtergrond
blijven, aldus besluit Mr. Joekes zijn betoog,
teneinde gezamenlijk deze zoo moeilijke
tijden te doorstaan.
De rede werd onderstreept met een spon
taan applaus van de aanwezigen.
Na een korte pauze antwoordt Mr. Joekes
op enkele gestelde vragen.
Daarvan noemen wij een vraag van den
heer Kreuger met betrekking tot het bericht
over de door de regeering te volgen gedrags
lijn inzake de schaderegeling bfl aange
brachte mijn-schade. Mr. Joekes antwoordde
dat het hem bekend was, dat van de zijde
van Den Helder en Texel stappen bij de re
geering gedaan zijn om tot een billijke
schaderegeling te komen. Het resultaat daar
van is hem niet bekend, doch het is hem ver
klaarbaar, dat de regeering juist nu huiverig
is om deze schade in haar geheel te ver
goeden, niet wetende wat de toekomst ver
borgen houdt.
Het leek hem echter logisch, dat van
overheidswege tot een billijke tegemoetko
ming wordt overgegaan.
Na beantwoording dezer vragen dankt de
heer Kramer den spreker voor zijn betoog
en sluit de vergadering.
De aanvullingsagenda voor de vergadering
van den Raad der gemeente Den Helder, op
hedenavond 8 uur, ten Raadhuize, vermeldt:
Ingekomen stukken.
Besluit van Gedeputeerde Staten der pro
vincie Noordholland van 3. April 1940, no. 1,
tot vernietiging, voor zooveel noodig, van
het besluit van den Raad van 5 September
1939, waarbij het bestuur van de Heldersche
Schoolvereeniging niet-ontvankelijk is ver
klaard in zijn verzoek om toekenning van de
gemeentelijke vergoeding, bedoeld in artikel
101 der L. O.-wet 1920 over het jaar 1937.
(Voorgesteld wordt Burgemeester en Wet
houders te machtigen van dit besluit in be
roep te gaan bij de Kroon).
Goedkeuring van Gedeputeerde Staten op
de 2e wijzigingsbegrooting der gemeente,
dienst 1940.
(Voorgesteld wordt dit stuk voor kennis
geving aan te nemen).
Verzoek van de vereeniging van kleinhan
delaren in aardappelen, groenten en fruit
..Ons belang", om het daarheen te willen lei
den, dat het aan de arbeiders, welke bij de
werkverschaffing in de Wieringermeer
werkzaam zijn, verboden wordt aardappelen
mede te nemen.
(Voorgesteld wordt om dit. onvolledig en
vaag geargumenteerd, verzoek voor kennis
geving aan te nemen).
Gisterenavond gaf het Christ. Kinderkoor,
onder leiding van den heer H. J. Swagerman
Jr., zijn jaarlijksche uitvoering in de Reho-
bothkerk aan de Ooievaarstraat.
Toen om uur' de voorzitter, de heer J.
Bommel Jr., het programma opende met een
kort welkomstwoord, was het kerkgebouw
voor ruim de helft bezet.
De heer Bommel wees erop, dat het afgeloo-
pen jaar er een geweest is van tegenslagen,
vooral door de mobilisatie, daar de heer Swa
german langen tijd het werk alleen heeft
moeten doen, wat hem inmiddels wel toever
trouwd is.
Na dit openingswoord werd begonnen met
het afwerken van het programma, hetgeen
zeer vlot in zijn werk ging.
Allereerst zongen de jongste leden van het
koor, met pianobegeleiding van Mevr. Swa
germanvan Oostveen, een drietal éénstem
mige liedjes, o.a. het pittige „In de smidse".
Het was een alleraardigst gezicht de kleintjes
in actie te zien. Met welk een aandacht volg
den zij iedere beweging van hun dirigent!
Vervolgens voerden de oudere kinderen vier
tweestemmige stukjes uit, waarvan wij noe
men: „De Nacht" en „Kerkklokstonen", waar
in een mooie tegenstem kwam.
Wegens het succes dat men er de vorige
maal mee had, kwamen ook thans eenige
„debutantjes" in actie, die in weinig onder
deden voor hun bekende radio-collega's. Ons
trof vooral „„Klokke Roeland", gezongen door
Jan v. d. Merwe en „Twee kleine poesjes",
door Annie Verkerk.
Tot besluit van het eerste deel kregen wij
ter afwisseling Mevr. G. Swagermanvan
Oostveen te hooren, nu echter niet achter de
piano gezeten, doch als sopraan-soliste, die,
door haar echtgenoot begeleid, voor ons op
keurige wijze ten gehoore bracht „Dulden"
van Heye, „Als de ziele luistert" en ,,'t Is
Mei", beide van Guido Gezelle.
In de korte pauze werd den heer en mevrouw
Swagerman en den heer Bommel een bloe
menhulde gebracht.
Toen was weer de beurt aan de kleintjes,
met een aardig liedje van v. d. Mey, waarna
het geheele koor o.a. uitvoerde het karakteris
tieke „De Noordzee" van Emiel Hullebroek.
Enkele „debutantjes" traden nog voor ons
op, o.a. Nellie Doeleman, die „Het Molentje",
op muziek van den heer Swagerman, zong;
het duo Guurtje BlankmanElsje Kramer, dat
op schier onberispelijke wijze „Het Angelus"
ten gehoore bracht, beloond door een welver
diend applaus.
Nadat het koor nog een bewerking van
Psalm 100 uitgevoerd had, werd de goed ge>
slaagde avond met het „Dankt, dankt nu allen
God" en dankgebed besloten.
De aanwezigen zullen geen spijt van hun
komst hebben gehad. Zou het echter de vol
gende maal niet prettiger zijn, wanneer de
komst van sommigen eerder plaats vond, liefst
vóór 8 uur?
Laten we hopen, dat het aantal kinderen,
vooral wat het sterke geslacht betreft, dan
tevens iets grooter is.
Dir.: A. J. Leewens.
Er is reeds mededeeling gedaan, dat het
voorjaarsconcert door „Helders Mannenkoor"
zal worden gegeven op Maandag 15 April a.s.
in Casino.
Het programma bevat koornummers van
Heinze, Andriessen, Saintis („Sur les Rem-
parts") e.a. In deze composities viert het
melodisch element hoogtij!
Betreffende den solist, Adriaan Vrind, uit
Amsterdam, zij nog medegedeeld, dat deze
artist met uitstekend gevolg het eindexamen
aan 't Amsterdamsche Conservatorium als solo
cellist heeft volbracht en dan ook speciaal
door den directeur Willem Andriessen wordt
aanbevolen.
Ter afwisseling van het Koor speelt de heer
Vrind cello-soli van Fauré, Sammurtini, Ca-
sadó, Saint-Saëns en Goens. Mevrouw Marie
NijmeijerMoorman (eerelid der Vereeni
ging) zal den solist begeleiden.
Uit een en ander blijkt, dat „Helders Man
nenkoor" ook dezen keer, mede door het en-
gageeren van een solo-cellist, zijn beproefde
traditie handhaaft.
Opgave betreffende het kantoor der pos
terijen te Den Helder.
In den loop der maand Maart 1940 werd
aan bovengenoemd kantoor op spaarbank
boekjes ingelegd
en terugbetaald
Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald
Het aantal nieuw uitgegeven
droeg 64.
86.931,50
95.197,40
8.265.90
boekjes be-
GEEN TEEKEN GEGEVEN.
Tegen 2 personen werd proces-verbaal op
gemaakt terzake het niet geven van een tee-
ken met den arm bij het veranderen van
richting.
FIETS TERUG TE KRIJGEN.
Bij de Marine-kazerne is een heerenrijwiel,
merk Blitho, terug te bekomen.
SCHOORSTEENBRANDJE.
Hedenmorgen ontstond een schoorsteen
brandje in een perceel aan de Sluisdijkstraat.
In aller ijl zete men de kachel op straat. De
brandweer was spoedig ter plaatse, doch toen
bleek een ander reeds veilig gesteld te zijn.
van 10 April 1940.
BEVALLEN: F. A. Mantz—Margadant, d.
ONDERTROUWD: A. W. Minneboo en K.
Stam.
Thans voor het Sanatoriumfonds
„Ons Belang" van de Vereeniging
van Onderofficieren der Konink
lijke Landmacht.
Ongetwijfeld zal men zich nog herinneren,
dat ongeveer een maand geleden het cabaret
gezelschap „Muriloff's Lach Selectie" op den
Finschen avond in Casino een groot succes
mocht boeken. Velen zal het dan ook interes
seeren, dat dit ensemble op Zaterdag 20 April
a.s. wederom zal optreden in Casino en wel
voor het Sanatoriumfonds „Ons Belang", ver
eeniging van onderofficieren der Kon. Land
macht.
Het zal een nieuwe revue zijn, die wordt
opgevoerd.
Omtrent den kaartverkoop zie men de ad
vertenties.
POTTERDAMSCHE LLOYD.
Indrapoera, 10 April v. Batavia.
JAVA—NEW-YO\K LIJN.
Kota Radja, 9 April v. New York.
Urk, 9 April.
Door 12 vaartuigen werd heden aan den
Gemeentelijken Vischafslag alhier aange
voerd: 72 pond kuilpaling, van 417 pond
per vaartuig, prijs 25% ct.255 pond lijn- of
beugaal, 28%30% ct.; 104 pond snoekbaars
19%20 ct. per pond en 138 manden nest,
prijs 30 ct. per mand.
Natuurhistorisch Museum, le Vroonstraat
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien den eersten Zondag van elke
maand van 35 uur en den eersten Woens
dag van 810 uur.
Aquarium Zool Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Rialto, Spoorstraat, acht uur:
„De Zon gaat nooit onder".
Tivoli-Theater, Spoorstraat, acht uur:
„De onzichtbare man" en „De Storm".
Witte Bioscoop, Koningstraat, acht uur:
„De Groote Vraag".
Vrijdag 12 April.
Zeevaartschool, 8 uur: Weer- en Sterrekundige
Kring.
i Zaterdag 13 April.
Casino, 8 uur: Uitvoering Padvinders.
Zondag 14 April.
Casino, 8.15 uur: Bob Scholte, Sylvain Poons
en Wiesje Bouwmeester.
.Maandag 15 April.
Casino, 8.15 uur: Concert „Helders Mannen
koor'.
Barometerstand Den Helder: 771.8
Maximum temp. lucht: 6.4
Temp. 8 uur: 4.8
Wind: richting: N., kracht 5
Licht op: 7.23
waardoor elke poetsing met Ivorol een ware mondwassching wordt. Heerlijker tandpasta is er niet. Tube 60 - 40 - 25 cent.
Nu het slagkruiserplan bij den Volksraad
aanhangig gemaakt is en de regeering de
gegevens betreffende de nieuwe oorlogsbo
dems aan de openbaarheid heeft prijs gegeven,
geeft de N. R. Crt. nog eenige beschouwin
gen over dit voor onze Marine en voor ons
fand en zijn overzeesche bezittingen zoo be
langrijke plan.
Wij ontleenen aan het hoofdartikel van
gisterenavond het volgende:
Teneinde een juist inzicht in de beteekenis
van het slagkruiserplan en zijn details te ver
krijgen. is het noodig zich enkele axioma's
betreffende den zeeoorlog te binnen te bren
gen Daarbij gaan wij uit van het thans vast
staande feit, dat het voeren van een derge-
lijken strijd met een hoofdmacht van lucht
strijdkrachten ondeugdelijk is en dat een
vloot van boven- en onderwatermateneel, ge
steund door luchtstrijdkrachten het eenige
middel vormt om de verdediging van een
eilandenrijk als Indië tegen een overmachti-
gen aanvaller te kunnen voeren.
De Indische archipel vormt een gebied van
zeer oeconomische waarde. De maritieme
operatielijnen en de handelswegen in he
Verre Oosten voeren door dit eilandenrijk, dat
zelf3 in het groot gezien een knooppunt
van die waterwegen vormt. Een oorlog om
of in dit gebied is dan ook een strijd om de
heerschappij ter zee; een dergelijke strijd kan
op twee wijzen worden gevoerd.
Sterk zijnde, kan men probeeren die heer
schappij op absolute wijze te verkrijgen
door de vijandelijke maritieme middelen te
vernietigen of in hun bases op te sluiten.
Het aspect van den maritiemen oorlog is
evenwel tweeledig: en kan immers naar een
minder vèr strekkend doel streven door te
trachten te beletten, dat de tegenstander de
absolute heerschappij ter zee verkrijgt. Een
zwakkere marine kan dit tegenover een ster
kere tegenpartijd bereiken door eensdeels te
voorkomen, dat de eigen maritieme middelen
worden vernietigd of buiten werking worden
gesteld voorts door den vijand het onge
stoorde gebruik van de zeewegen te ontzeg
gen. In den tegenwoordigen zeeoorlog in
Europa blijkt duidelijk, evenals dit reeds in
den wereldoorlog het geval was, dat de be
schikking over een overmachtige oorlogsvloot
nog geenszins beteekent, dat men de zee be-
heerscht.
Onze strijdkrachten boven water zullen
tegen een overmachtigen tegenstander der
halve op zeer verschillende wijzen moeten op
treden. Het bestoken van 's vijands verbin
dingen eischt snelle, krachtig bewapende, al
leen optredende schepen, terwijl tegen een in
den archipel binnengedrongen tegenstander
juist concentratie van middelen noodig is.
Daarbij zal als grondbeginsel moeten gelden,
dat een sterkere vijand steeds zal moeten
worden ontweken, terwijl zwakkere tegen
standers snel en krachtig moeten kunnen
worden vernietigd. Voor een zwakke vloot is
het beginsel van het ontwijken van den ster
kere van overwegend belang; toen Engeland
in 1914 twee slagkruisers naar de Oostkust
van Zuid-Amerika zond, was het lot van de
„Scharnhorst" en de „Gneisenau" bezegeld:
zij waren artilleristisch zwakker en minder
snel dan hun jagers.
Hoofdbeginsel bij den bouw van onze zware
schepen zal dus moeten zijn, dat zij een groo-
tere snelheid moeten kunnen ontwikkelen dan
elk schip in het Verre Oosten, dat artilleris
tisch sterker is. De voorgestelde snelheid van
33 zeemijlen maakt onze toekomstige slag
kruisers inderdaad tot de snelste artillerie
schepen ter wereld; juist daardoor is het
vlootontwerp van internationale beteekenis
en zal in de toekomst bij elke politieke ver
wikkeling in den Stillen Oceaan rekening
moeten worden gehouden met de aanwezig
heid van ons eskader.
De bouw van slagkruisers in den
Volksraad.
Aneta meldt uit Batavia:
De secretaris van den Volksraad heeft
den grootsten spoed betracht met de afwer
king van het afdeelingsverslag van den
Volksraad over het ontwerp tot versterking
der maritieme defensie. Wellicht zal dit ver
slag reeds heden in een voorloopigen vorm
aan de regeering worden aangeboden, of
schoon de publicatie daarvan uiteraard zal
moeten wachten totdat dit definitief is vast
gesteld, hetgeen misschien op 13 dezer het
geval zal zijn.
In de wandelgangen van den Volksraad is
men van oordeel, dat de voorstellen in het
college nergens op principieelen tegenstand
zijn gestuit, hoewel de meeningen op onder
geschikte punten of bijkomende omstandig
heden in enkele gevallen uiteenloopen.
In ons overzicht van gisteren hebben we
er op gewezen, dat Engeland, als het nog
met eenig succes de Duitsche overrompeling
van Noorwegen ongedaan wilde maken, snel
en krachtig zou moeten optreden, omdat
Duitschland niet zou nalaten zijn ingenomen
posities zoo spoedig mogelijk te consolidee-
ren. Dat Engeland vastbesloten was om te
trachten Duitschland uit de Noorsche steden
te verdrijven bleek uit de verklaring van de
Engelsche regeering, maar ook uit het feit,
dat Noorwegen verzet bleef bieden aan de
Duitsche invasie. Men is er in Noorwegen
van overtuigd geweest, dat de geallieerden
alles op alles zouden zetten, om Duitschland
uit het land der duizend watervallen weg te
slaan.
En gisteren hebben de eerste gevechten en
successen voor de geallieerden plaats gehad.
Er is hevig gevochten, vooral in het Skager-
rak en in de Oslofjord. Hier moest Duitsch
land in de eerste plaats aangetast worden,
omdat het langs dezen weg zijn voedsel-
transporten en versterkingen zond. Zoolang
de toegang tot de Oslofjord vrij was kon
Duitschland ongelimiteerd zijn troepentrans
porten tot in het hart van Noorwegen krij
gen. Engeland is hier niet zonder succes op
getreden. Zeven Duitsche handelsschepen
werden tot zinken gebracht en verscheidene
oorlogsbodems werden getroffen en vernield.
Men zie daarover elders in dit nummer. Deze
zeeslagen hebben aan honderden jonge men-
schen het leven gekost. Maar daar rekent
men niet mee. Het leed, dat door al dezen
waanzin over duizenden gezinnen is ge
bracht telt niet mee om het bereiken van
de dwaasheid van het materialistische doel
van eenige „grooten en machtigen dezer
wereld".
Engeland heeft niet alleen in de Oslofjord
toegeslagen, maar heeft ook bij Bergen en
Drontheim de Duitsche schepen aangepakt en
heeft daarbij kans gezien deze plaatsen te
heroveren. Terwijl hedenmorgen door Brussel
doorgegeven werd, dat ook Narvik door En
gelsche schepen ontzet zou zijn. Men weet
welk een grooten slag daar gisteren geleverd
is, met succes voor de Engelschen, al ver
speelden zij daar dan ook practisch vier van
hun schepen. Eén werd er getorpedeerd, één
liep op de kust en twee werden ernstig be
schadigd. Duitschland verloor hier echter een
tiental schepen, waaronder zes transport
schepen.
Uit alles bljjkt, dat de strjjd van gis
teren in het voordeel van de geallieerden
is geweest. Het dynamisch optreden van
Duitschland, heeft voor het Derde Rjjk
dit nadeel, dat men door deze snelheid
van handelen niet heeft kunnen zorgen
voor consolidatievan de ingenomen po
sities en daarvan hebben de geallieerden,
die wat hun scheepsmacht betreft veel
sterker z(jn, gebruik gemaakt door zonder
dralen de Duitschers aan te pakken. Het
bljjft voorloopig nog een open vraag,
waarmee men het meeste succes zal boe
ken, öf Duitschland met z(jn dynamisch
optreden of Engeland met zjjn vastbera
den verbetenheid om dezen oorlog tot een
succes voor de geallieerden te brengen.
Er wordt nu hevig gevochten aan de Noor
sche kust en in het Noorsche land. De Noren
zelf hebben ook verzet geopend en niet zonder
succes. Tal van Duitschers zijn verslagen.
Welke tegenzetten zullen de Duitschers nu
vandaag ondernemen? Dat men zich zonder
den hevigsten tegenstand uit Noorwegen zal
laten dringen, daarvan is natuurlijk geen
sprake. Mogelijk zullen vandaag een enorm
aantal bombardementsvliegtuigen opereeren
op de Engelsche schepen in de Oslofjord. Ook
van Engelschen kant zal men daar echter rpee
rekenen en zoo zullen misschien behalve de
zeegevechten vandaag ook belangrijke lucht
gevechten plaats hebben.
Zal Duitschland Zweden nu ongemoeid
laten Gisteren was dat nog een voor
deel, de vraag is echter, dwingt de positie
van heden Duitschland niet in andere rich
ting, om via Zweden zijn versterkingen
te zenden en daar steunpunten voor zijn
luchtvloot te zoeken?
En wat zal Rusland doen? Zal het lij
delijk blijven toezien, dat de geallieerden
zich in Noorwegen een positie veroveren,
die het niet wenscht, dat de democratische
staten daar in zullen nemen. Het zijn weer
open vragen, die nieuwe mogelijkheden
scheppen en de oorlogssituatie volkomen
kunnen wijzigen.
Over den afloop van den strijd in het Noor
den is nog met geen mogelijkheid iets te voor
spellen. Met spanning kunnen we de berichten
volgen en de nieuwe zetten, die de strijdende
partijen op het groote schaakbord zullen uit
voeren.
i
K
