dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Poolsche strijdkrachten te Narvik geland Nieuwe orders Autobus van den dijk gestort Haarlemmer van spionnage verdacht De sleutel van de Middellandsche Zee burgerbevolking Oorlogsleed in het hooge Noorden Een meerderheid van slechts SI stemmen CHURCHILL AAN HET WOORD NOORWEGEN Waarschuwing aan alle automobilisten Zes Britsche treilers gezonken Heden reeds meer treinen GIBRALTAR voor de Bezorgde woorden van den Paus te KONINGSTRAAT 78, DEN HEIDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) DONDERDAG 9 M E I 1940 68e JAARG. No. 8920 moreele nederlaag van cham- berlain, rake slagen van lloyd george en duff cooper. Bescherming tegen luchtaanvallen HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Ml] Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder Britsche regeering verloren geacht De door de Engelsche regeering in gediende motie tot verdaging dei vergadering, welke in wezen neer. kwam op het uitlokken van een mo tie van verti ouwen in het regee- ringsbeleid, is door het Lagerhuis aangenomen met 281 tegen 200 stem men. De regeer^ing behaalde dus slechts een meerderheid van 81 stem men. Veertig regeerinngsaanhangers stemden met de oppositie mede. Tot hen behoorden Duff Cooper, Hore Belisha, Admiraal Keyes, Amery, King Hall, Lord Wolmer, Kolonel Macnamara, Harold Nicholson en Lady As- lor. De parlementaire correspondent van Reu- Ier schrijft: de meerderheid der regeering, 81 stemmen, was geringer dan de critici der regeering hadden verwacht. Zoodra de cijfers bekend werden gemaakt, weerklonken ver raste en opgetogen kreten van de oppositie banken en van eenige banken der regeerings aanhangers, gepaard gaande met het roepen .van „aftreden". Eenige minuten lang heersch te er een intense opwinding en daarop be gon de oppositie in spreekkoor an het adres .van de regeering te roepen „weggaan, weg gaan." Aangezien de zaken van den dag afgehan deld waren, stonden de ministers onder lei ding van Chamberlain op en verlieten lang zaam het lagerhuis, onder herhaald roepen der oppositie: „weggaan", terwijl tevens ge loei weerklonk en van aanhangers der re geering gejuich daartegenin. Aangezien de regeering in de meerderheid is gebleven, zij het ook een grootelijks verminderde meer derheid, deed zich voor de oppositie niet de gelegenheid voor om te vragen naar de voornemens der regeering, zooals dat gebeurt wanneer de regeering in feite verslagen is. Het is duidelijk, dat op dit oogenblik de voornemens van den premier niet bekend kunnen zijn. Er kan echter weinig twijfel overblijven, dat de moreele naderlaag, welke de regee ring gisteren leed, tot ingrijpende wijzi gingen zal leiden. Vrij algemeen wordt verwacht, dat Cham berlain zal heengaan en men zal trachten te komen tot een nationale regeering, waar in ook Labour de verantwoordelijkheid wil dragen. Dan zal Chamberlain echter moeten af treden, daar de arbeidersafgevaadigden reeds hebben verklaard, dat hun partij geen verantwoordelijkheid wil dragen on der leiding van den tegenwoordigen eersten minister. Vóór dat deze, het rcgecringsbeleid ver- oordeelende stemming plaatsvond, had Churchill in een vrij matte en van weinig strijdlust getuigende rede, gepoogd het re- geeringsbeleid te verdedigen. Te kort vliegtuigen. Hij zeide o.m.f In dezen oorlog wordt ons vaak gevraagd, waarom wij het initia tief niet nemen. De reden voor dit ernstige nadeel, dat wij het initiatief niet hebben, kan niet spoedig worden weggenomen. Dit ligt in ons gebreke blijven in de laatste vijf jaren om pariteit in de lucht met Duitsch- land te handhaven of te herkrijgen. Dat is een oude geschiedenis en dat is een lange geschiedenis. In de laatste twee jaar kwa men de oppositiepartijen over de brug en gaven groote, waardevolle hulp. Maar het feit blijft dat wij in gebreke.bleven om pariteit in de lucht tot stand te brengen, welke vitaal' geacht werd voor ónze veilig heid. Onze numerieke achterstand in de lucht, ondanks onze superioriteit, zoowel wat manschappen als materiaal betreft, heeft ons veroordeeld en zal ons eenigen tijd lang veroordeplen dm. tot heel wat moeilijkheden en leed en gevaar te geraken, dat wij krachtig moeten dragen tot gunsti ger omstandigheden bereikt kunnen wor den, zooals dit zeker zal geschieden. Engeland kan het Skagerak niet beheerschen. Alexander heeft gevraagd.-waarom vvii de vijandelijke verbindingen in het Skagerak Piet hebebn aangetast, omdat ylootoyer- wicht het uitvoerbaar behoorde te maken voor ons, om het Skagerak te beheerschen met onze oppervlakteschepen en aldus de verbindingen met Oslo van het eerste oogen blik af voortdurend af te snijden. De ontzaggelijke vijandelijke sterk te in de lucht echter, die gericht kan worden op onze patrouilleerende 'strijdkrachten, heeft deze methode veel te kostbaar gemaakt. Belangrijke strijdkrachten zouden hebben moeten worden gebruikt om een gestadige patrouille aan de oppervlakte te handhaven en de verliezen, die uit de lucht aan die pa trouilles zouden worden toegebracht zouden ongetwijfeld zeer spoedig een vlootramp vormen. Wij ondernamen daarom een duik bootblokkade als de eenige tot onze beschik king staande methode en daarmede volgde ik de opinie der vlootautoriteiten. Er is een groot verschil tusschen verantwoordelijk zijn voor een bevel, dat verscheidene waarde volle schepen verloren kan doen gaan, en het uitspreken van een meening, zonder een dergelijke verantwoordelijkheid. Churchill schetst dan de moeilijkheden bij de expeditie bij Drontheim ondervonden en onthult, dat de marine bereid was om ook de haven van Drontheim binnen te varen. De aanvankelijke successen te land gaven de militaire adviseurs echter aanleiding aan te raden, dit gevaarlijke en kostbare avontuur na te laten, daar men een verovering vanaf de landzijde zeer goed mogelijk achtte. Spoedig, aldus Churchill. veranderde ech ter de toestand, daar de vijand veel sneller dan wij. troepen kon aanvoeren, ondanks de groote verliezen, welke onze duikbooten zijn transporten in het Kattegat en Skagerak toe brachten. De vraag doet zich voor of, wanneer wij ons gehouden hadden aan een directen vlootaanval, de gebeurtenissen een beter resultaat zouden hebben gehad. Ik heb al tijd geloofd, dat de vloot troepen in de fjord van Drontheim kon brengen en ze aan land zetten, om den strijd met den vijand aan te binden. Ik zou zeer gaarne alle mogelijke verantwoordelijkheid hebben genomen voor de poging, mits deze gesteund was door de meening der deskundigen. Maar zelfs wan neer wij meenen, dat deze opvatting juist is en dat wij tegen 25 April meester had den kunnen zijn van Drontheim of de puin hopen daarvan, zouden wij dan een vol doende leger ten Zuiden van Drontheim hebben kunnen brengen om den aanvaller terug te slaan? Ik geloof niet, dat het mo gelijk zou zijn geweest den ontzaglijken druk te weerstaan van een aanval der Duitschers uit hun schitterende posities. Er is geen twijfel aan, dat de Duitsche basis in Oslo en de verbindingen naar het Noorden onvergelijkelijk beter waben dan alles, wat wij hadden kunnen krijgen in Drontheim en de hulplandingsplaateen in die streek Er waren reeds meer dan 120.000 man Duitsche troepen, aldus vervolgde Churchill, die in Zuid- en Midden-Noorwegen opereer den. Ofschoon wij voortdurend versterkin gen hadden kunnen zenden, kan ik niet ge- looven, dat er ook maar de geringste kans op een uiteindelijk succes bestond in een strijd tusschen een leger met basis te Dront heim en liet Duitsche leger, dat zijn basis te Oslo heeft. Geen slagschepen verloren. Ik kan in het geheel niet terugkomen van mijn veel gecritiseerde verklaring, dat de Duitsche inval in Noorwegen een belang rijke politieke en strategische vergissing was. De Duitschers beweren, dat zij elf slag schepen tot zinken gebracht of beschadigd hebben. In werkelijkheid zijn er twee licht beschadigd en geen enkel slagschip is voor een dag uit den dienst geweest. Indien Zweden Noorwegen te hulp was gekomen en zijn luchtbases ter beschikking van de Britsche lucht macht gesteld had, zou wellicht een anderen toestand ontstaan zijn. Het optreden van Zweden is beperkt ge bleven, evenals dat van vele andere volken, tot een critiseeren der Brit sche regeering. Ten aanzien var Narvik zal ik geen in lichtingen verstrekken. De voorwaarden zijn daar echter veel meer gelijk, evenals de mogelijkheid van het zenden van ver sterkingen. Op een vraag van Alexander antwoordde Churchill, dat de geallieerden te Narvik over een vliegveld beschikken. De Duitschefs heb ben, aldus vervolgde hij, beweerd 28 kruisers tot zinken gebracht of beschadigd te hebben. In werkelijkheid hebben een kruiser en een luchtafweerschip schade opgeloopen. Nimmer in zulk een groot gevaar Churchill besloot met de woorden: „Geen enkel oogenblik in den wereldoorlog zijn wij in grooter gevaar geweest dan thans en in dring er ten sterkste bij het huis op aan, de ze dingen niet overhaast te behandelen, doch op ernstige wijze, op het juiste oogenblik en in overeenstemming met de waardigheid van het parlement". Noren blijven zich hardnekkig verweren. Volgens U. P. is een Poolsche expeditie macht te Narvik geland. Dit klopt met de berichten van Havas. dat een gereogani- seerd leger aan de zijde der geallieerden gaat strijden. De Noren blijven zich hardnekkig weren en he Noorsche opperbevel meldt: „Vliegtuigen, artillerie en infanterie heb ben gisteravond met onze troepen samenge werkt en den vijand uit de bergen bij Lei- gastind en uit het Gresdal verjaagd". In een door het opperbevel gepubliceerde verklaring, waarin een overzicht wordt ge geven van de jongste gebeurtenissen in Noorwegen wordt gezegd: „Wij zullen niet toegeven. De strijd zal doorgaan. De geheele wereld zal weten dat Noorwegen niet zal sterven, doch zijn pogin gen zal versterken tot behoud van zijn onaf hankelijkheid. Het recht is aan onze zijde". In het woeste Gaudal, tusschen Roeros en Stoeren, houden Noorsche afdeelingen, die op 300 man geschat worden, nog steeds stand. Indien zij geen gebrek aan munitie en levensmiddelen krijgen, zouden zij ge durende een aanzienlijken tijd in dit moei lijke gebied tegenstand kunnen bieden. Men zegt, dat zij den Duitschers reeds zware ver liezen hebben toegebracht. In het district Roeros is, naar men gelooft, nog steeds een aantal vrijwilligers onder de wapenen. Duit sche patrouilles bestrijden hen. Mijnen in de Narvikfjord? Volgens in Stockholm ontvangen berich ten hebben de Duitschers mijnen gelegd in de fjord van Narvik. Men geloft, dat de mij nen gelegd zijn door vliegtuigen. Van den commandant der vesting Holland. De commandant van de vesting Holland waarschuwt de autobestuurders om op de autosnelwegen de grootste voorzichtigheid te betrachten, zulks in verband met op die we gen genomen militaire maatregelen. TWEEMAAL OVER DEN KOP GE SLAGEN EN BENEDEN AAN DEN DIJK BLIJVEN LIGGEN. DRIE GEWONDEN. Op den weg van Dinteloord naar Stam persgat is gistermiddag omstreeks vijf uur een autobus van den heer van Hees uit Nispen, door een defect aan de stuurinrich ting van den dijk gestort. De autobus, waar in 26 arbeiders van de werkverschaffing te Dintelsas waren gezeten, die op weg naar hun woning te Nispen waren, sloeg twee maal over den kop en bleef beneden aan den dijk liggen. Slechts drie inzittenden bleken verwon dingen te hebben opgeloopen. Bij twee be trof het snijwonden, de derde evenwel kreeg ernstige verwondingen aan den schouder. Per auto moest hij naar zijn woning wor den vervoerd. De autobus was dermate ge havend, dat een tweede bus moest worden gerequireerd om de overige axbeiders naar huis te brengen. OFFICIEEL BERICHT VAN MINIS TERIE VAN MARINE. Het Ministerie van Marine deelt mede: „De admiraliteit betreurt te moeten be richten, dat de volgende marinetreilers verloren zijn gegaan gedurende de opera- tis voor de Noorsche kust bij het ontrui men van het gebied Drontheim. Majesteit treiler Warwick-shire en treiler Cape Chelyuskin werden beschadigd door aanvallen uit de lucht en zijn gezonken. Z.M. treilers Jardine, Saint Goran, Gaul en Aston Villa werden door aanvallen uit de lucht zoo zwaar beschadigd, dat het niet wenschelijk scheen te pogen hiermede de Noordzee over te steken; zij werden derhal ve door de eigen bemanning tot zinken ge bracht De hierbij geleden verliezen aan manschap pen zijn gering, de nagelaten betrekkingen hebben bericht ontvangen." Electrische treinen loopen weer normaaL Naar wij vernemen zal met ingang van heden, op de geëlectrificeerde baanvakken van de Nederlandsche spoorwegen de nor male dienstregeling met de electrische trei nen volgens de dienstregeling van 15 Oc- tober 1939 worden hersteld. Met ingang van morgen zal op de niet- geëlectrificeerde lijnen uitbreiding aan den treinenloop worden gegeven. Deze zal dan evenwel nog niet normaal zijn. Wederom is de Rijksrecherche een ern stige spionnagezaak op het spoor gekomen als gevolg waarvan dezer dagen te Haar lem gearresteerd is de heer F., een beken-, de figuur in de bank- en handelswereld. Vermoedelijk heeft de man zich schuldig gemaakt aan economische spionnage ten gunste van een buitenlandsche mogend heid. Het is volgs de Tel., niet onwaarschijnlijk, dat F. bij zijn werkzaamheden geholpen is door anderen, die voor hem economische gegevens verzamelden. Het onderzoek wordt door de Rijksrecherche nog voortgezet. In verband met deze zaak is ook te Am sterdam een onderzoek ingesteld. ITALIë TRACHT AAN TE TOO NEN. DAT EEN BLOKKADE VAN GIBRALTAR IN HET GE HEEL NIET EEN WERKELIJ KE ECONOMISCHE BELEGE RING VAN ITALIë ZOU BE- TEEKENEN. In een artikel, getiteld „Gibraltar" betoogt Gayda in de Giornale d'Ita- lia. dat Parijs en Londen zich aan een nieuwe fatale illusie overgeven, wanneer zij Italië dreigen econo misch te isolceren en onmachtig te maken enkel en alleen door het af sluiten van de Straat van Gibraltar Eerst moet worden vastgesteld, al dus Gayda. dat er geen blokkade mogelijk is tegen een groot, krach tig bewapend land, dat vastbesloten is te strijden, zonder dat de landen die de blokkade toepassen zich stor ten in een hachelijke onderneming., zooals de gebeurtenissen in Noorwe gen aantoonen Verder moet erop worden gewezen dat een blokkade van Gibraltar in het geheel niet een werkelijke economische belegering van Italië zou beteekenen. In 1939 kwamen in ltaliaansche havens uit landen voorbij Gibraltar aan 12.300.000 ton goederen. Dit is een imposant getal, maar het grootste deel van die -goederen bestond uit steenkool en cokes (60 percent), mi nerale oliën en paraffine (20 procent). Welnu, steenkool en cokes bereiken Italië tegenwoordig .via land uit Duitschland. Grootere bevoegdheid aan da burgemeesters. IEDER BURGER TOT OPGEDRA GEN DIENSTEN VERPLICHT. De opperbevelhebber van land- en zee* macht heeft eenige wijzigingen vastgestelcï van de wet bescherming tegen luchtaanval len. Hierdoor wordt aan de burgemeesters of degenen die in een plaats door het mili taire gezag daarvoor zijn aangewezen groo tere bevoegdheid verleend. Van een ieder kunnen thans persoonlijke diensten of goe deren worden gevorderd en ook kunnen alge meen gedragsregels worden voorgeschreven Ook loodsdiensten. schippersdiensten en or donnansdiensten kunnen worden opgedra gen. Artikel 12 van de wet betreffende bescher ming tegen luchtaanvallen wordt dus als volgt gewijzigd: 1. De burgemeesters, alsmede het militair gezag, zijn bevoegd om in het belang van de bescherming van de bevolking tegen lucht aanvallen schriftelijk te vorderen: a. het verrichten van nader te omschrij ven werkzaamheden en dienst vanaf een in de vordering aan te geven tijdstip af tot aan een in de vordering, dan wel aan te geven tijdstip. b. De ter beschikkingstelling zoo noodig op een in de vordering nader aan te wij zen plaats voor bepaalden of onbepaalden tijd van bij verordering of algemeene be kendmaking daartoe aangewezen goederen, met dien verstande, dat deze vordering slechts kan worden gericht tot de eigenaars of houders van die goederen. c. Het treffen binnen den daartoe bij de vordering genoemden tijd van nader om schreven voorzieningen. d. Alle overige medewerking. 3. Een ieder, tot wien een vordering, als jn dit artikel bedoeld, wordt gericht, is ver plicht daaraan gevolg te geven, met dien verstande, dat de personen, van wie het ver richten van werkzaamheden of diensten is gevorderd, verplicht zijn zich voor deze werkzaamheden of diensten in persoon aan te melden ter plaatse, als in de vordering aangegeven, alsmede om de aanwijzingen op te volgen, van degenen, die met de lei ding over of het toezicht op die werkzaamhe den zijn belast, mede voor wat betreft hun verblijfplaats gedurende de tijden, dat de hun opgedragen werkzaamheden zijn onder broken en het na zoodanige tijden wederom opnemen van deze werkzaamheden. TOESPRAAK TOT EENIGE DUI ZENDEN PAS GEHUWDE ECHT PAREN. De Paus heeft gisteren eenige duizenden pas gehuwde echtparen, meerendeels Italia nen, ontvangen. In zijn toespraak zeide hij o.a.: De wereld, verdwaasd door leugen en trouweloosheid, de wereld, gewond door ge weld en buitensporigheid, heeft door liet verlies van den vrede ook de moreele wij ding en vreugde verloren. Ons hart is be wogen vooral voor u en voor zoovele an dere jonggehuwden in alle landen, die in dit tragische voorjaar hun bestaan veree- nigd hebben. Doch indien menschelijke po gingen falen om den vrede terug te bren gen, is het den menschen nog altijd moge lijk den goddelijken hulp af te smeeken, op dat Hij zijn zwaar beproefde kinderen weer moge bijeenbrengen in vrede. Oud en jong, «vachten op het station van de Moorsche hoofd stad, Oslo, om de stad te ontvluch ten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 1