Verordeningen en bekendmakingen
voor hei bezette gebied
Door arbeid
Nederland
dienen
De ernst
der situatie
Geweldige veldslag in België
De boodschap
van Roosevelt
Het geheime
Duitsche wapen
Wethouder Boekman
overleden
Waarschuwing legen
onverantwoordelijke
daden
OPROEP aan dc
bevolking van
Nederland
1000 vliegtuigen
per week
Duitschers zoeken
een snelle beslissing
Een dag gratis
melk
Herstel telefoonverbindingen
Ontspanning langs dc
Zwitsersche grens
Parijs bij het legergebied
ingedeeld
Fransch-Britsche
perscommentaren
Millioenen mannen in
zwaren strijd tusschen
Antwerpen en Sedan
Bommen op Keulen
De Opperbevelhebber ven het Duit-
«ehe leper en de Opperbevelhebben
van de legergroep In Nederland heb
ben een aantal verordeningen uitge
geven, waaraan de bevolking der be
zette gebieden van Nedarland, België
en Luxemburg zich stipt moet hou
den.
Bezit van vuurwapenen.
1. Alle vuurwapens en munitie, handgra
naten, explosieve stoffen en ieder ander oor
logstuig moeten worden afgeleverd. De af
levering moet binnen 24 uur op het naaste
Duitsche veld- of plaatselijk commando ge
beuren, voor zooverre ter plaatse niet andera
bepaald is. De burgemeesters worden ver
antwoordelijk gesteld voor de stipte uitvoe
ring van dit bevel. De bevelhebbers der Duit-
ache troepen hebben het recht, uitzonderin
gen toe te laten.
2. Wie vuurwapens, munitie, handgrana
ten, explosieve stoffen of ander oorlogstuig
bezit, in tegenstelling met deze verordening,
wordt met den dood of dwangarbeid, in ge
vallen van minder gewicht met gevangenis
straf gestraft.
3. Wie op eenigerlei wijze in het bezette
gebied tegen het Duitsche leger geweld ge
bruikt, wordt met den dood gestraft.
De opperbevelhebber van het
Duitsche leger.
Verkoop levensmiddelen.
Bij machtiging van den Opperbevelhebber
van het Duitsche leger bepalen wij, in het be
lang van de geordende en rechtvaardige, ver
deeling van levensmiddelen over het bezette
gebied, als volgt:
1. Levensmiddelen en gebruiksartikelen
mogen slechts in eene, met het normale
gebruik gelijkstaande hoeveelheid, ver
kocht of betrokken worden.
2. Hamsteren (d.i. ongewoon hooge inkoo-
pen of bovenmatige bevoorrading) is ver
boden.
3. De Duitsche soldaten en rijksburgers
zijn gehouden deze bepalingen in acht te
nemen. Zij mogen slechts voor hunne
eigene onmiddelijke behoeften koopen,
tegen contante betaling. Slechts bij.groo-
tere bestellingen (hooger dan R.M. 500.
kan door den bevelhebber der koopende
eenheid met een leveringsbewijs worden
voldaan.
4. Elk vergrijp tegen deze bepalingen zal
gestraft worden.
De Opperbevelhebber der Legergroep.
Prljsverhooging.
Bij machtiging van den Opperbevelheb
ber der Duitsche Weermacht verordenen wij
als volgt:
Par. 1. De op het oogenhlik der bezetting
geldende prijzen en vergoedingen voor alle
noodzakelijke artikelen, voor de gansche
landbouw als voor de nijverheidsvoortbren-
selen, evenzeer voor het goederenverkeer
van eiken aard in de door het Duitsche Le
ger bezette gebieden, en in het verkeer van
deze gebieden met het Duitsche Rijksgebied,
mogen niet verhoogd worden.
Verdragen, die door de beide verdragslui-
tenden zijn vervuld, vallen niet onder deze
bepaling.
Par. 2. Het is verboden handelingen te
iverrichten door welke rechtstreeks of niet-
rechtstreeks, de voorschriften, vastgelegd in
par. 1, worden ontdoken, of kunnen worden
ontdoken.
Als verhooging van prijs of vergoeding
wordt ook beschouwd elke rechtstreeksche
of niet rechtstreeksche vermindering der te
genprestatie, in het bijzonder voor wat be
treft de betalings- of leveringsvoorwaarden,
evenals de ongerechtvaardigde weigering,
Waren te fabriceeren of te leveren.
Par. 3. Voorzoover, uit gerechtvaardigden
economischen grond, of ten einde onbillijke
hardheid te vermijden, bevordelijk is, kan
de plaatselijk-verantwoordelijke „Oberfeld-
kornmandant" of het door mij aangestelde
bureel uitzonderingen toelaten of verordenen
Par. 4 Wie handelt tegen de voorschriften
dezer verordening, of tegen de tot hare uit
voering uitgevaardigde voorschriften en aa*J-
wijzigingen, zal gestraft worden met geld
boeten tot 30.000 R.M. en met gevangenisstraf
fen tot 6 weken of met een dezer straffen, in
zooverre niet andere wetsteksten een hooge-
re strafmaat bepalen. Ook kunnen de tegen
de voorschriften in prijs verhoogde artike
len in beslag genomen worden.
De opperbevelhebber der
legergroep.
Invoering Duitsch strafrecht.
Bij machtiging van den Opperbevelheb
ber van het Duitsche leger bepalen wij
«is volgt: -
Par. 1. In zooverre een handeling, die
Volgens het Duitsche recht strafbaar is,
Het door Duitschland bezette Nederland-
sche gebied wordt onder het Duitsche mili
tair bestuur geplaatst.
De legerbevelhebber zal maatregelen ne
men voor beveiliging van de troepen en
voor bestendiging van rust en orde verorde
ningen uitvaardigen.
De troepen zijn gehouden, de bevolking
voor zoover zij zich vreedzaam vertoont,
onder alle opzichten te ontzien en haar
eigendommen te eerbiedigen.
Ingeval van loyale samenwerking met de
Duitsche overheden zullen de openbare be
sturen op hun post gelaten worden.
Van het gezonde verstand en het inzicht
der bevolking wordt verwacht, dat zij alle
oaiiezonncn handelwijzen, evenals alle
vormen van sabotage en eiken vorm van
lijdzaam of daadwerkelijk verzet zal na
laten.
Alle verordeningen van het Duitsche
militaire bestuur zijn stipt en onvoor
waardelijk te volgen:
Het zou de Duitsche weermacht spijten in
dien zij zich door vijandelijke handelingen
van onverantwoordelijke elementen tot scher
pe maatregelen tegen de gansche burgerbe
volking genoodzaakt zou zien.
Dat ieder aan zijn arbeid en op zijn post
blijve. Dan dient hij niet alleen zijn eigen be
lang, maar de belangen van zijn volk en van
zijn vaderland.
aan het oordeel van krijgsraden of bijzon
dere rechtbanken onderworpen, geldt het
Duitsche strafrecht.
Par. 2. Het reizen uit de door de Duit
sche troepen bezette gebieden van Neder
land, België of Luxemburg kan slechts
toegelaten worden door de plaatselijk-ver
antwoordelijke Orts- of Feldkommandanten
Dieper ingrijpende landsrechterlijke beper
kingen blijven geldig.
Par. 3. Elk verkeer van onbevoegden met
krijgs- of burgerlijke gevangenen, die zich
in de macht en ander hoede van de Duit
sche weermacht of beambten bevinden,
wordt gestraft.
Par. 4. Samenscholingen op straten of
openbare pleinen, het beleggen, houden
van, of deelnemen aan openbare vergade
ringen of optochten, het verspreiden en
drukken van vlugschriften zal gestraft
worden. Uitzonderingen hierop kunnen
door den plaatselijk-verantwoordelijken be-
velbber worden toegelaten.
Par. 5. Wie het werk neerlegt, met de
bedoeling hierdoor de belangen der Duit
sche bezetting te schaden, wie anderen
dwingt het werk te staken, of hen bij het
werken tracht te hinderen, zal gestraft
worden.
Par. 6. Wie in dagbladen of tijdschriften
berichten openbaar maakt, die voor het
Duitsche Rijk schadelijk kunnen zijn, of
wier openbaarmaking door het militair-
bestuur verboden is, wordt gestraft,
Par. "7. Wie niet-Duitsche radio-uitzen
dingen beluistert, hetzij in het openbaar
hetzij gemeenschappelijk, of wie de moge
lijkheid hiertoe schept, wordt gestraft.
Uitzonderingen hierop maken de niet-
Duitsche zenders, die door het Duitsche
militair-bestuur door openbare bekendma
king toegelaten zijn.
Par. 8. Wie radioberichten of welke be
richten dan ook verspreidt, welke een vij
andelijk karakter tegenover Duitschland
dragen, wordt gestraft.
Par. 9. Deize verordening treedt met hare
afkondiging in werking.
De opperbevelhebber der
legergroep.
Uit Den Haag wordt gemeld: In het ka
der van den wederopbouw wordt van de
zijde der Duitsche militaire overheid in
nauwe samenwerking met de P.T.T. ijverig
gewerkt aan het herstel van het geheele Ne-
derlandsche telefoonnet. Het zal reeds bin
nen zeer korten tijd mogelijk zijn, het tele
foonverkeer als in vredestijd in vollen om
vang te hervatten.
ONMIDDELLIJKE INWILLIGING
GEVRAAGD VAN EEN GROOT CREDIET.
In zijn boodschap aan het Congres ver
klaarde Roosevelt, dat het beslist noodzake
lijk is de bewapening van de Vereenigde Sta
ten op passende sterkte en kwaliteit te bren
gen. Dit mag niet geschieden ten koste van
de vliegtuigieveranties aan vreemde naties,
maar het moet worden bereikt door groote
uitbreiding van de vliegtuigproductie der
Vereenigde Staten tot minstens 50.000 vlieg
tuigen per jaar, benevens door instelling van
24-uursploegen ten behoeve van alle leveran
ties voor het leger en de marine.
De President vroeg derhalve onmiddellijke
inwilliging van een crediet van 896 mil-
lioen, waarvan 516 millioen voor het leger,
250 millioen voor vloot en marine infanterie
en 100 millioen voor zijn persoonlijke be
schikking.
Bovendien wenscht Roosevelt nog 286
millioen voor leveranties in het begrootings-
jaar na het volgende, waarvan 186 milli
oen voor het leger, de marine en marine-
infanterie en 8 100 millioen voor eigen be
schikking. De 200 millioen tot eigen be
schikking van den President zouden hoofd
zakelijk voor verhooging van de vliegtuig-
productie, de vervaardiging van luchtdoel
geschut en de opleiding van aanvullend per
soneel voor deze twee wapens worden ge
bruikt.
Ten slotte zette Roosevelt uiteen, dat de
Vereenigde Staten onkwetsbaar moeten zijn,
wat zij thans niet zijn. Het ideaal en het doel
der Vereenigde Staten zijn nog steeds de
vrede.
Kort nadat Roosevelt zijn boodschap be
treffende militaire credieten in het Congres
had voorgelezen, diende de voorzitter van dc
Commissie voor Militaire aangelegenheden
van het Huis van Afgevaardigden een voor
stel in, dat 726 millioen dollar voor het uit
breidingsprogram van het leger vraagt. Dit
program omvat de volgende punten: aan
koop van verder luchtafweergeschut, moder-
niseering van de gevechtsvliegtuigen, oplei
ding van 15.000 man nieuwe troepen, verbe
tering van de defensie-installaties in de Pa
namakanaalzone, inrichting van een lucht
haven in Anchorage (Alaska), benevens op
voering van de productie van munitie.
t
De Zwitsersche radio heeft volgens het
D.N.B. meegedeeld, dat door de veranderin
gen in het Westen langs de Zwitsersche
grenzen ontspanning is ingetreden.
Volgens een bericht van het D.N.B. zou de
Fransche hoofdstad thans bij het legerge
bied zijn ingedeeld.
De Londensche ochtendpers acht
zegt D.N.B. de vooruitzichten der ge
allieerden in den thans aan den gang
zijnden reusachtigen slag nog steeds
gunstig en motiveert haar optimisme
met het feit dat de Duitsche pers op
den ernst van de thans op handen
zijnde beslissende worsteling wijst.
De „Daily Telegraph" blijft gelooven in een
gunstige wending voor de westelijke mogend
heden, doch waarschuwt tegelijkertijd voor
een ai te rooskleurig optimisme, want de be
slissing is nog verre en het oorlogsgeluk kan
te allen tijde keeren. De „Daily Express"
wijst erop dat de slag thans „ongehoorde pro
porties" aanneemt. De militaire medewerker
van de „Times" constateert dat de Duitschers
zeer sterke vliegtuigen, gevechtswagens en
tanks in den strijd werpen. In de meeste bla
den wordt in dit verband ook de werkzaam
heid van de Royal Air Force bijzonder gepre
zen.
De Parijsche pers wordt zich, naar het D.N.
B. uit de Fransche hoofdstad verneemt,
thans steeds meer bewust van den ernst van
den toestand, die door de jongste militaire
gebeurtenissen in België en Noord-Frankrijk
is ontstaan.
De „Temps" bereidt het publiek omzich
tig erop voor, dat de aspecten der interna
tionale situatie thans van den eenen dag op
den anderen kunnen veranderen. „Men
moet er volledig van doordrongen zijn", al
dus het blad. „dat de slag aan de Maas van
doorslaggevende beteckenis zal zijn voor het
lot van het Westen. In de geheele wereld
volgen de volken de verschillende fasen van
den strijd: zij worden zich steeds sterker
bewust van het belang van den uitslag van
deze worsteling".
De Parijsche bladen vestigen dan de aan
dacht van hun lezers op de ontwikkeling
van de openbare meening in Amerika.
Wat betreft de situatie aan het front ver
klaren de bladen, dat zij zich niet laten be-
invloeden door de bewegingen der legers; zij
stemmen in met de meening van generaal
Debeney. die in de „Petit Parisien'' schrijft:
„Het gaat niet meer om de verovering'van
het een of andere gebied; het betreft thans
een meting van krachten. Dit is het eenige
wat van beteekenis is, waür ook de uitslag
zal volgen.
Overste Fabry waarschuwt voor onjuiste
berichten en geruchten. Men moet zich hou
den aan de officieele mededeelingen en
slechts daaraan geloof schenken. Verdedi
ging op mannelijke wijze tegen alle alar-
meerende berichten is noodzakelijk.
Generaal Duval ten slotte verklaart niet te
ver te willen gaan in zijn optimisme, opdat
hij zijn woord niet zal behoeven in te trek
ken.
De „Popoio d'Italia" wijst er op dat
het Duitsche offensief in België zich
onder geheel andere omstandigheden
afspeelt dan in 1914, daar de Duit
schers in het westen het geweldige
geheel hunner legers hebben gecon
centreerd, terwijl de Geallieerden ten
gevolge van het ItaliaanschDuit
sche bondgenootschap op het iront
van de Alpen en in verscheidene ge
bieden aan de Middellandsche Zee
ongeveer een millioen man moeten
vasthouden.
Het blad legt den nadruk op de buitenge
wone mogelijkheden, die zich voor het Duit
sche opperbevel hebben geopend, hetwelk,
dankzij de volstrekte superioriteit zijner
strijdkrachten, den opmarseh tot in het hart
van Frankrijk kan voortzetten en tezelfder
tijd Engeland kan treffen. En het blad be
sluit met de opmerking dat de uitbreiding
van den oorlog tot de neutralen, welke de
Geallieerden hebben gewild en hun hebben
opgelegd, een zeer ernstige dwaling is ge
weest, waarvan Duitschland thans het groot
ste profijt trekt.
De Italiaansche bladen wijzen er voorts
op dat eenige millioenen mannen thans
betrokken zijn bij den reusachtigen slag,
die sedert drie dagen tusschen Antwerpen
en Sedan woedt en zijn einde nadert. De
Geallieerden ontplooien een wanhopige
krachtsinspanning ten einde het hoofd te
bieden aan de geblindeerde eenheden der
Duitschers aan gene zijde van de Maas en
aan het gevaar, dat is ontstaan door de
komst van nieuwe Duitsche troepen uit
Nederland in den uitersten Westelijken sec
tor van het Belgische front.
De Noord-Italiaansche bladen volgen
blijkens een bericht uit Milaan met groote
spanning den strijd in het westen.
De „Popoio d'Italia" is van oor
deel dat men zich steeds voor
oogen moet houden dat de Duitsche
legerleiding, boven alle strategische
doeleinden uit, op het meest klassie
ke en beslissende doel aanstuurt,
n.1. de Vernietiging der vijandelijke
strijdkrachten. De aan de westelijke
mogendheden toegebrachte verlie
zen zijn pas met juistheid te
schatten als men bedenkt dat
Duitschland een dubbel zoo groote
bevolking heeft als Frankrijk en
dat de mogelijkheid der geallieer
den, nieuwe krachten uit hun ei
gen imperia te halen, steeds zwak
ker wordt.
De „Corriere della Sera" is van opvatting
dat de angst der Britten voor een invasie,
welke thans uit het rijk der utopieën naar
voren is gekomen en een concrete bedrei
ging is geworden, de Engelschen er toe zal
brengen hun troepenzendingen naar Frank
rijk zoo veel mogelijk te beperken om ze
voor de verdediging van eigen grondgebied
te behouden, temeer omdat binnenkort de
overtocht van escortes door het Kanaal min
der gemakkelijk zal worden.
De diplomatieke medewerker van de „Vbl-
kischer Beobachter" schrijft onder het op
schrift ..Nieuwe agressies", dat de Fransche
en Britsche vloot met onbekende bestem
ming de haven van Alexandriè hebben ver
laten. De „Daily Telegraph" maakt opmer
kingen over „verrassingen, welke Engeland
voor Hitier zou voorbereiden".
Veronderstellingen uit Italiaan-
schen koker.
In verband met de berichten over het
mysterieuze wapen, dat door de Duit
schers zou rijn gebruikt bij de bliksem
snelle verovering van het Belgische fort
Eben-Emael, dat de spil vormde van de
verdedigingswerken van Luik, schrijft de
Berlijnsche correspondent van het Itali
aansche blad „Lavoro Fascista", dat uit de
verklaringen van eenige in het fort ge
vangen genomen Belgen aan den luitenant
kolonel Hesse van den Duitschen staf is
gebleken, dat plotseling aan Belgische zijde
niemand meer in staat was zich te be
dienen van kanonnen en machinegeweren.
Volgens andere gevangenen hadden de ka
nonnen en machinegeweren eensklaps op
gehouden te functionneeren.
Tegenover deze tegenstrijdige verklarin
gen aldus de correspondent van de
„Lavoro Fascista blijft het mysterie
bestaan of het nieuwe wapen, dat door
de Duitsche parachutisten werd gebruikt,
slechts uitsluitend op de menschen of wel
op de wapenen, of op beide tegelijk uit
werking heeft.
De Londensche „Evening News" schrijft
dat op het oogenblik de oorlogsmethode be
rust op de mechani9eering en niet, zooals
vreoger, op het aantal geweren. Groot-Brit-
tannië is te laat begonnen zich aan te
passen; het heeft meer vliegtuigen, dui
zenden vliegtuigen en veel tanks, vooral
zware, noodig.
Door het D.N.B. wordt gemeld, dat gister
nacht door vijandelijke vliegtuigen bom
men zijn uitgeworpen op Keulen. Eén man
werd gedood en één gewond, terwijl er
slechts geringe schade werd aangericht.
PROFESSOR's BLOED BRACHT REDDING.
Stefani brengt een bericht uit de „Piccolo"
over een gebeurtenis in het kankerinstituut
in Napels. Men was daar bezig een been van
een patiënt te amputeeren, en merkte op een
gegeven moment dat bloedtransfusie on
middellijk noodig was. Een der aanwezigen
professoren, Pietro Verga, onderdirecteur
van het instituut, was bereid oogenblikkelijk
500 gram van zijn bloed af te staan, en vol
voerde de transfusie, en de patiënt werd ge
red.
ITALIANEN BLIJVEN IN TURKIJE.
Held oor de Londensche radio verspreide
bericht, dat tal van Italianen op aanraden
van de regeering te Rome Turkije zouden
hebl>en verlaten, is absoluut onjuist. Het
aantal Italianen, dat dezer dagen Turkije
heeft veriaten, Is zelfs geringer dan het
normale inkomende en uitgaande verkeer.
Koeien, die op de voetbalvelden
bijeen waren, moesten gemolken
worden.
Als een loopend vuurtje ging hot giste
ren door tuindorp Watergraafsmeer: er
was gratis melk te krijgen. Het gerucht
bleek juis<t. De koeien die op de voetbal
velden bijeen waren, moesten worden ge
molken en daar er toen nog geen maat
regelen waren genomen, aan deze melk 'n
nuttige bestemming te geven, werd er veelal
gemolken zonder emmer. Een pientere jon
gen, die dit zag, vroeg en kreeg van de
boeren, met de verzorging der koeien be
last. toestemming thuis een emmer te ha
len. Toen hij met z'n volle ememrtje tenpr-
keerde waren de buren er dadelijk bij,
zijn voorbeeld te volgen.
De melk dezer koeien wordt nu naar Rot
terdam gezonden, waar zij meer noodig was
dan in tuindorp-Watergraafsmeer.
Te Amsterdam is in den ouderdom van
vijftig jaar overleden dr. E. Boekman, wet
houder van Onderwijs. Uit de arbeidersbe
weging voortgekomen, heeft de heer Boek
man zich eerst tot telegrafist en ambtenaar
bij de arbeidsinspectie, later tot chef van de
afdeeling statistiek der Rijksverzekerings
bank opgewerkt: hij had inmiddels de ac-
ten middelbaar onderwijs voor staathuis
houdkunde en staatsinrichting behaald. In
1921 is hij lid van den gemeenteraad gewor
den en in 1931 voor het eerst wethouder
voor het onderwijs en kunstzaken. Behou
dens eenige onderbrekingen is hij dit ambt
blijven vervullen en daarbij heeft hij. be
halve aan het onderwijs en aan de musea
en verdere instellingen voor de Kunst, zoo
als het Concertgebouw, ook zijn aandacht
aan de bevordering van het vreemdelingen
verkeer gegeven: ook het instellen van een
prijs van Amsterdam voor de literatuur en
een voor de muziek was zijn werk. Nu bij
na een jaar geleden is de heer Boekman
aan de universiteit van Amsterdam gepro
moveerd. op een proefschrift over „Over
heid en Kunst in Nederland",