OPPERDOES
Helder's Schoenmakers Vacantiefonds
Bij den opper-kapilein
Engeland wijst
Japansche
eischen af
rots van kerkelijk leven
Een oude wensch
vervuld
F. C. RAN Breestraat 4
van Noord-Holland
Het Vaticaan beschermd
tegen luchtaanvallen
Chineesch corps fcr
vernietiging van Engelschen
Marktberichten
De Ned. Herv. Kerk
grondig gerestaureerd
Op stookolie reeds
75°|o bezuinigd
Indische verlofgangers
automatisch op non actief
Doorvoer door Burma
blijft gehandhaafd
Boringen naar olie
in Engeland
Uit onze Omgeving
v
DE HERVORMDE KERK VAN OPPER-
DOES. DUIDELIJK IS TE ZIEN*. DAT
DE TOREN SCHEEF STAAT.
Slechts de Opperdoezer als aard
appel is gelijkvormig!
'AN „Opperdoes" is afgeleid
„Opperdoezer" en dit „Op
perdoezer" heeft tweeërlei be-
teekenis. De „Opperdoezers"
als aardappeltjes zijn mooi gelijk
en gelijkvormig en zéér bekend. De
„Opperdoezers" als mensch zijn niet
zoo gelijk en gelijkvormig en min
der bekend. Niet zoo gelijk en ge-
lij kvormig, omdat de 1170 inwoners
zich Zondags over vier kerkgebou
wen verspreiden. De enkeling, die
daar niet aan mee doet, heeft zijn
eigen begrippen over het geordend
predikambt, doop en avondmaal,
hoewel hij zeker niet minder ge-
loovig is dan de overigen.
Hij behoort tot de merkwaardige sekte
der Mazerceuwers, die met enkele tientallen
haar eigen diensten houdt in een klein
kerkje te Enkhuizen. Het zijn navolgers
van Jan Mazereeuw, een braven Opperdoe
zer landbouwer uit de tweede helftder
achttiende eeuw, die als openbaringen ge
loofde in zijn eigen visioenen. Die als lijf
spreuk had „De kerkelijke menschen weten
niet hoe laat het is" en het eens was met
den dichter-kastelein Jan Zoet, die, waar
hij van de kerken hoegenaamd geen goeds
verwachtte, neerschreef:
„Het leste dat ik weet is *t preek'en
eerst te laten
„Dat in de kerken nu wordt door den
geest gedaan
„Daar door dat zij elkaar vervloeken,
lasteren, haten,
„Als wolven op den roof vol moeds ten
oorlog gaan.
Een van de „stiefkinderen van het Chris
tendom" zooals Dr. J. Lindeboom de>ze wil
de planten in het nette tuintje van onze
Vaderlandsche Christelijkheid noemt.
De enkele aanhangers van Mazereeuws
leer, die van de tweehonderd uit zijn dagen
zijn overgebleven doen thans geen kip meer
kwaad en verstaan zich goed met de groote
re kerkelijke broeders.
Als een rots
Opperdoes zelf staat al eeuwen als een
rots van kerkelijk leven temidden van het
naar veler oordeel immers zoo „donkere"
Westfriesland. Het modernisme van 1850
kreeg er geen schijn van een kans, het wat
geïsoleerde dorpje, onder den rook van Me-
demblik nochtans, bleef buiten het „Para
dijs der Publieke Opinie" zooals Heinisz
Westfriesland immers betitelt, het stoorde
zich nimmer aan wat anderen zeiden, aan
critiek op oude vormen en gedachten, het
bleef zichzélf, het hield het bij het oude.
De redenen daarvoor in niets onderschei
den de Opperdoezers zich overigens van
de overige Westfriezen zijn slechts te
gissen. Weten doet men het niet. men coy
etateert slechts een intens godsdienstig
leven, van elke eroep op eigen terrein, zon
der dat van kleindornsche afgunst tus-
schen orthodoxen, gereformeerden en chris
telijk gereformeerden enz. f enz. sprake
schijnt te zijn. Ook al weer een uitzonde
ring!
Geen wonder dus dat men met zijn kerk
gebouwen veel op beeft en dat het kerkne-
stuur van de Ned. Hervormde kerk bij bet
steeds voortschrijdende verval van het meer
dan 300 jaar oude kerkgehonwtie in zak en
asscbe zat. De kleine gemeente was zelf niet
in staat de hooge verbouw- of restauratie
kosten te betalen. Monumentenzorg werd in
den arm genomen en toen werd geconsta
teerd dat van het klassieke zestiende eeuw
sclie bouwwerk door veelvuldige restauratics
Welke geen restauraties doch knoeieraties
zijn geweest, weinig is over gebleven.
Het bedrag bijeen.
Naarstig zijn nog andere geldbronnen aan
geboord en men heeft dezer dagen kunnen ie
zen dat ook een aanzienlijke provinciale sub
sidie wordt verleend. Het gebouw krijgt nu
beter lot, het staat als eenig in den wijden
omtrek op de voorloopige lijst van Monu
mentenzorg en verdient dus grondig ge
restaureerd te worden. Er is veel verknoeid
zeiden wij.
Omstreeks 1850 wel het meest, toen men in
derdaad grondig een heele muur bepleister
de, ramen korter maakte, en nog veel meer
vandalisme bedreef. Architect Kramer uit
Hoorn, die op dit gebied zijn sporen heeft
verdiend, kreeg opdracht een plan temaken
tot een restauratie, waarmede de pieteit te
genover dc oorspronkelijke bouwmeesters in
acht werd genomen.
Het is nu gebleken dat men zich
steeds vergist heeft in de oorzaak
van lekken en het scheef staaa van
den toren. Niet zoo scheef als die
van Pijnacker, niet zoo schreef zelfs
als een der torens van Medemblik,
maar toch wel zoo dat langzaam
maar zeker het kerkgebouw wordt
ingedrukt Men kan reeds duidelijk
zien dat de toren uit het lood staat.
Het is komen vast te staan dat de to
ren te zwaar is voor de fundamen
ten.
Getracht zal nu worden den toren
los van de kerk weer in het lood te
krijgen, glas in lood ramen zullen
worden aangebracht en het leelijke
pleisterwerk vervangen door oude
baksteen. Als door de gewijzigde om
standigheden de plannen evengoed
door kunnen gaan is voor de kleine
offervaardige gemeente een langge
koesterde wensch vervuld!
Uit grijze historie
Het kerkje dat in de tweede helft van de
zestiende eeuw is gebouwd moet toen ge
deeltelijk reeds uit oud materiaal zijn opge
trokken. In den Zuidermuur vindt men „Reu
zemoppen" die afkomstig moeten zijn van
een ouder gebouw, vermoedelijk van het kerk
gebouw dat in 1517 door benden „Gelder-
sche Friezen" is verwoest. De toren die uit
de eerste helft der zestiende eeuw dateert
heeft waanschijnlijk ook al bij de vroegere
kerk gestaan. Daarvoor, zal in het oude
„Dois"-er zou ook nog een „Nederdoes" zijn
geweest, dat door de baren is verzwolgen, er
wel een houten kerkje geweest zijn. De eiken
preekstoel met snijwerk van van Petton is
van 1688, de koperen doopboog van 1653, de
klok gegoten door Job. de Wou reeds van
1527. Zooals in vele Noordhollandsche kerk
gebouwen is het doophek een fraai stuk
werk.
Den Leden wordt verzocht hun tijdelijk adres op te geven
aan den heer
per briefkaart voor lt Juli.
Namens het Bestuur:
Th. J. VERBEIJ. w.n. Voorz.
F. C. RAN, Secretaris.
MR. J. P. BOSMAN, TRAJECT-COM
MISSARIS VOOR HET VERVOER
TE WATER, VERTELT OVER DE
NIEUWE BEURTVAARTREGELIN-
GEN.
Het Nederlandsche vervoer te water,
dat zooveel jaren het leeuwendeel
van de te bevrachten goederen ver
werkte en dat door de autotractie
in het gedrang was geraakt, krijgt
nieuwe kansen, zoolang de
motor-op-wielen op stal blijft. Mis
schien dat de binnenvaart ook zelfs
daarna wat meer graantjes blijft
meepikken, dan vóór den oorlog het
geval was, omdat vervoer per as
duurder is en omdat sommige goe
deren eigenlijk evengoed over het
water als over het land vervoerd
kunnen worden. Hoe dit zij, op het
oogenblik is men met de schceps»
toeter onbetwist heerscher in de
wereld van het vervoer en het gaat
er nu maar om, hoe de weg over 't
water het meest economisch en ra
tioneel te „bewandelen".
Men heeft kunnen lezen, dat de overheid
een aantal trajectcommissarissen in de ver
schillende provincies heeft benoemd. Voor
een groot deel van Noord'holland is dat de
heer mr. J. P. Bosman te Alkmaar. Moeilijk
had men een betere keus kunnen doen! De
heer mr. Bosman was jarenlang directeur
van de N'.V. Alkmaar Packet en is nu rtr.
president-commissaris van deze vennoot
schap. Als zoodanig heeft hij een wel zeer
groote ervaring in het passagiers- en vracht
vervoer met stoom- en motorbooten. Zijn
adviezen wij hebben dit ervaren toen
wij op zijn kantoor een praatje met hem
maakten zijn practisch en... hebben
reeds nu een groote bezuiniging gebracht.
Aan stookolie is 75 pet. bespaard,
maar om dat te bereiken, moest, om
zoo te zeggen, het heele vrachtver
keer worden omgeworpen en opnieuw
opgebouwd.
Ik heb, aldus de heer Bosman, twee
sleepdiensten in het leven geroepen, een
dagelijksche tusschen Alkmaar en Amster
dam, een anderdaagsche tusschen Den Hel
der en Amsterdam. De Alkmaarsche dienst
vertrekt 's morgens 7 uur uit Alkmaar en
des avonds 5 uur uit Amsterdam. De Hel-
dersche vertrekt op Maandag. Woensdag en
Vrijdag uit Den Helder, op Dinsdag, Don
derdag en Zaterdag uit Amsterdam. Door
deze sleepdiensten wordt
hollandsch Kanaal, door de Amsterdam-
sche grachten enzoovoort. Wanneer meer
dere booten zich uit een bepaalde plaats
naar het kanaal moeten begeven, wordt we
derom gespaard, door slechts aan één schuit
olie ter beschikking te stellen. Deze schuit
m^et dan weer de andere op sleeptouw
nemen.
Zien de menschen het belang van deze
regeling nu wel in, mijnheer Bosman,
vroegen wij, in de wetenschap, dat onze
schippers nogal-„hoofdig" zijn.
Kon heter! Er zijn er die werkelijk bui
tengewoon meewerken, er zijn er die op allé
aanvragen doodleuk niets van zich hebben
laten hooren. Als u nu weet, dat er ruim
100 beurtvaartondernemingen waren, op 33
trajecten, waarvan er één door niet minder
dan 40 ondernemingen bevaren werd, be
grijpt u ook wel. dat op dit kantoor een
en ander verzet moest worden!
't Heeft inderdaad hoofdbreken gekost.
Een zaak was eenvoudig: de olie weg, de
kolen er voor in de plaats. Maar anders...
Het was
op den weg een janboel,
want iedereen noemde zich „expediteur" en
er werden prijzen genoteerd, die geen prij
zen meer waren. In den crisistijd kocht
men een vrachtauto tegen een afbraak-
bedragje en klaar was Kees, rijden maar!
Concessiestelsel was al in 1880 afgeschaft.
de enige rem was die der verkeerspolitie,
als het materiaal gekeurd werd. 't Is nu af-
geloopen, er is een concessiestelsel ingevoerd
voor vrachtvervoer. Voor passagiersvervoer
bestond dat al lang. Voor vrachtvervoer
langs den weg wordt maar in heel enkele
gevallen vergunning gegeven, melkvervoer
naar de zuivelfabrieken bijvoorbeeld.
U ziet dus, aldus besloot de heer mr.
Bosman zijn belangwekkende informatie,
met één slag is in véél, wat vroeger als on
misbaar gold, verandering gebracht. En 't
is te hopen, dat zij, die nu nog sceptisch
tegenover de besluiten staan, aanstonds
tóch tot de overtuiging zullen komen, dat.
welke offers de nieuwe tijd ook vraagt, de
moeilijkheden op de beste wijze zijn opge
lost.
op het hoofdtraject
uitgeschakeld.
alle olie
Wel wordt eenige olie beschikbaar ge
steld voor het verschieten, bijvoorbeeld voor
een traject, van Schagen naar het Noord-
Naar we vernemen is bepaald, dat Indische
landsdienaren, die zich met verlof in Neder
land of elders in Europa bevinden, wanneer
hun verloftijd om is, automatisch op non
activiteit komen.
Hadden zij ziekenverlof, dan wordt dit au
tomatisch voorloopig verlengd..
Een en ander staat, in verband met de om
standigheid, dat deze verlofgangers onder de
huidige omstandigheden niet naar Indiö
kunnen terugkeeren.
Het Britsche antwoord op de Japan
sclie eischen met betrekking tot het
vervoer van materiaal en goederen
door Burma en Hongkong, als steun
aan Tsjang Kai Tsjek, is een vol
ledige verwerping van de Japan
sche eischen.
De woordvoerder van het Japansche de
partement van buitenlandsche zaken heeft
meegedeeld dat de Britsche ambasadeur, sir
Robert Craigie, op instructie van zijn reeee
ring, om half 3 gistermiddag een bezoek
heeft gebracht aan den Japansche minister
van buitenlandsche zaken, Arita.
Bij het onderhoud, dat door den minister is
verleend in zijn dienstwoning, heeft de am
bassadeur, in antwoord op de Japansche not
ta van 24 Juni over dn noodzakelijkheid het
vervoer van materiaal en goederen door Bur
ma en Hongkong naar Tsjiang Kai Tsjek te
sbtaken meegedeeld, dat wat betreft 't trans
port van wapens, de regeering van Hong
kong dit tot dusver streng heeft verboden. De
Britsche regcering is daarom van meening,
dat wat dit betreft zij aan de wensehen der
Japansche regcering kan tegemoet komen.
Wat betreft het transport van wapens door
Burma deelde de Britsche ambassadeur me
de, dat het moeilijk is dit te verbieden, daar
het hier voor een deel producten uit Indië en
Burma betreft, terwijl voorts de regentijd
eind Juni begint en het transport van goede
ren door dat gebied bijgevolg tot September
wat omvang betreft, noe niet het tiende deel
zal bereiken van den normalen omvang. De
minister van buitenland zaken heeft uitdruk
king gegeven aan de diepe teleurstelling der
Japansche regeering over het Britsche ant
woord en met nadruk de zienswijze en de op
vatting van de Japansche regeering uiteen
gezet. Hij. heeft voorts den Britsehen ambas
sadeur medegedeeld, dat de Japansche re
geering niet anders kan doen dan er bij de
Britsche regeering op aandringen de kwestie
nogmaals te onderzoeken. De Britsche am
bassadeur heeft geantwoord, dat tui onmid
dellijk aan zijn regeering zou overbrengen,
wat de minister van buitenlandsche zaken
hem had medegedeeld.
t.
De strijd ter zee. Een Duitsche oorlogsbodem
legt een rookgordijn, om het flottielje tegen
aanvallen te beschermen.
Te huur:
VRIJ GEM. LANDHUISJE,
voorzien van electr. en gas. Te
bevragen Heercweg C 30, (bij
de kom), Schoorl.
Hoewel verzekerd is dat Rome
niet zal worden gebombardeerd.
In verband met het bericht, dat door Ame
rikaansche bladen is gepubliceerd, volgens
hetwelk dc Engelsche gezant bij den Heili
gen Stoel aan Het Vaticaan zou hebben ver
zekerd dat Rome niet zal worden gebom
bardeerd, teneinde de Yatiraansehe stad te
ontzien, wordt thans van de zijde van het
Vaticaan verklaard, dat dit bericht niet met
de feiten overeenstemt. Aan den anderen
kant weet men, dat in Vaticaanstad de voor
zorgsmaatregelen tegen luchtaanvallen op
dezelfde wijze zijn getroffen als in de ove
rige deelen van Rome.
Roemeensche olie niet meer te
krijgen.
De Churchillregeoring doet opnieuw een
heele reeks boorvergunningen uitgeven voor
de d'Arcy boorniaatschappij. De maatschap
pij zegt toe onmiddellijk boringen ter hand
te zullen nemen naar olie in de graafschap
pen Lancaster. Cheshire, Nottinghamshire,
Leicester enz. Bovendien heeft de onderne
ming oude en reeds verloopen boorvergun
ningen laten vernieuwen. Zij wil op de oude
plaatsen in Cheshire, Derby en Stafford de
boringen hervatten. De haast wordt vooral
verklaard door de onmogelijkheid om Roe-
meensche olie te verkrijgen.
„Hun brutaliteit door de geheele
wereld bekend."
Het Onlangs opgerichte „Chineesehe corps
ter vernietiging der Engelschen" heeft pam
fletten verspreid, waarin er mee gedreigd
wordt, dat de Engelsche troepen met geweld
uit China verdreven zullen worden.
„Gij, Britsche soldaten, zoo staat in de
pamfletten, uw imperialistisch masker is
bekend, uw brutaliteit is in de^geheele we
reld bekend. De door Duitschland enltalië
gevoerde bestraffingsveldtocht is de wil van
den hemel. In China is er geen plaats meer
voor Engelsche troepen. Indien gij niet on
middellijk vertrekt en geen gevolg geeft aan
deze waarschuwing, zullen wij geweld ge
bruiken en jullie vernietigen".
ANNA PAULOWNA
WATERPOLO.
O.V.—F.M. 1—6
Dat ons blad in deze dagen meer dan ooit
een onmisbaar orgaan is bleek wel duidelijk
doordat F.M.. nagenoeg volledig ran dc op
roep van Zaterdag gehoor had gegeven.
Tegen dit zevental was O.V. lang niet op
gewassen. Ondanks het feit dat Kommer en
Molenaar, beiden verhinderd zijnde, door de
Bruinvisschen Zuurmond en van der Wa
ter waren vervangen.
Door het nogal onstuimige water kwam de
hetere techniek der Hclderschen nog duide
lijker tot uiting dan anders en het begin was
voor F. M. zoo s iccesvo' dat we een debacle
voor O.V. vreesden. Sinke wist echter een te-
genpunt te maken en waar de achterhoede
van de Polderschen ontzettend zwoegde
bleef de achterstand tot 61 beperkt.
Scheidsrechter C. dc Waard leidde goed.
Alhoewel flink geklopt, verliet O.V. met
een vroolijk gezicht liet water. Ze had weer
eens wat geleerd. Wedstrijden spelen is nu
eenmaal de allervoornaamste manier om het
te leeren. We hopen dat het vrij talrijke pu
bliek, ondanks het krachtsverschil, aardig
heid in het spel heeft gevonden en nog eens
terugkomt.
ATHLETIEK.
Nel v. Balen Blanken weer eerste.
Op de Zondag te Rotterdam door dc ath-
letiekver. Hollandia gehouden wedstrijden
voor dames werd mej. van Balen Blanken
eerste op hoogspringen met 1.50 M. Het veld
was niet ideaal, terwijl de winnares vanaf
1.35 M. alleen verder sprong, bij gebrek aan
tegenstand.
WIER1NGEN
OPGEDRAGEN.
Aan den heer Yme Dikkerboom, alhier is
opgedragen het onderhoud van het Krab
bersgat met aanverwante werken te Enk
huizen.
AMSTERDAM. 8 Juli.
Veemarkt. 427 Vette koeien: le kw. 86
—94 et., 2e kw. 7484 ct„ 3e kw. 60—70 per
Kg. slachtgewicht; 60 melk en kalfkoeien
f 190—280 per stuk, 84 vette kalveren: 2e
kw. 5258 et., 3e kw. 4048 et. per Kg.
levend gewicht; 122 nuchtere kalveren f 7
12 per stuk, 78 schapen f 23—30 per stuk, 26
lammeren f 1416 per stuk, 598 varkens:
vleeschvarkens, wegende van 90110 Kg.
76S0 ct„ zware varkens 7680 et., vette
varkens 7680 et. per Kg. slachtgewicht;
Overzicht: Runderen ruime aanvoer, han
del stug, met onveranderde prijzen. Vette
kalveren korte aanvoer, handel vlug met
iets hoogere prijzen. Nuchtere kalveren ge
wone aanvoer, handel vlug en prijshou
dend. Schapen korte aanvoer, handel slee
pend, prijzen onveranderd. Varkens ruime
aanvoer, handel vlug met hoogere prijzen.
BROEK OP LANGENDIJK, 9 Juli.
Voorloopig bericht Schotsche muizen
4.505, bi. eigenheimers 7.307.50, drielin
gen 3.604.60, kleine 2—2.50. 15 Kg. spercie
boonen 21.8025, 8000 Kg. tomaten: A 181
18.30. B 1S.30, C 18.-, CC 10.—. 16 Kg. drui
ven: Frankenthalers 65.
NOORDSCHARWOUDE, 9 Juli.
Aanvoer: 182.600 Kg.a ardappelen: Schot
sche muizen 4.401.70, grooten 4.40, bl.
eigenheimers 7—7.20, drielingen 3.70i.20,
kleine 1.402.50, 55 st. bloemkool 6.60.
PURMEREXD, 9 Juli.
Veemarkt. Aangevoerd: 650 koeien: 310
vette koeien 8086 ct.p er Kg., geldekoeien
f 140—180, melkkoeien f 180—275, stieren 60
—72 et. per Kg.. 16 paarden f 225400, 70
vette kalveren 55—75 et. per Kg., 425 nweh
ter kalveren voor de slacht f 822, 320
vette varkens voor de zouterij 00—66 ct. per
Kg., 55 rnagee varkens f 26—16, 210 biggen
f 12—24, 450 schapen f 10—33, 75 bokken'V 4
16, 500 lammeren f 6—13.
