Prins Konoje
formateur
Hertog van Windsor
gewantrouwd
Een nieuw menschensoort
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Roosevelt stelt zichzelf
geen candidaat
Bezuinigende
verduisteraars
Kassenscheine
noteeren hooger
BRITSCH-JAPANSCH
ACC00RD
5000 militairen naar
de politie
Schatjagers in
Engeland
DE FRANSCHE ZENDER
IN TUNIS
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
18 JULI 1940
68e JAARG. No 8979
KABINETSCRISIS IN JAPAN
OORLOG en
MARINE
reeds bezet
Vóór alles: Overeenstemming tusschen
regeering en weermacht
Duitschland heeft
smeerolie genoeg
Eerst neemt de N.S.B.
de straat
DERSCHE COURANT
Uitgave der Uttg.-Ml(. Hollands Noorderkwartier N.V. te Dea Helder
De Keizer van Japan heeft de vorming van
een nieuw kabinet opgedragen aan Prins
Konoje.
De formateur heeft luitenant generaal Tojo
en Admiraal Oikawa bereid gevonden de
portefeuilles van oorlog en marine te aan
vaarden.
Domei verneemt voorts in welingelichte
kringen, dat de vroegere president van de
Zuid-Mandsjoerijsche spoorwegmaatschappij
Matsoeoka, de portefeuille van buitenland-
sche zaken op zich zal nemen.
Samenwerking met de weermacht.
Prins Konoje heeft tegenover Japansche
journalisten verklaard, dat een samenwer
king tusschen den minister-president en het
leger absoluut noodzakelijk is. Ik zal daar
om, zoo zeide hij verder, voor de definitie
ve samenstelling van het kabinet een uitvoe
rige bespreking hebben met de ministers van
oorlog, marine en buitenlandsche zaken over
vraagstukken betreffende de buitenland
sche politiek en de weermacht, teneinde een
vastomlijnd programma op te stellen en al
le meeningsverschillen reeds bij voorbaat uit
te schakelen.
Het kabinet Jonai is als gevolg van de te
genstellingen tusschen de weermacht en het
ministerie van buitenlandsche zaken afge
treden. Het resultaat van de bespreking zal
van beslissenden invloed zijn op de nieuwe
politieke richtlijnen, voornamelijk echter op
eventueele veranderingen in de buitenland
sche politiek. Voorwaarde hiertoe is echter
de absolute overeenstemming tusschen le
ger, marine en buitenlandsche politiek, want
anders is iedere staatsleiding onmogelijk. Ik
wil deze staatsleiding, aldus besloot Konoje
een onafhankelijk karakter geven.
Straffe expansiepolitiek ver
wacht.
Hoewel Prins Konoje geldt als een rustig
bedachtzaam politicus, is onder de huidige
omstandigheden toch een straffe politiek,
gebaseerd op uitbreiding van de Japansche
invloedssfeer in het Verre Oosten te ver
wachten.
Of men daartoe eerst de krijg in China zal
beëindigen, of zich tegelijkertijd in nieuwe
ondernemingen zal storten, dient te worden
afgewacht.
Amerika waarschuwt.
In officieele kringen te Washington ver
klaart men, dat de Vereenigde Staten een
Japansch optreden tegen bezittigen van En
geland, Frankrijk of Nederland onmiddel
lijk met een scherp embargo zouden beant-
worden, daar Amerika een verandering van
de bestaande toestanden in de Stille Zuid
zee niet zullen kunnen toestaan.
Toch is zijn verkiezing door
het partijcongres waarschijnlijk.
President Roosevelt heeft even na
middernacht het partijcongres door
Senator Barkley doen mcdedeelen,
dat hij nóch den wensch, nóch het
voornemen heeft om zich eigener
beweging wederom candidaat te stel
len. Het staat echter allen gedele
geerden, op wie hij niet den gering-
sten druk heeft uitgeoefend, vrij om
voor eiken candidaat, dien zij wil
len te stemmen.
Deze verklaring van Roosevelt wordt over
het algemeen aldus uitgelegd, dat de Pre
sident alleen candidaat zou willen worden
gesteld door een spontaan besluit van den
partijdag.
Op voorstel van de groep van Rooscvelts
aanhangers is de democratische partijdag
verdaagd.
Senator Byrnes, die de voornaamste agita
tor is voor een derden ambtsteimbn van
Roosevelt, riep onder bijval uit, dat de par
tijdag zich van zijn voornaamste taak zou
kwijten en Roosevelt zou aanwijzen. Lei
dende persoonlijkheden op den partijdag ga
ven over het algemeen als hun meening te
kennen, dat Roosevelt na de verklaring van
gisteren eenvoudig zal aangewezen worden
en dat hij. de eenstemmigheid van de de
mocratische afgevaardigden in aanmerking
nemend, de candidatuur zal aannemen.
Het Fransche blad „Petite Gironde"
schrijft in een bericht uit Tanger over de
achtergronden van de benoeming van den
Hertog van Windsor tot gouverneur van de
Bahama-eilanden. Volgens het blad zou de
Hertog na de onderteekening van het
Fransch-Duitsche wapenstilstandsverdrag
openlijk uiting gegeven hebben aan zijn on
tevredenheid over de politiek der Engelsche
regeering. ï**a het incident van Oran heeft
hij, aldus het bericht, aan zijn broer, koning
George, een brief geschreven, waarin hij te
gen de onwaardige daad protesteerde en
aankondigde, dat hij in het openbaar tegen
de politiek der Epgelsche regeering zou op
komen. Daarop heeft Churchill hem met be
kwamen spoed tot gouverneur van de Ba
hama-eilanden benoemd.
25 pCt. minder stroom verbruikt.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Verduisterend en bezuinigend Den Haag
blijkt flink zijn best te hebben gedaan. In
normale omstandigheden had gerekend
moeten worden op 10 proc. méér stroomver
bruik dan verleden jaar, in werkelijkheid be
draagt het stroomverbruik ongeveer 85 proc.
van dat van een jaar geleden. Dit beteekent
dus een besparing aan stroom van 25 procent.
Voor een belangrijk deel is dit een gevolg
van het niet-branden der straatverlichting
sedert 10 Mei jl., doch ook particulieren heb
ben zich bevredigend gematigd in hun licht-
verbruik.
Zuiniger dan de laatste maanden behoeven
de Hagenaars voorloopig niet te worden met
het branden van electrisch licht in hun dan
natuurlijk goed afgeschermde huizen; mocht
de kolenpositic van het G.E.B. ongunstiger
worden, dan zullen zij het gauw genoeg mer
ken!
Bij vei ordening van den Rijkscom
missaris voor het bezette Nederland-
sche gebied, is met ingang van heden
de koers voor het omrekenen van
rijkscredietkasbiljetten tot guldens
als volgt vastgesteld.
1 gulden 133 Reichspfennige.
Tot dusver was de omrekenings
koers f 1.is 150 Reichspfennige.
De nieuwe koersverhouding stemt
volkomen overeen met den officieelen
clearingskoers en met de marktno-
teering, zooals die sedert de devalu
atie van den gulden gold.
Over Hongkong en Birma.
Volgens een officieele mededeeling hebben
de Engelsch-Japansche onderhandelingen
voor het staken van de oorlogsleveranties
via Hongkong en Birma aan Tsjang Kai
Tsjek tot een overeenkomst geleid. In de
verklaring wordt gezegd, dat de uitvoer van
wapens en munitie via Hongkong reeds Ja
nuari 1939 was verboden. De Britsche regee
ring val vanaf 18 Juli voor een periode van
drie maanden het vervoer van wapens, mu
nitie, petroleum, vrachtauto's en spoorweg
materiaal via Birma verbieden. De Japan
sche consulaire autoriteiten in Hongkong
en Rangoon zullen in contact blijven met de
Britsche autoriteiten, teneinde het ten uit
voer leggen van de overeenkomst te contro
leeren. In politieke kringen wordt deze over
eenkomst als een compromis beschouwd.
Uit verklaringen, welke gistermiddag in
het Engelsche parlement zijn afgelegd, blijkt
dat toen in Londen nog geen officieele mede
deelingen over het tot stand komen van het
Britsch-Japansche accoord waren ontvan-
*en- r,
De Britsche onderstaatssrectans van Bui
tenlandsche Zaken, Butler, verklaarde name
lijk in het Lagerhuis, dat de Japansche re
geering onla"ngs verschillende vragen betref
fenden den doorvoer van goederenleveran
ties voor China, tot de Britsche regeering
heeft gericht. De regeering heeft deze vra
gen bestudeerd en thans zijn vorderingen
gemaakt op den weg naar een overenkomst
met Japan, welke voor een bepaalden tijd
zou gelden. Men kan elk oogenblik bericht
krijgen van het sluiten dezer overeenkomst.
In het Hoogerhuis heeft lord Halifax een
overeenkomstige verklaring afgelegd. Hij
voegde hieraan toe, dat hij ten gevolge van
het aftreden der Japansche regeering nog
geen officieele mededeeling over het tot
stand komen der overeenkomst had. Hij kon
daardoor geen volledige verklaring afleggen.
De opvatting van Tsjang Kai Sjek.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft in een
verklaring zijn opvatting weergegeven over
de Britsch—Japansche onderhandelingen
over de oorlogstransporten via Birma en
over het vraagstuk van het sluiten van een
vrede tusschen China en Japan.
De houding van Groot-Brittanië, aldus
verklaarde hij. beteekent in de praktijk een
ondersteuning van Japan. Hierdoor zal
Groot-Brittannië niet alleen zijn vriendschap
met China doen verdwijnen, doch ook zijn
eigen positie in het Verre Oosten prijsgeven
Voor Amsterdam te kiezen uit
de mariniers.
Naar de Tel. verneemt, zullen in totaal
5000 gedemobiliseerde officieren, onderoffi
cieren en manschappen van het beroepsle
ger naar de rijks- en gemeentepolitie wor
den overgeheveld.
Voor de overneming door de gemeente
politie berust de regeling bij het departe
ment van ^Binnenlandsche Zaken en voor
de rijkspolitie, rijksveldwacht en marechaus
see bij het departement van Justitie. Op
aandrang van de Duitsche overheid gaan
de betrokken departementen na. hoevelen
in elke gemeente bij de gemeentepolitie,
bij de rijkspolitie, kunnen worden onder
gebracht.
In de grootste gemeenten van het land,
zooals Amsterdam. Rotterdam en Den Haag
wordt er op gerekend, dat ettelijke honder
den agenten kunnen worden aangesteld uit
de gedemobiliseerde beroepsmilitairen. Den
Haag zal er. zooals gemeld, 320 overnemen.
Amsterdam 310 en binnenkort kan men in
de andere groote steden' dergelijke voor
stellen van de gemeentebesturen verwachten
Men wil van deze gelegenheid gebruik ma
ken om de politiekorpsen op voldoende peil
te brengen. Recruteeringscommissies gaan
thans reeds nauwkeurig na, welke gegadig
den geschikt zijn.
Op proef.
Uiteraard bestaat er bij de gedemobili
seerde militairen groote belangstelling om
bij de politie te worden geplaatst. De aan
stellingen zijn, volgens de Tel. voorloopig op
proef voor één jaar. De aangestelden. die
niet blijken te voldoen, worden ontslagen.
Voor de Rijksveldwacht zal een spoedcur
sus te Hilversum in het leven worden ge
roepen ter opleiding voor rijksveldwachter
Deze cursus hegint op 1 Augustus a.s. Een
500 gedemobiliseerde militairen zal in twee
groepen van 250 een opleiding ontvangen
Ook bij de aanstelling hiervoor zijn speciale
commissies, die naar de geschiktheid een
onderzoek instellen.
Alles moet evenwel In een snel tempo ge
schieden, daar de overgang op korten ter
mijn moet geschieden.
Wat het corps marechaussee aangaat, dit
is, naar A.N.P. nog meldt, van 1400 tot 40O0
man uitgebreid, de rijksveldwacht van cir
ca 1300 man tot 2000.
In Amsterdam mariniers.
De in Amsterdam aan te stellen politie
agenten zullen worden gekozen uit gewe
zen mariniers. Het zal gedurende het eer
ste jaar voor de 300 nieuwelingen niet al
leen bij studeeren blijven: zïi zullen ook
dienst doen. doch voornamelijk wanneer er
massaal moet worden opgetreden. Boven
dien zal een belangrijk deel van de oplei
ding bestaan in het beoefenen vap allerlei
lakken van sport, zooals ook alle leden van
het Amsterdamsche politiecorps beoefenen.
Bovendien zullen zij onderricht krijgen in
het schieten met dienstrevolvers, kortom
de aanstaande agenten en inspecteurs zul-,
len gedurende het eerste iaar een degelijke
onieidfng ontvangen. Zii zull»n tijdens deze
opleidngsperiode ook behoorlijk gesalarieerd
worden.
„Wie in een glazen huisje woont"De ruiten-
beschermings-puzzle van een warenhuis te Heerlen
Indien Groot-Brittannië hoopt door het slui
ten van den weg via Birma den oorlog in
het Verre Oosten te kunnen bekor-ten, dan
zal het slecht» het tegendeel bereiken» Zoo
lang China zijn doel, het behoud van zijn
souvereiniteit en de ongeschondenheid van
zijn grondgebied, niet heeft bereikt, zal het
de wapens niet neerleggen.
In tegenspraak met andersluidende bewe
ringen van de Londensche radio, wordt van
bevoegde Duitsche zijde medegedeeld, dat
Duitschlands smeerolievoorziening gewaar
borgd is. Nadat de Londensche propaganda-
bureaux vele maanden lang hebben ver
klaard, dat de Duitsche oorlogsmachine als
gevolg van een gebrek aan benzine tot stil
stand zou komen, verzinnen zij thans, naar
men opmerkt, een gebrek aan smeerolie.
Duitschland hééft echter in dit opzicht nog
nooit gebrek geleden, daar het aan den eenen
kant groote toevoeren smeerolie uit het
buitenland ontvangt en aan den anderen
kant groote hoeveelheden smeerolie uit de
binncnlandsche petroleumproductie kan be
trekken.
In Engeland werkt een nieuwe, over het
geheele land verspreide, geheime organisa
tie. die tegen het defaitisme te velde strekt.
Men vertelt, dat een afdeeiing va deze or
ganisatie als schatiager (treasure hunters)
overal in tuinen, velden en bosschen met
de hulp van wichelroede-loopers naar ver
borgen metaal zoeken. Gebleken is. dat de
oproep tot het afstaan van metaal in goed
gesitueerde kringen ertoe geleid heeft, alle
waardevolle voorwerpen te laten verdwij
nen. Ook meisjes zouden aan deze afdee
iing verbonden zijn.
„Uitknijpen"
Het Spaansche dagblad „Ya" bericht, dat
in Engeland een nieuw soort menschen po
pulair wordt, n.1. de „Escapisten" (uitknij-
pers).
Zoo noemt het Engelsche blad „Sunday
Express" de naar Amerika en de dominions
gevluchte Engelschen. In den laatsten tijd
is het aantal gevallen, waarin handelszaken
en liefdadigheidsorganisaties de noodzakelijk
heid verkondigen een vertegenwoordiger aan
de andere zijde van den Oceaan te hebben
schrikwekkend toegenomen. Deze personen
nemen in den regel hun vrouw of tenminste
de sierraden van hun vrouw mede.
In het Lagerhuis heeft een afgevaardigde
bekend gemaakt, dat drie afgevaardigden
op eigen initiatief naar de Vereenigde Staten
zijn verhuisd. Het parlement besloot hun te
rugroeping en terugkeer te eischen.
En dan de staat. Felle aanval
op de politieke pers.
In de groote zaal van het Concertgebouw
is gisteravond door de nationaal socialisti
sche beweging in Nederland een openbare
vergadering gehouden, waarin de plaats
vervangend leider der beweging, de heer C.
van Geelkerken, gesproken heeft over het
onderwerp: „Nieuw Nederland en de nieu
we orde".
De vergadering stond onder leiding van
Jr. Huygen, die den heer van Geelkerken
inleidde.
De vergadering was druk bezocht. De zaal
was geheel uitverkocht.
In zijn rede betoogde de heer Van Geel
kerken, dat een werkelijke revolutie niet
door praten kan verkregen worden. Wil men
den staat veroveren, dan moet eerst de
straat ingenomen worden. Het volk leeft in
de straat. Daar moet dus de volksbeweging
beginnen en dat gaat niet altijd even zacht
zinnig.
De N.S.B. heeft thans de straat en zal ook
den staat veroveren. Nogmaals zette de heer
Van Geelkerken uiteen, dgt niet het goud,
doch de arbeid de grondslag van het econo
mische leven moet zijn.
De vorming van den nationaal socialisti-
schen volksstaat zette spreker vervolgens
uiteen. Wij zuilen onze woede tege'n de ge
vluchte Joden niet koelen op de achterge
blevenen. De Joodsche invloed zal echter
worden uitgeschakeld. Het Nederlandsche
volk is Germaansch, slechts de Germaan-
sche invloed zal gelden. Een Joodsche ge
meenschap zal moeten worden gevormd.
Een felle aanval deed spreker op de poli
tieke pers.
Het is aldus de heer van Geelkerken
om helsch te worden, dat thans, nu Europa
in brand staat, alleen maar gepraat wordt
zooals uit krantenartikelen, welke spreker
citeerde, blijkt, men begrijpt de nieuwe or:
de nog totaal niet.
Onze soldaten en matrozen hebben gevoch-
ten. Niet de N.S.B. heeft landverraad ge
pleegd, doch de officieren, die hun soldaten
in den steek lieten. Ons werd voorgehouden,
dat ons volk rustte op vier zuilen, de r.k.,
de protestanten, de moderne en de neutrale.
Deze zuilen ziin rot gebleken.
De heer Van Geelkerken besloot zijn rede
met de democratie nogmaals heftig te heke
len.
Duitschland waarschuwt
In Duitsche kringen te Parijs herinnert
men er aan, dat de inheemsche bevolking
van Tunis in opelijke demonstraties heeft
geprotesteerd tegen den aanslag van Oran.
Men geeft daarom zijn verwondering te ken
nen over het feit, dat de omroeper van den
Franschen zender in Tunis in het Arabisch
een vijandigen toon tegen Duitschland aan
slaat. Deze omroeper schijnt te vergeten,
aldus merkt men op. dat hij zijn bestaan
slechts heeft te danken aan de grootmoedig
heid der Duitsche overwinnaars en hij ver
gist zich zeer, als hij meent, dat deze groot
moedigheid geen grenzen heeft
