tijdelijk adres
Ons Indisch hoekje
Om der wille van de
smeer
Vandaag
De eerste
Dinsdag 23 Juli 1940
Madónieuwj
Belangrijk nieuws
voor geëvacueerden
in Heerhugowaard
cn Julianadorp
Tweede Blad
Weest extra zuinig met
Uw Petroleum!
Steun aan
gedemobiliseerde
marinemannen
Boter en vet voor de
winkeliers
voor 50 iaar
Burgerlijke Stand van Den Helder
Uandlttn uit fut Vliedend ïilaadyt
Zanguitvoering
te Schagen
Inschrijving Handelsregister
Brood zonder broodbon!
Zwaar drukt
de bandjir-plaag
op het heerlijk Insulinde
Lijk van Nederlandsch matroos
aangespoeld
Uit het politie-rapport
In de advertentiekolommen
van vandaag
Ïlieuupï uit IMc
Visscherij
fïlaïineJ^eAiMeft
Personeel van Helderschen Distri-
butiedienst gaat nog deze week daar
heen.
In verband met het feit, dat zoovele
geëvacueerde inwoners van Den Helder in
Heerhugowaard en Julianadorp verblijf
houden heeft de Heldersche Distributie-
dienst besloten thans, in verband met de
uitreiking der boter- en vetkaarten, een
deel van het personeel voor een dag naar
deze plaatsen te zenden.
Dit zal zijn voor Heer Hugowaard a.s
Zaterdagmiddag. In Heer Hugowaard kan
men reeds thans de formulieren aanvra
gen.
Naar Julianadorp gaat men Donderdag.
Ook hier kan men reeds de formulieren
verkrijgen en wel aan de Politiepost al
daar.. i.
Ongetwijfeld maatregelen, die de geëva
cueerde Nieuwediepers zullen weten te
apprecieeren.
Was het op het Distributiekantoor
razend druk.
Het ging, van gistermorgen af, inder-
derdaad „om der wille van de smeer", dat
tallooze Nieuwediepers en Nieuwediep-
sters Distributiebureauwaarts togen, ten
einde zich te voorzien van de zoo zeer be
geerde boter- en vetbonnen. Nooit tevoren
heeft men beseft, dat zoowel het vet als
de boter zulke waardevolle voedingsmid
delen waren. Nooit tevoren ook zag men
zoo liefdevol naar de paar ponden boter,
die men had kunnen oppotten gedurende
de laatste weken.
En zoo was het dus gisteren, voor de zoo-
veelste maal in dit distributiejaar, weer
„ouderwets" druk in de Spoorstraat. Weer
maakte men queu, weer stond men rijen dik
en schoof gedurende vele uren van den dag
een kronkelend menschen-lint de schemer
duistere vestibule van het voormalige Mili
tairen Tehuis binnen.
Daar binnen werkte men, onder leiding van
den heer Everarts, onder hoogspanning. On
danks het feit, dat het personeel van dezen
dienst door de ervaring van het laatste jaar,
niet voor een kleintje vervaard is, en er heel
wat moet gebeuren voor en aleer het uitroept
„we klaren het niet!" zagen wij gisteren en
kele nieuwe gezichten. Wie daarvan profitee-
ren zijn de Nieuwediepers zelf, want dank zij
deze vele handen gaat het werk snel en is
men aan de beurt voordat men het weet.
Dat het desondanks toch soms wel
eens, en dat met name op de „sper-uren",
een uurtje duurde voordat men het Dis
tributiekantoor verliet, dat is iets wat niet
zoozeer aan de bezetting van het perso
neel lag, dan welgaan het feit dat zoo
velen de finesses van de invulling der
kaarten nog niet ,,door"-hadden. En dan
moest er gepraat en geschreven worden,
hetgeen allemaal zeer veel tijd in beslag
neemt.
Men nam dat gelukkig alles van den ge
moedelijken kant op. Men besprak de dave
rende dingen dezer dagen, men ontmoette
nieuwe en oude bekenden, men vond het pret
tig weer eens gezichten te zien, die men in
een tijd niet gezien had... kortom, het was
een lang niet ongenoeglijke reünie van vet- en
boterhalers, daar op dien Maandagmorgen in
de Spoorstraat.
Langs de balie in het kantoor stonden de
leden van het personeel: vriendelijk en behulp
zaam stond men de moedertjes en vaders te
woord. Met veel flegma gaf men honderd
maal achtereen dezelfde waarschuwing, ver
telde men precies hetzelfde.
Zoo stroomde het voort... van uur tot uur...
Velen betraden het kantoor met bezwaard
gemoed, aangezien men er eigenlijk van over
tuigd was dat die zaken niet heelemaal in
orde waren. Nu eens was dit vergeten, dan
weer was dkt niet heelemaal in de haak.
Maar distributie-ambtenaren blijken
tenslotte ook gewone menschen te zjjn,
menschen met begrip voor ander's moei
lijkheden en bezwaren. Men hoorde aan,
adviseerde, schafte raad en nam beslis
singen. En dat alles zonder drukte, zonder
veel vertoon van moeite en zonder veel
woorden.
Iedereen kreeg hetzij z'n boter, hetzij z'n
vetkaart, die hij dan als een kostelijk bezit
wegborg in de binnenzak.
Ze worden zuinig bewaard...
Ze zijn, net als vele der andere bonnen,
dan ook werkelijk goud waard.
Nog eens vestigen wij er hier de aandacht
op, dat het geboden is thans extra zuinig met
de petroleum om te gaan. De periode nr. 3 is
namelijk met 14 dagen verlengd, zoodat periode
nr. 4 komt te vervallen. Men moet dus met
de toegewezen hoeveelheid petroleum den dub
belen tijd toe dan men aanvankelijk veronder
steld had.
Iedere huismoeder is dus aangeraden zoo
zuinig mogelijk met deze schaarsche brandstof
om te springen!
Het hoofdje ziet er even anders uit,
dan we het Zaterdag hadden aange
kondigd
Hieronder volgt dan de eerste opgave
van tijdelijke adressen van stadgenooten.
die geëvacueerd zijn.
Knip het adres van Uw kennissen hier
meteen uit of noteer het
Zooals wij bekend maakten, kan men
tegen betaling van 25 cent zijn tijdelijk
adres in deze rubriek opgenomen krijgen.
Wij hopen daarmee te bereiken, dat velen
weer hun vrienden en bekenden terug
zullen vinden, die wellicht in hun
onmiddellijke omgeving bivakkeeren, doch
waarvan men het adres niet weet.
Wie naam en adres opgenomen wil
zien, geve het aan ons kantoor op of
zende zijn opgave aan onze admini
stratie te Den Helder, met insluiting van
25 cent aan postzegels of geld.
G. J. v. d. BERG,
Beneden Buurt 48
Anna Paulowna
FAM. 3. BI.JLSMA,
Thorbeckestraat B 120
Schagen
FAM. HEKELBEEKE,
Drukk. Uitg. K. van Loenen
Schagerbrug
A. C. v. KAMPEN,
Stille Laan E 63
Schagen
Mej. A. KOK,
p.a. Stoomweg 85
Breezand
E. VAN DER KUYL,
Lauriestraat E 19
Schagen
3. LENGERS,
in Assurantiën. P.a. 3. Ruijter, Westerkerk 323
Venhuizen (N.H.).
J. A. LUCAS,
Ewjjckskade 3
Anna Paulowna
FAAL H. v. MEURS,
Thorbeckestraat B 120
Schagen
J. MITTENDORFF,
Sanatorium „Zonnestraal"
Hilversum
F. H. NIEUWHOFF,
Landbouwstraat D 146
Schagen
H. VAN PELT,
tgd. p.a. A. van Pelt, Stadionkade 99
Amsterdam
PASTOOR H. 3. VERHEIJ,
Voorstraat 94 (Oud-Kath. Pastorie)
Egmond aan Zee
's-Gravenhage, 22 Juli Het hoofdbestuur
van „Onze Vloot" schrijft:
Zooals ongetwijfeld bekend zal zijn, wordt
onze weermacht gedemobiliseerd Onder dezen
maatregel, die naar wij hopen tijdelijk zal
zijn, vallen ook onze marinemannen. Zij wor
den op deze wijze gedwongen hun militaire
kleeding te verwisselen tegen burgerkleeren.
Hierdoor en ook op andere wijze worden deze
keurtroepen, die zich zoo kranig hebben ge
dragen bij de gevechten tijdens de oorlogs
dagen, gesteld voor groote finantieele moei
lijkheden. Op een of andere wijze zal in dezen
tijdelijken nood moeten worden voorzien.
De Kon. Ned Ver. „Onze Vloot" neemt het
initiatief om te trachten voor deze menschen
gelden te verzamelen, welke zullen worden
besteed om hen te helpen aan burgerkleeren,
hen tegemoet te komen in finantieele moei
lijkheden en zoo mogelijk hen te helpen aan
een werkkring in de burgermaatschappij.
In dit verband vestigen wij de aandacht
van onze werkgevers er nogmaals op, dat er
aan onze vereeniging is verbonden een
„Centraal bureau voor plaatsing van eervol
ontslagen marine-personeel".
Wy zgn er van overtuigd, waar in ons
land het gedrag van onze marine-
menschen en speciaal van onze mariniers,
met zooveel eere is genoemd, w\j zeker
mogen zyn van de sympathie van onze
landgenooten.
Steun ons streven door uw gave te storten
op postrekening no. 37486 van de Kon. Ned.
Ver. „Onze Vloot", Suranamastraat 15,
's-Gravenhage, onder de aanteekening „Steun
by demobilisatie".
Tot en met 28 Juli nog zonder
toewyzing bij den grossier.
De aandacht zij er op gevestigd, dat win
keliers. in het tijdvak van heden tot en met 28
Juli (Zondag), in de gelegenheid zijn vet en
boter van den grossier te betrekken zonder
toewijzing.
Opgave van 22 Juli 1940.
Bevallen: M. van Leeuwen—Woort. d. C. M
Mol—Zanen, z. C. Visser—Wagenmaker, z.
O SCHOON NIEVWEDIEP
Ter gelegenheid run de stichting der ver
eeniging .Helders Belang" werd door den
waarnemend Voorzitter zeer terecht gewezen
op een aantal zaken, die hier verbetering en
verfraaiing behoeven. Toch valt het den op-
merkzamen toeschouwer op, dat deze gemeen
te een aantal fraaie plekjes heeft, die wel
verdienen, dat er eens de attentie op geves
tigd worde. Als zoodanig noemen wij de ge
zichten op de Dijkstraat vanaf het Café Hoff-
man; op de Post brug, gezien van de Kerk-
gracht ter hoogte van het gebouw voor het
Kantongerechtop het Heldersche Kanaal
vanaf de Post- en de Molen brug en vanaf de
brug bij de N. kerk; over de aan plant
soen zeer rijke gemeente, gezien van een der
achter bovenkamers aan de Binnenhaven,
over de Achter-Binnenhaven, van de Botbrug
gezien; - over, ja over onderscheidene aan
natuurschoon zoo rijke plekjes. Aanleiding tot
dit schrijven vonden we in de bezichtiging van
een drietal photografieën, dezer dagen ver
vaardigd door een bezoeker der gemeente,
wien men, blijkens de geleverde proeven, de
noodige bekwaamheid in het fotografeeren niet
kan ontzeggen. De platen (cabinet-formaat)
stellen voor: 1. de gracht ter noordzijde van
's-Rykswerf, gezien vanaf de Weststraat, voor
het winkelhuis van den heer Dito; t. de haven
in de richting van het Hotel den Burg; en 3.
den houtzaagmolen van de heeren Janzen aan
de Sluisdijkstraat, het achtergedeelte van de
wijk ,Jïieuwstad", met de R.K. kerk aldaar.
Men late een vreemdeling deze photografieën
eens zien en hij zal zich moeten verwonderen,
dat er aan Hollands noordpunt, een plek na
genoeg geheel door de zee ingesloten, zooveel
schoons bestaat, 't Is, met zulke fraaie gezich
ten voor ons, haast niet te gelooven, dat men
in vroegere jaren elders verzekerde, dat men
hier ter plaatse voor een lichte beschadiging
van boomgewas eene fabelachtige hooge boe
te moest betalen en dat niemand eenig bezwaar
had tegen die bepaling, eenvoudig omdat er
aan den Helder geen boomen gevonden wer
den om ze te beschadigen. Het bovenstaande
verhindere niemand om krachtdadig mede te
werken tot het aanbrengen van nog meerdere
verfraaiingen, in 't belang van de plaats on
zer inwoning.
Ten bate der meestgetroffen
vluchtelingen.
De vereenigde Heldersche en Schagerzan-
gers onder leiding van den geëvacueerden Di
rigent uit Den Helder, A. J. Leewens, stellen
zich voor, op Donderdag 1 Augustus in de
Bioscoopzaal „Theater Royal" een zanguit
voering te geven.
De Burgemeester van Schagen, alsmede ver
schillende autoriteiten uit Den Helder en
Schagen, hebben hun sympathie betuigd,
terwijl verschillende dames zich met den
kaartverkoop zullen belasten.
Behalve het vertolken van aantrekkelijke
mannenzangnummers, zal het „Homers-
Ensemble", alsmede een bekend goochelaar
medewerking verleenen, terwijl bovendien een
film zal worden vertoond. Elk dus wat wils!!
Allen houden daarom Donderdag 1 Aug.
vrij, temeer daar de geheele bate aan die ge-
evacueerden te Schagen, die zonder geldmid
delen zitten, ten goede zal komen.
De prijs van 60 ets. voor het programma,
tevens bewijs van toegang, behoeft niemand
af te schrikken deze uitvoering te bezoeken.
Gezien het doel wordt op een groote op
komst gerekend.
van 16 tot 23 Juli 1940.
Nieuwe zaken:
Wieringen: Hekkema's Veehandel, Elft
straat 20, veehandel.
Andere wijzigingen:
Den Helder: Machinale brei-inrichting
„De Sterke Kous", Zuidstraat 19; benoeming
vennoote.
fa. Neels, Keizerstraat 66. heeren- en kinder-
confectie; fiL gevestigd te Schagen en
Zijpe.
In de cafê's.
Wij vestigen er de aandacht op. dat men in
de café's en restaurants z'n brood nog zonder
broodbonnen kan verkrijgen. Na 31 Juli zal dit
anders worden. Een regeling is daarvoor in de
maak.
Tot zoolang is men dus nog in de gelegen
heid z'n brood bon-loos te bestellen.
POSTAGENTSCHAP TUINDORP.
Met ingang van heden is het postagent
schap Tuindorp voor het publiek geopend van
915 uur.
„De Sterke Kous", Zuidstraat 19;
MOOI RESULTAAT.
Maandag slaagde te Alkmaar voor het
Mulo-diploma A mej. G. Zijm, leerlinge der
Ulo-school alhier.
Van de 10 leerlingen zyn er In totaal 9
geslaagd. Ongetwijfeld een zeer goed resul
taat.
MULO-EXAMENS.
Te Alkmaar slaagden voor het Mulo
diploma, onze stadgenooten B. Tompot, G.
Smit, P. Nyhoff, C. Leeflang, C. Kistenmaker,
W. Erkelens en A. Bastiaanse.
Voor diploma B. H. v. d. Hoek, C. v. d. Plas.
CORRESPONDENTIE.
I. P. Cl. Dank voor uw schrijven. In
onze artikelen, komen deze objecten ook naar
voren Ook wij zijn optimistisch gestemd ten
aanzien van de toekomst van Den Helder.
Red. Held. Crt.
„Door hoogen waterstand in de rivier is
de irrigatiedijk over een lengte van 20 me
ter bezweken. Het water is er met groote
kracht doorgestroomd en heeft vele honder
den H.A. land met pas geplante rijst (het
hoofdvoedsel der bevolking op Java, T.) be
dekt en vernietigd. Honderden huizen zijn
vernield."
Dergelijke telegrammen komen geregeld
onder de Indische berichten in onze kranten
r
een papperige massa, maanden lang.
Verbetering is dringend noodig. Er wordt
„aan gewerkt", maar het tempo is zoo ter
gend langzaam: „de noodige fondsen ont
breken." Helaas!
De bandjir veroorzaakt veel schade aan
bruggen, wegen, spoor- en tramwegen. Vaak
wordt het verkeer dagen, ja weken belem
merd. In de „Buitengewesten" (zoo heeten
met een onvriendelijken naam de eilanden
buiten Java), op Borneo b.v., zetten de band
jirs de velden onder water. Voor de visschen
zgn dit feestdagen, want de jonge rijstplant
jes vinden ze heerUjk voedsel. Blijft het water
wat lang staar# dan sterven de plantjes. Dan
dreigt de honger in die streken. Soms zoekt
het water een nieuwen weg. De rivier heeft
voor onder het hoofd: „Bandjir". Ook onze
rivieren „bandjirren" elk jaar, maar hoogst
zelden leidt dit tot een groote, algemeene
ramp. Het verschil tusschen hooge water
standen in de riveren in Indië en hier is dit,
dat ze daar plotseling optreden binnen
een paar uren terwyi het hier dagen
duurt. Heel spoedig bereiken zij hun hoog-
sten stand. Begint het water te dalen, dan
is de stand meestal weer spoedig normaal.
Na langdurige en hevige regens groeit de
bandjir aan tot een reusachtige golf, die
zware boomstammen, reusachtige rotsblokken,
in woeste vaart meevoert. De oevers worden
aangetast, ze storten in, zware aardstortingen
zijn het gevolg. De bandjir vaagt pyiers en
bruggen weg, vernielt alles wat hij op zyn weg
tegenkomt.
In den regentijd staan op Midden-Java
geregeld uitgestrekte landerijen onder water,
omdat de rivieren het water niet kunnen ver
zwelgen.
Ook de groote kuststeden staan bloot aan
overstroomingen. Thans minder dan vroeger,
omdat er z.g. bandjir-kanalen zijn aangelegd,
die het water opvangen en naar zee leiden.
Maar toch hebben vooral de stadskampongs in
den regentijd heel veel hinder van het regen
water, dat öf niet öf niet in voldoende mate
kan wegstroomen. Dan zijn de weggetjes
modderpoelen, de aarden vloeren der woningen
zich dan verplaatst, de oude bedding is ver
anderd in een meer.
De stand van het water kan zóó hoog zijn,
dat het de zijrivieren opstroomt. Dan ziet men
het merkwaardige verschijnsel, dat de richting
van den stroom is omgekeerd.
Op Java kent men nog de vreeselijke mod-
derbaHdjirs. Ze ontstaan bij uitbarstingen
van vulkanen. Alles op hun weg vernietigen
ze: zware boomen, huizen, koffietuinen, alles!
Toch hebben de bandjirs hun goede zijde. Ze
nemen veel vaste stof mee, vruchtbaar slib,
dat ze afzetten op het overstroomde gebied.
Een dergeiyke bandjir beeld ik hierby af. Het
land staat een meter onder water, een vrouw
waadt er door, het huisje rechts is vernield,
een haan staat op een balk te kraaien, roept
zijn hennetjes. Maar ze komen niet, ze zijn
verdronken.
Op den voorgrond ziet men de toppen van
een zeer bekende plant, de „Ketellapohon",
waarvan de Javaan de knollen eet. Ze bevat
ten meel, dat naar Europa wordt gezonden.
Het dient voor de bereiding van onze
„bisquitjes".
Een dergelgke bandjir is een toonbeeld van
ellende en verlatenheid. Op de afbeelding komt
dit niet uit. Een foto stelt dergelijke voor
vallen steeds veel gunstiger voor dan de
werkeiykheid is. Een foto flatteert!
H. F. TILLEMA.
Gisteren spoelde aan het strand, ter hoogte
van paal 4, het in verregaande staat van ont
binding verkeerend lijk van een zeeman aan.
Na onderzoek werd vastgesteld dat dit waar
schijnlijk het lijk is van een Nederlandsch
marine-matroos. Men vond althans op het
frokje een stamboeknummer. Het stoffelijk
overschot is naar de algemeene begraafplaats
overgebracht.
AUTOBOTSING.
Hedenmorgen half negen vond een botsing
plaats tusschen een Duitschen en een Neder-
landschen vracht-auto op het Molenplein. De
politie stelde een onderzoek in.
FIETS VERDWENEN.
Een rijwiel, een Batavus, geparkeerd voor
een lunchroom in de Spoorstraat, verdween
spoorloos. Er zat geen slot op.
FIETS TERECHT GEKOMEN.
Aan het hoofdbureau van politie is terug
te bekomen een rijwiel, merk Holland Ex
presse, dat onbeheerd voor den groentenhal
van den heer Bregman in de Vroonstraat aan
getroffen werd.
INBRAAK IN PAKHUIS.
Een bewoner van de Westgracht, eigenaar
van een opslagplaats aan de Molenstraat,
deed bij de politie aangifte dat er onge-
wenscht bezoek in dit pakhuis was geweest.
Ongure elementen hadden de hand geslagen
aan crapauds en een vloerkleed. De politie
stelt een onderzoek in
BOMMEN IX ZEE?
Een vreemd vliegtuig heeft hedennacht en
kele bommen uitgeworpen, die waarschijnlijk
in zee terechtgekomen zijn.
vindt U juist dat artikel
wat U moet hebben
De eerste patiënt werd gisteren in
het nieuwe Noodziekenhuis te Den Burg
opgenomen. Het was een geval van
blindendarmontsteking en betrof een
patiënt van dokter van Dommelen van
De Cocksdorp.
URK 22 Juli Zeventig (70) vaartuigen
voerden j.1. Zaterdag aan den Gemeentelijken
Vischafslag alhier aan: 2088 pond Kuilpaling,
van 80 tot 450 pond per vaartuig, prijs 17(4
tot 18(4 ct; 520 pond lgn- of beugaal, 20(4
tot 25 ct; 400 pond Snoekbaars 22 tot 23 ct.
per pond en 215 manden Nest, prijs 30 tot
40 ct. per mand
De motorvaartuigen tot 30 pk motorsterkte,
welke vischten van Woensdag tot Zaterdag
middag hadden gemiddelde vangsten van 170
tot 400 pond per vaartuig. Deze visschers be-
somden tot 150 gulden.
De kleine motorvaartuigen besomden in de
geheele vischperiode van 100 tot 170 gulden
per klein motorvaartuig.
De groote stoombeugers brachten per et
maal vangsten aan de markt van 80 tot 377
pond per vaartuig. By een gemiddelden prys
van 27 cent per pond waren van deze vaar
tuigen de gemiddelde besommingen van 100
tot 120 gulden per stoombeuger. De kustlijn-
aalvisschers hadden per etmaal vangsten van
20 tot 118 pond per kustiynaalvisscher.
Bij besluit van 20 Juli 1940, van den
generaal-majoor N. T. Carstens, daartoe ge
machtigd door den bevelhebber van de Duit-
sche weermacht in Nederland is:
le. ingetrokken het by besluit van 12 Juli
1940, no. 16, aan den luitenant ter zee der
2de kl. C. L. J. F. Douw van der Krap ver
leende eervol ontslag uit den zeedienst;
2e. alsnog met ingang van 15 Juli 1940 aan
den luitenant ter zee der 3de klasse G .M.
van Rossem wegens opheffing van zgn be
trekking eervol ontslag uit den zeedienst
verleend.