Alkmaar, Bergen en Schoorl
tijdelijk adres
Derde tocht
Op 't stalen ros door den Noordkop
Via de Langedijker dorpen naar:
Dwars door de kool
60 km uit en thuis
Het noodziekenhuis
te Julianadorp
Dinsdag 30 Juli 1940
Tweede Blad
Mijn richt veel schade
aan in Ouden Helder
Vandaag begint uitreiking
nieuwe broodbonboekjes
Comb* „Schagen"
versus „Debo"
Machinistenexamens
Eervol ontslag
schout-bij-nacht H« Jolles
Het 100 Hollandsche Langedijk-panorama
Een van de mooiste tochten, te maken door
Noordholland, uitgaande van den Langendijk
en Heerhugowaard, met bestemming Alk
maar, Bergen en Schoorl, is wel de excursie,
die wij hieronder zullen beschrijven.
Men geve er evenwel wel acht op, dat
deze tocht gemaakt dient te worden op een
Vrijdag, aangezien men anders Alkmaar's
folkloristisch neusje van den zalm, de kaas
markt, moet missen.
En aangezien het kaasdragen nog altijd
Iets zeer aparts is en men ook voor de ge
zelligheid het beste op een Vrijdag in Alk
maar kan zijn, zullen er niet velen worden
gevonden, die deze waarschuwing in den
Wind slaan.
Is het een Heldersche familie uit Heer
hugowaard, die op stap wenscht te gaan,
dan fietst deze, na eerst het rijdend materieel
duchtig nagezien te hebben, den Bassenweg
over, vervolgens langs de Ringvaart en dan
over de al eens eerder genoemde Klaas van
de Molenbrug. Hier vandaan gaat hij recht
op Broek op Langendijk aan, waar zich
eventueel andere vrienden en kennissen kun
nen aansluiten, die hier hun onderkomen ge
vonden hebben. Ook de „emigranten" van de
andere Langedijker dorpen treffen we hier
aan, die eveneens van de partij willen zijn.
Wat de Langedijk betreft, niet iedereen
Schijnt nog te weten dat deze „Dijk" bestaat
uit een viertal dorpen, die in elkaar over-
loopen. Men meene echter niet, dat er een
prijzenswaardige eenheid van gemeentelijk
bestuur bestaat. Neen, weliswaar werd er vóór
den huidgen oorlog hard gewerkt aan de
bekende actie „Langedijk één," doch deze
actie is voorloopig op niets uitgeloopen.
Mischien dat later nieuwe perspectieven het
mogelijk maken, dat de vier dorpen inderdaad
tot één gecombineerd kunnen worden. Het
zou vele zaken niet onbelangrijk vereenvou
digen.
De vier dorpen zijn Oudkarspel, Noord-
Scharwoude, Zuid-Scharwoude en Broek op
Langendijk. Deze vier plaatsen bezitten 4
raadhuizen met 3 burgemeesters. Samen
heeft men echter maar één gasfabriek, die
men bijna al aan Alkmaar verkocht had.
De slimme Langedijkers hebben echter
sohijnbaar lucht gekregen van de gewijzigde
omstandigheden en ze stelden den koop uit.
Behoeft het betoog, dat zij er thans de rijke
vruchten van plukken? Overigens... als leeg
hoofden stonden de Langedijkers in Noord-
holand tóch nooit bekend...
Langs den Langedijk rijdende duurt het
niet lang of we zien Sint Pancras opdagen.
De historie (of de legende...?) wil, dat hier
vroeger een stad gelegen heeft, geheeten
Vrone. Deze zou later door de golven van de
zee opgeslokt zijn. Niemand weet of dit in
derdaad op concrete gegevens berust. Waar
schijnlijk is het zelfs fantasie. Geen fantasie,
maar wel deugdelijke werkelijkheid, is het
alleraardigste witte kerkje van Sint Pancras.
dat een ware lust voor het oog is. Men moet
zonder twijfel even afstappen om het van
alle kanten eens te bekijken. Wie een camera
bij zich heeft, make er een kiek van. Een
aardige herinnering. Overigens... zuinig met
de films, want er komt nog een massa te
Vereeuwigen materiaal, voordat men des
avonds weer thuis is.
Van Sint Pancras naar Alkmaar is een
peuleschil. We zien de beroemde stad reeds
liggen en komen wellicht een paar bekende
Nieuwediepers tegen, die er ook op uitgetrok
ken zgn.
Langs een heel goeden en bestraten weg
Tukken we bij de Friesche brug, de historische
plaats waar eens de felste Spaansche aanval
len de stadsmuur beukten, Alkmaar binnen.
Links zien wij het Victoriapark, gewijd aan
Alkmaars ontzet, waar een fraai standbeeld,
dat jaarlijks op 8 October met veel ceremo
nieel „omkransd" wordt, in de richting Alk
maar wijst, van waar wij komen, de richting
van Oudorp, waar het eerst de Spaansche
soldeniers gezien werden.
Het moet bij het binnenkomen van de
kaasstad nog even voor half 11 zijn, aange
zien dat het tijdstip is, waarop het merk
waardige gebeuren, waarop speciaal de Ame
rikanen verzot plegen te zijn, een aanvang
neemt. We zullen er verder niet veel van
zeggengaat het zelf zien en maak er aardige
foto's van. 't Is het waard!
Natuurlijk gaan we eveneens de ruitertjes
op den Waagtoren bekijken en vergeten we
nog minder „het huis met den kogel" in de
Appelsteeg. Men zal zich nog wel herinne
ren, dat naar het verhaal wil tijdens het
beleg van 1573 hier een kogel, in de wasch-
tobbe sloeg van een ijverige huisvrouw,
welke de vrouw ongedeerd liet. Desondanks
werd de kogel aan den buitenmuur opgehan
gen. Dan gaan we nog even zien naar den
Kooltuin en in ,,'t Fnidsen", hetgeen een
afkorting is van Venetië. Dit is een heel
klein en heel nauw straatje, dat nog doet
denken aan den tijd, toen deze kant van
Alkmaar nog „al water en moeras" was. Tot
slot nog een tourtje door de vermaarde
Hout en dan meteen door langs den Wester-
weg dwars door het prachtige Heiloër bosch
naar Heiloo. Dan den onbewaakten overweg
over (uitkijken... eerst rechts... dan links...)
en dan weer via den Westerweg rijden tot
waar Bellendorp begint.
Het is hier, dat men vlakbij de Kapel is. De
Kapel is doorloopend geopend, zoodat Katho
lieke families zich hier afzonderen kunnen.
Na hier dus even gepleisterd te hebben, zet
ten we de tocht voort en dan langs den Nieu
wen Weg naar Egmond aan den Hoef. Dan
rechtsaf langs de duinvoet op weg naar Ber
gen. Zoover zijn we echter nog niet. Eerst
komen wij Wimmenum voorbij, een buurt
schap, die ontzaglijk oud moet zijn. De ge
schiedenis leert dat ze er reeds geweest is
ten tijde van de Kaninefaten, hetgeen inder-
l daad al heel lang geleden is.
I Door een schitterend boschlandschap, dat
alle afwisseling bezit die zich maar denken
laat is het ideaal fietsen. Begroeide heuvels,
schilderachtige „kopjes", dennen, sparren,
heesters... laag hout, kortom, men kan zich
hier zonder meer in Zuid Limburg wanen.
Zoo mooi, zoo fleurig, zoo boschrijk is dat hier.
Klimmend en weer dalend, dalend en weer
opklimmend gaat het zoo voort. Men heeft
geen haast (wie gaat een fietstocht voor z'n
plezier maken als hij haast heeft?) en zet dan
koers op Bergen.
Een tikje warm wellicht strijken we hier
neer... ja, waar anders dan bij den Rustenden
Jager, kortweg „De Rus", en laven ons hetzij
aan een van die beroemde ijs-sorbetten van
„De Rus", dan wel aan een tas geurige koffie.
Portemonnaies, die de weelde van „De Rus"
niet kunnen verdragen, hebben geen reden
tot treurnis, want de bezitters daarvan gaan
met bekwamen spoed naar een der menigvul
dige cafetaria's bij de Ruïne. Men kan daar,
voor een paar stuivers, diverse kostelijke
hapjes krijgen, zoodat ook zij weer lichamelijk
gerestaureerd terugkomen.
Het lijkt ons overbodig hier adviezen te gaan
geven over de wijze waarop men hetzij in
Bergen, hetzij in het nabijgelegen S'choorl den
dag moet zoekbrengen. Ieder kan dat op zijn
eigen wijze doen en ieder weet zelf het beste
wat zijn of haar plezierigste tijdspasseering is.
We gaan voort en wel in de richting van
Oostdorp, en van hier uit via den Kogerdijk
naar KoedijkAan het Noord Hollandsch
Kanaal gekomen, gaan wij direct de vlotbrug
over en daar direct links af. Hier gaan we het
dorp Koedijk in, dat zich schier eindeloos langs
het Kanaal uitstrekt. We rijden door tot aan
het raadhuis en buigen hier rechts af, het fiets
pad in. Dan krijgen we eenigen tijd een soort
oefening in acrobatiek op de fiets. Er zjjn
namelijk op dit stuk weg 5 bruggetjes die
men over moet. Het is ongevaarlijk, maar
men moet even z'n oogen gebruiken en geen
gekke dingen met het stalen ros uithalen.
Het zijn deze bruggetjes, waar onder door
de koolschuitjes passeeren. Want hier is men
in het centrum van de kool-cultuur gekomen.
Wie naam en adres opgenomen wil
zien, geve het aan ons kantoor op of
zende zijn opgave aan onze admini
stratie te Den Helder, met insluiting van
25 cent aan postzegels of geld.
Knip het adres van Uw kennissen uit
onderstaande adressen meteen uit of
noteer het.
J. VAN BERGEN,
v/h Badhuisstraat No. 126,
Naar Callantsoog, Landhuis „De Arend".
H. VAN PELT, v/h Keizerstraat 100,
p a Mevrouw Van Pelt,
Diependaalsche Drift 19 te Hilversum.
B. DE LA HOUSSAYE—BROUWER,
p/a Meijers, B.K. Laan 284, Schiedam.
Het pittoresque oude raadhuisje te Schoorl
B. en W. schrijven aan den Raad.
Zooals Uwen Raad bekend is, werd bij den
luchtaanval op onze* gemeente op 21 Juni j.1.
het Marine-hospitaal totaal vernield. Gelukkig
waren de patiënten kort te voren naar het
St. Lidwina-ziekenhuis overgebracht, maar na
den aanval in den nacht van 24 op 25 Juni ver
lieten vele patiënten deze ziekeninrichting om
naar huis te gaan, terwijl de anderen voor wie
ziekenhuisverpleging noodzaak bleef, naar
Alkmaar werden vervoerd.
Den 15en Juli j.1. werd het marinepersoneel
ontslagen en daardoor ook alle militaire ge
neeskundigen en het verdere aan het marine
hospitaal verbonden personeel, zoodat daar
mede de band tusschen Rijk en gemeente ge
heel werd doorgesneden. Het was begrijpelijk,
dat degenen, die geen emplooi meer in onze
gemeente zouden kunnen vinden, zich er op in
stelden elders te werk te komen en zoo kwam
de zekerheid te bestaan, dat, wanneer de be
volking weder in Den Helder terugkwam, er
geen mogelijkheid van ziekenhuisverpleging
voor particulieren zou bestaan (het St. Lid-
wina ziekenhuis is door de Duitsche militaire
overheid voor eigen patiënten gereserveerd
en ook geen enkele specialist meer in Den
Helder aanwezig zou zijn.
Bovendien moest worden tegemoet gekomen
aan de eischen, welke op geneeskundig gebied
kunnen worden gesteld; een eerste eisch was,
dat voor de verpleging van kraamvrouwen
werd zorg gedragen. Wij meenden, dat hier
voor de aangewezen plaats was een school
lokaal te Julianadorp, dat met spoed inge
richt direct van veel nut bleek te zijn.
Teneinde thans in de ziekenverpleging in
onze gemeente te voorzien, kwam het ons wen-
schelijk voor te Julianadorp een noodzieken
huis in te richten en wij meenden, dat de
school daarvoor in aanmerking moest
komen. Een veertigtal patiënten kan daarin
worden ondergebracht; een operatiezaal is
ingericht, terwijl door de zeer gewaardeerde
medewerking van den Gezondheidsraad een
barak werd beschikbaar gesteld, waarin even
tueel ook lijders aan besmettelijke ziekte kun
nen worden afgezonderd.
Het verheugt ons te mogen constateeren,
dat de doktoren P. J. van Driel, chirurg en
gynaecoloog, W. Reilingh, internist, C. W. Bot-
tema, huidarts, W. F. J. van Waveren, oog-,
keel-, neus- en oorarts, en P. H. M. de Roo,
bacteriololoog, bereid waren op voor de ge
meente gunstige voorwaarden, hun gewaar
deerde diensten aan de Heldersche gemeen
schap te blijven geven. Voor den goeden gang
van zaken zijn bovendien noodig een twaalf
tal verpleegsters en 1 verpleger, 1 chauffeur-
bediende, een kok en een koksmaat, benevens
een tweetal werksters.
Een gedeelte van het medisch personeel van
het marinehospitaal is door het Rijk gepen-
sionneerd, een einder gedeelte geniet wacht
geld; ook met eenige verpleegsters is dit het
geval.
Bij de ter inzage liggende stukken voegen
wij een lijst van de bedragen, welke in eerste
instantie als salarissen zullen moeten wor
den betaald, alsmede van de verdere kosten,
die noodig worden geacht. Een moeilijk punt
levert het instrumentarium, waarvoor thans
nog geen definitieve regeling kan worden ge
vonden.
Zooals U blijkt, zal het eerste jaar aan
salarissen moeten worden betaald een bedrag
van pl.m. 30.500; de eerste inrichtingskosten
dienen te worden geschat op pl.m. 10.000,
terwijl daarnaast de verdere huishouding
komt. Wij zjjn thans niet in staat daarvoor een
kosten-raming te geven, evenmin als van de
kosten van aanschaffing van het instrumen
tarium en van een ziekenauto.
Het zal U duidelijk zijn, dat wjj ook niet in
staat zijn om U een exploitatiebegrooting voor
te leggen, omdat de uitkomsten daarvan voor
het grootste deel beïnvloed worden door het
gebruik, dat van het ziekenhuis zal worden
gemaakt.
Over de ontwikkeling van onze gemeente in
de toekomst valt thans weinig te zeggen; wij
meenen echter, dat het niet juist zou zijn geen
vertrouwen te hebben, dat alles weer zal te
recht komen, en wij moeten aannemen, dat
Den Helder tot den ouden bloei zal terugkee-
ren. Dan hebben wij ook tot plicht om te zor-
Links en rechts, voor en achter... zoo ver het
oog reikt: kool, kool, niets dan kool. Kool in
allerlei grootten en kwaliteiten, kool in allerlei
kleuren en tinten, maar hoe en waar dan ook:
kool.
Men ziet hier de „puntertjes" der tuinders,
die aan het „kloeten" zijn en ook d a t is een
merkwaardig schouwspel, dat geen enkele
Nieuwedieper „alledaags" zal noemen. Ook
lette men nog eens extra op de zeer vele
glas-cultuur die hier bedreven wordt. Het
laatste stuk van het tegelpad is slecht onder
houden. Men fietse hier voorzichtig.
Langzamerhand komen wij dan weer aan
het einde van de reis; St Pancras bereiken
we weer en voor we het weten zijn we al weer
in Broek op Langendijk en dan is het nog
maar een paar wieltjes, of we zitten in Heer
hugowaard.
Een tocht van 60 kilometer uit en thuis, die
niemand een teleurstelling zal bezorgen.
Integendeel!
Bij besluit van 26 Juli 1940, no. 39, W. van
den generaal-majoor N. T. Carstens, daartoe
gemachtigd door den bevelhebber van de Duit
sche weermacht in Nederland, is, met ingang
van 1 Augustus 1940 aan den schout-bij-nacht
H. Jolles eervol ontslag uit den zeedienst ver
leend wegens langdurigen dienst, met dank
betuiging voor de goede en gewichtige dien
sten door hem aan den lande bewezen.
Deuren, ramen en dakpannen moes
ten het weer ontgelden.
Hedenmorgen ongeveer 6 uur heeft de
Oude Helder weer eens de sensatie moe
ten ondergaan van een ontploffende mijn.
Dat het een zeer onaangename senstatie
was -behoeft wel niet gememoreerd te
worden.
Reeds geruimen tijd van te voren zagen
verschillende bewoners van den Ouden
Helder het ronde monster komen aandrij
ven. Men zorgde, daar men veronder
stelde dat het projectiel wel tot ontplof
fing zou komen op de steenen, dat men op
een behoorlijken afstand bl^ef.
Inderdaad explodeerde de mijn. Met een
hevigen slag, die driekwart van den Ouden
Helder op zijn grondvesten deed trillen,
sprong hij uit elkaar, een hooge waterzuil
tientallen meters ver wegslingerend.
Natuurlijk moesten ontelbare woningen
in den Ouden Helder het ontgelden. De
ravage was treurig. Zoo zagen wij in de
Dijkstraat Bonselaarsweg, Langestraat, j
Wachtstraat en Doru3 Rijkersstraat weer
het oude beeld van ontpande danken, deu
ren uit de hengsels geslagen en kapot-
getrilde ruiten.
Heeft Den Helder nog niet genoeg ge
had van de oorlogsmisère
Wij maken er onze lezers nog eens op
attent dat de uitreiking der nieuwe brood
bonboekjes heden aanvangt.
De uitreiking zal geschieden tegen over
legging van de distributiestamkaarten: voor
hen wier geslachtsnaam begint met:
letter A, B, C. D, E en F heden,
letter G. HL I, J, K en L op Woensdag 31
Juli a.s.,
letter M, N, O, P, Q en R op Donderdag 1
Augustus a.s.,
letter S, T, U, V, W, X, IJ en Z op Vrijdag
2 Augustus a.s.
Voor de bewoners van Koegras, alsmede
voor degenen, die aldaar tijdelijk verblijven,
op Donderdag 1 Augustus a.s. bij den Politie
post te Julianadorp.
Donderdagavond 7.30 uur te Schagen.
A.s. Donderdagavond wordt een voetbal
wedstrijd gespeeld tusschen een combinatie
elftal van „Schagen" tegen het elftal „Debo",
samengesteld uit voetballers van de Helder
sche Courant en Drukkerij de Boer uit Den
Helder.
Waar beide ploegen goede krachten in het
veld zullen brengen zal het aan belangstelling
voor dezen wedstrijd niet ontbreken.
DEFENSIE.
Bij besluit van 26 Juli 1940, no. 40 W. van
den generaal-majoor N. T. Carstens, daar
toe gemachtigd door den bevelhebber van de
Duitsche weermacht in Nederland, is met in
gang van 1 Augustus 1940. wegens opheffing
van hun betrekking, eervol ontslag uit den
zeedienst verleend aan de officieren van ad
ministratie der 2e klasse J. B. Kempees en
W. F. C. Vuijk.
De Rijkscommissie voor de machinisten
examens. bedoeld in art. 2 der wet op de zee
vaartdiploma's 1935 (Staatsblad no. 456) zal,
aanvangende 2 September a.s. zitting houden
te 's-Graveatog**, Nassaupleui 27,
gen. dat de bevolking hare verpleging ter
plaatse vindt en wij zullen ook moeten zorgen,
dat eventueel een goed geoutilleerd ziekenhuis
kan worden ingericht.
Hetgeen wij thans beoogen is slechts een
bescheiden begin en wij meenen, dat wij dit ook
niet langer kunnen aanzien dan ongeveer een»
jaar, zoodat wij U voorstellen ons te machtigen
met het benoodigde personeel een contract
van voorloopig een jaar aan te gaan, waarna
eventueel een vaste benoeming kan volan, en
verder al het noodige te verrichten om tot een
aan bescheiden eischen voldoend noodzieken
huis te Julianadorp te komen. Wij stellen U
daarom voor een bedrag van 10.000 voor
eerste inrichting beschikbaar te stellen. Een
begrootingswijziging, waarin dit bedrag is op
genomen, wordt mede ter vaststelling aange
boden. Nadere voorstellen ter zake zullen wij
U zoo spoedig mogelijk voorleggen.'
V
